The greatest mathematician that never lived - Pratik Aghor

2,653,930 views ・ 2020-07-06

TED-Ed


Двойчы пстрыкніце па англійскіх субтытрах ніжэй, каб прайграць відэа.

Reviewer: Hanna Varachkina
00:06
When Nicolas Bourbaki applied to the American Mathematical Society
0
6930
4606
Калі Нікаля Бурбакi вырашыў стаць членам Амерыканскага матэматычнага таварыства
00:11
in the 1950s,
1
11536
1390
ў 1950-х гадах,
00:12
he was already one of the most influential mathematicians of his time.
2
12926
4160
ён ужо быў адным з самых уплывовых матэматыкаў свайго часу.
00:17
He’d published articles in international journals
3
17086
2680
Яго артыкулы публікавалі ў міжнародных часопісах,
00:19
and his textbooks were required reading.
4
19766
2680
а падручнікі былі абавязковымі для прачытання.
00:22
Yet his application was firmly rejected for one simple reason—
5
22446
4961
Аднак яго заява была рашуча адхілена па адной простай прычыне —
00:27
Nicolas Bourbaki did not exist.
6
27407
3580
Нікаля Бурбакі не існавала.
00:30
Two decades earlier, mathematics was in disarray.
7
30987
3610
Двума дзесяцігоддзямі раней матэматыка апынулася ў стане хаосу.
00:34
Many established mathematicians had lost their lives in the first World War,
8
34597
4648
Шмат вядомых матэматыкаў загінула ў Першай сусветнай вайне,
00:39
and the field had become fragmented.
9
39245
2240
і галіна зрабілася разрозненнай.
00:41
Different branches used disparate methodology to pursue their own goals.
10
41485
4455
Розныя галіны дысцыпліны выкарыстоўвалі розныя метадалогіі для
дасягнення сваіх мэтаў.
00:45
And the lack of a shared mathematical language
11
45940
2690
А адсутнасць агульнай матэматычнай мовы
00:48
made it difficult to share or expand their work.
12
48630
3490
ўскладняла магчымасці распаўсюджваць сваю працу і дзяліцца ёю.
00:52
In 1934, a group of French mathematicians were particularly fed up.
13
52120
5336
У 1934 годзе групе французскіх матэматыкаў гэта вельмі надакучыла.
00:57
While studying at the prestigious École normale supérieure,
14
57456
3420
Падчас навучання ў прэстыжнай Вышэйшай нармальнай школе
01:00
they found the textbook for their calculus class so disjointed
15
60876
4133
падручнік па вышэйшай матэматыцы падаўся ім такім няскладным,
што яны вырашылі напісаць лепшы.
01:05
that they decided to write a better one.
16
65009
2930
01:07
The small group quickly took on new members,
17
67939
2530
Невялікая група хутка стала прымаць новых членаў,
01:10
and as the project grew, so did their ambition.
18
70469
3320
і па меры таго, як рос праект, раслі і іх амбіцыі.
01:13
The result was the "Éléments de mathématique,"
19
73789
2710
Вынікам стаў трактат “Элементы матэматыкі“,
01:16
a treatise that sought to create a consistent logical framework
20
76499
3810
які быў спробай стварыць паслядоўную лагічную аснову,
01:20
unifying every branch of mathematics.
21
80309
2540
аб'ядноўваючы ўсе раздзелы матэматыкі.
01:22
The text began with a set of simple axioms—
22
82849
3198
Тэкст пачынаўся з шэрагу простых аксіём —
01:26
laws and assumptions it would use to build its argument.
23
86047
3740
законаў і ўмоў, якія выкарыстоўваліся для пабудовы доказу.
01:29
From there, its authors derived more and more complex theorems
24
89787
3820
На гэтай аснове яго аўтары выводзілі ўсё больш і больш складаныя тэарэмы,
01:33
that corresponded with work being done across the field.
25
93607
3800
якія адпавядалi працам, зробленым у галiне.
01:37
But to truly reveal common ground,
26
97407
2220
Але каб па-сапраўднаму знайсці агульны падмурак,
01:39
the group needed to identify consistent rules
