A political party for women's equality | Sandi Toksvig

Translator: Viet Ha Nguyen Reviewer: Ly Nguyễn

I am so excited to be here.

Tôi rất vui khi được tới đây.

Everything in America is so much bigger than in Europe.

Thứ gì ở Mỹ cũng lớn hơn Châu Âu rất nhiều.

Look at me -- I am huge!

Nhìn tôi kìa, to vật vã luôn!

(Laughter)

(Cười)

It's fantastic!

Thật tuyệt vời!

And TED Talks -- TED Talks are where everybody has great ideas.

Và TED Talks, nơi mọi người ai cũng có ý tưởng tuyệt vời.

So the question is: Where do those great ideas come from?

Vậy câu hỏi là: Những ý tưởng tuyệt vời đó từ đâu ra?

Well, it's a little bit of debate,

Một câu hỏi gây khá nhiều tranh cãi,

but it's generally reckoned that the average person --

nhưng người ta tin rằng người bình thường,

that's me --

là tôi,

has about 50,000 thoughts a day.

có khoảng 50.000 suy nghĩ mỗi ngày.

Which is a lot,

Rất nhiều,

cho tới khi bạn nhận ra 95% trong số đó

until you realize that 95 percent of them

are the same ones you had the day before.

y chang những suy nghĩ bạn có hôm trước.

(Laughter)

(Cười)

And a lot of mine are really boring, OK?

Và nhiều suy nghĩ của tôi rất tẻ nhạt.

I think things like,

Tôi nghĩ những thứ như,

"Oh! I know -- I must clean the floor.

"Ồ! Biết rồi. Mình phải lau nhà.

Oh! I forgot to walk the dog."

Ồ! Mình quên dắt chó đi dạo."

My most popular:

Thường nhất là:

"Don't eat that cookie."

"Đừng có ăn cái bánh quy đó."

(Laughter)

(Cười)

So, 95 percent repetition.

Vậy là, 95% lặp lại.

That leaves us with just a five percent window of opportunity each day

Có nghĩa là mỗi ngày ta chỉ còn 5% cơ hội

to actually think something new.

để thực sự nghĩ ra thứ gì đó mới.

And some of my new thoughts are useless.

Vài suy nghĩ mới của tôi rất vô ích.

The other day I was watching some sports on television,

Hôm nọ tôi đang xem thể thao trên TV,

and I was trying to decide why I just don't engage with it.

và tôi đang cố tìm ra lý do nào khiến tôi không khoái nó.

Một số khiến tôi tò mò.

Some of it I find curious.

This is odd.

Thật kỳ cục.

(Laughter)

(Cười)

Do you think it would be worth being that flexible

Bạn nghĩ có đáng phải dẻo đến thế

just to be able to see your heel at that angle?

chỉ để nhìn được gót chân ở góc đó không?

(Cười)

(Laughter)

And here's the thing:

Vấn đề là:

I'm never going to be able to relate to that,

Tôi sẽ không đời nào có thể liên quan đến nó,

vì tôi sẽ không bao giờ có thể làm được như vậy.

because I'm never going to be able to do it, OK?

Well, not twice, anyway.

Ít nhất là làm được vậy đến lần thứ 2.

(Laughter)

(Cười)

Nhưng tôi sẽ nói thật.

But I'll tell you the truth.

The truth is I have never been any good at sport, OK?

Sự thật là tôi chưa từng giỏi thể thao.

I've reached that wonderful age when all my friends say,

Tôi đã tới cái tuổi tuyệt vời mà bạn tôi ai cũng nói,

"Ôi, ước gì được khỏe như thời 18."

"Oh, I wish I was as fit as I was when I was 18."

And I always feel rather smug then.

Còn tôi luôn thấy hả hê.

(Laughter)

(Cười)

Tôi vẫn như ngày nào.

I'm exactly as fit as I was when I --

(Laughter)

(Cười)

(Applause)

(Vỗ tay)

I couldn't run then. I'm certainly not going to do it now.

Lúc trước tôi không chạy được. Giờ chắc chắn cũng không.

(Cười)

(Laughter)

Rồi tôi nảy ra ý tưởng mới:

So then I had my new idea:

Why not engage people like me in sport?

Sao không làm những người như tôi thích thể thao?

I think what the world needs now

Tôi nghĩ thứ thế giới cần bây giờ

is the Olympics for people with zero athletic ability.

là Olympics cho người mù tịt thể thao.

(Laughter)

(Cười)

Oh, it would be so much more fun.

Sẽ vui hơn nhiều.

We'd have three basic rules, OK?

Ta có ba luật cơ bản.

Không ma túy, không tham nhũng, không kỹ năng.

Obviously no drugs; no corruption, no skills.

(Cười)

(Laughter)

It would be --

Đó sẽ là...

No, it's a terrible idea.

Không, đó là ý tưởng kinh khủng.

