Eric Dishman: Health care should be a team sport

120,097 views ・ 2013-04-11

TED


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

00:00
Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast
0
0
7000
Çeviri: Burak Yildiz Gözden geçirme: Ilayda Gokgoz
Dünya genelinde sağlık sistemimizi yeniden yapılandırma fikrini, ihtiyacını
ve umudunu ortaya koymaya yardımcı olması
amacıyla daha önce kamuoyu önünde
00:13
I want to share some personal friends and stories with you
1
13243
3952
hiç bahsetmediğim bazı yakın dostlarım
ve hikayelerimi sizlerle paylaşmak istiyorum.
00:17
that I've actually never talked about in public before
2
17195
2037
24 yıl önce, üniversite -- ikinci sınıftayken,
00:19
to help illustrate the idea
3
19232
2360
00:21
and the need and the hope
4
21592
1919
bir dizi bayılma nöbeti geçirdim. Alkol söz konusu değildi.
00:23
for us to reinvent our health care system around the world.
5
23511
3282
Kendimi öğrenci sağlık merkezinde buldum,
00:26
Twenty-four years ago, I had -- a sophomore in college,
6
26793
3387
Bazı tahliller yapıp hemen geri döndüler
ve ″Böbrek sorunlarınız var″ dedi.
00:30
I had a series of fainting spells. No alcohol was involved.
7
30180
2822
Daha ne olduğunu anlamadan, tıp devlerinin bu hararetli çekişmelerinde
00:33
And I ended up in student health,
8
33002
2931
00:35
and they ran some labwork and came back right away,
9
35933
2169
iki hastanede altı doktorla birlikte
00:38
and said, "Kidney problems."
10
38102
2173
altı ay süren testlere, denemelere
00:40
And before I knew it, I was involved and thrown into
11
40275
3450
ve sıkıntıların içine atıldım ve hangisinin bende yanlış
00:43
this six months of tests and trials and tribulations
12
43725
3220
olduğu konusunda haklı olduğunu
anlamak amacıyla dahil oldum.
00:46
with six doctors across two hospitals
13
46945
2684
Bir süre sonra ultrason için bekleme odasında oturuyordum
00:49
in this clash of medical titans
14
49629
2696
ve bu altı doktorun hepsi aynı anda odaya gelip
00:52
to figure out which one of them was right
15
52325
2044
00:54
about what was wrong with me.
16
54369
2464
ve sanki, ″Ah ah, bu kötü haber″ dedim kendi kendime.
00:56
And I'm sitting in a waiting room some time later for an ultrasound,
17
56833
3273
Yaptıkları tanıları şuydu:
01:00
and all six of these doctors actually show up in the room at once,
18
60106
2823
″Böbreklerinizi eninde sonunda gerçekten
01:02
and I'm like, "Uh oh, this is bad news."
19
62929
4352
yok edecek iki nadir böbrek hastalığınız var,
bağışıklık sisteminizde hemen tedaviye başlamamız
01:07
And their diagnosis was this:
20
67281
1563
gereken kanser benzeri hücreler var;
01:08
They said, "You have two rare kidney diseases
21
68844
1910
asla böbrek nakli için uygun olmayacaksınız
01:10
that are going to actually destroy your kidneys eventually,
22
70754
2681
ve muhtemelen iki veya üç yıldan fazla yaşamayacaksınız.″
01:13
you have cancer-like cells in your immune system
23
73435
2537
01:15
that we need to start treatment right away,
24
75972
1917
Şimdi, bu kıyamet günü tanısının vahametiyle,
01:17
and you'll never be eligible for a kidney transplant,
25
77889
2457
beni hemen etkisi altına aldı,
01:20
and you're not likely to live more than two or three years."
26
80346
3419
sanki bana verdikleri programa göre
01:23
Now, with the gravity of this doomsday diagnosis,
27
83765
2964
kendimi bir hasta olarak ölüme hazırlamaya başladım,
01:26
it just sucked me in immediately,
28
86729
2400
ta ki bekleme odasında Verna adında bir hastayla tanışana kadar
01:29
as if I began preparing myself as a patient
29
89129
2642
ve bir gün kolumdan tuttuğu gibi
01:31
to die according to the schedule that they had just given to me,
30
91771
4097
beni tıp kütüphanesine götürdü.
Bu tanılar ve hastalıklar üzerine bir sürü araştırma yaptı
01:35
until I met a patient named Verna in a waiting room,
31
95868
2640
ve şöyle dedi: ″Eric, bu hastalığa yakalanan insanlar
01:38
who became a dear friend, and she grabbed me one day
32
98508
2058
normalde 70′li ve 80′li yaşlarda görülüyor.
01:40
and took me off to the medical library
33
100566
1994
Senin hakkında hiçbir şey bilmiyorlar. Uyan artık.
01:42
and did a bunch of research on these diagnoses and these diseases,
34
102560
2934
Sağlığınızın kontrolünü elinize alın ve hayatınıza devam edin.″
01:45
and said, "Eric, these people who get this
35
105494
2520
Ettim de.
01:48
are normally in their '70s and '80s.
36
108014
1948
01:49
They don't know anything about you. Wake up.
37
109962
3111
Şimdi, bana bu açıklamaları yapan
bu insanlar kötü değildi.
Aslında bu profesyoneller mucize işçilerdi,
01:53
Take control of your health and get on with your life."
38
113073
3122
ancak yanlış şekilde kurulmuş, kusurlu ve masraflı bir sistemde çalışıyorlar.
01:56
And I did.
39
116195
1542
01:57
Now, these people making these proclamations to me
40
117737
2360
Her türlü bakım ihtiyacımız için hastanelere ve kliniklere bağımlıyız.
