Shaffi Mather: A new way to fight corruption

Shaffi Mather: Yolsuzlukla mücadelede yeni bir yöntem

Çeviri: osman oguz ahsen Gözden geçirme: Sancak Gülgen

The anger in me against corruption

Yolsuzluğa karşı olan sinirim

made me to make a big career change

geçen sene büyük bir kariyer değişikliği yapıp

last year, becoming a full-time practicing lawyer.

tam zamanlı avukat olmama neden oldu.

My experiences over the last 18 months,

Bir avukat olarak son 18 aydaki

as a lawyer, has seeded in me

tecrübelerim bende yeni

a new entrepreneurial idea,

girşimci bir fikrin olgunlaşmasına

which I believe is indeed

neden oldu ve bu fikrin yaymaya

worth spreading.

değer olduğunu düşünüyorum.

So, I share it with all of you here today,

Her ne kadar fikir daha yeni yeni belli olsa

though the idea itself is getting crystallized

ve hala işletme planını yazıyor olsam da,

and I'm still writing up the business plan.

bu fikri bugün sizinle paylaşacağım.

Of course it helps that fear of public failure

Tabii ki işe yaramayan fikirlerin artmasıyla,

diminishes as the number of ideas

halk önüne işe yaramayan fikir koyma

which have failed increases.

korkusu azalıyor.

I've been a huge fan of enterprise and entrepreneurship

1993 yılından beri girişimin ve girişimciliğin

since 1993.

büyük bir hayranı oldum.

I've explored, experienced,

Girişimciliği ve kapitalizmi en ince

and experimented enterprise

ayrıntısına kadar araştırdım, inceledim

and capitalism to my heart's content.

ve tecrübe ettim.

I built, along with my two brothers,

İki kardeşimle beraber evim olan Kerala'daki

the leading real estate company in my home state, Kerala,

en büyük emlak şirketini kurdum.

and then worked professionally

Daha sonra da profesyonel olarak

with two of India's biggest businessmen,

Hindistan'ın en büyük iki iş adamlarından biri ile

but in their startup enterprises.

onların ilk yatırımlarında çalıştım.

In 2003, when I stepped out of the pure play capitalistic sector

2003 yılında saf kapitalist sektörden ayrılıp

to work on so-called social sector issues,

sosyal sektörde çalışmaya başladığımda,

I definitely did not have any grand strategy

herhangi bir hibe alma stratejim

or plan to pursue and find

veya da halkı ilgilendiren sorunlara

for-profit solutions

kâr getirecek çözümler bulma adına

to addressing pressing public issues.

herhangi bir planım yoktu.

When life brought about a series

Hayat önüme bir dizi ölüm

of death and near-death experiences

ya da yakın ölüm tecrübesi

within my close circle,

getirince, Amerika'daki 911

which highlighted the need

servisine benzeyen bir acil

for an emergency medical response service in India,

durum servisinin Hindistan'da

similar to 911 in USA.

gerekli olduğunun fakına vardım.

To address this, I, along with four friends,

Bu sorun ile ilgili olarak arkadaşlarımla beraber

founded Ambulance Access for All,

Hindistan'daki hayat-destek servislerini geliştirmek için

to promote life-support ambulance services in India.

"Herkes Için Ambülans"ı kurduk.

For those from the developing world,

Gelişmiş ülkelerdekiler için bu fikrin herhangi bir

there is nothing, absolutely nothing new in this idea.

yeniliği yok.

But as we envisioned it,

Fakat biz fikri kafamızda canlandırırken

we had three key goals:

3 tane kilit amacımız vardı:

Providing world-class life support ambulance service

maddi durumuna bakılmadan,

which is fully self-sustainable from its own revenue streams,

her yerden ulaşılabilecek ve

and universally accessible

ihtiyacı olan herkese cevap verebilecek

to anyone in a medical emergency,

ve kendi kendini devam ettirebilecek

irrespective of the capability to pay.

dünya standartlarında bir ambülans servisi kurmak.

