Eric Dishman: Health care should be a team sport

Eric Dishman: Chăm sóc sức khỏe nên là một môn thể thao đồng đội

120,635 views

2013-04-11 ・ TED


New videos

Eric Dishman: Health care should be a team sport

Eric Dishman: Chăm sóc sức khỏe nên là một môn thể thao đồng đội

120,635 views ・ 2013-04-11

TED


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

00:00
Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast
0
0
7000
Translator: Hoàng Linh Reviewer: Trang Tran-Do
00:13
I want to share some personal friends and stories with you
1
13243
3952
Tôi muốn chia sẻ với các bạn về một vài người bạn và một vài câu chuyện
00:17
that I've actually never talked about in public before
2
17195
2037
mà tôi thật ra chưa bao giờ nói trước công chúng trước đây
00:19
to help illustrate the idea
3
19232
2360
để giúp minh họa cho ý tưởng
00:21
and the need and the hope
4
21592
1919
và nhu cầu và hy vọng
00:23
for us to reinvent our health care system around the world.
5
23511
3282
để chúng ta tái tạo lại hệ thống chăm sóc sức khỏe của chúng ta trên toàn thế giới.
00:26
Twenty-four years ago, I had -- a sophomore in college,
6
26793
3387
24 năm trước đây, tôi - một sinh viên năm thứ hai đại học,
00:30
I had a series of fainting spells. No alcohol was involved.
7
30180
2822
đã liên tục bị ngất xỉu. Không liên quan đến rượu.
00:33
And I ended up in student health,
8
33002
2931
Và tôi đã đến trung tâm sức khỏe sinh viên,
00:35
and they ran some labwork and came back right away,
9
35933
2169
và họ làm một số thí nghiệm và quay trở lại ngay,
00:38
and said, "Kidney problems."
10
38102
2173
và nói rằng "Thận có vấn đề".
00:40
And before I knew it, I was involved and thrown into
11
40275
3450
Và trước khi tôi biết được điều đó, tôi đã bị đưa vào
00:43
this six months of tests and trials and tribulations
12
43725
3220
chuỗi 6 tháng kiểm tra, thử nghiệm và đau khổ
00:46
with six doctors across two hospitals
13
46945
2684
với 6 bác sỹ của 2 bệnh viện
00:49
in this clash of medical titans
14
49629
2696
trong cuộc đụng độ nảy lửa về y tế
00:52
to figure out which one of them was right
15
52325
2044
để tìm ra ai trong số họ đã đúng
00:54
about what was wrong with me.
16
54369
2464
về vấn đề bệnh tật của tôi.
00:56
And I'm sitting in a waiting room some time later for an ultrasound,
17
56833
3273
Và (khi) tôi đang ngồi ở phòng chờ vào một thời gian sau, để siêu âm,
01:00
and all six of these doctors actually show up in the room at once,
18
60106
2823
rồi tất cả 6 bác sỹ xuất hiện trong phòng cũng một lúc,
01:02
and I'm like, "Uh oh, this is bad news."
19
62929
4352
và tôi có vẻ như là, "Chết rồi, tin xấu đây".
01:07
And their diagnosis was this:
20
67281
1563
Và chẩn đoán của họ là:
01:08
They said, "You have two rare kidney diseases
21
68844
1910
Họ nói rằng, "Anh bị hai căn bệnh về thận hiếm gặp
01:10
that are going to actually destroy your kidneys eventually,
22
70754
2681
thực sự đang phá hủy thận của anh đến tận cùng,
01:13
you have cancer-like cells in your immune system
23
73435
2537
anh có các tế bào giống tế bào ung thư trong hệ thống miễn dịch của cậu
01:15
that we need to start treatment right away,
24
75972
1917
mà chúng tôi cần phải bắt đầu điều trị ngay,
01:17
and you'll never be eligible for a kidney transplant,
25
77889
2457
và anh sẽ không bao giờ có đủ điều kiện cho một cuộc cấy ghép thận,
01:20
and you're not likely to live more than two or three years."
26
80346
3419
và anh sẽ không có khả năng sống nhiều hơn 2 hoặc 3 năm nữa".
01:23
Now, with the gravity of this doomsday diagnosis,
27
83765
2964
Bây giờ, với mức độ nghiêm trọng của chẩn đoán về ngày tận thế này,
01:26
it just sucked me in immediately,
28
86729
2400
nó đã nhấn chìm tôi ngay lập tức,
01:29
as if I began preparing myself as a patient
29
89129
2642
như thể tôi bắt đầu chuẩn bị bản thân mình như một bệnh nhân
01:31
to die according to the schedule that they had just given to me,
30
91771
4097
sắp chết theo lịch trình mà họ vừa mới đưa cho tôi,
01:35
until I met a patient named Verna in a waiting room,
31
95868
2640
cho tới khi tôi gặp một bệnh nhân tên là Verna ở phòng chờ,
01:38
who became a dear friend, and she grabbed me one day
32
98508
2058
người đã trở thành một người bạn tốt của tôi, và một ngày cô ấy đã tóm lấy tôi
01:40
and took me off to the medical library
33
100566
1994
và đưa tôi tới thư viện y khoa
01:42
and did a bunch of research on these diagnoses and these diseases,
34
102560
2934
và đã làm một loạt các nghiên cứu về các chẩn đoán và các căn bệnh này,
01:45
and said, "Eric, these people who get this
35
105494
2520
và cô ấy nói rằng, "Eric, những người đưa ra những chẩn đoán này
01:48
are normally in their '70s and '80s.
36
108014
1948
thường vào những năm 70 và 80.
01:49
They don't know anything about you. Wake up.
37
109962
3111
Họ không biết chút gì về cậu. Hãy tỉnh táo lại.
01:53
Take control of your health and get on with your life."
38
113073
3122
Hãy kiểm soát sức khỏe của cậu và tiếp tục cuộc đời của cậu."
01:56
And I did.
39
116195
1542
Và tôi đã làm.
01:57
Now, these people making these proclamations to me
40
117737
2360
Những người đưa ra những tuyên bố này với tôi
02:00
were not bad people.
41
120097
1326
không phải là những người xấu.
02:01
In fact, these professionals were miracle workers,
42
121423
2561
Thực tế, những chuyên gia này là những người lao động tuyệt vời
02:03
but they're working in a flawed, expensive system that's set up the wrong way.
