A burial practice that nourishes the planet | Caitlin Doughty

Translator: Huyen Vo Thi Ngoc Reviewer: Hoàng Trâm Anh Nguyễn

When I die,

Khi tôi chết

I would like for my body to be laid out to be eaten by animals.

Tôi muốn cơ thể của tôi được phân hủy, được thưởng thức bởi những con vật

Having your body laid out to be eaten by animals is not for everyone.

Không phải ai cũng được diễm phúc như vậy

(Laughter)

(cười)

Maybe you have already had the end-of-life talk with your family

Có lẽ bạn đã sẵn sàng cho cuộc trò chuyện cuối đời của mình cùng với gia đình

and decided on, I don't know, cremation.

Và đưa ra quyết định, tôi không biết nữa, hỏa táng chăng?

And in the interest of full disclosure,

Và vì lợi ích khách quan chung

what I am proposing for my dead body is not strictly legal at the moment,

Những gì mà tôi yêu cầu cho thi thể của tôi hoàn toàn không hợp lý vào lúc này

but it's not without precedent.

Nhưng không phải là không có tiền lệ

We've been laying out our dead for all of human history;

Chúng ta đã sắp đặt được sự sống còn của chúng ta cho lịch sử toàn nhân loại

it's call exposure burial.

Đó được gọi là mai táng phơi nhiễm

In fact, it's likely happening right now as we speak.

Thực tế, điều này gần như đang xảy ra ngay bây giờ như chúng ta nói

In the mountainous regions of Tibet,

Ở những vùng núi cao Tây Tạng

they practice "sky burial,"

Họ luyện tập "Thiên Táng"

a ritual where the body is left to be consumed by vultures.

Một nghi thức đặc biệt để thi thể làm mồi cho kền kền

In Mumbai, in India, those who follow the Parsi religion

Ở Mumbai, Ấn Độ, những người theo Bái Hỏa Giáo

put their dead in structures called "Towers of Silence."

Họ để xác của người chết vào một kiến trúc gọi là "Ngọn Tháp Im Lặng"

These are interesting cultural tidbits,

Những điều này là những mẩu văn hóa khá thú vị

but they just haven't really been that popular in the Western world --

nhưng nó vẫn chưa thực sự phổ biến tại phương Tây

they're not what you'd expect.

Nó không phải là điều mà các bạn mong chờ

In America, our death traditions have come to be chemical embalming,

Ở Mỹ, thi thể của chúng ta thông thường được mang đi ướp hóa học

followed by burial at your local cemetery,

dựa theo cách mai táng tại nghĩa trang nơi bạn sống

or, more recently, cremation.

hoặc, gần đây hơn, hỏa táng

I myself, am a recent vegetarian,

Bản thân tôi, là một người ăn chay gần đây

which means I spent the first 30 years or so of my life

Điều đó có nghĩa là tôi đã dành 30 năm đầu hoặc cuộc đời tôi về sau

frantically inhaling animals --

điên cuồng ăn thịt động vật

as many as I could get my hands on.

nhiều như tôi có thể giết chúng

Why, when I die, should they not have their turn with me?

Tại sao? Khi tôi chết, liệu rằng chúng có nên làm điều đó ngược lại với tôi không?

(Laughter)

(Cười)

Am I not an animal?

Tôi có phải là một động vật không?

Biologically speaking, are we not all, in this room, animals?

Về mặt sinh học mà nói, ai trong chúng ta, tại căn phòng này, không phải là động vật?

Accepting the fact that we are animals

Sự thật là chúng ta đều là những loài động vật

has some potentially terrifying consequences.

có một vài khả năng gây ra những hậu quả đáng sợ

It means accepting that we are doomed to decay and die,

Nghĩa là chấp nhận việc chúng ta đang phải chịu đựng sự suy tàn và chết chóc

just like any other creature on earth.

Giống như bất cứ sinh vật khác trên Trái Đất

For the last nine years, I've worked in the funeral industry,

9 năm trước, tôi từng làm việc tại dịch vụ tang lễ

first as a crematory operator,

đầu tiên là người điều hành hỏa táng

then as a mortician

rồi sau đó là người đảm trách dịch vụ tang lễ

and most recently, as the owner of my own funeral home.