02:00
were not bad people.
41
120097
1326
02:01
In fact, these professionals were miracle workers,
42
121423
2561
Sadece bazı bölümlerimize bakan uzmanlara bağımlıyız.
02:03
but they're working in a flawed, expensive system that's set up the wrong way.
43
123984
4066
Teşhislerin ve ilaç karışımlarının önceden tahmin dayanır
02:08
It's dependent on hospitals and clinics for our every care need.
44
128050
3255
ve bir şey ya işe yarar ya da ölürsünüz.
02:11
It's dependent on specialists who just look at parts of us.
45
131305
3667
Sadece ilacı alan ve hiçbir soru sormayan
02:14
It's dependent on guesswork of diagnoses and drug cocktails,
46
134972
3915
pasif hastalara bağlı.
02:18
and so something either works or you die.
47
138887
2600
Bu modelle ilgili sorun,
02:21
And it's dependent on passive patients
48
141487
4208
küresel olarak sürdürülemez olması.
02:25
who just take it and don't ask any questions.
49
145695
3762
Küresel olarak karşılanamaz.
Benim kişisel sağlık sistemi dediğim şeyi icat etmemiz gerekiyor.
02:29
Now the problem with this model
50
149457
1562
Peki bu kişisel sağlık sistemi neye benziyor
02:31
is that it's unsustainable globally.
51
151019
2486
ve hangi yeni teknolojileri ile rolleri gerektirecek?
02:33
It's unaffordable globally.
52
153505
1954
02:35
We need to invent what I call a personal health system.
53
155459
3487
Şimdi, son altı ay içinde oldukça bağlandığım
02:38
So what does this personal health system look like,
54
158946
2323
yeni bir arkadaşım olan
02:41
and what new technologies and roles is it going to entail?
55
161269
5041
Libby’yi sizlerle paylaşarak başlayacağım.
Bu Libby ya da aslında bu Libby’nin ultrason görüntüsü.
02:46
Now, I'm going to start by actually sharing with you
56
166310
2153
02:48
a new friend of mine, Libby,
57
168463
1896
Bu hiç olmamam gereken böbrek nakli.
02:50
somebody I've become quite attached to over the last six months.
58
170359
2714
Bu, birkaç hafta önce bugün için çektiğimiz bir görüntü ve bu
02:53
This is Libby, or actually, this is an ultrasound image of Libby.
59
173073
3876
görüntünün kenarında bazı karanlık
02:56
This is the kidney transplant I was never supposed to have.
60
176949
2871
noktalar olduğunu fark edeceksiniz, bu da beni gerçekten endişelendirdi.
02:59
Now, this is an image that we shot a couple of weeks ago for today,
61
179820
3851
Libby’nin durumunu görmek için
canlı bir muayene gerçekleştireceğiz.
03:03
and you'll notice, on the edge of this image,
62
183671
1940
Bu bir gardırop arızası değil. Kemerimi çıkarmam gerekiyor.
03:05
there's some dark spots there, which was really concerning to me.
63
185611
2909
Ön sıradakiler endişelenmeyin.
03:08
So we're going to actually do a live exam
64
188520
2529
(Gülüşmeler)
″Mobisante″ adlı bir şirketin cihazını kullanacağım.
03:11
to sort of see how Libby's doing.
65
191049
1375
03:12
This is not a wardrobe malfunction. I have to take my belt off here.
66
192424
2718
Bu taşınabilir bir ultrason.
03:15
Don't you in the front row worry or anything.
67
195142
2134
Akıllı telefona takılabiliyor. Tablete takılabiliyor.
03:17
(Laughter)
68
197276
1282
Mobisante Redmond, Washington’da bulunuyor
03:18
I'm going to use a device from a company called Mobisante.
69
198558
3727
ve bunu kendi üzerimde yapabilmem için beni nezaketle eğittiler.
03:22
This is a portable ultrasound.
70
202285
1474
03:23
It can plug into a smartphone. It can plug into a tablet.
71
203759
2543
Bunu yapmak için onayları yok. Hastalar bunu yapmak için onaylanmadı.
03:26
Mobisante is up in Redmond, Washington,
72
206302
2130
Bu bir konsept demosu, o yüzden bunu açıkça belirtmek istiyorum.
03:28
and they kindly trained me to actually do this on myself.
73
208432
3650
Pekâlâ, jelleyelim.
Şimdi ön sıradaki insanlar çok gergin.
03:32
They're not approved to do this. Patients are not approved to do this.
74
212082
2205
(Gülüşmeler)
03:34
This is a concept demo, so I want to make that clear.
75
214287
2811
Aslında sizi Dr. Batiuk ile tanıştırmak istiyorum,
03:37
All right, I gotta gel up.
76
217098
1087
03:38
Now the people in the front row are very nervous. (Laughter)
77
218185
4451
kendisi başka bir dostum.
Portland, Oregon’daki Legacy Good Samaritan Hastanesi’nde çalışıyor.
03:42
And I want to actually introduce you to Dr. Batiuk,
78
222636
4045
Öyleyse emin olalım. Hey, Dr. Batiuk, beni duyabiliyor musunuz, değil mi?
03:46
who's another friend of mine.
79
226681
1447
Libby’yi görebiliyor musun?
03:48
He's up in Legacy Good Samaritan Hospital in Portland, Oregon.
80
228128
3886
Thomas Batuik: Merhaba Eric.
Meşgul görünüyorsun. Nasılsın?
03:52
So let me just make sure. Hey, Dr. Batiuk. Can you hear me okay?
81
232014
3494
Eric Dishman: İyiyim. Sadece birkaç yüz kişinin
önünde kıyafetlerimi çıkarıyorum. Bu harika bir şey.