The service which grew out of this,

Bundan çıkan servis,

Dial 1298 for Ambulance,

Ambülans için 1298'i ara,

with one ambulance in 2004,

2004 yılında 1 ambülans ile başladı

now has a hundred-plus ambulances in three states,

ve şimdi 3 eyalette 100'ün üzerinde ambülans ile

and has transported over 100,000 patients

100.000'in üzerindeki hastayı

and victims since inception.

kuruluşundan beri taşıdı.

The service is -- (Applause)

Bu servis -- (Alkışlar)

fully self-sustainable from its own revenues,

kendi geliri ile tamamen kendi kendini sürdürebiliyor.

without accessing any public funds,

Herhangi bir devlet fonundan destek almıyor

and the cross-subsidy model actually works,

ve zenginin fakirden daha çok ödediği "çapraz teşvik"

where the rich pays higher, poor pays lower,

sistemi gerçekten işe yarıyor ve bu sebeple

and the accident victim is getting the service free of charge.

kazazedeler bedavaya hizmet alabiliyorlar.

The service responded effectively

Talihsiz 26/11 Mumbai

and efficiently,

terör saldırılarında bu servis

during the unfortunate

etkili ve yararlı bir şekilde

26/11 Mumbai terror attacks.

kullanıldı.

And as you can see from the visuals,

Videodan gördüğünüz gibi

the service was responding and rescuing

daha polis saldırı yerini çevreleyip

victims from the incident locations

resmi olarak terör saldırısı olduğunu

even before the police could cordon off

ilan etmeden önce dahi

the incident locations

servis kurtarma çalışmalarını

and formally confirm it as a terror strike.

aralıksız yapıyor.

We ended up being the first medical response team

Her kaza bölgesine ulaşan ilk tıbbi servis

in every incident location

olduk ve 125 kazazedeyi

and transported 125 victims,

hastaneye kaldırıp

saving life.

hayatlarını kurtardık.

(Applause)

(Alkışlar)

In tribute and remembrance

26/11 saldırılarını anma adına

of 26/11 attacks

geçen yıl Aman adlı

over the last one year,

bir Pakistan Vakfına yardım edip

we have actually helped a Pakistani NGO,

kendini sürdürebilir bir

Aman Foundation,

ambülans servisi kurmalarına

to set up a self-sustainable life support ambulance service

yardımcı olduk.

in Karachi, facilitated by Acumen Fund.

Bunu Karachi'de Acumen Fonundan destek alarak yaptılar.

(Applause)

(Alkışlar)

It's a small message from us,

Bu bizim tarfımızdan insanlığın,

in our own small way

İslam'ın, Güney Asya'nın

to the enemies of humanity,

Hindistan'ın

of Islam, of South Asia,

ve Pakistan'ın

of India, and of Pakistan,

düşmanlarına söylenen küçük bir mesaj,

that humanity will continue to bloom,

insanlık her türlü saldırıya rağmen

irrespective of such dastardly attacks.

serpilmeye devam edecek.

Since then I've also co-founded two other social enterprises.

O zamandan beri 2 tane daha sosyal teşebbüs kurdum.

One is Education Access for All,

Bir tanesi Herkes Için Eğitim,

setting up schools in small-town India.

Hindistan'daki köylerde okullar açıyor.

And the other is Moksha-Yug Access,

Diğeri ise Moksha-Yug Girişimi,

which is integrating rural supply chain

küçük gruplar için mikrofinans bazlı

on the foundations of self-help group-based microfinance.

kırsal destek sunuyor.

I guess we seem to be doing at least a few things right.

En azından bir kaç şeyi doğru yaptığımızı düşünüyorum.

Because diligent investors and venture funds

Çünkü gayretli yatırımcılar 7.5 milyon

have committed over 7.5 million dollars in funding.

dolardan fazla para ortaya koydular.

With the significance being these funds have come in

Burada önemli olan nokta bu paraların

as a QT capital, not as grant or as philanthropy.

hibe ya da bağış olarak değil sermaye olarak geldiği.

Now I come back to the idea of the new social enterprise

Şimdi araştırdığım yeni sosyal teşebbüs

that I'm exploring.

fikrine geri geldik.

Corruption, bribes, and lack of transparency.

Yolsuzluk, rüşvet ve şeffafsızlık.

You may be surprised to know

Dün 8 tane konuşmacının bu

that eight speakers yesterday

terimleri konuşmalarında kullanmış

actually mentioned these terms in their talks.

olmaları sizi şaşırtmış olabilir.

