Joel Selanikio: The surprising seeds of a big-data revolution in healthcare

Joel Selanikio: Những hạt mầm kỳ diệu của cuộc cánh mạng về dữ liệu trong lĩnh vực sức khỏe

Translator: Nhung Nguyen Reviewer: Ha Thu Hai

Có một chuyện cười cũ về một viên cảnh sát đi tuần trong khu vực của mình

There's an old joke about a cop

who's walking his beat in the middle of the night,

vào lúc nửa đêm

and he comes across a guy under a street lamp

và anh ta tình cờ gặp một gã dưới ngọn đèn đường

đang đi qua đi lại, có vẻ như đang tìm kiếm thứ gì đó

who's looking at the ground and moving from side to side,

and the cop asks him what he's doing.

viên cảnh sát hỏi anh ta. Anh đang làm gì thế?

The guys says he's looking for his keys.

Gã nói: tôi đang tìm chùm chìa khóa của mình

So the cop takes his time

Thế là viên cảnh sát giúp hắn tìm kiếm

and looks over and kind of makes a little matrix

nhìn qua nhìn lại một hồi

and looks for about two, three minutes.

khoảng 2 -3 phút. Không thấy chiếc chìa khóa nào cả

No keys.

The cop says, "Are you sure?

Viên cảnh sát hỏi: "Anh có chắc không? Này anh bạn,

Hey buddy, are you sure you lost your keys here?"

Anh có chắc chắn là chiếc chìa khóa bị rơi ở đây không?"

And the guy says, "No, actually I lost them

và gã đó trả lời: "Không, không, thực ra tôi mất chìa khóa

ở đầu kia của con phố

down at the other end of the street,

nhưng ánh đèn sáng hơn ở đây."

but the light is better here."

(Laughter)

There's a concept that people talk about nowadays called "big data."

Ngày nay có một khái niệm mà người ta nói đến nhiều

đó là "dữ liệu lớn", và những gì họ đang nói

And what they're talking about is all of the information

là tất cả thông tin mà chúng ta tạo ra

that we're generating through our interaction

thông qua sự tương tác với nhau và qua mạng internet,

with and over the Internet,

everything from Facebook and Twitter

tất cả mọi thứ từ mạng xã hội Facebook và Twitter

đến nhạc, phim ảnh, trực tuyến, tất cả các loại công cụ này,

to music downloads, movies, streaming, all this kind of stuff,

the live streaming of TED.

và cả những TED video nữa.

And the folks who work with big data, for them,

Và những người làm việc với dữ liệu lớn nói rằng, với họ,

they talk about that their biggest problem

vấn đề lớn nhất là

is we have so much information.

ta có quá nhiều thông tin,

The biggest problem is: how do we organize all that information?

vấn đề lớn nhất là, làm thế nào sắp xếp được tất cả những thông tin đó?

Tôi có thể nói cho bạn rằng làm việc trong lĩnh vực y tế toàn cầu,

I can tell you that, working in global health,

that is not our biggest problem.

đó không phải là một vấn đề lớn nhất của chúng tôi.

Because for us, even though the light is better on the Internet,

Bởi vì với chúng tôi, mặc dù "ánh sáng"

tốt hơn trên mạng internet

the data that would help us solve the problems we're trying to solve

những dữ liệu có thể giúp chúng ta giải quyết các vấn đề

mà chúng ta đang phải đối mặt không thực sự hiện hữu trên mạng internet.

is not actually present on the Internet.

So we don't know, for example,

Chẳng hạn như chúng ta không biết có bao nhiêu người

how many people right now are being affected by disasters

hiện nay đang bị ảnh hưởng bởi thiên tai

hoặc bởi các xung đột và mâu thuẫn trên thế giới

or by conflict situations.

We don't know for, really, basically, any of the clinics

Chúng ta thực sự không biết trong các phòng khám bệnh

in the developing world,

ở các nước đang phát triển, nơi nào có thuốc

which ones have medicines and which ones don't.

và nơi nào không

We have no idea of what the supply chain is for those clinics.

chúng ta không biết gì về chuỗi phân phối cho các phòng khám đó

Chúng ta không biết - và điều này thực sự khiến tôi rất ngạc nhiên -

We don't know -- and this is really amazing to me -- we don't know

có bao nhiêu trẻ em đã được sinh ra,

how many children were born -- or how many children there are --

hoặc có bao nhiêu trẻ em ở Bolivia

in Bolivia or Botswana or Bhutan.

hay Botswane hay Bhutan.

Chúng ta không biết có bao nhiêu đứa trẻ đã chết tuần trước

We don't know how many kids died last week

ở bất kỳ một quốc gia nào.

in any of those countries.

We don't know the needs of the elderly, the mentally ill.

Chúng ta không biết đến nhu cầu của người già, người bị bệnh tâm thần.

