How the military fights climate change | David Titley

Çeviri: Şebnem Koçak Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

So I'd like to tell you a story about climate and change,

Size iklim değişikliği hakkında bir hikâye anlatmak istiyorum

but it's really a story about people and not polar bears.

ama bu kutup ayılarıyla ilgili değil insanlarla ilgili.

So this is our house that we lived in in the mid-2000s.

Bu 2000'lerin ortalarında yaşadığımız evimiz.

I was the chief operating officer for the Navy's weather and ocean service.

Deniz Kuvvetleri'nin hava ve okyanus servisi sorumlusuydum.

It happened to be down at a place called Stennis Space Center

Körfez Kıyısı'nın hemen yanında, Stennis Uzay Servisi

right on the Gulf Coast,

adlı bir yerdeydim.

so we lived in a little town called Waveland, Mississippi,

Missisippi'de Waveland adlı küçük bir kasabada yaşıyorduk.

nice modest house, and as you can see, it's up against a storm surge.

Tatlı ve mütevazi bir ev ve gördüğünüz gibi fırtınaya hazır.

Now, if you ever wonder

Ve eğer 9 metrelik bir fırtına dalgasının

what a 30-foot or nine-meter storm surge does

sokaklarınıza ve evinize ne yapabileceğini

coming up your street,

görmek isterseniz

let me show you.

size hemen göstereyim.

Same house.

Aynı ev.

That's me, kind of wondering what's next.

Sağdaki ben, sırada ne var diye düşünüyorum.

But when we say we lost our house -- this is, like, right after Katrina --

Ancak biz evimizi kaybettik dediğimizde, bu, Katrina'dan hemen sonra,

so the house is either all the way up there in the railway tracks,

yani ev ya bütün hâliyle demir yolu üzerinde ya da

or it's somewhere down there in the Gulf of Mexico,

Meksika Körfezi'ndeki bir yerlerde.

and to this day, we really, we lost our house.

Ve bugüne kadar, evi gerçekten kaybetmiştik.

We don't know where it is.

Nerede olduğunu bilmiyorduk.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

You know, it's gone.

Bilirsiniz, gitti.

So I don't show this for pity,

Bunu kendimi acındırmak için göstermiyorum

because in many ways, we were the luckiest people on the Gulf Coast.

çünkü bir çok açıdan, Körfez Kıyısı'ndaki en şanslı insanlardık.

One of the things is, we had insurance,

İlk olarak, sigortamız vardı

and that idea of insurance is probably pretty important there.

ve şu an sigortanın ne kadar önemli olduğu bariz.

But does this scale up, you know, what happened here?

Ama bu, burada yaşanan şeyi karşılar mı?

And I think it kind of does, because as you've heard,

Yani, aslında sayılır. Çünkü bildiğiniz gibi,

as the sea levels come up,

denizlerdeki su seviyesi yükseldikçe

it takes weaker and weaker storms to do something like this.

rüzgarların bu kadar zarar vermesi git gide artacak.

So let's just step back for a second and kind of look at this.

Şimdi bir saniye için, geri adım atıp şuna bakalım.

And, you know, climate's really complicated,

Biliyorsunuz, iklim çok karmaşık bir konsept

a lot of moving parts in this,

hareket eden bir sürü şey var

but I kind of put it about it's all about the water.

ama her şey aslında suyla ilgili.

See, see those three blue dots there down on the lower part?

Şu alt kısımdaki üç mavi noktayı görebiliyor musunuz?

The one you can easily see, that's all the water in the world.

Şu kolayca görünen, tüm dünyadaki su kaynağı.

Those two smaller dots, those are the fresh water.

Diğer iki nokta ise taze su kaynakları.

And it turns out that as the climate changes,

Ve görünen o ki, iklim değiştikçe

the distribution of that water is changing very fundamentally.

su dağılımı da temelli değişiyor

So now we have too much, too little, wrong place, wrong time.

Ve şu an çok fazla, çok az yanlış yer ve yanlış zamanımız var.

It's salty where it should be fresh; it's liquid where it should be frozen;

Donmuş olması gereken yerler sıvı, tuzlu olması gereken yerler değil,

it's wet where it should be dry;

kuru olması gereken yerler ıslak...

and in fact, the very chemistry of the ocean itself is changing.

Hatta okyanusun kimyasal yapısı değişiyor.

And what that does from a security or a military part

Peki güvenlik açısından ve askeri açıdan bu durum neyi etkiliyor?

is it does three things:

Üç şeyi:

it changes the very operating environment that we're working in,

Görev aldığımız çalışma ortamımız değişiyor.

it threatens our bases,

Üslerimizi tehdit altına sokuyor

and then it has geostrategic risks, which sounds kind of fancy

ve kulağa fantastik gelen jeostratejik riskler yaratıyor.

and I'll explain what I mean by that in a second.

Ne demek istediğimi hemen anlatayım.

So let's go to just a couple examples here.