Và gần đây nhất, là chủ sở hữu việc mai táng tại nhà của tôi

And I have some good news:

Và tôi có một vài tin tốt

if you're looking to avoid the whole "doomed to decay and die" thing:

Nếu bạn đang có gắng tránh việc cả số phận bi đát bị chôn vùi và tan nát

you will have all the help in the world in that avoidance

Bạn sẽ được tất cả sự giúp đỡ trên thế giới để có thể thoát khỏi nó

from the funeral industry.

từ nền công nghiệp mai táng

It's a multi-billion-dollar industry,

Đó là nền công nghiệp trị giá hàng tỷ đô la

and its economic model is based on the principle

và mô hình kinh tế dựa theo những nguyên tắc

of protection, sanitation and beautification of the corpse.

thuộc về bảo vệ, vệ sinh và làm đẹp cho thi thể

Whether they mean to or not,

Cho dù họ có ý hay không

the funeral industry promotes this idea of human exceptionalism.

Nền công nghiệp mai táng đẩy mạnh ý tưởng của chủ nghĩa ngoại thường nhân bản

It doesn't matter what it takes,

Những gì nó lấy không thành vấn đề

how much it costs,

Giá cả bao nhiêu

how bad it is for the environment,

Dù môi trường có khắc nghiệt đến đâu

we're going to do it because humans are worth it!

Chúng tôi vẫn sẽ thực hiện diều đó bởi con người xứng đáng với điều đó

It ignores the fact

Nó bác bỏ sự thật

that death can be an emotionally messy and complex affair,

rằng cái chết có thể là một mớ xúc cảm hỗn độn và vấn để phức tạp

and that there is beauty in decay --

và đó chính là hoa sen trong bùn

beauty in the natural return to the earth from whence we came.

vẻ đẹp trong tự nhiên quay về đất mẹ nơi mà chúng ta đã đến

Now, I don't want you to get me wrong --

Bây giờ, tôi không muốn các bạn hiểu sai ý tôi

I absolutely understand the importance of ritual,

Tôi hoàn toàn hiểu điều quan trọng của nghi lễ

especially when it comes to the people that we love.

Đặc biệt là khi nó đến từ những người mà chúng ta yêu thương

But we have to be able to create and practice this ritual

Nhưng chúng ta phải tạo và tập làm quen với nghi thức này

without harming the environment,

Mà không làm ảnh hưởng đến môi trường

which is why we need new options.

Đó là lý do vì sao chúng ta cần những sự lựa chọn mới

So let's return to the idea of protection, sanitation and beautification.

Như vậy hãy quay lại với ý tưởng về sự bảo vệ, vệ sinh và thẩm mỹ

We'll start with a dead body.

Chúng ta sẽ bắt đầu với một thi thể

The funeral industry will protect your dead body

Ngành công nghiệp mai táng sẽ bảo vệ cơ thể chết của bạn

by offering to sell your family a casket made of hardwood or metal

Bằng lời đề nghị bán cho gia đình bạn một cỗ quan tài làm bằng gỗ cứng hoặc kim loại

with a rubber sealant.

với chất trám cao su kín

At the cemetery, on the day of burial, that casket will be lowered

Tại nghĩa trang, vào ngày chôn cất, chiếc quan tài đó sẽ được hạ xuống

into a large concrete or metal vault.

vào một cái vòm bê tông lớn hoặc hầm kim loại

We're wasting all of these resources -- concretes, metal, hardwoods --

Chúng ta đang lãng phí tất cả những tài nguyên đấy - bê tông, kim loại, gỗ cứng

hiding them in vast underground fortresses.

Giấu chúng trong những căn hầm dưới dất rộng lớn

When you choose burial at the cemetery,

Khi bạn chọn mai táng tại dịch vụ tang lễ

your dead body is not coming anywhere near the dirt that surrounds it.

thi thể của bạn sẽ không dịch chuyển đi đâu cả gần thứ bụi đất bao quanh nó

Food for worms

Mồi cho sâu bọ

you are not.

Bạn thì không

Next, the industry will sanitize your body through embalming:

Tiếp theo, nền công nghiệp đó sẽ làm sạch cơ thể bạn thông qua việc ướp xác

the chemical preservation of the dead.

Loại chất hóa học bảo vệ người chết

This procedure drains your blood

Phương pháp này dẫn lưu máu của bạn

and replaces it with a toxic, cancer-causing formaldehyde.

Và thay thế bằng một loại độc, hợp chất hữu cơ fomanđêhít gây ra ung thư

They say they do this for the public health

Họ bảo làm điều này vì sức khỏe chung của cộng đồng

because the dead body can be dangerous,

Bởi vì cơ thể người chết có thể bị nguy hiểm

but the doctors in this room will tell you

nhưng các bác sĩ trong căn phòng này sẽ nói với bạn

that that claim would only apply

rằng yêu cầu đó sẽ chỉ được áp dụng

if the person had died of some wildly infectious disease, like Ebola.