43
123984
4066
nhưng họ đang làm việc trong một hệ thống thiếu sót, đắt tiền và được thiết lập sai.
02:08
It's dependent on hospitals and clinics for our every care need.
44
128050
3255
Nó phụ thuộc vào các bệnh viện, các phòng khám đa khoa cho mọi nhu cầu chăm sóc của chúng ta.
02:11
It's dependent on specialists who just look at parts of us.
45
131305
3667
Nó phụ thuộc vào các chuyên gia, những người chỉ nhìn vào một số bộ phận trong số chúng ta.
02:14
It's dependent on guesswork of diagnoses and drug cocktails,
46
134972
3915
Nó phụ thuộc vào các phỏng đoán chẩn đoán và phối hợp các loại thuốc,
02:18
and so something either works or you die.
47
138887
2600
và vì vậy nó có thể có tác dụng hoặc bạn sẽ chết.
02:21
And it's dependent on passive patients
48
141487
4208
Và nó phụ thuộc vào các bệnh nhân bị động
02:25
who just take it and don't ask any questions.
49
145695
3762
những người chỉ chấp nhận và không hỏi bất cứ câu hỏi nào.
02:29
Now the problem with this model
50
149457
1562
Bây giờ vấn đề với mô hình này
02:31
is that it's unsustainable globally.
51
151019
2486
đó là nó không bền vững trên toàn cầu.
02:33
It's unaffordable globally.
52
153505
1954
Nó không có khả năng chi trả trên toàn cầu.
02:35
We need to invent what I call a personal health system.
53
155459
3487
Chúng ta cần phát mình ra một hệ thống mà tôi gọi là hệ thống sức khỏe cá nhân.
02:38
So what does this personal health system look like,
54
158946
2323
Vậy thì hệ thống sức khỏe cá nhân trông như thế nào,
02:41
and what new technologies and roles is it going to entail?
55
161269
5041
và nó đòi hỏi những công nghệ và vai trò nào?
02:46
Now, I'm going to start by actually sharing with you
56
166310
2153
Bây giờ, tôi sẽ thực sự bắt đầu chia sẻ với các bạn
02:48
a new friend of mine, Libby,
57
168463
1896
một người bạn mới của tôi, Libby,
02:50
somebody I've become quite attached to over the last six months.
58
170359
2714
một người mà tôi đã khá thân thiết sau hơn 6 tháng qua.
02:53
This is Libby, or actually, this is an ultrasound image of Libby.
59
173073
3876
Đây là Libby, hay thực sự, đây là một hình ảnh siêu âm của Libby.
02:56
This is the kidney transplant I was never supposed to have.
60
176949
2871
Đây là cấy ghép thận mà tôi đã không bao giờ được phép có.
02:59
Now, this is an image that we shot a couple of weeks ago for today,
61
179820
3851
Đây là hình ảnh mà chúng tôi đã chụp vài tuần trước để cho ngày hôm nay,
03:03
and you'll notice, on the edge of this image,
62
183671
1940
và bạn sẽ nhận ra, ở góc của bức ảnh này,
03:05
there's some dark spots there, which was really concerning to me.
63
185611
2909
có một vài chấm tối màu, thực sự làm tôi lo ngại.
03:08
So we're going to actually do a live exam
64
188520
2529
Cho nên chúng ta thực sự sẽ làm một bài kiểm tra trực tiếp
03:11
to sort of see how Libby's doing.
65
191049
1375
để xem Libby đang thế nào.
03:12
This is not a wardrobe malfunction. I have to take my belt off here.
66
192424
2718
Đây không phải là sự cố quần áo. Tôi phải tháo thắt lưng của tôi ở đây.
03:15
Don't you in the front row worry or anything.
67
195142
2134
Các bạn ở hàng ghế đầu không cần lo lắng hay bất cứ điều gì cả.
03:17
(Laughter)
68
197276
1282
(Cười)
03:18
I'm going to use a device from a company called Mobisante.
69
198558
3727
Tôi sẽ sử dụng thiết bị từ một công ty có tên gọi Mobisante.
03:22
This is a portable ultrasound.
70
202285
1474
Đây là máy siêu âm xách tay.
03:23
It can plug into a smartphone. It can plug into a tablet.
71
203759
2543
Nó có thể cắm vào một cái điện thoại cảm ứng. Nó có thể cắm vào máy tính bảng.
03:26
Mobisante is up in Redmond, Washington,
72
206302
2130
Mobisante nằm ở Redmond, Washington,
03:28
and they kindly trained me to actually do this on myself.
73
208432
3650
và họ đã vui vẻ hướng dẫn tôi cách tự siêu âm trên người mình.
03:32
They're not approved to do this. Patients are not approved to do this.
74
212082
2205
Họ không được chấp nhận để làm điều này. Bệnh nhân không được chấp nhận để làm việc này.
03:34
This is a concept demo, so I want to make that clear.
75
214287
2811
Đây chỉ là một bản giới thiệu khái niệm, tôi muốn làm rõ điều đó.
03:37
All right, I gotta gel up.
76
217098
1087
Tốt rồi, tôi đã xoa gel xong.
03:38
Now the people in the front row are very nervous. (Laughter)
77
218185
4451
Bây giờ những người ở hàng ghế đầu đang rất lo lắng. (Cười)
03:42
And I want to actually introduce you to Dr. Batiuk,
78
222636
4045
Và tôi muốn giới thiệu bác sỹ Batiuk với các bạn,
03:46
who's another friend of mine.
79
226681
1447
một người bạn khác của tôi.
03:48
He's up in Legacy Good Samaritan Hospital in Portland, Oregon.
80
228128
3886
Ông ấy làm việc ở bệnh viện Legacy Good Samaritan (Gia tài Người làm phúc) ở Portland, Oregon.
03:52
So let me just make sure. Hey, Dr. Batiuk. Can you hear me okay?
81
232014
3494
Hãy để tôi chắc chắn. Chào bác sỹ Batiuk. Ông nghe tôi rõ chứ?
03:55
And actually, can you see Libby?
82
235508
2176
Và thực tế, ông có nhìn thấy Libby không?
03:57
Thomas Batuik: Hi there, Eric.
83
237684
1178
Thomas Batiuk: Chào Eric.
03:58
You look busy. How are you?
