The electrifying speeches of Sojourner Truth - Daina Ramey Berry

Translator: bnar muhamad Reviewer: mabbast chato

In early 1828, Sojourner Truth approached the Grand Jury of Kingston, New York.

لەسەرەتای 1828 دا تروس سۆجۆرنەر ڕووبەڕووی دەستەی سوێندخواردنی کینگستۆن لە نیۆرک بەوە.

She had no experience with the legal system,

شەرەزایی سیستەمی یاسایش نەبوو،

no money, and no power in the eyes of the court.

نەبوونی پارە، و هیچ هێزێک لە چاوی دادگاوە

Ignoring the jury’s scorn,

گوێ نەگرتنی سوکایەتی دەستەی سوێندخۆران

Truth said she was there to fight for custody of her five-year-old son Peter,

تروس گووتی لێرەیە تا لە پێناوی مافی چاودێری کردنی کوڕە تەمەن پێنج ساڵانەکەی پیتەر بجەنگێت.

who’d been illegally sold to an enslaver in Alabama.

کە بە نایاسایی فرۆشرابوو بۆ کۆیلەیەک لە ئالاباما.

As the trial played out over the next several months,

هەروەک دادگاییکردن کۆتایی بێ لە ماوەی چەند مانگی داهاتوودا

Truth raised funds, strategized with lawyers,

تروس دۆزرایەوە لەگەڵ پارێزەرەکان ستراتیژیان کرد

and held her faith.

و باوەڕی چەسپاند.

Finally in the spring of 1828, Peter was returned to her care—

لە کۆتایی لە بەهاری ساڵی 1828 پیتەر گەڕایەوە بۆ لای خۆی،

but Truth’s work was far from over.

بەڵام کاری تروس دوور بوو لە کۆتایی.

She would dedicate the rest of her life to pursuing justice

ئەو هەموو ژیانی لە بەرقەرارکدنی دادپەروەری تەرخانکردبوو

and spiritual understanding.

و تێگەیشتنی ڕۆحی.

Truth was born into slavery as Isabella Baumfree

تروس لە کۆیلایەتیدا لەدایک بووە وەک ئیسابێلا باومفری

in the late 18th century in Ulster County, New York.

لە کۆتایی سەدەی 18 لە شاری ئەلستەر لە نیویۆرک.

Although New York state had announced the abolition of slavery in 1799,

ههرچەندە ویلایەتی نیویۆرک ڕایگه یاندبوو لە ساڵی 1799 دا،

the emancipation act was gradual.

و کاری ڕزگاری وردە وردە بوو.

Those who were currently enslaved

ئەوانەی کە ئێستا بە کۆیلە کران

were forced to serve a period of indentured servitude until their mid-20s.

ناچارکران بۆ خزمەتی ماوەیەکی تا ناوەڕاستی بیستەکان.

Throughout this period, enslavers repeatedly sold Baumfree,

بەدرێژایی ئەم ماوەیە بە بەردەوامی بە کۆیلەکردن باومفری دەفرۆشت،

tearing her from her loved ones.

لە خۆشەویستانی ئەو پارچە پارچە دەکات.

Often, she was explicitly prevented from pursuing new relationships.

زۆرجار بەڕاشکاوی ڕێگری لێدەکرێت لە گەڕان بەدوای پەیوەندی نوێ.

Eventually, she married an enslaved man named Thomas,

لە کۆتاییدا شووی بە پیاوێکی کۆیلە کراو کرد ناوی تۆماس،

with whom she had three children.

کە سێ منداڵی لەگەڵ بوو.

She was desperate to keep her new family together—

ئەو بێ هیوا بوو لە هێشتنەوەی خێزانە نوێیەکەی پێکەوە

but the slow progress of abolition threatened this hope.

بەڵام بەرەوپێشچوونی هێواشی هەڵوەشانەوە ئەم هیوایەی هەڕەشەی لێ دەکرد.

