Bob Mankoff: Anatomy of a New Yorker cartoon

Bob Mankoff: Giải phẫu tranh vui trên tạp chí Người New York

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Translator: Thanh Nguyen Cong Reviewer: Duy Lê

I'm going to be talking about designing humor,

Tôi sẽ nói về thiết kế tranh hài hước,

which is sort of an interesting thing, but it goes

đây là điều thú vị, tuy nhiên,

to some of the discussions about constraints,

nó dẫn đến tranh luận về các điều khoản ràng buộc,

and how in certain contexts, humor is right,

lúc nào thì hài hước được chấp nhận

and in other contexts it's wrong.

và lúc nào thì không.

Now, I'm from New York,

Tôi là người New York,

so it's 100 percent satisfaction here.

nên chuyện hài lòng. ở đây là 100%.

Actually, that's ridiculous, because when it comes to humor,

Thực ra, nói thế cũng hơi quá, vì khi nói đến hài hước,

75 percent is really absolutely the best you can hope for.

thì sự hài lòng mà ta mong đợi giỏi nhất cũng chỉ là 75% mà thôi.

Nobody is ever satisfied 100 percent with humor

Chưa ai thỏa mãn 100% với sự hài hước.

except this woman.

Ngoại trừ người phụ nữ này.

(Video) Woman: (Laughs)

(Video) Người phụ nữ: (Cười)

Bob Mankoff: That's my first wife.

Bob: Đó là bà vợ đầu của tôi.

(Laughter)

(Cười)

That part of the relationship went fine.

Thời đó, hôn nhân còn hạnh phúc.

(Laughter)

(Cười)

Now let's look at this cartoon.

Giờ ta hãy nhìn vào tranh vui này.

One of the things I'm pointing out is that

Cái mà tôi muốn nói đến

cartoons appear within the context

là tranh vui trong khuôn khổ

of The New Yorker magazine,

tờ tạp chí Người New York,

that lovely Caslon type, and it seems

phong cách Caslon dễ thương, và dường như

like a fairly benign cartoon within this context.

có một lượng lớn tranh biếm họa vẽ theo phong cách này.

It's making a little bit fun of getting older,

Nó pha trò việc người ta già đi,

and, you know, people might like it.

và chắc mọi người thích thế.

But like I said, you cannot satisfy everyone.

Nhưng như tôi đã nói, không thể thỏa mãn tất cả mọi người.

You couldn't satisfy this guy.

Bạn không thể làm vừa lòng được ông này đâu.

"Another joke on old white males. Ha ha. The wit.

"Lại đùa về ông già da trắng. Ha ha. Hóm thật.

It's nice, I'm sure to be young and rude,

Cũng hay đấy. Khi còn trẻ và thô lỗ,

but some day you'll be old, unless you drop dead as I wish."

nhưng rồi mấy người cũng già đi, nếu không chết ngỏm đi như tôi cầu."

(Laughter)

(Cười)

The New Yorker is rather a sensitive environment,

Tạp chí Người New York là một môi trường khá nhạy cảm,

very easy for people to get their nose out of joint.

rất dễ khiến người ta tự ái.

And one of the things that you realize

Và bạn nhận ra

is it's an unusual environment.

đó là một môi trường không bình thường.

Here I'm one person talking to you.

Giờ tôi đang nói chuyện với tất cả mọi người.

You're all collective. You all hear each other laugh and know each other laugh.

Mọi người là một tập thể, nghe và hiểu được tiếng cười của nhau.

In The New Yorker, it goes out to a wide audience,

Với tờ Người New York, lượng độc giả của nó rất lớn,

and when you actually look at that,

và khi nhìn vào đó,

and nobody knows what anybody else is laughing at,

ta chẳng biết ai đang cười về chuyện gì,

and when you look at that the subjectivity involved in humor

và khi nhìn vào chủ thể liên quan đến sự hài hước,

is really interesting.

ta thấy rất thú vị.

Let's look at this cartoon.

Hãy nhìn vào mẩu tranh này.

"Discouraging data on the antidepressant."

"Tin đầy thất vọng về thuốc chống trầm cảm."

(Laughter)

(Cười)

Indeed, it is discouraging.

Chán thật chứ đùa.

Now, you would think, well, look,

Giờ các bạn sẽ nghĩ: Ồ, nhìn này,

most of you laughed at that.

đa số sẽ cười vào cái đó.

Right? You thought it was funny.

Đúng không? Bạn thấy nó buồn cười.

In general, that seems like a funny cartoon,

Xem ra, nó có vẻ là mẩu tranh hài,

but let's look what online survey I did.

nhưng hãy xem kết quả cuộc khảo sát trực tuyển tôi đã làm.

Generally, about 85 percent of the people liked it.

Thông thường, khoảng 85% thích nó.

A hundred and nine voted it a 10, the highest. Ten voted it one.