And I also know why I don't engage with sport when I watch it on television.

Và tôi cũng biết vì sao tôi không thích thể thao khi tôi xem qua TV.

Vì có đến 97% số đó là đàn ông chạy bộ

It's because probably 97 percent of it is about men running

and men kicking things,

và đấm đá các thứ,

men trying to look neatly packaged in Lycra.

cố gắng để đẹp mã trong mấy bộ đồ thun.

Thực ra

There is --

(Laughter)

(Cười)

Not always successfully.

có khi họ cũng thất bại.

There is --

Có...

(Laughter)

(Cười)

There is so little female sport on television,

Có quá ít thể thao cho nữ trên TV,

khiến một cô gái đang xem có thể được tha thứ vì suy nghĩ,

that a young woman watching might be forgiven for thinking,

nói thế nào cho hay ta,

and how can I put this nicely,

that the male member is the very lever you need

rằng của quý của mày râu là cái xà beng bạn cần

to get yourself off the couch and onto a sports ground.

để vực mình ra khỏi ghế và lao tới sân thể thao.

(Laughter)

(Cười)

The inequalities in sport are breathtaking.

Sự bất bình đẳng trong thể thao thật đáng kinh ngạc.

So this is what happens to me:

Tôi hay bị như vầy:

I have a brand new idea,

Vừa có một ý tưởng mới

and immediately I come back to an old one.

là ngay lập tức tôi trở về ý tưởng cũ.

The fact is, there is not now,

Thực tế là, trong hiện tại

nor has there ever been in the whole of history,

và chưa bao giờ trong lịch sử,

a single country in the world where women have equality with men.

có một nước nào trên thế giới mà nam nữ được bình đẳng.

Not one.

Không một nước.

196 countries,

196 quốc gia,

it hasn't happened in the whole of evolution.

chưa bao giờ có trong suốt lịch sử tiến hóa.

So, here is a picture of evolution.

Đây là hình về lịch sử tiến hóa.

(Laughter)

(Cười)

We women are not even in it!

Chị em mình thậm chí không có trong hình!

(Laughter)

(Cười)

It's a wonder men have been able to evolve quite so brilliantly.

Xem đàn ông tiến hóa kì diệu chưa kìa.

So --

Vậy là...

(Laughter)

(Cười)

It bugs me, and I know I should do something about it.

Nó khiến tôi khó chịu và tôi biết mình phải làm gì đó.

But I'm busy, OK?

Nhưng tôi rất bận.

I have a full-on career,

Tôi có cả một sự nghiệp,

I've got three kids, I've got an elderly mom.

tôi có ba đứa con, tôi có một mẹ già.

In fact, if I'm honest with you,

Nói thật với các bạn là,

one of the reasons I came out here

một trong những lý do tôi đứng đây

is because TED Talks said I could have 15 minutes to myself,

là bởi TED Talks nói là tôi có 15 phút cho riêng mình,

and I never have that much time --

tôi chưa từng có chừng ấy thời gian.

(Laughter)

(Cười)

(Applause)

(Vỗ tay)

So I'm busy.

Vậy là tôi bận.

And anyway, I already had a go at changing the world.

Dù sao thì tôi đã thử thay đổi thế giới.

Here's the thing, OK?

Chuyện là vầy:

Everybody has inside themselves what I call an "activation button."

Bên trong mỗi người đều có thứ mà tôi gọi là "nút kích hoạt".

It's the button that gets pressed when you think,

Nút này sẽ được kích hoạt khi bạn suy nghĩ,

"I must do something about this."

"Tôi phải làm gì đó mới được".

It gets pressed for all sorts of reasons.

Nút này sẽ bị kích hoạt bởi mọi loại lí do

Có thể khi bạn gặp bất bình đẳng,

Maybe you face some kind of inequality,

or you've come across an injustice of some kind,

hoặc khi gặp bất công ở đời,

sometimes an illness strikes,

đôi khi bệnh tật ập đến,

or you're born in some way disadvantaged,

hay khi bạn sinh ra đã thiệt thòi,

or perhaps underprivileged.

hoặc bị thua thiệt.

Tôi sinh ra là người đồng tính.

So I was born gay, OK?

Tôi luôn luôn biết,

I've always known,

I don't think my family were the least bit surprised.

tôi không nghĩ gia đình tôi là người ít ngạc nhiên nhất.

Here is a picture of me aged four.

Đây là hình khi tôi lên 4.

I look cute,

Tôi dễ thương,

but inside I genuinely believed that I looked like Clint Eastwood.

nhưng bên trong tôi thực sự tin rằng tôi giống Clint Eastwood.

(Laughter)

(Cười)

So my activation button was pressed when I had my kids --

Nút kích hoạt của tôi được nhấn khi tôi có con,

three wonderful kids, born to my then-partner.

3 đứa trẻ tuyệt vời được sinh ra với người bạn đời cũ của tôi.