Baumfree’s enslaver, John Dumont, had promised to free her by 1826.

کۆیلەی باومفری، جۆن دومۆنت بەڵێنی ئازادکردنی دابوو لە ساڵی 1826.

When he failed to keep his word, Baumfree fled for her safety.

کاتێک نەیتوانی بە تەوراتەکەی خۆی بپارێزێت، باومفری بۆ سەلامەتی خۆی هەڵات.

During the escape, she was only able to rescue her youngest daughter Sophia,

لەکاتی هەڵهاتندا تەنها توانی بۆ ئەوەی کچەکەی (سۆفیا) ڕزگار بکات

while her other children remained in bondage.

لە کاتێکدا منداڵەکانی تر لە بەندکردن دا مایەوە.

It would be two years before she regained custody of Peter.

دوو ساڵ لەمەوپێش دەبێت ئەو بە دەستەوەی لە پیتەر دا.

After that, she would wait another two years

دوای ئەوە، ئەو چاوەڕێ دەکات دوو ساڵی تر

before she saw any of her other children.

پێش ئەوەی هیچ کام لە منداڵەکانی تر ببیێت.

During this time, Baumfree found solace in her faith

لەم ماوەیە باومفری لە باوەڕیدا بە ئارامیەکی دۆزیەوە

and became increasingly dedicated to religious reflection.

و بە شێوەیەکی زیاد تەرخان کراوە بۆ ڕەنگدانەوەی ئاینی.

After settling in Kingston, New York,

دوای جێگیر بوون لە کینگستۆن لە نیویۆرک.

she joined a Methodist community that shared her political views.

ئەو چووە ناو کۆمەڵگەی مێثۆدیست کە بۆچوونە سیاسییەکانی خۆی هاوبەش کردووە.

She continued her practice of speaking aloud to God in private,

ئەو بەردەوام بوو لە مەشقەکانی بۆ قسەکردن بە دەنگی بەرز بۆ خودا بە نهێنی،

and one night, her evening prayers took on even more sacred significance.

و شەوێک، نوێژەکانی ئێوارانی تەنانەت گرنگی پیرۆزتری وەرگرت.

Baumfree claimed to hear the voice of God, telling her to leave Kingston,

بامفری بانگەشەی ئەوەی کرد کە گوێی لە بانگی بە خودا دەڵێت کە کینگستۆن بەجێبهێڵێت،

and share her holy message with others.

و پەیامە پیرۆزەکەی لەگەڵ ئەوان بەشکرد.

Though she never learned to read or write,

هەرچەندە هەرگیز فێری خوێندنەوە و نەنووسین نەبو

Baumfree became known as an electrifying orator,

باومفری ناسراو بوو وەک هەڵبژێروێکی بە جۆش،

whose speeches drew on Biblical references,

کە قسەکانی لەسەر سەرچاوە پەرتووکناسییەکان،

spiritual ideals, and her experience of slavery.

نمونەی ڕۆحی و ئەزموونی کۆیلایەتی.

Her sermons denounced the oppression of African Americans and women in general,

ئەو سەرکردانەی ئەو ستەمەی ئیدانە کرد لە ئەمریکیە ئەفریقیەکان و ژنان بەگشتی،

and became prominent in campaigns for both abolition and women’s rights.

و دیار بوو لە هەڵمەتەکان بۆ هەردوو مافی هەڵوەشاندنەوی ژنان.

In 1843, she renamed herself Sojourner Truth

ساڵی 1843 ناوی خۆی نایەوە ڕاستی سۆجۆرنەر

and embarked on a legendary speaking tour.

و سواری کەشتیەکی ئەفسانەیی بوو گەشتێکی قسەکردن

Truth saw her journey as a mission from God.

تروس گەشتەکەی بینی وەک ئەرکێکی خوایی.