For all of these different critically important problems

Đối với những vấn đề quan trọng này

or critically important areas that we want to solve problems in,

hay những lĩnh vực quan trọng mà ta muốn giải quyết những vấn đề trong đó

về cơ bản, chúng ta không biết gì cả.

we basically know nothing at all.

And part of the reason why we don't know anything at all

và một phần lý do tại sao ta không biết một chút gì

is that the information technology systems that we use in global health

là vì các hệ thống công nghệ thông tin

về sức khỏe toàn cầu mà ta sử dụng để tìm kiếm dữ liệu

to find the data to solve these problems is what you see here.

để giải quyết các vấn đề là những gì mà bạn nhìn thấy ở đây.

This is about a 5,000-year-old technology.

Đây là một công nghệ có tuổi đời khoảng 5000 năm.

Some of you may have used it before.

Một vài người trong số các bạn có thể đã dùng nó trước đây.

Hiện nay nó đã trở nên lỗi thời, nhưng chúng ta vẫn sử dụng nó

It's kind of on its way out now,

but we still use it for 99 percent of our stuff.

cho 99% công việc của mình.

Đó là một mẫu giấy tờ, và những gì bạn đang nhìn thấy

This is a paper form.

And what you're looking at is a paper form

là một tờ giấy trên tay một y tá Bộ y tế ở Indonesia,

in the hand of a Ministry of Health nurse in Indonesia,

người đang đi đến các vùng nông thôn Indonesia

who is tramping out across the countryside

in Indonesia on, I'm sure, a very hot and humid day,

vào một ngày, mà tôi chắc chắn, là rất nóng và ẩm ướt

and she is going to be knocking on thousands of doors

và cô ấy sẽ gõ cửa hàng nghìn ngôi nhà

over a period of weeks or months,

trong khoảng thời gian vài tuần hoặc vài tháng,

gõ cửa các nhà và nói rằng, "Xn lỗi,

knocking on the doors and saying,

"Excuse me, we'd like to ask you some questions.

Xin vui lòng cho chúng tôi hỏi bạn một số câu hỏi.

Do you have any children? Were your children vaccinated?"

Bạn có con không? Con của bạn có được tiêm chủng không?

Because the only way we can actually find out

bời vì đó là cách duy nhất ta thực sự có thể tìm ra

có bao nhiêu trẻ em được tiêm chủng ở đất nước Indonesia,

how many children were vaccinated in the country of Indonesia,

tỷ lệ phần trăm bao nhiêu trẻ được tiêm chủng Những số liệu này thực sự không có

what percentage were vaccinated,

is actually not on the Internet, but by going out and knocking on doors,

trên mạng internet mà phải thông qua việc đi ra ngoài và gõ cửa từng nhà,

đôi khi hàng chục ngàn nhà.

sometimes tens of thousands of doors.

Sometimes it takes months to even years to do something like this.

Đôi khi phải mất hàng tháng thậm chí hàng năm

để làm điều đó

You know, a census of Indonesia

Bạn biết đấy, một cuộc điều tra dân số ở Indonesia

would probably take two years to accomplish.

sẽ có thể mất 2 năm để hoàn thành.

And the problem, of course, with all of this

Và vấn đề là, tất nhiên, với tất cả điều này

is that, with all those paper forms --

với tất cả những mẫu giấy đó - tôi phải nói với bạn

and I'm telling you, we have paper forms for every possible thing:

chúng ta có đủ các loại mẫu giấy đơn từ cho tất cả mọi thứ

chúng ta có mẫu phiếu giấy cho các cuộc khảo sát tiêm chủng.

We have paper forms for vaccination surveys.

We have paper forms to track people who come into clinics.

chúng ta có các mẫu phiếu giấy để theo dõi mọi người đến các phòng khám.

We have paper forms to track drug supplies, blood supplies --

chúng ta có các mẫu phiếu giấy để theo dõi nguồn cung cấp thuốc,

cung cấp máu, tất cả các mẫu phiếu giấy khác nhau

all these different paper forms for many different topics,

cho rất nhiều các chủ đề khác nhau

they all have a single, common endpoint,

tất cả chúng đều có một điểm chung duy nhất,

and the common endpoint looks something like this.

và điểm chung đó thường trông giống như thế này.

And what we're looking at here is a truckful of data.

Và những gì chúng tôi đang nhìn thấy ở đây là rất nhiều dữ liệu

đó là dữ liệu từ các cuộc khảo sát về tỷ lệ tiêm chủng

This is the data from a single vaccination coverage survey

in a single district in the country of Zambia

ở một huyện ở Zambia

from a few years ago, that I participated in.

mà tôi đã tham gia từ một vài năm trước

The only thing anyone was trying to find out

Điều duy nhất mà chúng tôi đã cố gắng tìm hiểu

is what percentage of Zambian children are vaccinated,

là tỷ lệ phần trăm trẻ em ở Zambia được tiêm phòng,

and this is the data, collected on paper over weeks,

và đó là dữ liệu, thu thập trên giấy qua nhiều tuần,

from a single district,

từ một quận, có quy mô tương đương với một thị xã

which is something like a county in the United States.