27
99627
3160
група павінна была вылучыць паслядоўныя правілы,
01:42
that applied to a wide range of problems.
28
102787
3170
якія б падышлі для ўжывання да шырокага кола задач.
01:45
To accomplish this, they gave new, clear definitions
29
105957
3430
Для таго каб вырашыць гэтае пытанне, яны прапанавалі новыя зразумелыя вызначэнні
01:49
to some of the most important mathematical objects,
30
109387
3092
некаторым найбольш важным матэматычным аб’ектам,
01:52
including the function.
31
112479
2220
у тым ліку функцыю.
01:54
It’s reasonable to think of functions as machines
32
114699
3030
Мэтазгодна разглядаць функцыі як механізмы,
01:57
that accept inputs and produce an output.
33
117729
3260
якія прымаюць уваходныя дадзеныя і утвараюць выходныя дадзеныя.
02:00
But if we think of functions as bridges between two groups,
34
120989
3900
Але калі мы падумаем пра функцыі як пра сувязі паміж дзвюма групамі,
02:04
we can start to make claims about the logical relationships between them.
35
124889
4116
то зможам пачаць рабіць высновы пра лагічныя сувязі паміж імі.
Напрыклад, разгледзім групу лічбаў і групу літар.
02:09
For example, consider a group of numbers and a group of letters.
36
129005
4119
02:13
We could define a function where every numerical input corresponds
37
133124
4000
Мы маглі б вызначыць функцыю, дзе кожная лічба на ўваходзе
02:17
to the same alphabetical output,
38
137124
2440
адпавядала б адной і той жа літары на выхадзе,
02:19
but this doesn’t establish a particularly interesting relationship.
39
139564
4000
але гэта не ўсталёўвае асабліва цікавый узаемасувязі.
02:23
Alternatively, we could define a function where every numerical input
40
143564
4261
У якасці альтэрнатывы мы маглі б задаць функцыю, дзе кожная лічба ўвода
02:27
corresponds to a different alphabetical output.
41
147825
3440
адпавядала б іншай літары на выхадзе.
02:31
This second function sets up a logical relationship
42
151265
3440
Такая функцыя ўсталёўвае лагічную сувязь,
02:34
where performing a process on the input has corresponding effects
43
154705
4102
дзе дзеянне на ўводнай лічбе мае адпаведны ўплыў
02:38
on its mapped output.
44
158807
2050
на значэнне на выхадзе.
02:40
The group began to define functions by how they mapped elements across domains.
45
160857
5453
Група пачала класіфікаваць функцыі згодна з тым,
як элементы адной групы адпавядаюць элементам іншай групы.
02:46
If a function’s output came from a unique input,
46
166310
3395
Калі вынік функцыі залежыў ад ўнікальнага ўводу,
02:49
they defined it as injective.
47
169705
2720
функцыя класіфікавалася як iн’ектыўная.
02:52
If every output can be mapped onto at least one input,
48
172425
4000
Калі кожны вынік меў хаця б адзін адпаведны ўвод,
02:56
the function was surjective.
49
176425
1850
функцыя была сюр’ектыўна.
02:58
And in bijective functions, each element had perfect one to one correspondence.
50
178275
5750
У бiектыўных функцыях, кожнаму элементу аднаго мноства
адпавядаў толькі адзін элемент другога.
03:04
This allowed mathematicians to establish logic that could be translated
51
184025
4502
Гэта дазволіла матэматыкам усталяваць лагічную сувязь,
якая магла быць усталявана паміж мноствамі ў абодвух напрамках.
03:08
across the function’s domains in both directions.
52
188527
4320
03:12
Their systematic approach to abstract principles
53
192847
3070
Іх сістэмны падыход да абстрактных прынцыпаў
03:15
was in stark contrast to the popular belief that math was an intuitive science,
54
195917
5177
рэзка кантраставаў з распаўсюджаным меркаваннем,
