Paul Root Wolpe: It's time to question bio-engineering

Paul Root Wolpe: Đã đến lúc phải xem xét lại ngành Kỹ thuật sinh học

Translator: Huyen Bui Reviewer: Thach Thao Nguyen Phuc

Today I want to talk about design,

Hôm nay tôi định nói về thiết kế,

but not design as we usually think about it.

nhưng không phải kiểu thiết kế mà ta vẫn biết.

I want to talk about what is happening now

Tôi muốn nói về cái đang xảy ra hiện nay

in our scientific, biotechnological culture,

trong văn hóa khoa học và công nghệ sinh học,

where, for really the first time in history,

vì lần đầu tiên trong lịch sử,

we have the power to design bodies,

chúng ta có quyền năng để thiết kế cơ thể,

to design animal bodies,

thiết kế cơ thể động vật,

to design human bodies.

thiết kế cơ thể người.

In the history of our planet,

Trong lịch sử của hành tinh chúng ta,

there have been three great waves of evolution.

đã có ba làn sóng tiến hóa lớn.

The first wave of evolution

Làn sóng đầu tiên

is what we think of as Darwinian evolution.

là tiến hóa của Darwin.

So, as you all know,

Như các bạn đã biết,

species lived in particular ecological niches

các loài sống trong các sinh quyển đặc trưng

and particular environments,

và các môi trường đặc trưng,

and the pressures of those environments

và thông qua các đột biến ngẫu nhiên

selected which changes,

các môi trường đó sẽ

through random mutation in species,

lựa chọn những thay đổi nào

were going to be preserved.

được giữ lại.

Then human beings stepped out

Thế rồi loài người bước ra khỏi

of the Darwinian flow of evolutionary history

dòng chảy Darwin của lịch sử tiến hóa

and created the second great wave of evolution,

và tạo nên làn sóng lớn thứ hai của tiến hóa,

which was we changed the environment

đó là việc chúng ta thay đổi môi trường

in which we evolved.

mà chúng ta tiến hóa trong đó.

We altered our ecological niche

Chúng ta biến đổi sinh quyển của mình

by creating civilization.

bằng cách tạo ra nền văn minh.

And that has been the second great --

Và đó là đợt tiến hóa lớn thứ 2

couple 100,000 years, 150,000 years --

diễn ra trong khoảng vài trăm nghìn năm ---

flow of our evolution.

150 ngàn năm của quá trình tiến hóa.

By changing our environment,

Bằng cách thay đổi môi trường,

we put new pressures

chúng ta đã gây sức ép mới

on our bodies to evolve.

lên cơ thể để tiến hóa.

Whether it was through settling down in agricultural communities,

Cho dù dựa vào các cộng đồng sống nhờ nông nghiệp

all the way through modern medicine,

cho đến y học hiện đại,

we have changed our own evolution.

chúng ta đã thay đổi sự tiến hóa của bản thân.

Now we're entering a third great wave

Giờ đây chúng ta đang tiến vào làn sóng lớn thứ ba

of evolutionary history,

của lịch sử tiến hóa,

which has been called many things:

nó đã được gọi bằng nhiều tên:

"intentional evolution,"

tiến hóa có chủ đích,

"evolution by design" --

tiến hóa theo thiết kế --

very different than intelligent design --

rất khác biệt với thiết kế thông minh --

whereby we are actually now

nhờ đó chúng ta đang thực sự

intentionally designing and altering

thiết kế và thay đổi có chủ đích

the physiological forms that inhabit our planet.

các hình thái sinh lý sinh sống trên hành tinh này.

So I want to take you through a kind of whirlwind tour of that

Vì vậy tôi muốn đưa bạn qua một "tour tham quan" về vấn đề đó

and then at the end talk a little bit

và phần cuối sẽ nói một chút

about what some of the implications are for us

về những ảnh hưởng gây ra bởi sự thay đổi này

and for our species, as well as our cultures,

lên chúng ta, và lên giống nòi

because of this change.

cũng như văn hóa của chúng ta.

Now we actually have been doing it for a long time.

Thật sự là chúng ta đã làm việc này lâu rồi.

We started selectively breeding animals

Chúng ta bắt đầu gây giống thú vật có chọn lựa

many, many thousands of years ago.

từ nhiều ngàn năm trước.

And if you think of dogs for example,

Ví dụ như loài chó,

dogs are now intentionally-designed creatures.

bây giờ chó là loài sinh vật được thiết kế có chủ đinh.

There isn't a dog on this earth that's a natural creature.

Không còn một con chó nào trên quả đấy này là sinh vật tự nhiên.

Dogs are the result

Chó là kết quả

of selectively breeding traits that we like.

của việc gây giống có lựa chọn theo ý chúng ta.