Now here's the thing: I work on television in Britain.

Vấn đề là: Tôi làm cho đài truyền hình Anh.

Lúc chúng sinh ra, Tôi đã làm chủ chương trình riêng

By the time they were born, I was already hosting my own shows

và làm việc trong mắt công chúng.

and working in the public eye.

Tôi yêu việc mình làm,

I love what I do,

nhưng tôi yêu con mình nhiều hơn.

but I love my kids more.

And I didn't want them to grow up with a secret.

Và tôi không muốn chúng lớn lên với bí mật.

1994, when my son, my youngest was born,

Năm 1994, khi con trai tôi, đứa út ra đời,

there was not, as far as I was aware,

theo như tôi biết, không hề có

a single out, gay woman in British public life.

bất kỳ phụ nữ đồng tính công khai trước công chúng ở Anh.

I don't think secrets are a good thing.

Tôi không nghĩ bí mật là tốt.

I think they are a cancer of the soul.

Tôi nghĩ chúng gây ung thư cho tâm hồn.

So I decided to come out.

Vì vậy tôi quyết định công khai.

Ai cũng nói tôi có thể sẽ mất việc,

Everybody warned me that I would never work again,

but I decided it was absolutely worth the risk.

nhưng tôi nghĩ việc đó rất đáng mạo hiểm.

Well, it was hell.

Một địa ngục.

In Britain, we have a particularly vicious section of the right-wing press,

Ở Anh, chúng tôi có một bộ phận cực kỳ khắc nghiệt của báo cánh hữu,

and they went nuts.

và họ phát điên.

And their hatred stirred up the less stable elements of society,

Và sự căm ghét của họ khuấy động thành phần ít ổn định của xã hội,

and we got death threats --

rồi chúng tôi bị dọa giết,

enough death threats that I had to take the kids into hiding,

nhiều đến nỗi tôi phải đem con đi trốn,

and we had to have police protection.

và chúng tôi phải nhờ cảnh sát bảo vệ.

And I promise you there were many moments in the still of the night

Và tôi thề với bạn là có nhiều lúc trong đêm tĩnh lặng

tôi thực sợ hãi bởi những gì tôi đã làm.

when I was terrified by what I had done.

Eventually the dust settled.

Cuối cùng tình hình lắng dịu.

Against all expectation I carried on working,

Ngoài mong đợi, tôi quay lại làm việc,

and my kids were and continue to be absolutely fantastic.

các con tôi đã và vẫn tiếp tục tuyệt vời.

I remember when my son was six, he had a friend over to play.

Tôi nhớ khi con trai tôi lên 6, nó có một người bạn đến chơi.

They were in the next room; I could hear them chatting.

Chúng ở phòng bên; tôi có thể nghe chúng nói chuyện.

Người bạn nói với con trai tôi, "Có hai mẹ như thế nào?"

The friend said to my son, "What's it like having two mums?"

I was a little anxious to hear, so I leant in to hear and my son said,

Nghe vậy tôi lo, tôi áp tai để nghe và con trai tôi đáp,

"Tuyệt lắm, bởi vì nếu một trong hai bị bệnh,

"It's fantastic, because if one of them's sick,

bạn vẫn còn người khác nấu ăn cho bạn."

you've still got another one to cook for you."

(Laughter)

(Cười)

So my activation button for gay equality was pressed,

Vậy là nút kích hoạt của tôi cho bình đẳng đồng tính đã được nhấn,

and along with many, many others,

và tôi cùng với nhiều người khác đấu tranh

I campaigned for years for gay rights,

vì quyền đồng tính,

and in particular, the right to marry the person that I love.

và đặc biệt, quyền kết hôn với người mà tôi yêu

Cuối cùng, chúng tôi đã thành công

In the end, we succeeded.

And in 2014, on the day that the law was changed,

Và trong năm 2014, vào ngày mà pháp luật đã được thay đổi,

I married my wife, who I love very much, indeed.

Tôi kết hôn với vợ tôi, người tôi thực sự yêu rất nhiều.

(Vỗ tay)

(Applause)

We didn't do it in a quiet way -- we did it on the stage

Chúng tôi không tổ chức trong âm thầm

chúng tôi làm trên sân khấu tại Royal Festival Hall ở Luân Đôn

at the Royal Festival Hall in London.

It was a great event.

Đó là một sự kiện lớn

The hall seats two-and-a-half thousand people.

Cả hội trường sức chứa 2500 người.

We invited 150 family and friends, then I let it be known to the public:

Chúng tôi mời 150 người thân và bạn bè, sau đó tôi công khai:

ai muốn đến và ăn mừng, hãy tới tham gia với chúng tôi.

anybody who wanted to come and celebrate, please come and join us.

Nó sẽ miễn phí cho bất kỳ ai ai muốn đến.

It would be free to anybody who wanted to come.

Hai ngàn rưỡi người đã có mặt.