Nếu có người chết vì vài loại bệnh truyền nhiễm cực kỳ nguy hiểm, Ebola chẳng hạn

Even human decomposition, which, let's be honest,

Ngay cả sự phân hủy của con người, cái mà, hãy thành thực nhé

is a little stinky and unpleasant,

cũng có một chút bốc mùi và khó chịu

is perfectly safe.

hoàn toàn được an toàn

The bacteria that causes disease is not the same bacteria

Vi khuẩn gây bệnh không phải là cùng một loại

that causes decomposition.

mà gây ra phân hủy

Finally, the industry will beautify the corpse.

Cuối cùng, nền công nghiệp sẽ làm đẹp cho xác chết

They'll tell you that the natural dead body of your mother or father

Họ sẽ bảo với bạn rằng cái chết tự nhiên của cơ thể ba mẹ bạn

is not good enough as it is.

không tốt như bạn tưởng

They'll put it in makeup.

Họ sẽ đặt một lớp trang điểm

They'll put it in a suit.

Họ sẽ mặc một bộ lễ phục

They'll inject dyes so the person looks a little more alive --

Họ sẽ tiêm thuốc nhuộm để người đó nhìn trong tươi tắn hơn

just resting.

chỉ cần yên nghỉ

Embalming is a cheat code,

Ướp xác là một trò lừa phỉnh

providing the illusion that death and then decay are not the natural end

mang đến sự ảo tưởng rằng cái chết và rồi sự phân hủy không phải là kết thúc tự nhiên

for all organic life on this planet.

cho tất cả nguồn sống xanh sạch trên hành tinh này

Now, if this system of beautification, sanitation, protection

Ngày nay, nếu hệ thống làm đẹp, vệ sinh và bảo vệ

doesn't appeal to you,

không thể hấp dẫn bạn

you are not alone.

Bạn không cô đơn

There is a whole wave of people --

Có một làn những con người

funeral directors, designers, environmentalists --

Giám đốc dịch vụ tang lễ, nhà thiết kế, các nhà môi trường...

trying to come up with a more eco-friendly way of death.

cố gắng đưa ra những cách thân thiện hơn với môi trường sinh thái cho cái chết

For these people, death is not necessarily

Đối với những người này, cái chết không nhất thiết là

a pristine, makeup, powder-blue tuxedo kind of affair.

Một cái gì mới mẻ, trang điểm, màu xanh lơ tuxedo loại để đi làm

There's no question

Không bao giờ có chuyện

that our current methods of death are not particularly sustainable,

rằng phương pháp tử hình hiện tại của chúng ta là hoàn toàn bền vững

what with the waste of resources and our reliance on chemicals.

Với sự lãng phí tài nguyên và sự tin tưởng của chúng ta với chất hóa học

Even cremation,

Thậm chí là hỏa táng

which is usually considered the environmentally friendly option,

cái mà thường xuyên được xem xét là sự lựa chọn thân thiện với môi trường

uses, per cremation,

sử dụng, mỗi lần hỏa táng

the natural gas equivalent of a 500-mile car trip.

tương đương với khí ga tự nhiên của chuyến xe đi 500 dặm

So where do we go from here?

Vì thế, từ đây chúng ta đi đến đâu?

Last summer, I was in the mountains of North Carolina,

Hè năm ngoái, tôi đã ở trên núi của phía Đông Carolina

hauling buckets of wood chips in the summer sun.

chuyển các xô gỗ vụn dưới cái nắng mùa hè

I was at Western Carolina University at their "Body Farm,"

Tôi đến tại Đại học Western Carolina, tại "Trại xác chết" của họ

more accurately called a "human decomposition facility."

nói chính xác hơn là "cơ sở tiêu hủy xác người"

Bodies donated to science are brought here,

Những thi thể được hiến cho khoa học đều được mang đến đây

and their decay is studied to benefit the future of forensics.

Và sự phân hủy của cơ thể họ được nghiên cứu để mang đến lợi ích cho tương lai của ngành pháp y

On this particular day,

Ngày nay

there were 12 bodies laid out in various stages of decomposition.

Đã có 12 thi thể được đặt ra trong các giai đoạn phân hủy khác nhau

Some were skeletonized,

Một số chỉ còn là những di cốt

one was wearing purple pajamas,

Một người đang mặc bộ áo ngủ màu tím

one still had blonde facial hair visible.

