Ken Kamler: Medical miracle on Everest

Translator: Tien Lam Reviewer: Linh Ha

OK. We've heard a lot of people

Chúng ta đã từng nghe nhiều người

speak at this conference

trong cuộc hội thảo này nói về

about the power of the human mind.

sức mạnh ý chí của con người.

And what I'd like to do today

Điều tôi muốn làm hôm nay

is give you a vivid example

chính là cho bạn một ví dụ sống động

of how that power can be unleashed

về việc sức mạnh được phát huy mạnh mẽ

when someone is in a survival situation,

khi một ai đó lâm vào tình cảnh sống còn,

how the will to survive can bring that out in people.

ý chí sinh tồn đã được bộc lộ như thế nào.

This is an incident which occurred on Mount Everest;

Sự việc xảy ra trên đỉnh Everest,

it was the worst disaster in the history of Everest.

đó là thảm họa tồi tệ nhất trong lịch sử.

And when it occurred, I was the only doctor on the mountain.

Lúc này,tôi là bác sĩ duy nhất nơi đó.

So I'll take you through that

Tôi kể các bạn câu chuyện này

and we'll see what it's like

để các bạn thấy rằng

when someone really

khi ai đó lâm vào khó khăn

summons the will to survive.

ý chí sinh tồn thúc giục họ như thế nào.

OK, this is Mount Everest.

Đỉnh Everest

It's 29,035 feet high.

cao 29.035 feet (8.850m)

I've been there six times: Four times I did work with National Geographic,

Tôi từng đến đó 6 lần

4 lần làm cho tạp chí National Graphic

making tectonic plate measurements;

để đo mảng kiến tạo;

twice, I went with NASA

2 lần còn lại làm việc với NASA

doing remote sensing devices.

để nghiên cứu các thiết bị viễn thám.

It was on my fourth trip to Everest

Chuyện xảy ra trong chuyến đi thứ 4

that a comet passed over the mountain. Hyakutake.

khi sao chổi Hyakutake lướt qua núi.

And the Sherpas told us then

Người Sherpa nói với chúng tôi rằng

that was a very bad omen,

đó là một điềm báo rất xấu,

and we should have listened to them.

và chúng tôi phải tin họ.

Everest is an extreme environment.

Everest là một môi trường khắc nghiệt.

There's only one-third as much oxygen at the summit as there is at sea level.

Nồng độ ôxy trên đỉnh chỉ bằng 1/3 ở mực nước biển

Near the summit, temperatures

Ở gần đỉnh, nhiệt độ là

can be 40 degrees below zero.

-40°C.

You can have winds 20 to 40 miles an hour.

Tốc độ gió từ 20 đến 40 dặm/ giờ.

It's actually a wind-chill factor

Nhiệt độ còn thấp hơn

which is lower than a summer day on Mars.

mùa hè trên sao Hỏa.

I remember one time being up near the summit,

Tôi còn nhớ một lần ở gần đỉnh,

I reached into my down jacket

tôi lấy

for a drink from my water bottle,

chai nước uống

inside my down jacket,

đặt sâu trong túi áo khoác

only to discover that the water was already frozen solid.

và nhận ra rằng nó hoàn toàn đã bị đông cứng.

That gives you an idea of just how severe

Các bạn đã thấy sự khắc nghiệt ở khu vực

things are near the summit.

gần đỉnh như thế nào rồi đó.

OK, this is the route up Everest.

Và đây là hành trình leo núi Everest.

It starts at base camp, at 17,500 feet.

Trạm đầu tiên cao 17.500 feet (5.334m)

Camp One, 2,000 feet higher.

Trại 1, cao hơn 2.000 feet (610m).

Camp Two, another 2,000 feet higher up,

Trại 2, cao hơn trại 1 2.000 feet (610m),

what's called the Western Cwm.

còn được gọi là Western Cwm.

CampThree is at the base of Lhotse,

Trại 3 ở tại chân núi Lhotse,

which is the fourth highest mountain in the world, but it's dwarfed by Everest.

ngọn núi cao thứ 4 trên thế giới.

And then Camp Four is the highest camp;

Trại 4 là nơi cao nhất,

that's 3,000 feet short of the summit.

trại cách đỉnh núi 3.000 feet (914m).

This is a view of base camp.

Đây là quang cảnh trại ngay chân núi.

This is pitched on a glacier at 17,500 feet.

Trên triền dốc một sông băng ở độ cao 17.500 feet (5334m)

It's the highest point you can bring your yaks

Đây là điểm cuối cùng mà bò Tây Tạng có thể đến được.

before you have to unload.

Sau đó bạn phải dỡ hành lý xuống.

And this is what they unloaded for me:

Đây là hành lý của tôi:

I had four yak loads of medical supplies,

4 con bò mang theo thuốc men lên đây,

which are dumped in a tent,

và giờ số thuốc này đang ở trong lều.

and here I am trying to arrange things.

Tôi đang cố gắng sắp xếp lại mọi thứ.

This was our expedition.

Đây là đoàn thám hiểm của chúng tôi.