Two-and-half thousand people turned up.

(Applause)

(Vỗ tay)

Tất cả người bạn có thể nghĩ đến:

Every kind of person you can imagine:

người đồng tính, dị tính,

gays, straights, rabbis, nuns, married people,

giáo sĩ Do Thái, bà xơ, người kết hôn,

black, white -- the whole of humanity was there.

da trắng, da màu, toàn bộ nhân loại đã ở đó

And I remember standing on that stage thinking, "How fantastic.

Và tôi nhớ đứng trên sân khấu suy nghĩ, "thật tuyệt vời.

Job done.

Công việc đã hoàn thành

Love triumphs.

Tình yêu đã chiến thắng

Law changed."

Luật đã thay đổi."

And I --

Và tôi

(Applause)

(Vỗ tay)

And I genuinely thought my activation days were over, OK?

Và tôi thực sự nghĩ ngày kích hoạt của tôi đã kết thúc.

So every year in that same hall,

Vì vậy , mỗi năm tại chính hội trường đó

Tôi tổ chức một buổi hòa nhạc tuyệt vời để mừng Ngày Quốc tế Phụ nữ.

I host a fantastic concert to celebrate International Women's Day.

We gather the world's only all-female orchestra,

Chúng tôi tập hợp được dàn nhạc nữ duy nhất trên thế giới

chúng tôi chơi nhạc của các nữ soạn nhạc bị lãng quên hay bị bỏ qua,

we play fantastic music by forgotten or overlooked women composers,

we have amazing conductors --

có những nhạc trưởng tuyệt vời,

it's Marin Alsop there from Baltimore conducting,

đó là Marin Alsop từ Baltimore đang chỉ huy,

Petula Clark singing --

Petula Clark hát,

and I give a lecture on women's history.

còn tôi diễn thuyết về lịch sử của phụ nữ.

Tôi thích tìm những truyện truyền cảm hứng từ quá khứ và kể lại chúng.

I love to gather inspirational stories from the past and pass them on.

Too often, I think history's what I call the Mount Rushmore model.

Thường xuyên tới mức lịch sử là cái mà tôi gọi là mô hình núi Rushmore

It looks majestic, but the women have been entirely left out of it.

Trông thì hoành tráng nhưng những phụ nữ bị đẩy ra ngoài hoàn toàn.

And I was giving a talk in 2015 about the suffragettes --

Tôi từng diễn thuyết vào năm 2015 về việc đòi quyền bầu cử cho phụ nữ,

Tôi tin bạn biết về những người phụ nữ tuyệt vời đã chiến đấu cật lực

I'm sure you know those magnificent women who fought so hard

for the right for women in Britain to vote.

để giành quyền bỏ phiếu của họ ở Anh.

And their slogan was: "Deeds, not words."

Khẩu hiệu của họ là: "Hãy hành động, đừng nói"

And boy, they succeeded,

Và họ đã thành công,

because women did indeed get the vote in 1928.

bởi vì phụ nữ đã thực sự có lá phiếu trong năm 1928.

So I'm giving this talk about this,

Nên tôi đang nói về điêu này

and as I'm talking, what I realized is:

và như tôi đề cập tới, những gì tôi nhận ra là:

this was not a history lecture I was giving;

Đây không phải một bài học lịch sử;

this was not something where the job was done.

đây không phải khi mọi thứ đã được xử lý.

Đây là nơi mà mọi thứ vẫn còn ngổn ngang.

This was something where there was so much left to do.

Nowhere in the world, for example,

Không đâu trên thế giới, tôi lấy ví dụ,

do women have equal representation in positions of power.

phụ nữ đạt được bình đẳng trong cùng một công việc.

OK, let's take a very quick look at the top 100 companies

OK, hãy nhìn qua 100 công ty hàng đầu

in the London Stock Exchange in 2016.

trong thị trường chứng khoán Luân Đôn vào năm 2016.

Top 100 companies: How many women running them?

Tốp 100 công ty: Bao nhiều người phụ nữ điều hành chúng?

Seven. OK. Seven. That's all right, I suppose.

Bảy. Được thôi. Bảy. Không sao đâu, tôi nghĩ vậy.

Until you realize that 17 are run by men called "John."

Đến khi bạn nhận ra 17 trong số đó điều hành bởi mấy ông tên "John".

(Laughter)

(Cười)

There are more men called John running FTSE 100 companies --

Có nhiều người đàn ông tên John quản lý chỉ số cổ phiếu của 100 công ty,

(Laughter)

(Cười)

than there are women.

hơn là số những người phụ nữ.

There are 14 run by men called "Dave."

Tận 14 chàng quản lý tên "Dave" nữa

(Laughter)

(Cười)

Tôi tin chắc rằng Dave và John làm việc rất xuất sắc.

Now, I'm sure Dave and John are doing a bang-up job.

(Laughter)

(Cười)

Ok. Nó có gì quan trọng chứ?

