Could a drug prevent depression and PTSD? | Rebecca Brachman

Translator: Joseph Geni Reviewer: Joanna Pietrulewicz

Çeviri: Gözde Zülal Solak Gözden geçirme: Ramazan Şen

Bu bir tüberküloz koğuşu

This is a tuberculosis ward,

ve 1880'lerin sonunda bu fotoğraf çekildiğinde,

and at the time this picture was taken in the late 1800s,

one in seven of all people

buradaki her yedi kişiden biri

died from tuberculosis.

tüberkülozdan öldü.

We had no idea what was causing this disease.

Hastalığa neden olan şey hakkında hiçbir fikrimiz yoktu.

Aslında sizi duyarlı kılan şeyin

The hypothesis was actually

it was your constitution that made you susceptible.

sizin yapınız olduğu varsayıldı.

And it was a highly romanticized disease.

Ve fazlasıyla da romantikleştirilmiş bir hastalık.

It was also called consumption,

Ayrıca verem olarak da adlandırılıyor

ve şairlerin, sanatçıların, entelektüellerin de

and it was the disorder of poets

and artists and intellectuals.

rahatsızlığı bu.

Ve bazı insanlar bunun kişiye abartılmış bir hassasiyet ve

And some people actually thought it gave you heightened sensitivity

and conferred creative genius.

yaratıcı dehalık verdiğini düşündüler.

By the 1950s,

1950'lere kadar

we instead knew that tuberculosis was caused

tüberkülozun nispeten daha az romantik olan,

by a highly contagious bacterial infection,

bulaşıcı bir bakteri enfeksiyonundan kaynaklandığını biliyorduk,

which is slightly less romantic,

fakat onu tedavi etmek için

ilaç üretebilme ihtimalimiz

but that had the upside

of us being able to maybe develop drugs to treat it.

her şeyi tersine çevirdi.

So doctors had discovered a new drug, iproniazid,

Böylece doktorlar iproniazit adında yeni bir ilaç keşfetti ve

that they were optimistic might cure tuberculosis,

tüberkülozu tedavi edebileceği konusunda olumlu düşünüyorlardı,

ilacı hastalara verdiler ve

and they gave it to patients,

and patients were elated.

hastalar memnun olmuştu.

They were more social, more energetic.

Daha sosyal, daha enerjiklerdi.

One medical report actually says they were "dancing in the halls."

Tıbbi bir raporda hastaların "koridorlarda dans ettikleri" söylenmişti.

And unfortunately,

Ve ne yazık ki

bunun nedeni iyileşiyor olmaları değildi.

this was not necessarily because they were getting better.

A lot of them were still dying.

Çoğu hâlâ ölüyordu.

Another medical report describes them as being "inappropriately happy."

Başka bir tıbbi rapor onların "uygunsuzca mutlu" olduklarını söylüyordu.

And that is how the first antidepressant was discovered.

Ve antidepresan bu şekilde keşfedildi.

So accidental discovery is not uncommon in science,

Bilimde tesadüfi keşif alışılmış bir şeydir,

fakat bunun için sevindirici bir tesadüften fazlası gerekir.

but it requires more than just a happy accident.

You have to be able to recognize it for discovery to occur.

Keşfin meydana gelmesi için onu anlayabilmeniz gerekir.

As a neuroscientist, I'm going to talk to you a little bit

Bir nörolog olarak sizlere birinci ağızdan tecrübelerimi

about my firsthand experience

anlatacağım,

with whatever you want to call the opposite of dumb luck --

dilerseniz buna acemi şansının tam tersi diyebilirsiniz --

let's call it smart luck.

en iyisi zekâ şansı diyelim.

But first, a bit more background.

Öncelikle biraz daha arka plandan bahsedeceğim.

Thankfully, since the 1950s,

Neyse ki, 1950'lerden bu yana

başka ilaçlar geliştirdik ve artık tüberkülozu tedavi edebiliyoruz.

we've developed some other drugs and we can actually now cure tuberculosis.

Diğer ülkelerde olmasa bile, en azından Amerika'da,

And at least in the United States, though not necessarily in other countries,

we have closed our sanitoriums

sanatoryumlarımızı kapattık

and probably most of you are not too worried about TB.

ve muhtelemen çoğunuz tüberküloz endişesi duymuyor.

