Matthew Carter: My life in typefaces

179,715 views ・ 2014-04-18

TED


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

Translator: Phuong Nguyen Reviewer: Cao Yen Anh
00:12
Type is something we consume
0
12709
1526
Con chữ là thứ mà chúng ta
00:14
in enormous quantities.
1
14235
1922
vẫn hay sử dụng với số lượng khổng lồ.
00:16
In much of the world,
2
16157
1082
Cả thế giới đều biết,
00:17
it's completely inescapable.
3
17239
1868
phông chữ là thứ không thể thiếu.
00:19
But few consumers are concerned to know
4
19107
3023
Nhưng có mấy ai bận tâm tìm hiểu
00:22
where a particular typeface came from
5
22130
2332
rằng các kiểu chữ đã bắt nguồn từ đâu,
00:24
or when or who designed it,
6
24462
2764
từ khi nào, hay ai đã tạo nên chúng -
00:27
if, indeed, there was any human agency involved
7
27226
3353
trong trường hợp đúng là bàn tay con người
00:30
in its creation, if it didn't just sort of materialize
8
30579
2797
chứ không phải máy móc hoặc phần mềm máy tính
00:33
out of the software ether.
9
33376
3712
mới là cái nôi phát minh ra phông chữ.
00:37
But I do have to be concerned with those things.
10
37088
3525
Nhưng bản thân tôi luôn canh cánh mối bận tâm này.
00:40
It's my job.
11
40613
1517
Nó là việc tôi phải làm.
00:42
I'm one of the tiny handful of people
12
42130
2210
Tôi là một trong số rất ít
00:44
who gets badly bent out of shape
13
44340
2114
những người không khỏi thấy bực mình
00:46
by the bad spacing of the T and the E
14
46454
2594
bởi cái khoảng cách rất khó chấp nhận giữa chữ T và E
00:49
that you see there.
15
49048
1900
như quý vị đang thấy trên đây.
00:50
I've got to take that slide off.
16
50948
1442
Chắc tôi sẽ gỡ cái hình này đi
00:52
I can't stand it. Nor can Chris.
17
52390
2071
Không ai chấp nhận được nó, kể cả Đức Chúa.
00:54
There. Good.
18
54461
1661
Có thế chứ. Tốt rồi.
00:56
So my talk is about the connection
19
56122
1768
Câu chuyện tôi mang đến đây hôm nay,
00:57
between technology and design of type.
20
57890
3400
là về mối quan hệ giữa công nghệ và thiết kế phông chữ.
01:01
The technology has changed
21
61290
2663
Công nghệ đang dần thay đổi
01:03
a number of times since I started work:
22
63953
2872
vô số lần kể từ ngày tôi bắt đầu công việc:
01:06
photo, digital, desktop, screen, web.
23
66825
4661
ảnh, kỹ thuật số, máy tính bàn. màn hình, mạng toàn cầu.
01:11
I've had to survive those changes and try
24
71486
1738
Tôi phải tự thích ứng với điều đó
01:13
to understand their implications for what I do
25
73224
2704
bằng cách liên hệ chúng với công việc tôi đang làm
01:15
for design.
26
75928
1391
vì ngành thiết kế.
01:17
This slide is about the effect of tools on form.
27
77319
5170
Mục tiếp theo đây là về ảnh hưởng của công cụ tới phom dáng.
01:22
The two letters, the two K's,
28
82489
2901
Hai chữ K,
01:25
the one on your left, my right, is modern,
29
85390
3325
Cái bên trái của bạn - bên phải của tôi - là kiểu hiện đại,
01:28
made on a computer.
30
88715
1411
được đồ họa trên máy tính.
01:30
All straight lines are dead straight.
31
90126
2042
Những nét thẳng đều là thẳng tuyệt đối.
01:32
The curves have that kind of mathematical smoothness
32
92168
2810
Còn nét vòng cung thì đạt tới mức hoản hảo trong toán học
01:34
that the Bézier formula imposes.
33
94978
3746
mà phương trình Bézier có thể vẽ ra được.
01:38
On the right, ancient Gothic,
34
98724
2497
Chữ còn lại mang hơi hướng Gothic cổ đại
01:41
cut in the resistant material of steel by hand.
35
101221
4059
được cắt bằng tay trên vật liệu bằng thép rất bền.
01:45
None of the straight lines are actually straight.
36
105280
2125
Không có đường thẳng nào thật sự thẳng.
01:47
The curves are kind of subtle.
37
107405
2165
Còn đường cong thì không thật sự rõ ràng.
01:49
It has that spark of life from the human hand
38
109570
4714
Nó có dấu vết của cuộc sống được làm nên bởi bàn tay con người,
01:54
that the machine or the program
39
114284
1914
một cuộc sống mà máy móc hay lập trình
01:56
can never capture.
40
116198
1933
không thể nào chạm tới được.
01:58
What a contrast.
41
118131
1979
Một sự đối lập mới sâu sắc làm sao.
02:00
Well, I tell a lie.
42
120110
2579
Mà thật ra, tôi đang nói dối thôi.
02:02
A lie at TED. I'm really sorry.
43
122689
2988
Nói dối ở TED. Thật xin lỗi quý vị.
02:05
Both of these were made on a computer,
44
125677
2121
Cả hai thật ra đều là sản phẩm của máy tính,
02:07
same software, same Bézier curves,
45
127798
1926
cùng 1 phần mềm, 1 đường cong Bézier,
02:09
same font format.