Bribes and corruption have both a demand and a supply side,

Yolsuzluk ve rüşvetin hem talep hem de arz yönleri var.

with the supply side being mostly of

Arz tarafı genelde açgözlü,

greedy corporate unethical businesses

etik olmayan büyük şirketler

and hapless common man.

ve şanssız sıradan adamlar.

And the demand side being mostly politicians,

Talep tarafı ise genelde politikacılar,

bureaucrats and those who have discretionary power

bürokratlar ve gayri ihtiyari

vested with them.

gücü elinde tutanlar.

According to World Bank estimate,

Dünya Bankası'nın tahminine göre

one trillion dollars is paid in bribes

her yıl bir trilyon dolar

every year, worsening the condition

rüşvet olarak ödeniyor ve

of the already worse off.

bu zaten kötü olan durumu iyice kötüleştiriyor.

Yet, if you analyze the common man,

Gene de sıradan insana bakarsanız

he or she does not wake up every day and say,

o her sabah uyanıp

"Hmm, let me see who I can pay a bribe to today."

"Hmm, bugün kime rüşvet verebilirim."

or, "Let me see who I can corrupt today."

ya da " Bugün kimi bozabilirim." demiyor.

Often it is the constraining or the back-to-the-wall situation

Genelde kısıtlayıcı ya da zorunlu durumlar oluşunca

that the hapless common man finds himself or herself in

şansız sıradan insan kendisini rüşvet

that leads him to pay a bribe.

vermeye itecek bir durumda buluyor.

In the modern day world, where time is premium

Zamanın altın olduğu ve hayat mücadelesinin

and battle for subsistence is unimaginably tough,

inanılmaz çetin

the hapless common man

olduğu modern zamanda, şansız sıradan insan

simply gives in and pays the bribe just to get on with life.

sadece hayatına kaldığı yerden devam edebilmek için rüşvet veriyor.

Now, let me ask you another question.

Şimdi size başka bir soru sorayım.

Imagine you are being asked to pay a bribe

Bir şeyi yapmak için sizden rüşvet

in your day-to-day life to get something done.

istendiğini hayal edin.

What do you do? Of course you can call the police.

Ne yaparsınız? Tabii ki polisi arayabilirsiniz.

But what is the use if the police department is in itself steeped in corruption?

Peki polis depratmanı da yolsuzlaştıysa ne işe yarar?

Most definitely you don't want to pay the bribe.

Kesinlikle rüşveti vermeyi istemezsiniz.

But you also don't have the time, resources,

Ama aynı zamanda karşı koymak için de

expertise or wherewithal to fight this.

zamanınız, imkanınız ve tecrübeniz de yok.

Unfortunately, many of us in this room

Ne yazık ki bu odadakilerin çoğu

are supporters of capitalist policies and market forces.

kapitalist sistemin ve pazar gücünün savunucusu.

Yet the market forces around the world

Gene de dünyadaki pazar güçleri

have not yet thrown up a service where you can call in,

arayıp belirli bir ücret karşılığında rüşvetle

pay a fee, and fight the demand for a bribe.

mücadele eden bir servis kurmadılar.

Like a bribe buster service,

Rüşvet Avcılığı ya da

or 1-800-Fight-Bribes,

1-800-Rüşvetle-Savaş

or www.stopbribes.org or

ya da www.rusvetidurdur.org ya da

www.preventcorruption.org.

www.yolsuzluguonle.org gibi bir servis.

Such a service simply do not exist.

Böyle bir servis daha kurulmadı.

One image that has haunted me

Beni derinden etkileyen bir olay

from my early business days

ilk çalışma zamanlarımda gerçekleşen

is of a grandmother, 70 plus years, being harassed

ve yetmiş yaşın üzerindeki bir yaşlı teyzenin

by the bureaucrats in the town planning office.

şehir planlama ofisinin önünde bürokratlar tarafından küçük düşürülmesiydi.

All she needed was permission to build three steps

Tek istediği evine girip çıkmayı kolaylaştıracak

to her house, from ground level,

zemin seviyesinden itibaren

making it easier for her to enter and exit her house.