109 phiếu bình chọn cho 10 điểm, điểm tối đa. 10 phiếu cho 1 điểm.

But look at the individual responses.

Hãy xem phản ứng của từng cá nhân.

"I like animals!!!!!" Look how much they like them.

"Tôi thích động vật!" Xem họ yêu động vật chưa.

(Laughter)

(Cười)

"I don't want to hurt them. That doesn't seem very funny to me."

"Tôi không muốn làm chúng bị thương. Chẳng có gì buồn cười."

This person rated it a two.

Người này cho 2 điểm.

"I don't like to see animals suffer -- even in cartoons."

"Tôi không muốn thấy động vật đau khổ - ngay cả trong tranh vui."

To people like this, I point out we use anesthetic ink.

Đối với những người này, tôi khuyên nên sử dụng mực gây mê.

Other people thought it was funny.

Người khác lại thấy nó buồn cười.

That actually is the true nature of the distribution of humor

Đó chính là quy luật phân bổ sự hài hước

when you don't have the contagion of humor.

khi không có sự lây lan của hài hước.

Humor is a type of entertainment.

Hài hước là một loại tiêu khiển.

All entertainment contains a little frisson of danger,

Tất cả phương tiện giải trí đều mang trong nó chút mạo hiểm,

something that might happen wrong,

một điều không may gì đó có thể xảy ra,

and yet we like it when there's protection.

nhưng ta vẫn cứ thích nếu được bảo vệ.

That's what a zoo is. It's danger. The tiger is there.

Vườn thú là thế đấy. Nguy hiểm. Con hổ ở trong kia.

The bars protect us. That's sort of fun, right?

Nhưng song sắt đang bảo vệ chúng ta. Nó cũng vui vui, phải không ạ?

That's a bad zoo.

Còn đây là một vườn thú tồi.

(Laughter)

(Cười)

It's a very politically correct zoo, but it's a bad zoo.

Về chính trị mà nói, nó đúng là một vườn thú, nhưng là vườn thú tồi.

But this is a worse one.

Nhưng cái này còn tệ hơn.

(Laughter)

(Cười)

So in dealing with humor in the context of The New Yorker,

Trong quá trình làm việc với nội dung hài hước trong tạp chí The New Yorker,

you have to see, where is that tiger going to be?

bạn phải thấy được con hổ sẽ nằm ở đâu?

Where is the danger going to exist?

Mối họa sẽ tồn tại nơi nào?

How are you going to manage it?

Bạn sẽ phải xử lý nó như thế nào?

My job is to look at 1,000 cartoons a week.

Công việc của tôi là xem 1.000 tranh biếm họa mỗi tuần.

But The New Yorker only can take 16 or 17 cartoons,

Nhưng tạp chí chỉ đăng được 16 hoặc 17 tranh,

and we have 1,000 cartoons.

Và chúng tôi có 1.000 tranh.

Of course, many, many cartoons must be rejected.

Đương nhiên, rất rất nhiều tranh bị từ chối.

Now, we could fit more cartoons in the magazine

Thực ra chúng tôi có thể đăng nhiều tranh hơn

if we removed the articles.

nếu bỏ bớt các bài viết.

(Laughter)

(Cười)

But I feel that would be a huge loss,

Nhưng tôi nghĩ đó là một thiệt thòi lớn,

one I could live with, but still huge.

chẳng phải cho tôi nhưng thiệt thòi ấy vẫn quá lớn.

Cartoonists come in through the magazine every week.

Nghệ sĩ hàng tuần gửi tranh cho tạp chí.

The average cartoonist who stays with the magazine

Một họa sĩ trung bình làm việc cho tạp chí

does 10 or 15 ideas every week.

có 10 đến 15 ý tưởng mỗi tuần.

But they mostly are going to be rejected.

Còn tuyệt đại đa số bị từ chối.

That's the nature of any creative activity.

Đó là bản chất của mọi hoạt động sáng tạo.

Many of them fade away. Some of them stay.

Đa số nghệ sĩ sẽ bị phai mờ, còn một số ít sẽ trụ lại.

Matt Diffee is one of them.

Matt Diffee là 1 trong số đó.

Here's one of his cartoons.

Đây là một trong số các tác phẩm của anh.

(Laughter)

(Cười)

Drew Dernavich. "Accounting night at the improv."

Tranh của Dernavich. " Đêm biểu diễn ngẫu hứng ."

"Now is the part of the show when we ask the audience

"Giờ đến phần mà chúng tôi sẽ nhờ khán giả

to shout out some random numbers."

cho chúng tôi những con số ngẫu nhiên."

Paul Noth. "He's all right. I just wish he were a little more pro-Israel."

Tranh của Paul Noth. "Anh ta ổn. Ước gì anh ủng hộ Israel hơn tí."

