Molly Stevens: A new way to grow bone

Molly Stevens: Kemik üretmek için yeni bir yöntem

Çeviri: Yasemin Yelbay Gözden geçirme: Hasan Mete

As humans, it's in our nature

Biz insanların doğasında

to want to improve our health and minimize our suffering.

acılarımızı azaltıp sağlığımızı iyileştirmek vardır

Whatever life throws at us,

Hayatta karşımıza ne çıkarsa çıksın

whether it's cancer, diabetes, heart disease,

kanser, şeker hastalığı, kalp hastalıkları

or even broken bones, we want to try and get better.

ya da kemik kırıkları olsun, daima iyileşmeye çalışırız.

Now I'm head of a biomaterials lab,

Şu anda bir biyomateryaller laboratuarının başındayım.

and I'm really fascinated by the way that humans

Materyallerin insanların bedenlerinde

have used materials in really creative ways

yaratıcı şekillerde kullanılması

in the body over time.

beni gerçekten büyülüyor.

Take, for example, this beautiful blue nacre shell.

Örneğin, şu güzel mavi sedef kabuğunu ele alalım

This was actually used by the Mayans

Bu, aslında Maya'lar tarafından

as an artificial tooth replacement.

yapay diş olarak kullanılmıştır.

We're not quite sure why they did it.

Bunu neden yaptıklarını bilmiyoruz.

It's hard. It's durable.

Sert. Dayanıklı.

But it also had other very nice properties.

Fakat başka güzel özellikleri de var.

In fact, when they put it into the jawbone,

Örneğin, çene kemiğine yerleştirildiğinde,

it could integrate into the jaw,

çeneyle kaynaşabiliyor

and we know now with very sophisticated

ve şimdi yeni gelişen

imaging technologies

görüntüleme teknikleri sayesinde biliyoruz ki,

that part of that integration comes from the fact

bu kaynaşma kısmen

that this material is designed

bu malzemenin çok özgün bir tasarımının olmasından,

in a very specific way, has a beautiful chemistry,

güzel bir kimyasının

has a beautiful architecture.

ve yapısının olmasından kaynaklanıyor.

And I think in many ways we can sort of think

Bence pek çok açıdan

of the use of the blue nacre shell and the Mayans

Mayaların mavi sedef kabuğu kullanmalarının

as the first real application

ilk gerçek bluetooth (mavi diş)

of the bluetooth technology.

uygulaması olduğunu düşünebiliriz.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

But if we move on and think throughout history

Ama tarih boyunca

how people have used different materials in the body,

farklı materyallerin insan bedeninde nasıl kullanıldığını düşünürsek

very often it's been physicians

bu insanların oldukça yaratıcı

that have been quite creative.

hekimler olduğunu görebiliriz.

They've taken things off the shelf.

Ne kolaylarına gelmişse onu kullanmışlar.

One of my favorite examples

En sevdiğim örneklerden biri

is that of Sir Harold Ridley,

Sir Harold Ridley'dir.

who was a famous ophthalmologist,

Kendisi ünlü bir göz doktoruydu,

or at least became a famous ophthalmologist.

ya da en azından ünlü bir göz doktoru oldu.

And during World War II, what he would see

2. Dünya Savaşı sırasında

would be pilots coming back from their missions,

görevlerden dönen pilotların

and he noticed that within their eyes

gözlerine saplanmış

they had shards of small bits of material

çok küçük materyal parçacıkları

lodged within the eye,

olduğunu gördü.

but the very interesting thing about it

Ancak işin ilginç yanı bu

was that material, actually, wasn't causing

materyallerin

any inflammatory response.

hiç bir enfeksiyon tepkisi yaratmamasıydı.

So he looked into this, and he figured out

Bu durumu incelerken

that actually that material was little shards of plastic

bu küçük plastik parçacıkların

that were coming from the canopy of the Spitfires.

uçakların tepesindeki kapaktan geldiğini fark etti.

And this led him to propose that material

Bu bulgu sonucunda bu malzemeyi

as a new material for intraocular lenses.

göz içi lenslerde kullanmayı önerdi.