3 tane basamak yapmak için izin istemekti.

Yet the officer in charge would not simply give her the permit

Fakat görevli memur rüşvet vermeden böyle bir izni

for want of a bribe.

vermeyeceğini belirtti.

Even though it pricked my conscience then,

Her ne kadar vicdanımı zedelese de,

I could not, or rather I did not

kendi işimi kurmakta olduğum

tend to her or assist her,

için o gün o teyzeye yardım

because I was busy building my real estate company.

etmemeyi tercih etmiştim.

I don't want to be haunted by such images any more.

Bu tür görüntülerin bir daha yaşanmasını istemiyorum.

A group of us have been working on a pilot basis

Içimizden bir grup tekil rüşvet vakalarına

to address individual instances of demands

karşılık vermek için

for bribes for common services or entitlement.

pilot bir işte çalışıyorlar.

And in all 42 cases where we have pushed back such demands

Bu tarz 42 vakada

using existing and legitimate tools

bilgi verme yasası,

like the Right to Information Act,

video, ses, üst baskısı gibi

video, audio, or peer pressure,

yasal yöntemleri kullanarak

we have successfully obtained whatever our clients

müşterilerimizin rüşvet vermeden

set out to achieve without actually paying a bribe.

yapmak istedikleri şeyi yapmalarını sağladık.

And with the cost of these tools being substantially lower

Bu yöntemlerin masrafları rüşvete

than the bribe demanded.

vereceklerinden epey bir azdı.

I believe that these tools that worked in these 42 pilot cases

Bence bu 42 pilot vakada kullandığımız yöntemler

can be consolidated in standard processes

diğer durumlar için de

in a BPO kind of environment,

genelleştirilebilir ve internet ya da

and made available on web, call-center

arama merkezi üzerinden

and franchise physical offices,

bir ücret karşılığı rüşvet talebi ile karşılaşanların

for a fee, to serve anyone confronted with a demand for a bribe.

arayabileceği merkezlere dönüştürülebilir.

The target market is as tempting as it can get.

Hedef pazar olabileceği kadar geniş.

It can be worth up to one trillion dollars,

Rüşvete ödenen yıllık 1 trilyon dolara

being paid in bribes every year,

yani Hindistan'ın yıllık GSMH'sına

or equal to India's GDP.

eşit miktarda olabilir.

And it is an absolutely virgin market.

Ve tamamen bakir bir pazar.

I propose to explore this idea further,

Bu fikri daha ayrıntılı araştırmayı

to examine the potential of creating

ve ücret karşılığı BPO tarzı bir

a for-profit, fee-based BPO

şirket kurarak rüşveti

kind of service to stop bribes

durdurma fikrini daha

and prevent corruption.

detaylı incelemeyi teklif ediyorum.

I do realize that the fight for justice

Yolsuzluğa karşı mücadelenin

against corruption is never easy.

hiçbir zaman kolay olmadığının farkındayım.

It never has been and it never will be.

Hiçbir zaman kolay olmadı ve olmayacak da.

In my last 18 months as a lawyer,

Avukat olarak son 18 ayımda

battling small- and large-scale corruption,

biri Hindistan'ın en büyük şirket yolsuzluğu olmak üzere,

including the one perpetrated by India's biggest corporate scamster.

küçük ve büyük çaplı birçok yolsuzluk olayı ile savaştım.

Through his charities

Bu dönemde beni haneye tecavüz, şantaj

I have had three police cases filed against me

gibi suçlarla suçlayan 3 tane

alleging trespass, impersonation and intimidation.

davaya maruz kaldım.

The battle against corruption

Yolsuzluğa karşı savaş

exacts a toll on ourselves,

kendimize, ailemize, arkadaşlarımıza

our families, our friends, and even our kids.

ve hatta çocuklarımıza yaptırımlar getiriyor.

Yet I believe the price we pay is well worth holding on

Gene de ödediğimiz bedel bence dünyayı

to our dignity and making the world a fairer place.

daha düzgün bir yer haline getirme adına değer.

What gives us the courage?

Bize cesaret veren ne?