(Laughter)

(Cười)

Now I know all about rejection,

Tôi hiểu việc bị từ chối,

because when I quit -- actually, I was booted out of -- psychology school

khi tôi bỏ học -- thật ra, tôi bị đuổi khỏi trường tâm lý

and decided to become a cartoonist, a natural segue,

tôi quyết thành họa sĩ tranh biếm, một bước chuyển tự nhiên,

from 1974 to 1977 I submitted 2,000 cartoons to The New Yorker,

từ 1974 đến 1977 tôi gửi 2.000 tranh đến Tạp chí The New Yorker,

and got 2,000 cartoons rejected by The New Yorker.

vả cả 2.000 tranh đều bị từ chối.

At a certain point, this rejection slip, in 1977 --

Rồi cũng có lần, vào năm 1977, lá thư từ chối như thế này --

[We regret that we are unable to use the enclosed material. Thank you for giving us the opportunity to consider it.] —

[Xin lỗi vì không thể dùng tác phẩm ông gửi. Cám ơn đã cho chúng tôi xem xét tác phẩm.]

magically changed to this.

kỳ diệu thay, lá thư đã thành:

[Hey! You sold one. No shit! You really sold a cartoon to the fucking New Yorker magazine.]

[Chào bạn! Bạn đã bán được một tranh. Không đùa! Quả đã bán một tranh vui cho The New Yorker "khỉ gió"!]

(Laughter)

(Khán giả cười)

Now of course that's not what happened,

Đương nhiên, điều ấy không có thật,

but that's the emotional truth.

nhưng cảm xúc thì có thật.

And of course, that is not New Yorker humor.

Và đương nhiên, tạp chỉ không hài hước kiểu ấy.

What is New Yorker humor?

Vậy sự hài hước của tạp chí này là gì?

Well, after 1977, I broke into The New Yorker and started selling cartoons.

Sau năm 1977, tôi làm việc tại tạp chí và bắt đầu bán được tranh biếm họa.

Finally, in 1980, I received the revered

Cuối cùng, năm 1988, tôi nhận được

New Yorker contract,

hợp đồng trang trọng từ Người New York,

which I blurred out parts because it's none of your business.

nó đã được che đi một phần vì nội dung không liên quan đến đây!

From 1980. "Dear Mr. Mankoff, confirming the agreement

Năm 1980. "Kính gởi ông Mankoff, xin xác nhận lại thỏa thuận với ông

there of -- " blah blah blah blah -- blur --

-- " blah blah blah blah -- Chỗ này tôi che --

"for any idea drawings."

"về các bức tranh có ý tưởng."

With respect to idea drawings, nowhere in the contract

Tranh có ý tưởng, trong bản hợp đồng,

is the word "cartoon" mentioned.

không đả động đến từ "tranh vui".

The word "idea drawings," and that's the sine qua non of New Yorker cartoons.

"Các bức tranh có ý tưởng", đó là trọng yếu.

So what is an idea drawing? An idea drawing is something

Vậy bức tranh có ý tưởng là gì? Đó là cái

that requires you to think.

nó đòi hỏi anh phải nghĩ.

Now that's not a cartoon. It requires thinking

Nó đòi hỏi tư duy

on the part of the cartoonist and thinking on your part

tư duy của người vẽ tranh, và tư duy về phần các bạn,

to make it into a cartoon.

để biến nó thành tranh vui.

(Laughter)

(Cười)

Here are some, generally you get my cast of cartoon mind.

Đây là minh họa, để các bạn hiểu suy nghĩ của tôi về biếm họa.

"There is no justice in the world. There is some justice in the world. The world is just."

Thế giới không có công lý. Thế giới có chút công lý. Thế giới công minh.

This is What Lemmings Believe.

Đây là "Những điều cá Lemmut Tin Tưởng".

(Laughter)

(Cười)

The New Yorker and I, when we made comments,

Ban biên tập và tôi, khi đưa ra nhận xét,

the cartoon carries a certain ambiguity about what it actually is.

đều cho rằng mẩu tranh này mơ hồ trong ý nghĩa.

What is it, the cartoon? Is it really about lemmings?

Vậy nó này nói về cái gì? Có thật sự nói về con cá Lemmut?

No. It's about us.

Không, nó miêu tả chúng ta.

You know, it's my view basically about religion,

Đó là quan điểm cơ bản của tôi về tôn giáo,

that the real conflict and all the fights between religion

rằng tất cả xung đột, tranh chấp của các tôn giáo

is who has the best imaginary friend.

đều để khẳng định ai có người bạn tưởng tượng tốt nhất.

(Laughter)

(Khán giả cười)

And this is my most well-known cartoon.

Còn đây là tác phẩm nổi tiếng nhất của tôi.

"No, Thursday's out. How about never — is never good for you?"

"Không, thứ Năm kẹt. Rằm Tây đen nhé?

It's been reprinted thousands of times, totally ripped off.

Nó được tái bản hàng nghìn lần, người ta khoái nó.

