The beauty of data visualization | David McCandless

391,085 views ・ 2010-08-23

TED


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

Translator: Khanh Trinh Reviewer: Vân Phạm
00:15
It feels like we're all suffering
0
15260
2000
Ngày nay, chúng ta bị ngập chìm
00:17
from information overload or data glut.
1
17260
3000
trong biển thông tin dữ liệu.
Tin tốt là có một giải pháp đơn giản cho vấn đề đó,
00:20
And the good news is there might be an easy solution to that,
2
20260
2000
00:22
and that's using our eyes more.
3
22260
2000
và đó là dùng đôi mắt của chúng ta nhiều hơn,
00:24
So, visualizing information, so that we can see
4
24260
2000
Phương pháp hình ảnh hóa dữ liệu cho phép
00:26
the patterns and connections that matter
5
26260
3000
thấy được những hình ảnh và liên kết có ý nghĩa
00:29
and then designing that information so it makes more sense,
6
29260
3000
và có thể thiết lập lại dữ liệu một cách dễ hiểu hơn,
00:32
or it tells a story,
7
32260
2000
đến mức có thể kể được 1 câu chuyện,
00:34
or allows us to focus only on the information that's important.
8
34260
3000
hay cho phép ta chỉ tập trung
vào phần thông tin quan trọng nhất.
00:38
Failing that, visualized information can just look really cool.
9
38260
3000
Nếu không thì dữ liệu ít ra trông cũng đẹp
00:41
So, let's see.
10
41260
2000
Chúng ta hãy xem nào.
00:45
This is the $Billion Dollar o-Gram,
11
45260
2000
Đây là $Billion Dollar o-Gram,
00:47
and this image arose
12
47260
2000
biểu đồ này xuất phát từ
00:49
out of frustration I had
13
49260
2000
sự mệt mỏi của tôi khi đọc về các tin tức
00:51
with the reporting of billion-dollar amounts in the press.
14
51260
2000
với những con số hàng tỷ đô la
00:53
That is, they're meaningless without context:
15
53260
3000
Nó hoàn toàn vô nghĩa
nếu không có bối cảnh cụ thể nào đó:
00:56
500 billion for this pipeline,
16
56260
2000
ví dụ như 500 tỷ cho đường ống này,
00:58
20 billion for this war.
17
58260
2000
hay 20 tỷ cho cuộc chiến kia
01:00
It doesn't make any sense, so the only way to understand it
18
60260
2000
Chúng chả có ý nghĩa gì,
vì thế cách duy nhất để hiểu chúng
01:02
is visually and relatively.
19
62260
2000
là liên kết và hình ảnh hóa chúng.
01:04
So I scraped a load of reported figures
20
64260
2000
Do đó tôi đã thu thập nhiều thông tin
01:06
from various news outlets
21
66260
2000
từ nhiều nguồn khác nhau
01:08
and then scaled the boxes according to those amounts.
22
68260
3000
và vẽ chúng lại theo đúng tỷ lệ các con số
01:11
And the colors here represent the motivation behind the money.
23
71260
3000
Còn màu sắc thì đại diện cho ý nghĩa của số tiền đó.
01:14
So purple is "fighting,"
24
74260
3000
Màu tím đại diện cho "chiến tranh,"
đỏ là "tiền viện trợ",
01:17
and red is "giving money away," and green is "profiteering."
25
77260
3000
còn xanh lục là "đầu cơ trục lợi."
01:20
And what you can see straight away
26
80260
2000
Và điều bạn có thể thấy ngay được là
01:22
is you start to have a different relationship to the numbers.
27
82260
2000
bạn bắt đầu thấy mối liên hệ giữa các con số
01:24
You can literally see them.
28
84260
2000
Bạn có thể thấy chúng theo đúng nghĩa đen
01:26
But more importantly, you start to see
29
86260
2000
Quan trọng hơn, bạn bắt đầu thấy được
01:28
patterns and connections between numbers
30
88260
2000
những xu hướng và liên kết giữa các con số
01:30
that would otherwise be scattered across multiple news reports.
31
90260
3000
nằm rải rác ở những báo cáo khác nhau.
01:33
Let me point out some that I really like.
32
93260
3000
Để tôi cho bạn xem điều yêu thích của tôi:
01:36
This is OPEC's revenue, this green box here --
33
96260
2000
Đây là doanh thu khối OPEC, hình màu xanh lục này --
01:38
780 billion a year.
34
98260
2000
780 tỷ một năm.
01:40
And this little pixel in the corner -- three billion --
35
100260
3000
Và chấm bé xíu ở góc này -- 3 tỷ --
01:43
that's their climate change fund.
36
103260
3000
là quỹ họ bảo trợ cho việc thay đổi khí hậu
01:46
Americans, incredibly generous people --
37
106260
2000
Người Mỹ hào phóng một cách kinh ngạc,
01:48
over 300 billion a year, donated to charity every year,
38
108260
3000
quyên góp từ thiện trên 300 tỷ mỗi năm,
01:51
compared with the amount of foreign aid
39
111260
2000
khi so với các quỹ viện trợ khác
01:53
given by the top 17 industrialized nations
40
113260
2000
của top 17 quốc gia công nghiệp hàng đầu khác với 120 tỷ.
01:55
at 120 billion.
41
115260
2000
01:57
Then of course,
42
117260
2000
Vì thế nên tất nhiên,
01:59
the Iraq War, predicted to cost just 60 billion
43
119260
2000
cuộc chiến Iraq, dự đoán tiêu tốn chỉ 60 tỷ
02:01
back in 2003.
44
121260
3000
hồi năm 2003.
02:04
And it mushroomed slightly. Afghanistan and Iraq mushroomed now
45
124260
3000
Giờ đây, Afghnistan và Iraq
02:07
to 3,000 billion.
46
127260
3000
đã tiêu tốn tới 3,000 tỷ.
02:10
So now it's great
47
130260
2000
Giờ khi chúng ta có được cấu trúc này,
02:12
because now we have this texture, and we can add numbers to it as well.
48
132260
2000
chúng ta có thể thêm các con số khác vào
02:14
So we could say, well, a new figure comes out ... let's see African debt.
49
134260
3000
để tạo ra những biểu đồ hình ảnh mới
Hãy cùng xem mức nợ của châu Phi.
02:17
How much of this diagram do you think might be taken up
50
137260
2000
Bạn hãy thử đoán tỷ lệ trong biểu đồ này
02:19
by the debt that Africa owes to the West?