ở Mỹ.

You can imagine that, for the entire country of Zambia,

Bạn có thể tưởng tượng rằng, đối với toàn bộ đất nước Zambia,

việc trả lời một câu hỏi duy nhất

answering just that single question ...

looks something like this.

sẽ trông giống như thế này đây

Xe này nối tiếp xe kia

Truck after truck after truck,

chất đầy các đống tài liệu.

filled with stack after stack after stack of data.

And what makes it even worse is that's just the beginning.

Điều tệ hơn là

đó mới chỉ là khởi đầu mà thôi,

Because once you've collected all that data,

bởi vì một khi bạn đã thu thập tất cả dữ liệu,

of course, someone -- some unfortunate person --

đương nhiên một ai đó,

một người không may mắn nào đó, sẽ phải nhập những dữ liệu này vào máy tính

is going to have to type that into a computer.

When I was a graduate student,

Khi còn là một sinh viên cao học, tôi đã từng

I actually was that unfortunate person sometimes.

là người không may mắn đó một vài lần.

I can tell you, I often wasn't really paying attention.

Tôi có thể nói với bạn, tôi thường không thực sự tập trung cho lắm.

I probably made a lot of mistakes when I did it

tôi có thể đã mắc rất nhiều lỗi khi nhập dữ liệu

that no one ever discovered, so data quality goes down.

mà không một ai phát hiện ra, nên sự chính xác của dữ liệu thu bị giảm đi

But eventually that data, hopefully, gets typed into a computer,

nhưng cuối cùng thì những dữ liệu đó cũng được nhập vào một máy tính

and someone can begin to analyze it,

và một ai đó có thể bắt đầu phân tích nó,

and once they have an analysis and a report,

và một khi họ có bản phân tích và bài báo cáo thì

hy vọng rằng sau đó, bạn có thể lấy các kết quả thu thập dữ liệu đó

hopefully, then you can take the results of that data collection

and use it to vaccinate children better.

và dùng nó để cải thiện công việc tiêm chủng trẻ em

Because if there's anything worse in the field of global public health --

Bởi vì nếu có bất kỳ điều gì tồi tệ hơn,

trong lĩnh vực sức khỏe cộng đồng toàn cầu,

I don't know what's worse than allowing children on this planet

Tôi không biết điều gì có thể tệ hơn là việc để trẻ em trên hành tinh này

to die of vaccine-preventable diseases --

phải chết vì những căn bệnh có thể ngăn ngừa được bằng vaccine

diseases for which the vaccine costs a dollar.

những bệnh mà chỉ phải tốn chi phí tiêm chủng là một đôla.

And millions of children die of these diseases every year.

Hàng triệu trẻ em chết vì những bệnh này mỗi năm.

Thực tế là, hàng triệu chỉ là ước tính sơ bộ bởi vì

And the fact is, millions is a gross estimate,

because we don't really know how many kids die each year of this.

chúng ta không thực sự biết rằng hàng năm có bao nhiêu trẻ em chết vì những điều này.

What makes it even more frustrating is that the data-entry part,

Một điều thậm chí làm người ta phẫn nộ hơn là

việc nhập dữ liệu, việc mà tôi đã làm khi là một sinh viên cao học

the part that I used to do as a grad student,

đôi khi có thể mất đến 6 tháng.

can take sometimes six months.

Sometimes it can take two years to type that information into a computer,

Đôi khi có thể mất cả 2 năm để nhập thông tin vào một máy tính

và đôi khi, thực ra không thất thường lắm,

And sometimes, actually not infrequently,

it actually never happens.

là thậm chí còn không bao giờ thực hiện.

Now try and wrap your head around that for a second.

Giờ hãy thử suy nghĩ xung quanh vấn đề đó khoảng 1 giây.

You just had teams of hundreds of people.

Bạn chỉ có một đội 100 người.

They went out into the field to answer a particular question.

Họ đi đến các địa phương để tìm câu trả lời cho một câu hỏi nhất định

Bạn có thể dành ra 100 nghìn đôla

You probably spent hundreds of thousands of dollars

cho nhiên liệu, sao chép và công tác phí,

on fuel and photocopying and per diem.

và sau đó vì một vài lý do, động lực bị mất đi

And then for some reason, momentum is lost

or there's no money left,

hoặc không còn đủ tài chính,

and all of that comes to nothing,

và tất cả những điều đã làm chẳng là gì nữa

because no one actually types it into the computer at all.

bởi vì không ai thực sự nhập thông tin vào máy tính

The process just stops.

Quá trình đó ngưng lại. Chuyện thế này lúc nào cũng xảy ra.