03:55
And actually, can you see Libby?
82
235508
2176
O halde, görmek istediğim, elde etmen gereken görüntü bu mu?
03:57
Thomas Batuik: Hi there, Eric.
83
237684
1178
03:58
You look busy. How are you?
84
238862
1245
04:00
Eric Dishman: I'm good. I'm just taking my clothes off
85
240107
2728
Bakarak o lekelerin hala orada olup olmadığını görmek istediğini biliyorum.
04:02
in front of a few hundred people. It's wonderful.
86
242835
2569
04:05
So I just wanted to see, is this the image you need to get?
87
245404
4657
TB: Tamam. Etrafı biraz tarayalım,
bana alanı gösterin.
ED: Peki.TB: Benim için biraz içeri,
04:10
And I know you want to look and see if those spots are still there.
88
250061
3737
biraz ortaya doğru döndür.
04:13
TB: Okay. Well let's scan around a little bit here,
89
253798
2729
Tamam, bu iyi. Biraz yukarıya ne dersin?
04:16
give me a lay of the land.
90
256527
1275
04:17
ED: All right.TB: Okay. Turn it a little bit inside,
91
257802
3516
Tamam, görüntüyü dondur. Bu benim için iyi bir tane.
04:21
a little bit toward the middle for me.
92
261318
2400
04:23
Okay, that's good. How about up a little bit?
93
263718
4796
ED: Pekâlâ. Geçen hafta bunu yaptığımda
bana sağdaki noktayı ölçtürmüştün.
04:28
Okay, freeze that image. That's a good one for me.
94
268514
3050
Bunu tekrar yapmam gerekiyor mu?
TB: Evet, bunu yapalım hadi.
04:31
ED: All right. Now last week, when I did this,
95
271564
2687
ED: Bir elini karnına, diğerini de ölçüm yaparken
04:34
you had me measure that spot to the right.
96
274251
2801
kullanmak biraz zor,
ama sanırım buldum
04:37
Should I do that again?
97
277052
1687
04:38
TB: Yeah, let's do that.
98
278739
1044
ve bu resmi kaydedip size göndereceğim.
04:39
ED: All right. This is kind of hard to do
99
279783
3304
Bana biraz bu karanlık noktanın ne anlama geldiğinden bahset.
04:43
with one hand on your belly and one hand on measuring,
100
283087
2171
Çok mutlu olduğum bir şey değildi.
04:45
but I've got it, I think,
101
285258
1255
TB: Böbrek naklinden sonra birçok insanda
04:46
and I'll save that image and send it to you.
102
286513
2551
böbreğin etrafında küçük bir sıvı toplanması olur.
04:49
So tell me a little bit about what this dark spot means.
103
289064
2472
Çoğu zaman bu herhangi bir sorun yaratmaz,
04:51
It's not something I was very happy about.
104
291536
2105
04:53
TB: Many people after a kidney transplant
105
293641
1943
ama bakmayı gerektiriyor,
04:55
will develop a little fluid collection around the kidney.
106
295584
3268
bu yüzden bugün ona bakıp büyümediğinden
04:58
Most of the time it doesn't create any kind of mischief,
107
298852
3281
ve herhangi bir sorun yaratmadığından emin olma fırsatı bulduğumuz için mutluyum.
05:02
but it does warrant looking at,
108
302133
2408
Elimizdeki diğer görüntülere dayanarak,
05:04
so I'm happy we've got an opportunity to look at it today,
109
304541
2975
bugünkü görünümünden gerçekten memnunum.
ED: Pekâlâ. Sanırım ben geldiğimde iki kez kontrol edeceğiz.
05:07
make sure that it's not growing, it's not creating any problems.
110
307516
2928
Birkaç hafta sonra altı aylık biyopsim var
05:10
Based on the other images we have,
111
310444
2216
ve bunu klinikte yapmana izin vereceğim,
05:12
I'm really happy how it looks today.
112
312660
2384
çünkü bunu kendi başıma yapabileceğimi sanmıyorum.
05:15
ED: All right. Well, I guess we'll double check it when I come in.
113
315044
2397
TB: İyi seçim. ED: Pekala, teşekkürler Dr. Batiuk.
05:17
I've got my six month biopsy in a couple of weeks,
114
317441
2565
Tamam, burada gördüğünüz şey
05:20
and I'm going to let you do that in the clinic,
115
320006
1709
yıkıcı teknolojilerin, mobil, sosyal
05:21
because I don't think I can do that one on myself.
116
321715
2440
ve analitik teknolojilerin bir örneği.
05:24
TB: Good choice.ED: All right, thanks, Dr. Batiuk.
117
324155
2645
Bunlar kişisel sağlığı mümkün kılacak meselelerin temelleri.
05:26
All right. So what you're sort of seeing here
118
326800
2131
05:28
is an example of disruptive technologies,
119
328931
2108
Şimdi sizinle konuşmak istediğim bu kişisel sağlığın
05:31
of mobile, social and analytic technologies.
120
331039
3196
gerçekten üç şartı var,
ve her yerde bakım, ağ üzerinden bakım ve bakımın özelleştirilmesi.
05:34
These are the foundations of what's going to make personal health possible.
121
334235
2911
Az önce Dr. Batiuk ile olan etkileşimimde
05:37
Now there's really three pillars
122
337146
2585
ilk ikisini biraz gördünüz.
05:39
of this personal health I want to talk to you about now,
123
339731
1897
Her yerde bakım ile başlayalım.
05:41
and it's care anywhere, care networking and care customization.
124
341628
3792
İnsanlar hastane ve klinik fikrini 1780′lerde
05:45
And you just saw a little bit of the first two
125
345420
1683
icat etti. Düşüncelerimizi güncellemenin zamanı geldi.