But a lot of what was true in the early 1900s

Fakat 1900'lerin başında bulaşıcı hastalıkla ilgili

about infectious disease,

doğru olan şeyler,

we can say now about psychiatric disorders.

artık psikiyatrik hastalıklar için geçerli.

We are in the middle of an epidemic of mood disorders

Depresyon, travma sonrası stres bozukluğu ya da TSSB gibi

like depression and post-traumatic stress disorder, or PTSD.

duygu bozuklarının bir salgına dönüştüğü zamanın tam ortasındayız.

One in four of all adults in the United States

Amerika'da her dört yetişkinden birisi

suffers from mental illness,

ruhsal bozukluktan muzdarip,

which means that if you haven't experienced it personally

yani kişisel olarak tecrübe etmemiş olsanız bile veya ailenizde

or someone in your family hasn't,

birisinin başına gelmemiş olsa bile,

it's still very likely that someone you know has,

tanıdığınız birisinin başına gelmiş olma ihtimali oldukça yüksek ve

though they may not talk about it.

size bahsetmemiş olabilirler.

Depression has actually now surpassed

Depresyon artık dünya çapında

HIV/AIDS, malaria, diabetes and war

maluliyetin başlıca nedeni olarak HIV/AIDS, sıtma, diyabet

as the leading cause of disability worldwide.

ve savaşı geride bıraktı.

And also, like tuberculosis in the 1950s,

Ayrıca, tıpkı 1950'lerin tüberkülozu gibi,

we don't know what causes it.

nedenini bilmiyoruz.

Once it's developed, it's chronic,

Bir kez gelişince kronik bir hâl alıyor,

lasts a lifetime,

yaşam boyu sürüyor

and there are no known cures.

ve bilinen bir tedavisi yok.

The second antidepressant we discovered,

1950'lerde kazara keşfettiğimiz

also by accident, in the 1950s,

ikinci antidepresan ise,

from an antihistamine that was making people manic,

bir antihistaminden üretilen ve insanları manikleştiren

imipramine.

imipramin idi.

And in both the case of the tuberculosis ward and the antihistamine,

Hem tüberküloz koğuşu, hem de antihistamin durumlarında,

someone had to be able to recognize

birisinin, bir şey yapmak için

that a drug that was designed to do one thing --

tasarlanan bu ilacın -- tüberkülozu tedavi etmek

veya alerjiyi yok etmek -- aynı zamanda çok farklı bir

treat tuberculosis or suppress allergies --

could be used to do something very different --

şey için kullanılabileceğini bilmesi gerekiyordu --

treat depression.

depresyonu tedavi etmek.

And this sort of repurposing is actually quite challenging.

Bu tür bir değişiklik aslında oldukça zorludur.

When doctors first saw this mood-enhancing effect of iproniazid,

Doktorlar iproniazitin ruhsal durum geliştirici etkisini

they didn't really recognize what they saw.

gördüklerinde, gördükleri şeyin farkına varmadılar.

They were so used to thinking about it

İlacın bir tüberküloz ilacı olduğunu

from the framework of being a tuberculosis drug

düşünmeye alıştıkları için,

that they actually just listed it

diğer etkiyi

as a side effect, an adverse side effect.

bir yan etki, ters etki olarak kaydettiler.

As you can see here,

Gördüğünüz gibi,

a lot of these patients in 1954 are experiencing severe euphoria.

1954'te bu hastaların çoğu şiddetli mutluluk yaşıyorlardı.

And they were worried that this might somehow interfere

Bunun bir şekilde tüberküloz tedavisine engel olacağı

with their recovering from tuberculosis.

endişesi duyuyorlardı.

So they recommended that iproniazid only be used in cases of extreme TB

Dolayısıyla iproniazitin yalnızca aşırı tüberküloz durumlarında

and in patients that were highly emotionally stable,

ve antidepresan kullanımının tam tersi olarak, duygusal açıdan

which is of course the exact opposite of how we use it as an antidepressant.

oldukça durağan hastalarda kullanılabileceğini öne sürdüler.

İlaca tek bir hastalık açısından bakmaya öyle alışkınlardı ki,

They were so used to looking at it from the perspective of this one disease,

they could not see the larger implications for another disease.

başka bir hastalık için var olan içeriğini göremediler.

And to be fair, it's not entirely their fault.

Adil olmak gerekirse, bu tamamen onların hatası değildi.

İşlevsel sabitlik, hepimizi etkileyen bir eğilimdir.