As my close friend replied, when told

Yakın bir arkadaşıma ambülans projesinin

during the seeding days of the ambulance project

ilk dönemlerinde bu işin imkansız ve

that it is an impossible task

bu işe para yatıranların deli olduklarını

and the founders are insane to chalk up their blue-chip jobs,

söylediğimde bana verdiği cevabı size söylemek istiyorum:

I quote: "Of course we cannot fail in this,

"Bu işte başarısız olamayız,

at least in our own minds.

en azından zihinlerimizde.

For we are insane people,

Çünkü biz imkansız bir işi yapmaya çalışan

trying to do an impossible task.

deli insanlarız.

And an insane person does not know what an impossible task is." Thank you.

Ve deli bir insan imkansız bir işin ne olduğunu bilmez." Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)

Chris Anderson: Shaffi, that is a really exciting business idea.

Chris Anderson: Shaffi, bu çok muhteşem bir iş fikri.

Shaffi Mather: I just have to get through the initial days where I don't get eliminated.

Shaffi Mather: İlk günkü elemelerden başarı ile geçmem lazım.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

CA: What's on your mind?

CA: Kafanda ne var?

I mean, give us a sense of the numbers here --

Sayılarla ilgili konuş --

a typical bribe and a typical fee. I mean, what's in your head?

tipik bir rüşvet ve tipik bir ücret. Yani, kafanda ne var?

SM: So let me ... Let me give you an example.

SM: Şimdi... Bir örnek vereyim.

Somebody who had applied for the passport.

Birisi pasaport için başvurmuş.

The officer was just sitting on it

Ofis bir şey yapmıyor

and was demanding around 3,000 rupees in bribes.

ve 3.000 rupi rüşvet istiyor.

And he did not want to pay.

O da ödemek istemiyor.

So we actually used the Right to Information Act,

Biz de Bilgi Hakkı Yasası'nı kullandık,

which is equal to the Freedom of Information Act in the United States,

ABD'deki Bilgi Özgürlüğü Yasası'na denk,

and pushed back the officers in this particular case.

ve ofistekileri bu örnekte sıkıştırdık.

And in all these 42 cases,

Bu 42 vakanın hepsinde,

when we kept pushing them back,

onları sıkıştırdığımızda,

there was three kinds of reaction.

üç çeşit tepki ile karşılaştık.

A set of people actually say,

Bir grup insan,

"Oh, let me just grant it to them, and run away from it."

"Bunu onlara bağışlayayım ve kaçayım." dedi.

Some people actually come back and say,

Bazıları geri gelip,

"Oh, you want to screw me. Let me show you what I can do."

"Demek sen beni mahvetmek istiyorsun. Sana ne yapabileceğimi göstereceğim."

And he will push us back.

Ve o da bizi sıkıştırdı.

So you take the next step, or use the next tool available

Ve siz de bir sonraki adımı atıyorsunuz, ya da bizim sağladığımız

in what we are putting together,

bir sonraki imkanı kullanıyorsunuz,

and then he relents.

ve o da insafa geliyor.

By the third time, in all 42 cases, we have achieved success.

Üçüncü seferde, 42 vakanın hepsinde, başarılı olduk.

CA: But if it's a 3,000-rupee, 70-dollar bribe,

CA: 3.000 rupilik bir rüşvet için, 70 dolar yani,

what fee would you have to charge,

işinizin devam etmesi açısından

and can you actually make the business work?

ne kadar ücret almak zorundasınız?

SM: Well, actually the cost that we incurred

SM: Aslında işin bize maliyeti

was less than 200 rupees.

200 rupi.

So, it actually works.

Yani, sistem çalışıyor.

CA: That's a high gross margin business. I like it.

CA: Bu yüksek kâr oranlı bir iş. Sevdim.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

SM: I actually did not want to answer this on the TED stage.

SM: Bunları TED sahnesinde cevaplamak istemedim.

CA: OK, so these are provisional numbers, no pricing guarantee.

CA: Tamam, bunlar tahmini sayılar, ücret garantisi yok.

If you can pull this off, you will be a global hero.

Bunu başarabilirsen, küresel bir kahraman olursun.

I mean, this could be huge.

Yani bu büyük bir şey olabilir.

Thank you so much for sharing this idea at TED.

Bu fikri TED'de paylaştığın için teşekkürler.

(Applause)

(Alkışlar)