The dark history of bananas - John Soluri

Επιμέλεια: Lucas Kaimaras

On a December night in 1910, the exiled former leader of Honduras,

Κάποιο βράδυ του Δεκέμβρη του 1910,

ο εξόριστος πρώην ηγέτης της Ονδούρας, ο Μανουέλ Μπονίγια,

Manuel Bonilla, boarded a borrowed yacht in New Orleans.

επιβιβάστηκε σε ένα δανεικό γιοτ στη Νέα Ορλεάνη.

With a group of heavily armed accomplices,

Μαζί με βαριά οπλισμένους συνεργάτες σάλπαρε προς την Ονδούρα

he set sail for Honduras in hopes of reclaiming power

με την ελπίδα να ανακτήσει τη δύναμή του με κάθε δυνατό μέσο.

by whatever means necessary.

Bonilla had a powerful backer,

Ο Μπονίγια είχε έναν ισχυρό χρηματοδότη,

the future leader of a notorious organization

τον μελλοντικό ηγέτη μιας περιβόητης οργάνωσης

known throughout Latin America as El Pulpo, or "the Octopus,"

γνωστή στη Λατινική Αμερική ως Ελ Πούλπο, ή «το Χταπόδι»,

for its long reach.

λόγω της εξάπλωσής της.

Η περιβόητη Ελ Πούλπο ήταν μια αμερικανική επιχείρηση

The infamous El Pulpo was a U.S. corporation

trafficking in, of all things, bananas.

που διακινούσε -μεταξύ άλλων- και μπανάνες.

It was officially known as United Fruit Company—

Ήταν επισήμως γνωστή ως United Fruit Company -

or Chiquita Brands International today.

ή Chiquita, όπως είναι διεθνώς γνωστή σήμερα.

First cultivated in Southeast Asia thousands of years ago,

Αρχικά οι μπανάνες καλλιεργήθηκαν στην ΝΑ Ασία πριν χιλιάδες χρόνια,

bananas reached the Americas in the early 1500s,

και έφτασαν στην Αμερική στις αρχές του 16ου αιώνα,

where enslaved Africans cultivated them in plots alongside sugar plantations.

όπου Αφρικανοί σκλάβοι τις καλλιεργούσαν δίπλα σε φυτείες ζαχαροκαλάμου.

There were many different bananas,

Υπήρχαν διάφορα είδη μπανάνας,

most of which looked nothing like the bananas in supermarket aisles today.

και τα περισσότερα δεν έχουν καμία σχέση με αυτές που ξέρουμε σήμερα.

In the 1800s, captains from New Orleans and New England

Τον 19ο αιώνα, ναυτικοί από τη Νέα Ορλεάνη και τη Νέα Αγγλία

ventured to the Caribbean in search of coconuts and other goods.

έφτασαν στην Καραϊβική αναζητώντας καρύδες και άλλα αγαθά.

They began to experiment with bananas, purchasing one kind,

Πειραματίστηκαν με τις μπανάνες, αγοράζοντας μία ποικιλία, την Γκρο Μισέλ,

called Gros Michel, from Afro-Caribbean farmers in Jamaica, Cuba, and Honduras.

από καλλιεργητές στη Τζαμάικα, την Κούβα και την Ονδούρα.

Gros Michel bananas produced large bunches of relatively thick-skinned fruit—

Οι μπανάνες Γκρο Μισέλ ήταν σε μεγάλα τσαμπιά με σχετικά σκληρή φλούδα -

ideal for shipping.

ιδανικές για την μεταφορά τους.

By the end of the 1800s, bananas were a hit in the US.

Ως το τέλος του 19ου αιώνα, οι μπανάνες είχαν επιτυχία στις ΗΠΑ.

They were affordable, available year-round,

Ήταν οικονομικές και διαθέσιμες όλον τον χρόνο,

and endorsed by medical doctors.

και προωθούνταν από τους γιατρούς.

As bananas became big business,

Εφόσον οι μπανάνες έγιναν επικερδής επιχείρηση,

U.S. fruit companies wanted to grow their own bananas.