Functional fixedness is a bias that affects all of us.

It's a tendency to only be able to think of an object

Yani bir objeyi, geleneksel kullanımı veya işlevi

in terms of its traditional use or function.

bağlamında düşünme eğilimidir.

And mental set is another thing. Right?

Zihinsel set de başka bir şey.

That's sort of this preconceived framework

Bu, sorunlara yaklaşımımıza dair önceden

with which we approach problems.

edinilmiş bir çerçeve biçimidir.

And that actually makes repurposing pretty hard for all of us,

Bu da değişimi bizler için oldukça zorlaştırır ve sanırım

which is, I guess, why they gave a TV show to the guy who was,

değişim konusunda oldukça iyi olan adama dair bir dizi çekmelerinin

like, really great at repurposing.

nedeni de bu.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

So the effects in both the case of iproniazid and imipramine,

Yani hem iproniazit, hem de imipramin durumunda

they were so strong --

etkiler çok güçlü --

there was mania, or people dancing in the halls.

maniklik ya da koridorlarda dans eden insanlar.

It's actually not that surprising they were caught.

Yakalandıkları şey aslında çok da şaşırtıcı değil.

But it does make you wonder what else we've missed.

Başka neyi kaçırdığınızı merak etmenizi sağlıyor bu durum.

Yani iproniazit ve imipramin,

So iproniazid and imipramine,

they're more than just a case study in repurposing.

değişime dair çalışma alanı olmaktan daha fazlası.

They have two other things in common that are really important.

İkisinin de çok önemli iki ortak özelliği var.

One, they have terrible side effects.

Birincisi, korkunç yan etkileri var.

That includes liver toxicity,

Karaciğer zehirlenmesi,

weight gain of over 50 pounds,

20 kilo üzerinde kilo alımı ve intihar eğilimi

suicidality.

bunlardan birkaçı.

And two, they both increase levels of serotonin,

İkincisi, ikisi de serotonin düzeyini yükseltiyor, serotonin de

which is a chemical signal in the brain,

beyindeki kimyasal bir sinyal veya

or a neurotransmitter.

sinir ileticidir.

And those two things together, right, one or the two,

Bu ikisi, evet, birincisi veya ikincisi,

may not have been that important,

o kadar da önemli olmayabilir,

but the two together meant that we had to develop safer drugs,

ama ikisi birden, daha güvenli ilaçlar üretmemiz gerektiğini ifade eder

and that serotonin seemed like a pretty good place to start.

ve serotonin güzel bir başlangıç noktası olabilir.

So we developed drugs to more specifically focus on serotonin,

Böylece spesifik olarak serotonine, selektif seretonin geri alım

the selective serotonin reuptake inhibitors, so the SSRIs,

engelleyiciye, yani SSRI'ye odaklanan ilaçlar ürettik,

the most famous of which is Prozac.

bunlardan en bilineni ise Prozac.

Bu 30 yıl önceydi ve o zamandan beri

And that was 30 years ago,

en çok, bu ilaçları en iyi hâle getirme üzerine çalıştık.

and since then we have mostly just worked on optimizing those drugs.

And the SSRIs, they are better than the drugs that came before them,

Ve SSRI'ler, kendisinden önceki ilaçlardan daha iyiler, fakat

but they still have a lot of side effects,

yine de çok fazla yan etkileri var;

kilo alımı, uykusuzluk,

including weight gain, insomnia,

intihar eğilimi --

suicidality --

ve işe yaraması uzun zaman alıyor,

and they take a really long time to work,

something like four to six weeks in a lot of patients.

çoğu hastada dört ila altı hafta arası gibi bir süre.

İşlev gösterdikleri yer, bu hastalar.

And that's in the patients where they do work.

There are a lot of patients where these drugs don't work.

Bu ilaçların işe yaramadığı birçok hasta var.

Yani şu an, 2016 yılında,

And that means now, in 2016,

we still have no cures for any mood disorders,

herhangi bir ruhsal bozukluk için hâlâ bir tedavimiz yok, yalnızca

just drugs that suppress symptoms,

semptomları gizleyen ilaçlar var;

which is kind of the difference between taking a painkiller for an infection

yani bir enfeksiyon için ağrı kesici içmek ve antibiyotik içmek arasındaki

versus an antibiotic.

fark gibi.