It was a National Geographic expedition,

Đoàn thám hiểm này của National Graphic

but it was organized by The Explorers Club.

được tổ chức bởi Câu lạc bộ Thám hiểm.

There were three other expeditions on the mountain,

Có 3 đoàn thám hiểm khác lúc này,

an American team, a New Zealand team

1 nhóm người Mỹ, một nhóm New Zealand

and an IMAX team.

và một nhóm IMAX.

And, after actually two months of preparation,

Cuối cùng, sau 2 tháng chuẩn bị,

we built our camps all the way up the mountain.

chúng tôi đã sẵn sàng leo núi.

This is a view looking up the icefall,

Đây là ảnh chụp hướng lên thác băng

the first 2,000 feet of the climb

cao 2.000 feet (610) m

up from base camp.

tính từ trại đầu tiên.

And here's a picture in the icefall;

Còn đây là hình ảnh của thác băng.

it's a waterfall, but it's frozen, but it moves very slowly,

Đây vốn là thác nước đóng băng, tốc độ chảy cực chậm,

and it actually changes every day.

và nó thay đổi mỗi ngày.

When you're in it, you're like a rat in a maze;

Bạn sẽ giống như bị lạc vào mê cung,

you can't even see over the top.

không thấy được lối đi.

This is near the top of the icefall.

Đây là gần đỉnh thác nước.

You want to climb through at night when the ice is frozen.

Bạn sẽ muốn leo qua vào buổi tối khi nó đóng băng,

That way, it's less likely to tumble down on you.

để hạn chế tai nạn do bị rơi xuống.

These are some climbers reaching the top of the icefall just at sun-up.

Vài người leo núi đã lên đến đỉnh thác băng khi mặt trời lên.

This is me crossing a crevasse.

Đây là lúc tôi bước qua một khe nứt.

We cross on aluminum ladders with safety ropes attached.

Chúng tôi thắt dây an toàn và băng qua trên thang nhôm.

That's another crevasse.

Đây là một khe nứt khác.

Some of these things are 10 stories deep or more,

Một số khe nứt sâu 10 tầng hoặc hơn,

and one of my climbing friends says that

một người bạn cùng leo núi đã nói rằng

the reason we actually climb at night

lý do chúng tôi thường đi vào buổi tối

is because if we ever saw the bottom

là vì nếu chúng tôi nhìn thấy dưới chân

of what we're climbing over,

cảnh vật mình đang trèo qua,

we would never do it.

chúng tôi sẽ không dám đi nữa.

Okay. This is Camp One.

Và đây là trại 1.

It's the first flat spot you can reach

Đó là chỗ bằng phẳng đầu tiên bạn đặt chân

after you get up to the top of the icefall.

sau khi đã trèo qua thác băng.

And from there we climb up to Camp Two,

Từ đây, chúng tôi leo lên trại 2,

which is sort of the foreground.

nơi trước mặt.

These are climbers moving up the Lhotse face,

Những người này đang leo núi Lhotse

that mountain toward Camp Three.

hướng về trại 3.

They're on fixed ropes here.

Họ bám theo sợi dây đã có sẵn.

A fall here, if you weren't roped in,

Nếu bạn không đi theo dây, bạn sẽ té xuống

would be 5,000 feet down.

từ độ cao 5.000 feet (1.524m).

This is a view taken from camp three.

Đây là hình ảnh trại 3.

You can see the Lhotse face is in profile,

Bạn có thể thấy núi Lhotse trong hình,

it's about a 45 degree angle. It takes two days to climb it,

Nó dốc 45° và mất 2 ngày để leo tới đỉnh,

so you put the camp halfway through.

vì vậy bạn cần hạ trại ở lưng chừng núi.

If you notice, the summit of Everest is black.

Nếu bạn để ý, đỉnh Everest có màu đen.

There's no ice over it.

Ở đây không có tuyết.

And that's because Everest is so high,

Bởi vì Everest quá cao,

it's in the jet stream,

nơi này lại trong dòng gió xoáy,

and winds are constantly scouring the face,

gió liên tục bào mòn địa hình,

so no snow gets to accumulate.

nên tuyết không thể đọng lại.

What looks like a cloud behind the summit ridge

Cái giống đám mây phía sau sườn núi

is actually snow being blown off the summit.

chính là tuyết bị thổi bay khỏi đỉnh núi.

This is on the way up from Camp Three to Camp Four,

Đây là con đường từ trại 3 lên trại 4,

moving in, up through the clouds.

chúng tôi phải băng qua đám mây tuyết đó.

And this is at Camp Four.

Đây là trại 4.

Once you get to Camp Four, you have maybe 24 hours

Khi đã tới đây, bạn có 24 tiếng

to decide if you're going to go for the summit or not.

để quyết định leo lên đỉnh hay không.

Everybody's on oxygen, your supplies are limited,

Mọi người đều phải mang bình oxy, trang thiết bị hạn chế,

and you either have to go up or go down,

đi lên tiếp hay đi xuống,

make that decision very quickly.

bạn sẽ phải quyết định nhanh.

