Is soy bad for you? - Francesca Bot

595,141 views ・ 2022-03-03

TED-Ed


व्हिडिओ प्ले करण्यासाठी कृपया खालील इंग्रजी सबटायटल्सवर डबल-क्लिक करा.

Translator: Harshad Holehonnur Reviewer: Chirantan Saigaonkar
00:07
In the 1930s, American industrialist Henry Ford had one overwhelming obsession:
0
7003
6048
उद्योजक हेन्री फोर्ड ला
00:13
soybeans.
1
13051
1167
00:14
He extracted their oil to make enamel for painting his cars.
2
14969
3253
त्याने सोयाबीनतेल काढून गाडयांना रंग लावला
00:18
He crushed them into powder to make plastic parts.
3
18222
3128
राहिलेल्या बीया चुरून प्लास्टिक पार्ट केले
00:21
And he encouraged American farmers to grow as much of the plant as possible.
4
21350
4088
शेतकऱ्यांना सोया घेण्यास प्रोत्साहन दिले
00:25
But he wasn’t just feeding soy to machines.
5
25438
2586
फक्त यंत्रांसाठीच नाही तर त्याने
00:28
At the Chicago World’s Fair, he hosted a soy-centric feast.
6
28024
3879
शिकागो जागतिक संमेलनात सोया मेजवानी ठेवली.
00:31
The ingredient had been a staple in Asian cuisine for centuries,
7
31903
3211
पदार्थ जो आशियात वर्षानुवर्षे पूरक होता
00:35
but Ford’s dinner— full of soy substitutes for dairy, meat and wheat—
8
35156
3587
फोर्डने त्याला दूध,मास,गहू यांचा पर्याय
00:38
took the integration of soy into food a step further.
9
38743
2627
म्हणून मुख्य जेवणात अजून आदराने बसवले.
00:41
Today, soy is in so many foods that most people consume it every day
10
41662
4130
आज सोया इतक्या पदार्थात आहे की बरेच लोक
00:45
without even knowing it.
11
45792
1293
अगदी नकळत रोज सोया खातात
00:47
So what makes soybeans so versatile?
12
47502
2252
असे काय आहे जे सोयाबीन ला अष्टपैलू बनवते?
00:49
And is our global obsession healthy or harmful?
13
49754
3628
अन त्याची जागतिक ओढ निरोगी की हानीकारक?
00:54
Soybeans have been cultivated in Asia as early as 5,500 years ago,
14
54050
4463
सोयाबीन आशियामधे सुमारे ५५०० वर्षापूर्वी
00:58
but since then they’ve spread across the globe.
15
58513
2252
प्रथम पेरला गेला. आता तो सर्व जगात पसरलाय.
01:01
Part of soy’s success is that the crop can be grown easily and cheaply
16
61140
3796
सोया चे पीक विविध हवामानात सहज अन स्वस्तात
01:04
in variable conditions.
17
64936
1543
येते हे त्याच्या यशाचे गमक.
01:06
And once they’re grown,
18
66479
1209
आणि एकदा ते वाढले की
01:07
soybeans have an incredibly high density of proteins and fats;
19
67688
3629
सोयाबीनमधील भरपूर प्रोटीन, फॅट मुळे हा
01:11
ingredients which in recent years have been used in everything
20
71317
3003
पदार्थ गेल्या काही वर्षात बऱ्याच गोष्टीत
01:14
from mayonnaise to biodegradable plastic.
21
74320
2586
वापरलेला दिसतो. मेयॉनीज ते बायो प्लास्टिक
01:17
The ideal method for separating these components
22
77490
2794
याचे घटक पदार्थ वेगळे करण्याची उत्तम पद्धत
01:20
depends on what you’re trying to extract.
23
80284
2378
कोणता घटक हवा यावर अवलंबून आहे.
01:22
To isolate soy proteins, dehulled beans are sometimes pressed through rollers
24
82662
4796
सोया प्रोटीन साठी साल काढलेले दाणे दाबून
01:27
to create thin flakes, and then steeped in water to draw out the proteins.
25
87458
4380
पाण्यात भिजवून प्रोटीन बाहेर काढतात.
01:32
Alternatively, whole beans can be simply soaked and ground
26
92421