But we had to do it the hard way in the old days

Nhưng ngày xưa làm được chuyện này rất khó

by choosing offspring that looked a particular way

khi phải chọn các con con có vóc dáng đặc trưng

and then breeding them.

rồi gây giống chúng.

We don't have to do it that way anymore.

Giờ thì ta không phải làm như vậy nữa.

This is a beefalo.

Đây là con bò lai (beefalo).

A beefalo is a buffalo-cattle hybrid.

Con này lai giữa trâu và bò.

And they are now making them,

Và người ta đang tạo ra chúng,

and someday, perhaps pretty soon,

một ngày không xa

you will have beefalo patties

bạn sẽ mua được món chả bò lai

in your local supermarket.

trong siêu thị.

This is a geep,

Đây là một con dê lai (geep)

a goat-sheep hybrid.

lai giữa dê và cừu.

The scientists that made this cute little creature

Các nhà khoa học tạo con vật nhỏ xíu dễ thương này

ended up slaughtering it and eating it afterwards.

để cuối cùng đem giết và ăn nó.

I think they said it tasted like chicken.

Tôi nghĩ rằng họ nói nó có vị như gà.

This is a cama.

Đây là con cama.

A cama is a camel-llama hybrid,

Cama là con lai của lạc đà có bướu và lạc đà không bướu,

created to try to get the hardiness of a camel

được tạo ra để tận dụng được sức khỏe dẻo dai của lạc đà có bướu

with some of the personality traits

và một số "cá tính"

of a llama.

của lạc đà không bướu.

And they are now using these in certain cultures.

Hiện nay người ta dùng chúng ở một số trang trại nhất định.

Then there's the liger.

Còn đây là con liger,

This is the largest cat in the world --

loài thú họ mèo lớn nhất trên thế giới --

the lion-tiger hybrid.

là con lai giữa sư tử và hổ.

It's bigger than a tiger.

Nó to lớn hơn cả con hổ.

And in the case of the liger,

Và trong trường hợp con liger,

there actually have been one or two that have been seen in the wild.

người ta thực sự đã tìm thấy 1-2 con trong tự nhiên.

But these were created by scientists

Nhưng mấy con ở đây được các nhà khoa học tạo ra

using both selective breeding and genetic technology.

sử dụng cả lai giống chọn lọc và kĩ thuật di truyền.

And then finally, everybody's favorite,

Và cuối cùng, được yêu thích nhất,

the zorse.

là con zorse.

None of this is Photoshopped. These are real creatures.

Không phải hình photoshop đâu nhé; sinh vật thật đấy.

And so one of the things we've been doing

Như vậy, một trong những việc chúng ta đang làm

is using genetic enhancement,

là dùng sự cải tạo gen,

or genetic manipulation,

hoặc liệu pháp di truyền,

of normal selective breeding

hoặc phương pháp gây giống có chọn lọc bình thường

pushed a little bit through genetics.

kết hợp với một chút kĩ thuật di truyền.

And if that were all this was about,

Nếu mọi chuyện chỉ có vậy

then it would be an interesting thing.

thì đó sẽ chỉ là một chuyện thú vị.

But something much, much more powerful

Nhưng hiện tại, một việc với quyền lực cực kì mạnh mẽ

is happening now.

đang tiếp diễn.

These are normal mammalian cells

Đây là những tế bào động vật bình thường

genetically engineered with a bioluminescent gene

được biến đổi di truyền để mang một gen phát sáng

taken out of deep-sea jellyfish.

có nguồn gốc từ sứa biển.

We all know that some deep-sea creatures glow.

Chúng ta đều biết các loài động vật sống ở vùng biển sâu có thể phát sáng.

Well, they've now taken that gene, that bioluminescent gene,

Vậy thì, người ta trích gen phát sáng đó,

and put it into mammal cells.

rồi đưa vào tế bào động vật.

These are normal cells.

Đây là những tế bào bình thường.

And what you see here

Còn ở đây

is these cells glowing in the dark

là những tế bào phát ra dạ quang

under certain wavelengths of light.

khi được chiếu bằng nguồn sáng có bước sóng nhất định.

Once they could do that with cells, they could do it with organisms.

Một khi người ta làm được chuyện đó với tế bào, họ cũng có thể làm tương tự với cả sinh vật.

So they did it with mouse pups,

Người ta tạo ra những con chuột con phát sáng,

kittens.

những chú mèo phát sáng.

And by the way, the reason the kittens here are orange and these are green

Nhân tiện, lý do những con mèo này thì màu da cam, còn mấy con kia thì màu xanh

is because that's a bioluminescent gene from coral,

là vì gen tạo ra màu da cam được trích từ san hô,

while this is from jellyfish.

trong khi gen tạo màu xanh được lấy từ sứa.

They did it with pigs.