05:47
with my interaction with Dr. Batiuk.
126
347103
1541
05:48
So let's start with care anywhere.
127
348644
2880
Klinisyenleri ve hastaları,
05:51
Humans invented the idea of hospitals and clinics
128
351524
2728
tüm bakım hizmetlerimiz için
05:54
in the 1780s. It is time to update our thinking.
129
354252
3900
özel tuğla ve harç oluşan yer fikrinden kurtarmalıyız;
05:58
We have got to untether clinicians and patients
130
358152
3494
çünkü bu yerler genellikle bu iş için
hataları ve en pahalı olan araçlar olur.
06:01
from the notion of traveling to a special
131
361646
2618
Buralar bazen en hasta hastalarımızı göndermek için güvenli olmayan yerler.
06:04
bricks-and-mortar place for all of our care,
132
364264
2580
06:06
because these places are often the wrong tool,
133
366844
2301
bilhassa da süper böceklerin
ve hastane kaynaklı enfeksiyonlar.
06:09
and the most expensive tool, for the job.
134
369145
2466
Pek çok ülke en baştan tuğlasız kalacak,
06:11
And these are sometimes unsafe places to send our sickest patients,
135
371611
3552
çünkü dünyanın geri kalanının inşa ettiği
06:15
especially in an era of superbugs
136
375163
2137
mega tıbbi kompleksleri asla karşılayamayacaklar.
06:17
and hospital-acquired infections.
137
377300
2116
06:19
And many countries are going to go brickless from the start
138
379416
2882
Ben şahsen hastanelerin çok tehlikeli
06:22
because they're never going to be able to afford
139
382298
1966
bir yer olabileceğini genç yaşta öğrendim.
06:24
the mega-medicalplexes that a lot of the rest of the world has built.
140
384264
4520
Bu benim üçüncü sınıftaki halimdi.
Dirseğimi ciddi ölçüde kırdım, ameliyat olmak zorunda kaldım,
06:28
Now I personally learned that hospitals
141
388784
2756
kolumu gerçekten yitireceklerinden endişelendim.
06:31
can be a very dangerous place at a young age.
142
391540
2516
Ameliyattan sonra hastanede iyileşirken, yatak yaralarım oldu.
06:34
This was me in third grade.
143
394056
1840
06:35
I broke my elbow very seriously, had to have surgery,
144
395896
2416
Bu yaralar enfeksiyon kapıyordu.
Bana alerjim olan bir antibiyotik verdiler;
06:38
worried that they were going to actually lose the arm.
145
398312
2327
06:40
Recovering from the surgery in the hospital, I get bedsores.
146
400639
2936
şimdi tüm vücudum dökülüyor
şimdi bunların hepsi enfekte kaptı.
06:43
Those bedsores become infected,
147
403575
2233
Hastanede kaldığım süre uzadıkça daha da hastalandım
06:45
and they give me an antibiotic which I end up being allergic to,
148
405808
2936
ve giderek masraflı hale geldi;
06:48
and now my whole body breaks out,
149
408744
1951
bu her yıl dünya çapında milyonlarca insanın başına geliyor.
06:50
and now all of those become infected.
150
410695
2560
Bahsettiğim kişisel sağlığın geleceği, sağlıkla olan bakımın bir hastane
06:53
The longer I stayed in the hospital, the sicker I became,
151
413255
2547
06:55
and the more expensive it became,
152
415802
1585
ya da klinikte değil, varsayılan model olarak evde gerçekleşmesi
06:57
and this happens to millions of people around the world every year.
153
417387
3345
gerektiğini söylüyor.
07:00
The future of personal health that I'm talking about
154
420732
2343
O iş için o aleti kullanacak kadar
hasta olarak o yerlere girmeyi hak etmeniz gerekir.
07:03
says care must occur at home as the default model,
155
423075
4458
Bugün halihazırda taşıdığımız
07:07
not in a hospital or clinic.
156
427533
1480
akıllı telefonlara ultrason gibi
07:09
You have to earn your way into those places
157
429013
1560
07:10
by being sick enough to use that tool for the job.
158
430573
3566
tanı cihazları ile bir dizi başka cihaz takılabiliyor;
07:14
Now the smartphones that we're already carrying
159
434139
2106
bunlara algılama özelliği eklendikçe,
daha önce hiç olmadığı kadar yaşamsal
07:16
can clearly have diagnostic devices like ultrasounds plugged into them,
160
436245
3726
belirti takibi ve davranışsal izleme yapabileceğiz.
07:19
and a whole array of others, today,
161
439971
2171
Birçoğumuz şu anda kan kimyamızda ve proteinlerimizde
07:22
and as sensing is built into these,
162
442142
1522
neler olup bittiğine gerçek zamanlı olarak görünecek
07:23
we'll be able to do vital signs monitor
163
443664
2030
07:25
and behavioral monitoring like we've never had before.
164
445694
2839
ve vücuda yerleştirilen cihazlara sahip olacağız.
Şimdi yazılım da daha akıllı hale geliyor, değil mi?
07:28
Many of us will have implantables that will actually look
165
448533
2552
Bir koç düşünün, çevrimiçi bir temsilci, güvenli
07:31
real-time at what's going on with our blood chemistry
166
451085
2737
07:33
and in our proteins right now.
167
453822
2247
kişisel bakımı yapmama yardımcı olacak.
Az önce ultrasonla yaptığımız etkileşimin aynısı
07:36
Now the software is also getting smarter, right?
168
456069
2695
olası gerçek zamanlı görüntü işlemeye sahip olacak
07:38
Think about a coach, an agent online,
169
458764
3097
ve cihaz ″Yukarı, aşağı, sola, sağa,
07:41
that's going to help me do safe self-care.