οι εταιρίες φρούτων των ΗΠΑ θέλησαν να καλλιεργήσουν τις δικές τους.

In order to secure access to land,

Για να εξασφαλίσουν πρόσβαση σε γη,

banana moguls lobbied and bribed government officials in Central America,

μεγιστάνες της μπανάνας πίεσαν και λάδωσαν τις κυβερνήσεις στην Κεντρική Αμερική,

and even funded coups to ensure they had allies in power.

χρηματοδότησαν ακόμη και πραξικοπήματα ώστε να έχουν δικούς τους στην εξουσία.

In Honduras, Manuel Bonilla repaid the banana man

Στην Ονδούρα, ο Μανουέλ Μπονίγια εξόφλησε με παραχωρήσεις γης

who had financed his return to power with land concessions.

τον άνθρωπο με τις μπανάνες που χρηματοδότησε την επαναφορά του.

By the 1930s, one company dominated the region: United Fruit,

Έως τη δεκαετία του 1930, μια εταιρία επικράτησε στη περιοχή:

η United Fruit,

who owned over 40% of Guatemala’s arable land at one point.

που έφτασε να κατέχει πάνω από το 40% της αρόσιμης γης στη Γουατεμάλα.

They cleared rainforest in Costa Rica, Colombia, Guatemala, Honduras,

Υλοτόμησαν ολόκληρα τροπικά δάση στην Κόστα Ρίκα, την Κολομβία,

τη Γουατεμάλα, την Ονδούρα και τον Παναμά για να φτιάξουν φυτείες,

and Panama to build plantations,

along with railroads, ports, and towns to house workers.

μαζί με σιδηρόδρομους, λιμάνια και πόλεις για να μένουν οι εργάτες.

Lured by relatively high-paying jobs, people migrated to banana zones.

Οι καλοπληρωμένες δουλειές έκανε πολλούς να μεταναστεύσουν εκεί.

From Guatemala to Colombia,

Από τη Γουατεμάλα ως την Κολομβία,

United Fruit’s plantations grew exclusively Gros Michel bananas.

στις φυτείες της United Fruit καλλιεργούσαν μόνο μπανάνες Γκρο Μισέλ.

These densely packed farms had little biological diversity,

Οι πολύ πυκνές καλλιέργειες στις φάρμες είχαν μικρή βιολογική ποικιλία,

making them ripe for disease epidemics.

γεγονός που τις καθιστούσε ευπαθείς στις επιδημίες.

The infrastructure connecting these vulnerable farms

Οι κοινές υποδομές που είχαν οι ευάλωτες καλλιέργειες

could quickly spread disease:

διευκόλυναν τη γρήγορη διάδοση των ασθενειών:

pathogens could hitch a ride from one farm to another on workers’ boots,

Τα παθογόνα μεταφέρονταν από φάρμα σε φάρμα

στις μπότες των εργατών, στα βαγόνια και στα ατμόπλοια.

railroad cars, and steamships.

That’s exactly what happened in the 1910s,

Αυτό ακριβώς συνέβη τη δεκαετία του 1910,

when a fungus began to level Gros Michel banana plantations,

όταν ένας μύκητας ισοπέδωνε τις φυτείες μπανάνας Γκρο Μισέλ,

first in Panama, and later throughout Central America,

πρώτα στον Παναμά και αργότερα σε όλη την Κεντρική Αμερική,

spreading quickly via the same system that had enabled big profits and cheap bananas.

που διαδόθηκε ταχύτατα μέσω του ίδιου συστήματος

που είχε φέρει μεγάλα κέρδη και φτηνές μπανάνες.

In a race against “Panama Disease,”

Σε αγώνα κατά της «Αρρώστιας του Παναμά»,

banana companies abandoned infected plantations

οι επιχειρήσεις μπανάνας εγκατέλειψαν τις μολυσμένες φυτείες

in Costa Rica, Honduras, and Guatemala,

στην Κόστα Ρίκα, την Ονδούρα και τη Γουατεμάλα,

leaving thousands of farmers and workers jobless.

αφήνοντας άνεργους χιλιάδες αγρότες και εργάτες.