84
238862
1245
Cậu trông có vẻ bận. Cậu có khỏe không?
04:00
Eric Dishman: I'm good. I'm just taking my clothes off
85
240107
2728
Eric Dishman: Tôi khỏe. Chỉ là tôi đang tháo đồ
04:02
in front of a few hundred people. It's wonderful.
86
242835
2569
trước khoảng vài trăm người thôi. Thật tuyệt.
04:05
So I just wanted to see, is this the image you need to get?
87
245404
4657
Tôi chỉ muốn biết, đây có phải là hình ảnh ông cần xem?
04:10
And I know you want to look and see if those spots are still there.
88
250061
3737
Và tôi biết ông muốn nhìn và xem liệu những chấm đen có còn ở đó không.
04:13
TB: Okay. Well let's scan around a little bit here,
89
253798
2729
TB: Ok. Nào hãy scan xung quanh một chút ở đây,
04:16
give me a lay of the land.
90
256527
1275
cho tôi vị trí của nó.
04:17
ED: All right.TB: Okay. Turn it a little bit inside,
91
257802
3516
ED: Được rồi. TB: Ok. Quay vào trong một chút,
04:21
a little bit toward the middle for me.
92
261318
2400
một chút hướng về góc giữa cho tôi.
04:23
Okay, that's good. How about up a little bit?
93
263718
4796
Ok, tốt lắm. Lên trên một chút xem nào
04:28
Okay, freeze that image. That's a good one for me.
94
268514
3050
Ok, giữ nguyên hình ảnh đó. Hình ảnh đó tốt đối với tôi.
04:31
ED: All right. Now last week, when I did this,
95
271564
2687
ED: Tốt rồi. Như vậy tuần trước, khi tôi siêu âm,
04:34
you had me measure that spot to the right.
96
274251
2801
ông đã đo cho tôi khoảng cách điểm đó sang bên phải.
04:37
Should I do that again?
97
277052
1687
Tôi có nên làm lại không?
04:38
TB: Yeah, let's do that.
98
278739
1044
TB: Được, anh làm đi.
04:39
ED: All right. This is kind of hard to do
99
279783
3304
ED: Được rồi. Kiểu làm này hơi khó
04:43
with one hand on your belly and one hand on measuring,
100
283087
2171
với một tay trên bụng và một tay đang đo,
04:45
but I've got it, I think,
101
285258
1255
nhưng tôi nghĩ là tôi làm được rồi,
04:46
and I'll save that image and send it to you.
102
286513
2551
và tôi sẽ lưu hình ảnh đó và gửi cho ông.
04:49
So tell me a little bit about what this dark spot means.
103
289064
2472
Hãy nói cho tôi một chút về ý nghĩa của điểm đen đó.
04:51
It's not something I was very happy about.
104
291536
2105
Nó không phải là điều mà tôi lấy làm vui vẻ cho lắm.
04:53
TB: Many people after a kidney transplant
105
293641
1943
TB: Rất nhiều người sau phẫu thuật ghép thận
04:55
will develop a little fluid collection around the kidney.
106
295584
3268
sẽ có một sự tích nước nhỏ xung quanh thận.
04:58
Most of the time it doesn't create any kind of mischief,
107
298852
3281
Phần lớn thời gian nó không tạo ra bất kỳ mối nguy hại nào,
05:02
but it does warrant looking at,
108
302133
2408
nhưng nó cần bảo đảm được xem xét,
05:04
so I'm happy we've got an opportunity to look at it today,
109
304541
2975
vì vậy tôi rất vui vì chúng ta có cơ hội để xem xét nó ngày hôm nay,
05:07
make sure that it's not growing, it's not creating any problems.
110
307516
2928
đảm bảo rằng nó không phát triển lên, nó không tạo ra bất cứ vấn đề nào.
05:10
Based on the other images we have,
111
310444
2216
Dựa trên những hình ảnh khác mà chúng ta đã có,
05:12
I'm really happy how it looks today.
112
312660
2384
tôi rất vui mừng khi nhìn thấy nó trông thế nào hôm nay.
05:15
ED: All right. Well, I guess we'll double check it when I come in.
113
315044
2397
ED: Tốt rồi. Ồ, tôi đoán là chúng ta sẽ kiểm tra lại lần nữa khi tôi đến khám.
05:17
I've got my six month biopsy in a couple of weeks,
114
317441
2565
Tôi đã có sinh thiết 6 tháng trong một vài tuần,
05:20
and I'm going to let you do that in the clinic,
115
320006
1709
và tôi sẽ để cho ông kiểm tra ở phòng khám,
05:21
because I don't think I can do that one on myself.
116
321715
2440
vì tôi không nghĩ là tôi có thể tự làm được.
05:24
TB: Good choice.ED: All right, thanks, Dr. Batiuk.
117
324155
2645
TB: Lựa chọn tốt lắm. ED: Được rồi, cảm ơn ông, bác sỹ Batiuk.
05:26
All right. So what you're sort of seeing here
118
326800
2131
Tốt rồi. Như vậy điều mà các bạn phần nào được nhìn thấy ở đây
05:28
is an example of disruptive technologies,
119
328931
2108
là một ví dụ của các công nghệ đột phá,
05:31
of mobile, social and analytic technologies.
120
331039
3196
của các công nghệ di động, xã hội và phân tích.
05:34
These are the foundations of what's going to make personal health possible.
121
334235
2911
Đây là những nền tảng của cái sẽ tạo nên sự có thể của sức khỏe cá nhân.
05:37
Now there's really three pillars
122
337146
2585
Bây giờ có ba trụ cột
05:39
of this personal health I want to talk to you about now,
123
339731
1897
của sức khỏe cá nhân mà tôi muốn nói với các bạn,
05:41
and it's care anywhere, care networking and care customization.
124
341628
3792
và nó chăm sóc ở bất cứ nơi đâu, chăm sóc theo hệ thống và tùy biến chăm sóc.
05:45
And you just saw a little bit of the first two
125
345420
1683
Và bạn chỉ mới nhìn thấy một phần nhỏ của hai cái đầu tiên
05:47
with my interaction with Dr. Batiuk.
126
347103
1541
với sự tương tác của tôi với bác sỹ Batiuk.
05:48
So let's start with care anywhere.
127
348644
2880
Vậy hãy cùng bắt đầu với chăm sóc ở bất cứ nơi đâu.
