The Japanese folktale of the selfish scholar - Iseult Gillespie

2,378,181 views ・ 2020-09-14

TED-Ed


Please double-click on the English subtitles below to play the video.

Translator: Rastbêjê Çalî Reviewer: Daban Q. Jaff
00:06
In ancient Kyoto, a devout Shinto scholar lived a simple life,
0
6687
5071
Li kyotoya kevnar, zanaye ê sofî yê ayînê şîntoyê jiyanek a sade di jiya,
00:11
but he was often distracted from his prayers by the bustling city.
1
11758
3959
lê wî gelek caran xwe dikişand ji duayên xwe ji hêla bajarê qerebalix ve.
00:15
He felt that his neighbors were polluting his soul,
2
15717
3480
Wî hest pêkir ku cîranên wî riha wî qirêj dikin,
00:19
and he sought to perform some kind of personal harae—
3
19197
3860
û wî dixwest ku hin corên hara yên kesane pêk bîne
00:23
a purification ritual that would cleanse his body and his mind.
4
23057
4390
rêûresma pakijkirnê ku dê laş û hişê wî pakij bike.
00:27
He decided to travel to the revered Hie Shrine.
5
27447
4490
Wî biryar da ku biçe peristgeha hay ya pîroz.
00:31
The trip was an arduous climb that took all day.
6
31937
3499
Hilketina rêwîtiyê dijwar bû ku tevahiya rojê dirêj kir.
00:35
But he was glad for the solitude it afforded him,
7
35436
3620
Lê ew ji tenêtiya ku wî bidest xist şa bû,
00:39
and the peace he felt upon returning home was profound.
8
39056
4313
û aramiya ku wî di vegera malê de his kir kûr bû.
00:43
The scholar was determined to maintain this clarity for as long as possible,
9
43369
4696
Zanyarî biryar da ku vê zelalîyê bi parêze heya ku gengaz be,
00:48
and resolved to make this pilgrimage another 99 times.
10
48065
4987
û biryar girt ku vê hecê 99 carên din jî bike.
00:53
He would walk the path alone, ignoring any distractions in his quest for balance,
11
53052
5460
Ew ê di rêyê da bi tinê bimeşe, guh neda çi mijûlbûnan di lêgerîyana hevsengiyê da,
00:58
and never straying from his purpose.
12
58512
2650
û çi caran ji armanca xwe dûr nakeve.
01:01
The man was true to his word, and as days stretched into weeks,
13
61162
4610
Mêrik di gotinên xwe de rast bû, û roj bi heftiyan dirêj dibûn,
01:05
he walked through driving rain and searing sun.
14
65772
3500
ew di nav barîna zêde û tava rojê da meşiya.
01:09
Over time, his devotion revealed the invisible world of spirits
15
69272
4642
Bi derbasbûna demî, dilsozî ya wî cîhana rihanî ya nedîtbar diyar kir
01:13
which exists alongside our own.
16
73914
3190
ku li rexê me heye.
01:17
He began to sense the kami, which animated the rocks underfoot,
17
77104
4354
Wî dest bi hestkirina kamî kir, ku keviran di bin lingan de dijand,
01:21
the breeze that cooled him, and the animals grazing in the fields.
18
81458
5059
bayê ku wî sar kir, û ajelên ku li zeviyan diçêriyan.
01:26
Still he spoke to no one, spirit or human.
19
86517
4140
dîsa jî ew bi kesê re nepeyivî, rih an mirov.
01:30
He was determined to avoid contact with those who had strayed
20
90657
3330
Ew bi biryar bû ku dûr bikeve ji têkiliya bi yên ku ji rê derketine
01:33
from the path and become polluted with kegare.
21
93987
3890
ji rê û bi kegare ê qirêj bûne.
01:37
This taboo of defilement hung over the sick and deceased,
22
97877
4558
Ev tabûya qirêjbûnê li ser nexweş û miriyan daleqandî,
01:42
as well as those who defiled the land or committed violent crimes.
23
102435
4770
û her wiha yên ku ax pîs kirin an tawanên tund kirin.
01:47
Of all of the threats to the scholar’s quest for spiritual purity,
24
107205
3823
Ji hemî gefên lêgeryana zanyaran ya paqijiya giyanî,
01:51
kegare was by far the greatest.
25
111028
3380
kegare mezintirîn bû.
01:54
After paying his respects for the 80th time,
26
114408
3190
Piştî rêzgirtina xwe ji bo cara 80-yan,
01:57
he set out for home once more.
27
117598
2820
wî carek a din berê xwe dav malê.
02:00
But as darkness fell, he heard strained sobs in the night air.
28
120418
5810
Lê her ku tarî ket, wî girînek tengijî bihîst di hewayê şevê da.
02:06
The scholar tried to push forward and ignore the moans.
29
126228
3688
Zanyarî hewl da ku pêşve biçe û nalînan paşguh bike.
02:09
But the desperate cries overwhelmed him.
30
129916
3760
Lê girîyên bêhîvî ew dagir kirin.
02:13
Grimacing, he left his path to follow the sound to its source.
31
133676
5539
rûbada, wî rêça xwe hişt ku li dû dengî biçe ser çavkaniya wê.
02:19
He soon came to a cramped cottage, with a woman crumpled outside.
32
139215
5670
Ew zû hat koxa teng, bi jineka qurmiçî re li derve.
02:24
Filled with pity, the scholar implored the woman to share her sorrow.
33
144885
4430