A painkiller will make you feel better,

Ağrı kesici iyi hissettirecektir,

but is not going to do anything to treat that underlying disease.

fakat hastalığı tedavi etmek için hiçbir şey yapmayacaktır.

And it was this flexibility in our thinking

İproniazit ve imipraminin bu şekilde

değiştirilebileceğini fark etmemizi de bu düşünce esnekliği

that let us recognize that iproniazid and imipramine

sağlamıştı, bu da bizi,

could be repurposed in this way,

sonrasında üzerinde ironik olarak

which led us to the serotonin hypothesis,

sabitlendiğimiz, serotonin hipotezine yönlendirdi.

which we then, ironically, fixated on.

This is brain signaling, serotonin,

Bu, bir SSRI reklamından, serotonin

from an SSRI commercial.

sinyali veren beyin.

In case you're not clear, this is a dramatization.

Anlaşılmıyor olabilir, bu abartılı bir gösterim.

And in science, we try and remove our bias, right,

Ve bilimde, iki taraflı deneyler yaparak veya sonuçlarımıza istatistiksel

by running double-blinded experiments

olarak bilinemezci yaklaşarak,

önyargılarımızı deniyor ve ortadan kaldırıyoruz, evet.

or being statistically agnostic as to what our results will be.

But bias creeps in more insidiously in what we choose to study

Fakat önyargı, çalıştığımız şeyin ve çalışma biçimimizin içerisine

and how we choose to study it.

daha sinsice süzülüyor.

So we've focused on serotonin now for the past 30 years,

Yani geçtiğimiz 30 yıl boyunca genelde diğer şeyleri hariç tutarak

often to the exclusion of other things.

serotonine odaklandık.

We still have no cures,

Elimizde hâlâ bir tedavi yok

and what if serotonin isn't all there is to depression?

ve depresyon için gereken tek şey serotonin değilse ne olacak?

What if it's not even the key part of it?

Onun kilit noktası değilse ne olacak?

That means no matter how much time

Bu demek oluyor ki, ne kadar zaman

or money or effort we put into it,

veya para veya efor harcarsak harcayalım,

it will never lead to a cure.

bir tedavi üretemeyeceğiz.

In the past few years, doctors have discovered

Geçtiğimiz birkaç yılda doktorlar muhtemelen SSRI'den

bu yana bulunan ilk gerçek antidepresanı, yani Calypsol'ü

probably what is the first truly new antidepressant since the SSRIs,

Calypsol,

keşfettiler ve bu ilaç

and this drug works very quickly, within a few hours or a day,

çok çabuk işe yarıyor, birkaç saat ya da günde

and it doesn't work on serotonin.

ve serotonin üzerinde çalışmıyor.

It works on glutamate, which is another neurotransmitter.

Diğer bir sinir iletici olan glutamat üzerinde çalışıyor.

And it's also repurposed.

Ayrıca değiştirilmiş.

It was traditionally used as anesthesia in surgery.

Eskiden ameliyatlarda anestezi olarak kullanılıyordu.

But unlike those other drugs,

Fakat hemen fark ettiğimiz diğer

which were recognized pretty quickly,

ilaçlardan farklı olarak,

Calypsol'ün bir antidepresan

it took us 20 years

to realize that Calypsol was an antidepressant,

olduğunu anlamamız 20 yıl sürdü, ayrıca bu aslında,

despite the fact that it's actually a better antidepressant,

muhtemelen, diğer ilaçlardan daha

probably, than those other drugs.

iyi bir antidepresan.

It's actually probably because of the fact that it's a better antidepressant

Bunun nedeni muhtemelen, daha iyi bir antidepresan olduğu

için farkına varmamızın zor olması.

that it was harder for us to recognize.

Etkilerini gösterecek bir maniklik yoktu.

There was no mania to signal its effects.

So in 2013, up at Columbia University,

2013 yılında, Kolumbiya Üniversitesi'nde,

I was working with my colleague,

meslektaşım Dr. Christine Ann Denny ile

Dr. Christine Ann Denny,

çalışıyordum

and we were studying Calypsol as an antidepressant in mice.

ve farelerde bir antidepresan olarak Calypsol'ü çalışıyorduk.

And Calypsol has, like, a really short half-life,

Ve Calypsol'ün gerçekten çok az bir yarı-ömrü var,

which means it's out of your body within a few hours.

yani birkaç saat içerisinde vücudunuzdan atılıyor.