51
139260
2000
khoản tiền châu Phi nợ phương Tây
02:21
Let's take a look.
52
141260
2000
Hãy cùng xem.
02:23
So there it is:
53
143260
2000
Và đây: 227 tỷ mà châu Phi nợ
02:25
227 billion is what Africa owes.
54
145260
2000
02:27
And the recent financial crisis,
55
147260
2000
Và cuộc khủng hoàng tài chính gần đây,
02:29
how much of this diagram might that figure take up?
56
149260
2000
có kích cỡ ra sao?
02:31
What has that cost the world? Let's take a look at that.
57
151260
3000
Tổn thất của thế giới là bao nhiêu? Hãy cùng xem.
02:34
Dooosh -- Which I think is the appropriate sound effect
58
154260
3000
Đù -- tôi nghĩ đó là âm thanh phù hợp
02:37
for that much money:
59
157260
2000
với khối lượng tiền đó, 11,900 tỷ.
02:39
11,900 billion.
60
159260
4000
02:45
So, by visualizing this information,
61
165260
2000
Bằng cách hình ảnh hóa những thông tin này
02:47
we turned it into a landscape
62
167260
2000
biến chúng thành những hình có ý nghĩa
02:49
that you can explore with your eyes,
63
169260
2000
để bạn có thể thấy chúng bằng mắt của mình
02:51
a kind of map really, a sort of information map.
64
171260
2000
nó chính là một loại bản đồ - bản đồ thông tin.
02:53
And when you're lost in information,
65
173260
2000
Khi bạn bị lạc trong biển thông tin,
02:55
an information map is kind of useful.
66
175260
3000
thì một bản đồ như vậy khá hữu ích.
02:58
So I want to show you another landscape now.
67
178260
2000
Tôi muốn cho các bạn xem một hình ảnh khác
03:00
We need to imagine what a landscape
68
180260
2000
Chúng ta hãy tưởng tượng xem hình ảnh
03:02
of the world's fears might look like.
69
182260
3000
nỗi sợ hãi của thế giới trông ra sao.
03:05
Let's take a look.
70
185260
2000
Hãy cùng xem.
03:07
This is Mountains Out of Molehills,
71
187260
2000
Đây là Mountains Out of Molehills,
03:09
a timeline of global media panic.
72
189260
2000
dòng thời gian của nỗi sợ hãi toàn cầu.
03:11
(Laughter)
73
191260
2000
(tiếng cười)
03:13
So, I'll label this for you in a second.
74
193260
2000
Tôi sẽ chỉ bạn cách đọc ngay bây giờ
03:15
But the height here, I want to point out,
75
195260
2000
Chiều cao của đồ thị
03:17
is the intensity of certain fears
76
197260
2000
là mức độ của nỗi sợ hãi
03:19
as reported in the media.
77
199260
2000
được ghi lại qua các phương tiện truyền thông.
03:21
Let me point them out.
78
201260
2000
Xem thử một số ví dụ.
03:23
So this, swine flu -- pink.
79
203260
4000
Màu hồng là cúm heo
03:27
Bird flu.
80
207260
2000
Cúm gia cầm.
03:29
SARS -- brownish here. Remember that one?
81
209260
3000
SARS -- màu nâu ở đây. Bạn nhớ nó chứ?
03:32
The millennium bug,
82
212260
3000
Căn bệnh thế kỷ,
03:35
terrible disaster.
83
215260
2000
một tai họa thật khủng khiếp.
03:37
These little green peaks
84
217260
2000
Những đỉnh màu xanh nhỏ này
03:39
are asteroid collisions.
85
219260
2000
là những vụ va chạm thiên thạch
03:41
(Laughter)
86
221260
2000
(tiếng cười)
03:43
And in summer, here, killer wasps.
87
223260
2000
Vào mùa hè, ở điểm này,
03:45
(Laughter)
88
225260
8000
những con ong bắp cày - (tiếng cười)
Đây là những gì chúng ta thường hay sợ
03:53
So these are what our fears look like
89
233260
2000
03:55
over time in our media.
90
235260
2000
trong thời đại thông tin này
Nhưng điều tôi thích - tôi là một nhà báo Điều tôi thích là tìm ra xu hướng ẩn giấu
03:57
But what I love -- and I'm a journalist --
91
237260
2000
03:59
and what I love is finding hidden patterns; I love being a data detective.
92
239260
3000
tôi thích làm thám tử điều tra dữ liệu
04:02
And there's a very interesting and odd pattern hidden in this data
93
242260
3000
Và các xu hướng kì lạ thú vị được
ẩn giấu trong dữ liệu này
04:05
that you can only see when you visualize it.
94
245260
2000
bạn chỉ có thể nhận biết được
04:07
Let me highlight it for you.
95
247260
2000
khi hình ảnh hóa nó
Để tôi cho mọi người thấy,
04:09
See this line, this is a landscape for violent video games.
96
249260
3000
đường này chỉ ra các trò chơi bạo lực
04:12
As you can see, there's a kind of odd, regular pattern in the data,
97
252260
3000
như bạn nhìn thấy đấy, có một sự lặp lại lạ lùng và thường xuyên
04:15
twin peaks every year.
98
255260
2000
có hai cái đỉnh mỗi năm .
04:17
If we look closer, we see those peaks occur
99
257260
2000
Nếu nhìn kĩ, ta sẽ thấy mấy cái đỉnh này
04:19
at the same month every year.
100
259260
3000
xuất hiện trong cùng một tháng hàng năm
Tại sao vậy ?
04:22
Why?
101
262260
2000
Vào tháng 11, khi các video game được tung ra mùa Giáng sinh
04:24
Well, November, Christmas video games come out,
102
264260
2000
04:26
and there may well be an upsurge in the concern about their content.
103
266260
3000
có lẽ sẽ có một đợt tranh luận lớn về nội dung trò chơi
04:29
But April isn't a particularly massive month
104
269260
3000
Nhưng tháng 4 không phải là tháng quan trọng
04:32
for video games.
105
272260
2000
để tung ra sản phẩm game.
04:34
Why April?
106
274260
2000
Tại sao lại là tháng Tư?
04:36
Well, in April 1999 was the Columbine shooting,
107
276260
3000
Có lẽ nó xuất phát từ việc nổ súng tại Columbine vào tháng 4 năm 1999
04:39
and since then, that fear
108
279260
2000
Kể từ đó, nỗi sợ hãi về súng đạn
04:41
has been remembered by the media
109
281260
2000
đã được giới truyền thông ghi nhớ
04:43
and echoes through the group mind gradually through the year.