05:51
Humans invented the idea of hospitals and clinics
128
351524
2728
Loài người đã phát mình ra ý tưởng về các bệnh viện và phòng khám
05:54
in the 1780s. It is time to update our thinking.
129
354252
3900
vào những năm 1780. Đã đến lúc cập nhật suy nghĩ của chúng ta.
05:58
We have got to untether clinicians and patients
130
358152
3494
Chúng ta phải gỡ bỏ quan hệ giữa các thầy thuốc lâm sàng và các bệnh nhân
06:01
from the notion of traveling to a special
131
361646
2618
từ khái niệm đi đến một nơi đặc biệt
06:04
bricks-and-mortar place for all of our care,
132
364264
2580
cụ thể nào đó cho các dịch vụ chăm sóc của chúng ta,
06:06
because these places are often the wrong tool,
133
366844
2301
vì những nơi này thường có các dụng cụ sai,
06:09
and the most expensive tool, for the job.
134
369145
2466
và đắt nhất, cho công việc.
06:11
And these are sometimes unsafe places to send our sickest patients,
135
371611
3552
Và thỉnh thoảng có một vài nơi không an toàn để gửi các bệnh nhân ốm yếu nhất của chúng ta đến,
06:15
especially in an era of superbugs
136
375163
2137
đặc biệt là trong thời đại của các siêu khuẩn
06:17
and hospital-acquired infections.
137
377300
2116
và các bệnh nhiễm khuẩn bệnh viện.
06:19
And many countries are going to go brickless from the start
138
379416
2882
Và rất nhiều quốc gia đang chuẩn bị xây dựng phi cụ thể (brickless) từ ban đầu
06:22
because they're never going to be able to afford
139
382298
1966
vì họ không bao giờ có thể chi trả được
06:24
the mega-medicalplexes that a lot of the rest of the world has built.
140
384264
4520
các siêu mạng lưới y tế mà rất nhiều các nước khác đã xây dựng.
06:28
Now I personally learned that hospitals
141
388784
2756
Cá nhân tôi đã học được rằng bệnh viện
06:31
can be a very dangerous place at a young age.
142
391540
2516
có thể là một nơi rất nguy hiểm khi (tôi) còn nhỏ.
06:34
This was me in third grade.
143
394056
1840
Đây là tôi khi học năm lớp ba.
06:35
I broke my elbow very seriously, had to have surgery,
144
395896
2416
Tôi đã bị gãy khuỷu tay một cách nghiêm trọng, cần phải phẫu thuật,
06:38
worried that they were going to actually lose the arm.
145
398312
2327
lo lắng về việc sẽ mất đi cánh tay.
06:40
Recovering from the surgery in the hospital, I get bedsores.
146
400639
2936
Phục hồi sau cuộc phẫu thuật ở bệnh viện, tôi bị loét vì nằm liệt gường.
06:43
Those bedsores become infected,
147
403575
2233
Những vết loét này trở thành nhiễm trùng,
06:45
and they give me an antibiotic which I end up being allergic to,
148
405808
2936
và họ đưa cho tôi một loại thuốc kháng sinh mà cuối cùng tôi lại bị dị ứng,
06:48
and now my whole body breaks out,
149
408744
1951
và rồi toàn thân tôi đau nhức,
06:50
and now all of those become infected.
150
410695
2560
và rồi tất cả chỗ này bị nhiễm trùng.
06:53
The longer I stayed in the hospital, the sicker I became,
151
413255
2547
Tôi càng ở lâu trong bệnh viện, tôi càng ốm yếu hơn,
06:55
and the more expensive it became,
152
415802
1585
và chi phí ngày càng đắt đỏ,
06:57
and this happens to millions of people around the world every year.
153
417387
3345
và điều này xảy ra với hàng triệu người trên khắp thế giới hàng năm.
07:00
The future of personal health that I'm talking about
154
420732
2343
Tương lai của sức khỏe cá nhân mà tôi đang nói đến
07:03
says care must occur at home as the default model,
155
423075
4458
nói rằng việc chăm sóc sức khỏe nên diễn ra ở nhà như là một mô hình mặc định,
07:07
not in a hospital or clinic.
156
427533
1480
không phải là ở bệnh viện hay là phòng khám.
07:09
You have to earn your way into those places
157
429013
1560
Bạn cần phải tìm được cách để đến được những nơi đó
07:10
by being sick enough to use that tool for the job.
158
430573
3566
bằng việc ốm đủ nặng để sử dụng các công cụ khám bệnh.
07:14
Now the smartphones that we're already carrying
159
434139
2106
Bây giờ những chiếc điện thoại di động mà chúng ta đang cầm
07:16
can clearly have diagnostic devices like ultrasounds plugged into them,
160
436245
3726
rõ ràng là có thể có các thiết bị chẩn đoán như siêu âm được cắm vào,
07:19
and a whole array of others, today,
161
439971
2171
và một loạt các thiết bị khác, ngày hôm nay,
07:22
and as sensing is built into these,
162
442142
1522
và khi cảm biến được xây dựng dựa trên những thứ đó,
07:23
we'll be able to do vital signs monitor
163
443664
2030
chúng ta sẽ có khả năng theo dõi các dấu hiệu quan trọng
07:25
and behavioral monitoring like we've never had before.
164
445694
2839
và việc theo dõi hành vi sẽ giống như là điều chúng ta chưa từng có trước đây.
07:28
Many of us will have implantables that will actually look
165
448533
2552
Rất nhiều người trong chúng ta có bộ phận cấy ghép mà sẽ thực sự
07:31
real-time at what's going on with our blood chemistry
166
451085
2737
cần xem xét thực tế điều gì đang diễn ra với hóa chất trong máu
07:33
and in our proteins right now.
167
453822
2247
và trong các protein của chúng ta ngay lập tức.
07:36
Now the software is also getting smarter, right?
168
456069
2695
Giờ đây các phần mềm cũng đang thông minh hơn phải không?
07:38
Think about a coach, an agent online,
169
458764
3097
Hãy nghĩ về một huấn luyện viên, một đại diện (agent) trực tuyến,
07:41
that's going to help me do safe self-care.
170
461861
2136
sẽ giúp tôi tự chăm sóc bản thân một cách an toàn.