170
461861
2136
ah, Eric, bu görüntüyü doktorunuza göndermek için
07:43
That same interaction that we just did with the ultrasound
171
463997
2305
mükemmel nokta″ diyecek.
07:46
will likely have real-time image processing,
172
466302
2223
Şimdi, her yerde sağlıkla alakalı bakım yapmamıza
07:48
and the device will say, "Up, down, left, right,
173
468525
2145
yardımcı olan tüm bu ağa bağlı cihazlara sahipsek,
07:50
ah, Eric, that's the perfect spot to send that image
174
470670
2656
tüm bu şeylerle etkileşim kurabilecek
07:53
off to your doctor."
175
473326
1849
bir ekibe de ihtiyacımız var
07:55
Now, if we've got all these networked devices
176
475175
2207
ve bu da bahsetmek istediğim ikinci şarta,
07:57
that are helping us to do care anywhere,
177
477382
2380
yani, ağ üzerinden bakıma yönlendiriyor.
07:59
it stands to reason that we also need a team
178
479762
1795
Parçalara bakım yapan münferit uzmanlar
08:01
to be able to interact with all of that stuff,
179
481557
1987
paradigmasının ötesine geçerek,
08:03
and that leads to the second pillar I want to talk about,
180
483544
2621
08:06
care networking.
181
486165
1572
kişiye bakım yapan birden fazla disiplinden oluşan ekiplere geçmeliyiz.
08:07
We have got to go beyond this paradigm
182
487737
3146
08:10
of isolated specialists doing parts care
183
490883
3651
Günümüzde koordinasyonsuz bakım en iyi ihtimalle masraflı,
en kötü ihtimalle de ölümcül.
08:14
to multidisciplinary teams doing person care.
184
494534
4219
Tıbbi hataların yüzde 80′i
aslında tıbbi ekip üyeleri arasındaki iletişim
08:18
Uncoordinated care today is expensive at best,
185
498753
3396
ve koordinasyon sorunlarından kaynaklanır.
08:22
and it is deadly at worst.
186
502149
2095
Yıllar önce yüksek lisans okulundayken, böbrek tedavisi gördüğümüz sırada
08:24
Eighty percent of medical errors are actually caused
187
504244
2403
kendi kalp korkularım oldu ve aniden,
08:26
by communication and coordination problems
188
506647
1948
″Ah, biz senin kalp sorunun olduğunu düşünüyoruz″ diyecek gibiler.
08:28
amongst medical team members.
189
508595
2321
08:30
I had my own heart scare years ago in graduate school,
190
510916
2239
Çarpıntılarım ortaya çıkıyor.
Beni beş hafta boyunca testlere tabi tuttular --
08:33
when we're under treatment for the kidney,
191
513155
2114
-- çok masraflı ve çok korkutucu -- hemşire nihayet elindeki
08:35
and suddenly, they're like, "Oh, we think you have a heart problem."
192
515269
2614
08:37
And I have these palpitations that are showing up.
193
517883
1885
kağıt parçasını görünceye kadar,
08:39
They put me through five weeks of tests --
194
519768
2506
her randevuya yanımda götürdüğüm ilaç listemi gösterdi
ve ″Aman Tanrım!″ dedi.
08:42
very expensive, very scary -- before the nurse finally notices
195
522274
3499
Üç farklı uzman bana aynı ilacın
08:45
the piece of the paper, my meds list
196
525773
2096
üç farklı çeşidini reçete etmişti.
08:47
that I've been carrying to every single appointment,
197
527869
1522
Kalp sorunum yoktu. Aşırı doz sorunum vardı.
08:49
and says, "Oh my gosh."
198
529391
2186
08:51
Three different specialists had prescribed
199
531577
1969
Bakım hizmetleri koordinasyonu sorunum vardı.
08:53
three different versions of the same drug to me.
200
533546
2039
Bu her yıl milyonlarca insanın başına geliyor.
08:55
I did not have a heart problem. I had an overdose problem.
201
535585
4275
Sağlık hizmetlerini koordineli bir takım sporu haline getirmek için
08:59
I had a care coordination problem.
202
539860
2813
hepimizin üzerinde çalıştığı ve gerçekleştirdiği teknolojiyi
09:02
And this happens to millions of people every year.
203
542673
2766
kullanmak istiyorum.
Benim için en korkutucu şey de bu.
09:05
I want to use technology that we're all working on and making happen
204
545439
3634
Dünyanın dört bir yanındaki hastanelerde ve kliniklerde gördüğüm
09:09
to make health care a coordinated team sport.
205
549073
3732
tüm bakım hizmetleri arasında ilk kez gerçek bir ekip tabanlı bakım
09:12
Now this is the most frightening thing to me.
206
552805
2302
deneyim yaşadım ve bu son altı ayda Legacy Good Sam’de
09:15
Out of all the care I've had in hospitals and clinics around the world,
207
555107
4258
bunu yaşadım.
Bu, Legacy’deki mezuniyet ekibimin bir fotoğrafı.
09:19
the first time I've ever had a true team-based care experience
208
559365
3347
Burada birkaç kişi var. Dr. Batiuk’u tanıyacaksınız.
09:22
was at Legacy Good Sam these last six months
209
562712
2771
Onunla daha yeni konuştuk. İşte Jenny, hemşirelerden biri,
09:25
for me to go get this.
210
565483
1058
09:26
And this is a picture of my graduation team from Legacy.
211
566541
2969
nakil listesinin yönetilmesine yardımcı olan Allison
ve resimde olmayan bir düzine insan,
09:29
There's a couple of the folks here. You'll recognize Dr. Batiuk.