Happens all the time.

This is what we base our decisions on in global health:

Đây là thứ mà chúng ta dựa vào để quyết định về sức khỏe toàn cầu:

little data, old data, no data.

ít dữ liệu, dữ liệu cũ, không có dữ liệu.

So back in 1995,

quay trở về năm 1995, tôi bắt đầu nghĩ về cách

I began to think about ways in which we could improve this process.

mà chúng ta có thể cải thiện quá trình này.

Now 1995 -- obviously, that was quite a long time ago.

Hiện tại năm 1995, rõ ràng là đã khá lâu rồi.

It kind of frightens me to think of how long ago that was.

Tôi đã cảm thấy sợ khi nghĩ rằng đó quả là đã từ quá lâu rồi.

bộ phim đứng đầu của năm đó là

The top movie of the year was "Die Hard with a Vengeance."

Die Hard with a Vengeance

Như các bạn có thể thấy, hồi đó Bruce Willis còn rất nhiều tóc.

As you can see, Bruce Willis had a lot more hair back then.

I was working in the Centers for Disease Control

còn tôi thì đang làm việc tại trung tâm kiểm soát dịch bệnh,

and I had a lot more hair back then as well.

và hồi đó tôi cũng có nhiều tóc hơn bây giờ.

But to me, the most significant thing that I saw in 1995

nhưng với tôi, điều quan trọng nhất mà tôi nhìn thấy năm 1995

was this.

là điều này.

Thật khó để tưởng tượng, nhưng vào năm 1995,

Hard for us to imagine, but in 1995,

this was the ultimate elite mobile device.

đây là thiết bị di động tối ưu nhất.

It wasn't an iPhone. It wasn't a Galaxy phone.

Đúng không ? Đó không phải là một chiếc Iphone. Đó không phải là một chiếc điện thoại Galaxy.

It was a PalmPilot.

Nó là một chiếc Palm Pilot.

And when I saw the PalmPilot for the first time, I thought,

và khi tôi nhìn Palm Pilot lần đầu tiên, tôi đã nghĩ,

"Why can't we put the forms on these PalmPilots?

tại sao chúng ta không thể đặt các mẫu phiếu vào Palm Pilots

And go out into the field just carrying one PalmPilot,

và đi điều tra ở địa phương với chỉ một chiếc Palm Pilot

có thể chứa được hàng nghìn mẫu phiếu giấy?

which can hold the capacity of tens of thousands of paper forms?

Tại sao ta không cố gắng làm điều đó?

Why don't we try to do that?

Because if we can do that,

Bởi vì nếu có thể làm điều đó, nếu chúng ta thực sự có thể

if we can actually just collect the data electronically, digitally,

thu thập dữ liệu bằng công nghệ điện tử hay kỹ thuật số,

from the very beginning,

ngay từ lúc đầu,

we can just put a shortcut right through that whole process

chúng ta có thể tìm ra đường tắt cho cả quá trình

of typing, of having somebody type that stuff into the computer.

nhập dữ liệu,

hoặc thuê một ai đó nhập liệu cho chúng ta

We can skip straight to the analysis

chúng ta có thể nhảy ngay đến giai đoạn phân tích

and then straight to the use of the data to actually save lives."

và sau đó đến việc sử dụng dữ liệu để cứu sống người bệnh sẽ nhanh hơn

So that's what I began to do.

và vì vậy đó là những gì mà tôi đã thực sự bắt tay vào làm.

Working at CDC, I began to travel to different programs around the world

Làm việc ở CDC, tôi bắt đầu đi đến các chương trình khác nhau

trên khắp thế giới để đào tạo họ cách sử dụng Palm Pilots

and to train them in using PalmPilots to do data collection,

thực hiện thu thập dữ liệu thay bằng việc sử dụng giấy.

instead of using paper.

And it actually worked great.

và đó thực sự là một công việc to lớn.

It worked exactly as well as anybody would have predicted.

nó diễn ra chính xác như những gì mà người ta tiên đoán

Bạn biết gì không? Thu thập dữ liệu điện tử

What do you know?

Digital data collection is actually more efficient than collecting on paper.

thực sự là hiệu quả hơn nhiều so với việc thu thập trên giấy.

Trong khi tôi đang làm điều này, đối tác kinh doanh của tôi, Rose,

While I was doing it, my business partner,

người đang ngồi ở đây với chồng của cô ấy, Matthew, trên khán đài

Rose, who's here with her husband, Matthew, here in the audience,

Rose đã làm một việc tương tự cho Hội chữ thập đỏ Mỹ.

Rose was out doing similar stuff for the American Red Cross.