It's even on thongs,

Thậm chí còn in nó trên quần lọt khe,

but compressed to "How about never — is never good for you?"

nhưng đã rút lại chỉ còn thế này "Rằm Tây đen nhé anh?"

Now these look like very different forms of humor

Kiểu hài hước thế này rất khác

but actually they bear a great similarity.

tuy cũng có nhiều tương đồng.

In each instance, our expectations are defied.

Trong mỗi bức tranh, sự việc không như dự tính.

In each instance, the narrative gets switched.

Trong mỗi trường hợp, câu chuyện bị bẻ quặt.

There's an incongruity and a contrast.

sang hướng phi lý và tương phản.

In "No, Thursday's out. How about never — is never good for you?"

"Không, thứ Năm kẹt rồi. Rằm Tây đen nhé?"

what you have is the syntax of politeness

là câu ịch sự về mặt ngữ pháp,

and the message of being rude.

mà nội dung thì thô lỗ huỵch toẹt.

That really is how humor works. It's a cognitive synergy

Đó chính là cách tạo nên hài hước. Tri nhận cộng hưởng

where we mash up these two things which don't go together

khi ta trộn hai thứ không ăn nhập với nhau

and temporarily in our minds exist.

nhưng nhất thời có ở trong đầu.

He is both being polite and rude.

Anh ta vừa lịch sự lại vừa lỗ mãng.

In here, you have the propriety of The New Yorker

Ở đây ta có khuôn phép của tờ tạp chí Người New York

and the vulgarity of the language.

và sự lỗ mãng của ngôn ngữ.

Basically, that's the way humor works.

Về cơ bản, khôi hài nó là thế.

So I'm a humor analyst, you would say.

Có thể nói, tôi là nhà phân tích khôi hài,

Now E.B. White said, analyzing humor is like dissecting a frog.

Theo E.B White, phân tích sự hài hước giống như mổ ếch.

Nobody is much interested, and the frog dies.

Chả ai thích chuyện ấy, còn con ếch thì chết.

Well, I'm going to kill a few, but there won't be any genocide.

Tôi sẽ giết vài con, nhưng không đến mức diệt chủng.

But really, it makes me —

Nó khiến tôi

Let's look at this picture. This is an interesting picture,

Hãy nhìn bức hình này. Mẩu tranh thú vị,

The Laughing Audience.

Các khán giả đang cười.

There are the people, fops up there,

Có nhiều người, cả những ông ngốc

but everybody is laughing, everybody is laughing

nhưng ai cũng đang cười hớn hở

except one guy.

trừ một người.

This guy. Who is he? He's the critic.

Chính anh này. Anh ta là ai? Anh ta là nhà phê bình.

He's the critic of humor,

Anh ấy là nhà phê bình hài hước,

and really I'm forced to be in that position,

và thực sự là tôi buộc ở vào vị trí đó,

when I'm at The New Yorker, and that's the danger

khi tôi làm việc cho tạp chí Người New York điều nguy hiểm là tôi trở thành

that I will become this guy.

người giống như ông này.

Now here's a little video made by Matt Diffee, sort of

Giờ là một đoạn video ngắn được thực hiện bởi Matt Diffee, đại loại

how they imagine if we really exaggerated that.

họ tưởng tượng xem nó sẽ thế nào nếu chúng ta thực sự phóng đại mọi chuyện.

(Video) Bob Mankoff: "Oooh, no.

(Video) Bob Mankoff: "Oooh, không.

Ehhh.

Ehhh.

Oooh. Hmm. Too funny.

Oooh. Hmm. Vui quá lố.

Normally I would but I'm in a pissy mood.

Thường thì tôi cũng khoái nhưng giờ tôi đang thấy khó chịu.

I'll enjoy it on my own. Perhaps.

Có lẽ mình sẽ giành cái này cho riêng mình thôi.

No. Nah. No.

Không. Không. Không.

Overdrawn. Underdrawn.

Vẽ quá trớn. Vẽ không đạt.

Drawn just right, still not funny enough.

Vẽ được, nhưng vẫn chưa đủ hài hước.

No. No.

Không. Không.

For God's sake no, a thousand times no.

Trời ạ, ngàn lần không.

(Music)

(Nhạc)

No. No. No. No. No. [Four hours later]

Không. Không. Không. Không. Không. [4 giờ sau]

Hey, that's good, yeah, whatcha got there?

Hay lắm, Yeah, anh có món gì thế?

Office worker: Got a ham and swiss on rye?BM: No.

Nhân viên: Ham và sandwich lúa mạch đen? BM: Không.

Office worker: Okay. Pastrami on sourdough?BM: No.

Nhân viên: Thịt bò hun khói với banh mì lên men? BM: Không.

Office worker: Smoked turkey with bacon?BM: No.

Nhân viên: Gà tây hun khói với thị heo hun khói? BM: không.