3587
किंवा आख्खे दाणे भिजवून दाबले की
01:36
into a whitish, protein rich liquid.
27
96008
2128
त्यातून पांढरे प्रोटीनयुक्त द्रव्य मिळते.
01:38
In both cases, the resulting substance can be used to make spongy foods
28
98594
4547
दोन्हीही पद्धतीने मिळालेला पदार्थ स्पॉंजी
01:43
like tofu or filtered to produce soymilk.
29
103141
2919
खाण्यात वापरतात- टोफू किंवा सोया दूध.
01:46
And at the industrial scale,
30
106602
1752
आणि औद्योगिक क्षमतेवर ही प्रोटीन
01:48
these proteins can be used in various ways to help make processed foods.
31
108354
4087
प्रक्रिया केलेल्या पदार्थात वापरतात
01:53
Soy fats may be even more versatile.
32
113317
2378
सोया फॅट तर अजून जास्त प्रकाराने उपयुक्त
01:55
In one extraction method,
33
115695
1543
एका पद्धतीत सोयाबीन
01:57
soybeans are dried, cleaned, and then fed into an extruder.
34
117238
3337
वाळवून, स्वच्छ करून चक्कीत घालतात. हे मशीन
02:00
This machine simultaneously heats and presses the beans,
35
120825
3295
दाण्याना गरम करून दाबते ज्यामुळे
02:04
producing a liquid containing soy oil and other fatty components.
36
124120
3920
सोयातेल व फॅट असलेले द्रव्य बाहेर येते
02:08
By adding water and spinning the mixture, components are separated into two parts:
37
128541
4630
त्यात पाणी घालून आणि फिरवून दोन पदार्थ
02:13
refined soy oil for things like salad dressing, and a substance called lecithin.
38
133504
4880
वेगळे होतात- रिफाइण्ड सोय तेल आणि लेसिथीन
02:19
Lecithin is made of molecules called phospholipids,
39
139552
3378
लेसिथीन हे फॉस्फोलिपिड रेणू चे बनलेले असते
02:22
which have a phosphate head that attracts water and a tail that attracts fats.
40
142930
4380
ज्याची एक बाजू पाण्याला तर दुसरी फॅट
02:27
These features make phospholipids excellent for blending ingredients
41
147643
3379
आकर्षित करते. यामुळे फॉस्फोलिपिड्स विभिन्न
02:31
that naturally separate from each other.
42
151022
1918
पदार्थांचे मिश्रण करायला उत्कृष्ट ठरतात.
02:33
This process is called emulsification
43
153065
2461
या पद्धतीला इमल्सिफिकेशन असे म्हणतात
02:35
and soy lecithins are used as an emulsifying agent
44
155526
3045
सोया लेसिथीन निरनिराळ्या अन्नपदार्थात
02:38
in a huge variety of foods.
45
158571
1627
इमल्सिफायिंग एजन्ट म्हणून वापरतात.
02:40
For example, during chocolate production
46
160656
2378
उदा. चॉकलेट निर्मिती
02:43
phospholipids attach to both the fatty components of the cocoa butter
47
163034
3879
फॉस्फोलिपिड्स फॅटी कोको बटर तसेच साखरेच्या
02:46
and the water-soluble sugar particles,
48
166913
2294
भागांना जोडतात.
02:49
making them easier to combine into a smooth mixture.
49
169207
2669
आणि ते मिश्रण एकसंध बनवतात.
02:52
A similar process happens in powdered products
50
172543
2670
अशीच प्रक्रिया पावडर प्रॉडक्ट्स ला होते
02:55
that need to be instantly rehydrated.
51
175213
2335
ज्यांना लगेच जलीकरण करावे लागते
02:57
Soy lecithin bonds with the water
52
177548
2044
सोय लेसिथीन पाण्याबरोबर बंध तयार करते
02:59
and helps the powder disperse more quickly.
53
179592
2085
ज्यामुळे पावडर एकसंध पसरते.
03:01
While there are other plants we can process for lecithin and proteins,
54
181844
3545
लेसिथीन व प्रोटीन इतर वनस्पतीतुन ही मिळते
03:05
soy’s mild taste and widespread availability