Her faith often led her to the nation’s most hostile regions,

باوەڕەکەی زۆرجار ڕابەرایەتی دەکرد بۆ ناوچە هەرە دوژمنکارەکانی نەتەوەکە،

where she spoke to bigoted audiences as the only Black woman in the crowd.

کە ئەو قسەی لەگەڵ گوێگرە دوواکەوتوەکان کرد وەک تاکە ئافرەتی ڕەش لەناو ئاپۆرەی جەماوەر

Truth was confident God would protect her,

ڕاستی دڵنیا بوو خودا دەیپارێزێت،

but some crowds responded to her bravery with violence.

بەڵام هەندێک لە قەرەباڵغیوەڵامیان دایەوە بە ئازایەتی خۆی بە توندوتیژی.

During one of her sermons,

لە کاتی یەک لە سەروویەکان

a mob of white men threatened to set fire to the tent where she was speaking.

کۆمەڵێک پیاوی سپی پێست هەڕەشەیان لێ کرد ئاگر لە چادرەکە بەردەدات کە قسەی دەکرد.

In her memoir, Truth recalled steeling herself to confront them:

لە یاداشتەکەی دا، تروس بە بیری پۆڵایین خۆی بۆ بەرەنگاربوونەوەیان:

“Have I not faith enough to go out and quell that mob…

«ئایا باوەڕم تەواو نییە بۆ بڕۆمە دەرەوە، و ئەو دەستە و ئەو

I felt as if I had three hearts!

هەستم کرد سێ دڵم هەیە !

And that they were so large, my body could hardly hold them!”

و ئەوان زۆر گەورە بوون بە زەحمەت لەشم دایگرت!"

She placated the men with song and prayer, until they had no desire to harm her.

بە گۆرانی و دوعا خەڵکی ڕائەگەیاند، هەتا هیچ ئارەزوویان نەبوو کە ئازاری بدەن.

Truth’s speeches impacted thousands of people in communities across the nation,

ووتەکانی تروس هەزاران کاریگەری لەسەر خەڵک لە کۆمەڵگاکان لە سەرانسەری نەتەوەکە،

but her activism went far beyond public speaking.

بەڵام خەباتەکەی زۆر زیاتر ڕۆیشت قسەی گشتی بکات.

During the Civil War, she became involved with the Union Army,

لە کاتی شەڕی ناوخۆدا تێکەڵ بوو لەگەڵ سوپای یەکگرتوو،

recruiting soldiers and organizing supplies for Black troops.

سەرباز و ڕێکخستن بۆ سەربازی ڕەش.

Her work was so well regarded that she was invited to meet President Lincoln.

کارەکەی زۆر باش بوو کە ئەو بانگهێشت کرابوو بۆ بینینی سەرۆک لینکۆڵ

She took the occasion to argue that all formerly enslaved people

ئەو بۆنەکەی وەرگرت بۆ گفتوگۆ کە پێشتر هەموو خەڵکی ان بە کۆیلە کرد

should be granted land by the government.

دەبێت زەوییان لەلایەن حکومەت پێ بدرێت.

Truth continued to travel and speak well into her 80s.

تروس بەردەوام بوو لە سەفەرکردن و لە ٨٠ ساڵی بەباشی قسەی دەکرد.

Until her death in 1883, she remained an outspoken critic

تا مردنی لە ساڵی 1883 ئەو وەک ڕەخنەگرێکی قسەکراوە مایەوە

who fought for her right to be heard in a hostile world.

بۆ مافی خۆی دەجەنگ تا لە جیهانی دووژمنکاری گوێلێبگیرێت.

As Truth once said, “I feel safe even in the midst of my enemies;

هەروەک جارێک تروس گوتی" تەنانەت لە نێو جەرگەی دووژمنەکانم هەست بە سەلامەتی دەکەم:

for the truth is powerful and will prevail."

چونکە ڕاستی خاوەن دەسەڵات و سەریش دەکەوێت."