The power of women's anger | Soraya Chemaly

Translator: Ellen Maloney

Translator: Phuong Tran Reviewer: Ai Van Tran

So sometimes I get angry,

Đôi khi tôi trở nên nóng giận

and it took me many years to be able to say just those words.

và phải mất rất nhiều năm tôi mới có thể nói về việc này.

In my work,

Trong công việc,

sometimes my body thrums, I'm so enraged.

đôi lúc người tôi rung lên, tức là tôi thấy điên tiết lắm rồi.

But no matter how justified my anger has been,

Nhưng cho dù tức giận thế nào đi chăng nữa,

throughout my life,

cho tới bây giờ,

I've always been led to understand that my anger is an exaggeration,

tôi đã hiểu được rằng, sự tức giận của tôi là một sự cường điệu,

a misrepresentation,

hay một lạc lõng trong diễn đạt,

that it will make me rude and unlikable.

đã khiến tôi trở nên thô lỗ và không giống ai.

Mainly as a girl, I learned, as a girl, that anger is an emotion

Khi còn là một cô bé, tôi biết rằng, tức giận là một cảm xúc

better left entirely unvoiced.

tốt hơn hết là không nói ra.

Think about my mother for a minute.

Hãy nghĩ về mẹ tôi một lát.

When I was 15, I came home from school one day,

Khi tôi mười lăm tuổi, vào một buổi khi đi học về,

and she was standing on a long veranda outside of our kitchen,

bà ấy đang đứng ở hiên nhà bên ngoài bếp,

holding a giant stack of plates.

cầm một chồng đĩa cao ngút.

Imagine how dumbfounded I was when she started to throw them like Frisbees...

Hãy tưởng tượng, tôi đã sốc như thế nào khi bà ấy bắt đầu ném chúng như đĩa ném

(Laughter)

(Tiếng cười)

into the hot, humid air.

thời tiết thì nóng ẩm như thế.

When every single plate had shattered into thousands of pieces

Khi mà mỗi cái đĩa đã vỡ tan ra thành nhiều mảnh

on the hill below,

tạo thành một đống ở dưới

she walked back in and she said to me, cheerfully, "How was your day?"

bà ấy quay vào và vẫn nói với tôi một cách vui vẻ "Hôm nay con thế nào?"

(Laughter)

(Tiếng cười)

Now you can see how a child would look at an incident like this

Bây giờ các bạn có thể thấy một đứa trẻ cảm nhận ra sao khi thấy sự việc đó

and think that anger is silent, isolating, destructive, even frightening.

và nghĩ rằng sự tức giận là im lặng, cô lập, tiêu cực và thậm chí đáng sợ.

Especially though when the person who's angry is a girl or a woman.

Đặc biệt khi sự tức giận đó lại là của một cô gái hay một phụ nữ.

The question is why.

Câu hỏi tại sao lại như thế.

Anger is a human emotion, neither good nor bad.

Nóng giận là một cảm xúc của con người, nó không tốt cũng chẳng xấu.

It is actually a signal emotion.

Đó thực sự là cảm xúc tín hiệu

It warns us of indignity, threat, insult and harm.

Nó cảnh báo chúng ta về sự xúc phạm, mối đe dọa, sự xúc phạm và mối nguy hại.

And yet, in culture after culture, anger is reserved as the moral property

Thế nhưng ở bất kỳ nền văn hóa nào, tức giận lại là chuyện hợp lẽ

of boys and men.

đối với đàn ông.

Now, to be sure, there are differences.

Nhưng chắc chắn có những sự khác biệt.

So in the United States, for example,

Ví dụ như ở Hoa Kỳ,

an angry black man is viewed as a criminal,

sự tức giận của đàn ông da đen được coi là tội phạm,

but an angry white man has civic virtue.

nhưng đối với đàn ông da trắng lại là bình thường.

Regardless of where we are, however, the emotion is gendered.

Tuy nhiên cho dù chúng ta ở bất kỳ đâu, cảm xúc cũng theo giới tính.

And so we teach children to disdain anger in girls and women,

Và vì thế chúng ta dạy trẻ em coi thường sự tức giận ở bé gái và phụ nữ,

and we grow up to be adults that penalize it.

và khi chúng ta trưởng thành lại quay ra trách phạt.

