Christopher Ategeka: How adoption worked for me | TED

Translator: cuong nguyen Reviewer: Kelly Nguyen

How many of you are tired

Bao nhiêu người ở đây đã phát ngán với

of seeing celebrities adopting kids from the African continent?

cảnh người nổi tiếng nhận nuôi con từ châu Phi?

(Laughter)

(Cười)

Well, it's not all that bad.

Cũng không tệ đến vậy đâu.

I was adopted.

Tôi đã được nhận nuôi.

I grew up in rural Uganda,

Tôi lớn lên ở vùng nông thôn Uganda

lost both my parents when I was very, very young.

mồ côi cả cha lẫn mẹ khi còn rất nhỏ.

And when my parents passed,

Và khi cha mẹ mất,

I experienced all the negative effects of poverty,

tôi đã nếm trải đủ cơ cực của nghèo khó,

from homelessness,

từ không nhà không cửa,

eating out of trash piles,

bới rác kiếm ăn,

you name it.

đủ hết.

But my life changed

Nhưng cuộc đời tôi đã thay đổi

when I got accepted into an orphanage.

khi tôi được nhận vào một trại trẻ mồ côi.

Through one of those sponsor-an-orphan programs,

Thông qua một chương trình tài trợ cho trẻ mồ côi

I was sponsored and given an opportunity to acquire an education.

tôi được tài trợ và được cho cơ hội đi học.

I started off in Uganda.

Tôi bắt đầu học ở Uganda.

I went through school, and the way this particular program worked,

Tôi lên lớp, và chương trình này hoạt động như sau:

you finished high school and after high school,

bạn tốt nghiệp phổ thông,

you go learn a trade -- to become a carpenter, a mechanic

sau đó học nghề như làm thợ mộc, cơ khí

or something along those lines.

hoặc các nghề tương tự.

My case was a little different.

Trường hợp của tôi có chút khác biệt.

The sponsor family that was sending these 25 dollars a month

Gia đình mà đã gửi 25 đô mỗi tháng

to this orphanage to sponsor me,

tới trại mồ côi để nuôi nấng tôi

which -- I had never met them --

những người mà tôi chưa từng gặp

said, "Well ...

nói rằng: "Chà, thay vào đó

we would like to send you to college instead."

chúng ta muốn cho con đi học đại học."

Oh -- it gets better.

Ồ, mọi thứ đang tốt lên.

(Laughter)

(Cười)

And they said, "If you get the paperwork,

Và họ nói: "Nếu con lo được giấy tờ

we'll send you to school in America instead."

chúng ta sẽ gửi con đi học ở Mỹ."

So with their help,

Vậy là với sự giúp đỡ cùa họ,

I went to the embassy and applied for the visa.

tôi đi tới đại sứ quán xin visa.

I got the visa.

Và tôi đã lấy được visa.

I remember this day like it was yesterday.

Tôi còn nhớ như in ngày hôm đó.

I walked out of the embassy with this piece of paper in my hand,

Tôi bước ra khỏi Đại sứ quán với mảnh giấy trên tay

a hop in my step,

bước chân lâng lâng,

smile on my face,

cười rạng rỡ,

knowing that my life is about to change.

biết rằng cuộc đời mình sắp sang trang,

I went home that night,

Đêm đó tôi về nhà,

and I slept with my passport,

và ôm hộ chiếu đi ngủ,

because I was afraid that someone might steal it.

vì tôi sợ ai đó sẽ trộm mất nó.

(Laughter)

(Cười)

I couldn't fall asleep.

Tôi trằn trọc không ngủ được.

I kept feeling it.

Tôi cứ sợ mất nó.

I had a good idea for security.

Rồi tôi nảy ra một ý.

I was like, "OK, I'm going to put it in a plastic bag,

Tôi tự nhủ: "Mình sẽ bỏ nó vào túi ni lông,

and take it outside and dig a hole, and put it in there."

đem ra ngoài và đào cái hố, rồi chôn nó dưới đó."