Có cả heo phát sáng,

They did it with puppies.

chó phát sáng,

And, in fact,

và, thực ra,

they did it with monkeys.

cả khỉ phát sáng nữa.

And if you can do it with monkeys --

Và nếu bạn có thể tạo ra khỉ phát dạ quang --

though the great leap in trying to genetically manipulate

mặc dù bước nhảy vọt của liệu pháp di truyền

is actually between monkeys and apes --

thực chất là giữa khỉ và khỉ hình người --

if they can do it in monkeys,

nếu người ta có thể làm được với khỉ,

they can probably figure out how to do it in apes,

rất có thể họ đã biết cách làm trên khỉ hình người,

which means they can do it in human beings.

điều đó có nghĩa là người ta có thể làm trên con người.

In other words, it is theoretically possible

Nói cách khác, về lí thuyết, chỉ trong một tương lai gần,

that before too long we will be biotechnologically capable

chúng ta sẽ có đủ tiềm lực công nghệ sinh học

of creating human beings

để tạo ra những con người

that glow in the dark.

phát ra dạ quang.

Be easier to find us at night.

Như vậy chúng ta sẽ nhìn thấy nhau trong bóng tối hơn.

And in fact, right now in many states,

Và thực tế hiện nay, ở nhiều bang,

you can go out and you can buy bioluminescent pets.

bạn có thể đi mua những con vật nuôi phát sáng.

These are zebra fish. They're normally black and silver.

Đây là những con cá ngựa vằn. Bình thường chúng sọc màu đen và màu bạc.

These are zebra fish that have been genetically engineered

Nhưng những con cá này đã được thay đổi di truyền

to be yellow, green, red,

để có màu vàng, xanh, và đỏ,

and they are actually available now in certain states.

và chúng được bán khá rộng rãi ở một số bang.

Other states have banned them.

Một số nước khác thì đã cấm chúng.

Nobody knows what to do with these kinds of creatures.

Không ai biết phải làm gì với những loại sinh vật mới này.

There is no area of the government -- not the EPA or the FDA --

Không có cơ quan chính phủ nào -- không phải EPA hay FDA --

that controls genetically-engineered pets.

quản lý thú nuôi biến đổi di truyền.

And so some states have decided to allow them,

Bởi vậy một số bang quyết định chấp nhận chúng,

some states have decided to ban them.

một số bang khác thì quyết định cấm.

Some of you may have read

Chắc hẳn vài bạn đã đọc

about the FDA's consideration right now

về quá trình suy xét của FDA

of genetically-engineered salmon.

về cá hồi biến đổi di truyền.

The salmon on top

Con cá hồi ở phía trên

is a genetically engineered Chinook salmon,

là cá hồi Chinook đã được biến đổi di truyền,

using a gene from these salmon

sử dụng gen từ những con cá hồi này

and from one other fish that we eat,

cùng với gen từ những con cá bình thường chúng ta hay ăn

to make it grow much faster

để làm chúng lớn nhanh hơn

using a lot less feed.

với lượng thức ăn ít hơn.

And right now the FDA is trying to make a final decision

Và ngay lúc này, FDA đang cố gắng đưa ra quyết định cuối cùng

on whether, pretty soon, you could be eating this fish --

cho việc này, có thể, sớm thôi, bạn sẽ được ăn loại cá này --

it'll be sold in the stores.

nó sẽ được bán rộng rãi ở chợ.

And before you get too worried about it,

Và trước khi bạn lo lắng quá mức về chuyện con cá,

here in the United States,

thì ngay ở đất Mỹ này,

the majority of food you buy in the supermarket

đa phần thức ăn bạn mua ở siêu thị

already has genetically-modified components to it.

đã chứa những yếu tố biến đổi di truyền.

So even as we worry about it,

Như vậy, trong khi chúng ta lo lắng về biến đổi di truyền

we have allowed it to go on in this country -- much different in Europe --

chúng ta đã đồng thời cho phép nó tiếp diễn trên đất nước này -- khác hẳng với các nước châu Âu --

without any regulation,

chúng ta không có bất kì quy định nào,

and even without any identification on the package.

và thậm chí chẳng có dấu hiệu nhận diện nào trên bao bì.

These are all the first cloned animals

Mấy con này đều là những con vật sinh sản vô tính đầu tiên

of their type.

của từng loài.

So in the lower right here,

Ở góc dưới bên phải,

you have Dolly, the first cloned sheep --

là cừu Dolly, con cừu sinh sản vô tính đầu tiên --

now happily stuffed in a museum in Edinburgh;

hiện nay đã được nhồi bông và trưng bày một cách tự hào trong một bảo tàng tại Edinburgh;

Ralph the rat, the first cloned rat;

Ralph, chú chuột sinh sản vô tính đầu tiên;

CC the cat, for cloned cat;

CC, con mèo vô tính đầu tiên;

Snuppy, the first cloned dog --

Snuppy, con chó sinh sản vô tính đầu tiên

Snuppy for Seoul National University puppy --

Snuppy là tên tắt cho "chú cún của trường ĐH quốc gia Seoul" (Seoul National University)

created in South Korea

được clone tại Hàn Quốc

by the very same man that some of you may remember

bởi chính người đàn ông mà vài người trong số các bạn có thể vẫn nhớ

had to end up resigning in disgrace

là đã phải từ chức một cách nhục nhã

because he claimed he had cloned a human embryo, which he had not.

vì ông ta tuyên bố rằng ông ta đã tạo ra được phôi nguời sinh sản vô tính, mà thực chất không phải.

He actually was the first person

Ông ta thực chất là người đầu tiên

to clone a dog, which is a very difficult thing to do,

sinh sản vô tính loài chó, việc này rất khó,

because dog genomes are very plastic.

vì bộ gen của chó rất bền.

This is Prometea, the first cloned horse.

Còn đây là Prometea, con ngựa sinh sản vô tính đầu tiên.

It's a Haflinger horse cloned in Italy,

Nó thuộc loài Haflinger, được clone tại Ý,

a real "gold ring" of cloning,

thực sự là "cái nhẫn vàng" của ngành sinh sản vô tính,

because there are many horses that win important races

vì có nhiều con ngựa đã thắng những cuộc đua quan trọng

who are geldings.

đã bị thiến.

In other words, the equipment to put them out to stud

Nói cách khác, công cụ để nhân giống

has been removed.

đã bị lấy mất.

But if you can clone that horse,

Nhưng nếu bạn có thể sinh sản vô tính con ngựa đó,

you can have both the advantage of having a gelding run in the race

bạn sẽ có cả 2 lợi thế, vừa có một con ngựa thiến để chạy đua

and his identical genetic duplicate

lại vừa có bản sao di truyền của nó

can then be put out to stud.

để nhân giống.

These were the first cloned calves,

Đây là những con bê vô tính đầu tiên,

the first cloned grey wolves,

rồi sói xám vô tính.

and then, finally,

Và cuối cùng

the first cloned piglets:

là những con heo con vô tính:

Alexis, Chista, Carrel, Janie and Dotcom.

Alexis, Chista, Carrel, Janie và Dotcom.

(Laughter)

(cười)

In addition, we've started to use cloning technology

Thêm vào đó, chúng ta đã bắt đầu sử dụng kĩ thuật sinh sản vô tính

to try to save endangered species.

để cứu những loài có nguy cơ tuyệt chủng.

This is the use of animals now

Còn đây là những ứng dụng của động vật

to create drugs and other things in their bodies

trong sản xuất dược phẩm và những thứ khác trong cơ thể chúng

that we want to create.

để phục vụ cho con người chúng ta.

So with antithrombin in that goat --

Ví dụ, với kháng thể thrombin trong con dê đó --

that goat has been genetically modified

nó đã được biến đổi di truyền

so that the molecules of its milk

để sản xuất ra phân tử kháng thể đó trong sữa

actually include the molecule of antithrombin

để sản xuất ra phân tử kháng thể đó trong sữa

that GTC Genetics wants to create.

để phục vụ cho công ty GTC Genetics.

And then in addition, transgenic pigs, knockout pigs,

Thêm vào đó, những con heo chuyển gen (transgenic pigs) hoặc loại trừ gen (knockout pigs)

from the National Institute of Animal Science in South Korea,

từ Viện khoa học động vật quốc gia (National Instutite of Animal Science) của Hàn Quốc

are pigs that they are going to use, in fact,

sẽ được dùng

to try to create all kinds of drugs

chính để sản xuất đủ các loại thuốc

and other industrial types of chemicals

và nhiều loại hóa chất công nghiệp khác

that they want the blood and the milk

họ muốn máu và sữa của những con vật này

of these animals

họ muốn máu và sữa của những con vật này

to produce for them,

sản xuất ra,

instead of producing them in an industrial way.

thay vì sản xuất theo phương pháp công nghiệp.

These are two creatures

Đây là 2 sinh vật

that were created

được tạo ra

in order to save endangered species.

để cứu các loài có nguy cơ tuyệt chủng.

The guar

Con bò tót (guar)

is an endangered Southeast Asian ungulate.

là một loài móng guốc của vùng Đông Nam Á đang có nguy cơ tuyệt chủng.

A somatic cell, a body cell,

Một tế bào xôma hay tế bào thể,

was taken from its body,

được trích từ con bò tót,

gestated in the ovum of a cow,

rồi cấy vào tử cung của con bò thường,

and then that cow gave birth to a guar.

và rồi con bò thường này sinh ra một con bò tót.

Same thing happened with the mouflon,

Người ta cũng làm tương tự với loài cừu mouflon,

where it's an endangered species of sheep.

một loài cừu sắp tuyệt chủng.

It was gestated in a regular sheep body,

Nó được mang thai bởi một con cừu thường,

which actually raises an interesting biological problem.

mà thực ra làm nảy ra một vấn đề sinh học thú vị.

We have two kinds of DNA in our bodies.

Chúng ta có 2 loại ADN trong cơ thể.

We have our nucleic DNA

Chúng ta có ADN trong nhân tế bào

that everybody thinks of as our DNA,

mà mọi người vẫn thường gọi chung là ADN,

but we also have DNA in our mitochondria,

nhưng chúng ta cũng có cả ADN trong ti thể (mitochondria),

which are the energy packets of the cell.

ti thể là bộ máy phát năng lượng của tế bào.

That DNA is passed down through our mothers.

Bộ gen đó được di truyền từ người mẹ.

So really, what you end up having here

Vậy cho nên, thứ mà bạn có ở đây

is not a guar and not a mouflon,

không phải con bò guar hay con cừu mouflon,

but a guar

mà là một con guar

with cow mitochondria,

với ti thể của con bò thường,

and therefore cow mitochondrial DNA,

tức là nó có bộ gen ti thể của bò thường.

and a mouflon with another species of sheep's

và một con cừu mouflon với bộ gen ti thể

mitochondrial DNA.

của một loài cừu khác.

These are really hybrids, not pure animals.

Chúng thực chất là những con vật lai, không phải động vật thuần chủng.

And it raises the question of how we're going to define animal species

Và điều này cũng đặt ra vấn đề về định nghĩa tên gọi cho các loài vật

in the age of biotechnology --

trong thời đại công nghệ sinh học --

a question that we're not really sure yet

một vấn đề nan giải mà chúng ta

how to solve.

vẫn chẳng biết giải quyết thế nào cho đúng.

This lovely creature

Những con vật đáng yêu này

is an Asian cockroach.

là loài gián châu Á.

And what they've done here

Và những gì họ làm

is they've put electrodes in its ganglia and its brain

là cấy điện cực vào hạch và não của nó

and then a transmitter on top,

và một máy phát trên lưng,

and it's on a big computer tracking ball.

và nó được đặt trên một trackball của máy tính.

And now, using a joystick,

Và bây giờ, bằng một cần điều khiển,

they can send this creature

người ta có thể đưa con vật này

around the lab

vòng vòng trong phòng

and control whether it goes left or right,

và điều khiển nó sang trái, sang phải

forwards or backwards.

tiến hay lùi.

They've created a kind of insect bot,

Họ đã tạo ra một con robot côn trùng,

or bugbot.

hay "bọ robot" (bugbot).

It gets worse than that -- or perhaps better than that.

Mọi việc còn tệ hơn -- (cũng có thể là hay hơn).

This actually is one of DARPA's very important --

Đây chính là một dự án rất quan trọng của DARPA --

DARPA is the Defense Research Agency --

DARPA viết tắt cho Defense Research Agency --

one of their projects.

một trong những dự án của họ

These goliath beetles

là những con bọ hung khổng lồ này

are wired in their wings.

Họ lồng dây vào cánh của chúng.

They have a computer chip strapped to their backs,

Rồi họ gắn chip điện tử trên lưng chúng,

and they can fly these creatures around the lab.

và họ có thể lái chúng bay trong phòng.

They can make them go left, right. They can make them take off.

Người ta có thể "bảo" chúng rẽ trái, rẽ phải. Người ta có thể bắt chúng bay lên

They can't actually make them land.

nhưng thực sự không thể bắt chúng hạ cánh.

They put them about one inch above the ground,

Họ "đặt" chúng cách mặt đất khoảng 2.5 cm,

and then they shut everything off and they go pfft.

rồi tắt hết các máy móc đi, thế là chúng rơi cái bụp.

But it's the closest they can get to a landing.

Nhưng đó là cách duy nhất họ có thể làm cho phần hạ cánh.

And in fact, this technology has gotten so developed

Mà thực sự, công nghệ này đã phát triển tới mức

that this creature --

mà con vật này --

this is a moth --

một con bướm đêm.

this is the moth in its pupa stage,

Khi con bướm này còn là một con nhộng,

and that's when they put the wires in

họ đã đặt dây vào chúng

and they put in the computer technology,

và họ đưa chúng vào công nghệ máy tính.

so that when the moth actually emerges as a moth,

vì thế khi con nhộng chuyển thành bướm,

it is already prewired.

nó đã được đặt dây sẵn rồi.

The wires are already in its body,

Các dây dẫn đã có sẵn trong người nó,

and they can just hook it up to their technology,

và người ta chỉ cần "kết nối" nó vào công nghệ của họ,

and now they've got these bugbots

là có ngay những con bọ robot

that they can send out for surveillance.