55
185389
3128
परंतु सोयाची सौम्य चव आणि मुबलक उपलब्धता
03:08
have earned it a place in thousands of food products.
56
188517
2670
यामुळे हजारो अन्न उत्पादनात जागा पटकावली.
03:11
But is it unhealthy to be eating this much soy?
57
191604
2586
पण इतका सोयाबिन हानिकारक नाही का ?
03:14
Not really.
58
194523
1043
खरं तर नाही.
03:15
Soybeans contain many of the essential amino acids our bodies need,
59
195775
3837
त्यात अनेक आवश्यक अमिनो ऍसिड असतात
03:19
making them one of the best ways to get these proteins without eating meat.
60
199612
3629
जे मांस न खाता आपल्या शरीराला मिळतात.
03:23
And the beans’ fat content is largely made up of so-called “good” fats—
61
203407
4630
अन बियांतील बहुतांश फॅट हे चांगले फॅट असते
03:28
poly and mono-unsaturated fatty acids,
62
208037
2836
पॉली आणि मोनो अनसॅच्युरेटेड फॅटी ऍसिड जे
03:30
which can decrease cholesterol and reduce the risk of heart disease.
63
210873
3504
कोलेस्टेरॉल कमी करून हृदयाचा धोका कमी करते
03:34
There are some compounds in soy
64
214835
1710
सोया मधे असेही घटक आहेत जे आपल्या
03:36
that may inhibit our body’s absorption of various minerals.
65
216545
2962
शरीरातील खनिज ग्रहण थांबवते
03:40
And about 0.3% of the general population has a soy allergy,
66
220299
4421
सुमारे ०.३% लोकांमध्ये सोयाची ऍलर्जी आढळते
03:44
which can be severe in rare cases.
67
224720
2002
क्वचित वेळा ती बरीच तीव्र सुद्धा असते.
03:46
But for many people, the biggest complaint about soy consumption
68
226722
3546
परंतु बहुतांश लोकांची सोयाची तक्रार म्हणजे
03:50
is the occasional increase in flatulence.
69
230268
2210
कधी कधी होणारा वातविकार.
03:53
Outside our bodies however, soy is much more worrying.
70
233062
2878
शरीराबाहेरील सोया खरं तर जास्त चिंताजनक
03:55
To accommodate the soy farms needed for heavy industry,
71
235940
3128
सोया शेती साठी लागणारी महाकाय यंत्रणा
03:59
processed foods and livestock feed, huge swaths of land have been deforested.
72
239068
4630
दुभती जनावर आणि जंगल तोडून निर्मिलेली जमीन
04:03
Between 2006 and 2017, roughly 22,000 square kilometers of the Amazon
73
243698
6047
२००६ते २०१७ मध्ये ऍमेझॉन खोऱ्यातील सुमारे
04:09
were cleared for soy production.
74
249745
2211
२२००० वर्ग किमी जमीन सोया साठी वापरली गेली
04:11
In some regions, this has also led to the displacement of farmers
75
251956
4338
यासाठी शेतकऱ्यांना देखील हलवण्यात आले
04:16
and indigenous communities.
76
256294
2168
त्याचप्रमाणे जंगली भटका वर्ग देखील.
04:18
So if we want to keep using soy and all its byproducts,
77
258462
3337
जर आपण सोया आणि त्याचे पदार्थ खाणार असू
04:21
we’ll need to find a way to do it humanely and sustainably.
78
261799
3420
तर ते मानवी अन टिकावू पद्धतीने केले पाहिजे
या वेबसाइटबद्दल

ही साइट इंग्रजी शिकण्यासाठी उपयुक्त असलेल्या YouTube व्हिडिओंची ओळख करून देईल. जगभरातील उत्कृष्ट शिक्षकांनी शिकवलेले इंग्रजी धडे तुम्हाला दिसतील. तेथून व्हिडिओ प्ले करण्यासाठी प्रत्येक व्हिडिओ पृष्ठावर प्रदर्शित केलेल्या इंग्रजी उपशीर्षकांवर डबल-क्लिक करा. उपशीर्षके व्हिडिओ प्लेबॅकसह समक्रमितपणे स्क्रोल करतात. तुमच्या काही टिप्पण्या किंवा विनंत्या असल्यास, कृपया हा संपर्क फॉर्म वापरून आमच्याशी संपर्क साधा.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7