This is a picture of Rob Hall.

Đây là Rob Hall,

He was the leader of the New Zealand team.

Ông dẫn đầu nhóm New Zealand.

This is a radio he used later to call his wife

Đây là radio ông đã dùng để gọi vợ mình.

that I'll tell you about.

Tôi sẽ kể với các bạn sau.

These are some climbers waiting to go to the summit.

Vài người muốn tiếp tục leo lên đỉnh.

They're up at Camp Four, and you can see that there's wind blowing off the summit.

Họ đều ở trại 4. Bạn có thể thấy gió đang thổi xuống từ đỉnh.

This is not good weather to climb in,

Thời tiết này không thích hợp để leo núi,

so the climbers are just waiting, hoping that the wind's going to die down.

vì vậy mọi người đành đợi gió lặng.

And, in fact, the wind does die down at night.

Thực tế thì gió đã ngừng vào ban đêm.

It becomes very calm, there's no wind at all.

Thời tiết trở nên tĩnh lặng hoàn toàn.

This looks like a good chance to go for the summit.

Đây là cơ hội tốt để leo tới đỉnh.

So here are some climbers starting out for the summit

Vì vậy một số người đã bắt đầu đi đến nơi

on what's called the Triangular Face.

gọi là Triangular Face (Mặt Tam Giác).

It's the first part of climb.

Đây là giai đoạn đầu.

It's done in the dark, because it's actually less steep than what comes next,

Mọi người leo núi ban đêm vì nơi này ít dốc hơn

and you can gain daylight hours if you do this in the dark.

và có thể tiết kiệm thời gian ban ngày.

So that's what happened.

Chuyện là như vậy.

The climbers got on the southeast ridge.

Các nhà leo núi đến được sườn đông nam.

This is the view looking at the southeast ridge.

Đây là hình ảnh của nó.

The summit would be in the foreground.

Đỉnh núi ở phía trước.

From here, it's about 1,500 feet

Từ vị trí này, nó cao khoảng 1.500 feet (457m)

up at a 30-degree angle to the summit.

và dốc 30°.

But what happened that year was

Năm xảy ra tai nạn thảm khốc,

the wind suddenly and unexpectedly picked up.

gió thổi bất ngờ và ngày càng mạnh.

A storm blew in that no one was anticipating.

Cơn bão đến không ai ngờ trước được.

You can see here some ferocious winds

Bạn có thể thấy ở đây gió rất dữ dội

blowing snow way high off the summit.

thổi bay cả tuyết trên đỉnh núi.

And there were climbers on that summit ridge.

Có những nhà leo núi đang trên đỉnh.

This is a picture of me in that area

Đây là tôi tại khu vực đó,

taken a year before,

chụp 1 năm trước,

and you can see I've got an oxygen mask on

bạn có thể thấy tôi mang mặt nạ dưỡng khí

with a rebreather.

cùng với bình thở.

I have an oxygen hose connected here.

Ống nối oxy nằm ở đây.

You can see on this climber, we have two oxygen tanks in the backpack --

Chúng tôi có 2 bình oxy trong ba lô

little titanium tanks, very lightweight --

làm từ titanium, cực nhẹ.

and we're not carrying much else.

Chúng tôi không mang theo nhiều đồ.

This is all you've got. You're very exposed on the summit ridge.

Và đây. Các bạn đang thấy đỉnh núi.

OK, this is a view taken on the summit ridge itself.

Hình ảnh này chụp tại đỉnh núi.

This is on the way toward the summit,

Đây là đường lên đỉnh núi

on that 1,500-foot bridge.

cao 1.500 feet (457m)

All the climbers here are climbing unroped,

Mọi người đều leo núi không dùng dây,

and the reason is because

lý do là vì

the drop off is so sheer on either side

dốc hai bên hầu như thẳng đứng

that if you were roped to somebody,

nên nếu bạn nối với ai khác bằng dây,

you'd wind up just pulling them off with you.

khi bị thổi bay, cả hai sẽ cùng rơi xuống.

So each person climbs individually.

Vì vậy mỗi người tự leo núi.

And it's not a straight path at all,

Con đường này không hề bằng phẳng

it's very difficult climbing,

rất khó đi.

and there's always the risk

Nguy hiểm luôn chực chờ

of falling on either side.

bạn có thể rơi xuống bất cứ lúc nào.

If you fall to your left, you're going to fall

Bên dốc trái, bạn có thể rơi xuống Nepal

8,000 feet into Nepal;

ở độ cao 8.000 feet (2.438 m)

if you fall to your right,

Bên dốc phải, bạn sẽ rơi xuống Tây Tạng

you're going to fall 12,000 feet into Tibet.

từ độ cao 12.000 feet (3.658 m)

So it's probably better to fall into Tibet

Có lẽ nên chọn rơi xuống Tây Tạng

because you'll live longer.

vì bạn có thể sống lâu hơn chút.

(Laughter)

(cười)

But, either way, you fall for the rest of your life.

Dù rơi bên nào chăng nữa, bạn cũng sẽ chết.

