Louise Fresco on feeding the whole world

Louise Fresco tüm dünyayı doyuruyor.

Çeviri: Selda Esen Gözden geçirme: osman oguz ahsen

I'm not at all a cook.

Ben bir aşçı değilim

So don't fear, this is not going to be a cooking demonstration.

Endişelenmeyin, bu yemek pişirme gösterisine dönüşmeyecek.

But I do want to talk to you about something

Ama ben hepinizin sevgiğini düşündüğüm...

that I think is dear to all of us.

...bir konu hakkında konuşmak istiyorum.

And that is bread -- something which is as simple

Bu bir ekmek -- bizim için basit ve ...

as our basic, most fundamental human staple.

... insanlık için de en temel gıda.

And I think few of us spend the day

Ve bence çok azımız gününü...

without eating bread in some form.

...ekmek yemeden geçiriyor.

Unless you're on one of these Californian low-carb diets,

Şu düşük karbonhidratlı Kaliforniya diyetlerinden...

bread is standard.

... birtanesini yapmıyorsanız, ekmek standarttır.

Bread is not only standard in the Western diet.

Ekmek sadece batı diyetlerinde standart değildir.

As I will show to you, it is actually

Size göstereceğim gibi, ekmek aslında...

the mainstay of modern life.

...modern yaşamın temel besin kaynağıdır.

So I'm going to bake bread for you.

Şimdi, sizin için ekmek pişireceğim.

In the meantime I'm also talking to you,

Bu arada bir yandan sizinle konuşacağım için,...

so my life is going to be complicated. Bear with me.

...hayatım karmakarışık olacak. Bana sabır gösterin.

First of all, a little bit of audience participation.

Öncelikle, biraz izleyici katılımı.

I have two loaves of bread here.

Burada iki tane somun ekmek var.

One is a supermarket standard:

Birisi süper market ölçüsünde...

white bread, pre-packaged,

...hazır ambalajlı beyaz ekmek,...

which I'm told is called a Wonderbread.

...bana "harika ekmek" adı altında söylenen...

(Laughter)

(Gülüşmeler)

I didn't know this word until I arrived.

Bu kelimeyi buraya gelene kadar bilmiyordum.

And this is more or less,

Ve bu hemen hemen...

a whole-meal, handmade,

...tam unlu ev yapımı, ...

small-bakery loaf of bread.

...küçük fırın somun ekmeği.

Here we go. I want to see a show of hands.

Hadi bakalım. Elleri görmek istiyorum.

Who prefers the whole-meal bread?

Kimler kepek ekmeğini tercih ediyor?

Okay let me do this differently. Is anybody preferring the Wonderbread at all?

Pekala bunu biraz farklı bir şekilde yapalım. Harika ekmeyi tercih eden kimse var mı?

(Laughter)

(Gülüşmeler)

I have two tentative male hands.

İki tane çekimser erkek eli görüyorum.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Okay, now the question is really,

Peki, şimdi soru gerçekten de...

why is this so?

...neden bu böyle?

And I think it is because

Bence bunun sebebi...

we feel that this kind of bread

...bu çeşit ekmeğin...

really is about authenticity.

...gerçekten de güvenilir olduğunu düşünmemizden dolayı.

It's about a traditional way of living.

Bu geleneksel yaşam biçimiyle alakalı.

A way that is perhaps more real, more honest.

Belki de daha gerçek, daha güvenilir bir yol.

This is an image from Tuscany, where we feel

Toskana'dan bu görüntü, bize hala...

agriculture is still about beauty.

...tarımın güzel olduğunu hissettiriyor.

And life is really, too.

Ve hayat da gerçek.

And this is about good taste, good traditions.

Ve bu iyi bir damak tadı ve gelenekle alakalı.

Why do we have this image?

Neden böyle bir fikre sahibiz?

Why do we feel that this is more true than this?

Neden bunun diğerinden daha doğru olduğunu hissederiz?

Well I think it has a lot to do with our history.

Ben daha çok tarihimizle ilgili olduğunu düşünüyorum.

In the 10,000 years since agriculture evolved,

10.000 yıl içerisinde tarımın gelişmiş olmasından dolayı...

most of our ancestors have actually been agriculturalists

...atalarımızın çoğunun aslında tarımcı olması ya da...

or they were closely related to food production.

...yiyecek-gıda üretimi ile yakından alakalı olmalarıdır.

And we have this mythical image

Ve bizler, geçmişte kırsal alanlarda yaşamanın...

of how life was in rural areas in the past.

... nasıl olduğuna dair şu efsanevi fikre sahibiz.

Art has helped us to maintain that kind of image.

Sanat bu tür fikri sürdürmede yardımcı olmaktadır.

It was a mythical past.

Bu efsanevi bir geçmiştir.

Of course, the reality is quite different.

Elbette, gerçek oldukça farklı.

These poor farmers

Kendi elleri veya hayvanları ile tarlada çalışan bu...

working the land by hand or with their animals,

fakir çiftçiler, bugün Batı Afrikadaki...

had yield levels that are comparable

...en fakir çiftçilerle...

to the poorest farmers today in West Africa.