110
283260
2000
Cứ thế nỗi sợ đó lại trỗi lên hàng năm
04:45
You have retrospectives, anniversaries,
111
285260
3000
Các lễ kỉ niệm, tưởng niệm,
các vụ án được tòa thụ lý hay những vụ bạo lực giống vậy,
04:48
court cases, even copy-cat shootings,
112
288260
3000
04:51
all pushing that fear into the agenda.
113
291260
3000
tất cả đã đẩy nỗi sợ hãi lên đỉnh điểm.
04:54
And there's another pattern here as well. Can you spot it?
114
294260
2000
Và ở đây cũng có thêm một sự xu hướng khác
04:56
See that gap there? There's a gap,
115
296260
2000
Mọi người có thấy khoảng trống đó không?
04:58
and it affects all the other stories.
116
298260
2000
Nó ảnh hưởng đến các câu chuyện khác.
05:00
Why is there a gap there?
117
300260
2000
Tại sao lại có khoảng trống chỗ này?
05:02
You see where it starts? September 2001,
118
302260
3000
Nó bắt đầu từ khi nào nhỉ? Tháng 9 năm 2001
05:05
when we had something very real
119
305260
2000
Thời điểm chúng ta sợ hãi
05:07
to be scared about.
120
307260
2000
về một điều thật kinh khủng.
05:09
So, I've been working as a data journalist for about a year,
121
309260
3000
Tôi làm công việc thu thập dữ liệu gần một năm nay
05:12
and I keep hearing a phrase
122
312260
2000
và tôi luôn liên tục nghe cụm từ này
05:14
all the time, which is this:
123
314260
3000
Nghe hoài,
05:17
"Data is the new oil."
124
317260
2000
"Dữ liệu là nguồn tài nguyên mới"
05:19
Data is the kind of ubiquitous resource
125
319260
3000
Dữ liệu là một loại nguyên liệu phổ biến
05:22
that we can shape to provide new innovations and new insights,
126
322260
3000
được dùng để tạo ra các phát minh hay kiến thức mới
05:25
and it's all around us, and it can be mined very easily.
127
325260
3000
thông tin ở khắp mọi nơi và nó có thể được thu thập dễ dàng
05:28
It's not a particularly great metaphor in these times,
128
328260
3000
Đây không phải là cách ví von hay trong thời đại này
05:31
especially if you live around the Gulf of Mexico,
129
331260
3000
nhất là nếu bạn sống ở gần vịnh Mêxicô
05:34
but I would, perhaps, adapt this metaphor slightly,
130
334260
2000
nhưng có lẽ tôi sẽ giải thích ý ẩn dụ này từ từ
05:36
and I would say that data is the new soil.
131
336260
3000
và theo tôi, "Dữ liệu là nguồn đất mới"
05:40
Because for me, it feels like a fertile, creative medium.
132
340260
3000
Với tôi, nó giống như một mảnh đất nuôi dưỡng sáng tạo.
05:43
Over the years, online,
133
343260
2000
Trong các năm qua, online, chúng ta đã tạo
05:45
we've laid down
134
345260
3000
một nguồn thông tin, dữ liệu khổng lồ,
05:48
a huge amount of information and data,
135
348260
2000
và tạo ra nhiều mạng lưới kết nối rộng rãi
05:50
and we irrigate it with networks and connectivity,
136
350260
2000
05:52
and it's been worked and tilled by unpaid workers and governments.
137
352260
3000
Các tình nguyện viên và kể cả chính phủ đã làm tốt việc này
05:55
And, all right, I'm kind of milking the metaphor a little bit.
138
355260
3000
Ok, tôi đã bật mí ẩn dụ này một ít rồi đấy
05:58
But it's a really fertile medium,
139
358260
3000
nhưng đây thực sự là một mảnh đất màu mỡ
06:01
and it feels like visualizations, infographics, data visualizations,
140
361260
3000
Các hình ảnh hóa thông tin và dữ liệu này
06:04
they feel like flowers blooming from this medium.
141
364260
3000
giống như bông hoa nở rộ trên mảnh đất này
06:07
But if you look at it directly,
142
367260
2000
Nếu mọi người nhìn trực diện,
06:09
it's just a lot of numbers and disconnected facts.
143
369260
2000
chúng đơn thuần là số liệu và dữ kiện rời rạc.
06:11
But if you start working with it and playing with it in a certain way,
144
371260
3000
Nhưng nếu bạn bắt đầu làm việc với và "chơi" với chúng đúng cách
06:14
interesting things can appear and different patterns can be revealed.
145
374260
3000
bạn sẽ khám phá ra nhiều thứ thú vị cũng như các thông tin ẩn giấu
06:17
Let me show you this.
146
377260
2000
Để tôi chỉ cho các bạn cái này
06:19
Can you guess what this data set is?
147
379260
3000
Mọi người đoán được hình ảnh này là gì không?
06:22
What rises twice a year,
148
382260
2000
Nó tăng cao hai lần mỗi năm,
06:24
once in Easter
149
384260
2000
một là vào Lễ Phục Sinh
06:26
and then two weeks before Christmas,
150
386260
2000
và một là vào hai tuần trước Giáng sinh
06:28
has a mini peak every Monday,
151
388260
2000
tạo ra các đỉnh nhỏ thứ hai hàng tuần
06:30
and then flattens out over the summer?
152
390260
2000
và im ắng suốt mùa hè?
06:32
I'll take answers.
153
392260
2000
Mọi người đoán thử đi.
06:34
(Audience: Chocolate.) David McCandless: Chocolate.
154
394260
2000
(Khán giả: Sôcola) DM: sô cô la?
06:36
You might want to get some chocolate in.
155
396260
3000
Có lẽ bạn thích thanh sô cô la,
06:39
Any other guesses?
156
399260
2000
Còn ai muốn đoán nữa không?
06:41
(Audience: Shopping.) DM: Shopping.
157
401260
2000
(Khán giả: mua sắm) DM: Mua sắm
06:43
Yeah, retail therapy might help.
158
403260
3000
Vâng, ý tưởng mua sắm cũng hay
06:46
(Audience: Sick leave.)
159
406260
2000
(khán giả: nghỉ ốm)
06:48
DM: Sick leave. Yeah, you'll definitely want to take some time off.