Một người vẫn còn nhìn thấy được mái tóc vàng

The forensic aspect is really fascinating,

Các khía cạnh pháp y thực sự hấp dẫn

but not actually why I was there.

Nhưng nó không phải là lý do thực sự tôi ở đó

I was there because a colleague of mine named Katrina Spade

Tôi đến đó vi một người bạn đồng nghiệp của tôi, Katrina Spade

is attempting to create a system, not of cremating the dead,

đang nỗ lực để tạo ra một hệ thống, không phải là hỏa táng người chết

but composting the dead.

Nhưng ủ kín xác chết

She calls the system "Recomposition,"

Cô ấy gọi hệ thống đó là "Sự sắp xếp lại"

and we've been doing it with cattle and other livestock for years.

Và chúng tôi làm điều đó với đàn gia súc và những con vật nuôi khác trong cả năm trời

She imagines a facility

Cô tưởng tượng ra 1 cơ sở

where the family could come and lay their dead loved one

nơi mà các gia đình có thể tới và đặt thi thể người họ yêu thương

in a nutrient-rich mixture that would, in four-to-six weeks,

trong 1 hỗn hợp giàu chất dinh dưỡng có thể, từ 4 đến 6 tuần

reduce the body -- bones and all -- to soil.

làm tiêu biến cơ thể, xương và tất cả mọi thứ khác thành đất

In those four-to-six weeks,

trong khoảng từ 4 đến 6 tuần đó

your molecules become other molecules;

các phân tử torng cơ thể bạn biến thành các phân tử khác

you literally transform.

Bạn đã biến đổi theo đúng nghĩa đen

How would this fit in with the very recent desire

Điều này sẽ phù hợp như thế nào trong những mong đợi gần đây

a lot of people seem to have

rất nhiều người dường như

to be buried under a tree,

được mai táng dưới gốc cây

or to become a tree when they die?

hoặc trở thành một cái cây khi họ chết?

In a traditional cremation, the ashes that are left over --

Trong lễ hỏa táng truyền thống, tro tàn còn sót lại

inorganic bone fragments --

các mảnh xương vô cơ

form a thick, chalky layer

tạo thành một lớp phấn dày

that, unless distributed in the soil just right,

rằng, trừ khi phân tán trong đất vừa phải

can actually hurt or kill the tree.

có thể thực sự làm tổn hại và giết chết cái cây

But if you're recomposed, if you actually become the soil,

nhưng nào bạn được sắp xếp lại, nếu bạn thực sự trở thành đất

you can nourish the tree,

Bạn có thể nuôi dưỡng cây

and become the post-mortem contributor you've always wanted to be --

Và trở thành người có ích sau khi chết mà bạn luôn muốn trở thành

that you deserve to be.

Đó là điều bạn xứng đáng để làm

So that's one option for the future of cremation.

Vậy đó là một sự lựa chọn cho tương lai của dịch vụ hỏa táng

But what about the future of cemeteries?

Vậy còn tương lai của dịch vụ mai táng?

There are a lot of people who think we shouldn't even have cemeteries anymore

Sẽ có nhiều người nghĩ rằng chúng ta thậm chí không cần đến dịch vụ tang lễ nữa

because we're running out of land.

bởi vì chúng ta đang cạn kiệt tài nguyên đất

But what if we reframed it,

nhưng nếu chúng ta thay đổi lại nó,

and the corpse wasn't the land's enemy,

và tử thi không phải là kể thù của đất

but its potential savior?

nhưng nó là vị cứu tinh tiềm năng?

I'm talking about conservation burial,

Tôi đang nói về việc mai táng bảo tồn

where large swaths of land are purchased by a land trust.

nơi mà lượng lớn các dải đất được mua bởi một cục ủy thác đất đai

The beauty of this is that once you plant a few dead bodies in that land,

Điều đáng quý ở đây là một khi bạn trồng một vài thi thể tại mảnh đất đó

it can't be touched, it can't be developed on --

Nó không thể bị xâm phạm, nó không thể nào phát triển thêm

hence the term, "conservation burial."

Do đó thuật ngữ, "Mai táng bảo tồn"

It's the equivalent of chaining yourself to a tree post-mortem --

Nó tương đương giống như ràng buộc bản thân bạn như một cái cây sau khi mất

"Hell no, I won't go!

"Chúa ơi no, tôi sẽ không đi đâu

No, really -- I can't. I'm decomposing under here."