...karşılaştırılabilir ürüne seviyesine sahipler.

But we have, somehow,

Her nasılsa, son bir kaç yüzyıl...

in the course of the last few centuries, or even decades,

... ya da onlarca yıl içerisinde

started to cultivate an image of

...geçmişteki efsanevi, kırsal zirai şekli ile...

a mythical, rural agricultural past.

...tarim yapmaya başladık.

It was only 200 years ago

Endüstriyel devrimin olması...

that we had the advent of the Industrial Revolution.

...sadece 200 sene önceydi.

And while I'm starting to make some bread for you here,

Ve ben burada sizler için biraz ekmek yapmaya başlarken...

it's very important to understand

...bu devrimin bizim için ne yaptığını...

what that revolution did to us.

...anlamak da çok önemli.

It brought us power. It brought us mechanization, fertilizers.

Bize güç getirdi. Bize makineleşmeyi ve gübreyi getirdi.

And it actually drove up our yields.

Ve bu da aslın da mahsul miktarımızı yukarı çekti.

And even sort of horrible things, like picking beans by hand,

Ve hatta bu tür berbat şeyler bile, ...

can now be done automatically.

...şimdi otomatik olarak yapılabiliyor.

All that is a real, great improvement, as we shall see.

Gördüğünüz üzere tüm bu gerçek, büyük bir gelişmedir.

Of course we also, particularly in the last decade,

Elbette biz de, son on yıl içerisinde,...

managed to envelop the world

...küresel ticaretin boyunduruğunda...

in a dense chain of supermarkets,

...oldukça çok süper marketler zinciri ile

in a chain of global trade.

...dünya'yı yoğun bir şekilde sardık.

And it means that you now eat products,

Ve bu da tüm dünyadan gelen ürünleri...

which can come from all around the world.

...yiyebileceğiniz anlamına geliyor.

That is the reality of our modern life.

Bu modern hayatın gerçeğidir.

Now you may prefer this loaf of bread.

Şimdi bu ekmeği tercih edebilirsiniz.

Excuse my hands but this is how it is.

Ellerim kusuruna bakmayın ama bu, bu şekilde olur.

But actually the real relevant bread,

Ancak aslında tarihi gerçek ekmek,...

historically, is this white Wonder loaf.

...bu beyaz harika somundur.

And don't despise the white bread

Ve beyaz ekmekten nefret etmeyin...

because it really, I think,

...çünkü bence...

symbolizes the fact that bread and food

...hepimiz için ekmeğin ve yiyeceğin...

have become plentiful and affordable to all.

...bereketli ve ekonomik olduğunu düşünüyorum.

And that is a feat that we

Ve bu nimetin biz gerçekten de...

are not really conscious of that much.

...pek farkında değiliz.

But it has changed the world.

Ama bu, dünya değiştirdi.

This tiny bread that is tasteless in some ways

Bazı açılardan bir bakıma lezzetsiz ve...

and has a lot of problems

...pek çok probleme sahip olan bu küçük ekmek...

has changed the world.

...dünya'yı değiştirmiştir.

So what is happening?

Peki ne olmakta?

Well the best way to look at that is to do a tiny bit of simplistic statistics.

Bunu en iyi anlamanın yolu, küçük, basit bir istatistik yapmaktır.

With the advent of the Industrial Revolution

Sanayi devriminin gelişmesiyle...

with modernization of agriculture

...son on yıl içinde tarım modernizasyonu...

in the last few decades, since the 1960s,

...1960 lardan günümüze kişi başına düşen...

food availability, per head, in this world,

...gıda kullanılabilirliliği...

has increased by 25 percent.

...yüzde 25 oranında arttı.

And the world population in the meantime has doubled.

Ve bu arada dünya nüfusunun iki katına çıkmıştır.

That means that we have now more food available

Bunun anlamı insanlık tarihinden öncesine göre ...

than ever before in human history.

...günümüzde hiç olmadığı kadar bol yiyeceğe sahibiz.

And that is the result, directly,

Ve bu da artan ölçekte üretim hacmimizin...

of being so successful

...bu kadar başarılı olmasının...

at increasing the scale and volume of our production.

...direkt bir sonuçtur.

And this is true, as you can see, for all countries,

Gördüğünüz gibi bu tüm ülkeler için doğrudur, ...

including the so-called developing countries.

...gelişmekte olan ülkeler de dahil olmak üzere.

What happened to our bread in the meantime?

Bu arada bizim ekmeğe ne oldu?

As food became plentiful here,

Yiyecekler burada verimli olmuştur ve bu ayrıca...

it also meant that we were able to decrease

bizim tarım çalışanlarının sayısını yüksek gelirli ülkelerdeki...

the number of people working in agriculture

...çalışan nüfusun ortalama %5 ya da...

to something like, on average, in the high income countries,

...daha az olmasına benzer bir ortalama ile...

five percent or less of the population.

...azaltabileceğimiz anlamına da gelmekteydi.

In the U.S. only one percent of the people are actually farmers.

Amerika'da sadece insanların yüzde biri çiftçidir.