160
408260
2000
DM: Nghỉ ốm. Hay đó. Chắn chắn là ai cũng muốn vài ngày nghỉ rồi.
06:50
Shall we see?
161
410260
2000
Đây là câu trả lời:~
"Mùa cao điểm chia tay"
06:53
(Laughter)
162
413260
8000
07:01
(Applause)
163
421260
3000
(Tiếng vỗ tay)
07:04
So, the information guru Lee Byron and myself,
164
424260
3000
Đây là thông tin mà Lee Bryon và tôi
07:07
we scraped 10,000 status Facebook updates
165
427260
3000
đã lọc ra từ 10 ngàn trạng thái trên Facebook
07:10
for the phrase "break-up" and "broken-up"
166
430260
2000
cho cụm từ "chia tay" và "tan vỡ"
07:12
and this is the pattern we found --
167
432260
2000
và đây là quy luật chúng tôi đã tìm ra--
07:14
people clearing out for Spring Break,
168
434260
2000
mọi người chia tay để đú đởn kì nghỉ xuân
07:16
(Laughter)
169
436260
5000
(Cười)
07:21
coming out of very bad weekends on a Monday,
170
441260
2000
Chia tay vào thứ hai - kết quả của một cuối tuần tồi tệ,
07:23
being single over the summer,
171
443260
3000
cô đơn suốt mùa hè,
theo sau là thời điểm chia tay thấp nhất trong năm: Giáng Sinh
07:26
and then the lowest day of the year, of course: Christmas Day.
172
446260
3000
07:29
Who would do that?
173
449260
3000
Ai mà chia tay trong Giáng sinh chứ?
07:32
So there's a titanic amount of data out there now,
174
452260
2000
Vậy nên, hiện tại, ta có một lượng lớn thông tin
07:34
unprecedented.
175
454260
2000
mà chưa từng có trước đó.
07:37
But if you ask the right kind of question,
176
457260
2000
Nếu các bạn hỏi đúng câu hỏi,
07:39
or you work it in the right kind of way,
177
459260
2000
hay làm đúng cách,
07:41
interesting things can emerge.
178
461260
3000
những điều thú vị sẽ lộ diện.
07:44
So information is beautiful. Data is beautiful.
179
464260
3000
Đó, thông tin rất tuyệt vời, dữ liệu cũng tuyệt vời
07:47
I wonder if I could make my life beautiful.
180
467260
3000
Tôi băn khoăn liệu tôi có thể làm cho cuộc sống tôi trở nên tuyệt vời
07:50
And here's my visual C.V.
181
470260
2000
Và đây là đơn xin việc hình ảnh của tôi
07:52
I'm not quite sure I've succeeded.
182
472260
2000
Tôi không nghĩ là tôi thành công
07:54
Pretty blocky, the colors aren't that great.
183
474260
2000
Khá cứng nhắc, màu sắc cũng không bắt mắt.
07:56
But I wanted to convey something to you.
184
476260
3000
Nhưng tôi muốn nói rằng
Khởi đầu tôi làm lập trình viên
07:59
I started as a programmer,
185
479260
2000
08:01
and then I worked as a writer for many years, about 20 years,
186
481260
2000
sau đó tôi viết văn khoảng 20 năm
08:03
in print, online and then in advertising,
187
483260
2000
trong lĩnh vực xuất bản, báo mạng và quảng cáo
08:05
and only recently have I started designing.
188
485260
3000
và tôi chỉ mới bắt đầu thiết kế dạo gần đây.
08:08
And I've never been to design school.
189
488260
2000
Dĩ nhiên là tôi chưa bao giờ được đào tạo ở trường cả.
08:10
I've never studied art or anything.
190
490260
3000
Tôi chưa bao giờ học nghệ thuật hay các môn như vậy
08:13
I just kind of learned through doing.
191
493260
2000
Tôi chỉ học nó trong lúc làm việc này.
08:15
And when I started designing,
192
495260
2000
Nhưng khi tôi bắt đầu thiết kế,
08:17
I discovered an odd thing about myself.
193
497260
2000
Tôi phát hiện ra một điều kỳ lạ:
Tôi đã biết thiết kế như thế nào
08:19
I already knew how to design,
194
499260
2000
nhưng nó không giống như tài năng thiên bẩm
08:21
but it wasn't like I was amazingly brilliant at it,
195
501260
3000
mà là tôi nhạy cảm hơn
08:24
but more like I was sensitive
196
504260
2000
với những ý tưởng về đường thẳng và khối không gian,
08:26
to the ideas of grids and space
197
506260
2000
08:28
and alignment and typography.
198
508260
2000
kĩ thuật cân chỉnh, ghép chữ.
08:30
It's almost like being exposed
199
510260
2000
Nó giống như do làm quen
08:32
to all this media over the years
200
512260
2000
với truyền thông nhiều năm qua
08:34
had instilled a kind of dormant design literacy in me.
201
514260
3000
đã tự bồi đắp kĩ năng thiết kế trong tôi
08:37
And I don't feel like I'm unique.
202
517260
2000
Và tôi không nghĩ mình là độc nhất.
08:39
I feel that everyday, all of us now
203
519260
2000
Tôi nhận thấy mỗi ngày, tất cả chúng ta
08:41
are being blasted by information design.
204
521260
3000
bị choáng ngợp trước hàng loạt thông tin.
08:44
It's being poured into our eyes through the Web,
205
524260
2000
Các thông tin này đập vào mắt thông qua các trang mạng
08:46
and we're all visualizers now;
206
526260
2000
và đa phần chúng ta tiếp nhận thông tin qua thị giác nhiều hơn.
08:48
we're all demanding a visual aspect
207
528260
2000
08:50
to our information.
208
530260
3000
Chúng ta luôn yêu cầu hình ảnh trong
việc tiếp thu dữ liệu.
08:53
There's something almost quite magical about visual information.
209
533260
3000
Thông tin được hình ảnh hóa có điểm khá giống ảo thuật
08:56
It's effortless, it literally pours in.
210
536260
3000
nó tự nhiên chảy vào trong đầu chúng ta.
08:59
And if you're navigating a dense information jungle,
211
539260
3000
Nếu như đang đứng giữa một rừng thông tin,
09:02
coming across a beautiful graphic
212
542260
2000
hãy nghĩ đến một bức đồ họa sinh động
09:04
or a lovely data visualization,
213
544260
2000
hay một mô hình dữ liệu dễ nhìn
09:06
it's a relief, it's like coming across a clearing in the jungle.