Office worker: Falafel?BM: Let me look at it.

Nhân viên: Falafel? BM: Cho tôi xem đi.

Eh, no.

Eh, không.

Office worker: Grilled cheese?BM: No.

Nhân viên: Pho mát nướng? BM: Không.

Office worker: BLT?BM: No.

Nhân viên: Bánh mì kẹp thịt heo, cà chua và bắp cải? BM: Không

Office worker: Black forest ham and mozzarella with apple mustard?BM: No.

Nhân viên: giăm bông và pho mát mozzarella với mù tạt táo rừng đen? BM: Không.

Office worker: Green bean salad?BM: No.

Nhân viên: Salad đậu xanh? BM: Không.

(Music)

(Nhạc)

No. No.

Không, không.

Definitely no. [Several hours after lunch]

Chắc chắn không. [Vài giờ sau giờ ăn trưa]

(Siren)

(Tiếng còi)

No. Get out of here.

Không. Biến đi.

(Laughter)

(Khán giả cười)

That's sort of an exaggeration of what I do.

Đó là sự cường điệu hóa công việc của tôi đấy.

Now, we do reject, many, many, many cartoons,

Chúng tôi đã từ chối rất, rất nhiều tác phẩm,

so many that there are many books called "The Rejection Collection."

nhiều đến nỗi chúng tôi đã có nhiều ấn phẩm "Bộ sưu tập những tác phẩm bị từ chối".

"The Rejection Collection" is not quite New Yorker kind of humor.

"Bộ sưu tập những tác phẩm bị từ chối" không giống hài của Người New York lắm.

And you might notice the bum on the sidewalk here

Và các bạn có thể thấy người ăn xin đang ngồi trên vỉa hè này

who is boozing and his ventriloquist dummy is puking.

đang say rượu và con rối của anh ta đang nôn.

See, that's probably not going to be New Yorker humor.

Tác phẩm này chắc chắn sẽ không có trong mục hài hước của tạp chí.

It's actually put together by Matt Diffee, one of our cartoonists.

Thật ra nó được sáng tác bởi Matt Diffee, một trong những họa sỹ của chúng tôi.

So I'll give you some examples of rejection collection humor.

Tôi sẽ giới thiệu vài ví dụ của bộ sưu tập các tác phẩm bị từ chối.

"I'm thinking about having a child."

"Tôi nghĩ là tôi sẽ có con."

(Laughter)

(Cười)

There you have an interesting -- the guilty laugh,

Các bạn có cái cười thú vị - cái cười tội lỗi.

the laugh against your better judgment.

cái cười chống lại phán xét của bản thân.

(Laughter)

(Cười)

"Ass-head. Please help."

"Đầu đất. Làm ơn giúp."

(Laughter)

(Cười)

Now, in fact, within a context of this book,

Thật ra, trong quyển sách này,

which says, "Cartoons you never saw and never will see

với giới thiệu "Tác phẩm bạn chưa và sẽ không bao giờ thấy trên tạp chí"

in The New Yorker," this humor is perfect.

sự hài hước của tác phẩm rất hoàn hảo.

I'm going to explain why.

Tôi sẽ giải thích lý do.

There's a concept about humor about it being

Có khái niệm về sự hài hước

a benign violation.

là một sự vi phạm ôn hòa.

In other words, for something to be funny, we've got to think

Nói cách khác, để thấy buồn cười, ta sẽ phải nghĩ

it's both wrong and also okay at the same time.

nó vừa sai trái đồng thời nó vẫn ổn.

If we think it's completely wrong, we say, "That's not funny."

Nếu ta nghĩ nó sai trái hoàn toàn, ta sẽ nói "Cái đó chả hài hước chút nào."

And if it's completely okay, what's the joke? Okay?

Và nếu nó hoàn toàn ổn, thì hài hước ở chỗ nào? Đúng không?

And so, this benign, that's true of "No, Thursday's out. How about never — is never good for you?"

Như trong sự ôn hòa này "Không, thứ Năm thì không được rồi. Rằm Tây đen có được không? Ông rỗi vào Rằm Tây đen chứ?"

It's rude. The world really shouldn't be that way.

Đồng thời nó khiếm nhã, ở đời chẳng nên như vậy

Within that context, we feel it's okay.

Trong bối cảnh ấy, chúng ta thấy ổn.

So within this context, "Asshead. Please help"

Và cũng trong bối cãnh đó, "Đầu đất, giúp tôi với."

is a benign violation.

cũng là một sự vi phạm ôn hòa.

Within the context of The New Yorker magazine ...

Trong bối cảnh của tờ tạp chí...

"T-Cell Army: Can the body's immune response

"Liệu Hệ miễn dịch có thể

help treat cancer?" Oh, goodness.

giúp chữa bệnh ung thư không?"