I did that, went back in the house.

Tôi làm vậy, rồi quay vào nhà.

I could not fall asleep. I was like, "Maybe someone saw me."

Tôi vẫn không ngủ được. Tôi cứ lo "Lỡ có ai thấy được thì sao."

I went back --

Tôi lại chạy ra --

(Laughter)

(Cười)

I pulled it out, and I put it with me the entire night --

Tôi đào hộ chiếu lên và giữ nó bên mình cả đêm

all to say that it was an anxiety-filled night.

chỉ có thể nói, đêm ấy thật căng thẳng.

(Laughter)

(Cười)

Going to the US was, just like another speaker said,

Đến nước Mỹ, như diễn giả khác nói,

was my first time to see a plane,

là lần đầu tiên tôi thấy máy bay,

be on one, let alone sit on it to fly to another country.

lên máy bay, chưa kể là ngồi trên đó để bay đến một nước khác.

December 15, 2006.

Ngày 15 tháng 12 năm 2006.

7:08pm.

7 giờ 08 phút tối.

I sat in seat 7A.

Tôi ngồi ở ghế số 7A,

Fly Emirates.

bay hãng Emirates.

One of the most gorgeous, beautiful women I've ever seen walked up,

Một trong những người phụ nữ đẹp nhất tôi từng thấy bước lên,

red little hat with a white veil.

đội mũ đỏ kèm chiếc khăn trắng.

I'm looking terrified, I have no idea what I'm doing.

Tôi nhìn cô ấy sợ hãi, tôi không biết mình đang làm gì.

She hands me this warm towel --

Cô ấy đưa tôi một chiếc khăn ấm,

warm, steamy, snow white.

nó ấm, đang bốc hơi lại trắng như tuyết.

I'm looking at this warm towel;

Tôi nhìn chiếc khăn;

I don't know what to do with my life, let alone with this damn towel --

tôi còn chưa biết làm gì với đời mình huống hồ chiếc khăn này --

(Laughter)

(Cười lớn)

(Applause)

(Vỗ tay)

I did one of the --

Tôi đã làm một việc mà

you know, anything anyone could do in that situation:

tôi nghĩ ai cũng sẽ làm trong hoàn cảnh đó:

look around, see what everyone else is doing.

nhìn xung quanh xem mọi người làm gì.

I did the same.

Tôi bắt chước họ.

Mind you, I drove about seven hours from my village to the airport that day.

Các bạn nhớ cho là tôi đã đi xe bảy tiếng từ làng đến sân bay.

So I grab this warm towel,

Thế là tôi lấy chiếc khăn ấm,

wipe my face just like everyone else is doing,

lau mặt giống như những người khác.

I look at it --

Tôi nhìn chiếc khăn --

damn.

chết tiệt.

(Laughter)

(Cười lớn)

It was all dirt brown.

Một màu nâu đất.

(Laughter)

(Cười)

I remember being so embarrassed that when she came by to pick it up,

Tôi nhớ tôi xấu hổ đến nỗi khi cô ấy quay lại lấy khăn,

I didn't give mine.

tôi giữ luôn không trả.

(Laughter)

(Cười lớn)

I still have it.

Tôi vẫn còn giữ nó.

(Laughter)

(Cười lớn)

(Applause)

(Vỗ tay)

Going to America opened doors for me

Chuyến đi Mỹ đã mở ra nhiều cánh cửa cho tôi

to live up to my full God-given potential.

phát huy hết tiềm năng trời phú cho mình.

I remember when I arrived,

Tôi vẫn nhớ lúc đến nơi.

the sponsor family embraced me,

gia đình tài trợ đã ôm lấy tôi,

and they literally had to teach me everything from scratch:

và họ phải dạy tôi mọi thứ từ số không:

this is a microwave, that's a refrigerator --

đây là lò vi sóng, đó là tủ lạnh --

things I'd never seen before.

những thứ tôi chưa từng thấy.