So what if we didn't do that?

Vậy nếu không làm thế thì sao?

What if we didn't sever anger from femininity?

Điều gì xảy ra nếu chúng ta không tách cơn nóng giận khỏi sự nữ tính?

Because severing anger from femininity means we sever girls and women

Bởi vì khi tách nóng giận khỏi nữ tính có nghĩa là chúng ta tách phụ nữ

from the emotion that best protects us from injustice.

ra khỏi cảm xúc tốt nhất của họ, bảo vệ họ khỏi sự bất công.

What if instead we thought about developing emotional competence

Điều gì xảy ra nếu thay vào đó chúng ta nghĩ về việc phát triển cảm xúc

for boys and girls?

cho cả nam và nữ?

The fact is we still remarkably socialize children

Thực tế là chúng ta vẫn xã hội hóa một cách đáng kể đối với trẻ em

in very binary and oppositional ways.

theo những cách khác và đối lập nhau.

Boys are held to absurd, rigid norms of masculinity --

Con trai được cho là phải nam tính một cách mắc cười và cứng nhắc,

told to renounce the feminine emotionality of sadness or fear

phải từ bỏ cảm xúc nữ tính như khi buồn hoặc sợ hãi

and to embrace aggression and anger as markers of real manhood.

và cần phải mạnh mẽ, có thể nổi nóng để thể hiện là đàn ông thực thụ.

On the other hand, girls learn to be deferential,

Ngược lại, con gái được dạy phải nhẹ nhàng,

and anger is incompatible with deference.

và thái độ nóng giận là không phù hợp.

In the same way that we learned to cross our legs and tame our hair,

Như cách mà xưa nay phụ nữ được dạy, phải ngồi bắt chéo chân và kiểu tóc cũ,

we learned to bite our tongues and swallow our pride.

học cách nhẫn nhịn và nuốt sự tự phụ vào trong.

What happens too often is that for all of us,

Điều gì xảy ra khi chúng ta nhẫn nhịn như vậy quá thường xuyên,

indignity becomes imminent in our notions of femininity.

thì nữ tính sắp được coi là một sự nhẫn nhục.

There's a long personal and political tale to that bifurcation.

Đã có cuộc bàn luận dai dẳng mang tính cá nhân, chính trị về nữ tính & nhẫn nhục.

In anger, we go from being spoiled princesses and hormonal teens,

Khi tức giận, từ những công chúa được nuông chiều hoặc thanh niên mới lớn

to high maintenance women and shrill, ugly nags.

chuyển thành phụ nữ hay kêu ca, nhõng nhẽo một cách xấu xí.

We have flavors, though; pick your flavor.

Chúng tôi có cái của riêng mình; còn của bạn

Are you a spicy hot Latina when you're mad?

Bạn có phải là một phụ nữ La-tinh nóng nảy khi nổi giận không?

Or a sad Asian girl? An angry black woman? Or a crazy white one?

Một cô gái châu Á buồn bã? Một phụ nữ da đen cáu kỉnh? Hay da trắng ngốc nghếch?

You can pick.

Bạn có thể tự lựa chọn.

But in fact, the effect is that when we say what's important to us,

Nhưng thực tế, nó có tác dụng có khi chúng ta nói nó quan trọng đối với mình,

which is what anger is conveying,

đó chính là những gì nóng giận truyền tải,

people are more likely to get angry at us for being angry.

mọi người dường như nóng giận với chúng tôi vì chúng tôi đã nóng giận.

Whether we're at home or in school or at work or in a political arena,

Cho dù chúng tôi ở nhà, ở trường hoặc tại nơi làm việc hoặc ở chính trường,

anger confirms masculinity, and it confounds femininity.

sự nóng giận được cho là nam tính, và không có nữ tính.

So men are rewarded for displaying it,

Vì vậy, nam giới được đánh giá cao khi nóng giận,

and women are penalized for doing the same.

nhưng phụ nữ lại bị chê trách khi làm điều tương tự.