You're reading about this smart stuff,

Các bạn đang đọc một bài viết uyên bác,

this intelligent dissection of the immune system.

phân tích uyên thâm về hệ miễn dịch,

You glance over at this, and it says,

Rồi bạn liếc qua đây, và bức hình viết,

"Asshead. Please help"? God.

"Đầu đất. Xin hãy giúp đỡ."

So there the violation is malign. It doesn't work.

Ở đây sự vi phạm đã trở thành phỉ báng. Nó không phù hợp.

There is no such thing as funny in and of itself.

Không có thứ gì tự nó hài hước.

Everything will be within the context and our expectations.

Mọi thứ đều phải ở trong một bối cảnh và kỳ vọng nhất định của chúng ta.

One way to look at it is this.

Đây là một cách khác để tiếp cận nó.

It's sort of called a meta-motivational theory about how we look,

Nó đại loại là lý thuyết siêu động lực về cách nhìn của chúng ta,

a theory about motivation and the mood we're in

lý thuyết về động lực và tâm trạng chúng ta

and how the mood we're in determines the things we like

và cách mà tâm trạng quyết định cái chúng ta thích

or dislike.

hoặc không thích.

When we're in a playful mood, we want excitement.

Khi chúng ta đang vui vẻ, chúng ta thích sự hào hứng.

We want high arousal. We feel excited then.

Chúng ta muốn cảm giác cao hứng. Chúng ta thấy phấn khích.

If we're in a purposeful mood, that makes us anxious.

Nếu trong tâm trạng có chủ đích, nó sẽ khiến cho ta lo lắng.

"The Rejection Collection" is absolutely in this field.

Đây chính là trường hợp của "Bộ sưu tập những tác phẩm bị từ chối".

You want to be stimulated. You want to be aroused.

Các bạn muốn được kích thích. Các bạn muốn cảm giác phấn khích.

You want to be transgressed.

Các bạn muốn bứt phá giới hạn.

It's like this, like an amusement park.

Nó giống như công viên cảm giác mạnh.

Voice: Here we go. (Screams)

Giọng nói: Đây rồi. (Hét)

He laughs. He is both in danger and safe,

Anh ta cười. Vừa trong trạng thái nguy hiểm nhưng lại vừa được an toàn.

incredibly aroused. There's no joke. No joke needed.

cực kỳ cao trào. Chẳng có câu nói đùa nào cả. Chẳng cần câu nói đùa nào cả.

If you arouse people enough and get them stimulated enough,

Nếu bạn đủ sức kích thích và làm người khác phấn khích

they will laugh at very, very little.

họ sẽ cười khẽ, rất rất khẽ,

This is another cartoon from "The Rejection Collection."

Đây là một tác phẩm khác nằm trong "Bộ sưu tập những tác phẩm bị từ chối".

"Too snug?"

"Quá ấm cúng?"

That's a cartoon about terrorism.

Tác phẩm này sáng tác về khủng bố.

The New Yorker occupies a very different space.

Tạp chí The New Yorker có một không gian rất khác biệt.

It's a space that is playful in its own way, and also purposeful,

Nó có sự tinh nghịch riêng biệt, nhưng cũng chứa đầy ý định,

and in that space, the cartoons are different.

và trong không gian ấy, tranh hoạt hình rất khác biệt.

Now I'm going to show you cartoons The New Yorker did

Giờ tôi sẽ giới thiệu đến những tác phẩm mà tạp chí Người New York đã sử dụng

right after 9/11, a very, very sensitive area when humor could be used.

ngay sau 11/9, một sự kiện rất rất nhạy cảm mà sự hài hước có thể sử dụng.

How would The New Yorker attack it?

Tạp chí Người New York đã tiếp cận nó như thế nào?

It would not be with a guy with a bomb saying, "Too snug?"

Chắc chắn không phải là hình một anh đang ôm bom với câu "Ấm quá?"

Or there was another cartoon I didn't show because

Hoặc là một tác phẩm khác nữa mà tôi không đưa lên đây vì

actually I thought maybe people would be offended.

tôi nghĩ nhiều người ở đây sẽ thấy bị tổn thương.

The great Sam Gross cartoon, this happened

Siêu tác phẩm của Sam Gross,

after the Muhammad controversy where it's Muhammad in heaven,

khi Muhammad đang ở trên thiên đàng

the suicide bomber is all in little pieces,

người đánh bom tự sát bị nổ thành trăm mảnh,

and he's saying to the suicide bomber,

ông đã nói với những người đánh bom tự sát răng:

"You'll get the virgins when we find your penis."

"Ngươi sẽ có mấy em trinh nữ chừng nào chúng ta tìm lại được chim cho các ngươi."

(Laughter)

(Cười)

Better left undrawn.

Tốt nhất là đừng vẽ gì hết.

The first week we did no cartoons.

Tuần đầu tiên chúng tôi không đăng tranh.

That was a black hole for humor, and correctly so.