46
129724
1692
cùng 1 định dạng phông chữ.
02:11
The one on your left
47
131416
2534
Chữ bên trái
02:13
was made by Zuzana Licko at Emigre,
48
133950
2254
là của Zuzana Licko ở Emigre.
02:16
and I did the other one.
49
136204
1435
Chữ còn lại là của tôi.
02:17
The tool is the same, yet the letters are different.
50
137639
3356
Cách thức thì giống nhau, nhưng nét chữ thì hoàn toàn khác biệt.
02:20
The letters are different
51
140995
1523
Mà chữ khác biệt là bởi vì
02:22
because the designers are different.
52
142518
1206
nhà thiết kế khác nhau.
02:23
That's all. Zuzana wanted hers to look like that.
53
143724
3261
Lý do chỉ đơn giản vậy thôi. Zuzana muốn chữ cô trông thế này.
02:26
I wanted mine to look like that. End of story.
54
146985
3121
Tôi thì lại muốn chữ mình giống thế kia. Chấm hết.
02:30
Type is very adaptable.
55
150106
2204
Chữ cái rất dễ tự thích nghi.
02:32
Unlike a fine art, such as sculpture or architecture,
56
152310
3321
Khác với đồ mỹ nghệ như điêu khắc hay kiến trúc,
02:35
type hides its methods.
57
155631
3399
Chữ cái không cho thấy cách làm ra chúng.
02:39
I think of myself as an industrial designer.
58
159030
2797
Tôi thấy bản thân giống như một nhà thiết kế công nghiệp.
02:41
The thing I design is manufactured,
59
161827
1566
Họ chế tạo cái tôi thiết kế ra,
02:43
and it has a function:
60
163393
1876
và cái đó có chức năng riêng:
02:45
to be read, to convey meaning.
61
165269
1838
để được đọc, để chứa đựng ý nghĩa.
02:47
But there is a bit more to it than that.
62
167107
1646
Thậm chí, nhiều hơn thế,
02:48
There's the sort of aesthetic element.
63
168753
1848
Chúng còn mang yếu tố thẩm mỹ nữa.
02:50
What makes these two letters different
64
170601
2716
Điều gì làm 2 chữ cái này khác đi
02:53
from different interpretations by different designers?
65
173317
3032
dưới cách truyền đạt khác nhau của 2 nhà thiết kế khác nhau?
02:56
What gives the work of some designers
66
176349
2013
Điều gì đã khiến thiết kế của một số người
02:58
sort of characteristic personal style,
67
178362
2911
mang chút phong cách cá nhân đặc trưng,
03:01
as you might find in the work of a fashion designer,
68
181273
2537
như bạn có thể bắt gặp trong thiết kế thời trang,
03:03
an automobile designer, whatever?
69
183810
3075
hay thiết kế xe hơi, vân vân?
03:06
There have been some cases, I admit,
70
186885
1775
Tôi công nhận trong 1 số trường hợp,
03:08
where I as a designer
71
188660
1150
nhà thiết kế
03:09
did feel the influence of technology.
72
189810
3089
cảm nhận được tầm ảnh hưởng của công nghệ.
03:12
This is from the mid-'60s,
73
192899
3060
Từ giai đoạn giữa những năm 60,
03:15
the change from metal type to photo,
74
195959
2235
họ dùng ảnh thay cho khuôn đúc chữ kim loại,
03:18
hot to cold.
75
198194
1702
nóng (do nung kim loại) thành lạnh.
03:19
This brought some benefits
76
199896
1197
Thay đổi mang lại lợi ích
03:21
but also one particular drawback:
77
201093
3346
nhưng cũng đem đến một hạn chế:
03:24
a spacing system that only provided
78
204439
2673
một hệ thống cách dòng chỉ cho phép
03:27
18 discrete units for letters
79
207112
3983
đúng 18 đơn vị
03:31
to be accommodated on.
80
211095
2463
cho mỗi một chữ cái.
03:33
I was asked at this time to design
81
213558
1976
Lần này tôi được yêu cầu thiết kế
03:35
a series of condensed sans serif types
82
215534
2738
một loạt phông chữ không chân một cách cô đọng nhất
03:38
with as many different variants as possible
83
218272
3163
càng nhiều phiên bản chữ càng tốt
03:41
within this 18-unit box.
84
221435
3847
chỉ trong một ô chữ gồm 18 đơn vị.
03:45
Quickly looking at the arithmetic,
85
225282
1639
Nhìn vào những con số,
03:46
I realized I could only actually make three
86
226921
3309
tôi nhanh chóng nhận ra chỉ có thể tạo ra 3 loại chữ phù hợp.
03:50
of related design. Here you see them.
87
230230
3387
Như quý vị có thể thấy đây.
03:53
In Helvetica Compressed, Extra Compressed,
88
233617
2591
Ba phông chữ Helvetica Compressed, Extra Compressed,
03:56
and Ultra Compressed, this rigid 18-unit system
89
236208
3811
và Ultra Compressed thật sự là một vấn đề đối với tôi
04:00
really boxed me in.
90
240019
1573
bởi hệ thống 18 đơn vị chặt chẽ.
04:01
It kind of determined the proportions
91
241592
1833
Nó như thể quyết định tỷ lệ cân xứng
04:03
of the design.
92
243425
2289
của thiết kế vậy.