OK. Why does it matter?

Well, it's that pesky business of the gender pay gap.

Vâng, đó là thứ nhức nhối trong vấn đề khoảng cách lương theo giới tính.

Nowhere in the world do women earn the same as men.

Không có nơi nào trên thế giới phụ nữ kiếm tiền được như nam giới.

Và điều đó sẽ không bao giờ thay đổi

And that is never going to change

trừ khi chúng ta có nhiều phụ nữ hơn đứng đầu ban giám đốc.

unless we have more women at the top in the boardroom.

We have plenty of laws;

Chúng ta có rất nhiều luật;

Đạo luật Đảm bảo Tiền lương Công bằng được thông qua vào năm 1975 tại Anh.

the Equal Pay Act in Britain was passed in 1975.

Nevertheless, there are still many, many women

Tuy nhiên, vẫn còn rất nhiều, rất nhiều phụ nữ

từ đầu tháng tháng 11 cho đến cuối năm,

who, from early November until the end of the year,

by comparison to their male colleagues,

khi so sánh với các đồng nghiệp nam của họ,

are effectively working for free.

đang làm rất hiệu quả mà lại không công.

In fact, the World Economic Forum estimates

Trên thực tế, Diễn đàn Kinh tế Thế giới ước tính

phụ nữ cuối cùng sẽ được trả lương bình đẳng vào ...

that women will finally get equal pay in ...

2133!

năm 2133

Yay!

Yay!

(Laughter)

(Cười)

That's a terrible figure.

Đó là con số khủng khiếp.

And here's the thing:

Và đây mới là vấn đề:

the day before I came out to give my talk,

Hôm kia, trước khi tôi tới diễn thuyết,

Diễn đàn Kinh tế Thế giới xem xét lại nó.

the World Economic Forum revised it.

So that's good, because that's a terrible -- 2133.

Cũng tốt thôi, vì nó tệ quá mà, những tận 2133.

Do you know what they revised it to?

Bạn biết họ sửa lại thành gì không?

2186.

Năm 2186.

(cười)

(Laughter)

Yeah, another 53 years, OK?

Vâng, thêm những 53 năm nữa!

We are not going to get equal pay

Chúng ta sẽ không được trả lương bình đẳng

in my grandchildren's grandchildren's lives

vào thế hệ cháu chắt của mình

under the current system.

với cái hệ thống như thế này.

And I have waited long enough.

Và tôi đã phải chờ đợi đủ lâu rồi.

I've waited long enough in my own business.

Tôi đã chờ đợi một mình đủ lâu rồi.

In 2016 I became the very first woman on British television

Tôi trở thành người phụ nữ đầu tiên trên kênh truyền hình Anh Quốc vào năm 2016

to host a prime-time panel show.

dẫn một chương trình của khung giờ chiếu cao điểm.

Isn't that great? Wonderful, I'm thrilled.

Điều đó tuyệt phải không? Tôi rất vui mừng.

Thế nhưng

But --

(Applause)

(vỗ tay)

But 2016! The first!

Nhưng vào năm 2016! Người đầu tiên!

Television's been around for 80 years!

TV đã xuất hiên được 80 năm rồi!

(Laughter)

(Cười)

It may be television's not so important,

Có thể truyền hình không quá quan trọng,

but it's kind of symptomatic, isn't it?

nhưng nó cũng là hiện tượng, phải không?

2016, the UN were looking for a brand new ambassador

Năm 2016, Liên hợp quốc tìm một đại sứ hoàn toàn mới,

to represent women's empowerment and gender equality,

đại diện cho sức mạnh của phụ nữ và bình đẳng giới,

and who did they choose?

và họ đã chọn ai?

Wonder Woman.

Wonder Woman.

Yes, they chose a cartoon, OK?

Phải, họ chọn một nhân vật hoạt hình.

(Laughter)

(cười)

Because no woman was up to the job.

Bởi vì không có người phụ nữ nào có khả năng đảm nhận công việc ấy.

The representation of women in positions of power is shockingly low.

Đại diện cho người phụ nữ ở các vị trí quyền lực thấp đến kinh hãi.

It's true in Congress, and it's certainly true in the British Parliament.

Đó là một sự thật ở Quốc hội, và nó cũng đúng ở Nghị viện Anh Quốc.

In 2015, the number of men elected to the Parliament that year

Năm 2015, số nam giới đắc cử vào Nghị viên năm đó

was greater than the total number of women

còn lớn hơn cả tổng số phụ nữ

đã từng là thành viên của Nghị viện.

who have ever been members of Parliament.

And why does it matter?

Và sao nó lại là vấn đề?

Here's the thing: if they're not at the table --

Đây là vấn đề: nếu họ không ngồi ở bàn

literally, in Britain, at that table helping to make the laws --

theo đúng nghĩa đen, tại chiếc bàn để giúp tạo ra những điều luật,

do not be surprised if the female perspective is overlooked.

thì đừng nên ngạc nhiên khi quan điểm của phụ nữ bị bỏ sót.