214
546260
3000
chúng sẽ là cứu cánh, bạn sẽ có cảm giác như đã thoát khỏi mê cung.
09:09
I was curious about this, so it led me
215
549260
2000
Khi tìm hiểu sâu hơn, chúng dẫn tôi đến
09:11
to the work of a Danish physicist
216
551260
2000
công việc của một nhà vật lý Đan Mạch
09:13
called Tor Norretranders,
217
553260
2000
tên Tor Norretranders,
09:15
and he converted the bandwidth of the senses into computer terms.
218
555260
3000
ông ta đã chuyển hóa các giác quan theo ngôn ngữ máy tính.
09:19
So here we go. This is your senses,
219
559260
2000
Đây là các giác quan,
09:21
pouring into your senses every second.
220
561260
2000
đang đổ vào các giác quan mỗi giây.
09:23
Your sense of sight is the fastest.
221
563260
3000
Thị giác hoạt động nhanh nhất.
09:26
It has the same bandwidth as a computer network.
222
566260
3000
Nó có tốc độ tương tự mạng máy tính
09:29
Then you have touch, which is about the speed of a USB key.
223
569260
3000
Sau đó là xúc giác, giống như tốc độ của USB.
09:32
And then you have hearing and smell,
224
572260
2000
Tiếp nữa là thính giác và khứu giác
09:34
which has the throughput of a hard disk.
225
574260
2000
có cảm giác giống ổ cắm đĩa cứng.
09:36
And then you have poor old taste,
226
576260
2000
Vị giác xếp cuối cùng
09:38
which is like barely the throughput of a pocket calculator.
227
578260
3000
Vị giác có tốc độ giống máy tính bỏ túi
09:41
And that little square in the corner, a naught .7 percent,
228
581260
3000
Và cái ô vuông nhỏ góc dưới, 0.7%
09:44
that's the amount we're actually aware of.
229
584260
3000
là số lượng mà chúng ta thực sự nhận thức được.
09:47
So a lot of your vision --
230
587260
2000
Vâng, rất nhiều nhận thức của bạn
09:49
the bulk of it is visual, and it's pouring in.
231
589260
2000
liên quan đến thị giác.
09:51
It's unconscious.
232
591260
2000
Nó xảy ra một cách vô thức.
09:53
The eye is exquisitely sensitive
233
593260
3000
Đôi mắt rất là nhạy cảm với các thay đổi
09:56
to patterns in variations in color, shape and pattern.
234
596260
3000
trong màu sắc, hình dạng và xu hướng.
09:59
It loves them, and it calls them beautiful.
235
599260
2000
Mắt ta thích điều đó, cho rằng đó là xinh đẹp.
10:01
It's the language of the eye.
236
601260
2000
Đó là ngôn ngữ của mắt.
10:03
If you combine the language of the eye with the language of the mind,
237
603260
2000
Nếu bạn kết hợp ngôn ngữ mắt với ngôn ngữ tư duy,
10:05
which is about words and numbers and concepts,
238
605260
3000
tư duy về từ ngữ, con số và các ý tưởng,
10:08
you start speaking two languages simultaneously,
239
608260
3000
là lúc bạn sử dụng song ngữ cùng một lúc,
10:11
each enhancing the other.
240
611260
3000
cái này bổ trợ cho cái còn lại.
10:14
So, you have the eye, and then you drop in the concepts.
241
614260
3000
Bạn nhìn trước rồi mới để ý đến nội dung
10:17
And that whole thing -- it's two languages
242
617260
2000
Và đó là tất cả - hai ngôn ngữ
10:19
both working at the same time.
243
619260
2000
cùng xuất hiện một thời điểm.
10:21
So we can use this new kind of language, if you like,
244
621260
2000
Vậy là bạn có thể dùng ngôn ngữ mới này
10:23
to alter our perspective or change our views.
245
623260
3000
để thay đổi quan điểm hoặc suy nghĩ
10:26
Let me ask you a simple question
246
626260
2000
Tôi muốn hỏi mọi người một câu đơn giản,
10:28
with a really simple answer:
247
628260
2000
bạn chỉ cần trả lời ngắn gọn thôi:
10:30
Who has the biggest military budget?
248
630260
2000
Nước nào có ngân sách quốc phòng lớn nhất?
10:32
It's got to be America, right?
249
632260
2000
Hẳn là Mỹ rồi, đúng không?
10:34
Massive. 609 billion in 2008 --
250
634260
2000
Con số rất khủng. 609 tỉ năm 2008
10:36
607, rather.
251
636260
2000
hình như là 607 tỉ.
10:38
So massive, in fact, that it can contain
252
638260
2000
Con số này lớn đến nổi nó
10:40
all the other military budgets in the world inside itself.
253
640260
3000
bằng tất cả ngân sách quân sự trên thế giới cộng lại.
10:43
Gobble, gobble, gobble, gobble, gobble.
254
643260
2000
Bây giờ, bạn có thể lấy tổng nợ của châu Phi và
10:45
Now, you can see Africa's total debt there
255
645260
2000
10:47
and the U.K. budget deficit for reference.
256
647260
2000
thâm hụt ngân quỹ của Anh để tham khảo
10:49
So that might well chime
257
649260
2000
Điều này có lẽ đánh lên hồi chuông
10:51
with your view that America
258
651260
2000
khiến bạn nghĩ rằng quân đội Mỹ
10:53
is a sort of warmongering military machine,
259
653260
3000
là một cỗ máy hiếu chiến,
10:56
out to overpower the world
260
656260
2000
chế ngự thế giới
10:58
with its huge industrial-military complex.
261
658260
3000
với ngành công nghiệp quốc phòng khổng lồ.
11:01
But is it true that America has the biggest military budget?
262
661260
3000
Nhưng liệu Mỹ có thật là nước có ngân sách lớn nhất?
11:04
Because America is an incredibly rich country.
263
664260
2000
Bởi vì Mỹ là một đất nước giàu có,
11:06
In fact, it's so massively rich
264
666260
2000
nền kinh tế Mỹ to đến nổi nó bằng tổng nền kinh tế của top
11:08
that it can contain the four other
265
668260
2000
bốn quốc gia công nghiệp khác cộng lại
11:10
top industrialized nations' economies
266
670260
2000
11:12
inside itself, it's so vastly rich.
267
672260
3000
Với sự giàu có như vậy thì
11:15
So its military budget is bound to be enormous.
268
675260
3000
ngân sách cho quân sự lớn là bình thường.