để gửi ra do thám.

They can put little cameras on them

Hiện nay, người ta đặt những camera tí hon trên người chúng

and perhaps someday deliver

nhưng có lẽ một ngày nào đó

other kinds of ordinance

sẽ là đủ loại vũ khí

to warzones.

đến vùng chiến sự.

It's not just insects.

Mà chẳng phải chỉ có côn trùng.

This is the ratbot, or the robo-rat

Đây là con robot chuột (ratbot hay robo-rat)

by Sanjiv Talwar at SUNY Downstate.

của Sanjiv Talwar ở SUNY Downstate.

Again, it's got technology --

Tương tự, nó được công nghệ hóa,

it's got electrodes going into its left and right hemispheres;

nó có điện cực được cấy vào cả 2 bán cầu não,

it's got a camera on top of its head.

nó có camera trên đỉnh đầu.

The scientists can make this creature

Mấy nhà khoa học có thể điều khiển nó

go left, right.

đi sang trái, sang phải.

They have it running through mazes, controlling where it's going.

Họ cho nó chạy qua mê cung, kiểm soát đường đi của nó.

They've now created an organic robot.

Họ đã tạo ra một robot sinh học.

The graduate students

Các nghiên cứu sinh

in Sanjiv Talwar's lab

trong phòng thí nghiệm của giáo sư Sanjiv Talwar

said, "Is this ethical?

nói, "Như vậy có đạo đức không?

We've taken away the autonomy of this animal."

Chúng tôi đã lấy đi quyền tự chủ của sinh vật này."

I'll get back to that in a minute.

Tôi sẽ trở lại vẫn đề đó sau.

There's also been work done with monkeys.

Người ta cũng làm thí nghiệm trên khỉ.

This is Miguel Nicolelis of Duke.

Đây là Miguel Nicolelis ở trường Duke.

He took owl monkeys,

Ông ta dùng những con khỉ cú,

wired them up

lồng dây vào người chúng

so that a computer watched their brains while they moved,

để theo dõi não của chúng khi chúng di chuyển,

especially looking at the movement of their right arm.

đặc biệt là quan sát sự chuyển động của cánh tay phải.

The computer learned what the monkey brain did

Chương trình máy tính "học" cách não bộ của con khỉ

to move its arm in various ways.

điều khiển cánh tay của nó theo nhiều cách.

They then hooked it up to a prosthetic arm,

Sau đó họ cắm cái máy tính vào một cánh tay giả,

which you see here in the picture,

như bạn thấy ở đây,

put the arm in another room.

họ đặt cánh tay ở một phòng khác.

Pretty soon, the computer learned, by reading the monkey's brainwaves,

Rất nhanh, chương trình máy tính học, bằng cách đọc sóng não của con khỉ,

to make that arm in the other room

cách điều khiển cánh tay đặt ở một phòng khác

do whatever the monkey's arm did.

làm đủ mọi việc cánh tay con khỉ đã làm.

Then he put a video monitor

Sau đó, ông ta đặt một màn hình video

in the monkey's cage

vào chuồng khỉ

that showed the monkey this prosthetic arm,

để cho nó xem cánh tay giả,

and the monkey got fascinated.

và con khỉ thích quá.

The monkey recognized that whatever she did with her arm,

Nó nhận ra là cánh tay giả sẽ làm bất cứ chuyển động nào

this prosthetic arm would do.

cánh tay của nó thực hiện.

And eventually she was moving it and moving it,

Dần dần, nó chuyển động và chuyển động,

and eventually stopped moving her right arm

rồi cuối cùng nó không chuyển động cánh tay của chính nó nữa

and, staring at the screen,

mà nhìn chằm chằm vào màn hình,

could move the prosthetic arm in the other room

để điều khiển cách tay giả ở căn phòng kia

only with her brainwaves --

chỉ với sóng não của nó --

which means that monkey

điều đó có nghĩa là con khỉ đó

became the first primate in the history of the world

con vật linh trưởng đầu tiên trong lịch sử thế giới

to have three independent functional arms.

có 3 cánh tay độc lập.

And it's not just technology

Và chúng ta không chỉ đưa kỹ thuật

that we're putting into animals.

vào các loài vật.

This is Thomas DeMarse at the University of Florida.

Đây là Thomas DeMarse ở Đại học Florida.

He took 20,000 and then 60,000

Ông ta dùng 20 ngàn rồi 60 ngàn

disaggregated rat neurons --

tế bào thần kinh của chuột --

so these are just individual neurons from rats --

chỉ là những tế bào thần kinh chuột riêng lẻ --

put them on a chip.

đặt chúng lên một con chip.

They self-aggregated into a network,

Chúng tự tập hợp lại thành một mạng lưới,

became an integrated chip.

thành một con chip hoàn chỉnh.