Vấn đề là, sau một vài năm đang làm điều đó,

The problem was, after a few years of doing that,

tôi nhận ra mình đã làm

I realized -- I had been to maybe six or seven programs --

6 hoặc 7 chương trình, và tôi nghĩ,

and I thought, you know, if I keep this up at this pace,

Nếu duy trì tốc độ này

over my whole career,

với toàn bộ sự nghiệp của tôi, có thể tôi sẽ đạt tới

maybe I'm going to go to maybe 20 or 30 programs.

20 hoặc 30 chương trình.

But the problem is, 20 or 30 programs,

nhưng vấn đề là, 20 hoặc 30 chương trình,

like, training 20 or 30 programs to use this technology,

việc đào tạo 20 hoặc 30 chương trình để sử dụng công nghệ,

that is a tiny drop in the bucket.

chỉ như muối bỏ bể

Nhu cầu này, nhu cầu cho dữ liệu để chạy các chương trình tốt hơn,

The demand for this, the need for data to run better programs

just within health -- not to mention all of the other fields

chỉ trong y tế, không nói đến tất cả các lĩnh vực khác

in developing countries -- is enormous.

ở các quốc gia đang phát triển, là cực kỳ to lớn.

There are millions and millions and millions of programs,

Có hàng triệu và hàng triệu và hàng triệu chương trình,

millions of clinics that need to track drugs,

hàng triệu bệnh viện cần điều tra lượng thuốc

millions of vaccine programs.

và hàng triệu các chương trình tiêm chủng.

There are schools that need to track attendance.

Có các trường học cần được theo dõi lượng học sinh đến trường

Có tất những chương trình khác nhau như thế

There are all these different things for us to get the data that we need to do.

để chúng tôi thu thập dữ liệu cần thiết.

và tôi nhận ra rằng, nếu tiếp tục làm việc theo cách mà tôi đang làm,

And I realized if I kept up the way that I was doing,

I was basically hardly going to make any impact

về cơ bản tôi sẽ chẳng thay đổi được gì

khi sự nghiệp kết thúc

by the end of my career.

And so I began to rack my brain,

và vì thế tôi bắt đầu vắt óc

trying to think about, what was the process that I was doing?

để cố gắng suy nghĩ về, bạn biết đấy,

về quy trình mà tôi đang làm,

How was I training folks,

làm thế nào để đào tạo những người đó và cái gì là vấn đề khúc mắc ở đây

and what were the bottlenecks and what were the obstacles

và cái gì là chướng ngại vật ngăn việc thực hiện điều đó nhanh hơn

to doing it faster and to doing it more efficiently?

và hiệu quả hơn?

And, unfortunately, after thinking about this for some time,

Thật không may, sau một thời gian suy nghĩ về nó,

I identified the main obstacle.

tôi nhận ra rằng - tôi đã xác định được chướng ngại vật chính.

And the main obstacle, it turned out --

Chướng ngại vật chính đó, hóa ra,

and this is a sad realization --

và đây thực sự là một nhận thức đáng buồn

rằng chướng ngại vật đó chính là tôi

the main obstacle was me.

So what do I mean by that?

Điều đó có nghĩa là gì?

I had developed a process

Tôi đã phát triển một quy trình

whereby I was the center of the universe of this technology.

trong đó tôi là trung tâm

Nếu bạn muốn sử dụng công nghệ này, bạn phải liên lạc với tôi.

If you wanted to use this technology, you had to get in touch with me.

nghĩa là bạn phải biết tôi tồn tại.

That means you had to know I existed.

sau đó bạn phải kiếm ra tiền để trả cho tôi

Then you had to find the money to pay for me to fly out to your country

để bay đến đất nước của bạn

và tiền để trả khách sạn cho tôi

and the money to pay for my hotel and my per diem and my daily rate.

công tác phí và chi tiêu hàng ngày của tôi

So you could be talking about 10- or 20- or 30,000 dollars,

Những khoản tiền đó có thể lên tới 10,000 hoặc 20.000 hoặc 30.000 đôla

if I actually had the time or it fit my schedule

đó là nếu tôi thực sự có thời gian hoặc việc đó phù hợp với kế hoạch của tôi

and I wasn't on vacation.

và tôi phải không đang đi nghỉ.

The point is that anything,

Điều quan trong là bất cứ điều gì, bất cứ hệ thống nào phụ thuộc

any system that depends on a single human being

vào một người duy nhất hoặc 2 hoặc 3 hoặc 5 người,

or two or three or five human beings --

it just doesn't scale.

thì đều không thể phát triển trên quy mô lớn hơn được

And this is a problem for which we need to scale this technology,

Và đây là vấn đề khiến chúng ta cần phải mở rộng công nghệ này

và chúng ta cần phải làm điều đó ngay bây giờ.

and we need to scale it now.

And so I began to think of ways in which I could basically

Vì vậy, tôi bắt đầu nghĩ về các cách

có thể giúp tôi đứng ngoài cuộc.

take myself out of the picture.