It's a great role model for young people to see a woman in charge.

Đây là một hình mẫu lí tưởng cho những người trẻ thấy được một phụ nữ nắm quyền.

In 2016, Britain got its second female Prime Minister;

Năm 2016, nước Anh có nữ thủ tướng thứ hai,

Theresa May came to power.

bà Theresa May lên nắm quyền.

The day she came to power she was challenged:

Ngày bà nắm quyền, bà bị thách thức

just do one thing.

chỉ được làm một thứ.

Do one thing in the first 100 days that you're in office

Làm một thứ duy nhất trong 100 ngày đầu tiên ở trong văn phòng

để cố gắng và cải thiện đời sống của nữ giới trên nước Anh.

to try and improve lives for women in Britain.

And what did she do? Nothing.

Và bà đã làm gì? Chả gì cả.

Bà không làm gì hết.

Nothing.

Because she's much too busy cleaning up the mess the boys made.

Bởi vì bà quá bận rộn để dọn dẹp đống hỗn lộn mà bọn con trai gây ra.

Even having a female leader,

Kể cả khi có nữ lãnh đạo,

they always find something better to do

họ luôn tìm cái gì đó tốt hơn để làm

than to sort out the pesky issue of inequality.

hơn là việc giải quyết vấn đề khó chịu về sự bất bình đẳng.

So I keep talking about equality like it matters. Does it?

Nên tôi cứ nói về bình đẳng như thể nó quan trọng. Đúng chứ?

Well, let's take a very quick look at the STEM industries, OK?

Nào, hãy xem qua về ngành công nghiệp STEM.

So science, technology, engineering and mathematics.

Khoa học, công nghệ, kĩ thuật, toán học.

Pretty much important in every single aspect of our daily lives.

Thực sự rất quan trọng trên từng khía cạnh của cuộc sống hàng ngày của ta

Có tài liệu dày và đáng kinh ngạc nhất về rào cản vô hình

There is the thickest and most incredibly well-documented glass ceiling

in the STEM industries.

ở ngành công nghiệp STEM.

What if the cure for cancer

Nếu như việc chữa được bệnh ung thư

or the answer the global warming

hay lời giải cho sự nóng lên toàn cầu

lies in the head of a young female scientist who fails to progress?

nằm trong đầu của nhà khoa học nữ trẻ không thể phát triển sự nghiệp?

So I thought all these things,

Vì vậy tôi nghĩ về những điều này,

and I knew I had to do "Deeds, not words."

và tôi biết mình cần "Hãy hành động, đừng nói"

And I spoke to my wonderful friend,

Tôi nói với người bạn tuyệt vời của mình,

brilliant journalist Catherine Mayer in Britain,

nhà báo ở Anh tài giỏi Catherine Mayer,

and we rather foolishly --

chúng tôi thật ngớ ngẩn

and I suspect there was wine involved --

và tôi nghi ngờ nó do rượu,

(Laughter)

(cười)

We decided to found a brand new political party.

Chúng tôi quyết định thành lập một đảng chính trị mới.

Because here's the critical thing:

Bởi điều quan trọng nằm ở đây:

the one place women and men are absolutely equal is at the ballot box.

nơi mà cả nữ giới và nam giới đều bình đẳng là ở trong hộp lá phiếu đó.

We had no idea what we were doing,

Chúng tôi không biết mình đang làm gì,

we didn't know how complicated it was to start a political party.

chúng tôi không biết nó phức tạp cỡ nào khi lập một đảng.

I thought, "It can't be that difficult, men have been doing it for years."

Tôi nghĩ rằng: "Nó không thể khó khăn vậy, đàn ông họ làm vậy bao năm rồi"

(cười)

(Laughter)

So we started by calling it "The Women's Equality Party."

Vì vậy chúng tôi bắt đầu gọi đó là "Đảng bình đẳng cho phụ nữ"

Ngay lập tức có người nói với tôi

And straightaway people said to me,

"Why did you call it that?"

"Tại sao cô lại gọi đó như vậy?"

I said, "I don't know, I just thought we'd be clear."

tôi trả lời "Tôi không biết, tôi nghĩ chúng tôi đã làm rõ rồi."

(Laughter)

(cười)

I didn't want what we were doing to be a secret, you know? I just --

Tôi không muốn những gì chúng tôi làm là một bí mật. Tôi chỉ

(Laughter)

(cười)

Some people said, "You can't call it that! It's much too feminist!"

Có người nói rằng "Cô không thể gọi thế! Nó quá nữ quyền"

Ooh! Scary word! Ahh!

Ồ! Cái từ đáng sợ ấy! À!

Khó mà có thể nói bao lần tôi nghe có người nói

I can't tell you how many times I've heard somebody say,

"I'm not a feminist, but ..."