And it was also the first time

Và đó cũng là lần đầu tiên

I got immersed into a new and different culture.

mà tôi đắm mình vào một nền văn hóa mới.

These strangers showed me

Những người lạ này cho tôi thấy

true love.

tình yêu đích thực.

These strangers showed me that I mattered,

Những người lạ này khiến tôi thấy mình quan trọng,

that my dreams mattered.

và những ước mơ của tôi quan trọng.

(Applause)

(Vỗ tay)

Thank you.

Cảm ơn.

These individuals had two of their own biological children.

Cặp đôi này có hai người con ruột.

And when I came in, I had needs.

Và khi tôi tới, tôi cần nhiều thứ.

They had to teach me English,

Họ phải dạy tôi tiếng Anh,

teach me literally everything,

tất tần tật mọi thứ,

which resulted in them spending a lot of time with me.

nên họ dành rất nhiều thời gian với tôi.

And that created a little bit of jealousy with their children.

Việc đó khiến con họ có chút ghen tị.

So, if you're a parent in this room,

Nên là, ai ở đây đang là phụ huynh,

and you have those teenager children

và có con đang tuổi dậy thì

who don't want anything to do with your love and affection --

không thèm đoái hoài gì đến tình thương hay sự chăm sóc của cha mẹ--

in fact, they find it repulsive --

thực ra, chúng thấy bực mình --

I got a solution:

tôi có một giải pháp:

adopt a child.

hãy nhận con nuôi.

(Laughter)

(Cười lớn)

It will solve the problem.

Vấn đề sẽ được giải quyết.

(Applause)

(Vỗ tay)

I went on to acquire two engineering degrees

Tôi tiếp tục học lấy hai bằng kĩ sư

from one of the best institutions in the world.

tại một trong những học viện tốt nhất thế giới.

I've got to tell you:

Tôi phải nói rằng:

talent is universal,

tài năng thì đâu cũng có,

but opportunities are not.

nhưng cơ hội thì không phải vậy.

And I credit this

Và tôi xin dành tặng điều này

to the individuals who embrace multiculturalism,

cho những người trân trọng sự đa văn hóa,

love, empathy

tình yêu, sự đồng cảm,

and compassion for others.

và lòng nhân ái cho những người khác.

We live in a world filled with hate:

Chúng ta đang sống trong một thế giới đầy hận thù:

building walls,

xây tường,

Brexit,

Brexit,

xenophobia here on the African continent.

sự bài ngoại ở Phi châu.

Multiculturalism can be an answer

Đa văn hóa có thể là phép giải

to many of these worst human qualities.

cho nhiều phẩm chất tồi tệ nhất của con người.

Today, I challenge you

Hôm nay, tôi thách thức các bạn

to help a young child experience multiculturalism.

dám giúp một đứa trẻ trải nghiệm sự đa văn hóa.

Tôi dám chắc rằng điều đó sẽ làm giàu cuộc đời chúng,

I guarantee you that will enrich their life,

and in turn,

và ngược lại,

it will enrich yours.

làm giàu cuộc sống của bạn nữa.

And as a bonus,

Thêm vào đó, thậm chí

one of them may even give a TED Talk.

một trong số chúng có thể phát biểu tại TED.

(Laughter)

(Cười lớn)

(Applause)

(Vỗ tay)

We may not be able to solve the bigotry and the racism of this world today,

Chúng ta không hẳn giải quyết được kỳ thị, phân biệt chủng tộc trên thế giới

but certainly we can raise children

nhưng chắc chắn ta có thể nuôi dạy những đứa trẻ

to create a positive, inclusive, connected world

để tạo ra một thế giới tích cực, kết nối mọi người

full of empathy,

tràn đầy sự cảm thông,

love

tình yêu

and compassion.

và lòng nhân ái.

Love wins.

Tình yêu luôn chiến thắng.

Thank you.

Cảm ơn các bạn.

(Applause)

(Vỗ tay)