04:05
Here are the typefaces, at least the lower cases.
93
245714
4030
Đây là ba phông chữ vừa rồi dưới dạng thường (không in hoa).
04:09
So do you look at these and say,
94
249744
2692
Liệu quý vị có đang nhìn và tự nhủ,
04:12
"Poor Matthew, he had to submit to a problem,
95
252436
3139
"Khổ thân Matthew, cái vấn đề ông gặp phải,
04:15
and by God it shows in the results."
96
255575
3807
giờ đã cho ra kết quả là ba thiết kế tồi tệ."
04:19
I hope not.
97
259382
1307
Tôi hi vọng là không.
04:20
If I were doing this same job today,
98
260689
2241
Cũng công việc này, nhưng thời nay,
04:22
instead of having 18 spacing units,
99
262930
2826
thay vì 18 đơn vị,
04:25
I would have 1,000.
100
265756
3084
chúng ta có tới 1,000.
04:28
Clearly I could make more variants,
101
268840
2453
Tôi rõ ràng có thể làm ra nhiều biến thể hơn,
04:31
but would these three members of the family be better?
102
271293
4696
nhưng liệu có khiến ba phông chữ này trở nên đẹp hơn?
04:35
It's hard to say without actually doing it,
103
275989
1852
Thật khó để trả lời nếu chưa thử,
04:37
but they would not be better in the proportion
104
277841
1707
nhưng tôi chắc chắn 1,000 đơn vị
04:39
of 1,000 to 18, I can tell you that.
105
279548
3089
cho ra tỷ lệ cân xứng chuẩn xác hơn.
04:42
My instinct tells you that any improvement
106
282637
1938
Trực giác của tôi cho thấy rằng
04:44
would be rather slight, because they were designed
107
284575
3078
bất kỳ sự cải thiện nào cũng nên vừa phải,
04:47
as functions of the system they were designed to fit,
108
287653
2921
bởi phông chữ được thiết kế như một chức năng của hệ thống,
04:50
and as I said, type is very adaptable.
109
290574
2409
và như tôi đã nói, chúng rất dễ thích ứng.
04:52
It does hide its methods.
110
292983
2787
Chúng không cho thấy cách thức tạo ra chúng.
04:55
All industrial designers work within constraints.
111
295770
2682
Tất cả kỹ sư công nghiệp phải làm việc trong khuôn khổ.
04:58
This is not fine art.
112
298452
2492
Bởi đây không phải là thủ công mỹ nghệ.
05:00
The question is, does a constraint
113
300944
1878
Nhưng câu hỏi là, liệu những khuôn khổ
05:02
force a compromise?
114
302822
2667
có đang dẫn tới sự thỏa hiệp?
05:05
By accepting a constraint,
115
305489
1511
Nếu chấp nhận các khuôn khổ,
05:07
are you working to a lower standard?
116
307000
2449
thì có làm cho tiêu chuẩn làm việc thấp đi không?
05:09
I don't believe so, and I've always been encouraged
117
309449
1962
Tôi nghĩ là không, và tôi luôn tâm đắc
05:11
by something that Charles Eames said.
118
311411
2124
một điều Charles Eames từng nói.
05:13
He said he was conscious of working
119
313535
1545
Ông nói ông chỉ ý thức được
05:15
within constraints,
120
315080
1038
các khuôn khổ,
05:16
but not of making compromises.
121
316118
3226
chứ không mảy may ý thức tới chuyện thỏa hiệp với chúng.
05:19
The distinction between a constraint
122
319344
2561
Khác biệt giữa các khuôn khổ, hạn chế,
05:21
and a compromise is obviously very subtle,
123
321905
2375
với một sự thỏa hiệp, rõ ràng là rất mong manh,
05:24
but it's very central to my attitude to work.
124
324280
5671
nhưng lại là yếu tố quyết định thái độ của tôi với công việc.
05:29
Remember this reading experience?
125
329951
2891
Quý vị có nhớ cảm giác khi đọc thứ này?
05:32
The phone book. I'll hold the slide
126
332842
1425
Một cuốn dang bạ điện thoại.
05:34
so you can enjoy the nostalgia.
127
334267
4535
Tôi sẽ giữ hình này ở đây một lúc để quý vị được tự do hoài niệm.
05:38
This is from the mid-'70s early trials
128
338802
2746
Đây là giữa những năm 70, khi người ta mới thử nghiệm
05:41
of Bell Centennial typeface I designed
129
341548
2629
phông chữ Bell Centennial tôi thiết kế
05:44
for the U.S. phone books,
130
344177
1774
trên danh dạ điện thoại ở Mỹ,
05:45
and it was my first experience of digital type,
131
345951
3319
và cũng là lần đầu tiên tôi thiết kế phông chữ dưới dạng số hóa,
05:49
and quite a baptism.
132
349270
4170
cứ như là đi rửa tội lần đầu tiên vậy.
05:53
Designed for the phone books, as I said,
133
353440
1599
Thiết kế cho danh bạ điện thoại -
05:55
to be printed at tiny size on newsprint
134
355039
3368
thứ mà sẽ được in ra dưới kích thước chữ cực nhỏ trên giấy báo,
05:58
on very high-speed rotary presses
135
358407
2318
bởi một máy in có tốc độ quay cực nhanh,
06:00
with ink that was kerosene and lampblack.
136
360725
2752
với một loại mực vừa dầu vừa bụi.
06:03
This is not a hospitable environment
137
363477
3841
Đây rõ ràng không phải là một môi trường làm việc tốt cho lắm
06:07
for a typographic designer.
138
367318
3202
đối với một người thiết kế phông chữ.
06:10
So the challenge for me was to design type
139
370520
1899
Thử thách dành cho tôi là thiết kế ra
06:12
that performed as well as possible
140
372419
1501
một phông đẹp hết sức có thể
06:13
in these very adverse production conditions.
141
373920
4745
trong điều kiện sản xuất bất lợi như trên.
06:18
As I say, we were in the infancy of digital type.
142
378665
2855
Lúc này, khi đang ở thời kỳ đầu của phông chữ số hóa,
06:21
I had to draw every character by hand
143
381520
2819
tôi đã phải vẽ các ký tự bằng tay
06:24
on quadrille graph paper --
144
384339
1715
trên từng ô ly giấy vẽ.
06:26
there were four weights of Bell Centennial —
145
386054
1952
Bell Centennial có tới 4 kiểu đậm nhạt,
06:28
pixel by pixel, then encode them raster line by raster line
146
388006
3353
tôi phải vẽ và mã hóa từng li từng tí để đảm bảo chúng tương thích với
06:31
for the keyboard.
147
391359
981
ký tự trên bàn phím.
06:32
It took two years, but I learned a lot.
148
392340
4424
Hai năm trời bỏ ra để hoàn thành công việc này đã dạy tôi nhiều điều.
06:36
These letters look as though they've been chewed
149
396764
1630
Dù những con chữ này
06:38
by the dog or something or other,
150
398394
1444
trông như bị gặm nham nhở,
06:39
but the missing pixels at the intersections
151
399838
1942
nhưng thật ra những đường mấp mô
06:41
of strokes or in the crotches
152
401780
1605
giữa đường giao nhau của các nét
06:43
are the result of my studying the effects
153
403385
3174
chính là kết quả từ nghiên cứu của tôi
06:46
of ink spread on cheap paper
154
406559
2946
về độ nhòe của mực in trên giấy kém chất lượng,
06:49
and reacting, revising the font accordingly.
155
409505
3737
bên cạnh việc chính sửa liên lục các phông chữ cho hợp lý.
06:53
These strange artifacts are designed to compensate
156
413242
3250
Phông chữ kỳ cục vừa rồi chính là để bù đắp
06:56
for the undesirable effects of scale
157
416492
2752
cho những thiếu sót trong quy mô
06:59
and production process.
158
419244
2286
và quá trình sản xuất.
07:01
At the outset, AT&T had wanted
159
421530
2846
Ban đầu, AT&T đã mong muốn
07:04
to set the phone books in Helvetica,
160
424376
3241
dùng phông chữ Helvetica cho danh bạ điện thoại,
07:07
but as my friend Erik Spiekermann said
161
427617
1665
nhưng như Erik Spiekermann đã nói
07:09
in the Helvetica movie, if you've seen that,
162
429282
2503
trong bộ phim Helvetica, nếu như bạn từng xem qua,
07:11
the letters in Helvetica were designed to be
163
431785
2035
phông chữ Helvetica được thiết kế sao cho
07:13
as similar to one another as possible.
164
433820
2741
các chữ cái giống nhau hết sức có thể.
07:16
This is not the recipe for legibility at small size.
165
436561
3274
Điều đó khiến việc đọc các chữ cỡ nhỏ không dễ chút nào,
07:19
It looks very elegant up on a slide.
166
439835
2590
dù chúng trông rất thanh thoát trên màn chiếu.
07:22
I had to disambiguate these forms
167
442425
2190
Tôi đã phải đơn giản hóa hình dáng
07:24
of the figures as much as possible in Bell Centennial
168
444615
3000
của con phông chữ Bell Centennial càng nhiều càng tốt
07:27
by sort of opening the shapes up, as you can see
169
447615
2295
bằng cách mở rộng chúng ra, như bạn thấy
07:29
in the bottom part of that slide.
170
449910
2913
ở hình phía dưới.
07:32
So now we're on to the mid-'80s,
171
452823
2657
Sang tới giữa những năm 80,
07:35
the early days of digital outline fonts,
172
455480
2556
thời kỳ đầu của phông chữ phác thảo bằng kỹ thuật số,
07:38
vector technology.
173
458036
2357
công nghệ véc-tơ.
07:40
There was an issue at that time
174
460393
2038
Ngày đó, kích thước của phông chữ
07:42
with the size of the fonts,
175
462431
1856
trở thành một vấn đề,
07:44
the amount of data that was required to find
176
464287
2884
đó là lượng dữ liệu cần thiết để tìm kiếm
07:47
and store a font in computer memory.
177
467171
4970
và lưu trữ phông trong bộ nhớ máy tính.
07:52
It limited the number of fonts you could get
178
472141
1658
Do đó, số phông chữ bạn được lưu
07:53
on your typesetting system at any one time.
179
473799
2990
vào hệ thống soạn thảo trong cùng một lúc là rất giới hạn.
07:56
I did an analysis of the data,
180
476789
4149
Tôi đã phân tích các dữ liệu,
08:00
and found that a typical serif face
181
480938
2524
và phát hiện ra rằng phông chữ có chân thông thường
08:03
you see on the left
182
483462
1459
như hình bên tay trái đây
08:04
needed nearly twice as much data
183
484921
2016
cần gần gấp đôi dữ liệu
08:06
as a sans serif in the middle
184
486937
2536
so với phông không chân như hình ở giữa.