It's called PMMA, and it's now used

Bu malzeme PMMA olarak adlandırılıyor ve günümüzde

in millions of people every year

her yıl milyonlarca insan

and helps in preventing cataracts.

tarafından kullanılarak kataraktı önlüyor.

And that example, I think, is a really nice one,

Bu örnek bence çok güzel

because it helps remind us that in the early days,

çünkü bize ilk zamanlarda

people often chose materials

insanların çoklukla malzemeleri

because they were bioinert.

biyoetkisiz oldukları için seçtiklerini hatırlatıyor.

Their very purpose was to perform a mechanical function.

Bu malzemelerin tek amacı mekanik bir işlev görmekti.

You'd put them in the body

Onları bedeninize koyardınız ve

and you wouldn't get an adverse response.

olumsuz bir tepki olmazdı.

And what I want to show you is that

Sizlere göstermek istediğim

in regenerative medicine,

yenileyici tıpta

we've really shifted away from that idea

biyoetkisiz malzeme almak fikrinden

of taking a bioinert material.

uzaklaştığımızdır.

We're actually actively looking for materials

Aslında etkin olarak

that will be bioactive, that will interact with the body,

biyoetkin olan, vücutla etkileşim içinde olacak

and that furthermore we can put in the body,

ve dahası vücuda yerleştirildiklerinde

they'll have their function,

görevlerini yerine getirip

and then they'll dissolve away over time.

daha sonra zamanla çözünecek malzemeler arıyoruz.

If we look at this schematic,

Buna sistemsel olarak bakılırsa,

this is showing you what we think of

tipik doku mühendisliği yaklaşımı olarak

as the typical tissue-engineering approach.

ne düşündüğümüzü ortaya koyuyor.

We have cells there, typically from the patient.

Genellikle hastadan gelen hücreler var.

We can put those onto a material,

Bunları malzemenin üzerine koyabilir ve

and we can make that material very complex if we want to,

eğer istersek o malzemeyi çok karmaşık hale getirebiliriz.

and we can then grow that up in the lab

Daha sonra bu malzemeyi laboratuar ortamında büyütebilir

or we can put it straight back into the patient.

ya da doğrudan hastaya nakledebilriiz.

And this is an approach that's used all over the world,

Bu yaklaşım bizim laboratuarımız dahil

including in our lab.

tüm dünyada uygulanan bir yaklaşımdır.

But one of the things that's really important

Ancak söz konusu kök hücreler olduğunda

when we're thinking about stem cells

gerçekten çok önemli olan şeylerden biri

is that obviously stem cells can be many different things,

kök hücrelerin çok farklı olabileceği

and they want to be many different things,

ve çok farklılaşabilecekleridir.

and so we want to make sure that the environment

Bu nedenle onları yerleştirdiğimiz ortamda

we put them into has enough information

onların doğru çeşit özel dokuya dönüşmesine yetecek oranda

so that they can become the right sort

bilgi olmasını

of specialist tissue.

sağlarız.

And if we think about the different types of tissues

Ve dünyanın her yerindeki insanların

that people are looking at regenerating

dünyanın her yerindeki laboratuarlarda canlandırmaya çalıştıkları

all over the world, in all the different labs in the world,

farklı tipteki dokulara bakacak olursak

there's pretty much every tissue you can think of.

bunların akla gelebilecek her tür doku olduğu görülür.

And actually, the structure of those tissues

Bu dokuların yapısı

is quite different, and it's going to really depend

oldukça farklıdır

on whether your patient has any underlying disease,

ve hastanın başka bir hastalığının olup olmadığına

other conditions, in terms of how

ya da dokuyu nasıl canlandıracağınız

you're going to regenerate your tissue,

gibi diğer koşullara bağlıdır. Ayrıca,

and you're going to need to think about the materials

kullanacağınız malzemeyi seçerken

you're going to use really carefully,

bu malzemelerin biyokimyasına

their biochemistry, their mechanics,

mekaniğine ve daha bir çok özelliğine

and many other properties as well.

dikkat ederek seçmelisiniz.

Our tissues all have very different abilities to regenerate,

Dokularımızın hepisinin farklı canlanma yetileri vardır.

and here we see poor Prometheus,

Burada yanlış bir kariyer

who made a rather tricky career choice

seçen ve Yunan tanrıları tarafından cezalandırılan

and was punished by the Greek gods.

zavallı Prometheus'u görüyoruz.