Nó là một lỗ đen của sự hài hước, và chính xác nó là như vậy.

It's not always appropriate every time.

Chẵng phải lúc nào sự hài hước cũng là hợp lý.

But the next week, this was the first cartoon.

Nhưng trong tuần tiếp theo, đây là tác phẩm đầu tiên.

"I thought I'd never laugh again. Then I saw your jacket."

"Tôi đã nghĩ tôi sẽ không bao giờ cười nữa. Thế rồi tôi thấy cái áo khoác của anh."

It basically was about, if we were alive,

Về căn bản nó nói rằng, nếu chúng ta vẫn còn sống,

we were going to laugh. We were going to breathe.

chúng ta vẫn sẽ cười. Chúng ta vẫn sẽ thở.

We were going to exist. Here's another one.

Chúng ta vẫn sẽ tồn tại. Đây là một tác phẩm khác.

"I figure if I don't have that third martini, then the terrorists win."

"Tôi đoán nếu tôi không gọi ly martini thứ 3, bọn khủng bổ sẽ thắng mất."

These cartoons are not about them. They're about us.

Những tác phẩm này không về khủng bố, mà là về chúng ta.

The humor reflects back on us.

Sự hài hước phản ánh chúng ta.

The easiest thing to do with humor, and it's perfectly legitimate,

Điều dễ nhất mà hài hước có thể làm, và điều này hoàn toàn hợp lý,

is a friend makes fun of an enemy.

đó là để một người bạn của ta nói đùa về kẻ thù của ta.

It's called dispositional humor.

Nó được gọi là hài hước giải trừ.

It's 95 percent of the humor. It's not our humor.

Nó chiếm 95% hài hước mà ta có. Nhưng không phải là kiểu của chúng tôi.

Here's another cartoon.

Đây là một tác phẩm khác.

"I wouldn't mind living in a fundamentalist Islamic state."

"Tôi chẳng ngại sống trong một bang Hồi giáo cực đoan"

(Laughter)

(Khán giả cười)

Humor does need a target.

Sự hài hước cần có mục tiêu.

But interestingly, in The New Yorker, the target is us.

Nhưng thú vị thay, với tạp chí , mục tiêu đó chính là chúng ta.

The target is the readership and the people who do it.

Mục tiêu chính là bạn đọc và những người làm ra nó.

The humor is self-reflective

Sự hài hước tự phản chiếu

and makes us think about our assumptions.

và nó khiến chúng ta suy nghĩ về những giả thiết của mình.

Look at this cartoon by Roz Chast, the guy reading the obituary.

Hãy xem tác phẩm của Roz Chast, người đàn ông đang đọc bản cáo phó.

"Two years younger than you, 12 years older than you,

"Trẻ hơn mình 2 tuổi, già hơn mình 13 tuổi,

three years your junior, your age on the dot,

kém mình 3 năm, trạc tuổi mình,

exactly your age."

đúng bằng tuổi mình."

That is a deeply profound cartoon.

Đây là một bức tranh rất sâu sắc.

And so The New Yorker is also trying to, in some way,

Như vậy, tạp chí đang cố gắng

make cartoons say something besides funny

làm cho tranh vui không chỉ là buồn cười,

and something about us. Here's another one.

mà còn nói được gì đó về chúng ta. Một ví dụ nữa

"I started my vegetarianism for health reasons,

"Tôi bắt đầu ăn chay vì sức khỏe,

Then it became a moral choice, and now it's just to annoy people."

Sau đó là vì lý do đạo đức, giờ tôi ăn chay chỉ để chọc tức người khác."

(Laughter)

(Cười)

"Excuse me — I think there's something wrong with this

"Xin lỗi ông — tôi nghĩ cái này có vấn đề

in a tiny way that no one other than me would ever be able to pinpoint."

rất rất nhỏ mà chỉ có một mình tôi thấy được và chỉ ra được cho ông mà thôi."

So it focuses on our obsessions, our narcissism,

Nó tập trung vào những ám ảnh, tự yêu mình quá đáng của chúng ta,

our foils and our foibles, really not someone else's.

ta là một, là riêng, không quan tâm đến điều gì của ai khác

The New Yorker demands

Tạp chí Người New York yêu cầu

some cognitive work on your part,

người ta phải có tác phẩm tri nhận,

and what it demands is what Arthur Koestler,

những gì tạp chí yêu cầu chính là những gì Arthur Koestler,

who wrote "The Act of Creation" about the relationship

đã viết trong "Nghệ thuật sáng tạo", về mối quan hệ

between humor, art and science,

giữa hài hước, nghệ thuật và khoa học,

is what's called bisociation.

và được gọi là nhào trộn

You have to bring together ideas from different frames of reference,

Ta gộp ý tưởng từ những nguồn tham khảo khác nhau,

and you have to do it quickly to understand the cartoon.

và ta phải xử lý rất nhanh để có thể hiểu được dụng ý của tác phẩm.