OK. Those climbers were up near the summit,

Những nhà leo núi đang leo lên đỉnh,

along that summit ridge that you see up there,

bạn có thể thấy trong hình,

and I was down here in Camp Three.

tôi đang trở vể trại 3.

My expedition was down in Camp Three,

Đoàn chúng tôi ở lại trại 3,

while these guys were up there in the storm.

khi những người khác tiến vào cơn bão.

The storm was so fierce that we had to lay,

Cơn bão quá khắc nghiệt, chúng tôi phải

fully dressed, fully equipped,

mặc quần áo đầy đủ, trang bị đủ thiết bị,

laid out on the tent floor

nằm trong lều

to stop the tent from blowing off the mountain.

để ngăn lều bị thổi bay khỏi núi.

It was the worst winds I've ever seen.

Đây là những cơn gió tồi tệ nhất tôi từng chứng kiến.

And the climbers up on the ridge

Những người đang tiến lên đỉnh núi

were that much higher, 2,000 feet higher,

ở độ cao hơn 2.000 feet (610 m)

and completely exposed to the elements.

hứng chịu toàn bộ sự khắc nghiệt.

We were in radio contact with some of them.

Chúng tôi giữ liên lạc với vài người qua radio.

This is a view taken along the summit ridge.

Đây là hình ảnh đỉnh núi lúc đó.

Rob Hall, we heard by radio,

Rob Hall, chúng tôi nghe trong radio

was up here, at this point in the storm

đang trong vùng bão tại điểm này

with Doug Hansen.

với Doug Hansen.

And we heard that Rob was OK,

Rob vẫn ổn,

but Doug was too weak to come down.

nhưng Doug quá yếu để có thể leo xuống.

He was exhausted, and Rob was staying with him.

Anh đã đuối sức, và Rob đang ở với anh ấy.

We also got some bad news in the storm

Chúng tôi cũng nhận được những tin xấu khác.

that Beck Weathers, another climber,

Beck Weathers, một nhà leo núi khác,

had collapsed in the snow and was dead.

bị tuyết chôn vùi và đã chết.

There were still 18 other climbers

Còn có 18 nhà leo núi khác

that we weren't aware of their condition.

mà chúng tôi không biết được tình hình.

They were lost. There was total confusion on the mountain;

Họ đã mất tích. Không ai biết vì sao.

all the stories were confusing, most of them were conflicting.

Mọi câu chuyện đều mơ hồ, thậm chí còn mâu thuẫn.

We really had no idea what was going on during that storm.

Chúng tôi thật sự không biết chuyện gì đã diễn ra trong cơn bão.

We were just hunkered down

Chúng tôi chỉ ngồi khom

in our tents at Camp Three.

trong lều tại trại 3.

Our two strongest climbers, Todd Burleson and Pete Athans,

2 nhà leo núi khỏe nhất, Todd Burleson và Pete Athans,

decided to go up to try to rescue who they could

quyết định leo lên để cứu người còn sống sót

even though there was a ferocious storm going.

mặc dù cơn bão vẫn đang gào thét.

They tried to radio a message to Rob Hall,

Họ cố gắng liên lạc với Rob Hall qua radio

who was a superb climber

nhà leo núi dày dặn kinh nghiệm

stuck, sort of, with a weak climber

đang bị mắc kẹt với một người đang yếu sức

up near the summit.

gần đỉnh núi.

I expected them to say to Rob,

Tôi trông chờ họ sẽ nói với Rob,

"Hold on. We're coming."

"Chờ ở đó. Chúng tôi đang leo lên."

But in fact, what they said was,

Nhưng thực tế, những gì họ nói với Rob là

"Leave Doug and come down yourself.

"Bỏ Doug ở đó rồi trèo xuống đi,

There's no chance of saving him,

anh không thể cứu Doug đâu,

and just try to save yourself at this point."

hãy tự cứu mình thì hơn."

And Rob got that message,

Rob nhận được tin nhắn đó,

but his answer was,

câu trả lời của anh ấy là

"We're both listening."

"Chúng tôi đều đang lắng nghe."

Todd and Pete got up to the summit ridge, up in here,

Todd và Pete leo lên đỉnh, ngay tại đây,

and it was a scene of complete chaos up there.

mọi thứ hoàn toàn hỗn loạn.

But they did what they could to stabilize the people.

Họ đã cố gắng trấn an mọi người.

I gave them radio advice from Camp Three,

Tôi cho họ lời khuyên qua radio từ trại 3,

and we sent down the climbers that could make it down

và để những nhà leo núi còn đủ sức

under their own power.

tự trèo xuống.

The ones that couldn't we just sort of decided to leave up at Camp Four.

Còn những người yếu sức sẽ ở lại trại 4.

So the climbers were coming down along this route.

Những nhà leo núi đang trèo xuống theo con đường này.

This is taken from Camp Three, where I was.

Bức hình này chụp tại trại 3, tôi đang ở đó.