He was tied to a rock, and an eagle would come

Bir kayaya bağlanmıştı ve her gün bir kartal gelerek

every day to eat his liver.

karaciğerini yiyordu.

But of course his liver would regenerate every day,

Ama karaciğeri her gün tabiki yenileniyordu

and so day after day he was punished

ve böylece her gün yeniden ve sonsuza kadar

for eternity by the gods.

tanrılar tarafından cezalandırılmış oluyordu.

And liver will regenerate in this very nice way,

Karaciğer çok güzel bir şekilde yeniden oluşur

but actually if we think of other tissues,

ancak diğer dokuları düşündüğümüzde

like cartilage, for example,

örneğin kıkırdak dokuyu ele alırsak

even the simplest nick and you're going to find it

en basit bir çentiğin bile

really difficult to regenerate your cartilage.

kıkırdakta çok zor yeniden oluştuğunu görürsünüz.

So it's going to be very different from tissue to tissue.

Dolayısıyla dokudan dokuya büyük bir farklılık vardır.

Now, bone is somewhere in between,

Şimdi, kemik ikisi arasında bir yerdedir ve

and this is one of the tissues that we work on a lot in our lab.

bizim laboratuarımızda üzerinde çok çalıştığımız dokulardan biridir.

And bone is actually quite good at repairing.

Kemik aslında kendini yenilemede oldukça iyidir.

It has to be. We've probably all had fractures

Öyle de olmak zorundadır

at some point or other.

çünkü hepimizin küçük ya da büyük kırıkları olmuştur.

And one of the ways that you can think

Kırığınızı iyileştirmenin

about repairing your fracture

yollarından biri ilyak kanat kültürü

is this procedure here, called an iliac crest harvest.

adı verilen bir prosedürdür.

And what the surgeon might do

Cerrah burada

is take some bone from your iliac crest,

ilyak kanadından bir miktar kemik alır

which is just here,

tam burada bulunur

and then transplant that somewhere else in the body.

ve bu kemiği vücutta başka bir yere yerleştirir.

And it actually works really well,

Bu işlem çok etkilidir

because it's your own bone,

çünkü kemik kendi kemiğinizdir ve

and it's well vascularized,

iyi vaskülarize olmuştur

which means it's got a really good blood supply.

yani çok iyi oranda kanla beslenebilmektedir.

But the problem is, there's only so much you can take,

Sorun, alabileceğiniz miktarın sınırlı olması

and also when you do that operation,

ve ayrıca bu operasyonda

your patients might actually have significant pain

hastanızın yara yerinde operasyondan iki yıl sonra bile

in that defect site even two years after the operation.

ciddi ağrılarının olacağıdır.

So what we were thinking is,

Bizim düşüncemiz şüphesiz,

there's a tremendous need for bone repair, of course,

kemik yenilenmesine çok büyük bir ihtiyaç olduğudur,

but this iliac crest-type approach

ancak bu ilyak kanadı yaklaşımının da

really has a lot of limitations to it,

kendi sınırlılıkları bulunmaktadır.

and could we perhaps recreate

Acaba gerektiğinde kemik oluşumunu vücudun içinde

the generation of bone within the body

gerçekleştirip daha sonra

on demand and then be able to transplant it

ilyak kanat kültüründe olan

without these very, very painful aftereffects

bütün bu çok ağrılı art etkiler olmaksızın

that you would have with the iliac crest harvest?

nakledebilir miyiz diye düşündük.

And so this is what we did, and the way we did it

Bu düşüncemizi de hayat geçirdik, yaparken

was by coming back to this typical tissue-engineering approach

tipik doku mühendisliği yaklaşımına geri döndük ancak

but actually thinking about it rather differently.

bunu daha farklı bir düşünce biçimiyle ele aldık.

And we simplified it a lot,

Çok daha basitleştirdik

so we got rid of a lot of these steps.

ve aradaki pek çok basamaktan kurtulmuş olduk.