212
569510
2510
bir eczacı, bir psikolog, bir beslenme uzmanı,
09:32
We just talked to him. Here's Jenny, one of the nurses,
213
572020
2616
hatta tüm sigorta sorunlarıyla
09:34
Allison, who helped manage the transplant list,
214
574636
2312
başa çıkmamıza yardımcı olan mali müşavir Lisa.
09:36
and a dozen other people who aren't pictured,
215
576948
2144
Mezun olduğum gün ağlamıştım.
09:39
a pharmacist, a psychologist, a nutritionist,
216
579092
2536
O kadar iyiydim ki normal doktorlarıma
09:41
even a financial counselor, Lisa,
217
581628
2242
geri dönebildiğim için mutlu olmalıydım.
09:43
who helped us deal with all the insurance hassles.
218
583870
2727
Ama hüngür hüngür ağladım, çünkü bu ekibe gerçekten çok bağlıydım.
09:46
I wept the day I graduated.
219
586597
2599
İşte en önemli kısım.
Bu resimdeki diğer insanlar ben ve eşim Ashley.
09:49
I should have been happy, because I was so well
220
589196
1627
09:50
that I could go back to my normal doctors,
221
590823
1653
Legacy bize evde bakımımı nasıl yapacağımız konusunda eğitim verdi,
09:52
but I wept because I was so actually connected to this team.
222
592476
3295
09:55
And here's the most important part.
223
595771
1596
böylece hastane ve kliniklerin yükünü hafifletebildiler.
09:57
The other people in this picture are me and my wife, Ashley.
224
597367
3039
Modelin işlemesinin tek yolu bu.
10:00
Legacy trained us on how to do care for me at home
225
600406
4102
Ekibim aslında Çin’de Yaş Dostu Şehirler
adını verdiğimiz bir proje için
10:04
so that they could offload the hospitals and clinics.
226
604508
2744
bu kişisel bakım modellerinden biri üzerinde çalışıyor.
10:07
That's the only way that the model works.
227
607252
2464
Kendilerine bakan yaşlıların yanı sıra
10:09
My team is actually working in China
228
609716
1816
aile üyeleri ya da gönüllü toplum sağlığı çalışanları tarafından
10:11
on one of these self-care models
229
611532
1739
sağlanan bakımın gözlenebilmesi
10:13
for a project we called Age-Friendly Cities.
230
613271
2373
ve eğitilmesine yardımcı olabilecek
10:15
We're trying to help build a social network
231
615644
1794
bir sosyal ağ oluşturmaya ve çevrimiçi bir değişim
10:17
that can help track and train the care of seniors
232
617438
2484
ağına sahip olmaya çalışıyoruz;
10:19
caring for themselves
233
619922
1507
örneğin, ben annenize günde üç saat bakım verebilirim, bir başkasına
10:21
as well as the care provided by their family members
234
621429
2405
10:23
or volunteer community health workers,
235
623834
2482
bana yemeklere ulaşım konusunda yardımcı olabilir
10:26
as well as have an exchange network online,
236
626316
2256
ve tüm bunları çevrimiçi olarak paylaşabiliriz.
10:28
where, for example, I can donate three hours of care a day to your mom,
237
628572
3328
Bu konuda size belirtmek istediğim
10:31
if somebody else can help me with transportation to meals,
238
631900
2870
en önemli nokta, kutsal ve bir şekilde
10:34
and we exchange all of that online.
239
634770
2658
ve biraz fazla romantizme edilmiş doktor-hasta
10:37
The most important point I want to make to you about this
240
637428
2390
teke tek durumu geçmişin bir kalıntısı.
10:39
is the sacred and somewhat over-romanticized
241
639818
3314
Sağlık hizmetlerinin geleceği akıllı ekiplerde
ve siz de kendiniz için bu ekipte olsanız iyi olur.
10:43
doctor-patient one-on-one
242
643132
2774
10:45
is a relic of the past.
243
645906
2116
Şimdi, sizinle konuşmak istediğim son şey
bakımın özelleştirilmesi,
10:48
The future of health care is smart teams,
244
648022
2452
çünkü her yerde bakım hizmeti alıyorsanız ve ağ üzerinden bakım varsa,
10:50
and you'd better be on that team for yourself.
245
650474
3569
bunlar sağlık sistemimizi iyileştirmek için uzun bir yol kat edecek,
10:54
Now, the last thing that I want to talk to you about
246
654043
2292
ama hala çok fazla tahmin mevcut.
10:56
is care customization,
247
656335
1240
10:57
because if you've got care anywhere and you've got care networking,
248
657575
2925
Randomize klinik çalışmalar aslında 1948 yılında tüberkülozu tedavi eden
11:00
those are going to go a long way towards improving our health care system,
249
660500
2808
ilaçların icat edilmesine yardımcı olmak için icat edildi
11:03
but there's still too much guesswork.
250
663308
3033
ve bunlar önemli şeyler, beni yanlış anlamayın.
11:06
Randomized clinical trials were actually invented in 1948
251
666341
4088
Yaptığımız bu nüfus çalışmaları,
milyonlarca hayat kurtaran tonlarca mucize ilaç üretti.
11:10
to help invent the drugs that cured tuberculosis,
252
670429
3382
ancak sorun şu ki, sağlık hizmetleri bize
11:13
and those are important things, don't get me wrong.
253
673811
2297
benzersiz birey olarak değil, ortalama olarak muamele ediyor.
11:16
These population studies that we've done have created
254
676108
1865
11:17
tons of miracle drugs that have saved millions of lives,
255
677973
2579
Çünkü günün sonunda
11:20
but the problem is that health care
256
680552
2435
hayat, üzerinde çalışılan nüfusla
11:22
is treating us as averages, not unique individuals,
257
682987
4080
aynı şey değil. Tahmin işlerine neden olan da bu.