Bạn biết đây, tôi đã suy nghĩ,

And, you know, I was thinking,

"How could I take myself out of the picture?"

làm thế nào để có thể đứng ngoài cuộc

for quite some time.

trong một thời gian.

I'd been trained that the way you distribute technology

Các bạn biết đấy, tôi đã được dạy rằng

cách mà bạn phân phối công nghệ trong môi trường phát triển quốc tế

within international development

is always consultant-based.

vẫn phải dựa vào tư vấn

It's always guys that look pretty much like me,

Đó là những gã trông khá giống tôi đây

flying from countries that look pretty much like this

bay từ các quốc gia trông khá giống như thế này

to other countries with people with darker skin.

đến các quốc gia khác với những người có làn da sẫm màu hơn.

And you go out there, and you spend money on airfare

và bạn đến đó tốn tiền vào vé máy bay

and you spend time and you spend per diem

tốn thời gian và công tác phí

and you spend for a hotel and all that stuff.

tốn tiền vào khách sạn và dùng tất cả những thứ khác

As far as I knew, that was the only way you could distribute technology,

Tôi từng nghĩ đó là cách duy nhất

để bạn có thể phân phối công nghệ, và tôi không thể tìm ra một cách nào khác nữa.

and I couldn't figure out a way around it.

nhưng phép màu đã xảy ra,

But the miracle that happened --

I'm going to call it Hotmail for short.

tôi sẽ gọi nó là Hotmail cho ngắn.

You may not think of Hotmail as being miraculous,

Hiện giờ bạn có thể không nghĩ rằng Hotmail là một điều kỳ diệu,

but for me it was miraculous,

nhưng với tôi nó là một điều kỳ diệu, bởi vì tôi nhận ra rằng,

because I noticed, just as I was wrestling with this problem --

cũng giống như tôi đang đau đầu với vấn đề này,

I was working in sub-Saharan Africa, mostly, at the time --

tôi đang làm việc ở châu Phi khu vực cận Sahara vào thời điểm đó.

I noticed that every sub-Saharan African health worker

Tôi nhận thấy rằng tất cả các nhân viên y tế

that I was working with had a Hotmail account.

mà tôi làm việc cùng, ở đây đều có một địa chỉ Hotmail.

và tôi chợt nghĩ ra, khá đột ngột,

And it struck me, "Wait a minute --

rằng đợi đã, tôi biết rằng người của Hotmail

I know the Hotmail people surely didn't fly to the Ministry of Health in Kenya

chắc chắn không bay đến Bộ y tế của Kenya

to train people in how to use Hotmail.

để đào tạo mọi người cách sử dụng Hotmail.

So these guys are distributing technology, getting software capacity out there,

Hóa ra những người này đang phân phối công nghệ.

Họ đưa khả năng sử dụng phần mềm ra ngoài

but they're not actually flying around the world.

mà không cần phải thực sự bay khắp thế giới.

Tôi cần suy nghĩ về điều đó nhiều hơn.

I need to think about this more."

While I was thinking about it,

Trong khi suy nghĩ về nó, mọi người bắt đầu sử dụng

people started using even more things like this, just as we were.

nhiều hơn những thứ như thế, cũng giống như chúng ta vậy.

They started using LinkedIn and Flickr and Gmail and Google Maps --

Họ bắt đầu sử dụng LinkedIn and Flickr

và Gmail và Google Maps, tất cả mọi thứ.

all these things.

Of course, all of these things are cloud based

tất nhiên, tất cả những điều này là dựa trên điện toán đám mây.

and don't require any training.

và không đòi hỏi bất kỳ công việc đào tạo nào.

They don't require any programmers.

họ không cần những nhà lập trình.

They don't require consultants.

họ không cần bất kỳ nhà tư vấn nào, bởi vì

Because the business model for all these businesses

mô hình kinh doanh cho tất cả các doanh nghiệp này

requires that something be so simple we can use it ourselves,

yêu cầu một thứ đơn giản mà chúng ta có thể sử dụng

with little or no training.

mà không cần hoặc cần rất ít tập huấn.

You just have to hear about it and go to the website.

bạn chỉ cần phải nghe về nó và vào trang web.

và vì thế tôi nghĩ, điều gì sẽ xảy ra nếu chúng ta xây dựng phần mềm

And so I thought, what would happen if we built software

to do what I'd been consulting in?

để làm những việc mà tôi đang tư vấn cho mọi người

Instead of training people how to put forms onto mobile devices,

thay vì đào tạo mọi người làm thế nào

để đưa các mẫu phiếu vào thiết bị di động,

let's create software that lets them do it themselves with no training

hãy tạo ra phần mềm cho phép họ có thể tự làm điều đó

mà không phải được đào tạo và không cần sự tham gia của tôi

and without me being involved.

Và đó chính xác là những gì chúng tôi đã làm.

And that's exactly what we did.

So we created software called Magpi, which has an online form creator.