07:43
That same interaction that we just did with the ultrasound
171
463997
2305
Cùng một tương tác mà chúng tôi vừa mới làm với máy siêu âm
07:46
will likely have real-time image processing,
172
466302
2223
gần như có hình ảnh thời-gian-thực,
07:48
and the device will say, "Up, down, left, right,
173
468525
2145
và thiết bị sẽ nói, "Lên, xuống, trái, phải,
07:50
ah, Eric, that's the perfect spot to send that image
174
470670
2656
à, Eric, đó là nơi hoàn hảo để gửi bức ảnh
07:53
off to your doctor."
175
473326
1849
tới bác sỹ của anh."
07:55
Now, if we've got all these networked devices
176
475175
2207
Bây giờ, nếu chúng ta có tất cả các thiết bị nối mạng
07:57
that are helping us to do care anywhere,
177
477382
2380
đang giúp chúng ta chăm sóc sức khỏe bất cứ nơi đâu,
07:59
it stands to reason that we also need a team
178
479762
1795
đó là lý do mà chúng ta cũng cần có một đội ngũ
08:01
to be able to interact with all of that stuff,
179
481557
1987
có thể tương tác với tất cả những thứ đó,
08:03
and that leads to the second pillar I want to talk about,
180
483544
2621
và đội ngũ đó sẽ dẫn chúng ta tới cột trụ thứ 2 mà tôi muốn nói đến,
08:06
care networking.
181
486165
1572
hệ thống chăm sóc.
08:07
We have got to go beyond this paradigm
182
487737
3146
Chúng ta phải vượt qua mô hình
08:10
of isolated specialists doing parts care
183
490883
3651
của các chuyên gia độc lập với các bộ phận chăm sóc
08:14
to multidisciplinary teams doing person care.
184
494534
4219
tới các đội ngũ đa ngành làm công tác chăm sóc sức khỏe cá nhân.
08:18
Uncoordinated care today is expensive at best,
185
498753
3396
Chăm sóc sức khỏe không có sự phối hợp là đắt đỏ nhất,
08:22
and it is deadly at worst.
186
502149
2095
và nó là thứ tồi tệ nhất.
08:24
Eighty percent of medical errors are actually caused
187
504244
2403
80% các sai lầm y tế thực sự bị gây ra
08:26
by communication and coordination problems
188
506647
1948
bởi các vấn đề về thông tin liên lạc và phối hợp
08:28
amongst medical team members.
189
508595
2321
giữa các thành viên trong đội ngũ y tế.
08:30
I had my own heart scare years ago in graduate school,
190
510916
2239
Tôi đã có nhiều năm tự mình cảm thấy đau tim khi ở trường đại học,
08:33
when we're under treatment for the kidney,
191
513155
2114
khi chúng tôi đang trong quá trình điều trị thận,
08:35
and suddenly, they're like, "Oh, we think you have a heart problem."
192
515269
2614
và thật bất ngờ, họ giống như là, "Chà, chúng tôi nghĩ là cậu có vấn đề về tim."
08:37
And I have these palpitations that are showing up.
193
517883
1885
Và tôi có những mạch đập hồi hộp được thể hiện.
08:39
They put me through five weeks of tests --
194
519768
2506
Họ đưa tôi vào các đợt kiểm tra kéo dài 5 tuần --
08:42
very expensive, very scary -- before the nurse finally notices
195
522274
3499
rất đắt, rất đáng sợ -- trước khi y tá cuối cùng cũng phát hiện ra
08:45
the piece of the paper, my meds list
196
525773
2096
mẩu giấy, danh sách thuốc của tôi
08:47
that I've been carrying to every single appointment,
197
527869
1522
mà tôi vẫn mang theo tới mỗi lần khám,
08:49
and says, "Oh my gosh."
198
529391
2186
và thốt lên rằng, "Ôi trời ơi."
08:51
Three different specialists had prescribed
199
531577
1969
Ba chuyên gia khác nhau đã kê
08:53
three different versions of the same drug to me.
200
533546
2039
ba loại khác nhau của cùng một gốc thuốc cho tôi.
08:55
I did not have a heart problem. I had an overdose problem.
201
535585
4275
Tôi không có vấn đề về tim. Tôi có vấn đề về dùng thuốc quá liều.
08:59
I had a care coordination problem.
202
539860
2813
Tôi có vấn đề về phối hợp chăm sóc.
09:02
And this happens to millions of people every year.
203
542673
2766
Và điều này xảy ra với hàng triệu người hàng năm.
09:05
I want to use technology that we're all working on and making happen
204
545439
3634
Tôi muốn sử dụng công nghệ mà tất cả chúng ta cùng làm việc và cùng khiến nó xảy ra
09:09
to make health care a coordinated team sport.
205
549073
3732
để biến chăm sóc sức khỏe trở thành một môn thể thao đồng đội phối hợp.
09:12
Now this is the most frightening thing to me.
206
552805
2302
Bây giờ đây là thứ đe dọa lớn nhất với tôi.
09:15
Out of all the care I've had in hospitals and clinics around the world,
207
555107
4258
Trong số tất cả những sự chăm sóc mà tôi nhận được ở các bệnh viện và các phòng khám trên toàn thế giới,
09:19
the first time I've ever had a true team-based care experience
208
559365
3347
lần đầu tiên tôi có trải nghiệm về chăm sóc sức khỏe thực sự dựa trên nhóm
09:22
was at Legacy Good Sam these last six months
209
562712
2771
đó là tại bệnh viên Legacy Good Sam trong 6 tháng qua
09:25
for me to go get this.
210
565483
1058
cho tôi có cơ hội đó.
09:26
And this is a picture of my graduation team from Legacy.
211
566541
2969
Và đây là bức ảnh về nhóm tốt nghiệp của tôi từ Legacy.
09:29
There's a couple of the folks here. You'll recognize Dr. Batiuk.
212
569510
2510
Có một vài câu chuyện dân gian ở đây. Các bạn sẽ nhận ra Tiến sỹ Batiuk.