Gelmekte olan teknolojiler,
11:27
because at the end of the day,
258
687067
1547
11:28
the patient is not the same thing as the population
259
688614
3255
yüksek performanslı bilgi işlem, analiz,
herkesin bahsettiği büyük veri,
11:31
who are studied. That's what's leading to the guesswork.
260
691869
3278
bireysel hastalar olarak her birimiz için öngörüsü modeller
11:35
The technologies that are coming,
261
695147
1838
oluşturmamızı sağlayacak.
11:36
high-performance computing, analytics,
262
696985
2089
Buradaki sihir, acı çeken bedenim üzerinde değil,
11:39
big data that everyone's talking about,
263
699074
1917
11:40
will allow us to build predictive models for each of us
264
700991
2919
yazılımdaki avatarım üzerinde deney yapmak.
11:43
as individual patients.
265
703910
1954
11:45
And the magic here is, experiment on my avatar
266
705864
4459
Şimdi, kendi yolculuğumda bu tür bir bakım özelleştirmesine dair
sizinle hızlıca paylaşmak istediğim iki örnek yaşadım.
11:50
in software, not my body in suffering.
267
710323
4801
İlki oldukça basitti. Sonunda birkaç yıl önce
tüm sağlık ekiplerimin tedavimi uzun ömürlülük açısından
11:55
Now, I've had two examples I want to quickly share with you
268
715124
2483
11:57
of this kind of care customization on my own journey.
269
717607
2559
optimize ettiğini fark ettim.
Hastanın ne kadar uzun yaşamasını
12:00
The first was quite simple. I finally realized some years ago
270
720166
3177
sağlayabileceklerini görmek bir onur nişanı almak gibiydi.
12:03
that all my medical teams were optimizing my treatment for longevity.
271
723343
3877
Ben hayatımı yaşam kalitesi için optimize ediyordum
ve benim için yaşam kalitesi karda geçen zaman demekti.
12:07
It's like a badge of honor to see how long they can get the patient to live.
272
727220
2754
Bu yüzden dosyama ″Hastanın beklentisi
12:09
I was optimizing my life for quality of life,
273
729974
3067
uzun süre boyunca düşük dozda ilaç, kayak yapmaya uygun yan etkiler″
12:13
and quality of life for me means time in snow.
274
733041
4380
yazmaları için onları zorladım
12:17
So on my chart, I forced them to put, "Patient goal:
275
737421
2830
Sanırım bu yüzden uzun ömürlü olanı elde ettim.
12:20
low doses of drugs over longer periods of time,
276
740251
3766
Bence karda zaman geçirmesi tedavisi,
kullandığım ilaçlar kadar önemliydi.
12:24
side effects friendly to skiing."
277
744017
3246
Şimdi ikinci özelleştirme örneği -- ve bu arada,
12:27
And I think that's why I achieved longevity.
278
747263
2652
kendi hedeflerinizi bilmiyorsanız, bakımı özelleştiremezsiniz;
12:29
I think that time-in-snow therapy was as important
279
749915
2232
yani kendi sağlık hedeflerinizi bilmeden sağlık hizmetleri bunları bilemez.
12:32
as the pharmaceuticals that I had.
280
752147
2133
12:34
Now the second example of customization -- and by the way,
281
754280
2315
Ancak size vermek istediğim ikinci örnek,
12:36
you can't customize care if you don't know your own goals,
282
756595
1896
Ben ilk kobaylardan biriydim
ve tüm genomum dizilendiği için çok şanslıydım.
12:38
so health care can't know those until you know your own health care goals.
283
758491
3369
Şimdi, bunun gerçekleşmesi için Intel’in en üst
12:41
But the second example I want to give you is,
284
761860
1712
düzey sunucularında yaklaşık iki hafta işlem
12:43
I happened to be an early guinea pig,
285
763572
1787
yapılması ve tüm bu verilerin anlamlandırılması için altı ay
12:45
and I got very lucky to have my whole genome sequenced.
286
765359
3604
daha insan ve bilgisayar emeği harcanması gerekti.
12:48
Now it took about two weeks of processing
287
768963
2322
Tüm bunların sonunda, ″Evet, yıllar önce
12:51
on Intel's highest-end servers to make this happen,
288
771285
2124
12:53
and another six months of human and computing labor
289
773409
3032
tıp devlerinin hararetli çekişmeleri üzerinde
12:56
to make sense of all of that data.
290
776441
2562
konulan teşhisler yanlıştı ve ileriye dönük
daha iyi bir yolumuz var″ dediler.
12:59
And at the end of all of that, they said, "Yes,
291
779003
3050
Intel’in şu anda üzerinde çalıştığı gelecek,
13:02
those diagnoses of that clash of medical titans
292
782053
2438
kişiselleştirilmiş tıp için bilgi işlemin aylar
13:04
all of those years ago were wrong,
293
784491
2384
ve haftalardan saatlere nasıl indirebileceğini çözmek
13:06
and we have a better path forward."
294
786875
2274
13:09
The future that Intel's working on now is to figure out
295
789149
2385
araştırma hastanelerinin
ama bilgisayarlarında değil, ana akımda --
13:11
how to make that computing for personalized medicine
296
791534
2197
13:13
go from months and weeks to even hours,
297
793731
3753
tüm genom dizilemesine erişimi olan her hasta,
13:17
and make this kind of tool available,
298
797484
1671
her klinikte kullanılabilir hale getirmek.
13:19
not just in the mainframes of tier-one research hospitals around the world,
299
799155
3818
Size söylüyorum, hedeflerinizden
genetiğinize kadar her şey için bu tür bir bakım
13:22
but in the mainstream -- every patient, every clinic
300
802973
2806
özelleştirmesi, yaşamımız boyunca
13:25
with access to whole genome sequencing.
301
805779
2149
sağlık hizmetlerinde tanık olacağımız en ezber bozan dönüşüm olacak.
13:27
And I tell you, this kind of care customization
302
807928
2343
Yani kişisel sağlığın bu üç şartı,
13:30
for everything from your goals to your genetics
303
810271
2826
her yerde bakım, ağ üzerinden bakım, bakımın özelleştirilmesi,
13:33
will be the most game-changing transformation
304
813097
1765
13:34
that we witness in health care during our lifetime.
305
814862
3582
şu anda parçalar halinde gerçekleşiyor,
ancak bakım verenler ve hastalar olarak yeni roller üstlenmezsek
13:38
So these three pillars of personal health,
306
818444
2934
bu vizyon tamamen başarısız olacak.
13:41
care anywhere, care networking, care customization,
307
821378
2858
13:44
are happening in pieces now,
308
824236
1247
Arkadaşım Verna’nın dediği gibi:
13:45
but this vision will completely fail if we don't step up
309
825483
3783
Uyanın ve sağlığınızın kontrolünü elinize alın.
Çünkü günün sonunda bu teknolojiler,
13:49
as caregivers and as patients to take on new roles.
310
829266
4001
insanların, diğer insanlara
13:53
It's what my friend Verna said:
311
833267
1653
13:54
Wake up and take control of your health.
312
834920
2121
ve kendimize bazı güçlü yeni yollarla bakmasıyla alakalı.
13:57
Because at the end of the day these technologies
313
837041
1589
Yani bunun hatrına size son bir arkadaşımı tanıtmak istiyorum,
13:58
are simply about people caring for other people
314
838630
3897
hem de çok hızlı bir şekilde.
Tracey Gamley bana asla sahip olmamam gereken
14:02
and ourselves in some powerful new ways.
315
842527
3411
14:05
And it's in that spirit that I want to introduce you
316
845938
1560
imkansız böbreği vermek için adım attı. (Alkış)
14:07
to one last friend, very quickly.
317
847498
2551
14:10
Tracey Gamley stepped up to give me the impossible kidney
318
850049
3867
(Alkış)
(Alkış)
14:13
that I was never supposed to have.
319
853916
4681
(Alkış)
14:18
(Applause)
320
858597
15679
(Alkış)
Tracey, bize yaşadığın donör deneyiminin nasıl bir şey olduğunu
biraz hızlıca anlatır mısın?
Tracey Gamley: Bana göre, gerçekten kolaydı.
Hastanede sadece bir gece kaldım.
14:34
So Tracey, just tell us a little bit quickly about what the donor experience was like with you.
321
874992
4357
Ameliyat laparoskopik olarak yapıldı,
bu nedenle karnımda sadece beş tane çok küçük yara izi var
14:39
Tracey Gamley: For me, it was really easy.
322
879349
1884
ve işten dört hafta uzak kaldım;
14:41
I only had one night in the hospital.
323
881233
1951
daha önce yaptığım her işi hiçbir değişiklik
14:43
The surgery was done laparoscopically,
324
883184
1704
yapmadan geri döndüm.
14:44
so I have just five very small scars on my abdomen,
325
884888
3206
ED: Yani, muhtemelen bunu size bir daha bu kadar geniş
14:48
and I had four weeks away from work
326
888094
2039
bir kitlenin önünde söyleme fırsatım olmayacak.
14:50
and went back to doing everything I'd done before
327
890133
1883
Bu yüzden ″teşekkür ederim″ gerçekten klişe bir kelime gibi geliyor,
14:52
without any changes.
328
892016
1516
14:53
ED: Well, I probably will never get a chance to say this to you
329
893532
2986
Ama hayatımı kurtardığın için sana tüm kalbimle teşekkür ederim.
14:56
in such a large audience ever again.
330
896518
2459
(Alkış)
14:58
So "thank you" feel likes a really trite word,
331
898977
2787
15:01
but thank you from the bottom of my heart for saving my life.
332
901764
2462
Bu TED sahnesi ve tüm TED sahneleri
15:04
(Applause)
333
904226
5883
genelikle inovasyonu ve yeni teknolojileri
kutlamakla alakalı olur.
Bugün burada bunu gerçekleştirdim
15:10
This TED stage and all of the TED stages
334
910109
2449
ve TED konuşmacılarından gelen inanılmaz şeyler gördüm,
15:12
are often about celebrating innovation
335
912558
2726
yani, Tanrım, yapay böbrekler, hatta gelen yazıcıyla basılı böbrekler bile var.
15:15
and celebrating new technologies,
336
915284
1109
15:16
and I've done that here today,
337
916393
2285
Ancak bu muhteşem teknolojiler hepimizin kullanımına sunulana kadar
15:18
and I've seen amazing things coming from TED speakers,
338
918678
2329
ve hatta sunulduğunda bile, birbirimize bakmak
15:21
I mean, my gosh, artificial kidneys, even printable kidneys, that are coming.
339
921007
4033
ve hatta birbirimizi kurtarmak bizim elimizde.
15:25
But until such time that these amazing technologies
340
925040
3181
Umarım burada çıkıp kişisel sağlığı, kendiniz
15:28
are available to all of us, and even when they are,
341
928221
3038
ve herkes için gerçekleştirirsiniz. Çok teşekkürler.
15:31
it's up to us to care for, and even save, one another.
342
931259
4427
(Alkış)
15:35
I hope you will go out and make personal health happen
343
935686
2438
15:38
for yourselves and for everyone. Thanks so much.
344
938124
3928
15:42
(Applause)
345
942052
4647
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7