The companies then felled extensive tracts of rainforests

Οι επιχειρήσεις κατόπιν υλοτόμησαν τεράστιες περιοχές δασών

in order to establish new plantations.

με σκοπό να κάνουν νέες φυτείες.

After World War II,

Μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο,

the dictatorships with which United Fruit had partnered in Guatemala and Honduras

η δικτατορία που επέβαλε η United Fruit στη Γουατεμάλα και την Ονδούρα

yielded to democratically elected governments that called for land reform.

αντικαταστάθηκε από δημοκρατικά εκλεγμένες κυβερνήσεις που επέβαλαν αναδασμό.

In Guatemala, President Jacobo Arbenz tried to buy back land from United Fruit

Στη Γουατεμάλα, ο πρόεδρος Ιάκωβο Αρμπένζ θέλησε να αγοράσει γη από τη United Fruit

and redistribute it to landless farmers.

και να την αναδιανέμει σε άκληρους αγρότες.

The Arbenz government offered to pay a price based on tax records—

Η κυβέρνηση του Αρμπένζ καθόρισε την τιμή σύμφωνα με τα φορολογικά αρχεία -

where United Fruit had underreported the value of the land.

όπου η United Fruit είχε υποτιμήσει την αξία τους.

El Pulpo was not happy.

Η Ελ Πούλπο δεν χάρηκε.

The company launched propaganda campaigns against Arbenz

Η επιχείρηση ξεκίνησε προπαγάνδα ενάντια στον Αρμπένζ

and called on its deep connections in the US Government for help.

και προσέφυγε για βοήθεια στα μέσα που είχε στην κυβέρνηση των ΗΠΑ.

Citing fears of communism, the CIA orchestrated the overthrow

Το 1954, η CIA, προφασιζόμενη τον κομμουνισμό,

διοργάνωσε την πτώση του δημοκρατικά εκλεγμένου Αρμπένζ.

of the democratically elected Arbenz in 1954.

That same year in Honduras, thousands of United Fruit workers went on strike

Την ίδια χρονιά στην Ονδούρα, χιλιάδες εργάτες της United Fruit απέργησαν

until the company agreed to recognize a new labor union.

μέχρι που η εταιρία αναγνώρισε ένα νέο εργατικό συνδικάτο.

With the political and economic costs of running from Panama Disease escalating,

Με το πολιτικό και οικονομικό κόστος της Αρρώστιας του Παναμά να αυξάνεται,

United Fruit finally switched from Gros Michel

η United Fruit αντικατέστησε την ποικιλία Γκρο Μισέλ με τη Κάβεντις που είχε ανοσία,

to Panama disease-resistant Cavendish bananas in the early 1960s.

στις αρχές της δεκαετίας του ’60.

Today, bananas are no longer as economically vital in Central America,

Σήμερα, η οικονομία της Κεντρικής Αμερικής δεν βασίζεται τόσο στις μπανάνες,

and United Fruit Company, rechristened Chiquita,

και η επιχείρηση United Fruit, που μετονομάστηκε σε Chiquita,

has lost its stranglehold on Latin American politics.

έχει χάσει τη δύναμή της στην πολιτική της Λατινικής Αμερικής.

But the modern banana industry isn’t without problems.

Ωστόσο η σύγχρονη βιομηχανία μπανάνας δεν είναι τέλεια.

Cavendish bananas require frequent applications of pesticides

Οι μπανάνες Κάβεντις απαιτούν συχνή εφαρμογή παρασιτοκτόνων

that create hazards for farmworkers and ecosystems.

που αποτελούν απειλή για τους καλλιεργητές και το περιβάλλον.

And though they’re resistant to the particular pathogen

Και παρά την αντοχή τους

σε συγκεκριμένα παθογόνα που επηρέαζαν τις μπανάνες Γκρο Μισέλ,

that affected Gros Michel bananas,

Cavendish farms also lack biological diversity,

στις καλλιέργειες Κάβεντις λείπει εξίσου η βιοποικιλότητα,

leaving the banana trade ripe for another pandemic.

διατηρώντας υπαρκτή την απειλή από κάποια άλλη πανδημία.