Không, thực sự tôi không thể. Tôi đang phân hủy dưới đây"

(Laughter)

(Cười)

Any money that the family gives to the cemetery

Tiền mà gia đình đưa cho dịch vụ tang lễ

would go back into protecting and managing the land.

Sẽ đưa vào bảo vệ và quản lý đất đai

There are no headstones and no graves in the typical sense.

Sẽ không có bia mộ và nghĩa trang nào nữa theo đúng nghĩa

The graves are scattered about the property

Những phần mộ sẽ được bốc vì bất động sản

under elegant mounds,

Dưới những gò mộ trang nghiêm,

marked only by a rock or a small metal disk,

chỉ còn được đánh dấu bằng đá hoặc một chiếc đĩa kim loại nhỏ

or sometimes only locatable by GPS.

hoặc đôi khi chỉ có thể định vị bằng GPS

There's no embalming,

Không có việc ướp xác

no heavy, metal caskets.

Không còn gánh nặng, quan tài kim loại

My funeral home sells a few caskets

Dịch vụ tang lễ tại nhà của tôi có bán một vài quan tài

made out of things like woven willow and bamboo,

Làm từ một vài thứ như lụa dệt và tre

but honestly, most of our families just choose a simple shroud.

nhưng thành thật, hầu hệt gia đình của chúng ta chỉ chọn một tấm vải liệm đơn giản

There are none of the big vaults that most cemeteries require

Không có một hầm mộ lớn nào mà tất cả những nhà tang lễ yêu cầu

just because it makes it easier for them to landscape.

chỉ bởi vì nó làm mọi việc dễ dàng hơn cho họ để tạo cảnh quan

Families can come here; they can luxuriate in nature;

Gia đình có thể đến đây, họ có thể đắm chìm vào thiên nhiên

they can even plant a tree or a shrub,

họ thậm chí còn có thể trồng một cái cây hoặc bụi cây

though only native plants to the area are allowed.

mặc dù chỉ có cây bản địa mới được mang đến khu vực cho phép

The dead then blend seamlessly in with the landscape.

Cơ thể được hoà cùng cảnh quan

There's hope in conservation cemeteries.

Vẫn còn hi vọng trong việc bảo tồn mai táng

They offer dedicated green space in both urban and rural areas.

Chúng cung cấp không gian xanh sạch cho cả nông thôn và thành thị

They offer a chance to reintroduce native plants and animals to a region.

chúng tạo cơ hội để đưa vào lại các loại thực vật và động vật bản địa đến 1 vùng

They offer public trails,

Chúng cung cấp những tuyến đường mòn công cộng

places for spiritual practice,

Nơi dành để linh hướng

places for classes and events --

Nơi để cho lớp học và các sự kiện

places where nature and mourning meet.

Nơi mà thiên nhiên và sự tang thương gặp nhau

Most importantly, they offer us, once again,

Quan trọng nhất, nó cho chúng ta, một lần nữa

a chance to just decompose in a hole in the ground.

Một cơ hội để được tan ra bên trong đất

The soil,

Đất mẹ

let me tell you,

Để tôi kể bạn nghe

has missed us.

đã luôn nhớ chúng ta

I think for a lot of people,

Tôi nghĩ rằng đối với rất nhiều người

they're starting to get the sense

Họ bắt đầu hiểu được ý nghĩa

that our current funeral industry isn't really working for them.

rằng nền công nghiệp mai táng hiện tại không thực sự hiệu quả đối với họ

For many of us,

đối với số đông chúng ta

being sanitized and beautified just doesn't reflect us.

Được tẩy sạch và làm đẹp không phản ánh gì chúng ta

It doesn't reflect what we stood for during our lives.

Nó cũng không phản ánh được gì mà chúng ta đã đấu tranh trong suốt cuộc đời của chúng ta

Will changing the way we bury our dead solve climate change?

Liệu thay đổi cách mai táng thi thể của chúng ta sẽ giải quyết được biến đổi khí hậu chăng?

No.

Không.

But it will make bold moves

Nhưng điều đó sẽ tạo nên những bước táo bạo

in how we see ourselves as citizens of this planet.

trong cách mà chúng ta nhìn bản thân như một công dân trên hành tinh này

If we can die in a way that is more humble and self-aware,

Nếu chúng ta có thể chết một cách thoải mái và nhẹ nhàng hơn

I believe that we stand a chance.

Tôi tin rằng chúng ta đang đứng trước cơ hội đó

Thank you.

Cám ơn

(Applause)

(Vỗ tay)

The End