And they all came by me

Họ đến gặp tôi,

so I could take a look at them and see what I could do for them,

và tôi cố gắng hết sức để giúp họ,

which is really not much, because Camp Three

nhưng mọi thứ thật bất tiện vì trại 3

is a little notch cut in the ice

nằm ở khu vực hẹp

in the middle of a 45-degree angle.

giữa dốc 45°.

You can barely stand outside the tent.

Rất khó để đứng ngoài lều.

It's really cold; it's 24,000 feet.

Nhiệt độ rất lạnh tại độ cao 24.000 feet (7315 m).

The only supplies I had at that altitude

Mọi thứ tôi có trong tay lúc đó

were two plastic bags

là 2 túi nhựa

with preloaded syringes

chứa các ống tiêm có sẵn thuốc

of painkiller and steroids.

giảm đau và steroid.

So, as the climbers came by me,

Vì vậy, khi các nhà leo núi tìm đến tôi,

I sort of assessed whether or not they were in condition

Tôi sẽ đánh giá xem liệu họ còn đủ sức

to continue on further down.

để tiếp tục leo xuống.

The ones that weren't that lucid or were not that well coordinated,

Đối với những người có sức khỏe không ổn định,

I would give an injection of steroids

tôi đã tiêm steroid cho họ

to try to give them some period

để giúp họ

of lucidity and coordination

thêm tỉnh táo và cơ thể ổn định hơn

where they could then work their way further down the mountain.

giúp họ tự xuống núi được.

It's so awkward to work up there that sometimes

Thật sự rất khó khăn để làm những điều này

I even gave the injections right through their clothes.

tôi phải tiêm qua lớp quần áo.

It was just too hard to maneuver

rất khó để thực hiện

any other way up there.

khi trong tình trạng đó.

While I was taking care of them,

Trong lúc tôi chăm sóc cho họ,

we got more news about Rob Hall.

chúng tôi nhận thêm tin từ Rob Hall.

There was no way we could get up high enough to rescue him.

Chúng tôi không thể lên tới độ cao nơi anh ấy đang gặp nạn.

He called in to say that he was alone now.

Rob nói anh đang ở một mình.

Apparently, Doug had died higher up on the mountain.

Rõ ràng, Doug đã chết.

But Rob was now too weak to come down himself,

Nhưng Rob giờ đây quá yếu để tự leo xuống,

and with the fierce winds and up at that altitude,

với những cơn gió khốc liệt lúc đó,

he was just beyond rescue

anh biết rằng

and he knew it.

mọi người không thể cứu mình.

At that point, he asked

Lúc đó, Rob muốn

to be paged into his wife.

được nói chuyện với vợ mình.

He was carrying a radio.

Anh ấy đang cầm radio.

His wife was home in New Zealand,

Vợ Rob ở nhà tại New Zealand,

seven months pregnant with their first child,

cô ấy đang mang thai đứa con đầu lòng được 7 tháng.

and Rob asked to be patched into her. That was done,

Rob muốn nói chuyện với vợ.

and Rob and his wife

Và rồi 2 người họ

had their last conversation.

đã có cuộc nói chuyện cuối cùng.

They picked the name for their baby.

Họ đã đặt tên cho con.

Rob then signed off,

Rob mất liên lạc ngay sau đó.

and that was the last we ever heard of him.

Đó là lần cuối cùng chúng tôi liên lạc được với anh ấy.

I was faced with treating a lot of critically ill patients

Tôi phải chữa trị rất nhiều người bị kiệt quệ

at 24,000 feet,

ở độ cao 24.000 feet (7315 m)

which was an impossibility.

Điều này thật sự không tưởng.

So what we did was, we got the victims

Chúng tôi chuyển bệnh nhân

down to 21,000 feet, where it was easier for me to treat them.

xuống độ cao 21.000 feet (6.401 m) để dễ chữa trị.

This was my medical kit.

Đây là thùng dụng cụ của tôi.

It's a tackle box filled with medical supplies.

Một chiếc hộp chứa đầy thiết bị y tế.

This is what I carried up the mountain.

Đây là thứ tôi đã mang lên núi.

I had more supplies lower down,

Tôi còn để lại nhiều thứ khác phía dưới,

which I asked to be brought up to meet me at the lower camp.

tôi có thể nhờ người mang lên trại ở độ cao thấp hơn.

And this was scene at the lower camp.

Trại này đây.

The survivors came in one by one.

Những nhà leo núi còn sống sót sẽ vào từng người một.

Some of them were hypothermic,

Một số bị hạ thân nhiệt,

some of them were frostbitten, some were both.

một số bị tê cóng vì lạnh, số khác bị cả 2 tình trạng này.

What we did was try to warm them up as best we could,

Chúng tôi cố gắng hết sức để sưởi ấm cho họ,

put oxygen on them and try to revive them,

cho họ thở oxy và giúp họ phục hồi lại thể lực.

which is difficult to do at 21,000 feet,

Ở độ cao 21.000 feet (6.401 m), việc sơ cứu rất khó khăn

when the tent is freezing.

khi trong căn lều cũng lạnh buốt.

This is some severe frostbite on the feet,

Một số người bị tê cóng bàn chân,

severe frostbite on the nose.

số khác bị tình trạng này ở mũi.

This climber was snow blind.

Nhà leo núi này bị chói tuyết.

As I was taking care of these climbers,

Khi tôi đang chăm sóc những nhà leo núi này,

we got a startling experience.

một việc bất thường xảy đến.

Out of nowhere, Beck Weathers,

Beck Weathers,

who we had already been told was dead,

người bị cho là đã chết

stumbled into the tent,

đột nhiên loạng choạng vào lều.

just like a mummy, he walked into the tent.

Anh trông giống như xác ướp khi vào trong lều.

I expected him to be incoherent,

Tôi đang nghĩ anh sẽ khó nói mạch lạc,

but, in fact, he walked into the tent and said to me,

nhưng thực tế, anh bước vào lều và hỏi tôi

"Hi, Ken. Where should I sit?"

"Chào Ken, tôi ngồi ở đâu đây?"

And then he said,

Sau đó anh còn nói

"Do you accept my health insurance?"

"Anh có nhận bảo hiểm sức khỏe của tôi không?"

(Laughter)

(Cười vang)

He really said that.

Anh ấy thực sự đã nói như vậy.

(Laughter)

(Cười vang)

So he was completely lucid, but he was very severely frostbitten.

Beck hoàn toàn minh mẫn nhưng bị tê cóng nghiêm trọng.

You can see his hand is completely white;

Tay anh ấy trắng toát,

his face, his nose, is burned.

mặt và mũi bị bỏng lạnh.

First, it turns white, and then when it's completed necrosis,

Đầu tiên, nó sẽ thành màu trắng, sau khi hoàn toàn bị hoại tử,

it turns black, and then it falls off.

nó chuyển sang màu đen, và rơi xuống.

It's the last stage, just like a scar.

Cuối cùng để lại vết sẹo.

So, as I was taking care of Beck,

Khi tôi đang chăm sóc cho Beck,

he related what had been going on up there.

anh nói đến chuyện đã xảy ra trên đó.

He said he had gotten lost in the storm,

Anh ấy bị lạc hoàn toàn trong cơn bão,

collapsed in the snow,

bị tuyết chôn vùi,

and just laid there, unable to move.

không thể cử động được.

Some climbers had come by and looked at him,

Vài nhà leo núi tiến lại gần, nhìn Beck.

and he heard them say, "He's dead."

Anh nghe họ nói: "Anh ta chết rồi."

But Beck wasn't dead; he heard that,

Nhưng Beck không chết, anh có thể lắng nghe được,

but he was completely unable to move.

nhưng không thể cử động.

He was in some sort of catatonic state

Anh như đang bị chứng căng trương lực

where he could be aware of his surroundings,

vì anh có thể ý thức được xung quanh

but couldn't even blink to indicate that he was alive.

nhưng không thể cử động để chứng tỏ mình còn sống.

So the climbers passed him by,

Những người đó đã bỏ đi.

and Beck lay there for a day, a night

Beck nằm đó 1 ngày, 1 đêm

and another day,

và 1 ngày khác trôi qua

in the snow.

trong tuyết.

And then he said to himself,

Anh đã tự nhủ rằng

"I don't want to die.

"Tôi không muốn chết.

I have a family to come back to."

Gia đình đang chờ tôi."

And the thoughts of his family,

Những suy nghĩ về gia đình anh,

his kids and his wife,

về người vợ và những đứa trẻ,

generated enough energy,

đã tiếp thêm sức mạnh cho Beck,

enough motivation in him,

cho anh thêm động lực,

so that he actually got up.

để đứng lên.

After laying in the snow that long a time,

Sau khoảng thời gian dài nằm trong tuyết,

he got up and found his way back to the camp.

anh đứng lên và tìm đường về trại.

And Beck told me that story very quietly,

Beck kể câu chuyện rất nhẹ nhàng,

but I was absolutely stunned by it.

nhưng đã làm tôi hoàn toàn choáng váng.

I couldn't imagine anybody laying in the snow

Tôi không thể tưởng tượng được một người nằm trong tuyết

that long a time

một khoảng thời gian dài

and then getting up.

rồi tự thức tỉnh.

He apparently reversed

Anh đã vượt qua

an irreversible hypothermia.

tình trạng hạ thân nhiệt ngoạn mục.

And I can only try to speculate

Và tôi chỉ có thể cố gắng suy đoán

on how he did it.

anh ấy đã làm điều đó như thế nào.

So, what if we had Beck

Nếu chúng tôi đưa cho Beck

hooked up to a SPECT scan,

làm SPECT scan,

something that could actually measure brain function?

biết đâu sẽ thấy một cái gì đó ảnh hưởng đến chức năng của não.

Just very simply, the three parts of the brain:

Đơn giản là như thế này, 3 phần của não:

the frontal lobe, where you focus

thùy trán, nơi điều khiển

your attention and concentration;

sự chú ý và tập trung của bạn;

you have the temporal lobe,

thùy thái dương,

where you form images and keep memories;

nơi bạn tạo ra hình ảnh và lưu giữ những kỷ niệm;

and the posterior part of your brain,

phần não sau

which contains the cerebellum, which controls motion;

chứa tiểu não, điều khiển chuyển động;

and the brain stem,

và cuống não

where you have your basic maintenance functions,

kiểm soát các chức năng tự động

like heartbeat and respiration.

như nhịp tim và hô hấp.

So let's take a cut through the brain here,

Vì vậy hãy cắt lớp não bộ ở đây,

and imagine that Beck

và tưởng tượng rằng Beck

was hooked up to a SPECT scan.

đang được SPECT scan.

This measures dynamic blood flow

Đây là đo lưu lượng máu

and therefore energy flow within the brain.

và dòng năng lượng trong não.

So you have the prefrontal cortex here,

Vỏ não ở đây,

lighting up in red.

được tô màu đỏ.

This is a pretty evenly distributed scan.

Đây là loại chụp quét phân bố đều.

You have the middle area,

Khu vực giữa,

where the temporal lobe might be, in here,

nơi có sự hiện diện của thùy thái dương

and the posterior portion, where the maintenance functions are in the back.

và phần não sau, nơi kiểm soát các chức năng tự động.

This is a roughly normal scan,

Quét bình thường

showing equal distribution of energy.

cho thấy sự phân phối năng lượng.

Now, you go to this one and you see how much more

Bạn sẽ thấy nhiều hơn tại đây

the frontal lobes are lighting up.

thùy trước được làm nổi bật lên.

This might be what Beck would be experiencing

Đây có thể là những gì Beck trải nghiệm

when he realizes he's in danger.

khi anh ấy nhận thấy bản thân đang gặp nguy hiểm.

He's focusing all his attention

Anh đang tập trung mọi sự chú ý của mình

on getting himself out of trouble.

vào việc thoát khỏi nguy hiểm.

These parts of the brain are quieting down.

Những bộ phận này của não tạm thời lắng hoạt động xuống.

He's not thinking about his family or anybody else at this point,

Lúc này Beck không nghĩ về gia đình hay ai khác nữa

and he's working pretty hard.

và anh đang cố gắng hết sức.

He's trying to get his muscles going and get out of this.

Anh cố cử động cơ để thoát khỏi tình trạng này.

OK, but he's losing ground here.

Nhưng không thể.

He's running out of energy.

Anh đang cạn dần năng lượng.

It's too cold; he can't keep his metabolic fires going,

Thời tiết quá lạnh, quá trình trao đổi chất chậm dần,

and, you see, there's no more red here;

Bạn có thể thấy, không còn màu đỏ nữa.

his brain is quieting down.

Bộ não đang dần ngưng hoạt động.

He's collapsed in the snow here. Everything is quiet,

Anh bị vùi trong tuyết. Mọi thứ trở nên tĩnh lặng,

there's very little red anywhere.

dường như không còn nơi nào hiện màu đỏ lên nữa.

Beck is powering down.

Beck đang dần mất đi sự sống.

He's dying.

Anh đang dần chết đi.

You go on to the next scan,

Lần scan tiếp theo,

but, in Beck's case,

trong trường hợp của Beck,

you can see that the middle part of his brain

phần giữa của não

is beginning to light up again.

bắt đầu hoạt động trở lại.

He's beginning to think about his family.

Anh bắt đầu nghĩ về gia đình mình.

He's beginning to have images

Anh bắt đầu tưởng tượng ra những hình ảnh

that are motivating him to get up.

làm động lực để thức tỉnh.

He's developing energy in this area

Năng lượng ở vùng này đang được phát triển

through thought.

bằng ý nghĩ.

And this is how he's going to turn thought

Đây là cách Beck biến suy nghĩ

back into action.

thành hành động.

This part of the brain is called the anterior cingulate gyrus.

Vùng não này được gọi là hồi đai trước.

It's an area in which

Đây là khu vực

a lot of neuroscientists believe

mà rất nhiều nhà thần kinh học tin rằng

the seat of will exists.

là nơi tồn tại ý chí của con người.

This is where people make decisions, where they develop willpower.

Đây là nơi mọi người đưa ra quyết định, nơi họ phát triển sức mạnh ý chí.

And, you can see, there's an energy flow

Và, bạn thấy dòng năng lượng

going from the mid portion of his brain,

đi từ phần giữa của não,

where he's got images of his family,

nơi chứa hình ảnh gia đình

into this area, which is powering his will.

vào khu vực này, nơi chức sức mạnh ý chí.

Okay. This is getting stronger and stronger

Được rồi. Năng lượng ngày càng mạnh hơn

to the point where it's actually

và sắp biến thành

going to be a motivating factor.

động cơ thúc đẩy.

He's going to develop enough energy in that area --

Beck sắp phát triển đủ năng lượng trong khu vực đó

after a day, a night and a day --

sau 1 ngày, 1 đêm

to actually motivate himself to get up.

tự giúp bản thân thức tỉnh.

And you can see here,

Bạn có thể thấy ở đây,

he's starting to get more energy into the frontal lobe.

thùy trán đang nhận nhiều năng lượng hơn.