We got rid of the need to harvest cells from the patient,

Hastadan hücre kültürü almak gereksiniminden,

we got rid of the need to put in really fancy chemistries,

değişik değişik kimyasallar kullanmaktan

and we got rid of the need

ve bu doku iskelelerini

to culture these scaffolds in the lab.

laboratuar ortamında üretme gereksiniminden kurtulduk.

And what we really focused on

Gerçekten odaklandığımız şey,

was our material system and making it quite simple,

malzeme sistemimiz ve onu oldukça basit tutmaktı;

but because we used it in a really clever way,

ancak bunu çok zekice kullandığımız için

we were able to generate enormous amounts of bone

bu yöntemle, çok büyük oranlarda kemik

using this approach.

üretmeyi başardık.

So we were using the body

Böylece bedeni,

as really the catalyst to help us

çok miktarda yeni kemik üretmek için gerçekten de

to make lots of new bone.

bize yardımcı katalist olarak kullanmış olduk.

And it's an approach that we call

Bu yaklaşıma, yaşayan organizma içinde

the in vivo bioreactor, and we were able to make

biyoreaktör adını verdik ve bu yaklaşım sayesinde

enormous amounts of bone using this approach.

çok büyük miktarlarda kemik ürettik.

And I'll talk you through this.

Bunu size sırasıyla anlatacağım.

So what we do is,

Yaptığımız şey,

in humans, we all have a layer of stem cells

insanlarda, hepimizin uzun kemiklerinin etrafını saran

on the outside of our long bones.

bir kök hücre katmanı vardır.

That layer is called the periosteum.

Bu katmana periostom (kemik zarı) denir.

And that layer is actually normally

Bu katman normalde

very, very tightly bound to the underlying bone,

alttaki kemiğe çok ama çok sıkı bağlıdır

and it's got stem cells in it.

ve içinde kök hücreler bulunur.

Those stem cells are really important

Bu kök hücreler

in the embryo when it develops,

gelişen embriyo için çok önemlidir

and they also sort of wake up if you have a fracture

ve ayrıca kemiğiniz kırılırsa tedaviye yardım etmek için

to help you with repairing the bone.

bir anlamda uyanırlar.

So we take that periosteum layer

Biz bu periostom katmanının

and we developed a way to inject underneath it

altına 30 saniye içerisinde

a liquid that then, within 30 seconds,

oldukça dayanıklı bir jele dönüşebilen

would turn into quite a rigid gel

bir sıvı enjekte ederek

and can actually lift the periosteum away from the bone.

periostom'u kaldırarak kemikten ayıran bir yöntem bulduk.

So it creates, in essence, an artificial cavity

Böylece, aslında hem kemiğe

that is right next to both the bone

hem de kök hücrelerle dolu bu katmana

but also this really rich layer of stem cells.

bitişik yapay bir boşluk yaratmış olduk.

And we go in through a pinhole incision

İğne deliği kesiği ile içeriye girerek

so that no other cells from the body can get in,

vücuttaki diğer hücrelerin girmesini engelliyoruz.

and what happens is that that artificial in vivo bioreactor cavity

Organizma içi bu yapay biyoreaktör boşluk sayesinde

can then lead to the proliferation of these stem cells,

buradaki kök hücrelerin çoğalmaları,

and they can form lots of new tissue,

ve çok sayıda yeni doku oluşturmaları sağlanıyor.

and then over time, you can harvest that tissue

Bir süre sonra bu doku alınarak

and use it elsewhere in the body.

vücudun başka bir yerinde kullanılabiliyor.

This is a histology slide

Bu, bunu yaptığımızda ne gördüğümüzü gösteren

of what we see when we do that,

bir histoloji slaytı,

and essentially what we see

temelde gördüğümüz

is very large amounts of bone.

çok büyük miktarlarda kemik oluşumu.

So in this picture, you can see the middle of the leg,

Bu resimde kemiğin ortasını görüyorsunuz,

so the bone marrow,

yani kemik iliğini,

then you can see the original bone,

sonra orjinal kemiği

and you can see where that original bone finishes,

ve bu kemiğin bittiği yeri de görüyorsunuz

and just to the left of that is the new bone

bunun solunda kalan bölge ise biyoreaktör boşluk

that's grown within that bioreactor cavity,

içinde büyümüş olan yeni kemiktir

and you can actually make it even larger.

bunu daha da büyütebilirsiniz.