Bi dilovaniyê dagirtî, zanyarî ji jinê lava kir ku êşa xwe parve bike.
02:29
She explained that her mother had just died—
34
149315
3220
Wê diyar kir ku dayika wê nû miriye
02:32
but no one would help her with the burial.
35
152535
3150
lê tu kes di binaxkirin ê de alîkariya wê nake.
02:35
At that news, his heart sank.
36
155685
3310
Di wê nûçeyê de, dilê wî çikîya.
02:38
Touching the body would defile his spirit,
37
158995
2750
Destlêdan a laşî dê ruha wî pîs bike,
02:41
draining his life force and leaving him forsaken by the kami.
38
161745
4666
dadûşîna hêza wî ya jiyanê û wî dest ji kami berda.
02:46
But as he listened to her cries, his sympathy soared.
39
166411
4474
Lê gava wî guh dida qêrînên wê, dilsoziya wî zêde dibû.
02:50
And so, they buried the old woman together,
40
170885
3300
û wiha, wan jina pîr bi hev re veşartin,
02:54
to ensure her safe passage into the spirit world.
41
174185
4790
da ku derbasbûna wê ya biewle di cîhana giyanî de misoger bike.
02:58
The burial was complete, but the taboo of death weighed heavily on the scholar.
42
178975
5102
Binaxkirin temam bû, lê tabûya mirinê giran li zanyarî giran kir.
03:04
How could he have been so foolish,
43
184077
2160
Çawa dibe ku ew wiha bêhiş be,
03:06
to shirk his most important rule and corrupt his divine journey?
44
186237
5127
da xwe ji rêbaza xweya herî girîng dûr bixe û rêwîtiya xwe ya xwedayî xirab bike?
03:11
After a tormented night,
45
191364
2360
Piştî şeveka bi êş,
03:13
he resolved to go back to the shrine to cleanse himself.
46
193724
4920
wî biryar da ku vegere peristgehê da ku xwe pakij bike.
03:18
To his surprise, the usually quiet temple was filled with people,
47
198644
4635
ji bo sersambûna wî, peristgeha bi gelemperî bêdeng bi mirovan tijî bû,
03:23
all gathering around a medium who communicated directly with the kami.
48
203279
5433
hemî kom dibin li dora navendek ku rasterast têkilî danî bi kami re.
03:28
The man hid himself, not daring approach in case anyone glimpse his polluted soul.
49
208712
6415
Mêrî xwe vedişart, nediwêriya xwe nêzîk bike da kes giyanê wî yê qirêj nebîne.
03:35
But the medium had other ways of seeing, and called him forward from the crowd.
50
215127
4548
lê navgîn awayên din ên dîtinê hebûn, û ew di nav girseyê de bi pêş ve dibir.
03:39
Ready to be forsaken, the scholar approached the holy woman.
51
219675
4470
Amade bû ku bihête hêlan, zanyar nêzîkî jina pîroz bû.
03:44
But the medium merely smiled.
52
224145
2960
Lê navîn bi tenê keniya.
03:47
She took his impure hand in hers,
53
227105
2866
Wê destê wî yê çepel girt,
03:49
and whispered a blessing only he could hear—
54
229971
3670
û bi pistepist bereketa ku tenê wî dibihîstî kir
03:53
thanking him for his kindness.
55
233641
2340
ji bo qenciya wî spasiya wî dikin.
03:55
In that moment, the scholar discovered a great spiritual secret:
56
235981
4914
Di wê gavê de, zanyarî razek a giyanî ya mezin vedît:
04:00
contamination and corruption are two very different things.
57
240895
6071
qirêjbûn û gendelî du tiştên pir cûda ne.
04:06
Filled with insight, the scholar set himself back on his journey.
58
246966
4053
zana bi têgihiştinê tijî bû, zanyarî xwe da rêwîtiya xwe.
04:11
But this time, he stopped to help those he met.
59
251019
3330
Lê vê carê, ew sekinî da ku alîkariya kesên ku wî dîtî bike.
04:14
He began to see the beauty of the spirit world everywhere he went,
60
254349
3880
Wî dest pê kir bi dîtina bedewiya cîhana giyanan li her devera ku çûbûyê,
04:18
even in the city he'd previously shunned.
61
258229
3140
li bajêr jî wî berê xwe da paş.
04:21
Others cautioned that he risked kegare—
62
261369
2558
Hinekên din hişyar kirin ku wî kegare xeter kir
04:23
but he never told them why he so freely mingled
63
263927
2820
lê wî tu carî ji wan re negot çima wisa azad tevlihev bû
04:26
with the sick and disadvantaged.
64
266747
2040
bi nexweş û bêkesan re.
04:28
For he knew that people could only truly understand harae
65
268787
4277
Çunkû wî dizanibû ku mirov tenê dikare bi rastî ji reûresma pakijkirin ê fêm bike
04:33
through a journey of their own.
66
273064
2137
di rêwîtiya xwe de.
About this website

This site will introduce you to YouTube videos that are useful for learning English. You will see English lessons taught by top-notch teachers from around the world. Double-click on the English subtitles displayed on each video page to play the video from there. The subtitles scroll in sync with the video playback. If you have any comments or requests, please contact us using this contact form.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7