And we were just piloting.

Biz de deney yapıyorduk.

Fareye bir kez enjekte ediyorduk ve

So we would give an injection to mice,

and then we'd wait a week,

bir hafta bekliyorduk,

and then we'd run another experiment to save money.

daha sonra, tasarruf etmek için, başka deney yapıyorduk.

Yaptığım deneylerden birisinde

And one of the experiments I was running,

we would stress the mice,

fareye baskı yapıyorduk ve onu

and we used that as a model of depression.

bir depresyon modeli olarak kullanıyorduk.

Aslında ilk başlarda işe yaramıyormuş gibi göründü.

And at first it kind of just looked like it didn't really work at all.

So we could have stopped there.

O noktada bırakabilirdik.

But I have run this model of depression for years,

Fakat bu depresyon modelini yıllarca sürdürdüm ve

and the data just looked kind of weird.

veriler tuhaf görünüyordu.

It didn't really look right to me.

Bana doğruymuş gibi görünmüyorlardı.

So I went back,

Geri döndüm ve

and we reanalyzed it

bir hafta önceden

bir kez Calypsol enjekte edilip edilmediğine odaklanarak yeniden

based on whether or not they had gotten that one injection of Calypsol

a week beforehand.

analiz ettik.

And it looked kind of like this.

Ortaya böyle bir şey çıktı.

So if you look at the far left,

En sola bakarsanız,

bir fareyi yeni bir alana koyarsanız,

if you put a mouse in a new space,

this is the box, it's very exciting,

kutu bu şekilde, çok heyecanlı,

a mouse will walk around and explore,

fare etrafta gezinerek keşfedecektir ve

pembe çizginin, onların yürüme ölçüleri olduğunu görebilirsiniz.

and you can see that pink line is actually the measure of them walking.

And we also give it another mouse in a pencil cup

Ayrıca bir kalemlik içinde duran diğer bir fareye de verdik ve

that it can decide to interact with.

etkileşime geçme kararı ona aitti.

This is also a dramatization, in case that's not clear.

Anlaşılmıyor olabilir, bu da abartılı bir gösterim.

And a normal mouse will explore.

Normal bir fare keşfeder.

It will be social.

Sosyal olur.

Check out what's going on.

Bakın neler oluyor.

Ortadaki kutuda bulunan bu depresyon modelinde bir fareye

If you stress a mouse in this depression model,

which is the middle box,

baskı yaparsanız,

sosyalleşmezler ve keşfetmezler.

they aren't social, they don't explore.

Çoğunlukla bir bardağın arkasına, arka köşeye saklanırlar.

They mostly just kind of hide in that back corner, behind a cup.

Bir kez Calypsol enjekte edilmiş fareler,

Yet the mice that had gotten that one injection of Calypsol,

sağınızdaki,

here on your right,

keşfediyorlar ve sosyaller.

they were exploring, they were social.

They looked like they had never been stressed at all,

Daha önce hiç stresli olmamış gibi görünüyorlar,

bu imkânsız.

which is impossible.

So we could have just stopped there,

Bu noktada durabilirdik,

but Christine had also used Calypsol before as anesthesia,

fakat Christine Calypsol'ü daha önce anestezi olarak da kullanmıştı ve

birkaç yıl önce bunun,

and a few years ago she had seen

that it seemed to have some weird effects on cells

ilaç alındıktan sonra belki de birkaç hafta süren,

hücreler üzerinde

and some other behavior

that also seemed to last long after the drug,

bazı tuhaf etkilere ve diğer davranışlara neden

maybe a few weeks.

olduğunu gördü.

So we were like, OK,

Pekâlâ, belki de bu

maybe this is not completely impossible,

tamamen imkânsız değildir dedik,

ama gerçekten şüpheliydik.

but we were really skeptical.

So we did what you do in science when you're not sure,

Bilimde emin olunmadığı zaman yapılan şeyi yaptık,

and we ran it again.

yani tekrar deney yaptık.

And I remember being in the animal room,

Hayvan odasında fareleri test etmek için

moving mice from box to box to test them,

bir kutudan diğerine taşıdığımı hatırlıyorum ve

and Christine was actually sitting on the floor with the computer in her lap

Christine de farelerin onu görmemesi için, kucağında bilgisayarla

so the mice couldn't see her,

yerde oturuyordu ve

and she was analyzing the data in real time.

verileri gerçek zamanlı analiz ediyordu.

