Robin Chase: Excuse me, may I rent your car?

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Translator: Minh Thư Võ Reviewer: 24 Anh

Cách đây 12 năm, tôi sáng lập Zipcar.

Zipcar thu mua ô tô và đậu sẵn khắp các khu đô thị đông đúc

để người dân sử dụng theo giờ và theo ngày,

Twelve years ago, I founded Zipcar.

thay vì sở hữu ô tô riêng.

Mỗi chiếc Zipcar thay thế cho 15 chiếc ô tô cá nhân

Zipcar buys cars and parks them

throughout dense metropolitan areas

và mỗi tài xế lái xe ít hơn khoảng 80%

for people to use, by the hour and by the day,

vì hiện tại họ đang trả toàn bộ chi phí

instead of owning their own cars.

cùng một lúc, theo thời gian thực.

Each Zipcar replaces 15 personal cars,

Nhưng điều Zipcar thực sự làm là biến việc chia sẻ trở thành chuẩn mực.

and each driver drives about 80 percent less

Bây giờ, một thập kỷ sau, đã đến lúc phải mở rộng giới hạn một chút,

because they're now paying the full cost,

all at once, in real time.

Vài năm trước, tôi chuyển tới Paris

cùng chồng và con út.

But what Zipcar really did was make sharing the norm.

Và chúng tôi cho ra mắt Buzzcar vào năm trước.

Now, a decade later, it's really time to push the envelope a little bit,

Buzzcar cho phép mọi người đem ô tô riêng cho bạn bè và hàng xóm thuê.

and so a couple years ago I moved to Paris

with my husband and youngest child,

Thay vì đầu tư vào một chiếc ô tô, chúng tôi đầu tư vào một cộng đồng.

and we launched Buzzcar a year ago.

Chúng tôi mang sức mạnh của công ty

Buzzcar lets people rent out their own cars

đến với những cá nhân đã góp xe và tham gia vào mạng lưới này.

to their friends and neighbors.

Một số người gọi đây là chia sẻ ngang hàng.

Instead of investing in a car, we invest in a community.

Điều này thể hiện tính nhân văn của những gì đang diễn ra

We bring the power of a corporation

và các mối quan hệ cá nhân,

to individuals who add their cars to the network.

nhưng nói thế chẳng khác nào bảo rằng việc đó cũng giống

Some people call this peer-to-peer.

việc bán đồ cũ tại sân nhà, bán bánh từ thiện hoặc trông trẻ.

Đó là chia sẻ ngang hàng.

This does express the humanity of what's going on,

Giống như khi nói bán đồ cũ tại sân nhà cũng tương tự bán đồ trên eBay,

and the personal relationships,

but that is also like saying that it's the same thing

hay hội chợ thủ công cũng giống như Etsy.

as a yard sale or a bake sale or babysitting.

That's peer-to-peer.

It's like saying yard sales are the same thing as eBay,

Nhưng điều thực sự diễn ra là chúng ta có sức mạnh

của mạng Internet mở và miễn phí,

or craft fairs are the same thing as Etsy.

và trên hết là chúng ta đang tạo ra một nền tảng cho sự tham gia,

những người ngang hàng hiện đang hợp tác với công ty,

But what's really happening is that we've got the power

tạo ra giá trị chung trên các giá trị chung,

of a free and open Internet,

và cái này củng cố cái kia và bù đắp cho những thiếu sót của cái kia.

and on top of that we're putting a platform for participation,

and the peers are now in partnership with the company,

Tôi gọi đây là Tập đoàn Chia sẻ.

Theo góc độ doanh nghiệp, công ty hiện đang hoạt động rất hiệu quả.

creating shared value on shared values,

and each strengthening the other, and doing what the other can't do.

Rất hiệu quả là sao?

Nó tạo ra lợi thế kinh tế theo quy mô,

I call this Peers, Inc.

sự đầu tư vào nguồn lực đáng kể và dài hạn,

The incorporated side, the company,

chuyên môn của nhiều kiểu người khác nhau và những kiểu trí óc khác nhau,

is doing things that it does really well.

