A rite of passage for late life | Bob Stein

Translator: Nguyễn Đức Chí Thanh Reviewer: Ly Khanh Linh

I grew up white, secular and middle class

Tôi lớn lên trong một gia đình trung lưu, da trắng và không theo đạo

in 1950s America.

vào những năm 1950 tại Mỹ.

That meant watching fireworks on the Fourth of July,

Điều này nghĩa là được ngắm pháo hoa vào Ngày Quốc Khánh 4/7,

trick-or-treating on Halloween

cho kẹo hay bị ghẹo vào Halloween

and putting presents under a tree at Christmas.

và được nhận quà dưới cây thông vào Giáng Sinh.

But by the time those traditions got to me,

Nhưng theo thời gian, những truyền thống đó

they were hollow, commercial enterprises,

trở nên sáo rỗng, chỉ vì mục đích kinh doanh

which just left me feeling empty.

và khiến tôi cảm thấy thật trống rỗng.

So from a relatively young age,

Vậy nên từ khi còn rất trẻ

I found myself looking to fill an existential hole,

tôi đã tìm cách để lấp đầy khoảng trống đó

to connect with something bigger than myself.

để kết nối với thứ gì đó to lớn hơn.

Cả thế kỉ, chưa từng có Lễ Trưởng Thành nào trong nhà

There hadn't been a bar mitzvah in my family in over a century,

so I thought I'd take a shot at that --

nên tôi nghĩ mình nên thử một lần.

(Laughter)

(Tiếng cười)

only to be devastated when my one encounter with the rabbi,

Điều tồi tệ đã xảy ra khi tôi nói chuyện một giáo sĩ Do Thái,

a really tall, godlike figure with flowing white hair,

ông ấy rất cao, như một vị thần, với mái tóc trắng bồng bềnh,

consisted of him asking me for my middle name

ông hỏi tôi tên đệm của tôi là gì

so we could fill out a form.

để có thể điền vào biểu mẫu.

Yep, that was it.

À vâng, chỉ có thế thôi.

(Laughter)

(Tiếng cười)

So I got the fountain pen,

Vậy nên dù cầm bút,

but I didn't get the sense of belonging and confidence

tôi không hề cảm nhận được sự thân thuộc và tự tin

I was searching for.

mà mình tìm kiếm.

Many years later,

Nhiều năm sau,

I couldn't bear the thought of my son turning 13

tôi không thể chịu được ý nghĩ con trai mính lên 13

without some kind of rite of passage.

mà không hề được trải qua một nghi lễ nào.

So I came up with the idea of a 13th birthday trip,

Do đó, tôi nảy ra ý tưởng tổ chức một chuyến đi vào sinh nhật thứ 13

and I offered to take Murphy anywhere in the world

và nói với Murphy rằng tôi sẽ đưa thằng bé tới bất cứ đâu

that had meaning for him.

mà nó muốn.

A budding young naturalist who loved turtles,

Là một đứa trẻ yêu tự nhiên và say mê loài rùa,

he immediately settled on the Galapagos.

nó ngay lập tức chọn quần đảo Galapagos.

And when my daughter, Katie, turned 13,

Và khi con gái tôi, Katie, bước sang tuổi 13,

she and I spent two weeks at the bottom of the Grand Canyon,

tôi và con bé dành hai tuần dưới chân hẻm núi Grand Canyon,

where Katie learned for the first time that she was powerful and brave.

nơi mà Katie lần đầu tiên nhận ra rằng mình rất mạnh mẽ và dũng cảm.

Since then, my partner, Ashton, and lots of our friends and relatives

Kể từ đó, vợ tôi, Ashton, và rất nhiều bạn bè và họ hàng của chúng tôi,

have taken their kids on 13th birthday trips,

đã cho con họ đi du lịch vào sinh nhật lần thứ 13

with everyone finding it transformative for both the child and the parent.

và mọi người nhận thấy thay đổi tích cực ở cả đứa trẻ và cha mẹ chúng.

I wasn't brought up saying grace.

Tôi không được dạy cách cầu nguyện

But for the last 20 years,

Nhưng suốt 20 năm qua,

we've been holding hands before every meal.

chúng tôi vẫn luôn nắm tay nhau trước mỗi bữa ăn.

It's a beautiful bit of shared silence

Đó là một khoảng lặng tuyệt vời

that brings us all together in the moment.

gắn kết chúng tôi trong khoảnh khắc.

Ashton tells everyone to "pass the squeeze,"

Ashton bảo mọi người: "hãy bỏ qua việc siết chặt tay"

while she assures them it's not religious.

vì cô ấy không sùng đạo.

(Laughter)

(Tiếng cười)

So recently, when my family asked me

Vậy nên khi gần đây, khi gia đình bảo tôi

if I could please do something with the more than 250 boxes of stuff

hãy làm gì đó với hơn 250 thùng đồ

that I've collected over a lifetime,

mà tôi thu thập trong suốt cuộc đời,

my ritual-making impulse kicked in.

bản năng sáng tạo "nghi lễ" thôi thúc tôi phải làm gì đó.

I started wondering if I could go further than simple death cleaning.

Tôi tự hỏi liệu có thể làm gì đó hơn là "Dọn mình chờ chết".

"Death cleaning" is the Swedish term for clearing out your closets,

"Dọn mình chờ chết" là thuật ngữ từ Thuỵ Điển chỉ việc dọn sạch tủ

your basement and your attic before you die,

tầng hầm và gác mái trước khi chết,

so your kids don't have to do it later.

để con bạn không phải làm việc đấy sau đó.