11:18
So, to be fair and to alter our perspective,
269
678260
2000
Để so sánh công bằng hơn,
11:20
we have to bring in another data set,
270
680260
2000
chúng ta thử xem xét một số dữ liệu khác,
11:22
and that data set is GDP, or the country's earnings.
271
682260
2000
ví dụ như GDP, hay tổng thu nhập quốc gia
11:24
Who has the biggest budget as a proportion of GDP?
272
684260
2000
Nước nào có tỷ lệ ngân sách/GDP lớn nhất?
11:26
Let's have a look.
273
686260
2000
Cùng xem nhé.
11:28
That changes the picture considerably.
274
688260
3000
Mọi thứ thay đổi rõ rệt
11:31
Other countries pop into view that you, perhaps, weren't considering,
275
691260
3000
Đập vào mắt bạn sẽ là những nước khác
11:34
and American drops into eighth.
276
694260
2000
Trong khi Mỹ chỉ còn đứng thứ tám.
11:36
Now you can also do this with soldiers.
277
696260
2000
Bạn có thể so sánh tương tự với binh sĩ.
11:38
Who has the most soldiers? It's got to be China.
278
698260
2000
Nước nào có nhiều lính nhất? Trung Quốc.
11:40
Of course, 2.1 million.
279
700260
2000
Dĩ nhiên rồi, 2.1 triệu quân.
11:42
Again, chiming with your view
280
702260
2000
Lần nữa, vang lên trong đầu bạn sẽ là
11:44
that China has a militarized regime
281
704260
2000
Trung Quốc có chế độ quân đội hóa
11:46
ready to, you know, mobilize its enormous forces.
282
706260
2000
trong tư thế sẵn sàng tổng động viên.
11:48
But of course, China has an enormous population.
283
708260
3000
Nhưng mà Trung Quốc cũng là một nước đông dân
11:51
So if we do the same,
284
711260
2000
Nên nếu chúng ta so sánh tỷ lệ tương tự,
11:53
we see a radically different picture.
285
713260
2000
chúng ta sẽ thấy một điều khác hoàn toàn,
11:55
China drops to 124th.
286
715260
2000
Trung Quốc đứng thứ 124.
11:57
It actually has a tiny army
287
717260
2000
Nó chỉ có một đội quân nhỏ,
11:59
when you take other data into consideration.
288
719260
3000
khi ta đem so với những dữ liệu khác.
12:02
So, absolute figures, like the military budget,
289
722260
2000
Cho nên, những con số tuyệt đối, ví dụ như
12:04
in a connected world,
290
724260
2000
ngân sách quốc phòng,
trong thế giới phẳng ngày nay,
12:06
don't give you the whole picture.
291
726260
2000
không cho bạn những nhận định đúng đắn.
12:08
They're not as true as they could be.
292
728260
2000
Chúng ta cần những số liệu tương quan
12:10
We need relative figures that are connected to other data
293
730260
3000
để có thể nhìn tổng thể bức tranh
12:13
so that we can see a fuller picture,
294
733260
2000
và làm chúng ta thay đổi lối suy nghĩ.
12:15
and then that can lead to us changing our perspective.
295
735260
2000
12:17
As Hans Rosling, the master,
296
737260
2000
Giống như bậc thầy Hans Rosling
12:19
my master, said,
297
739260
3000
, bậc thầy của tôi, từng nói:
12:22
"Let the dataset change your mindset."
298
742260
3000
"Hãy để dữ liệu thay đổi suy nghĩ của bạn"
12:26
And if it can do that, maybe it can also change your behavior.
299
746260
3000
Có lẽ nó cũng thay đổi thái độ của bạn.
12:29
Take a look at this one.
300
749260
2000
Hãy nhìn vào hình ảnh này
12:31
I'm a bit of a health nut.
301
751260
2000
Tôi khá là khỏe mạnh.
12:33
I love taking supplements and being fit,
302
753260
3000
Tôi sử dụng thực phẩm chức năng và tập thể dục
12:36
but I can never understand what's going on in terms of evidence.
303
756260
3000
nhưng tôi chưa bao giờ hiểu các chứng cứ được đưa ra
Luôn có những chứng cứ mâu thuẫn nhau.
12:39
There's always conflicting evidence.
304
759260
2000
Tôi có nên uống vitamin C không? Tôi có nên uống thảo dược?
12:41
Should I take vitamin C? Should I be taking wheatgrass?
305
761260
2000
12:43
This is a visualization of all the evidence
306
763260
2000
Đây là dẫn chứng bằng hình ảnh
12:45
for nutritional supplements.
307
765260
2000
của thực phẩm chức năng.
12:47
This kind of diagram is called a balloon race.
308
767260
3000
Kiểu đồ thị này gọi là đồ thị bong bóng.
12:50
So the higher up the image,
309
770260
2000
Bong bóng càng ở trên cao,
12:52
the more evidence there is for each supplement.
310
772260
3000
thì càng nhiều bằng chứng cho mỗi loại thực phẩm chức năng
12:55
And the bubbles correspond to popularity as regards to Google hits.
311
775260
3000
Các bong bóng thể hiện sự phổ biến khi tìm kiếm trên Google.
12:58
So you can immediately apprehend
312
778260
3000
Các bạn có thể lập tức hiểu
13:01
the relationship between efficacy and popularity,
313
781260
3000
mối quan hệ giữa tính hiệu quả và sự phổ quát.
13:04
but you can also, if you grade the evidence,
314
784260
3000
Bạn có thể chấm điểm cho các chứng cứ này
13:07
do a "worth it" line.
315
787260
2000
bằng cách tạo một đường "giá trị"
13:09
So supplements above this line are worth investigating,
316
789260
3000
Thuốc ở phía trên đường kẻ thì đáng để tìm hiểu
13:12
but only for the conditions listed below,
317
792260
3000
nhưng chỉ dành cho những điều kiện nhất định,
13:15
and then the supplements below the line
318
795260
3000
và những thuốc bổ nằm phía dưới cái đường kẻ
13:18
are perhaps not worth investigating.
319
798260
2000
có lẽ không đáng để quan tâm.
13:20
Now this image constitutes a huge amount of work.
320
800260
3000
Hình ảnh này có được từ một lượng lớn công việc.
13:23
We scraped like 1,000 studies from PubMed,
321
803260
3000
Chúng tôi đã loại ra 1000 nghiên cứu từ PubMed,
13:26
the biomedical database,
322
806260
2000
dữ liệu y sinh,
13:28
and we compiled them and graded them all.