09:32
We just talked to him. Here's Jenny, one of the nurses,
213
572020
2616
Chúng ta vừa nói chuyện với ông ấy xong. Đây là Jenny, một trong các y tá,
09:34
Allison, who helped manage the transplant list,
214
574636
2312
Allison, người giúp quản lý danh sách cấy ghép,
09:36
and a dozen other people who aren't pictured,
215
576948
2144
và cả chục người khác, những người không có trong hình,
09:39
a pharmacist, a psychologist, a nutritionist,
216
579092
2536
một dược sỹ, một nhà tâm lý học, một chuyên gia dinh dưỡng,
09:41
even a financial counselor, Lisa,
217
581628
2242
thậm chí cả một nhân viên tư vấn tài chính, Lisa,
09:43
who helped us deal with all the insurance hassles.
218
583870
2727
những người đã giúp chúng tôi đối phó với tất cả những phức tạp về bảo hiểm.
09:46
I wept the day I graduated.
219
586597
2599
Tôi đã khóc trong ngày tốt nghiệp.
09:49
I should have been happy, because I was so well
220
589196
1627
Tôi đáng lẽ nên vui vẻ, bởi vì tôi khỏe mạnh đến mức
09:50
that I could go back to my normal doctors,
221
590823
1653
tôi có thể quay lại với các bác sỹ thông thường của tôi,
09:52
but I wept because I was so actually connected to this team.
222
592476
3295
nhưng tôi đã khóc bởi vì tôi thực sự đã kết nối tới đội ngũ này.
09:55
And here's the most important part.
223
595771
1596
Và đây là phần quan trọng nhất.
09:57
The other people in this picture are me and my wife, Ashley.
224
597367
3039
Những người khác trong bức hinh này là tôi và vợ tôi, Ashley.
10:00
Legacy trained us on how to do care for me at home
225
600406
4102
Legacy đã đào tạo cho chúng tôi cách làm thế nào để tự chăm sóc ở nhà
10:04
so that they could offload the hospitals and clinics.
226
604508
2744
để họ có thể giảm sự quá tải tại các bệnh viện và phòng khám.
10:07
That's the only way that the model works.
227
607252
2464
Đó là cách duy nhất mà mô hình này hoạt động.
10:09
My team is actually working in China
228
609716
1816
Nhóm của tôi thực ra đang hoạt động ở Trung Quốc
10:11
on one of these self-care models
229
611532
1739
về một trong những mô hình tự chăm sóc này
10:13
for a project we called Age-Friendly Cities.
230
613271
2373
cho một dự án mà chúng tôi gọi là Những Thành phố Thân thiện-Với-Tuổi
10:15
We're trying to help build a social network
231
615644
1794
Chúng tôi đang cố gắng giúp đỡ xây dựng một mạng lưới xã hội
10:17
that can help track and train the care of seniors
232
617438
2484
có thể giúp theo dõi và đào tạo việc chăm sóc người cao tuổi
10:19
caring for themselves
233
619922
1507
chăm sóc cho chính bản thân họ
10:21
as well as the care provided by their family members
234
621429
2405
cũng như sự chăm sóc tới từ các thành viên trong gia đình họ
10:23
or volunteer community health workers,
235
623834
2482
hoặc những nhân viên tình nguyện về sức khỏe cộng đồng,
10:26
as well as have an exchange network online,
236
626316
2256
cũng như có một mạng lưới giao lưu trực tuyến,
10:28
where, for example, I can donate three hours of care a day to your mom,
237
628572
3328
nơi, ví dụ, tôi có thể tặng ba giờ một ngày chăm sóc mẹ bạn,
10:31
if somebody else can help me with transportation to meals,
238
631900
2870
nếu ai khác có thể giúp tôi về việc đi lại đến các bữa ăn,
10:34
and we exchange all of that online.
239
634770
2658
và chúng tôi trao đổi tất cả trực tuyến.
10:37
The most important point I want to make to you about this
240
637428
2390
Điều quan trọng nhất mà tôi muốn nói với các bạn về điều này
10:39
is the sacred and somewhat over-romanticized
241
639818
3314
đó là mối quan hệ quá đỗi thiêng liêng và lãng mạn
10:43
doctor-patient one-on-one
242
643132
2774
giữa bác sỹ và bệnh nhân, một đối một
10:45
is a relic of the past.
243
645906
2116
là một di sản của quá khứ.
10:48
The future of health care is smart teams,
244
648022
2452
Tương lai của chăm sóc sức khỏe là những nhóm thông minh,
10:50
and you'd better be on that team for yourself.
245
650474
3569
và tốt hơn là bạn nên ở trong nhóm đó vì chính bản thân bạn.
10:54
Now, the last thing that I want to talk to you about
246
654043
2292
Bây giờ, điều cuối cùng tôi muốn nói với các bạn
10:56
is care customization,
247
656335
1240
đó là tùy biến chăm sóc,
10:57
because if you've got care anywhere and you've got care networking,
248
657575
2925
bởi vì nếu chúng ta được chăm sóc ở bất cứ nơi đâu và chúng ta có mạng lưới chăm sóc,
11:00
those are going to go a long way towards improving our health care system,
249
660500
2808
những thứ này sẽ đi một chặng đường dài hướng tới việc cải thiện hệ thống chăm sóc sức khỏe của chúng ta,
11:03
but there's still too much guesswork.
250
663308
3033
tuy nhiên vẫn còn có quá nhiều phỏng đoán.
11:06
Randomized clinical trials were actually invented in 1948
251
666341
4088
Thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiêu thực tế đã được phát minh ra vào năm 1948
11:10
to help invent the drugs that cured tuberculosis,
252
670429
3382
để giúp đỡ phát minh ra các loại thuốc chữa khỏi bệnh lao,
11:13
and those are important things, don't get me wrong.
253
673811
2297
và đây là những điều quan trọng, đừng hiểu sai ý tôi.
11:16
These population studies that we've done have created
254
676108
1865
Các nghiên cứu dân số mà chúng ta đã tiến hành đã tạo ra
11:17
tons of miracle drugs that have saved millions of lives,
255
677973
2579
hàng tấn thuốc kỳ diệu đã cứu sống hàng triệu mạng sống,
11:20
but the problem is that health care
256
680552
2435
nhưng vấn đề là việc chăm sóc sức khỏe
11:22
is treating us as averages, not unique individuals,
257
682987
4080
đề cập đến chúng ta như một mức trung bình, không phải là các cá nhân riêng biệt,
11:27
because at the end of the day,
258
687067
1547
bởi vì cuối mỗi ngày,
11:28
the patient is not the same thing as the population
259
688614
3255
bệnh nhân không giống như là phần dân số
11:31
who are studied. That's what's leading to the guesswork.