Thế là chúng tôi tạo ra phần mềm có tên gọi là Magpi,

và nó có một chức năng tạo ra mẫu đơn trực tuyến

No one has to speak to me,

Không ai phải nói chuyện với tôi.

you just have to hear about it and go to the website.

bạn chỉ phải nghe về nó và vào trang web.

You can create forms, and once you've created the forms,

Bạn có thể tạo ra các mẫu đơn, và một khi xong việc,

you push them to a variety of common mobile phones.

bạn có thể chuyển chúng sang các loại điện thoại di động thông thường

Obviously, nowadays, we've moved past PalmPilots to mobile phones.

Rõ ràng là ngày nay, chúng ta đã chuyển từ Palm Pilots của quá khứ

sang những máy di động.

And it doesn't have to be a smartphone, it can be a basic phone,

và nó không cần phải là một chiếc điện thoại thông mình.

Nó có thể chỉ là một chiếc điện thoại thông thường như chiếc điện thoại bên phải kia

like the phone on the right, the basic Symbian phone

bạn biết đấy, loại cơ bản dùng hệ điều hành Symbian

that's very common in developing countries.

rất phổ biến ở các quốc gia đang phát triển.

And the great part about this is it's just like Hotmail.

Và một điều rất hay là, cũng giống như Hotmail.

It's cloud based,

nó là dữ liệu đám mây, nó không yêu cầu bất kỳ huấn luyện sử dụng,

and it doesn't require any training, programming, consultants.

lập trình hay tư vấn nào.

But there are some additional benefits as well.

nhưng có cả một vài lợi ích bổ sung

bây giờ chúng ta đều biết, khi xây dựng hệ thống này,

Now we knew when we built this system,

toàn bộ ý nghĩa của nó, giống như với Palm Pilots,

the whole point of it, just like with the PalmPilots,

was that you'd be able to collect the data

là bạn phải, bạn có thể

thu thập dữ liệu và ngay lập tức tải và nhận dữ liệu của bạn.

and immediately upload the data and get your data set.

nhưng cái chúng tôi nhận ra là, đương nhiên, vì nó đã ở trên một cái máy tính,

But what we found, of course, since it's already on a computer,

chúng tôi có thể gửi bản đồ, phân tích và vẽ đồ thị ngay lập tức

we can deliver instant maps and analysis and graphing.

We can take a process that took two years

chúng tôi có thể thực hiện một quá trình mà trước đó phải mất đến 2 năm

and compress that down to the space of five minutes.

chỉ trong vòng khoảng 5 phút.

Sự cải tiến về hiệu quả là không thể tin được

Unbelievable improvements in efficiency.

Cloud based, no training, no consultants, no me.

Dựa trên điện toán đám mây, không đào tạo, không người tư vấn, không cần tôi.

And I told you that in the first few years

Và tôi đã nói với bạn rằng trong vài năm đầu

of trying to do this the old-fashioned way,

khi cố gắng thực hiện việc này theo cách cũ xưa

going out to each country,

đi đến từng nước một

chúng tôi đã chỉ có thể tập huấn được,

we probably trained about 1,000 people.

tôi cũng không chắc nữa, chắc chỉ khoảng 1000 người

What happened after we did this?

Điều gì đã xảy ra sau khi chúng tôi làm điều này?

In the second three years,

Trong ba năm tiếp theo, chúng tôi đã có 14,000 người

we had 14,000 people find the website,

tìm đến trang web, đăng nhập, và bắt đầu sử dụng nó để thu thập số liệu

sign up and start using it to collect data:

data for disaster response,

số liệu cho việc phản hồi sau thiên tai

Những người chăn nuôi lợn ở Canada theo dõi dịch bệnh ở lợn và đàn lợn

Canadian pig farmers tracking pig disease and pig herds,

people tracking drug supplies.

Mọi người theo dõi nguồn cung cấp thuốc

One of my favorite examples, the IRC, International Rescue Committee,

Một trong những ví dụ ưa thích của tôi là IRC

tên gọi tắt của Ủy ban giải cứu quốc tế

they have a program where semi-literate midwives,

Họ có một chương trình tại nơi có người đỡ đẻ không được đi học đầy đủ

using $10 mobile phones,

sử dụng những chiếc điện thoại trị giá $10

send a text message using our software, once a week,

gửi một đoạn tin nhắn bằng phần mềm của chúng tôi

mỗi tuần một lần về số ca sinh nở

with the number of births and the number of deaths,

và số cả tử vong, điều này đã giúp IRC có được

which gives IRC something that no one in global health has ever had:

thứ mà chưa tổ chức nào trong lĩnh vực y tế toàn cầu nào từng có:

a near-real-time system of counting babies,

một hệ thống thống kê trẻ em cập nhật tức thời

of knowing how many kids are born,

cho biết có bao nhiêu đứa trẻ được sinh ra

of knowing how many children there are in Sierra Leone,

cho biết có bao nhiêu trẻ em

ở Sierra Leone, nơi diễn ra việc này

which is the country where this is happening,

and knowing how many children die.

và cho biết bao nhiêu trẻ em đã chết

Physicians for Human Rights --

Các bác sĩ của các tổ chức nhân quyền

this is moving a little bit outside the health field --

Điều này hơi ngoài lề một chút so với lĩnh vực sức khỏe

they're basically training people to do rape exams in Congo,

Họ tụ tập lại, họ đào tạo cho mọi người

về kiểm nghiệm hiếp dâm ở Congo, nơi vấn đề hiếp dâm đang là một thứ dịch bệnh

where this is an epidemic,

a horrible epidemic,

một loại dịch bệnh khủng khiếp,

and they're using our software to document the evidence they find,

và họ đang sử dụng phần mềm của chúng tôi để ghi lại

chứng cứ họ tìm thấy, bao gồm cả ảnh,

including photographically,

so that they can bring the perpetrators to justice.

để có thể mang thủ phạm ra trước công lý

Camfed, another charity based out of the UK --

Camfed, một tổ chức nhân đạo khác ở Anh

Camfed pays girls' families to keep them in school.

trả tiền cho các gia đình có bé gái để các em có thể tới trường

They understand this is the most significant intervention they can make.

họ hiểu rằng đây là sự can thiệp quan trọng nhất

mà họ có thể làm. Họ đã từng theo dõi

They used to track the disbursements, the attendance, the grades, on paper.

tỷ lệ vắng mặt, tỷ lệ có mặt, điểm số trên giấy

The turnaround time between a teacher writing down grades or attendance

Khoảng thời gian từ khi giáo viên

điền vào những điểm số hoặc đánh dấu vắng mặt

and getting that into a report was about two to three years.

tới khi có được một báo cáo là khoảng 2 tới 3 năm.

Now it's real time.

Bây giờ, điều này được thực hiện ngay khi nó diễn ra

And because this is such a low-cost system and based in the cloud,

và bởi vì nó là một hệ thống với chi phí thấp dựa trên điện toán đám mây,

it costs, for the entire five countries that Camfed runs this in,

giá thành của nó cho toàn bộ 5 đất nước nơi mà Camfed thực hiện điều này

với 10 nghìn nữ sinh,

with tens of thousands of girls,

toàn bộ giá thành được tổng hợp là 10 nghìn đô la một năm

the whole cost combined is 10,000 dollars a year.

That's less than I used to get

Chi phí này còn ít hơn phí mà tôi nhận được

chỉ để đi tư vấn trong vòng 2 tuần

just traveling out for two weeks to do a consultation.

So I told you before that when we were doing it the old-fashioned way,

Do đó tôi đã nói với bạn trước rằng

khi chúng ta còn đang làm việc theo cách cũ, tôi nhận ra rằng

I realized all of our work was really adding up to just a drop in the bucket --

tất cả công việc của chúng ta chỉ như muối bỏ bể

10, 20, 30 different programs.

10, 20, 30 chương trình khác nhau.

chúng ta đã có nhiều cải tiến, nhưng tôi nhận ra rằng

We've made a lot of progress,

but I recognize that right now,

ngay bây giờ, với cả những công việc mà ta đã hoàn thành

even the work that we've done with 14,000 people using this

với 14 nghìn người sử dụng sản phẩm nó

is still a drop in the bucket.

vẫn sẽ chỉ như muối bỏ biển. Nhưng một vài thứ đã thay đổi.

But something's changed, and I think it should be obvious.

Và tôi nghĩ rõ ràng là như thế

What's changed now is,

Điều đã thay đổi là,

instead of having a program in which we're scaling at such a slow rate

thay vì có một chương trình phát triển ở một tốc độ chậm

that we can never reach all the people who need us,

đến nỗi mà ta chẳng thể nào đến được với những người cần chúng ta

we've made it unnecessary for people to get reached by us.

ta biến nó thành một việc mà họ không cần đến chúng ta nữa.

We've created a tool that lets programs keep kids in school,

Chúng tôi đã tạo ra một công cụ cho phép những chương trình

cho những đứa trẻ ở trường, theo dõi số trẻ sơ sinh được sinh ra

track the number of babies that are born and the number of babies that die,

và số trẻ sơ sinh tử vong

catch criminals and successfully prosecute them --

để bắt những tội phạm và truy tố thành công

to do all these different things to learn more about what's going on,

để làm tất cả những điều khác biệt này để học hỏi được nhiều hơn

về những điều đang diễn ra, để hiểu nhiều hơn, để nhận ra nhiều điều hơn

to understand more,

to see more ...

and to save lives and improve lives.

để duy trì và cải thiện cuộc sống.

Thank you.

Xin cảm ơn.

(Applause)

(Tiếng vỗ tay)