323
808260
3000
chúng tôi đã gom chúng lại và chấm điểm.
13:31
And it was incredibly frustrating for me
324
811260
2000
Có một điều làm tôi nản lòng là
13:33
because I had a book of 250 visualizations to do for my book,
325
813260
3000
vì tôi phải làm một quyển sách chứa 250 hình ảnh hóa dữ liệu,
13:36
and I spent a month doing this,
326
816260
2000
tôi đã dành cả 1 tháng để làm việc này,
13:38
and I only filled two pages.
327
818260
2000
và chỉ làm được có hai trang thôi.
13:40
But what it points to
328
820260
2000
Nhưng nó chỉ ra rằng
13:42
is that visualizing information like this
329
822260
2000
Dữ liệu hình ảnh như thế này
13:44
is a form of knowledge compression.
330
824260
2000
là một dạng kiến thức tổng hợp.
13:46
It's a way of squeezing an enormous amount
331
826260
2000
Đây là cách tóm tắt lượng lớn thông tin
13:48
of information and understanding
332
828260
2000
13:50
into a small space.
333
830260
2000
và hiểu biết vào trong
một không gian nhỏ hơn.
13:52
And once you've curated that data, and once you've cleaned that data,
334
832260
2000
Một khi bạn đã lựa chọn dữ liệu,
13:54
and once it's there,
335
834260
2000
và rồi thanh lọc chúng
13:56
you can do cool stuff like this.
336
836260
2000
bạn làm được những thứ thú vị như vầy
13:58
So I converted this into an interactive app,
337
838260
2000
Tôi đã biến nó thành một ứng dụng mang tính tương tác,
14:00
so I can now generate this application online --
338
840260
2000
giờ tôi có thể tạo đơn đăng kí online
14:02
this is the visualization online --
339
842260
2000
Đây là hình ảnh hóa online
14:04
and I can say, "Yeah, brilliant."
340
844260
2000
và tôi có thể nói "Tuyệt vời"
14:06
So it spawns itself.
341
846260
2000
nó tự động làm phần việc của mình.
14:08
And then I can say, "Well, just show me the stuff
342
848260
2000
Vậy nên khi cần, "chỉ cho tao thứ gì
14:10
that affects heart health."
343
850260
2000
ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch."
14:12
So let's filter that out.
344
852260
2000
Hãy cùng lọc lại thông tin nào,
14:14
So heart is filtered out, so I can see if I'm curious about that.
345
854260
3000
Lọc bỏ đi tim mạch, và kết quả hiện ra dễ dàng.
14:17
I think, "No, no. I don't want to take any synthetics,
346
857260
2000
Tôi nghĩ: "Không. Tôi không muốn sợi tổng hợp,
14:19
I just want to see plants and --
347
859260
3000
Tôi muốn thực vật, cho tôi xem thảo dược."
14:22
just show me herbs and plants. I've got all the natural ingredients."
348
862260
3000
Vậy là tôi có thành phần hoàn toàn tự nhiên.
14:25
Now this app is spawning itself
349
865260
2000
Ứng dụng này tự làm việc của nó
14:27
from the data.
350
867260
2000
từ bộ dữ liệu.
14:29
The data is all stored in a Google Doc,
351
869260
2000
Toàn bộ dữ liệu được lưu trong Google Doc,
14:31
and it's literally generating itself from that data.
352
871260
3000
và nó tự tạo ra từ những dữ liệu đó.
14:34
So the data is now alive; this is a living image,
353
874260
2000
Giờ thì có dữ liệu rồi; đây là một hình ảnh sống động,
14:36
and I can update it in a second.
354
876260
2000
và tôi có thể cập nhật nó trong tích tắc.
14:38
New evidence comes out. I just change a row on a spreadsheet.
355
878260
2000
Bằng chứng mới hiện ra. Tôi chỉ đổi một dòng trên bộ dữ liệu.
14:40
Doosh! Again, the image recreates itself.
356
880260
4000
Một lần nữa, hình ảnh tự biến đổi.
14:44
So it's cool.
357
884260
2000
Thú vị nhỉ!
14:46
It's kind of living.
358
886260
3000
Nó giống như một dạng thực thể sống.
14:49
But it can go beyond data,
359
889260
2000
Nhưng nó có ý nghĩa sâu xa hơn
14:51
and it can go beyond numbers.
360
891260
2000
việc đơn thuần là những con số
14:53
I like to apply information visualization
361
893260
2000
Tôi hay áp dụng việc hình ảnh hóa dữ liệu
14:55
to ideas and concepts.
362
895260
3000
để xây dựng ý tưởng và nội dung.
14:58
This is a visualization
363
898260
2000
Đây là hình ảnh
15:00
of the political spectrum,
364
900260
2000
của tình hình chính trị,
15:02
an attempt for me to try
365
902260
2000
Một thử nghiệm đáng để thử
15:04
and understand how it works
366
904260
2000
và hiểu hơn cách làm việc của nó
15:06
and how the ideas percolate down
367
906260
2000
và làm cách nào ý tưởng được truyền đạt
15:08
from government into society and culture,
368
908260
2000
từ chính phủ vào trong xã hội và văn hóa,
15:10
into families, into individuals, into their beliefs
369
910260
3000
vào gia đình, cá nhân, và tôn giáo.
15:13
and back around again in a cycle.
370
913260
3000
và quay ngược trở lại chính phủ.
15:16
What I love about this image
371
916260
2000
Cái tôi thích trong hình ảnh này
15:18
is it's made up of concepts,
372
918260
2000
là nó cho thấy vấn đề,
15:20
it explores our worldviews
373
920260
2000
nó khai phá thế giới quan của chúng ta
15:22
and it helps us -- it helps me anyway --
374
922260
2000
và nó giúp chúng ta
15:24
to see what others think,
375
924260
2000
thấy những người khác nghĩ gì,
15:26
to see where they're coming from.
376
926260
2000
cho ta thấy họ đến từ đâu.
15:28
And it feels just incredibly cool to do that.