And I remember us yelling,

Bağırdığımızı hatırlıyorum,

which you're not supposed to do in an animal room where you're testing,

test yaparken hayvan odasında bunu yapmamanız gerekir, bağırdık

because it had worked.

çünkü işe yaramıştı.

It seemed like these mice were protected against stress,

Fareler strese karşı korunmuş gibiydi veya uygunsuz bir şekilde

or they were inappropriately happy, however you want to call it.

neşelilerdi, nasıl adlandırmak isterseniz.

And we were really excited.

Çok heyecanlıydık.

And then we were really skeptical, because it was too good to be true.

Sonrasında şüphe duyduk, çünkü gerçek olamayacak kadar güzeldi.

So we ran it again.

Ve tekrar denedik.

And then we ran it again in a PTSD model,

Bir TSSB modelinde tekrar denedik

and we ran it again in a physiological model,

ve fizyolojik bir modelde tekrar denedik,

where all we did was give stress hormones.

burada yalnızca stres hormonu verdik.

And we had our undergrads run it.

Öğrencilerimiz de bunu yürüttü.

And then we had our collaborators halfway across the world in France run it.

Daha sonra Fransa'da bunu yürüten dünyanın her yerinden ortaklarımız oldu.

And every time someone ran it, they confirmed the same thing.

Ne zaman birisi yürütse, aynı şeyi onayladılar.

Bir Calypsol enjektesi bir şekilde haftalarca stresten

It seemed like this one injection of Calypsol

was somehow protecting against stress for weeks.

korunma sağlıyor gibiydi.

And we only published this a year ago,

Bunu yalnızca bir yıl önce yayınladık,

ondan sonra diğer laboratuvarlar da bağımsız olarak bu etkiyi onayladı.

but since then other labs have independently confirmed this effect.

So we don't know what causes depression,

Yani depresyona neyin sebep olduğunu bilmiyoruz,

but we do know that stress is the initial trigger

fakat olayların %80'inde stresin öncü neden olduğunu biliyoruz

in 80 percent of cases,

ve depresyon ile

and depression and PTSD are different diseases,

TSSB farklı hastalıklardır,

but this is something they share in common.

fakat bu paylaştıkları bir şeydir.

Right? It is traumatic stress

Değil mi? Travma sonrası stres bozukluğuna

like active combat or natural disasters

neden olan şey aktif savaşlar

or community violence or sexual assault

veya doğal afetler ya da toplum şiddeti

veya cinsel saldırı gibi şeylerdir

that causes post-traumatic stress disorder,

and not everyone that is exposed to stress develops a mood disorder.

ve strese maruz kalan herkes ruhsal bir bozukluk geliştirmez.

And this ability to experience stress and be resilient

Stresi deneyimleme, dirençlilik,

and bounce back and not develop depression or PTSD

sonra geriye dönme ve depresyon geliştirmeme veya TSSB,

is known as stress resilience,

stres direnci olarak bilinmektedir

and it varies between people.

ve insandan insana değişim gösterir.

And we have always thought of it as just sort of this passive property.

Bunu her zaman bir tür pasif sahiplik olarak düşünmüşüzdür.

Aslında bu rahatsızlıklar için gereken hassaslık ve

It's the absence of susceptibility factors

and risk factors for these disorders.

risk faktörlerinin eksikliğidir.

But what if it were active?

Aktif olsa ne olurdu?

Maybe we could enhance it,

Belki de geliştirebilirdik,

sort of akin to putting on armor.

zırhla kaplamaya benzer bir şekilde.

We had accidentally discovered the first resilience-enhancing drug.

Tesadüfen, ilk dirençlilik-geliştiren ilacı keşfettik.

And like I said, we only gave a tiny amount of the drug,

Ve dediğim gibi, ilacın çok azını veriyorduk ve

and it lasted for weeks,

etkisi haftalarca sürdü,

yani antidepresanlarda gördüğünüz şeyler gibi değiller.

and that's not like anything you see with antidepressants.

But it is actually kind of similar to what you see in immune vaccines.

Aslında daha çok, bağışıklık aşısında gördüğünüz şeylere benziyor.

So in immune vaccines, you'll get your shots,

Bağışıklık aşılarında aşınızı vuruluyorsunuz

ve haftalar, aylar, yıllar sonra,

and then weeks, months, years later,

when you're actually exposed to bacteria,

gerçekten bakteriye maruz kaldığınızda

it's not the vaccine in your body that protects you.

sizi koruyan şey aşı olmuyor.