If the different frames of reference don't come together

Nếu các nguồn tham khảo không hòa trộn được với nhau

in about .5 seconds, it's not funny,

trong khoảng 0.5 giây, nó sẽ không còn hài hước nữa,

but I think they will for you here.

nhưng tôi nghĩ với tác phẩm này thì nó sẽ vẫn hài hước.

Different frames of reference.

Những nguồn tham khảo khác nhau.

"You slept with her, didn't you?"

"Anh ngủ với cô ta, đúng không?"

(Laughter)

(Khán giả cười)

"Lassie! Get help!!"

"Lassie! Hãy tìm người giúp đỡ!"

(Laughter)

(Cười)

It's called French Army Knife.

Cái này là dao kiểu của quân đội Pháp.

(Laughter)

(Cười)

And this is Einstein in bed. "To you it was fast."

Và đây là Einstein lúc lên giường. "Nó chỉ NHANH với anh mà thôi."

(Laughter)

(Cười)

Now there are some cartoons that are puzzling.

Cũng có một số tác phẩm rất khó hiểu.

Like, this cartoon would puzzle many people.

Giống bức nay có thể làm rối trí mọi người

How many people know what this cartoon means?

Bao nhiêu người hiểu ý nghĩa bức tranh này?

The dog is signaling he wants to go for a walk.

Con chó vẫy đuôi ra hiệu muốn được dắt đi dạo.

This is the signal for a catcher to walk the dog.

Đây là tín hiệu cho thấy cần dắt chó đi dạo.

That's why we run a feature in the cartoon issue every year

Bởi vậy nên hàng năm chúng tôi đều ra số đặc biệt

called "I Don't Get It: The New Yorker Cartoon I.Q. Test."

gọi là "Tôi chẳng hiểu: Bài Kiểm tra I.Q. của tạp chí Người New York"

(Laughter)

(Cười)

The other thing The New Yorker plays around with

Một cái nữa mà tạp chí cũng hay đùa

is incongruity, and incongruity, I've shown you,

là về những cái phi lý, tôi đã chỉ ra

is sort of the basis of humor.

rằng đó là gốc của sự hài hước.

Something that's completely normal or logical isn't going to be funny.

Cái hoàn toàn bình thường và logic thì chẳng có gì buồn cười

But the way incongruity works is, observational humor

nhưng cái phi lý thì buồn cười, sự hài hước được quan sát

is humor within the realm of reality.

thấy trong đời sống hàng ngày.

"My boss is always telling me what to do." Okay?

"Sếp tôi luôn bảo tôi những việc phải làm. " Đúng quá chứ?

That could happen. It's humor within the realm of reality.

Điều đó có thể xảy ra.

Here, cowboy to a cow:

Còn đây người chăn bò nói chuyện với con bò

"Very impressive. I'd like to find 5,000 more like you."

"Được lắm. Tao muốn có 5000 con nữa như mày"

We understand that. It's absurd. But we're putting the two together.

Ta hiểu nó. Nó hoang đường. Nhưng ta vẫn hòa chúng lại với nhau.

Here, in the nonsense range:

Đây, tác phẩm trong phạm vi vô nghĩa:

"Damn it, Hopkins, didn't you get yesterday's memo?"

"Khốn kiếp, Hopkins, anh không nhận được bản ghi nhớ hôm qua ư?"

Now that's a little puzzling, right? It doesn't quite come together.

Cũng hơi khó hiểu, không hoàn toàn ăn nhập, đúng không?

In general, people who enjoy more nonsense,

Thường, người thích những điều vô lý,

enjoy more abstract art,

thì khoái nghệ thuật trừu tượng

they tend to be liberal, less conservative, that type of stuff.

nó phóng túng hơn, ít bảo thủ hơn

But for us, and for me, helping design the humor,

với chúng ta, và với tôi người thiết kế khôi hài

it doesn't make any sense to compare one to the other.

so sánh cái này với cái kia chẳng có nghĩa gì sất,

It's sort of a smorgasbord that's made all interesting.

ai chả thích lẩu thập cẩm.

So I want to sum all this up with a caption to a cartoon,

Nên tôi muốn tóm tất cả lại trong một bức,

and I think this sums up the whole thing, really,

tổng kết toàn bộ ý tưởng

about The New Yorker cartoons.

về tranh vui của tạp chí Người New York.

"It sort of makes you stop and think, doesn't it."

"Nó khiến ta dừng lại và suy nghĩ, đúng không?"

(Laughter)

(Cười)

And now, when you look at New Yorker cartoons,

Giờ đây, khi nhìn vào tranh biếm của tờ tờ Người New York

I'd like you to stop and think a little bit more about them.

Tôi muốn quý vị dừng lại và nghĩ thêm một chút về nó.

Thank you.

Cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)

Thank you. (Applause)

Cảm ơn. (Vỗ tay)