377
928260
3000
Bạn sẽ cảm thấy hứng thú khi làm điều này
15:31
What was most exciting for me
378
931260
3000
Điều làm tôi hứng thú nhất
15:34
designing this
379
934260
2000
để thiết kế cái này là
15:36
was that, when I was designing this image,
380
936260
2000
khi tôi thiết kế hình ảnh này,
15:38
I desperately wanted this side, the left side,
381
938260
3000
tối rất muốn hình phía bên trái
15:41
to be better than the right side --
382
941260
2000
nhìn tốt hơn phía bên phải
15:43
being a journalist, a Left-leaning person --
383
943260
3000
Là một nhà báo, cũng là người thuận bên trái
15:46
but I couldn't, because I would have created
384
946260
2000
nhưng tôi không thể, vì tôi sẽ tạo nên
15:48
a lopsided, biased diagram.
385
948260
3000
một biểu đồ khập khiễng.
15:51
So, in order to really create a full image,
386
951260
3000
Để tạo nên một bức tranh toàn diện mọi mặt,
15:54
I had to honor the perspectives on the right-hand side
387
954260
3000
Tôi phải tôn lên những thứ phía bên phải
15:57
and at the same time, uncomfortably recognize
388
957260
3000
đồng thời nhận ra, chả thoải mái gì,
16:00
how many of those qualities were actually in me,
389
960260
3000
bao nhiêu tính đó thật sự có trong tôi
16:03
which was very, very annoying and uncomfortable.
390
963260
2000
cái mà làm tôi rất, rất phiền và không thoải mái.
16:05
(Laughter)
391
965260
4000
(Cười)
16:09
But not too uncomfortable,
392
969260
2000
Nhưng không phải là quá bất tiện,
16:11
because there's something unthreatening
393
971260
3000
vì có những thứ không đáng đắn đo nhiều
16:14
about seeing a political perspective,
394
974260
2000
Về việc đánh giá bối cảnh chính trị,
16:16
versus being told or forced to listen to one.
395
976260
3000
với việc bị buộc phải nghe từ một phía.
16:19
You're capable of holding conflicting viewpoints
396
979260
3000
các bạn có thể có các quan điểm mâu thuẫn
16:22
joyously when you can see them.
397
982260
2000
một cách vui vẻ khi bạn hiểu chúng.
16:24
It's even fun to engage with them
398
984260
2000
Thậm chí còn vui hơn khi tập trung vào
16:26
because it's visual.
399
986260
2000
vì đó là hình ảnh.
16:28
So that's what's exciting to me,
400
988260
2000
Đó là những gì làm tôi hào hứng,
16:30
seeing how data can change my perspective
401
990260
2000
nhìn những dữ liệu này thay đổi quan điểm của tôi
16:32
and change my mind midstream --
402
992260
2000
và cắt đoạn lối suy nghĩ của tôi.
16:34
beautiful, lovely data.
403
994260
3000
Những dữ liệu này hay kinh khủng!
16:38
So, just to wrap up,
404
998260
2000
Vậy nên, tóm lại là,
16:40
I wanted to say
405
1000260
2000
Điều tôi muốn nói là
16:42
that it feels to me that design is about solving problems
406
1002260
2000
hình ảnh hóa là chìa khóa cho vấn đề
16:44
and providing elegant solutions,
407
1004260
3000
và cung cấp những giải pháp thiết thực,
16:47
and information design is about
408
1007260
2000
Hình ảnh hóa thông tin được tạo ra để
16:49
solving information problems.
409
1009260
2000
giải quyết các vấn đề về thông tin.
16:51
It feels like we have a lot of information problems
410
1011260
2000
Chúng ta có vẻ có nhiều vấn đề thông tin
16:53
in our society at the moment,
411
1013260
2000
trong xã hội hiện nay
16:55
from the overload and the saturation
412
1015260
2000
từ việc quá tải và bão hòa
16:57
to the breakdown of trust and reliability
413
1017260
2000
cho đến phá vỡ niềm tin
16:59
and runaway skepticism and lack of transparency,
414
1019260
2000
tràn đầy nghi ngờ và thiếu sự minh bạch,
17:01
or even just interestingness.
415
1021260
2000
hay thậm chí là thiếu hứng thú.
17:03
I mean, I find information just too interesting.
416
1023260
2000
Ý tôi là, tôi thấy thông tin quá thú vị.
17:05
It has a magnetic quality that draws me in.
417
1025260
3000
Từ tính của nó quá mạnh đã thu hút tôi.
17:09
So, visualizing information
418
1029260
2000
Vậy nên dữ liệu hình ảnh
17:11
can give us a very quick solution to those kinds of problems.
419
1031260
3000
cho chúng ta một giải pháp nhanh chóng cho những vấn đề đó.
17:14
Even when the information is terrible,
420
1034260
2000
Thậm chí khi có những dữ liệu rất tệ,
17:16
the visual can be quite beautiful.
421
1036260
3000
hình ảnh hóa có thể sẽ dễ tiếp thu hơn.
17:19
Often we can get clarity
422
1039260
3000
Thường thì chúng ta làm rõ hoặc
17:22
or the answer to a simple question very quickly,
423
1042260
2000
trả lời một câu hỏi đơn giản rất nhanh,
17:24
like this one,
424
1044260
2000
ví dụ như như câu hỏi,
17:26
the recent Icelandic volcano.
425
1046260
3000
có một vụ phun trào núi lửa gần đây ở Iceland,
17:29
Which was emitting the most CO2?
426
1049260
2000
Cái nào thải nhiều khí CO2 nhất?
17:31
Was it the planes or the volcano,
427
1051260
2000
Máy bay hay núi lửa?
17:33
the grounded planes or the volcano?
428
1053260
2000
Chuyên cơ hay núi lửa?
17:35
So we can have a look.
429
1055260
2000
Hãy nhìn vào hình ảnh.
17:37
We look at the data and we see:
430
1057260
2000
Nhìn vào hình ảnh ta thấy:
17:39
Yep, the volcano emitted 150,000 tons;
431
1059260
2000
Núi lửa thải ra 150 nghìn tấn CO2;
17:41
the grounded planes would have emitted
432
1061260
2000
còn các chuyên cơ này có lẽ đã thải
17:43
345,000 if they were in the sky.
433
1063260
3000
345 nghìn tấn nếu nó bay trên trời
17:46
So essentially, we had our first carbon-neutral volcano.
434
1066260
3000
Nên, cơ bản là, chúng ta đã có vụ núi lửa nhân tạo đầu tiên.
17:49
(Laughter)
435
1069260
2000
(Cười)
17:51
(Applause)
436
1071260
9000
(Vỗ tay)
18:00
And that is beautiful. Thank you.
437
1080260
3000
Cảm ơn mọi người.
18:03
(Applause)
438
1083260
8000
(Vỗ tay)
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7