Birkaç örnek üzerinden gidelim.

And we'll start off with what we all know

Hepimizin bildiği,

is of course a political and humanitarian catastrophe

siyasi ve insani bir felaketle başlayacağım.

that is Syria.

Burası Suriye.

And it turns out that climate was one of the causes

Ve görünen o ki, bu zincirleme olayların

in a long chain of events.

sebeplerinden biri de iklim.

It actually started back in the 1970s.

Aslında her şey 1970'lerde,

When Assad took control over Syria,

Hafiz Esad'ın Suriye'yi kontrol altına almasıyla başladı.

he decided he wanted to be self-sufficient in things like wheat and barley.

Ülkenin, buğday ve arpa gibi şeylerde kendine yetebiliyor olmasını istedi.

Now, you would like to think

Şu an beklediğiniz,

that there was somebody in Assad's office that said,

Esad'ın ofisinden birinin çıkıp,

"Hey boss, you know, we're in the eastern Mediterranean,

"Şey patron, Orta Doğu'da bir ülke için kuraklık açısından

kind of dry here, maybe not the best idea."

çok da iyi bir fikir değil galiba" demesi.

But I think what happened was,

Ama gerçekte olan,

"Boss, you are a smart, powerful and handsome man. We'll get right on it."

"Patron, sen tanıdığımız en akıllı, güçlü ve yakışıklı insansın. Hemen başlıyoruz."

And they did.

Ve gerçekten de başladılar.

So by the '90s, believe it or not,

İster inanın, ister inanmayın 90'ların sonlarında

they were actually self-sufficient in food,

yiyecek bakımından kendi kendilerine yetiyorlardı.

but they did it at a great cost.

Ama bu çok pahalıya mal oldu.

They did it at a cost of their aquifers,

Akiferlerin bedeliyle yapılanı,

they did it at a cost of their surface water.

onlar yüzey sularının bedeliyle yaptılar.

And of course, there are many nonclimate issues

Ve tabii ki de, iklimle alakası olmayan şeyler de vardı

that also contributed to Syria.

ve bütün bunlar Suriye'yi bu hâle getirdi.

There was the Iraq War,

Mesela Irak Savaşı,

and as you can see by that lower blue line there,

alttaki mavi çizgiden görebileceğiniz gibi

over a million refugees come into the cities.

bir milyondan fazla mülteci şehirlere giriş yapıyor.

And then about a decade ago,

Yaklaşık 10 yıl önce,

there's this tremendous heat wave and drought --

muazzam bir ısı dalgasıyla gelen bir kuraklık geçirdik

fingerprints all over that show,

ve onun da bu olayın her yerinde parmak izleri var.

yes, this is in fact related to the changing climate --

Çünkü bu olay gerçekten iklim değişikliği ile alakalıydı.

has put another three quarters of a million farmers

Bu 1 milyon çiftçinin 4'te 3'ünün

into those same cities.

aynı şehirlere yerleşmesine sebep oldu.

Why? Because they had nothing.

Neden mi? Çünkü hiçbir şeyleri yoktu.

They had dust. They had dirt. They had nothing.

Tek sahip oldukları kül, toz, pislikti...

So now they're in the cities,

Şu an bu şehirlerdeler.

the Iraqis are in the cities,

Iraklılar bu şehirlerlerdeler

it's Assad, it's not like he's taking care of his people,

ve Esad onlara bakıyor gibi bir durum söz konusu değil.

and all of a sudden we have just this huge issue here

Birden, bu büyük problem nüksetti;

of massive instability

devasa iktidarsızlık

and a breeding ground for extremism.

ve aşırılık için bir üreme alanı.

And this is why in the security community

İşte bu yüzden güvenlik camiasında

we call climate change a risk to instability.

iklim değişikliği iktidarsızlık riski olarak anılır.

It accelerates instability here.

Buradaki iktidarsızlık ivmeleniyor.

In plain English, it makes bad places worse.

Basit dilde, kötü olan yerler daha da kötü oluyor.

So let's go to another place here.

Şimdi başka bir örneğe bakalım.

Now we're going to go 2,000 kilometers, or about 1,200 miles, north of Oslo,

Buradan 2000 km öteye, Oslo'nun kuzeyine gidiyoruz.

only 600 miles from the Pole,

Kutuptan sadece 600 mil uzağa.

and this is arguably

Burası kuşkusuz

the most strategic island you've never heard of.

hiç duymadığınız en stratejik ada.

It's a place called Svalbard.

Adı Svalbard.

It sits astride the sea lanes

Deniz şeritlerinin kenarında

that the Russian Northern Fleet needs to get out and go into warmer waters.

Rus Kuzey Filosu'nun dışarı çıkıp daha sıcak sulara girmesi gereken

It is also, by virtue of its geography,

deniz hatlarının üstünde oturuyor.

a place where you can control every single polar orbiting satellite

Her kutupsal yörünge uydusunu kontrol edebileceğiniz bir yer.

on every orbit.

