How the military fights climate change | David Titley

Translator: Thảo Phùng Reviewer: quan tran

So I'd like to tell you a story about climate and change,

Tôi muốn kể các bạn nghe câu chuyện về khí hậu và biến đổi,

but it's really a story about people and not polar bears.

câu chuyện về con người không phải gấu Bắc cực.

So this is our house that we lived in in the mid-2000s.

Đây là ngôi nhà mà chúng tôi sống vào giữa những năm 2000.

I was the chief operating officer for the Navy's weather and ocean service.

Là giám đốc điều hành thời tiết hải quân và dịch vụ đại dương,

It happened to be down at a place called Stennis Space Center

tôi chuyển tới Trung tâm vũ trụ Stennis

right on the Gulf Coast,

ngay trên bờ Vịnh,

so we lived in a little town called Waveland, Mississippi,

tôi sống ở một thị trấn nhỏ tên là Waveland, Mississippi,

nice modest house, and as you can see, it's up against a storm surge.

căn nhà giản dị, như các bạn thấy, nó chống lại được sóng thần.

Now, if you ever wonder

Giờ, nếu các bạn tự hỏi

what a 30-foot or nine-meter storm surge does

sóng cao 30 feet hay 9m

coming up your street,

xuất hiện trên phố sẽ là như thế nào,

let me show you.

tôi sẽ cho các bạn xem.

Same house.

Vẫn căn nhà ấy.

That's me, kind of wondering what's next.

Đó là tôi, tự hỏi điều gì sắp tới.

But when we say we lost our house -- this is, like, right after Katrina --

Nhưng khi nói mất nhà -- ví dụ như ngay sau Katrina--

so the house is either all the way up there in the railway tracks,

thì căn nhà hoặc là phía trên các đường ray,

or it's somewhere down there in the Gulf of Mexico,

hoặc ở đâu đó dưới Vịnh Mexico

and to this day, we really, we lost our house.

và cho tới hôm nay, thực sự, tôi mất nhà.

We don't know where it is.

Tôi không biết nó ở đâu.

(Laughter)

(Cười)

You know, it's gone.

Nó đã trôi đi đâu đấy.

So I don't show this for pity,

Tôi không muốn các bạn thương cảm,

because in many ways, we were the luckiest people on the Gulf Coast.

vì theo cách nào đó, chúng tôi là những người may mắn nhất bờ Vịnh.

One of the things is, we had insurance,

Một trong những lí do là, chúng tôi có bảo hiểm,

and that idea of insurance is probably pretty important there.

và bảo hiểm khá là quan trọng.

But does this scale up, you know, what happened here?

Nhưng liệu điều đang xảy ra ở đây có trở nên tồi tệ hơn?

And I think it kind of does, because as you've heard,

Tôi nghĩ là có, bỏi như các bạn đã được nghe

as the sea levels come up,

khi mực nước biển dâng,

it takes weaker and weaker storms to do something like this.

chỉ cần những cơn bão yếu hơn cũng đủ để gây ra những hậu quả thế này.

So let's just step back for a second and kind of look at this.

Hãy lùi lại và quan sát .

And, you know, climate's really complicated,

Các bạn biết đấy, khí hậu thực sự phức tạp

a lot of moving parts in this,

nhiều biến động,

but I kind of put it about it's all about the water.

nhưng tôi quy tất cả về nước.

See, see those three blue dots there down on the lower part?

Các bạn có thấy ba chấm xanh ở phần dưới không?

The one you can easily see, that's all the water in the world.

Cái dễ thấy nhất, là tất cả nước trên thế giới.

Those two smaller dots, those are the fresh water.

Hai chấm nhỏ hơn kia, là nước ngọt.

And it turns out that as the climate changes,

Và nó chỉ ra rằng khi khí hậu biến đổi,

the distribution of that water is changing very fundamentally.

phân bố nước thay đổi.

So now we have too much, too little, wrong place, wrong time.

Vậy nên, giờ ta có quá nhiều, quá ít, sai địa điểm, sai thời gian.

It's salty where it should be fresh; it's liquid where it should be frozen;

Mặn ở nơi nên là ngọt; lỏng ở nơi nên là băng;

it's wet where it should be dry;

ẩm ướt ở nơi nên khô ráo;

and in fact, the very chemistry of the ocean itself is changing.

và thực tế, phản ứng của đại dương cũng đang thay đổi.

And what that does from a security or a military part

Điều đó ảnh hưởng gì đến lĩnh vực an ninh hay quân sự?

is it does three things:

Ba điều:

it changes the very operating environment that we're working in,

nó làm thay đổi hoạt động môi trường của chúng ta,

it threatens our bases,

đe dọa các doanh trại của ta

and then it has geostrategic risks, which sounds kind of fancy

và sau đó là các thảm họa địa chiến lược,

and I'll explain what I mean by that in a second.

nghe khá lạ lùng nhưng tôi sẽ giải thích ngay sau đây.

So let's go to just a couple examples here.