260
691869
3278
đã được nghiên cứu. Đó là điều đã dẫn tới các phỏng đoán.
11:35
The technologies that are coming,
261
695147
1838
Các công nghệ đang đến,
11:36
high-performance computing, analytics,
262
696985
2089
máy tính hiệu suất cao, các phân tích,
11:39
big data that everyone's talking about,
263
699074
1917
các dữ liệu lớn mà tất cả mọi người đang nói đến,
11:40
will allow us to build predictive models for each of us
264
700991
2919
sẽ cho phép chúng ta xây dựng các mô hình dự đoán cho mỗi chúng ta
11:43
as individual patients.
265
703910
1954
như là các bệnh nhân riêng lẻ.
11:45
And the magic here is, experiment on my avatar
266
705864
4459
Và điều kỳ diệu ở đây là, thử nghiệm trên hình ảnh đại diện của tôi
11:50
in software, not my body in suffering.
267
710323
4801
là phần mềm vi tính, cơ thể tôi không phải chịu đựng (việc thử nghiệm đó).
11:55
Now, I've had two examples I want to quickly share with you
268
715124
2483
Bây giờ, tôi có hai ví dụ mà tôi muốn chia sẻ nhanh với các bạn
11:57
of this kind of care customization on my own journey.
269
717607
2559
về dạng tùy biến chăm sóc trong cuộc hành trình của riêng tôi.
12:00
The first was quite simple. I finally realized some years ago
270
720166
3177
Ví dụ đầu tiên hơi đơn giản. Tôi cuối cùng cũng đã nhận ra vài năm trước đây
12:03
that all my medical teams were optimizing my treatment for longevity.
271
723343
3877
đó là tất cả đội ngũ y tế của tôi đã tối ưu hóa việc điều trị cho tuổi thọ của tôi.
12:07
It's like a badge of honor to see how long they can get the patient to live.
272
727220
2754
Nó giống như một huy hiệu danh dự cho thấy họ có thể giữ cho các bệnh nhân sống được bao lâu.
12:09
I was optimizing my life for quality of life,
273
729974
3067
Tôi đã được tối ưu hóa cuộc sống của tôi vì chất lượng cuộc sống
12:13
and quality of life for me means time in snow.
274
733041
4380
và chất lượng cuộc sống với tôi có nghĩa là thời gian trong tuyết.
12:17
So on my chart, I forced them to put, "Patient goal:
275
737421
2830
Vì vậy, trong bảng xếp hạng của tôi, tôi buộc họ phải đưa, "Mục tiêu với bệnh nhân:
12:20
low doses of drugs over longer periods of time,
276
740251
3766
liều lượng thuốc thấp qua các giai đoạn thời gian lâu hơn
12:24
side effects friendly to skiing."
277
744017
3246
tác dụng phụ thân thiện với trượt tuyết"
12:27
And I think that's why I achieved longevity.
278
747263
2652
Và tôi nghĩ rằng đó là lý do vì sao tôi có được tuổi thọ.
12:29
I think that time-in-snow therapy was as important
279
749915
2232
Tôi nghĩ rằng liệu pháp điều trị thời gian-trong-tuyết cũng quan trọng
12:32
as the pharmaceuticals that I had.
280
752147
2133
như là những dược phẩm mà tôi đã dùng.
12:34
Now the second example of customization -- and by the way,
281
754280
2315
Bây giờ ví dụ thứ hai của tùy biến-- và nhân tiện,
12:36
you can't customize care if you don't know your own goals,
282
756595
1896
bạn không thể tùy chỉnh chăm sóc nếu bạn không biết mục tiêu của bạn là gì,
12:38
so health care can't know those until you know your own health care goals.
283
758491
3369
nên việc chăm sóc không thể biết được những điều đó cho đến khi bạn biết mục tiêu chăm sóc sức khỏe của bạn là gì.
12:41
But the second example I want to give you is,
284
761860
1712
Nhưng ví dụ thứ hai mà tôi muốn đưa ra cho các bạn đó là,
12:43
I happened to be an early guinea pig,
285
763572
1787
Tôi đã ngẫu nhiên trở thành một trong những con chuột thí nghiệm đầu tiên,
12:45
and I got very lucky to have my whole genome sequenced.
286
765359
3604
và tôi đã rất may mắn khi có toàn bộ hệ thống gen được sắp xếp trình tự.
12:48
Now it took about two weeks of processing
287
768963
2322
Bây giờ mất khoảng 2 tuần xử lý
12:51
on Intel's highest-end servers to make this happen,
288
771285
2124
trên các máy chủ cao cấp nhất của Intel để làm cho điều này xảy ra,
12:53
and another six months of human and computing labor
289
773409
3032
và 6 tháng lao động khác của con người và máy tính
12:56
to make sense of all of that data.
290
776441
2562
để làm cho tất cả các dữ liệu đó có ý nghĩa.
12:59
And at the end of all of that, they said, "Yes,
291
779003
3050
Và cuối cùng của tất cả những việc đó, họ nói rằng, "Vâng,
13:02
those diagnoses of that clash of medical titans
292
782053
2438
những chẩn đoán của cuộc đụng độ giữa những người khổng lồ y tế
13:04
all of those years ago were wrong,
293
784491
2384
tất cả những năm trước đây đều sai,
13:06
and we have a better path forward."
294
786875
2274
và chúng tôi có một con đường tốt hơn tiến về phía trước."
13:09
The future that Intel's working on now is to figure out
295
789149
2385
Tương lai mà bây giờ Intel đang làm việc để chỉ ra rằng
13:11
how to make that computing for personalized medicine
296
791534
2197
làm thế nào để ước tính thuốc cá nhân
13:13
go from months and weeks to even hours,
297
793731
3753
từ vài tháng và vài tuần đến chỉ còn vài giờ,
13:17
and make this kind of tool available,
298
797484
1671
và khiến dạng công cụ này có sẵn,
13:19
not just in the mainframes of tier-one research hospitals around the world,
299
799155
3818
không chỉ trong máy tính của các bệnh viện nghiên cứu hàng đầu trên toàn thế giới,
13:22
but in the mainstream -- every patient, every clinic
300
802973
2806
mà trên máy tính -- tất cả các bệnh nhân, tất cả các phòng khám
13:25
with access to whole genome sequencing.