"Tôi không theo chủ nghĩa nữ quyền, nhưng..."

And I always think if there's a "but" in the sentence,

Và tôi luôn tin rằng nếu có từ "nhưng" trong một câu,

it can't all be roses in the garden.

không thể tất cả là hoa hồng trong một khu vườn.

And then I started getting asked the hilarious question,

Rồi tôi nhận được câu hỏi rất buồn cười,

"Are you all going to burn your bras?"

"Cô sẽ đốt áo ngực của mình à?"

Yes! Because bras are famously made of flammable material.

Phải! Bởi vì áo ngực vốn được làm từ chất liệu dễ cháy.

(Laughter)

(cười)

Đó là tại sao tất cả phụ nữ bắn ra tia lửa khi họ bước đi.

That's why all women spark when they walk.

(Laughter)

(cười)

Here's quick history sidebar for you:

Đôi chút về lịch sử cho các bạn:

chả có người phụ nữ nào đốt áo ngực vào những năm 60.

no woman ever burnt her bra in the '60s.

It's a story made up by a journalist.

Đó chỉ là tin lá cải của một nhà báo

Thank goodness journalism has improved since then.

Ơn chúa là ngành báo chí đã được cải thiện từ đó.

Nên...

So --

(Laughter)

(cười)

Tôi thông báo điều chúng tôi làm ở cuộc phỏng vấn truyền hình

I announced what we were going to do in a broadcast interview,

and straightaway, the emails started coming.

và ngay tức khắc, các email được gửi tới

Hàng trăm, rồi tới hàng ngàn

First hundreds, then thousands and thousands,

from every age group: from the very young to women in their '90s,

từ mọi lứa tuổi: từ những người rất trẻ đến những người phụ nữ ở tuổi 90,

đến trăm người đàn ông tuyệt vời.

to hundreds of wonderful men.

People wrote and said, "Please, can I help?

Họ viết, "Chúng tôi có thể giúp gì không?

Please, can I visit you at party headquarters?"

Chúng tôi có thể gặp cô tại trụ sở đảng chứ?"

We didn't have a headquarters -- we didn't have a party!

Chúng tôi không có trụ sở chính cũng không có đảng!

We didn't have anything.

Chúng tôi không có gì cả.

All we had was a wonderful, tight group of fabulous friends

Tất cả những gì chúng tôi có là nhóm những người bạn tuyệt vời và thân thiết

trying to answer emails pretty much 24-7 in our pajamas.

cố gắng trả lời email 24/7 trong trong bộ đồ ngủ.

Chúng tôi đều bận rộn.

We were all busy.

Many of us had careers, many of us had children,

Rất nhiều trong chúng tôi có công việc, con nhỏ

but we did what women do, and we shared the work.

nhưng chúng tôi làm như bao phụ nữ,

và chúng tôi chia sẻ công việc.

And almost instantly, we agreed on certain fundamental things.

Gần như tức khắc, chúng tôi đồng ý những nguyên tắc cơ bản.

First thing: we want to be the only political party in the world

Điều đầu tiên: chúng tôi muốn trở thành một đảng duy nhất trên thế giới

whose main aim was to no longer need to exist.

mà mục đích chính là để nó không cần phải tồn tại nữa.

Đó là một ý kiến rất tuyệt.

That's a fantastic idea.

We wanted to be the only political party with no particular political leaning.

Chúng tôi muốn là một chính trị đảng duy nhất không nghiêng về bên nào.

We wanted people from the left, from the right, from the middle,

Chúng tôi muốn những người ở cánh trái, cánh phải, từ trung lập,

every age group.

mọi lứa tuổi.

Bởi toàn bộ công sức bỏ ra chỉ để đạt mục đích đơn giản:

Because the whole point was to work with a simple agenda:

let's get equality in every aspect of our lives,

hãy để sự bình đẳng có ở mọi khía cạnh trong cuộc sống của chúng ta,

và khi ta hoàn thành,

and when we're finished,

let's go home and get the other chores done.

hãy trở về nhà và làm các việc nhà khác

(Laughter)

(cười)

And we wanted to change how politics is conducted.

Và chúng tôi muốn thay đổi cách hoạt động chính trị

Tôi không biết ở đây có như vậy

I don't know if you have this,

but in Britain we have two major political parties.

nhưng ở Anh chúng tôi có 2 chính đảng

Họ là những con khủng long của chính trị.

They're the dinosaurs of politics.

And how they speak to each other is shameful and poisonous.

Và cách họ nói nhau thực đáng xấu hổ và xấu xa.

I'm sure you've never had that kind of name-calling --

Tôi chắc chắn rằng bạn chưa bao giờ chửi nhau--

(Laughter)

(cười)

And lying here.

và nói dối như thế.

Chẳng phải tuyệt sao nếu có một chính trị gia nói

Wouldn't it be great if just one politician said,

"Do you know, my opponent has a point.