What does it do really well? It creates economies of scale,

và đối với các cá nhân, người tiêu dùng,

nó mang lại các tiêu chuẩn, quy tắc và quyền truy đòi

significant and long-term resource investment,

mà người tiêu dùng chúng ta mong muốn.

the expertise of many different kinds of people

Điều này gần như gắn chặt với lời hứa thương hiệu,

and different kinds of minds, and for individuals,

và các công ty đang truyền tải điều này trên một nền tảng dành cho sự tham gia.

consumers, it's bringing the standards, rules and recourse

Những người ngang hàng đang cho đi và làm những việc

that we really want as consumers,

mà vô cùng tốn kém đối với các công ty.

and this is kind of bound up in a brand promise,

Họ đã mang lại điều gì?

and the companies are providing this on a platform for participation.

Sự đa dạng tuyệt vời, đắt giá với các công ty.

Và nó truyền tải điều gì?

Peers are giving and doing things

Sự bản địa hóa, cá nhân hóa, chuyên môn hóa

that are incredibly expensive for companies to do.

cũng như toàn bộ khía cạnh về mạng xã hội.

What do they bring? They bring this fabulous diversity,

Và các công ty khao khát và háo hức tham gia vào đó ra sao?

expensive for companies. And what does that deliver?

Đó là điều tự nhiên với tôi.

Tôi có thể dễ dàng kết nối với bạn bè.

It delivers localization and customization,

Và nó cũng mang lại sự đổi mới thực sự tuyệt vời,

specialization, and all of this aspect about social networks

và tôi sẽ nói về điều đó sau.

and how companies are yearning and eager to get inside there?

Như vậy, chúng tôi có các người ngang hàng đang cung cấp dịch vụ và sản phẩm,

It's natural for me. Me and my friends, I can connect to them easily.

và công ty đang làm những việc cần làm.

And it also delivers really fabulous innovation,

Cả hai đều đang mang đến những điều tốt nhất của hai bên.

and I'll talk about that later.

So we have the peers that are providing the services and the product,

Một vài ví dụ yêu thích của tôi:

trong lĩnh vực vận tải có Carpooling.com.

and the company that's doing the stuff that companies do.

Mười năm trước, họ có 3,5 triệu người dùng

The two of these are delivering the best of both worlds.

và một triệu chuyến xe chung mỗi ngày.

Đó là điều phi thường.

Some of my favorite examples:

Ngần đấy tương đương với 2.500 chuyến tàu tốc hành của Pháp (TGV).

in transportation, Carpooling.com. Ten years old,

Và hãy thử nghĩ xem, họ chẳng cần xây đường ray hay mua ô tô.

three and a half million people have joined up,

and a million rides are shared every day.

Tất cả điều này xảy ra nhờ công suất thừa.

It's a phenomenal thing. It's the equivalent

Các bạn à, không chỉ là lĩnh vực vận tải, mà tất nhiên còn có ở các lĩnh vực khác.

of 2,500 TGV trains,

and just think, they didn't have to lay a track or buy a car.

Đây là Fiverr.com.

Tôi gặp những nhà sáng lập vài tuần sau khi khai trương,

This is all happening with excess capacity.

và giờ thì trong hai năm, bạn sẽ làm gì để kiếm năm đô-la?

And it's not just with transportation, my love,

750.000 công việc đã được chào mời sau hai năm,

but of course in other realms. Here's Fiverr.com.

I met these founders just weeks after they had launched,

những gì người ta sẽ làm để kiếm năm đô-la.

and now, in two years, what would you do for five dollars?

Và không chỉ những việc dễ dàng mà ai cũng làm được.

Khái niệm Tập đoàn Chia sẻ này nằm trong một lĩnh vực rất khó khăn và phức tạp.

Seven hundred and fifty thousand gigs are now posted after two years,

TopCoder có 400.000 kỹ sư

what people would do for five dollars.

And not just easy things that anyone can do.

đảm nhận các dịch vụ kỹ thuật và thiết kế phức tạp.

This Peers, Inc. concept is in a very difficult and complex realm.

Khi nói chuyện với tôi, Giám đốc của họ nói một câu rất hay.

Anh ấy nói, “Chúng tôi có một cộng đồng sở hữu công ty riêng của mình.”

TopCoder has 400,000 engineers who are delivering

complex design and engineering services.

Và sau đây là ví dụ yêu thích nhất của tôi: Esty

Etsy đang cung cấp hàng thủ công

When I talked to their CEO, he had this great line.

và bán chúng trên thị trường.

He said, "We have a community that owns its own company."

Công ty vừa kỉ niệm bảy năm thành lập,

và sau bảy năm, vào năm ngoái, công ty đã mang lại 530 triệu đô doanh thu

And then my all-time favorite, Etsy.

Etsy is providing goods that people make themselves

and they're selling it in a marketplace.

cho tất cả những cá nhân đã tạo ra những đồ vật đó.

It just celebrated its seventh anniversary,

and after seven years, last year it delivered

Tôi biết các bạn doanh nhân ngoài kia đang nghĩ,

530 million dollars' worth of sales to all those individuals

“Chúa ơi, tôi muốn lập một công ty như vậy”.

Tôi thấy tốc độ, quy mô tuyệt diệu.

Ý bạn là tôi chỉ cần xây dựng nền tảng và mọi người sẽ đăng tải đồ đạc của họ,

who have been making those objects.

còn tôi chỉ ngồi tận hưởng?”

I know you guys out there who are businesspeople,

Xây dựng những nền tảng này để mọi người tham gia không phải là điều dễ dàng.

are thinking, "Oh my God, I want to build one of those.

I see this incredible speed and scale.

Tôi nghĩ đến sự khác biệt của Google Video so với YouTube.

You mean all I have to do is build a platform and all these people are going

to put their stuff on top and I sit back and roll it in?"

Ai mà nghĩ rằng hai thanh niên trẻ và một công ty khởi nghiệp

Building these platforms for participation are so nontrivial to do.

lại có thể đánh bại Google Video? Tại sao?

Tôi thật sự không biết. Tôi chưa nói chuyện với họ.

I think of the difference of Google Video versus YouTube.

Nhưng tôi đang nghĩ, có thể họ thiết kế

nút “chia sẻ” sáng hơn một chút và nằm ở góc phải,

Who would have thought that two young guys and a start-up

tạo điều kiện dễ dàng và tiện lợi hơn

cho cả hai bên mà luôn tham gia các mạng lưới này.

would beat out Google Video? Why?

I actually have no idea why. I didn't talk to them.

Vì vậy, bây giờ tôi thực sự hiểu hơn nhiều về việc xây dựng nền tảng ngang hàng,

But I'm thinking, you know, they probably had

the "share" button a little bit brighter and to the right,

và công ty dạng Tập đoàn Chia sẻ

and so it was easier and more convenient for the two sides

vì tôi đã dành hai năm qua để làm điều tương tự ở Paris.

that are always participating on these networks.

Vì vậy, hãy để tôi nhắc bạn nhớ lại sự khác biệt to lớn

So I actually know a lot about building a peer platform now,

giữa việc xây dựng Buzzcar và Zipcar,

and a Peers, Inc. company, because I've spent

bởi vì bây giờ mỗi việc chúng tôi làm

the last two years doing that in Paris.

đều có hai chủ thể khác nhau mà tôi phải nghĩ tới:

So let me take you back how it's so incredibly different

những chủ sở hữu sẽ cung cấp xe

và những người lái xe sẽ thuê chúng.

building Buzzcar than it was building Zipcar,

Với mỗi quyết định, tôi đều phải cân nhắc điều gì có lợi cho cả hai bên.

because now every single thing we do has these two

Có rất nhiều ví dụ và tôi sẽ cho bạn một ví dụ

different bodies that I have to be thinking about:

the owners who are going to provide the cars

dù không phải là yêu thích của tôi: bảo hiểm.

and the drivers who are going to rent them.

Tôi phải mất một năm rưỡi để xử lý ổn thỏa về bảo hiểm.

Every single decision, I have to think about what is right for both sides.

Hàng giờ đồng hồ ngồi với các đại lý bảo hiểm và nhiều công ty

There are many, many examples and I'll give you one

that is not my favorite example: insurance.

và suy nghĩ của họ về rủi ro và bảo hiểm này đổi mới hoàn toàn ra sao,

mà trước đây họ chưa từng nghĩ đến.

It took me a year and a half to get the insurance just right.

Cực kỳ nhiều tiền, tôi không thể cứ đến đó cùng luật sư

Hours and hours of sitting with insurers and many companies

để tìm hiểu bảo hiểm này khác biệt thế nào, ai chịu trách nhiệm với ai.

and their thoughts about risk and how this is totally innovative,

Và kết quả là chúng tôi có thể bảo vệ các chủ xe

they'd never thought of it before.

về hồ sơ và lịch sử lái xe của chính họ.

Way too much money, I just can't even go there, with lawyers,

Xe được bảo hiểm đầy đủ khi thuê và mang lại những gì người lái xe cần.

trying to figure out how this is different, who's responsible to whom,

and the result was that we were able to provide owners

Và họ cần những gì?

Họ cần mức khấu trừ thấp

protection for their own driving records and their own history.

và hỗ trợ cứu hộ 24 giờ.

Vậy, đây là mẹo nhỏ để được lòng cả hai bên.

The cars are completely insured during the rental,

Vì thế bạn hãy dành một chút thời gian suy nghĩ--

and it gives drivers what they need, and what do they need?

They need a low deductible,

Khi bạn là doanh nhân và vừa thành lập một công ty mới,

and 24-hour roadside assistance.

So this was a trick to get these two sides.

các bước chuẩn bị sơ bộ nêu trên đã hoàn tất

và sau đó công ty sẽ đi vào hoạt động.

So now I want to take you to the moment of --

Điều gì xảy ra?

Vậy, tất cả những tháng chuẩn bị đó đều phát huy tác dụng.

When you're an entrepreneur, and you've started a new company,

Ngày 1/6 năm ngoái, chúng tôi đã khai trương.

there's the, here's all the stuff we do beforehand,

Đó là một khoảnh khắc rất thú vị.

and then the service launches. What happens?

Và tất cả các chủ sở hữu đang đăng ký bổ sung xe của họ.

Thật thú vị.

So all those months of work, they come into play.

Tất cả người thuê xe cũng đăng ký thành viên. Thật tuyệt vời.

Số lượt đặt xe bắt đầu tăng,

Last June 1, we launched. It was an exciting moment.

và lúc này, những chủ xe nhận được tin nhắn và emai với nội dung:

And all the owners are adding their cars. It's really exciting.

“Này, Joe muốn thuê xe của bạn vào cuối tuần.

All the drivers are becoming members. It's excellent.

Bạn có thể kiếm được 60 euro. Tuyệt vời phải không nào? Đồng ý không?”

The reservations start coming in, and here,

Không thấy trả lời.

Kiểu như phần lớn trong số họ chưa hứng thú ngay khi vừa đăng ký,

owners who were getting text messages and emails

that said, "Hey, Joe wants to rent your car for the weekend.

họ chỉ đăng ký để trả lời.

You can earn 60 euros. Isn't that great? Yes or no?"

Vì vậy tôi nghĩ, “Robin à, đây là sự khác biệt

No reply. Like, a huge proportion of them

giữa sản xuất công nghiệp và sản xuất ngang hàng.”

Sản xuất công nghiệp, mục đích chung của sản xuất công nghiệp

couldn't be bothered after they had just started, they just signed up, to reply.

là cung cấp mô hình dịch vụ nhất định, được tiêu chuẩn hóa,

So I thought, "Duh, Robin, this is the difference between

nhất quán mọi lúc,

industrial production and peer production."

và tôi thực sự biết ơn vì điện thoại của mình được sản xuất

Industrial production, the whole point of industrial production

bằng sản xuất công nghiệp.

Và Zipcar cung cấp dịch vụ rất tốt, nhất quán

is to provide a standardized, exact service model

mà hoạt động hoàn hảo.

Nhưng sản xuất ngang hàng làm gì?

that is consistent every single time,

Sản xuất ngang hàng hoàn toàn khác biệt trong cách vận hành,

and I'm really thankful that my smartphone is made

using industrial production.

và phạm vi về chất lượng rất lớn.

And Zipcar provides a very nice, consistent service

Vậy, eBay - nền tảng ngang hàng đầu tiên,

that works fabulously.

But what does peer production do? Peer production

hay có thể gọi là Tập đoàn Chia sẻ,

is this completely different way of doing things,

ngay từ sớm họ đã nhanh nhạy nhận ra rằng chúng ta cần có viết đánh giá, nhận xét

and you have a big quality range, and so eBay, cleverly,

và tất cả mọi thứ đi kèm linh tinh.

the first peer production, Peer, Inc. company, I'd say,

Chúng ta có thể gắn cờ và dẹp nó sang một bên,

để người mua và người tiêu dùng không phải chú ý đến nó.

they figured out early on, we need to have ratings

Cho nên nhìn lại, đó là những điều háo hức và vui mừng mà tôi biết,

and commentaries and all that yucky side stuff.

We can flag that and we can put it to the side, and people

bởi vì mọi điều mà tôi hằng mong đợi thực sự đã thành hiện thực,

who are buyers and consumers don't have to deal with it.

Và đó là gì?

Đó là sự đa dạng của những gì đang diễn ra.

So going back, this is my look of excitement and joy,

Bạn có những chủ xe tuyệt vời khác nhau

với những chiếc xe khác nhau, những mức giá khác nhau,

because all this stuff that I'd also been hoping for

từ những vùng khác nhau.

actually really did happen, and what's that?

(Tiếng cười)

That is the diversity of what's going on.

Họ ăn mặc khác nhau, trông họ khác nhau,

You have these different fabulous owners

và thực sự, tôi rất thích những bức ảnh này mỗi khi ngắm nhìn.

and their different cars, different prices,

different locations. (Laughter)

Họ thật ngầu, thật hào hứng.

They dress differently, and they look different,

Và đây là Selma, tôi mến người lái xe này.

and, really, I love these photos every time I look at them.

Và sau một năm, chúng tôi có 1.000 chiếc xe đỗ ở khắp nước Pháp

Cool guys, excited guys,

và 6.000 thành viên sẵn sàng lái chúng.

and here is Selma, who -- I love this driver.

Điều này sẽ không khả thi về mặt kinh tế

And after a year, we have 1,000 cars

đối với một công ty truyền thống.

that are parked across France and 6,000 people

Quay lại phổ này.

Chuyện đang xảy ra là, chúng ta thấy có mặt không tốt,

who are members and eager to drive them.

This would not be possible to do that in economic fashion

nhưng thật ra cũng có những mặt tốt.

Và tôi có thể kể cho bạn nghe hai câu chuyện tuyệt vời.

for a traditional company.

Một người lái xe kể với tôi rằng họ đã thuê một chiếc ô tô

Back to this spectrum.

để đi đến bờ biển nước Pháp.

So what's happening is, we had the yuck side,

Người chủ đã giao xe cho họ và dặn,

but we actually had this real wow side.

“Bạn biết không, đây là nơi có vách đá,

đây là các bãi biển, đây là bãi biển đẹp nhất ở đây,

And I can tell you two great stories.

A driver was telling me that they went to rent a car

và đây là nơi có nhà hàng cá ngon nhất.”

to go up the coast of France and the owner gave it to them,

Và những người ngang hàng cũng trở thành--

người thuê và người chủ tạo dựng mối quan hệ,

and said, "You know what, here's where the cliffs are,

và vì vậy vào phút cuối, mọi người có thể --

and here's all the beaches, and this is my best beach,

người lái xe có thể nói, “Tôi thực sự cần chiếc xe này, nó có sẵn không?”

and this is where the best fish restaurant is."

Người kia nói, “Chắc chắn rồi. Vợ tôi đang ở nhà. Đến lấy chìa khóa đi.”

And the peers also become,

peers and owners create relationships,

Bạn có thể gặp những điều thực sự tốt đẹp tưởng chừng là không tồn tại,

and so at the last minute people can --

và buộc bạn phải thốt lên “Chà!“.

a driver can say, "Hey, you know what, I really need the car,

Và tôi muốn nói những việc “Chà!” này đang xảy ra là nhờ có các cá nhân.

is it available?" And that person will say,

"Sure, my wife's at home. Go pick up the keys. Go do it."