08:09
because of all the points required
185
489473
2062
Lý do chính là bởi những đường cong,
08:11
to define the elegantly curved serif brackets.
186
491535
4508
muốn chúng trở nên cong vút thanh tao, ta phải dùng rất nhiều điểm ảnh.
08:16
The numbers at the bottom of the slide, by the way,
187
496043
3434
Các con số ở dưới cùng tấm hình này,
08:19
they represent the amount of data
188
499477
1702
cho thấy số lượng dữ liệu cần dùng
08:21
needed to store each of the fonts.
189
501179
3805
để lưu trữ mỗi phông chữ.
08:24
So the sans serif, in the middle,
190
504984
2166
Vậy thì phông chữ không chân, như ở giữa,
08:27
sans the serifs, was much more economical,
191
507150
2964
sẽ ít tốn kém hơn nhiều,
08:30
81 to 151.
192
510114
2199
chỉ còn 81 thay vì 151.
08:32
"Aha," I thought. "The engineers have a problem.
193
512313
3657
"Ồ" tôi nghĩ. "Có vấn đề cho nhóm kỹ sư rồi đây.
08:35
Designer to the rescue."
194
515970
2235
Tôi phải giúp họ một tay mới được."
08:38
I made a serif type, you can see it on the right,
195
518205
2347
Thế là tôi tạo ra phông chữ bên tay phải đây,
08:40
without curved serifs.
196
520552
1947
những nét lượn tròn biến mất.
08:42
I made them polygonal, out of straight line segments,
197
522499
2416
Thay vào đó là một đa giác,
08:44
chamfered brackets.
198
524915
1983
gồm những nét thẳng và cạnh vát.
08:46
And look, as economical in data as a sans serif.
199
526898
4368
Bạn thấy đó, giải pháp này cũng ít tốn kém như kiểu chữ không chân.
08:51
We call it Charter, on the right.
200
531266
2299
Chúng tôi gọi nó là phông chữ Charter.
08:53
So I went to the head of engineering
201
533565
1970
Rồi sau đó tôi tới gặp kỹ sư trưởng
08:55
with my numbers, and I said proudly,
202
535535
2458
dựa trên các số liệu có được, tôi tự hào nói với họ
08:57
"I have solved your problem."
203
537993
2128
"Vấn đề của ông đã được tôi giải quyết."
09:00
"Oh," he said. "What problem?"
204
540121
3713
"Ồ," ông ấy nói. "Vấn đề nào thế?"
09:03
And I said, "Well, you know, the problem
205
543834
1646
Tôi trả lời, "Thì, ông biết đấy,
09:05
of the huge data you require for serif fonts and so on."
206
545480
3417
vấn đề về lượng dữ liệu không lồ mà phông chữ có chân đòi hỏi."
09:08
"Oh," he said. "We solved that problem last week.
207
548897
3547
"Ô," ông ấy nói. "Chúng tôi đã giải quyết nó từ tuần trước rồi.
09:12
We wrote a compaction routine that reduces
208
552444
2156
Chúng tôi đã viết một chương trình
09:14
the size of all fonts by an order of magnitude.
209
554600
2580
để nén kích cỡ phông chữ dựa theo thứ tự độ lớn.
09:17
You can have as many fonts on your system
210
557180
1988
Giờ thì ông có thể giữ bao nhiêu phông
09:19
as you like."
211
559168
1558
trong hệ thống cũng được."
09:20
"Well, thank you for letting me know," I said.
212
560726
2614
"Vậy cám ơn vì đã cho tôi biết," tôi nói.
09:23
Foiled again.
213
563340
1630
Lại một thất bại nữa.
09:24
I was left with a design solution
214
564970
2045
Tôi đã tìm cách giải một vấn đề kỹ thuật
09:27
for a nonexistent technical problem.
215
567015
4473
mà thậm chí còn chẳng hề tồn tại.
09:31
But here is where the story sort of gets interesting for me.
216
571488
2469
Nhưng đây cũng là lúc mọi chuyện trở nên thú vị.
09:33
I didn't just throw my design away
217
573957
2595
Tôi không bỏ cái thiết kế kia đi
09:36
in a fit of pique.
218
576552
1401
trong lúc đang tức giận.
09:37
I persevered.
219
577953
1737
Tôi giữ nó lại.
09:39
What had started as a technical exercise
220
579690
2168
Từ một bản thảo mang tính công nghệ,
09:41
became an aesthetic exercise, really.
221
581858
3264
nó trở thành một sản phẩm đầy tính thẩm mỹ.
09:45
In other words, I had come to like this typeface.
222
585122
3049
Nói cách khác, tôi bắt đầu thích cái phông chữ này.
09:48
Forget its origins. Screw that.
223
588171
2319
Mặc kệ việc nó bắt đầu từ đâu hay vì sao.
09:50
I liked the design for its own sake.
224
590490
2490
Tôi chỉ đơn giản là thích thú chính bản thân nó.
09:52
The simplified forms of Charter
225
592980
2383
Diện mạo đơn giản khiến cho phông chữ Charter
09:55
gave it a sort of plain-spoken quality
226
595363
2083
toát lên sự đỉnh cao về chất lượng
09:57
and unfussy spareness
227
597446
1551
và nét thanh thoát rất mộc mac.
09:58
that sort of pleased me.
228
598997
2490
Điều đó khiến tôi phần nào hài lòng.
10:01
You know, at times of technical innovation,
229
601487
2553
Quý vị biết đấy, thời điểm công nghệ đăng cách tân,
10:04
designers want to be influenced
230
604040
1520
nhà thiết kế muốn được thả hồn
10:05
by what's in the air.
231
605560
1736
bay bổng giữa trời mây.
10:07
We want to respond. We want to be pushed
232
607296
2231
Họ muốn đáp lại, muốn có động lực để
10:09
into exploring something new.
233
609527
3411
vượt qua giới hạn và khám phá những điều mới mẻ.
10:12
So Charter is a sort of parable for me, really.
234
612938
2899
Tôi coi phông chữ Charter như một bài học quý.
10:15
In the end, there was no hard and fast causal link
235
615837
3790
Vì thực chất, cuối cùng, sự ra đời của phông Charter
10:19
between the technology and the design of Charter.
236
619627
3193
chẳng phải là tại công nghệ.
10:22
I had really misunderstood the technology.
237
622820
3762
Tôi đã hiểu sai về công nghệ.
10:26
The technology did suggest something to me,
238
626582
3328
Công nghệ đã truyền chút cảm hứng cho tôi,
10:29
but it did not force my hand,
239
629910
2117
nhưng không hề ép tôi phải làm.
10:32
and I think this happens very often.
240
632027
2717
Tôi nghĩ điều này vẫn hay xáy ra.
10:34
You know, engineers are very smart,
241
634744
2626
Bạn biết đấy, các kỹ sư rất thông minh,
10:37
and despite occasional frustrations
242
637370
1556
và mặc dù họ thường phải gắt lên
10:38
because I'm less smart,
243
638926
1527
vì sự kém thông minh của tôi,
10:40
I've always enjoyed working with them
244
640453
1727
tôi vẫn rất thích làm việc với họ
10:42
and learning from them.
245
642180
2078
và học hỏi từ họ.
10:44
Apropos, in the mid-'90s,
246
644258
2342
Vào đúng thời điểm, khoảng giữa những năm 90,
10:46
I started talking to Microsoft
247
646600
2691
tôi bắt đầu nói chuyện với Microsoft
10:49
about screen fonts.
248
649291
2388
về phông chữ trên màn hình.
10:51
Up to that point, all the fonts on screen
249
651679
2421
Thời đó, tất cả phông trên màn hình
10:54
had been adapted from previously existing
250
654100
2753
đều được cải biên từ những phông chữ in
10:56
printing fonts, of course.
251
656853
2377
đã có sẵn từ trước..
10:59
But Microsoft foresaw correctly
252
659230
2503
Nhưng Microsoft đã nhận thức một cách đúng đắn
11:01
the movement, the stampede
253
661733
2150
về sự chuyển mình nhanh chóng
11:03
towards electronic communication,
254
663883
2787
hướng về ngành truyền thông điện tử,
11:06
to reading and writing onscreen
255
666670
2030
khi việc đọc và viết diễn ra trên màn hình
11:08
with the printed output as being sort of secondary
256
668700
3133
khiến cho văn bản in trên giấy
11:11
in importance.
257
671833
2223
trở nên ít quan trọng hơn.
11:14
So the priorities were just tipping at that point.
258
674056
3579
Vì thế, họ chỉ cần ưu tiên cái thứ quan trọng nhất.
11:17
They wanted a small core set of fonts
259
677635
2194
Họ muốn một số lượng nhỏ phông chữ
11:19
that were not adapted but designed for the screen
260
679829
3305
thay vì được cải biên lại, chúng được thiết kế riêng cho màn hình,
11:23
to face up to the problems of screen,
261
683134
2573
chúng phải dần được cải thiện qua các vấn đề thường gặp
11:25
which were their coarse resolution displays.
262
685707
3842
như là độ phân giải còn thô sơ của màn hình máy tính.
11:29
I said to Microsoft, a typeface designed
263
689549
3531
Tôi nói với Microsoft rằng, một phông chữ được thiết kế riêng
11:33
for a particular technology
264
693080
1569
cho một sản phẩm công nghệ,
11:34
is a self-obsoleting typeface.
265
694649
3375
sẽ tự bị loại bỏ.
11:38
I've designed too many faces in the past
266
698024
2094
Trước kia, tôi đã làm quá nhiều phông chữ
11:40
that were intended to mitigate technical problems.
267
700118
3579
mà ban đầu dự định được dùng để xoa dịu các vấn đề kỹ thuật.
11:43
Thanks to the engineers, the technical problems went away.
268
703697
2835
Nhưng nhờ có các kỹ sư, các vấn đề đó không còn nữa.
11:46
So did my typeface.
269
706532
2489
Phông chữ tôi định làm cũng không tồn tại luôn.
11:49
It was only a stopgap.
270
709021
3131
Những vấn đề đó chỉ là nhất thời thôi.
11:52
Microsoft came back to say that
271
712152
1541
Nhưng Microsoft quay lại và nói,
11:53
affordable computer monitors
272
713693
1630
màn hình máy tính có giá vừa phải
11:55
with better resolutions
273
715323
1197
và độ phân giải cao
11:56
were at least a decade away.
274
716520
2596
sẽ chẳng xuất hiện trong ít nhất một thập kỷ nữa.
11:59
So I thought, well, a decade, that's not bad,
275
719116
2654
Vì thế tôi nghĩ, một thập kỷ cơ đấy,
12:01
that's more than a stopgap.
276
721770
2412
đây không còn là vấn đề tạm thời nữa rồi.
12:04
So I was persuaded, I was convinced,
277
724182
2001
Và thế là tôi bị thuyết phục hoàn toàn,
12:06
and we went to work on what became Verdana
278
726183
2322
và bắt tay vào làm những phông chữ mà sau này
12:08
and Georgia,
279
728505
1672
chính là phông Verdana và Georgia.
12:10
for the first time working not on paper
280
730177
2340
Đây cúng là lần đầu tiên tôi làm việc
12:12
but directly onto the screen from the pixel up.
281
732517
3960
không dùng tới giấy, mà trực tiếp bằng điểm ảnh trên màn hình.
12:16
At that time, screens were binary.
282
736477
3853
Thời đó, khi mà màn hình máy tính vẫn còn ở hệ nhị phân,
12:20
The pixel was either on or it was off.
283
740330
3040
các điểm ảnh chỉ có thể hiện hoặc ẩn.
12:23
Here you see the outline of a letter,
284
743370
2855
Trên đây là phác thảo
12:26
the cap H,
285
746225
1467
của chữ H viết hoa,
12:27
which is the thin black line, the contour,
286
747692
2801
bao gồm các đường thẳng mảnh màu đen viền quanh chữ,
12:30
which is how it is stored in memory,
287
750493
2876
chúng có nhiệm vụ lưu trữ dữ liệu.
12:33
superimposed on the bitmap,
288
753369
1670
Các đường thẳng chồng lên nhau
12:35
which is the grey area,
289
755039
2148
ở trong vùng màu xám thì cho thấy
12:37
which is how it's displayed on the screen.
290
757187
1837
cách con chữ hiển thị trên màn hình.
12:39
The bitmap is rasterized from the outline.
291
759024
3146
Từ bản phác thảo này, chữ sẽ được làm cho tương thích với màn hình.
12:42
Here in a cap H, which is all straight lines,
292
762170
2241
Bởi chữ H hoa chỉ bao gồm các đường thẳng,
12:44
the two are in almost perfect sync
293
764411
2088
nó sẽ tương thích hoàn hảo với màn hình
12:46
on the Cartesian grid.
294
766499
4368
dựa theo hệ tọa độ Cartesian.
12:50
Not so with an O.
295
770867
3126
Chữ O thì không thể.
12:53
This looks more like bricklaying than type design,
296
773993
2727
Trông nó có thể giống đống gạch hơn là một bản thiết kế,
12:56
but believe me, this is a good bitmap O,
297
776720
2901
nhưng tin tôi đi, đây là một chữ O khá đẹp
12:59
for the simple reason that it's symmetrical
298
779621
2015
đơn giản là vì nó đối xứng
13:01
in both x and y axes.
299
781636
2480
qua trục x và y.
13:04
In a binary bitmap, you actually can't ask
300
784116
2858
Đối với những hình ảnh ở hệ nhị phân,
13:06
for more than that.
301
786974
1720
tôi không trông mong gì hơn thế.
13:08
I would sometimes make, I don't know,
302
788694
2404
Thường thi tôi hay tạo ra
13:11
three or four different versions of a difficult letter
303
791098
2356
khoảng 3, 4 phiên bản của các chữ cái khó vẽ
13:13
like a lowercase A,
304
793454
1506
chẳng hạn như chữ A thường,
13:14
and then stand back to choose which was the best.
305
794960
3540
rồi xem xét để chọn ra cái nào tốt nhất.
13:18
Well, there was no best,
306
798500
2095
Thật ra thì, chẳng có cái nào là tốt nhất,
13:20
so the designer's judgment comes in
307
800595
2425
mà nhà thiết kế như tôi chỉ cố gắng
13:23
in trying to decide
308
803020
1389
quyết định xem
13:24
which is the least bad.
309
804409
3041
cái nào đỡ tệ nhất.
13:27
Is that a compromise?
310
807450
2450
Liệu đó có phải là một sự thỏa hiệp không?
13:29
Not to me, if you are working
311
809900
1546
Tôi nghĩ là không,
13:31
at the highest standard the technology will allow,
312
811446
3087
vì tôi luôn cố đạt tới tiêu chuẩn tốt nhất mà công nghệ cho phép,
13:34
although that standard may be
313
814533
2209
dù những tiêu chuẩn đó
13:36
well short of the ideal.
314
816742
2479
vẫn chữ phải tuyệt đối hoàn hảo.
13:39
You may be able to see on this slide
315
819221
1591
Quý vị có thể thấy trên hình
13:40
two different bitmap fonts there.
316
820812
2162
hai loại phông chữ khác nhau.
13:42
The "a" in the upper one, I think,
317
822974
1696
Theo tôi, chữ "a" ở hình phía trên,
13:44
is better than the "a" in the lower one,
318
824670
1913
dù trông đẹp hơn hình phía dưới,
13:46
but it still ain't great.
319
826583
2576
thì vẫn chưa thể gọi là tuyệt vời,
13:49
You can maybe see the effect better
320
829159
1907
Quý vị có thể sẽ thấy điều này rõ hơn
13:51
if it's reduced. Well, maybe not.
321
831066
3376
nếu chúng được thu nhỏ lại một chút - hoặc có thể không.
13:54
So I'm a pragmatist, not an idealist,
322
834442
2396
Thế đấy, tôi giống một người theo chủ nghĩa thực tế
13:56
out of necessity.
323
836838
1503
hơn là chủ nghĩa hoàn hảo.
13:58
For a certain kind of temperament,
324
838341
1929
Mỗi kiểu tính cách trên lại có cái nhìn
14:00
there is a certain kind of satisfaction
325
840270
1700
khác nhau về sự thỏa mãn
14:01
in doing something that cannot be perfect
326
841970
3638
khi làm những thứ dù không thể hoàn hảo
14:05
but can still be done to the best of your ability.
327
845608
3869
nhưng có thể được hoàn thành bằng hết khả năng của bản thân.
14:09
Here's the lowercase H from Georgia Italic.
328
849477
4857
Đây là chữ H thường ở phông Georgia nghiêng.
14:14
The bitmap looks jagged and rough.
329
854334
2273
Nó trông thô và không đều.
14:16
It is jagged and rough.
330
856607
1859
Đúng vậy, nó thật sự không đẹp chút nào
14:18
But I discovered, by experiment,
331
858466
1996
Nhưng tôi đã khá phá ra từ các thí nghiệm,
14:20
that there is an optimum slant
332
860462
3217
rằng có một độ nghiêng tuyệt đối
14:23
for an italic on a screen
333
863679
1946
cho các phông chữ nghiêng trên màn hình,
14:25
so the strokes break well
334
865625
2332
bởi vậy các nét chứ vỡ ra
14:27
at the pixel boundaries.
335
867957
2483
tại đường biên của các điểm ảnh.
14:30
Look in this example how, rough as it is,
336
870440
2781
Nhìn vào ví dụ này, ta thấy được
14:33
how the left and right legs
337
873221
2050
cách mà phần chân bên trái và phải của chữ
14:35
actually break at the same level.
338
875271
1949
bị tách ra theo một tỉ lệ bằng nhau.
14:37
That's a victory. That's good, right there.
339
877220
3520
Điều đó thật tuyệt vời biết mấy.
14:40
And of course, at the lower depths,
340
880740
3178
Và đương nhiên rồi, với các con chữ như thế này,
14:43
you don't get much choice.
341
883918
1923
thì không có nhiều sự lựa chọn.
14:45
This is an S, in case you were wondering.
342
885841
5045
Nhân tiện, đây là chữ S, trong trường hợp quý vị đang thắc mắc.
14:50
Well, it's been 18 years now
343
890886
2154
Và, đã 18 năm kể từ ngày
14:53
since Verdana and Georgia were released.
344
893040
2650
phông Verdana và Georgia ra đời.
14:55
Microsoft were absolutely right,
345
895690
2090
Microsoft đã hoàn toàn đúng
14:57
it took a good 10 years,
346
897780
2414
về việc họ mất tới 10 năm.
15:00
but screen displays now do have
347
900194
2280
Giờ đây màn hình hiển thị
15:02
improved spatial resolution,
348
902474
2453
đã được cải thiện về độ phân giải không gian,
15:04
and very much improved photometric resolution
349
904927
3472
còn độ phân giải quang thì có một bước tiến vượt bậc
15:08
thanks to anti-aliasing and so on.
350
908399
3154
nhờ vào kỹ thuật khử răng cưa tạo ra đường thằng trơn mượt.
15:11
So now that their mission is accomplished,
351
911553
3697
Giờ đây, việc các mục tiêu đã được hoàn thành,
15:15
has that meant the demise
352
915250
1730
có đồng nghĩa với sự biến mất
15:16
of the screen fonts that I designed
353
916980
1880
của những phông chữ tôi đã thiết kế
15:18
for coarser displays back then?
354
918860
2651
cho màn hình còn thô sơ trước kia?
15:21
Will they outlive the now-obsolete screens
355
921511
3395
Liệu chúng có sống sót sau khi những màn hình cũ đã trở nên lỗi thời
15:24
and the flood of new web fonts
356
924906
2172
và khi đợt lũ những phông chữ mới
15:27
coming on to the market?
357
927078
1503
đang tràn vào thị trường?
15:28
Or have they established their own
358
928581
1860
Hay chúng sẽ tự xây dựng nên
15:30
sort of evolutionary niche
359
930441
2238
cái gọi là một nhánh tiến hóa riêng
15:32
that is independent of technology?
360
932679
3737
mặc cho sự phát triển của công nghệ?
15:36
In other words, have they been absorbed
361
936416
1671
Hay nói cách khác,
15:38
into the typographic mainstream?
362
938087
3313
liệu chúng có được chào đón vào hệ thống phông chữ ngày nay không?
15:41
I'm not sure, but they've had a good run so far.
363
941400
3658
Tôi không chắc về câu trả lời, nhưng có vẻ chúng đã và đang làm tốt.
15:45
Hey, 18 is a good age for anything
364
945058
2495
Mà này, 18 năm tồn tại là không hề tệ chút nào,
15:47
with present-day rates of attrition,
365
947553
2151
nhất là với tốc độ phát triển ngày nay.
15:49
so I'm not complaining.
366
949704
1914
Thế nên, tôi chẳng hề than phiền gì cả.
15:51
Thank you.
367
951618
2839
Xin cám ơn.
15:54
(Applause)
368
954457
2177
(Tiếng vỗ tay)
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7