It's your own immune system

Bakteriyi yok eden şey,

that's developed resistance and resilience to this bacteria that fights it off,

dirençlilik geliştirmiş olan bağışıklık sisteminiz ve

and you actually never get the infection,

hiçbir zaman mikrop kapmıyorsunuz,

bizim tedavilerimizden oldukça farklı. Değil mi?

which is very different from, say, our treatments. Right?

In that case, you get the infection, you're exposed to the bacteria,

Bu durumda enfeksiyon kapıyorsunuz, bakteriye maruz kalıyor ve

hasta oluyorsunuz, daha sonra, diyelim ki, bir antibiyotik alıyorsunuz

you're sick, and then you take, say, an antibiotic which cures it,

and those drugs are actually working to kill the bacteria.

ve bu ilaçlar da bakteriyi öldürmeye uğraşıyorlar.

Or similar to as I said before, with this palliative,

Veya daha önce söylediğim gibi, bu hafifletici ile,

you'll take something that will suppress the symptoms,

semptomları gizleyecek bir şey almış oluyorsunuz,

but it won't treat the underlying infection,

fakat altında yatan enfeksiyonu tedavi etmeyecek ve yalnızca

and you'll only feel better during the time in which you're taking it,

ilacı içtiğiniz zaman iyi hissedeceksiniz,

which is why you have to keep taking it.

sürekli içmenizin nedeni de bu.

And in depression and PTSD --

Depresyon ve TSSB'de

here we have your stress exposure --

-- burada strese maruz kalıyorsunuz --

we only have palliative care.

yalnızca hafifletici tedavimiz var.

Antidepressants only suppress symptoms,

Antidepresanlar yalnızca semptomları gizlerler ve

hastalık boyunca ilaçları içmeye devam edip durmanızın

and that is why you basically have to keep taking them

for the life of the disease,

nedeni budur, hastalığın ömrü ise

which is often the length of your own life.

genelde sizin ömrünüz kadardır.

So we're calling our resilience-enhancing drugs "paravaccines,"

Direnç-geliştiren ilaçlarımıza "yan aşı" yani "paravaccine" adını verdik,

which means vaccine-like,

bu, aşıya benzeyen anlamına geliyor,

because it seems like they might have the potential

çünkü strese karşı koruma potansiyeline sahip olabilirler

to protect against stress

ve farelerin

depresyon ve travma sonrası

and prevent mice from developing

depression and post-traumatic stress disorder.

stres bozukluğu geliştirmelerini engelleyebilirler.

Also, not all antidepressants are also paravaccines.

Ayrıca, her antidepresan "paravaccine" değildir.

We tried Prozac as well,

Prozac'ı da denedik,

and that had no effect.

hiçbir etkisi olmadı.

Yani eğer bu insanlara çevrilseydi,

So if this were to translate into humans,

depresyon ve TSSB gibi stres içerikli

we might be able to protect people

who are predictably at risk

rahatsızlıklara karşı risk taşıdığı

against stress-induced disorders like depression and PTSD.

tahmin edilen insanları koruyabilirdik.

So that's first responders and firefighters,

Yani ilk müdahale ekipleri ve itfaiye,

göçmenler, mahkûmlar ve hapishane gardiyanları,

refugees, prisoners and prison guards,

soldiers, you name it.

askerler, aklınıza gelen herkes.

And to give you a sense of the scale of these diseases,

Bu hastalıklara dair sizlere bir ölçek vermek için;

in 2010, the global burden of disease

2010 yılında, hastalığın dünya çapında

was estimated at 2.5 trillion dollars,

neden olduğu yük 2,5 trilyon dolar olarak hesaplandı

ve kronik olduğu için

and since they are chronic,

that cost is compounding and is therefore expected to rise

bu masraf şiddetlenmekte ve dolayısıyla, önümüzdeki 15 yılda

up to six trillion dollars in just the next 15 years.

altı trilyon dolara kadar yükselmesi bekleniyor.

As I mentioned before,

Belirttiğim gibi,

önyargılarımız yüzünden değişim çok zor olabilir.

repurposing can be challenging because of our prior biases.