(Laughter)

(Tiếng cười)

I pictured my children opening up box after box

Tôi có chụp một bức ảnh lũ con tôi mở từng hộp ra

and wondering why I'd kept any of that stuff.

và thắc mắc tại sao tôi lại giữ một đống thứ vô dụng như thế.

(Laughter)

(Tiếng cười)

And then I imagined them looking at a specific picture

Và rồi tôi tưởng tượng ra việc chúng nhìn vào bức ảnh

of me with a beautiful young woman,

của tôi và một phụ nữ xinh đẹp

and asking, "Who on earth is that with Dad?"

và hỏi: "Người này là ai vậy Bố?"

(Laughter)

(Tiếng cười)

And that was the aha moment.

Đó là lúc một ý tưởng loé lên trong đầu tôi.

It wasn't the things I'd saved that were important;

Những gì tôi cất giữ không quan trọng

it was the stories that went with them that gave them meaning.

bằng câu chuyện đi kèm, thứ đem lại ý nghĩa cho nó.

Could using the objects to tell the stories

Liệu rằng việc dùng những vật dụng để kể lại câu chuyện

be the seed of a new ritual,

có là khởi nguồn của một nghi lễ mới,

a rite of passage -- not for a 13-year-old,

một nghi lễ - không dành cho trẻ 13,

but for someone much further down the road?

mà những người già hơn?

So I started experimenting.

Vì vậy tôi bắt đầu thử nghiệm.

I got a few dozen things out of the boxes,

Tôi lấy một số thứ ra khỏi thùng,

I put them about in a room,

đặt chúng vào một căn phòng,

and I invited people to come in

sau đó, tôi mời mọi người đến,

and ask me about anything that they found interesting.

mời họ hỏi về bất kì thứ gì hấp dẫn họ.

The results were terrific.

Kết quả thật đáng kinh ngạc.

A good story became a launching pad for a much deeper discussion,

Một câu chuyện hay đặt nền móng cho một cuộc tranh luận sâu sắc hơn,

giúp các vị khách của tôi có được những liên tưởng ý nghĩa hơn

in which my visitors made meaningful connections

to their own lives.

đến cuộc sống của mình.

Derrius [Quarles] asked me about a Leonard Peltier T-shirt

Derrius [Quarles] hỏi tôi về cái áo thun hình Leonard Peltier

that I'd worn a lot in the '80s,

mà tôi thường mặc vào thập niên 80,

that, sadly, is still relevant today.

và buồn thay, không là quá vãng, ngày hôm nay.

Our conversation moved quickly,

Cuộc trò chuyện của chúng tôi chuyển hướng nhanh chóng,

from a large number of political prisoners in American jails,

từ số lượng lớn tù nhân chính trị trong nhà tù Mỹ,

to Derrius wondering about the legacy

tới việc Derrius tự hỏi về di sản

of the Black Liberation Movement of the '60s,

của Phong trào Giải phóng Người da đen những năm 60

and how his life might be different if he'd come of age then,

và cuộc sống của thằng bé sẽ thế nào nếu lớn lên trong thời gian đó,

instead of 30-odd years later.

thay vì khoảng 30 năm sau.

At the end of our conversation,

Vào cuối buổi nói chuyện,

Derrius asked me if he could have the T-shirt.

Derrius hỏi tôi liệu có thể cho nó cái áo đó.

And giving it to him felt just about perfect.

Và việc tặng cái áo cho thằng bé khiến tôi cảm thấy rất tuyệt.

As these conversations established common ground,

Những cuộc nói chuyện này đã tạo ra những điểm chung,

especially across generations,

đặc biệt là giữa các thế hệ.

I realized I was opening a space

Tôi nhận ra mình đã mở ra một nơi chốn

for people to talk about things that really mattered to them.

mà mọi người có thể nói về những thứ thực sự quan trọng với họ.

And I started seeing myself with a renewed sense of purpose --

Và tôi nhận ra rằng mình có một sứ mệnh mới -

not as the old guy on the way out,

không phải là một gã già nua sắp chết,

but as someone with a role to play

mà là một người có trách nhiệm

going forward.

tiếp tục tiến bước.

When I was growing up,

Khi tôi lớn lên,

life ended for most people in their 70s.

phần lớn cuộc sống của mọi người dừng ở tuổi 70.

People are living far longer now,

Hiện tại, mọi người sống lâu hơn,

and for the first time in human history,

và lần đầu tiên trong lịch sử nhân loại,

it's common for four generations to be living side by side.

việc bốn thế hệ sống cùng nhau là điều bình thường.

I'm 71,

Tôi 71 tuổi,

and with a bit of luck,

và nếu may mắn một tí,

I've got 20 or 30 more years ahead of me.

tôi vẫn còn 20 hay 30 năm phía trước.

Giving away my stuff now

Cho đi những vật dụng của tôi

and sharing it with friends, family, and I hope strangers, too,

và chia sẻ nó với bạn bè, người thân, và mong rằng với cả người lạ,

seems like the perfect way to enter this next stage of my life.

có vẻ là cách hoàn hảo để tôi bước vào giai đoạn kế tiếp của cuộc đời.

Turns out to be just what I was looking for:

Hoá ra những gì mà tôi cả đời tìm kiếm là:

a ritual that's less about dying

một nghi lễ, thay vì hướng về cái chết,

and more about opening the door

lại mở rộng vòng tay

to whatever comes next.

đón nhận mọi điều sắp đến.

Thank you.

Xin cảm ơn.

(Applause)

(Tiếng vỗ tay)

Onward!

Tiến lên!

(Applause)

(Tiếng vỗ tay)