This puts us at an enormous disadvantage,

Chính điều này gây cho chúng tôi sự bất lợi rất lớn,

particularly when we have to defend ourselves and our own interests.

cụ thể khi chúng tôi phải bảo vệ bản thân và bảo vệ lợi ích của mình.

If we're faced with a threatening street harasser, predatory employer,

Nếu chúng tôi phải đối mặt với mối đe dọa của kẻ quấy rối đường phố, kẻ săn mồi,

a sexist, racist classmate,

kẻ thành kiến, người phân biệt chủng tộc

our brains are screaming, "Are you kidding me?"

bộ não sẽ hét lên rằng "Mày đang trêu tao đấy à?"

And our mouths say, "I'm sorry, what?"

Trong khi miệng lại nói "Tôi xin lỗi, cái gì cơ?"

(Laughter)

(Tiếngcười)

Right?

Có phải vậy không?

And it's conflicting because the anger gets all tangled up

Nóng giận trở lên mâu thuẫn vì nó bị rối tung cả lên

with the anxiety and the fear and the risk and retaliation.

xen lẫn giữa lo lắng, sợ hãi, rủi ro và sự trả đũa lại.

If you ask women what they fear the most in response to their anger,

Nếu bạn hỏi phụ nữ rằng họ sợ điều gì nhất để đối phó với sự tức giận của họ,

they don't say violence.

họ không cho đó là bạo lực.

They say mockery.

Là trò hề.

Think about what that means.

Hãy suy nghĩ xem đó là gì.

If you have multiple marginalized identities, it's not just mockery.

Nếu bạn có nhiều điểm nổi trội, thì đó không đơn giản chỉ là trò hề.

If you defend yourself, if you put a stake in the ground,

Nếu bạn tự bảo vệ mình, nếu bạn quyết thực hiện việc này,

there can be dire consequences.

có thể sẽ có hậu quả tệ.

Now we reproduce these patterns not in big, bold and blunt ways,

Bây giờ khi diễn đạt lại những ý này không có gì lớn lao, táo bạo hay lý sự cùn,

but in the everyday banality of life.

đó là cách thông thường trong đời sống.

When my daughter was in preschool, every single morning

Khi con gái tôi chưa tới trường, mỗi buổi sáng

she built an elaborate castle -- ribbons and blocks --

cháu đều xây lâu đài cát rất công phu, với dây duy băng và các khối hình

and every single morning the same boy knocked it down gleefully.

trong khi có cậu bé lại phá đi của con gái tôi một cách khoái chí

His parents were there, but they never intervened before the fact.

Bố mẹ của cậu ấy ở đó, nhưng họ không bao giờ can thiệp vào.

They were happy to provide platitudes afterwards:

Sau đó, họ còn khen con trai một cách nhảm nhí;

"Boys will be boys."

"Đúng là con trai".

"It's so tempting, he just couldn't help himself."

"Chuyện nhỏ, phải như thế chứ".

I did what many girls and women learn to do.

Tôi đã làm được cái mà nhiều phụ nữ khác muốn học tập.

I preemptively kept the peace,

Tôi ưu tiên giữ yên lặng,

and I taught my daughter to do the same thing.

và tôi đã dạy con gái tôi cũng làm như thế.

She used her words.

Cháu đã tự nói chuyện.

She tried to gently body block him.

Cố gắng một cách nhẹ nhàng để ngăn cậu bé kia.

She moved where she was building in the classroom, to no effect.

Cháu đã chuyển nơi khác để xây lâu đài, vào phòng học và không bị làm phiền nữa.

So I and the other adults mutually constructed a particular male entitlement.

Vì vậy, tôi và một số người lớn khác cùng tạo ra đặc quyền cho nam giới.

He could run rampant and control the environment,

Cậu bé có thể chạy xung quanh và có thể làm gì mình muốn,

and she kept her feelings to herself and worked around his needs.

trong khi con gái tôi giữ được cảm xúc của riêng mình.

We failed both of them by not giving her anger the uptake

Rồi chúng tôi đã thất bại cả hai vì không gây ra sự nóng giận cho con bé

and resolution that it deserved.

hay để con bé tự giải quyết, nên như thế.

Now that's a microcosm of a much bigger problem.