And that demarcation that you can see

Orjinal kemik ile yeni kemik arasında gördüğünüz

between the original bone and the new bone

demarkasyon (sınır çizgisi)

acts as a very slight point of weakness,

hafif bir zayıf bölge oluşturur

so actually now the surgeon can come along,

ve böylece cerrah gelip

can harvest away that new bone,

yeni kemiği alabilir

and the periosteum can grow back,

ve periostom yeniden büyüyebilir

so you're left with the leg

böylece bacağınız

in the same sort of state

hiç bir operasyon yapılmamış

as if you hadn't operated on it in the first place.

gibi daha önceki haline geri döner.

So it's very, very low in terms of after-pain

Bu nedenle ilyak kanadı kültürüne oranla

compared to an iliac crest harvest.

çok çok az ağrı olur.

And you can grow different amounts of bone

Oraya koyacağınız jel miktarına göre

depending on how much gel you put in there,

farklı miktarlarda kemik üretebilirsiniz.

so it really is an on demand sort of procedure.

O nedenle talebe bağlı bir prosedürdür.

Now, at the time that we did this,

Bunu yaptığımız zaman,

this received a lot of attention in the press,

basında büyük ilgi gördü

because it was a really nice way

çünkü yeni kemik üretmenin

of generating new bone,

çok güzel bir yöntemiydi

and we got many, many contacts

ve bunu kullanmak isteyen insanlardan

from different people that were interested in using this.

çok bağlantı talebi aldık.

And I'm just going to tell you,

Söylemeliyim ki

sometimes those contacts are very strange,

bazen bu bağlantılar çok garip

slightly unexpected,

hafif beklenmedik

and the very most interesting,

ve çok ama çok ilginç olabiliyor

let me put it that way, contact that I had,

şöyle ifade edeyim;

was actually from a team of American footballers

bağlantılardan biri

that all wanted to have double-thickness skulls

kafataslarına iki kat kalınlık isteyen

made on their head.

bir Amerikan futbol takımıydı.

And so you do get these kinds of contacts,

Böyle pek çok bağlantı oluyor.

and of course, being British

Tabi bir İngiliz ve

and also growing up in France,

Fransa'da büyümüş biri olarak

I tend to be very blunt,

biraz dobra olma eğilimindeyim.

and so I had to explain to them very nicely

Bu yüzden çok büyük bir özenle ve kibarca

that in their particular case,

onların bu özel durumları için

there probably wasn't that much in there

kafalarında muhtemelen

to protect in the first place.

korumaya değer pek bir şey olmadığını anlattım.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

(Applause)

(Alkış)

So this was our approach,

Yaklaşımımız buydu,

and it was simple materials,

basit malzemelerdi

but we thought about it carefully.

ancak çok dikkatle düşünülmüştü.

And actually we know that those cells

Vücuttaki, embriyodaki hücreler gelişirken

in the body, in the embryo, as they develop

farklı bir doku, kıkırdak

can form a different kind of tissue, cartilage,

oluşturabildiğini biliyoruz

and so we developed a gel that was slightly different

ve biz de doğası biraz daha farklı,

in nature and slightly different chemistry,

farklı kimyası olan bir jel geliştirerek

put it in there, and we were able to get

oraya koyduk ve

100 percent cartilage instead.

%100 kıkırdak elde ettik.

And this approach works really well, I think,

Bu yaklaşım, önceden planlı prosedürlerde

for pre-planned procedures,

gerçekten çok iyi çalışıyor bence

but it's something you do have to pre-plan.

ancak önceden planlanmış olması gerekiyor.

So for other kinds of operations,

Diğer tür operasyonlar için

there's definitely a need for other

kesinlikle iskele temelli yaklaşımlara

scaffold-based approaches.

ihtiyaç vardır.

And when you think about designing

Diğer iskele temelli tasarımlar

those other scaffolds, actually,

düşünüldüğünde gerçekten

you need a really multi-disciplinary team.

disiplinler arası işbirliği gerekiyor.

