The wildly complex anatomy of a sneaker - Angel Chang

Translator: Valeria Varkulevich Reviewer: Hanna Baradzina

Australians call them “runners." The British know them as “trainers."

Аўстралійцы называюць іх runners. Брытанцы ‒ trainers.

Americans refer to them as “tennis shoes” or “sneakers."

Амерыканцы называюць іх тэніснымі туфлямі або sneakers.

Whatever you call them, these rubber-soled, casual shoes

Як бы вы іх ні называлі, гэтыя паўсядзённыя боты на гумовай падэшве

are worn by billions of people around the world.

носяць мільярды людзей па ўсім свеце.

Originally invented in the late 19th century,

Першапачаткова вынайдзеныя ў канцы 19-га стагоддзя,

these simple canvas and rubber creations have changed a lot

гэтыя простыя вырабкі з тканіны і гумы моцна змяніліся

з таго часу як упершыню крочылі па паверхні зямлі.

since they first hit the pavement.

Today, sneaker consumption is at an all-time high.

Сёння спажыванне красовак знаходзіцца на рэкордна высокім узроўні.

No country buys more sneakers than the United States,

Ні адна краіна не купляе больш красовак, чым ЗША,

where people purchase 3 pairs a year on average.

дзе людзі ў сярэднім купляюць тры пары на год.

To meet this demand, roughly 23 billion shoes are produced each year,

Каб задаволіць такі попыт, штогод вырабляецца каля 23 мільярды пар,

mostly in factories across China and Southeast Asia.

у асноўным на заводах па ўсім Кітаі і Паўднёва-Усходняй Азіі.

But making shoes has become more complicated, more labor-intensive,

Але выраб абутку стаў больш складаным, больш працаёмкім,

and in some ways, more dangerous,

і ў пэўным сэнсе, больш небяспечным

for the workers involved and for our planet.

для рабочых і для нашай планеты.

Shoe manufacturing accounts for roughly one-fifth

Вытворчасць абутку складае прыкладна адну пятую

of the fashion industry’s carbon emissions.

выкідаў вугляроду індустрыі моды.

Sneakers alone generate 313 million metric tons of carbon dioxide every year,

Толькі адны красоўкі вырабляюць 313 мільёнаў метрычных тон

вуглякіслага газу кожны год,

which is equivalent to the annual emissions of 66 million cars.

што эквівалентна гадавому выкіду 66 мільёнаў аўтамабіляў.

To better understand your shoe’s carbon footprint,

Каб лепш зразумець вугляродны след вашага абутку,

let’s dive into the anatomy of a sneaker.

давайце пагрузімся ў анатомію красовак.

For starters, the heel, insole, midsole, and upper layer

Па-першае, пятка, вусцілка, мiжпадэшва і верхні пласт

are usually made from synthetic textiles like polyester, nylon, latex,

звычайна вырабляюцца з сінтэтычных матэрыялаў, такіх як поліэстэр, нейлон,

латэкс i паліурэтан.

and polyurethane.

Mining the fossil fuels that make up these materials emits tons of greenhouse gases.

Пры здабычы выкапнёвага паліва, з якога вырабляюцца гэтыя матэрыялы,

вылучаюцца тоны парніковых газаў.

And processing those raw ingredients into synthetic textiles

А перапрацоўка гэтай сыравіны ў сінтэтычныя матэрыялы

also uses a lot of energy, further compounding that pollution.

таксама выкарыстоўвае шмат энергіі, яшчэ больш забруджваючы прыроду.

Some sneaker tops are made from natural sources like leather,

У некаторых красоўках верх зроблены з натуральных матэрыялаў, такіх як скура,

but tanning this material relies on chromium;

але для вырабу гэтага матэрыялу выкарыстоўваецца хром,

a carcinogenic chemical that can damage freshwater ecosystems.

канцэрагенны хімікат, які можа пашкодзіць прэснаводным экасістэмам.

The outer soles of most shoes are made of rubber

Падэшва большасці ботаў робіцца з гумы,

that’s gone through a process called vulcanization.

якая прайшла працэс, званы вулканізацыяй.

This technique adds sulfur to superheated raw rubber to create a material

Пры гэтым метадзе ў падагрэты сыры каўчук дадаюць серу для стварэння матэрыялу,

that’s both elastic and sturdy.

які адначасова з'яўляецца эластычным і дужым.

Until recently, sneakers used natural rubber for this process.

Да нядаўняга часу для красовак у гэтым працэсе выкарыстоўваўся натуральны каўчук.

But today, most outer soles are made with a synthetic blend of natural rubber

Але сёння большасць падэшваў вырабляецца з сінтэтычнай сумесі натуральнага каўчуку

and byproducts from coal and oil.

і пабочных прадуктаў вуглю і нафты.

Producing these materials accounts for 20% of a sneaker’s carbon footprint.

Выраб гэтых матэрыялаў складае 20% вугляроднага следу красовак.

But more than two-thirds of the shoe’s carbon impact comes from the next step:

Але больш за дзве траціны выкідаў вугляроду адбываецца

падчас наступнага кроку: вытворчасці.

manufacturing.

A typical sneaker is comprised of 65 discrete parts,

Як правіла, красовак складаецца з 65 асобных частак,

each of which is produced by specialized machinery.

кожная з якіх вырабляецца спецыялізаванай тэхнікай.

This means it’s cheaper for factories to mass-produce each piece separately

Гэта азначае, што танней прадукаваць масава на заводах кожную дэталь асобна,

rather than manufacturing every part under one roof.

замест таго, каб вырабляць усе часткi ў адным месцы.

But the transportation required to ship these pieces

Але транспарт, неабходны для дастаўкі гэтых дэталяў

to one assembly plant emits even more CO2.

да аднаго зборачнага завода, выкідвае яшчэ больш СО2.

Як толькі кампаненты прыбываюць на канвеер,

Once the components arrive at the assembly line,

they undergo cutting, pouring, melting, baking, cooling, and gluing,

яны падвяргаюцца рэзанню, заліванню, плаўленню, запяканню,

астуджванню і склейванню,

before the final products can be stitched together.

перш чым канчатковыя прадукты змогуць быць сшытыя разам.

The assembly of a typical sneaker requires more than 360 steps,

Зборка звычайнага красоўка патрабуе больш за 360 крокаў,

і на яе прыпадаюць пакінутыя 20% уздзеяння красовак на навакольнае асяроддзе.

and accounts for the remaining 20% of a sneaker’s environmental impact.

The dispersion of factories fuels another problem as well: labor abuse.

Размеркаванне заводаў таксама ўплывае на іншую праблему:

парушэнне працоўных правоў.

Most brands don’t own or operate their factories,

Большасць брэндаў не валодаюць або не кіруюць сваімі фабрыкамі,

so the plants they work with are in countries

таму заводы, з якімі яны працуюць, знаходзяцца ў краінах,

with little to no worker protection laws.

у якіх практычна няма законаў аб абароне правоў работнікаў.

As a result, many laborers earn below the living wage,

У выніку, многія работнікі зарабляюць ніжэй пражытачнага мінімуму

and are exposed to harmful chemicals, like toxic glue fumes.

і падвяргаюцца ўздзеянню шкодных хімічных рэчываў, такіх як таксічны пах клею.

When manufacturing is complete,

Калі вытворчасць завершана,

the shoes are packaged and transported to stores around the globe.

абутак пакуецца і транспартуецца ў крамы па ўсім свеце.

For many, these shoes could last years.

Шмат хто будзе насіць гэты абутак гадамі.

But for someone running 20 miles a week,

Але ў тых, хто прабягае 20 міль (32 км) за тыдзень,

a pair of running shoes will start wearing out after roughly 6 months.

пара красовак пачне зношвацца прыкладна праз 6 месяцаў.

Since the shoes are made of so many different materials,

Паколькi абутак вырабляецца з вялікай колькасці розных матэрыялаў,

they’re almost impossible to break down into recyclable components.

яго амаль немагчыма разабраць на кампаненты, прыдатныя для перапрацоўкі.

20% of these shoes are incinerated, while the rest are tossed into landfills

20% абутку спальваецца, а астатні выкідваецца на звалкі,

where they can take up to 1,000 years to degrade.

дзе можа спатрэбіцца да 1000 гадоў для яго раскладання.

So, how can we balance our love of sneakers

Як жа мы можам збалансаваць нашу любоў да красовак

with the need for sustainability?

з неабходнасцю забеспячэння ўстойлівасці?

First, designers should streamline design elements

Па-першае, дызайнеры павінны ўпарадкаваць элементы дызайну

і засяродзіцца на экалагічна чыстых матэрыялах.

and focus on eco-friendly materials.

Factories need to develop energy efficient manufacturing processes

Фабрыкі павінны распрацаваць энергаэфектыўныя вытворчыя працэсы,

that consolidate steps and sneaker parts.

якія аб'яднаюць стадыі збору і дэталі красовак.

And consumers should support companies using clean energy

А спажыўцы павінны падтрымліваць кампаніі, якія выкарыстоўваюць чыстую энергію

and ethical manufacturing processes.

і выконваюць этычныя нормы ў вытворчасці.

We can also buy fewer shoes, wear them for longer,

Мы таксама можам купляць менш абутку, насіць яго даўжэй,

and donate those we no longer need.

і раздаваць той, што нам не патрэбны.

Таму не важна, якi ў цябе стыль, кожны з нас можа зрабіць крок

So no matter what your style, we can all take steps towards a sustainable future.

да ўстойлівай будучыні.