He's beginning to focus, he can concentrate now.

Beck đang dần tập trung hơn.

He's thinking about what he's got to do to save himself.

Anh nghĩ về cách để tự cứu bản thân.

So this energy has been transmitted

Năng lượng này đã được truyền đến

up toward the front of his brain,

khu vực trước não,

and it's getting quieter down here,

khu vực này đang ngưng hoạt động

but he's using this energy

nhưng Beck đã sử dụng năng lượng này

to think about what he has to do to get himself going.

để nghĩ về cách tự cứu bản thân.

And then, that energy is sort of spreading

Và rồi sau đó, năng lượng này lan ra

throughout his thought areas.

qua những khu vực chứa suy nghĩ.

He's not thinking about his family now, and he's getting himself motivated.

Lúc nãy anh không nghĩ về gia đình nữa, và anh bắt đầu cảm thấy có động lực.

This is the posterior part, where his muscles are going to be moving,

Đây là phần sau, nơi cơ bắp được điều khiển,

and he's going to be pacing himself.

để giúp cơ thể thức tỉnh.

His heart and lungs are going to pick up speed.

Tim và phổi đang tăng tốc độ.

So this is what I can speculate might have been going on

Đây là những gì có thể đã diễn ra theo suy đoán của tôi

had we been able to do a SPECT scan on Beck

nếu chúng tôi có thể SPECT scan Beck

during this survival epic.

vào thời điểm đó.

So here I am taking care of Beck at 21,000 feet,

Khi chăm sóc Beck ở độ cao 21.000 feet,

and I felt what I was doing was completely trivial

tôi cảm thấy những gì mình đã làm là hoàn toàn tầm thường

compared to what he had done for himself.

so với những gì anh ấy đã làm được cho bản thân.

It just shows you what the power of the mind can do.

Điều đó đã chứng minh được sức mạnh của ý thức.

He was critically ill, there were other critically ill patients;

Sức khỏe anh ấy kiệt quệ, những người khác cũng vậy;

luckily, we were able to get a helicopter

chúng tôi may mắn tìm được trực thăng

in to rescue these guys.

để cứu những nhà leo núi này.

A helicopter came in at 21,000 feet

Một chiếc trực thăng bay đến độ cao 21.000 feet (6.401 m)

and carried out the highest helicopter rescue in history.

trở thành chuyến cứu hộ cao nhất trên thế giới.

It was able to land on the ice, take away Beck

Trực thăng đáp được trên tuyết, mang theo Beck

and the other survivors, one by one,

và những người sống sót khác, từng người một

and get them off to Kathmandu in a clinic

đến phòng khám ở Kathmandu

before we even got back to base camp.

trước khi chúng tôi về đến trại đầu tiên.

This is a scene at base camp,

Đây là hình ảnh tại trại lúc đó,

at one of the camps

tại một trong những cái trại

where some of the climbers were lost.

đã có vài người mất tích trong cơn bão.

And we had a memorial service there

Chúng tôi đã có một lễ tưởng niệm

a few days later.

vài ngày sau ở đó.

These are Serphas lighting juniper branches.

Những người Serpha đang thắp những nhánh cây bách xù.

They believe juniper smoke is holy.

Họ tin rằng khói bách xù rất linh thiêng.

And the climbers stood around on the high rocks

Các nhà leo núi đứng xung quanh trên những tảng đá cao

and spoke of the climbers who were lost

và nói về người đã khuất

up near the summit,

do tai nạn gần đỉnh núi,

turning to the mountain, actually, to talk to them directly.

hay đúng hơn là hướng về đỉnh núi và nói chuyện trực tiếp với họ.

There were five climbers lost here.

Có 5 nhà leo núi đã mất tích ở đây.

This was Scott Fischer,

Scott Fischer,

Rob Hall,

Rob Hall,

Andy Harris,

Andy Harris,

Doug Hansen

Doug Hansen

and Yasuko Namba.

và Yasuko Namba.

And one more climber

1 người nữa

should have died that day, but didn't,

vốn tưởng đã chết nhưng lại không,

and that's Beck Weathers.

đó chính là Beck Weathers.

He was able to survive

Anh ấy đã sống sót

because he was able to generate that incredible willpower,

bởi vì anh đã tạo ra được sức mạnh ý chí đáng kinh ngạc,

he was able to use all the power of his mind

anh có thể sử dụng sức mạnh đó

to save himself.

để tự cứu bản thân.

These are Tibetan prayer flags.

Đây là những lá cờ cầu nguyện của người Tây Tạng.

These Sherpas believe that

Người Sherpa tin rằng

if you write prayers on these flags,

nếu bạn viết lời cầu nguyện lên những lá cờ này,

the message will be carried up to the gods,

thông điệp sẽ được chuyển đến Thượng Đế.

and that year, Beck's message was answered.

Năm đó, lời cầu nguyện của Beck đã được đáp lại.

Thank you.

Cảm ơn vì đã lắng nghe.

(Applause)

(Vỗ tay)