And so our team has chemists,

Ekibimizde kimyagerler,

it has cell biologists, surgeons, physicists even,

hücre biyologları, cerrahlar, hatta fizikçiler bulunuyor.

and those people all come together

Tüm bu insanlar bir araya gelerek bu malzemelerin

and we think really hard about designing the materials.

nasıl tasarlanması gerektiğini düşünüyor.

But we want to make them have enough information

Hücrelerin istediğimiz şeyleri yapmaları için

that we can get the cells to do what we want,

onların yeterli bilgiye sahip olmalarını sağlamak istiyoruz

but not be so complex as to make it difficult

Fakat bunu karmaşık hale getirmeden,

to get to clinic.

kliniğe gelmeden yapmak istiyoruz.

And so one of the things we think about a lot

Üzerinde çok düşündüğümüz şeylerden biri,

is really trying to understand

vücuttaki dokuların yapısını

the structure of the tissues in the body.

gerçekten anlamak.

And so if we think of bone,

kemiği düşünürsek,

obviously my own favorite tissue,

benim en sevdiğim dokudur,

we zoom in, we can see,

yakınlaşırsak, kemik hakkında hiçbir şey bilmeseniz de

even if you don't know anything about bone structure,

ne kadar güzel organize, gerçekten güzel organize

it's beautifully organized, really beautifully organized.

olduğunu görürsünüz.

We've lots of blood vessels in there.

Burada pek çok kan damarı bulunur

And if we zoom in again, we see that the cells

ve tekrar yakınlaştığımızda hücrelerin

are actually surrounded by a 3D matrix

nano ölçekte 3 boyutlu bir matriks ile çevrelenmiş olduğunu

of nano-scale fibers, and they give a lot

görürsünüz; bunlar

of information to the cells.

hücreye pek çok bilgi verirler.

And if we zoom in again,

Daha da yakınlaştığımızda

actually in the case of bone, the matrix

kemiklerde, kemiklerin etrafındaki matriksin

around the cells is beautifully organized

nano ölçekli liflerle çok güzel organize olduğunu görürsünüz.

at the nano scale, and it's a hybrid material

Aslında bu hibrid bir malzemedir

that's part organic, part inorganic.

yani yarı organik yarı inorganiktir.

And that's led to a whole field, really,

Bu, bu tür hibrid yapısı olan malzemelerin

that has looked at developing materials

geliştirilmesi için çalışan

that have this hybrid kind of structure.

tüm bir alanın oluşmasına yol açtı.

And so I'm showing here just two examples

Şimdi sizlere bu tür yapısı olan malzemeler ürettiğimiz

where we've made some materials that have that sort of structure,

özelleştirilebilen

and you can really tailor it.

iki örnek gösteriyorum

You can see here a very squishy one

Buradakinin süngersi bir yapısı var

and now a material that's also this hybrid sort of material

ve bunda da hibrid materyal var,

but actually has remarkable toughness,

son derece dayanıklı

and it's no longer brittle.

kolay kırılabilen bir şey değil.

And an inorganic material would normally be really brittle,

Inorganik bir malzeme normalde hayli kırılgan olur

and you wouldn't be able to have

bu denli sert ve dayanıklı

that sort of strength and toughness in it.

olması beklenmez.

One other thing I want to quickly mention is that

Hızlıca değinmek istediğim bir başka şey ise

many of the scaffolds we make are porous, and they have to be,

yaptığımız iskelelerin çoğu gözeneklidir ve öyle de olmaları gerekir

because you want blood vessels to grow in there.

çünkü içlerine kan damarlarının gelişmesi istenir.

But the pores are actually oftentimes

Ancak gözenekler çoğu zaman

much bigger than the cells,

hücrelerin kendilerinden büyüktür

and so even though it's 3D,

ve 3 boyutlu olmasına rağmen

the cell might see it more as a slightly curved surface,

hücre bunu daha çok hafifçe eğimli bir yüzey olarak görür

and that's a little bit unnatural.

ve bu da aslında pek doğal değildir.

And so one of the things you can think about doing

O nedenle yapmayı düşünebileceğiniz şeylerden biri

is actually making scaffolds with slightly different dimensions

hücrelerinizi 3 taraftan da sarabilecek

that might be able to surround your cells in 3D

farklı boyutta iskeleler hazırlamak

and give them a little bit more information.

ve onlara biraz daha fazla bilgi vermektir.