што матэматыка — гэта інтуітыўная навука,
03:21
and an over-dependence on logic constrained creativity.
55
201094
4198
а празмерная залежнасць ад логікі абмяжоўвае творчасць.
03:25
But this rebellious band of scholars gleefully ignored conventional wisdom.
56
205292
4626
Але гэтая група вучоных-бунтароў з захапленнем ігнаравала
агульнапрынятую мудрасць.
03:29
They were revolutionizing the field, and they wanted to mark the occasion
57
209918
4171
Яны зрабілі рэвалюцыю ў галiне і хацелі адзначыць гэтую падзею
03:34
with their biggest stunt yet.
58
214089
2360
маштабным розыгрышам.
03:36
They decided to publish "Éléments de mathématique"
59
216449
2650
Яны вырашылі апублікаваць “Элементы матэматыкі”
03:39
and all their subsequent work under a collective pseudonym:
60
219099
4164
і ўсе свае наступныя працы пад калектыўным псеўданімам:
03:43
Nicolas Bourbaki.
61
223263
2292
Нікаля Бурбакі.
03:45
Over the next two decades, Bourbaki’s publications became standard references.
62
225555
5405
У ходзе наступных двух дзесяцігоддзяў публікацыі Бурбакі
былі прызнаныя ў якасцi эталонаў.
03:50
And the group’s members took their prank as seriously as their work.
63
230960
5097
А члены групы ўспрымалі свой пранк гэтак жа сур’ёзна, як і свае працы.
03:56
Their invented mathematician claimed to be a reclusive Russian genius
64
236057
4737
Прыдуманы імі матэматык сцвярджаў, што ён нелюдзімы рускі геній,
04:00
who would only meet with his selected collaborators.
65
240794
3300
які сустракаецца толькі з абранымі калегамі.
04:04
They sent telegrams in Bourbaki’s name, announced his daughter’s wedding,
66
244094
4304
Яны пасылалі тэлеграмы ад імя Бурбакi, абвясцілі пра вяселле яго дачкі
04:08
and publicly insulted anyone who doubted his existence.
67
248398
4219
і публічна абражалі любога, хто сумняваўся ў яго існаванні.
04:12
In 1968, when they could no longer maintain the ruse,
68
252617
4000
У 1968 годзе, калі яны больш не маглі захоўваць легенду,
04:16
the group ended their joke the only way they could.
69
256617
3430
група завяршыла свой розыгрыш адзіным магчымым спосабам.
04:20
They printed Bourbaki’s obituary, complete with mathematical puns.
70
260047
5606
Яны надрукавалі некралог Бурбакi, дапоўнены матэматычнымі каламбурамi.
Нягледзячы на яго нібыта смерць, група, якая носіць імя Бурбакi,
04:25
Despite his apparent death, the group bearing Bourbaki’s name lives on today.
71
265653
5084
жыве і па сённяшні дзень.
Хаця яго імя і не звязана ні з адным вялікім адкрыццём,
04:30
Though he’s not associated with any single major discovery,
72
270737
3570
04:34
Bourbaki’s influence informs much current research.
73
274307
3330
уплыў Бурбакi прасочваецца ў многіх сённяшніх даследаваннях.
04:37
And the modern emphasis on formal proofs owes a great deal to his rigorous methods.
74
277637
5771
І сучасныя ўвага да фармальных доказаў шмат у чым абавязана яго строгім метадам.
04:43
Nicolas Bourbaki may have been imaginary— but his legacy is very real.
75
283408
5830
Нікаля Бурбакi, магчыма, і быў прыдуманы, але яго спадчына вельмі рэальная.
Аб гэтым сайце

Гэты сайт пазнаёміць вас з відэа YouTube, якія карысныя для вывучэння англійскай мовы. Вы ўбачыце ўрокі англійскай мовы, якія вядуць высакакласныя выкладчыкі з усяго свету. Двойчы пстрыкніце англійскія субтытры, якія адлюстроўваюцца на кожнай старонцы відэа, каб прайграць відэа адтуль. Субтытры пракручваюцца сінхранізавана з прайграваннем відэа. Калі ў вас ёсць якія-небудзь каментарыі або пажаданні, звяжыцеся з намі, выкарыстоўваючы гэтую кантактную форму.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7