301
805779
2149
có khả năng tiếp cận với toàn bộ trình tự gien.
13:27
And I tell you, this kind of care customization
302
807928
2343
Và tôi sẽ nói với các bạn, dạng tùy biến chăm sóc này
13:30
for everything from your goals to your genetics
303
810271
2826
cho tất cả mọi thứ từ những mục tiêu của bạn đến sự di truyền
13:33
will be the most game-changing transformation
304
813097
1765
sẽ là quá trình chuyển đổi có thay đổi lớn nhất
13:34
that we witness in health care during our lifetime.
305
814862
3582
mà chúng ta được chứng kiến về sự chăm sóc sức khỏe trong suốt cuộc đời của chúng ta.
13:38
So these three pillars of personal health,
306
818444
2934
Như vậy ba cột trụ của sức khỏe cá nhân này,
13:41
care anywhere, care networking, care customization,
307
821378
2858
chăm sóc bất cứ nơi đâu, mạng lưới chăm sóc, tùy biến chăm sóc,
13:44
are happening in pieces now,
308
824236
1247
bây giờ đang diễn ra từng phần,
13:45
but this vision will completely fail if we don't step up
309
825483
3783
nhưng tầm nhìn này sẽ hoàn toàn thất bại nếu chúng ta không bước lên
13:49
as caregivers and as patients to take on new roles.
310
829266
4001
với vai trò như là những người chăm sóc và các bệnh nhân để tiếp nhận vai trò mới.
13:53
It's what my friend Verna said:
311
833267
1653
Đó là điều mà người bạn Verna của tôi đã nói:
13:54
Wake up and take control of your health.
312
834920
2121
Tỉnh dậy và kiểm soát sức khỏe của bạn.
13:57
Because at the end of the day these technologies
313
837041
1589
Bởi vì đến cuối ngày, các công nghệ này
13:58
are simply about people caring for other people
314
838630
3897
là đơn giản về việc mọi người chăm sóc những người khác
14:02
and ourselves in some powerful new ways.
315
842527
3411
và bản thân chúng ta theo những cách mới đầy mạnh mẽ.
14:05
And it's in that spirit that I want to introduce you
316
845938
1560
Và điều đó nằm trong tinh thần mà tôi muốn giới thiệu với các bạn
14:07
to one last friend, very quickly.
317
847498
2551
một người bạn cũ của tôi, rất nhanh thôi.
14:10
Tracey Gamley stepped up to give me the impossible kidney
318
850049
3867
Tracey Gamley đã bước lên để cho tôi quả thận bất khả thi
14:13
that I was never supposed to have.
319
853916
4681
mà tôi đã không bao giờ được cho là có thể.
14:18
(Applause)
320
858597
15679
(Vỗ tay)
14:34
So Tracey, just tell us a little bit quickly about what the donor experience was like with you.
321
874992
4357
Tracey, chỉ cần cho chúng tôi biết một chút rất nhanh về kinh nghiệm hiến tặng là như thế nào với bạn.
14:39
Tracey Gamley: For me, it was really easy.
322
879349
1884
Tracey Gamley: Với tôi, việc đó thực sự rất dễ dàng.
14:41
I only had one night in the hospital.
323
881233
1951
Tôi chỉ mất một đêm ở bệnh viện.
14:43
The surgery was done laparoscopically,
324
883184
1704
Ca phẫu thuật được tiến hành nội soi,
14:44
so I have just five very small scars on my abdomen,
325
884888
3206
nên tôi chỉ có năm vết sẹo rất nhỏ trên bụng,
14:48
and I had four weeks away from work
326
888094
2039
và tôi nghỉ làm 4 tuần
14:50
and went back to doing everything I'd done before
327
890133
1883
và quay trở lại làm tất cả mọi việc mà tôi đã làm trước đó
14:52
without any changes.
328
892016
1516
mà không có bất cứ sự thay đổi nào.
14:53
ED: Well, I probably will never get a chance to say this to you
329
893532
2986
ED: Vâng, tôi có lẽ sẽ không bao giờ có cơ hội nói điều này với bạn
14:56
in such a large audience ever again.
330
896518
2459
trước số lượng khán giả lớn như vậy nữa.
14:58
So "thank you" feel likes a really trite word,
331
898977
2787
Vì vậy "Cảm ơn bạn" có cảm giác giống như một từ thực sự nhàm chán,
15:01
but thank you from the bottom of my heart for saving my life.
332
901764
2462
nhưng cảm ơn bạn từ sâu thẳm trái tim tôi vì đã cứu sống tôi.
15:04
(Applause)
333
904226
5883
(Vỗ tay)
15:10
This TED stage and all of the TED stages
334
910109
2449
Sân khấu này của TED và tất cả các sân khấu khác của TED
15:12
are often about celebrating innovation
335
912558
2726
thường giới thiệu các đổi mới
15:15
and celebrating new technologies,
336
915284
1109
và giới thiệu các công nghệ mới,
15:16
and I've done that here today,
337
916393
2285
và tôi vừa làm điều đó hôm nay,
15:18
and I've seen amazing things coming from TED speakers,
338
918678
2329
và tôi vừa mới thấy những điều tuyệt vời đến từ các diễn giả của TED,
15:21
I mean, my gosh, artificial kidneys, even printable kidneys, that are coming.
339
921007
4033
Ý tôi là, chúa ơi, thận nhân tạo, thậm chí là những quả thận có thể in được, đang xuất hiện.
15:25
But until such time that these amazing technologies
340
925040
3181
Nhưng cho tới thời điểm các công nghệ tuyệt vời này
15:28
are available to all of us, and even when they are,
341
928221
3038
có thể có sẵn cho tất cả chúng ta, và thậm chí khi chúng đã sẵn sàng,
15:31
it's up to us to care for, and even save, one another.
342
931259
4427
còn tùy thuộc vào chúng ta để có thể chăm sóc, và thậm chí cứu sống một người khác.
15:35
I hope you will go out and make personal health happen
343
935686
2438
Tôi hy vọng các bạn sẽ ra ngoài và chăm sóc sức khỏe cá nhân
15:38
for yourselves and for everyone. Thanks so much.
344
938124
3928
cho chính bản thân các bạn và cho tất cả mọi người. Cảm ơn rất nhiều.
15:42
(Applause)
345
942052
4647
(Vỗ tay)
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7