And there's a lot of work going on in both of these areas.

Her iki alanda da pek çok çalışma yapılmakta.

Now finally, I just want to talk a little bit about

Şimdi son olarak

applying this sort of thing to cardiovascular disease,

bu tür bir şeyin kardiyo vasküler hastalıklarda kullanımına

because this is a really big clinical problem.

değinmek istiyorum çünkü bu büyük bir klinik sorun.

And one of the things that we know is that,

Bildiğimiz şeylerden biri maalesef

unfortunately, if you have a heart attack,

eğer kalp krizi geçirirseniz

then that tissue can start to die,

o dokunun ölmeye başlamasıdır

and your outcome may not be very good over time.

ve bunun sonucu zaman içinde iyi olmayabilir.

And it would be really great, actually,

Eğer bu dokuyu ölmekten kurtarabilseydik

if we could stop that dead tissue

ya da yeniden canlanmasını sağlayabilseydik

either from dying or help it to regenerate.

gerçekten çok harika olurdu.

And there's lots and lots of stem cell trials going on worldwide,

Dünya çapında pek çok kök hücre denemesi yapılıyor

and they use many different types of cells,

ve hepsi farklı hücre tipleri kullanıyor.

but one common theme that seems to be coming out

Ortaya çıkan ortak konu,

is that actually, very often, those cells will die

çoğunlukla, bu hücrelerin yerleştirildikten hemen sonra

once you've implanted them.

ölecek olmaları.

And you can either put them into the heart

Bunları ister kalbe

or into the blood system,

ister kan sistemine koyun

but either way, we don't seem to be able

her iki şekilde de

to get quite the right number of cells

gitmelerini istediğimiz lokasyonlara gidip

getting to the location we want them to

iyi klinik sonuçlar almak için

and being able to deliver the sort of beautiful

gerekli güzel hücre yenilenmesi türünü yaratmaya

cell regeneration that we would like to have

yetecek doğru sayıda hücre

to get good clinical outcomes.

elde edemiyoruz.

And so some of the things that we're thinking of,

Bizim düşündüğümüz

and many other people in the field are thinking of,

ve bu alandaki pek çok insanın düşündüğü şey

are actually developing materials for that.

bu amaca yönelik malzemeler üretmek.

But there's a difference here.

Ama burada bir fark var.

We still need chemistry, we still need mechanics,

Hala kimyaya, hala mekaniğe

we still need really interesting topography,

hala gerçekten ilginç topografiye ihtiyacımız var

and we still need really interesting ways to surround the cells.

ve hala hücreleri çevreleyecek çok ilginç yollar bulmamız gerekiyor.

But now, the cells also

Ama şimdi, hücreler

would probably quite like a material

büyük olasılıkla tıpkı iletken olabilen

that's going to be able to be conductive,

bir malzeme gibi,

because the cells themselves will respond very well

çünkü hücrelerin kendileri çok iyi yanıt verecek

and will actually conduct signals between themselves.

ve birbirleri arasında sinyal alış verişi yapacaklar.

You can see them now

Şu anda onları eş zamanlı olarak

beating synchronously on these materials,

bu malzemeler üzerinde atarken görebiliyorsunuz

and that's a very, very exciting development

ve bu devam eden çok ama çok

that's going on.

heyecan verici bir gelişme.

So just to wrap up, I'd like to actually say that

Kısaca özetlemek gerekirse, söylemek isterim ki

being able to work in this sort of field,

böyle bir alanda çalışabilmek

all of us that work in this field

bu alanda çalışan hepimiz için

that's not only super-exciting science,

sadece süper heyecan verici bir bilim değil,

but also has the potential

aynı zamanda

to impact on patients,

hastalar üzerinde etki potansiyeli

however big or small they are,

ne kadar büyük ya da küçük olurlarsa olsun

is really a great privilege.

bence büyük bir ayrıcalık.

And so for that, I'd like to thank all of you as well.

Bütün bunlar için sizlere de teşekkür etmek isterim.

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkış)