Larry Brilliant: The case for informed optimism

Larry Brilliant iyimserliği savunuyor

Çeviri: Filiz Topçam Gözden geçirme: Ahmet Yükseltürk

I'm going to try to give you a view of the world as I see it,

Şimdi size gördüğüm dünyadan, karşılaştığımız problemlerden

the problems and the opportunities that we face,

ve fırsatlardan bir manzara sunacağım; ardından da tüm bunların karşısında

and then ask the question if we should be optimistic or pessimistic.

iyimser mi yoksa kötümser mi olmamız gerektiği sorusunu soracağım.

And then I'll let you in on a secret, which is why I am an incurable optimist.

Sonra da, iflah olmaz bir iyimser olmamın sebebi olan sırrımı sizlerle paylaşacağım.

Let me start off showing you an Al Gore movie that you may have seen before.

İlk önce size daha önce gördüğünüzü tahmin ettiğim bir Al Gore filmini göstermek istiyorum.

Now, you've all seen "Inconvenient Truth." This is a little more inconvenient.

“Uygunsuz Gerçek” belgeselini hepiniz izlemişsinizdir ama şimdi izleyecekleriniz biraz daha uygunsuz.

(Video): Man: ... extremely dangerous questions.

(Video): Adam: ... aşırı tehlikeli sorular.

Because, with our present knowledge, we have no idea what would happen.

Çünkü şu anda elimizde olan bilgilerle neler olacağını bilmemiz imkansız.

Even now, man may be unwittingly changing the world's climate

Şimdi bile medeniyetin sebep olduğu atıklarla dünyanın iklimini

through the waste products of his civilization.

bilmeden değiştiriyor olabiliriz.

Due to our release, through factories and automobiles every year,

Fabrikalar ve otomobiller nedeniyle atmosfere bıraktığımız

of more than six billion tons of carbon dioxide --

altı milyar tondan fazla karbondioksit, güneşten gelen ısının

which helps air absorb heat from the sun --

hava tarafından emilmesine yardımcı oluyor.

our atmosphere seems to be getting warmer.

Böylelikle atmosferimiz gittikçe ısınıyor.

This is bad?

Bu kötü bir şey mi?

Well, it's been calculated a few degrees' rise in the earth's temperature would

Yapılan hesaplamalara göre dünya ısısındaki birkaç derecelik artış, kutuplardaki

melt the polar ice caps.

buzulların erimesine neden oluyor.

And if this happens, an inland sea would fill a good portion of the Mississippi Valley.

Böyle bir şey gerçekleşirse Mississippi Vadisi’nin büyük bir bölümü iç denize dönüşecek

Tourists in glass-bottomed boats would be viewing the drowned towers of Miami

Cam tabanlı teknelerle tura çıkan turistler, tropik denizin 45 metre altında

through 150 feet of tropical water.

Miami kulelerini görebilecekler.

For, in weather, we're not only dealing with forces of a far greater variety

Hava söz konusu olduğunda sadece atom fizikçilerinin uğraştıkları kuvvet sayısından çok daha fazlası ile uğraşmıyorsunuz,

than even the atomic physicist encounters, but with life itself.

aynı zamanda hayatın kendisiyle karşı karşıyasınız.

Larry Brilliant: Should we feel good, or should we feel bad

Larry Brilliant: Elli sene önceden beri farkında olduğumuz bilgilere karşın bu kadar

that 50 years of foreknowledge accomplished so little?

az şey başarmış olmaktan sevinç mi duymalıyız, yoksa üzüntü mü?

Well, it depends, really, on what your goals are.

Aslında bu, hedeflerinizin ne olduğuna bağlıdır.

And I think, as my goals, I always go back to Gandhi's talisman.

Ben de ne zaman hedeflerimi düşünsem Gandi’nin sözleri aklıma gelir.

When Mahatma Gandhi was asked,

Mahatma Gandi’ye, "Bir sonraki adımınızın

"How do you know if the next act that you are about to do is the right one

doğru mu yanlış mı olduğunu nasıl bilirsiniz?” diye sorduklarında,

or the wrong one?" he said, "Consider the face of the poorest,

"Gördüğünüz en fakir, en zayıf insanın

most vulnerable human being that you ever chanced upon,

yüzünü düşünün ve kendinize, yapacağınız şeyin

and ask yourself if the act that you contemplate will be of benefit to that person.

bu insana faydası olup olmadığını sorun. Eğer faydası olacaksa yapın.

And if it will be, it's the right thing to do, and if not, rethink it."

Olmayacaksa bir daha düşünün."

For those of us in this room, it's not just the poorest and the most vulnerable individual,

Bu odada olan bizler için söz konusu olan sadece en zayıf, en fakir kişi değil,

it's the community, it's the culture, it's the world itself.

bütün toplumdur; yani dünyanın kendisidir.

And the trends for those who are at the periphery of our society,

Ve de toplumumuzun dış çeperini oluşturan bu kimseler için,

who are the poorest and the most vulnerable,

en fakir ve en zayıflar,

the trends give rise to a great case for pessimism.

trendler karamsar olmamızı söylüyor.

But there's also a wonderful case for optimism.

Ama aynı zamanda iyimserlik için de pek çok sebep var.

Let's review them both. First of all, the megatrends.

Gelin her ikisini de gözden geçirelim. İlk olarak megatrendlere bir bakalım.

There's two degrees, or three degrees of climate change baked into the system.

İklim değişikliğinin sisteme olan etkisi iki ya da üç aşamalı olacaktır.

It will cause rising seas. It will cause saline deposited into wells and into lands.

Deniz yüksekliğinin artmasına, kuyularda ve toprakta tuz birikmesine neden olacak.

It will disproportionately harm the poorest and the most vulnerable,

Hızla artan nüfusla birlikte, en fakir ve en zayıflara orantısız

as will the increasing rise of population.

biçimde zarar verecektir.

Even though we've dodged Paul Ehrlich's population bomb,

Her ne kadar Paul Ehrlich’in nüfus bombası teorisinden paçayı sıyırdıysak

and we will not see 20 billion people in this decade, as he had forecast,

ve bu on yıl içerisinde nüfusun yirmi milyara dayandığını görmeyeceksek de,

we eat as if we were 20 billion.

sanki nüfusumuz yirmi milyarmışçasına yemeye devam ediyoruz.

And we consume so much that again, a rise of 6.5 billion to 9.5 billion

Üstelik öyle fazla tüketiyoruz ki torunlarımızın zamanında altı buçuk milyardan

in our grandchildren's lifetime will disproportionately hurt

dokuz buçuk milyara dayanacak nüfus da yine orantısız şekilde

the poorest and the most vulnerable.

en fakir ve en zayıflara zarar verecektir.

That's why they migrate to cities.

Şehirlere akın etmelerinin nedeni de bu.

That's why in June of this year, we passed, as a species, 51 percent of us living in cities,

O yüzden bu yılın Haziran ayından itibaren insan nüfusunun yüzde elli biri

and bustees, and slums, and shantytowns.

şehirlerde ve gecekondularda yaşıyor.

The rural areas are no longer producing as much food as they did.

Kırsal alanlar eskisi kadar yiyecek üretemiyor.

The green revolution never reached Africa.

Yeşil devrim Afrika'ya hiç uğramadı.

And with desertification, sandstorms, the Gobi Desert, the Ogaden,

Çölleşmenin, kum fırtınalarının, Gobi Çölü’nün, Ogaden’in

we are finding increasing difficulty of a hectare

bulunduğu bir dünyada, on beş sene önce ürettiğimiz

to produce as many calories as it did even 15 years ago.

kadar gıda üreteceğimiz bir hektarlık araziyi bulmak gitgide zorlaşıyor.

So humans are turning more towards animal consumption.

Bu nedenle insanlar hayvan tüketimine yönelmeye başlıyor.

In Africa last year, Africans ate 600 million wild animals,

Geçen sene Afrika’da altı yüz milyon vahşi hayvan ve

and consumed two billion kilograms of bush meat.

iki milyar kilo vahşi hayvan eti tüketildi.

And every kilogram of bush meat contained hundreds of thousands of novel viruses

Bu vahşi hayvan etlerinin her kilogramında kayıtlara geçmemiş,

that have never been charted, the genomic sequences of which we don't know.

gen haritası çıkarılmamış binlerce virüs bulunuyor.

Their fitness for creating pandemics we are unaware of,

Bu virüslerin salgın hastalık oluşturma riski tam olarak bilinmese de

but we are ripe for zoonotic-borne, emerging communicable diseases.

hayvanlardan insanlara geçen bulaşıcı hastalıklara davetiye çıkardığı kesin.

Increasingly, I would say explosive growth of technology.

Teknoloji inanılmaz bir hızla gelişiyor.

Most of us are the beneficiaries of that growth. But it has a dark side

Çoğumuz bu gelişmenin faydasını görüyoruz. Ama bu teknolojinin aynı zamanda

-- in bioweapons, and in technology that puts us on a collision course

bir de biyolojik silahları üreten, her türlü öfke, nefret ve marjinalleşme hissinin

to magnify any anger, hatred or feeling of marginalization.

katlanarak artmasına neden olan karanlık bir tarafı da var.

And in fact, with increasing globalization --

Ve aslında kaybedenlerin daha çok kaybettiği,

for which there are big winners and even bigger losers

kazananlarınsa daha çok kazandığı artan bu küreselleşmeyle,

-- today the world is more diverse and unfair than perhaps it has ever been in history.

dünya tarihte daha önce hiç olmadığı kadar çatışma ve adaletsizliğe tanık oluyor.

One percent of us own 40 percent of all the goods and services.

Nüfusumuzun yüzde biri, dünya üzerindeki tüm mal ve hizmetlerin yüzde kırkına sahip.

What will happen if the billion people today who live on less than one dollar a day

Bugün günde bir dolardan az bir parayla yaşamaya çalışan bir milyar insan,

rise to three billion in the next 30 years?

önümüzdeki otuz yıl içerisinde üç milyar olursa ne olacak?

The one percent will own even more than 40 percent of all the world's goods

Başta söylediğim yüzde birlik kısım dünyadaki mal ve hizmetlerin yüzde kırkından

and services. Not because they've grown richer,

bile fazlasına sahip olur. Daha da zenginleştikleri için değil,

but because the rest of the world has grown increasingly poorer.

dünyanın geri kalanı gitgide daha da fakirleştiği için.

Last week, Bill Clinton at the TED Awards said,

Geçen hafta yapılan TED Ödülleri töreninde Bill Clinton şunları söyledi:

"This situation is unprecedented, unequal, unfair and unstable."

"Bu durum eşi benzeri görülmemiş, eşitlikten uzak, adaletsiz ve istikrarsız bir durumdur."

So there's lots of reason for pessimism.

İşte bu yüzden karamsar olmak için pek çok sebep var.

Darfur is, at its origin, a resource war.

Darfur Krizi, aslında bir kaynak çatışmasıydı.

Last year, there were 85,000 riots in China,

Geçen yıl, Çin’de polis ya da asker müdahalesi

230 a day, that required police or military intervention.

gerektiren 85.000 isyan gerçekleşti,

Most of them were about resources.

ki bu da günde 230 isyan demektir ve bunların büyük çoğunluğu kaynaklarla ilgiliydi.

We are facing an unprecedented number, scale of disasters.

Daha önce hiç karşılaşmadığımız sayıda felaketle karşı karşıyayız.

Some are weather-related, human-rights related, epidemics.

Bu felaketlerin kimisi iklimle, kimisi insan haklarıyla ilgili ve salgınlar.

And the newly emerging diseases may make H5N1 and bird flu

Yeni ortaya çıkan hastalıklar, H5N1 ve kuş gribinin ileride

a quaint forerunner of things to come. It's a destabilized world.

karşılaşacaklarımızın habercisi. İstikrarsız bir dünyada yaşıyoruz

And unlike destabilized world in the past, it will be broadcast to you on YouTube,

ama geçmiştekinden farklı olarak bu seferki istikrarsızlığı YouTube’dan,

you will see it on digital television and on your cell phones.

dijital televizyonlarımız ya da cep telefonlarımızdan izleyebiliyoruz.

What will that lead to?

Bunun sonu nereye varıyor?

For some, it will lead to anger, religious and sectarian violence and terrorism.

Kimilerine göre öfkeye, dini ve bağnaz bir şiddete, teröre varacak.

For others, withdrawal, nihilism, materialism.

Diğerlerine göre ise her şeyden vazgeçmeye, nihilizme ve materyalizme.

For us, where does it take us, as social activists and entrepreneurs?

Peki, sosyal aktivistler ve girişimciler olarak bu bizi nasıl etkiliyor?

As we look at these trends, do we become despondent, or will we become energized?

Trendlere baktığımızda umutsuzluğa mı kapılıyoruz yoksa harekete mi geçiyoruz?

Let's look at one case, the case of Bangladesh.

Gelin tek bir vakaya, Bangladeş’e bakalım.

First, even if carbon dioxide emissions stopped today,

İlk olarak şunu söylemeliyim; karbondioksit salınımı bugün dursa bile

global warming would continue.

küresel ısınma yine de devam eder.

And even with global warming -- if you can see these blue lines,

Şu mavi çizgileri görebiliyor musunuz? Bu noktalı çizgiler, sera gazı salınımının

the dotted line shows that even if emissions of greenhouse gasses stopped today,

bugün sona ermesi durumunda bile önümüzdeki birkaç on yılda deniz

the next decades will see rising sea levels.

seviyelerinin artmaya devam edeceğini gösteriyor.

A minimum of 20 to 30 inches of increase in sea levels is the best case

En iyi ihtimalle denizler en az 50 ila 80 cm yükselecektir

that we can hope for, and it could be 10 times that.

ama yükseklik bunun on katı da olabilir.

What will that do to Bangladesh? Let's take a look.

Böyle bir yükselme Bangladeş’e ne yapar? Gelin bakalım.

So here's Bangladesh.

Şurası Bangladeş.

70 percent of Bangladesh is at less than five feet above sea level.

Bangladeş’in yüzde yetmişlik bir kısmı deniz seviyesinden en az bir buçuk metre yükseklikte kalıyor.

Let's go up and take a look at the Himalayas.

Gelin şimdi de Himalayalara bir göz atalım.

And we'll watch as global warming makes them melt. More water comes down,

Küresel ısınmanın buradaki buzulları erittiğini göreceğiz. Bu alanlara akın edecek

the deforested areas, here in the Tarai, will be unable to absorb the effluent,

sular Tarai’de bulunan bu ormansız alanlar tarafından bertaraf edilemez,

because trees are like straws that suck up the extra seasonal water.

çünkü ağaçlar kamış gibidir, mevsim geçişlerinde artan suyu emerler.

Now we're looking down south, through the Kali Gandaki.

Şimdi de güneydeki Kali Gandaki’ye bakalım.

Many of you, I think, have probably trekked here.

Birçoğunuz burada yürüyüş yapmışsınızdır.

And we're going to cruise down and take a look at Bangladesh

Buradan aşağı inip Bangladeş’e baktığımızda kuzeyden gelen suların

and see what the impact will be of twin increases in water

ve güneyde yükselen denizin arasında ülkenin

coming from the north, and in the seas rising from the south.

iki artışa birden sahne olduğunu görebiliriz.

Looking at the five major rivers that feed Bangladesh.

Bangladeş’i besleyen beş büyük nehre bakalım.

And now let's look from the south, looking up, and let's see this in relief.

Şimdi de güneyden bakıp teselli olmaya çalışalım.

A minimum of 20 to 40 inches of increase in seas,

Denizlerde oluşacak en az 0,5 ila 1 metrelik yükselme

coupled with increasing flows from the Himalayas. And take a look at this.

ile Himalayalardan gelecek akıntıların birleşmesine bakın.

As many as 100 million refugees from Bangladesh could be expected to migrate

100 milyon kadar mültecinin Bangladeş’ten Hindistan’a

into India and into China.

ya da Çin’e göç etmesi söz konusu.

This is the difficulty that one country faces.

Bu daha sadece bir ülkenin karşılaşacağı sorun.

But if you look at the globe, all around the earth, wherever there is low-lying area,

Ama dünyanın tamamına baktığınızda, deniz seviyesinin altında bulunan,

populated areas near the water,

deniz kenarına kurulmuş yoğun nüfuslu olan yerlerde yaşama şeklimizi

you will find increase in sea level that will challenge our way of life.

derinden etkileyecek şekilde denizlerin yükseldiğini göreceksiniz.

Sub-Saharan Africa, and even our own San Francisco Bay Area.

Sahra Çölü’nün güney kısmı, hatta bizim San Francisco Körfezi bile.

We're all in this together.

Hepimiz bu tehlikeyle karşı karşıyayız.

This is not something that happens far away to people that we don't know.

Gördükleriniz çok uzaklarda bilmediğimiz insanların başına gelen bir şey değil.

Global warming is something that happens to all of us, all at once.

Küresel ısınma hepimizin başına aynı anda gelen bir gerçek.

As are these newly emerging communicable diseases,

20 sene önce adını bile duymadığınız, yeni ortaya çıkan

names that you hadn't heard 20 years ago: ebola, lhasa fever, monkey pox.

bu bulaşıcı hastalıklar da öyle: ebola, lhasa gribi, maymun çiçeği.

With the erosion of the green belt separating animals from humans,

İnsanları hayvanlardan ayıran yeşil şeridin erozyona uğraması nedeniyle

we live in each other's viral environment.

bu iki tür aynı viral çevreyi paylaşır hale gelmiştir.

Do you remember, 20 years ago, no one had ever heard of West Nile fever?

Kimsenin Batı Nil Virüsü diye bir şeyden haberdar olmadığı 20 sene öncesini hatırlıyor musunuz?

And then we watched, as one case arrived on the East Coast of the United States

Virüs Amerika Birleşik Devletleri’nin doğu sahilinde tek bir vaka olarak ortaya çıkmış

and it marched every year, westwardly.

ve her geçen sene daha da batıya doğru ilerlemişti.

Do you remember no one had heard of ebola

Afrika’nın merkezinde her sene yüzlerce insanın

until we heard of hundreds of people dying in Central Africa from it?

öldüğünü duymadan önce ebola diye bir hastalığın adını duymuş olanınız var mı?

It's just the beginning, unfortunately.

Ne yazık ki bu sadece başlangıç.

There have been 30 novel emerging communicable diseases

Son otuz senede hayvanlarda başlayıp insanlara bulaşan

that begin in animals that have jumped species in the last 30 years.

30 yeni hastalık ortaya çıktı.

It's more than enough reason for pessimism.

Tüm bunlar karamsar olmak için yeter de artar bile.

But now let's look at the case for optimism. (Laughter)

Pekâlâ, gelin şimdi de iyimser olmak için elimizde olan sebeplere bir göz atalım. (Gülüşmeler)

Enough of the bad news. Human beings have always risen to the challenge.

Bu kadar kötü haber yeter. İnsanoğlu daima zorlukların üstesinden gelmiştir.

You just need to look at the list of Nobel laureates to remind ourselves.

Bunu kendimize hatırlatmak için Nobel ödülü sahiplerine bakmamız yeterli.

We've been here before, paralyzed by fear, paralyzed into inaction,

Biz korku içinde kalakalmış ne yapacağımızı bilmezken bazıları,

when some -- probably one of you in this room -- jumped into the breach

-- büyük ihtimalle bugün bu odada olanlardan bazıları -- nükleer tehlikeye karşı

and created an organization like Physicians for Social Responsibility,

savaşan Sosyal Sorumlu Doktorlar, afet yardımına

which fought against the nuclear threat,

karşı inancımızı geri kazanmamızı sağlayan

Medicins Sans Frontieres, that renewed our commitment to disaster relief,

Sınır Tanımayan Doktorlar gibi dernekler,

Mohamed ElBaradei, and the tremendous hope and optimism that he

Muhammed ElBaradei'nin hepimize getirdiği inanılmaz umut ve iyimserlik,

brought all of us, and our own Muhammad Yunus.

Muhammed Yunus gibi isimler imdadımıza koştu.

We've seen the eradication of smallpox.

Çiçek hastalığının nasıl kökünün kazındığını hepimiz gördük.

We may see the eradication of polio this year.

Bu sene de çocuk felcinin kökünün kazındığını görebiliriz.

Last year, there were only 2,000 cases in the world.

Geçen sene dünyada sadece 2000 çocuk felci vakası oldu.

We may see the eradication of guinea worm next year --

Gelecek sene de Gine kurdu hastalığından kurtulduğumuzu görebiliriz.

there are only 35,000 cases left in the world.

Dünyada sadece 35.000 Gine kurdu vakası bulunuyor,

20 years ago, there were three and a half million.

oysa bundan 20 sene önce üç buçuk milyon kadardı.

And we've seen a new disease, not like the 30 novel emerging communicable diseases.

Bir hastalık daha ortaya çıktı, üstelik bu yeni ortaya çıkan 30 bulaşıcı hastalıktan farklı.

This disease is called sudden wealth syndrome. (Laughter)

Bu hastalığın adı Ani Servet Sendromu. (Gülüşmeler)

It's an amazing phenomenon.

Bu inanılmaz bir fenomen.

All throughout the technology world, we're seeing young people bitten by this

Yaşadığımız bu teknoloji dünyasında birçok genç insan Ani Servet Sendromunun

disease of sudden wealth syndrome.

pençesine düşmüş durumda.

But they're using their wealth in a way that their forefathers never did.

Ama bu hastalar servetlerini atalarının hiç kullanmadığı bir şekilde kullanıyorlar.

They're not waiting until they die to create foundations.

Adlarına vakıflar kurulması için ölmeyi beklemiyor,

They're actively guiding their money, their resources, their hearts, their commitments,

aktif olarak paralarına, kaynaklarına, inançlarına ve sorumluluklarına yön veriyor,

to make the world a better place.

böylelikle dünyayı daha iyi bir yer haline getirmeye çabalıyorlar.

Certainly, nothing can give you more optimism than that.

Şüphesiz insana bundan daha fazla umut verecek bir şey bulunamaz.

More reasons to be optimistic:

İyimser olmak için bundan başka nedenleriniz de var.

in the '60s, and I am a creature of the '60s, there was a movement.

Ben 60’lı yılların bir ürünüyüm ve 60’lı yıllarda gerçekleşen önemli bir hareket vardı.

We all felt that we were part of it, that a better world was right around the corner,

Hepimiz bu hareketin bir parçasıydık. Daha iyi bir dünyanın bir adım ötede olduğuna,

that we were watching the birth of a world free of hatred and violence and prejudice.

nefretten, şiddetten ve önyargıdan bağımsız bir dünyanın doğuşuna şahit olacağımıza inanıyorduk.

Today, there's another kind of movement. It's a movement to save the earth.

Günümüzde bundan çok daha farklı bir hareketin içindeyiz. Bu da dünyayı kurtarma hareketi.

It's just beginning.

Ve bu sadece bir başlangıç.

Five weeks ago, a group of activists from the business community gathered together

Beş hafta önce iş dünyasından bir grup aktivist, Teksas’ta bulunan

to stop a Texas utility from building nine coal-fired electrical plants

bir tesisin kuracağı ve çevreyi büyük tehlike altına sokacak,

that would have contributed to destroying the environment.

kömür yakıtlı dokuz adet elektrik santralinin inşaatını durdurmak için biraraya geldi.

Six months ago, a group of business activists gathered together to join with the

Altı ay önce yine iş dünyasından bir grup aktivist, ekoloji tarihinde büyük sonuçlar

Republican governor in California to pass AB 32,

verecek en önemli yasalardan biri olan AB 32 sayılı yasanın

the most far-reaching legislation in environmental history.

kabulü için Kaliforniya’nın Cumhuriyetçi Valisine destek verdi.

Al Gore made presentations in the House and the Senate as an expert witness.

Al Gore Beyaz Saray’da ve Parlamento’da bilirkişi olarak sunumlar yaptı,

Can you imagine? (Laughter)

buna inanabiliyor musunuz? (Gülüşmeler)

We're seeing an entente cordiale between science and religion that five years ago

Artık bilim ve din arasında beş sene önce gözlerimle görsem inanmayacağım

I would not have believed, as the evangelical community

bir dostluk anlaşması söz konusu. Protestan toplumu

has understood the desperate situation of global warming.

küresel ısınmanın yarattığı vahim durumu anlamaya başladı.

And now 4,000 churches have joined the environmental movement.

4000 kilise bu çevre hareketine katıldı.

It is something to be greatly optimistic about.

Bu da iyimser olmak için harika bir sebep.

The European 20-20-20 plan is an amazing breakthrough,

Avrupa’nın benimsediği 20–20–20 planı,

something that should make all of us feel that hope is on the horizon.

hepimiz için umut ışığı olabilecek muhteşem bir atılım.

And on April 14th, there will be Step Up Day, where there will be a thousand

Küresel ısınmayı durdurmak için hazırlanan yasayı

individual mobilized social activist movements in the United States on protest

desteklemek için 14 Nisan’da bin ayrı sosyal aktivist grup

against legislation -- pushing for legislation to stop global warming.

Amerika'da harekete geçecek.

And on July 7th, around the world, I learned only yesterday,

Ve dün öğrendiğime göre 7 Temmuz’da dünyanın dört bir yanında

there will be global Live Earth concerts.

Live Earth konserleri gerçekleştirilecek.

And you can feel this optimistic move to save the earth in the air.

Havadaki dünyayı kurtarma hissini veren iyimserlik kokusunu almamak mümkün değil.

Now, that doesn't mean that people understand that global warming

Tabi bütün bunlar, insanların küresel ısınmanın en çok fakir ve zayıflara

hurts the poorest and the weakest the most.

zarar verdiği gerçeğini kavradığı anlamına gelmiyor.

That means that people are beginning the first step,

Sadece insanların ilk adımı attıklarını, yani kendi çıkarını

which is acting out of their own self-interest.

düşündüğü için harekete geçtiğini gösteriyor.

But I am seeing in the major funders, in CARE, Rockefeller,

Ama CARE, Rockefeller, Rockefeller Brothers Fund,

Rockefeller Brothers Fund, Hewlett, Mercy Corps, you guys, Google,

Hewlett, Mercy Corps gibi fon şirketlerine, sizlere, Google’a ve

so many other organizations, a beginning of understanding that we need

diğer birçok kuruma bakıyorum ve sadece küresel ısınmaya karşı

to work not just on primary prevention of global warming,

temel bir korunma gereksinimini anlamakla kalmadığımızı,

but on the secondary prevention of the consequences of global warming

aynı zamanda küresel ısınmanın en fakir ve en zayıflar üzerindeki sonuçlarından da

on the poorest and the most vulnerable.

korunmamız gerektiğini anladığımızı görüyorum.

But for me, I have another reason to be an incurable optimist.

Ama bana gelince; benim iflah olmaz bir iyimser olmamın başka bir sebebi daha var.

And you've heard so many inspiring stories here, and I heard so many last night

Burada ilham verici birçok konuşma dinlediniz. Ben de dün gece bir sürüsünü dinledim ve

that I thought I would share a little bit of mine.

bugün de kendime ait bir hikayeyi sizlerle paylaşmak istiyorum.

My background is not exactly conventional medical training.

Benim profesyonel geçmişim pek de geleneksel bir tıp eğitimi içermiyor.

And I lived in a Himalayan monastery, and I studied with a very wise teacher,

Himalayalardaki bir manastırda yaşamış, bilge bir öğretmenden eğitim almıştım.

who kicked me out of the monastery one day and told me that it was my destiny --

Öğretmenim beni bir gün manastırdan kovmuş, bunun da benim kaderim olduğunu söylemişti,

it felt like Yoda -- it is your destiny to go to work for WHO

Yoda’ya benziyordu. Bana “Kaderinde Dünya Sağlık Örgütü ile çalışmak

and to help eradicate smallpox,

ve çiçek hastalığını ortadan kaldırmak var.”

at a time when there was no smallpox program.

dediğinde daha ortada çiçek virüsü programı bile yoktu.

It should make you optimistic that smallpox no longer exists

Çiçek hastalığının ortadan kaldırılmış olması size umut vermeli,

because it was the worst disease in history.

çünkü bu hastalık dünya tarihinin en korkunç hastalığıydı.

In the last century -- that's the one that was seven years ago --

Geçen yüzyılda, -- yani daha yedi sene önce sona eren yüzyılda --

half a billion people died from smallpox:

çiçek hastalığından yarım milyar insan hayatını kaybetti.

more than all the wars in history,

Bu sayı dünya tarihindeki tüm savaşların,

more than any other infectious disease in the history of the world.

tüm bulaşıcı hastalıkların aldığı candan daha fazladır.

In the Summer of Love, in 1967, two million people, children, died of smallpox.

1967’deki Aşk Yazı’nda iki milyon insan çiçek hastalığından öldü.

It's not ancient history.

Yani tarihin derinliklerinde kalmış bir konu değil.

When you read the biblical plague of boils, that was smallpox.

İncil’de okuduğunuz çıban salgını çiçek hastalığıdır.

Pharaoh Ramses the Fifth, whose picture is here, died of smallpox.

Resmini gördüğünüz Firavun Beşinci Ramses’in ölüm sebebi çiçek hastalığıdır.

To eradicate smallpox, we had to gather the largest United Nations army in history.

Çiçek hastalığını yenebilmek için tarihteki en büyük Birleşmiş Milletler ordusu toplandı.

We visited every house in India, searching for smallpox -- 120 million houses,

Çiçek virüsünü bulmak için Hindistan’da iki yıl boyunca, ayda bir kere

once every month, for nearly two years.

120 milyon evi ziyaret ettik.

In a cruel reversal, after we had almost conquered smallpox --

Ama çiçek hastalığını yendiğimizi sandığımız anda talihimiz yine gülmedi.

and this is what you must learn as a social entrepreneur, the realm of the final inch.

Sosyal bir girişimci olarak öğrenmeniz gereken şeylerden biri de kalan son bölgedir.

When we had almost eradicated smallpox, it came back again,

Çiçek hastalığından tam da kurtulduğumuzu sandığımız anda virüs geri geldi.

because the company town of Tatanagar drew laborers,

Çünkü Tatanagar kentindeki şirket işçileri çekmeye başladı,

who could come there and get employment.

oraya gelip çalışacaklardı.

And they caught smallpox in the one remaining place that had smallpox,

Bu işçiler çiçek virüsünün hayatta kaldığı dünya üzerindeki tek yere gidip,

and they went home to die.

çiçek hastalığı kaptıktan sonra ölmek için evlerine döndüler.

And when they did, they took smallpox to 10 other countries

Ve bu dönüş sırasında başka on ülkeye daha hastalığı taşıyıp

and reignited the epidemic.

salgının yeniden alevlenmesine neden oldular.

And we had to start all over again.

İşte bu sebeple her şeye baştan başlamak zorunda kaldık.

But, in the end, we succeeded, and the last case of smallpox:

Ama sonuç olarak başardık. Bangladeş Barisal’da

this little girl, Rahima Banu -- Barisal, in Bangladesh --

son çiçek hastalığı vakası olan Rahima Banu

when she coughed or breathed, and the last virus of smallpox left her lungs

öksürdükten ya da nefes verdikten sonra son virüs akciğerleri terk edip

and fell on the dirt and the sun killed that last virus,

yere düşünce ve güneş bu virüsü öldürdüğünde,

thus ended a chain of transmission of history's greatest horror.

dünya tarihinin en büyük korkusu da sona ermiş oldu.

How can that not make you optimistic?

Böyle bir hikaye nasıl olur da insanı daha iyimser yapmaz?

A disease which killed hundreds of thousands in India, and blinded half of

Hindistan’da yüz binlerce insanın ölümüne ve Hindistan'daki körlerin

all of those who were made blind in India, ended.

yarısının kör olmasına neden olan bir hastalık sona erdi.

And most importantly for us here in this room, a bond was created.

En önemlisi de bugün bu odada biraraya gelen bizler arasında bir bağ kuruldu.

Doctors, health workers, from 30 different countries,

30 farklı ülkeden gelen, her ırktan ve

of every race, every religion, every color, worked together,

her dinden doktorlar ve sağlık çalışanları

fought alongside each other,

birleşip birbirine karşı değil,

fought against a common enemy, didn't fight against each other.

ortak bir düşmana karşı savaştılar.

How can that not make you feel optimistic for the future?

Tüm bunlar geleceğe iyimser bakmanızı sağlamaz da ne yapar?

Thank you very much.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)