Her yörüngedeki.

It is the strategic high ground of space.

Burası uzay için stratejik önemi en yüksek yer.

Climate change has greatly reduced the sea ice around here,

İklim değişikliği buradaki buz dağı sayısını büyük ölçüde azalttı.

greatly increasing human activity,

Ve artan insanoğlu aktiviteleri

and it's becoming a flashpoint,

bu durumun ana sebebi.

and in fact the NATO Parliamentary Assembly

Aslında NATO Parlementerler Meclisi

is going to meet here on Svalbard next month.

gelecek ay burada, Svalbard'da buluşacak.

The Russians are very, very unhappy about that.

Ama Ruslar bu konu hakkında çok mutsuz.

So if you want to find a flashpoint in the Arctic,

Bu yüzden eğer Arktik'in gerçek sebebini

look at Svalbard there.

bulmak istiyorsanız, buraya Svalbard'a bakın.

Now, in the military,

Şu an askeriyede

we have known for decades, if not centuries,

yüzyıllardır olmasa da onlarca yıldır

that the time to prepare,

bir kasırga, bir tayfun veya stratejik bir değişim

whether it's for a hurricane, a typhoon or strategic changes,

sizi vurmadan önce hazırlanabilmek için

is before they hit you,

gereken zamanı biliyoruz.

and Admiral Nimitz was right there.

Amiral Nimitz tam olarak buradaydı

That is the time to prepare.

ve hazırlanmanın tam zamanıydı.

Fortunately, our Secretary of Defense,

Neyse ki, Savunma Sekreterimiz

Secretary Mattis, he understands that as well,

Sekreter Mattis, bu konuya oldukça hakim

and what he understands is that climate is a risk.

ve iklim değişikliğinin büyük bir risk olduğunun farkında.

He has said so in his written responses to Congress,

Kongre' ye verdiği yazılı raporda buna çok değindi.

and he says, "As Secretary of Defense,

Raporunda, "Savunma Sekreteri olarak, bu tarz riskleri

it's my job to manage such risks."

yönetmek benim görevim." demiştir.

It's not only the US military that understands this.

Bu durumun farkında olan sadece Amerika ordusu değil,

Many of our friends and allies in other navies and other militaries

diğer deniz ve askeri güçlerdeki dostlarımız ve müttefiklerimizin

have very clear-eyed views about the climate risk.

birçoğu da iklim riski konusunda çok net görüşlere sahip.

And in fact, in 2014, I was honored to speak for a half-a-day seminar

Aslında, 2014'te, bir seminer için Uluslararası Denizci Sempozyumu'nda

at the International Seapower Symposium

70 deniz kuvveti başkanına, bu konu hakkında

to 70 heads of navies about this issue.

konuşmam için davet edilmiştim.

So Winston Churchill is alleged to have said,

Winston Churchill'in bir sözü vardır,

I'm not sure if he said anything, but he's alleged to have said

gerçi gerçekten söyledi mi bilmiyorum ama söylediği iddia ediliyor.

that Americans can always be counted upon to do the right thing

"Amerikalılar bütün olasılıklar

after exhausting every other possibility.

tükendikten sonra doğru olan şeyi yapmaya geçer."

(Laughter)

(Gülüşmeler)

So I would argue we're still in the process

Şu an tüm olasılıkları tüketme

of exhausting every other possibility,

evresinde miyiz, tartışılır

but I do think we will prevail.

ama bence hakimiyet kuracağız.

But I need your help.

Ancak yardımınıza ihtiyacım var.

This is my ask.

Bu sizden ricam.

I ask not that you take your recycling out on Wednesday,

Sadece sizden Çarşamba günleri geri dönüşüm çöpü çıkarmanızı değil,

but that you engage with every business leader,

muhattap olduğunuz her iş adamına

every technology leader, every government leader,

bilim adamına ve politik lidere

and ask them, "Ma'am, sir,

"Merhaba, iklimin dengelenmesi için ne yapıyorsunuz?"

what are you doing to stabilize the climate?"

diye sormanızı istiyorum.

It's just that simple.

İşte bu kadar basit.

Because when enough people care enough,

Çünkü yeterince insan buna farkındalık kazanınca,

the politicians, most of whom won't lead on this issue --

siyasetçiler örneğin çoğu bu durumda öncü olmuyor

but they will be led --

ki olacaklar,

that will change this.

bazı şeyler değişecek.

Because I can tell you, the ice doesn't care.

Çünkü size şunu söyleyebilirim ki, buzların umrunda değil.

The ice doesn't care who's in the White House.

Beyaz Saray'da kim yaşıyor, Kongre'nin başında hangi parti var,

It doesn't care which party controls your congress.

Parlemento'yu hangi parti yönetiyor.

It doesn't care which party controls your parliament.

Bunların hiçbiri buzların umurunda değil.

It just melts.

Onlar sadece eriyorlar.

Thank you very much.

Çok teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)