Bây giờ đó là một mô hình thu nhỏ của một vấn đề lớn hơn nhiều.

Because culturally, worldwide,

Bởi vì về mặt văn hóa, trên toàn thế giới,

we preference the performance of masculinity --

chúng ta ưa thích sự thể hiện của nam giới.

and the power and privilege that come with that performance --

cũng như thích sức ảnh hưởng và đặc quyền đi kèm --

over the rights and needs and words of children and women.

trên cả quyền, nhu cầu và tiếng nói của trẻ em và phụ nữ.

So it will come as absolutely no surprise, probably, to the people in this room

Do đó hoàn toàn không có gì bất ngờ, có lẽ thế, với những ai trong căn phòng này

that women report being angrier in more sustained ways and with more intensity

rằng phụ nữ được cho là hay nóng giận hơn, với cường độ cao hơn

than men do.

so với nam giới.

Some of that comes from the fact that we're socialized to ruminate,

Do nó đến từ thực tế rằng, ai trong chúng ta đều cho là như vậy,

to keep it to ourselves and mull it over.

cứ giữ ý nghĩ như thế mãi.

But we also have to find socially palatable ways

Nhưng chúng tôi cũng phải tìm cách nào đó nhẹ nhàng

to express the intensity of emotion that we have

khi thể hiện mức độ cảm xúc của mình

and the awareness that it brings of our precarity.

và thể hiện nhận thức vẫn còn mang lại bấp bênh.

So we do several things.

Vậy chúng ta thực hiện vài việc.

If men knew how often women were filled with white hot rage when we cried,

Nếu đàn ông biết được tần suất phụ nữ nổi cơn thịnh nộ khi khóc,

they would be staggered.

họ sẽ choáng váng.

(Laughter)

(Tiếng cười)

We use minimizing language.

Lúc ấy chúng tôi thường bớt lời.

"We're frustrated. No, really, it's OK."

"Chúng tôi thất vọng. À không, vẫn ổn".

(Laughter)

(Tiếng cười)

We self-objectify and lose the ability

Chúng tôi tự thể hiện và mất đi khả năng

to even recognize the physiological changes that indicate anger.

nhận ra những thay đổi về sinh lý là biểu hiện của sự nóng giận.

Mainly, though, we get sick.

Chủ yếu, mặc dù, do tình trạng mệt mỏi.

Anger has now been implicated in a whole array of illnesses

Sự nóng giận có liên quan đến một loạt các bệnh

that are casually dismissed as "women's illnesses."

mà lâu nay thường bị bỏ qua, chúng đều là "bệnh của phụ nữ".

Higher rates of chronic pain, autoimmune disorders, disordered eating,

Tỷ lệ mắc cao hơn về bệnh đau mãn tính, rối loạn miễn dịch, ăn uống không điều độ,

mental distress, anxiety, self harm, depression.

đau khổ về tinh thần, trạng thái lo lắng, tự hại bản thân, trầm cảm.

Anger affects our immune systems, our cardiovascular systems.

Sự nóng giận ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch và tim mạch.

Some studies even indicate that it affects mortality rates,

Một số nghiên cứu thậm chí chỉ ra nóng giận ảnh hưởng cả đến tỷ lệ tử vong,

particularly in black women with cancer.

đặc biệt ở phụ nữ da đen bị ung thư.

I am sick and tired of the women I know being sick and tired.

Tôi phát ốm và mệt mỏi. Tôi biết mình đang bị ốm và mệt mỏi.

Our anger brings great discomfort,

Sự nóng giận gây ra rất nhiều khó chịu,

and the conflict comes because it's our role to bring comfort.

và tạo ra mâu thuẫn bởi lẽ ra nó phải mang lại sự thoải mái.

There is anger that's acceptable.

Có nóng giận là chấp nhận được.

We can be angry when we stay in our lanes and buttress the status quo.

Khi mà nó ở trong tầm kiểm soát của mình và mình có thể chế ngự nó.

As mothers or teachers,

Kiểu như các mẹ hay cô giáo,

we can be mad, but we can't be angry about the tremendous costs of nurturing.

có thể nổi nóng, nhưng không thể cáu giận về chi phí lớn của việc nuôi dạy.