And he used that

Rồi ông ta dùng nó

as the IT piece

như là một bộ phận máy tính

of a mechanism which ran a flight simulator.

của một hệ thống mô phỏng mô hình bay.

So now we have organic computer chips

Như vậy, chúng ta đã có chíp máy tính sinh học

made out of living, self-aggregating neurons.

được làm bằng các tế bào thần kinh tự tập hợp.

Finally, Mussa-Ivaldi of Northwestern

Cuối cùng, Mussa-Ivaldi tại Northwestern

took a completely intact,

dùng một bộ não nguyên vẹn

independent lamprey eel brain.

của con cá lươn.

This is a brain from a lamprey eel.

Đây là não của con cá lươn.

It is living --

Nó còn sống nguyên,

fully-intact brain in a nutrient medium

một bộ não nguyên vẹn được nuôi trong môi trường dinh dưỡng

with these electrodes going off to the sides,

với những điện cực gắn vào các phía,

attached photosensitive sensors to the brain,

cắm vào các cảm ứng ánh sáng vào bộ não,

put it into a cart --

rồi đặt lên một cái xe --

here's the cart, the brain is sitting there in the middle --

cái xe đây, bộ não được đặt ở giữa --

and using this brain as the sole processor for this cart,

và sử dụng bộ não này làm bộ xử lý duy nhất của cái xe,

when you turn on a light and shine it at the cart,

khi bạn bật một ngọn đèn và chiếu vào cái xe,

the cart moves toward the light;

cái xe chuyển động về phía ánh sáng;

when you turn it off, it moves away.

khi bạn tắt nguồn sáng, nó di chuyển ra xa.

It's photophilic.

Nó khoái ánh sáng,

So now we have a complete

Như vậy bây giờ chúng ta cả bộ não

living lamprey eel brain.

còn sống của con cá lươn.

Is it thinking lamprey eel thoughts,

Nó suy nghĩ những suy nghĩ của con cá lươn,

sitting there in its nutrient medium?

nằm đó trong môi trường dinh dưỡng?

I don't know,

Tôi cũng không biết,

but in fact it is a fully living brain

nhưng thực sự nó là một bộ não hoàn toàn còn sống

that we have managed to keep alive

mà chúng ta tìm mọi cách giữ cho còn sống

to do our bidding.

để thực hiện mệnh lệnh chúng ta đưa ra.

So, we are now at the stage

Như vậy, chúng ta đang ở một giai đoạn

where we are creating creatures

mà chúng ta tạo ra sinh vật

for our own purposes.

để phục vụ mục đích của con người.

This is a mouse created by Charles Vacanti

Đây là con chuột được tạo ra bởi Charles Vacanti

of the University of Massachusetts.

ở Đại học Masachusetts.

He altered this mouse

Ông ta biến đổi gen của nó

so that it was genetically engineered

để làn da của nó

to have skin that was less immunoreactive to human skin,

gây ít phản ứng miễn dịch với da người,

put a polymer scaffolding of an ear under it

rồi ông cấy một miếng giá thể của tai người dưới da nó

and created an ear that could then be taken off the mouse

và tạo ra một tai người mà sau đó có thể được lấy ra

and transplanted onto a human being.

và ghép lên người.

Genetic engineering

Kỹ thuật biến đổi gen

coupled with polymer physiotechnology

kết hợp với công nghệ polymer sinh lý (polymer physiotechnology)

coupled with xenotransplantation.

và kỹ thuật cấy ghép mô khác loài (xenotransplantation).

This is where we are in this process.

Đó là những gì chúng ta có thể làm hiện nay.

Finally, not that long ago,

Cuối cùng, cách đây không lâu,

Craig Venter created the first artificial cell,

Craig Venter tạo ra tế bào nhân tạo đầu tiên,

where he took a cell, took a DNA synthesizer,

ông ta dùng một tế bào,

which is a machine,

một bộ máy tổng hợp ADN,

created an artificial genome,

tạo ra một gen nhân tạo,

put it in a different cell --

rồi đưa vào một tế bào khác --

the genome was not of the cell he put it in --

bộ gen không phải của tế bào mới này --

and that cell then reproduced

và tế bào này sinh sản

as the other cell.

như các tế bào bình thường khác.

In other words,

Nói một cách khác,

that was the first creature in the history of the world

đây là sinh vật đầu tiên trong lịch sử trái đất

that had a computer as its parent --

được sinh ra bởi ... máy tính --

it did not have an organic parent.

nó không có cha mẹ theo nghĩa sinh học.

And so, asks The Economist:

Và tạp chí The Economist đặt ra vấn đề:

"The first artificial organism and its consequences."

"Sinh vật nhân tạo đầu tiên và hệ quả của nó."

So you may have thought

Bạn có thể từng nghĩ là

that the creation of life

sự cấu thành sự sống

was going to happen in something that looked like that.

xảy ra ở một nơi giống giống thế này.

(Laughter)

(cười)

But in fact, that's not what Frankenstein's lab looks like.

Nhưng thực ra, phòng thí nghiệm của Frankenstein's không giống thế.

This is what Frankenstein's lab looks like.

Mà phải như thế này,

This is a DNA synthesizer,

Đây là máy tổng hợp ADN,

and here at the bottom

và ở dưới

are just bottles of A, T, C and G --

chỉ là 4 lọ đựng A, T, C, và G --

the four chemicals

4 thành phần hóa học

that make up our DNA chain.

tạo ra chuỗi ADN của chúng ta.

And so, we need to ask ourselves some questions.

Và rồi, chúng ta cần xem xét một số vấn đề.

For the first time in the history of this planet,

Lần đầu tiên trong lịch sử của hành tinh này,

we are able to directly design organisms.

chúng ta có khả năng thiết kế các sinh vật một cách trực tiếp.

We can manipulate the plasmas of life

Chúng ta có thể biến đổi "trường sự sống" (plasma of life)

with unprecedented power,

với quyền năng mạnh chưa từng có.

and it confers on us a responsibility.

Và nếu trách nhiệm đó đặt lên vai chúng ta.

Is everything okay?

Liệu mọi việc có ổn không?

Is it okay to manipulate and create

Liệu có ổn không, nếu chúng ta biến đổi và tạo ra

whatever creatures we want?

bất kì sinh vật nào chúng ta muốn?

Do we have free reign

Liệu chúng ta có quyền lực tự do

to design animals?

để thiết kế các con vật không?

Do we get to go someday to Pets 'R' Us

Liệu một ngày nào đó, chúng ta có thể đến cửa hàng thú nuôi Pets"R"Us

and say, "Look, I want a dog.

và yêu cầu "Nghe này, tôi muốn có một con chó.

I'd like it to have the head of a Dachshund,

Tôi thích nó có cái đầu của chó Dachshund (chó lạp xưởng)

the body of a retriever,

thân hình của chó săn,

maybe some pink fur,

có thể có một ít lông màu hồng,

and let's make it glow in the dark"?

và hãy làm cho nó phát dạ quang."

Does industry get to create creatures

Liệu chúng ta có công nghiệp hóa việc tạo ra sinh vật

who, in their milk, in their blood, and in their saliva

để tạo ra thuốc và các hóa chất công nghiệp khác

and other bodily fluids,

trong sữa, máu, nước bọt

create the drugs and industrial molecules we want

và các loại dich cơ thể khác

and then warehouse them

và tàng trữ chúng

as organic manufacturing machines?

như các cỗ máy sản xuất sinh học.

Do we get to create organic robots,

Liệu chúng ta có quyền tạo ra những robot sinh học,

where we remove the autonomy from these animals

khi chúng ta lấy đi sự tự chủ của các con vật

and turn them just into our playthings?

và biến chúng thành những "đồ chơi"?

And then the final step of this,

Rồi bước cuối cùng là

once we perfect these technologies in animals

một khi chúng ta hoàn thiện những công nghệ này trên loài vật

and we start using them in human beings,

và bắt đầu áp dụng trên loài người,

what are the ethical guidelines

chúng ta sẽ sử dụng những quy tắc đạo đức nào?

that we will use then?

chúng ta sẽ sử dụng những quy tắc đạo đức nào?

It's already happening. It's not science fiction.

Điều này thực sự đang xảy ra, không phải trong khoa học viễn tưởng.

We are not only already using these things in animals,

Chúng ta không chỉ dùng những kỹ thuật này trên loài vật,

some of them we're already beginning to use

mà đã bắt đầu áp dụng một vài thứ

on our own bodies.

trên chính cơ thể con người.

We are now taking control of our own evolution.

Hiện nay, chúng ta đang nắm quyền kiểm soát quá trình tiến hóa của loài người.

We are directly designing

Chúng ta trực tiếp thiết kế

the future of the species of this planet.

tương lai của các loài trên hành tinh này.

It confers upon us an enormous responsibility

Điều này đặt lên chúng ta một trách nhiệm cực kì to lớn

that is not just the responsibility

Đó không phải chỉ là trách nhiệm

of the scientists and the ethicists

chủa các nhà khoa học và đạo đức học

who are thinking about it and writing about it now.

những người thường nghĩ và viết về vấn đề này.

It is the responsibility of everybody

Mà đó là trách nhiệm của tất cả mọi người

because it will determine what kind of planet and what kind of bodies

vì nó sẽ quyết định kiểu hành tinh nào và kiểu cơ thể nào

we will have in the future.

loài người chúng ta sẽ có trong tương lai.

Thanks.

Xin cám ơn.

(Applause)

(vỗ tay)