Nếu là một công ty, có thể phải có mười người phụ trách đổi mới,

So you can have these really nice things that can't happen,

and it's a kind of "Wow!" and I want to say "Wow!"

hoặc 100 người phụ trách đổi mới.

Ở các công ty đi theo hướng Tập đoàn Chia sẻ,

type of thing that's happening here, because individuals,

hàng chục, hàng trăm, hàng nghìn và thậm chí hàng triệu người

if you're a company, what happens is you might have

đang áp thử nghiệm mô hình này.

10 people who are in charge of innovation,

or 100 people who are in charge of innovation.

Và từ tất cả những ảnh hưởng và nỗ lực đó,

What happens in Peer, Inc. companies is that you have

sẽ có hàng vạn đổi mới xuất hiện.

tens and hundreds and thousands and even millions

of people who are creating experiments on this model,

Và một trong những lý do,

nếu truy ngược lý do tại sao tôi đặt tên công ty là Buzzcar,

and so out of all that influence and that effort,

tôi muốn nhắc nhở mọi người về sức mạnh của tổ ong,

you are having this exceptional amount of innovation

that is coming out.

và khả năng đáng kinh ngạc của nó để tạo ra nền tảng này

So one of the reasons, if we come back to why did I

mà các ong thợ muốn tham gia và đổi mới.

call it Buzzcar? I wanted to remind all of us

Và với tôi, khi nghĩ về tương lai của chúng tôi,

about the power of the hive,

và tất cả những vấn đề dường như khó giải quyết,

and its incredible facility to create this platform

that individuals want to participate and innovate on.

quy mô là bất khả thi và rất cấp bách.

Tập đoàn Chia sẻ cung cấp tốc độ và quy mô

And for me, when I think about our future,

cũng như sự đổi mới và sáng tạo để giải quyết những vấn đề này.

and all of those problems that seem incredibly large,

Chúng tôi chỉ cần tạo ra nền tảng tuyệt vời dành cho sự tham gia --

the scale is impossible, the urgency is there,

Peers, Inc. provides the speed and scale

không dễ dàng gì.

Vì vậy tôi tiếp tục nghĩ rằng

and the innovation and the creativity that is going to answer these problems.

vận tải là vấn đề rắc rối nhất vũ trụ.

Với tôi, nọi vấn đề đều quy về vận tải.

All we have to do is create a fabulous platform for participation -- nontrivial.

Nhưng có nhiều lĩnh vực khác là những vấn đề lớn, sâu sắc

So I continue to think that

transportation is the center of the hard universe.

mà tôi biết rằng ta có thể giải quyết,

và mọi người đang tìm kiếm giải pháp trong nhiều lĩnh vực,

All problems come back to transportation for me.

nhưng có một nhóm những điều thực sự tuyệt vời

But there are all these other areas that are these profound,

với sức mạnh của mô hình Tập đoàn Chia sẻ này.

big problems that I know that we can work on,

Vậy là, trong thập kỷ qua, chúng ta đã chìm đắm trong

and people are working on them in many different sectors,

but there's this really fabulous group of things

sức mạnh của Internet và cách nó trao quyền cho các cá nhân.

with the power of this Peers, Inc. model.

Và đối với tôi, điều mà Tập đoàn chia sẻ làm

So over the last decade, we've been reveling in

là nâng Internet lên tầm cao mới.

Bây giờ chúng tôi đang tập hợp sức mạnh của công ty và tập đoàn

the power of the Internet and how it's empowered individuals,

cũng như tăng cường sức mạnh cho các cá nhân.

and for me, what Peers, Inc. does

Với tôi, đó là sự hợp tác.

is it takes it up a notch. We're now bringing the power

Cùng nhau, chúng ta có thể làm được.

of the company and the corporation

(Vỗ tay)

Cám ơn mọi người.

and supercharging individuals.

(Vỗ tay)

So for me, it's a collaboration.

Together, we can. (Applause)

Thank you. (Applause)