Nào hãy xem vài ví dụ ở đây.

And we'll start off with what we all know

Chúng ta sẽ bắt đầu với

is of course a political and humanitarian catastrophe

một thảm họa chính trị và nhân đạo mà ai cũng biết

that is Syria.

đó là Syria.

And it turns out that climate was one of the causes

Và khí hậu là một trong những nguyên nhân

in a long chain of events.

trong chuỗi dài các sự kiện.

It actually started back in the 1970s.

Nó bắt đầu vào những năm 1970.

When Assad took control over Syria,

Khi Assad kiểm soát Syria, ông ta muốn đất nước

he decided he wanted to be self-sufficient in things like wheat and barley.

tự cung tự cấp những thứ như lúa mì và lúa mạch.

Now, you would like to think

Các bạn sẽ mong rằng

that there was somebody in Assad's office that said,

có ai đó ở văn phòng của Assad nói:

"Hey boss, you know, we're in the eastern Mediterranean,

"Thưa ngài, chúng ta đang ở phía đông Địa Trung Hải,

kind of dry here, maybe not the best idea."

ở đây khô cằn, đó có thể không phải là ý hay."

Nhưng tôi nghĩ điều đã xảy ra là:

But I think what happened was,

"Boss, you are a smart, powerful and handsome man. We'll get right on it."

"Thưa, ngài thật đẹp trai, thông minh và quyền lực. Chúng tôi sẽ làm ngay."

And they did.

Và họ đã làm thế.

So by the '90s, believe it or not,

Vậy nên vào những năm 90, tin hay không,

they were actually self-sufficient in food,

họ đã thực sự tự cung tự cấp về thực phẩm,

but they did it at a great cost.

nhưng với một cái giá đắt.

They did it at a cost of their aquifers,

Cái giá họ phải trả là mạch nước ngầm,

they did it at a cost of their surface water.

là bề mặt nước.

And of course, there are many nonclimate issues

Tất nhiên, có nhiều vấn đề không phải về khí hậu

that also contributed to Syria.

cũng góp phần.

Đó là chiến tranh Iraq,

There was the Iraq War,

and as you can see by that lower blue line there,

các bạn thấy đó, những đường kẻ xanh thấp hơn kia,

over a million refugees come into the cities.

hơn một triệu người tị nạn đổ về các thành phố.

And then about a decade ago,

Và cách đây khoảng một thập kỷ,

there's this tremendous heat wave and drought --

tại đó có đợt sóng nhiệt lớn và hạn hán --

fingerprints all over that show,

dấu vết ở khấp nơi chỉ ra rằng

yes, this is in fact related to the changing climate --

nó thực sự liên quan đến biến đổi khí hậu,

has put another three quarters of a million farmers

khiến ba phần tư trong số một triệu nông dân khác

into those same cities.

cũng đổ xô về các thành phố trên.

Why? Because they had nothing.

Tại sao? Vì họ không còn gì cả.

They had dust. They had dirt. They had nothing.

Họ có bụi. Họ có bùn. Họ không còn gì.

So now they're in the cities,

Và giờ, họ ở các thành phố.

the Iraqis are in the cities,

người Iraq ở các thành phố,

it's Assad, it's not like he's taking care of his people,

Và Assad không có vẻ gì là quan tâm đến người dân,

and all of a sudden we have just this huge issue here

và đột nhiên, ta gặp phải một vấn đề lớn,

of massive instability

đó là sự bất ổn định nghiêm trọng

and a breeding ground for extremism.

và là mầm mống của chủ nghĩa cực đoan.

And this is why in the security community

Và đây là lý do trong hội đồng an ninh,

we call climate change a risk to instability.

chúng tôi gọi biến đổi khí hậu là nguy cơ bất ổn.

It accelerates instability here.

Nó đẩy nhanh sự bất ổn.

In plain English, it makes bad places worse.

Ở đồng bằng Anh, nó khiến tình hình trở nên tồi tệ hơn.

So let's go to another place here.

Giờ, hãy tới nơi khác.

Now we're going to go 2,000 kilometers, or about 1,200 miles, north of Oslo,

Chúng ta sẽ đi 2.000 km, hay 1.200 dặm, phía Bắc Oslo,

only 600 miles from the Pole,

chỉ cách Bắc Cực 1.000km

and this is arguably

và đây được cho là

the most strategic island you've never heard of.

quần đảo chiến lược nhất mà các bạn từng được nghe.

It's a place called Svalbard.

Đó là Svalbard.

It sits astride the sea lanes

Nó nằm trên đường biển

that the Russian Northern Fleet needs to get out and go into warmer waters.

mà hạm đội Bắc Nga cần đi qua để ra vào vùng nước ấm.

It is also, by virtue of its geography,

Đây cũng là nơi đắc địa

a place where you can control every single polar orbiting satellite

để các bạn có thể điều khiển mỗi vệ tinh quĩ đạo đơn cực

on every orbit.

trên từng quĩ đạo.

It is the strategic high ground of space.

Nó là không gian mang tính chiến lược.

Climate change has greatly reduced the sea ice around here,

Biến đổi khí hậu đã giảm đáng kể lượng băng ở đây,

greatly increasing human activity,

tăng thêm hoạt động của con người

and it's becoming a flashpoint,

và biến nó trở thành một điểm sáng,

and in fact the NATO Parliamentary Assembly

và thực tế, Nghị viện NATO

is going to meet here on Svalbard next month.

sẽ họp ở đây tại Svalbard tháng tới.

The Russians are very, very unhappy about that.

Người Nga rất buồn vì điều đó.

So if you want to find a flashpoint in the Arctic,

Nếu muốn tìm điểm sáng ở Bắc Cực,

look at Svalbard there.

thì hãy tìm kiếm Svalbard.

Now, in the military,

Giờ, trong quân đội,

we have known for decades, if not centuries,

ta đã biết từ nhiều thập kỷ, thậm chí, hàng thế kỷ,

that the time to prepare,

rằng thời gian để chuẩn bị ứng phó

whether it's for a hurricane, a typhoon or strategic changes,

với cho dù là một cơn lốc, cơn bão hoặc những thay đổi chiến lược,

is before they hit you,

là trước khi chúng ập tới,

and Admiral Nimitz was right there.

và Admiral Nim đã đúng.

That is the time to prepare.

Đó là thời gian để chuẩn bị.

Fortunately, our Secretary of Defense,

May thay, bộ trưởng quốc phòng của ta,

Secretary Mattis, he understands that as well,

Mattis, ông ấy hiểu rõ,

and what he understands is that climate is a risk.

và điều ông ấy hiểu là khí hậu là một thảm họa.

He has said so in his written responses to Congress,

Ông từng nói vậy trong các bài trả lời Quốc hội,

and he says, "As Secretary of Defense,

phát biểu rằng: "Là bộ trưởng quốc phòng,

it's my job to manage such risks."

công việc của tôi là kiểm soát các thảm họa."

It's not only the US military that understands this.

Không chỉ quân đội Mỹ hiểu điều này.

Many of our friends and allies in other navies and other militaries

Nhiều người bạn của ta và đồng moni trong hải quân và quân đội khác

have very clear-eyed views about the climate risk.

có các quan điểm rất rõ ràng về thảm họa khí hậu.

And in fact, in 2014, I was honored to speak for a half-a-day seminar

Năm 2014, tôi vinh dự được phát biểu trong hội thảo nửa ngày

at the International Seapower Symposium

tại Hội nghị quốc tế năng lượng biển

to 70 heads of navies about this issue.

về vấn đề này trước 70 chỉ huy hải quân.

Winston Churchill được cho là đã nói,

So Winston Churchill is alleged to have said,

I'm not sure if he said anything, but he's alleged to have said

tôi không chắc ông ấy nói điều gì, nhưng ông được cho là đã nói

that Americans can always be counted upon to do the right thing

rằng người Mỹ luôn có thể chọn đúng

after exhausting every other possibility.

sau khi xét hết mọi khả năng.

(Laughter)

(Cười)

So I would argue we're still in the process

Tôi muốn lập luận rằng ta vẫn đang trong quá trình

of exhausting every other possibility,

xét mọi khả năng khác

but I do think we will prevail.

nhưng tôi nghĩ chúng ta sẽ thắng.

But I need your help.

Nhưng tôi cần các bạn giúp.

This is my ask.

Đây là lời thỉnh cầu của tôi.

I ask not that you take your recycling out on Wednesday,

Tôi không yêu cầu các bạn đem bỏ rác tái chế vào thứ tư,

but that you engage with every business leader,

nhưng cần tương tác với mỗi lãnh đạo doanh nghiệp,

every technology leader, every government leader,

mỗi lãnh đạo công nghệ, mỗi lãnh đạo chính phủ,

and ask them, "Ma'am, sir,

và hỏi họ: "Quý bà, quý ngài,

what are you doing to stabilize the climate?"

đang làm gì để ổn định khí hâu?"

It's just that simple.

Đơn giản thế thôi.

Because when enough people care enough,

Bời khi đủ người đủ quan tâm,

the politicians, most of whom won't lead on this issue --

các chính trị gia, hầu hết không dẫn dắt các vấn đề này

but they will be led --

sẽ được dẫn dắt

that will change this.

để tạo ra thay đổi.

Because I can tell you, the ice doesn't care.

Vì tôi có thể nói với các bạn, băng không quan tâm.

The ice doesn't care who's in the White House.

Băng không quan tâm ai đang ở trong Nhà Trắng.

It doesn't care which party controls your congress.

Không quan tâm đảng nào kiểm soát Quốc hội.

It doesn't care which party controls your parliament.

Không quan tâm đảng nào điều khiển Nghị viện.

It just melts.

Nó chỉ tan chảy mà thôi.

Thank you very much.

Cảm ơn các bạn rất nhiều.

(Applause)

(Vỗ tay)