Calypsol has another name,

Calypsol'ün başka bir adı da var,

Ketamine

ketamine,

which also goes by another name,

ve bunun da başka bir adı var,

Special K,

Special K,

which is a club drug and drug of abuse.

bu bir uyuşturucu ve kötüye kullanılıyor.

It's still used across the world as an anesthetic.

Tüm dünyada hâlâ anestezi için kullanılıyor.

It's used in children. We use it on the battlefield.

Çocuklarda kullanılıyor. Savaş alanlarında kullanıyoruz.

It's actually the drug of choice in a lot of developing nations,

Çoğu gelişen ülkede tercih edilen bir ilaç aslında,

because it doesn't affect breathing.

çünkü nefes alışı etkilemiyor.

It is on the World Health Organization list of most essential medicines.

Dünya Sağlık Örgütü'nün en önemli ilaçlar listesinde yer alıyor.

If we had discovered ketamine as a paravaccine first,

Bir "paravaccine" olarak ilk Ketamine'i keşfetmiş olsaydık,

it'd be pretty easy for us to develop it,

onu geliştirmemiz daha kolay olurdu,

but as is, we have to compete with our functional fixedness

fakat şimdi bunu yapmak için işlevsel durağanlığımızla ve

and mental set that kind of interfere.

zihinsel setimizle mücadele etmemiz gerekiyor.

Fortunately, it's not the only compound we have discovered

Neyse ki bu önleyici, "paravaccine" özelliklere sahip olan

that has these prophylactic, paravaccine qualities,

keşfettiğimiz tek bileşim bu değil, keşfettiğimiz diğer

but all of the other drugs we've discovered,

tüm ilaçlar veya bileşimler, hepsi tamamen yeni

or compounds if you will, they're totally new,

ve gıda ve ilaç yönetiminin onay sürecinden

they have to go through the entire FDA approval process --

geçmek zorundalar -- insanlarda kullanılmadan önce

if they make it before they can ever be used in humans.

işe yarayıp yaramayacaklarının anlaşılması için.

And that will be years.

Ve bu yıllar sürecek.

So if we wanted something sooner,

Daha hızlı bir şey istiyorsak,

ketamine is already FDA-approved.

Ketamine yönetim tarafından zaten onaylandı.

It's generic, it's available.

Kapsamlı ve mevcut.

We could develop it for a fraction of the price and a fraction of the time.

Onu maliyetinin çok altında ve kısa zamanda geliştirebilirdik.

But actually, beyond functional fixedness and mental set,

Fakat, işlevsel durağanlık ve zihinsel setin de ötesinde,

there's a real other challenge to repurposing drugs,

ilaçlarda değişim konusunda başka bir sıkıntı daha var,

which is policy.

o da politika.

Kapsamlı bir ilaç patentsiz kaldığında ve artık

There are no incentives in place

once a drug is generic and off patent and no longer exclusive

piyasada bulunmadığında, ilaç firmalarını bu ilaçları geliştirmeye

teşvik edecek bir prim yok,

to encourage pharma companies to develop them,

because they don't make money.

çünkü para kazanmıyorlar.

And that's not true for just ketamine. That is true for all drugs.

Bu yalnızca Ketamine için değil, tüm ilaçlar için geçerli.

Regardless, the idea itself is completely novel in psychiatry,

Her şeye rağmen, bu fikir psikiyatride oldukça yeni,

to use drugs to prevent mental illness

yani ilaçları zihinsel hastalığı tedavi etmektense, onu önlemek için

as opposed to just treat it.

kullanma fikri.

It is possible that 20, 50, 100 years from now,

Muhtemelen bundan 20, 50, 100 yıl sonra geçmişe baktığımızda

we will look back now at depression and PTSD

depresyon ve TSSB'yi, tıpkı tüberküloz koğuşları gibi,

the way we look back at tuberculosis sanitoriums

geçmişte kalmış bir şey

olarak göreceğiz.

as a thing of the past.

This could be the beginning of the end of the mental health epidemic.

Bu, zihinsel sağlık salgınında sonunun başlangıcı olabilir.

But as a great scientist once said,

Fakat, büyük bir bilim adamının da dediği gibi,

"Only a fool is sure of anything.

"Yalnızca bir budala her şeyden emindir.

A wise man keeps on guessing."

Bilge bir insan tahmin etmeye devam eder."

Teşekkürler arkadaşlar.

Thank you, guys.

(Applause)

(Alkışlar)