"Bạn biết không, đối thủ của tôi có lý.

Let's see if we can't work together and get the job done."

Hãy xem nếu như chúng ta có thể hợp tác và giải quyết công việc."

(Applause)

(vỗ tay)

Và hãy để phụ nữ tham gia chính trị nhiều hơn, Ok?

And let's get more women into politics, OK?

Let's immediately get more women into politics

Để phụ nữ tham gia chính trị hơn ngay lập tức

by being the only political party to offer free childcare to our candidates,

bằng cách thành đảng duy nhất có dịch vụ chăm trẻ miễn phí

cho các ứng cử viên,

so they can get out of the house and start campaigning.

để họ có thể ra khỏi nhà và bắt đầu chiến dịch.

(Applause)

(vỗ tay)

Within 10 months,

Trong vòng 10 tháng,

chúng tôi có hơn 70 chi nhánh của đảng trên khắp nước Anh.

we had more than 70 branches of our party across the UK.

Chúng tôi có các ứng viên cho cuộc bầu cử ở London, Scotland và Wales

We stood candidates for election in London, Scotland and Wales

in May 2016.

vào tháng 5 năm 2016.

One in 20 people voted for our candidate for London Mayor.

Một trong 20 người bầu ứng cử viên của chúng tôi làm thị trưởng Luân Đôn.

And when the men in the race saw how many votes we were attracting,

Và khi những người đàn ông trong cuộc chạy đua thấy được sức ảnh hưởng

trước số phiếu bầu của chúng tôi,

wonder of wonders,

còn gì tuyệt vời hơn

they began to talk about the need to tackle gender equality.

khi họ bắt đầu nói về sự cần thiết của việc giải quyết vấn đề bình đẳng giới.

(vỗ tay)

(Applause)

You know, I've been promised change since I was a child.

Tôi từng được hứa sẽ thay đổi khi còn là một đứa trẻ.

Điều này sẽ luôn xảy ra:

It was always coming:

women were going to stand shoulder to shoulder with men.

phụ nữ sẽ sánh vai cùng với đàn ông.

Những gì tôi nhận lại là những lời hứa sáo rỗng và sự thất vọng

All I got were empty promises and disappointment --

enough disappointment to found a political party.

thất vọng đủ nhiều để lập ra một đảng chính trị.

But here is my new idea for today -- this is my five percent, OK?

Nhưng đây là ý tưởng của tôi hôm nay, đây là 5% của tôi.

Và cái này thực sự khá ổn.

And this one is really good.

The fact is, this is not enough.

Thực tế là điều này không hề đủ.

It is not enough to found one political party for equality in a single country.

Nó không đủ cho việc tìm một đảng chính trị cho sự bình đẳng ở từng quốc gia.

What we need is a seismic change in the global political landscape.

Cái chúng ta cần là sự thay đổi chấn động trong bối cảnh chính trị toàn cầu.

Và điều tuyệt vời về mô hình mà chúng ta tạo ra

And the wonderful thing about the model we have created

is that it would work anywhere.

nó có hiệu quả ở khắp mọi nơi.

It would work in America,

Nó sẽ có hiệu quả ở Mỹ,

it would work in Australia, it would work in India.

ở Úc, ở Ấn Độ.

It's like we've made the perfect recipe: anybody can cook it,

Ta làm ra một công thức hoàn hảo, ai cũng có thể nấu được,

and it's good for everybody.

và mọi người đều thích nó.

And we want to give it away.

Chúng tôi muốn chia sẻ nó.

If you want to know what we did, we're giving it away.

Nếu bạn muốn biết chúng tôi đã làm gì, chúng tôi sẽ chia sẻ.

Can you imagine if we could mobilize millions of women across the world

Tưởng tượng xem nếu ta có thể huy động triệu người phụ nữ trên khắp thế giới

to say, "That's enough!" to the traditional battles of politics?

để nói: "Đủ rồi!" với các cuộc chiến chính trị truyền thống.

To say, "Stop the bickering, let's get the work done."

Nói: "Ngừng cãi vã và hoàn thành công việc đi".

We could literally change the world.

Chúng ta có thể thay đổi thế giới.

And I want that.

Và tôi muốn như vậy.

(Applause)

(vỗ tay)

I want ...

Tôi muốn...

(vỗ tay)

(Applause)

Tôi muốn điều đó cho con gái

I want that for our daughters,

and I want it for our sons.

và cho con trai của mình.

Bởi vì sự thật là: Bình đẳng là tốt hơn cho tất cả.

Because the fact is: equality is better for everyone.

Come on people, let's activate! Let's change the world!

Nào mọi người, hãy bắt đầu! hãy cùng thay đổi thế giới!

I know we can do it, and it wants doing!

Tôi biết chúng ta có thể làm được, và rất muốn làm

(Applause)

(Vỗ tay)