We can be angry at our mothers.

Chúng ta có thể nổi giận với mẹ mình.

Let's say, as teenagers -- patriarchal rules and regulations --

Nói thế nào nhỉ, khi là thiếu niên - các quy tắc và quy định cố hữu -

we don't blame systems, we blame them.

ta không đổ lỗi hệ thống, mà là các quy tắc ấy.

We can be angry at other women, because who doesn't love a good catfight?

Chúng tôi có thể tức giận với phụ nữ khác bởi vì ai cũng muốn mình thắng cả?

And we can be angry at men with lower status in an expressive hierarchy

Và chúng tôi cũng có thể nóng giận với đàn ông có địa vị thấp hơn

that supports racism or xenophobia.

khi họ phân biệt chủng tộc hoặc tư tưởng bài ngoại.

But we have an enormous power in this.

Chúng tôi có nhiều quyền để làm việc đó.

Because feelings are the purview of our authority,

Bởi ai cũng có cảm xúc, kể cả chúng tôi

and people are uncomfortable with our anger.

và cả người đang tỏ ra không vui với sự nóng giận ấy.

We should be making people comfortable with the discomfort they feel

Chúng tôi nên làm giảm sự khó chịu của họ

when women say no, unapologetically.

khi phụ nữ nói không, một cách thản nhiên.

We can take emotions and think in terms of competence and not gender.

Chúng ta có thể coi cảm xúc và suy nghĩ theo bản chất của nó, bỏ qua giới tính.

People who are able to process their anger and make meaning from it

Những người có thể chế ngự sự nóng giận của mình và mang lại kết quả tốt từ nó

are more creative, more optimistic,

thường là người sáng tạo và tích cực hơn,

they have more intimacy,

chân thành hơn,

they're better problem solvers,

giỏi hơn trong xử lý các vấn đề,

they have greater political efficacy.

họ cũng có địa vị chính trị tốt hơn.

Now I am a woman writing about women and feelings,

Giờ đây tôi là phụ nữ, lại viết về phụ nữ và cảm xúc,

so very few men with power

vì vậy hầu như rất ít các anh có đủ khả năng

are going to take what I'm saying seriously, as a matter of politics.

coi những gì tôi đang nói một cách nghiêm túc, một vấn đề chính trị thực thụ.

We think of politics and anger in terms of the contempt and disdain and fury

Chúng ta nghĩ về chính trị và nóng giận với sự khinh miệt, coi thường và thịnh nộ

that are feeding a rise of macho-fascism in the world.

chính cái này đang nuôi dưỡng chủ nghĩa phát xít trên thế giới.

But if it's that poison, it's also the antidote.

Nhưng nếu đó là chất độc, nó cũng là thuốc giải độc.

We have an anger of hope, and we see it every single day

Chúng ta thấy sự nóng giận của hy vọng, mà chúng ta thấy nó mỗi ngày

in the resistant anger of women and marginalized people.

ở phụ nữ và những người thiệt thòi.

It's related to compassion and empathy and love,

Nó liên quan đến lòng trắc ẩn, sự đồng cảm và tình yêu,

and we should recognize that anger as well.

và chúng ta cũng nên nhận ra có sự nóng giận trong đó.

The issue is that societies that don't respect women's anger don't respect women.

Vấn đề là xã hội coi thường sự nóng giận của phụ nữ, không tôn trọng phụ nữ.

The real danger of our anger isn't that it will break bonds or plates.

Nguy cơ thực sự của nóng giận không phải là phá vỡ mối quan hệ hay vỡ đống đĩa kia.

It's that it exactly shows how seriously we take ourselves,

Chính xác nó cho chúng ta biết phải nghiêm túc thế nào với chính mình

and we expect other people to take us seriously as well.

và chúng ta hy vọng người khác cũng coi trọng mình một cách nghiêm túc.

When that happens, chances are very good

Nếu được như vậy thì có nhiều cơ hội tốt

that women will be able to smile when they want to.

để các chị em có thể cười khi họ muốn.

(Applause)

(Vỗ tay)

Thank you.

Xin cảm ơn.

(Applause) (Cheers)

(Vỗ tay) (Reo hò)