And it frees us all up to do other things --

Ve bu hepimizi tüm diğer şeylere karşı özgür kılmakta...

to sit at TED meetings and not to worry about our food.

...TED buluşmalarında oturak ve yiyecek hakkında endişe etmemek gibi.

That is, historically, a really unique situation.

Bu tarihsel olarak, gerçekten eşsiz bir durumdur.

Never before has the responsibility to feed the world

Dünya'yı besleme sorumluluğu daha önce...

been in the hands of so few people.

...hiç bukadar az insanın elinde olmamıştı.

And never before have so many people

Ve daha önce bu kadar çok insan...

been oblivious of that fact.

...bu gerçekten habersiz olmamıştı.

So as food became more plentiful, bread became cheaper.

Böylece yemek daha bol oldu, ekmek ucuzlamaya başladı.

And as it became cheaper, bread manufacturers decided to add in all kinds of things.

Evet daha ucuz olmaya başladı, ekmek üreticeleri her türlü şeyi eklemeye karar verdi.

We added in more sugar.

Daha çok şeker ekledik.

We add in raisins and oil and milk

Kaloriyi desteklemek için basit gıda türleri olan...

and all kinds of things to make bread,

...kuru üzüm, süt, ve yağı...

from a simple food into kind of a support for calories.

...ekmek yapımında kullandık.

And today, bread now is associated with obesity,

Ve bugün, ekmek gariptir bir şekilde...

which is very strange.

...obezite ile ilişkilendiriliyor.

It is the basic, most fundamental food

Bu basittir, en temel gıda...

that we've had in the last ten thousand years.

...son on bin yılda ekmek olmuştur.

Wheat is the most important crop -- the first crop we domesticated

Günümüzde uygarlaştılılan ve yetiştilmeye devam ...

and the most important crop we still grow today.

...edilen buğday en önemli üründür.

But this is now this strange concoction

Fakat bu şimdi yüksek kalorili...

of high calories.

...garip bir karışımdır.

And that's not only true in this country,

Ve bu sadece bu ülke için geçerli değil...

it is true all over the world.

...tüm dünyada geçerlidir.

Bread has migrated to tropical countries,

Orta sınıfın yediği françalı ve...

where the middle classes now eat French rolls and hamburgers

...hamburger ekmeğine...

and where the commuters

...pirinç unu ve nişasta kullanarak...

find bread much more handy to use

...onu daha kullanışlı hale getirip...

than rice or cassava.

...tropikal ülkelere gönderdik.

So bread has become from a main staple,

Böylece ekmek...

a source of calories

...kalorinin kaynağı olan...

associated with obesity

...obezite araştırmaları...

and also a source of modernity,

...ve çağdaşlığın kaynağı olan...

of modern life.

...modern yaşamın temeli oldu.

And the whiter the bread, in many countries, the better it is.

Ekmeğin daha beyaz olması, bir çok ülkede, çok daha iyidir.

So this is the story of bread as we know it now.

Şimdi ekmeğin hikayesini biliyoruz.

But of course the price of mass production

Fakat elbette, seri üretimin maliyetleri...

has been that we moved large-scale.

...bizi daha geniş alanlara töneltmiştir.

And large-scale has meant destruction of many of our landscapes,

Ve bu geniş alanlara geçiş, doğal yeşil alanlarımızın ve biyolojik...

destruction of biodiversity --

çeşitliliğimizin yok olması anlamınına gelir-- Ve hala...

still a lonely emu here

...elimizde kalan yeşil bölge...

in the Brazilian cerrado soybean fields.

...Brezilya'nın korumaya almış olduğu soya tarlalarıdır.

The costs have been tremendous --

Doğal yaşam alanımızdaki tahrip, su kirliliği ve bunun gibi...

water pollution, all the things you know about, destruction of our habitats.

... bildiğimiz bir çok felaketlerin maliyeti çok yüksek olmuştur.

What we need to do is to go back to understanding what our food is about.

İhtiyacımız olan şey yiyeceklerimize ne yaptığımızı anlamak için geçmişe dönmek.

And this is where I have to query all of you.

Ve bunun için hepinizi sorgulamak zorundayım.

How many of you can actually tell wheat apart from other cereals?

Kaçınız buğday dışında diğer tahılları söyleyebilirsiniz?

How many of you actually can make a bread

Kaçınız bir ekmek makinası olmadan...

in this way, without starting with a bread machine

...ya da bir paket un olmadan...

or just some kind of packaged flavor?

...ekmek yapabilirsizin?

Can you actually bake bread? Do you know how much a loaf of bread actually costs?

Ekmek yabilir misiniz? Bir ekmeğin maliyetinin ne kadar olduğunu biliyor musunuz?

We have become very removed

Gerçekte ekmeğize ne olduğunun...

from what our bread really is,

...çok uzağındayken...

which, again, evolutionarily speaking,

...evrimsel bir konuşma...

is very strange.

...yapmak çok garip.

In fact not many of you know that

Ekmeğin bir Avrupa icadı olmadığını...

our bread, of course, was not a European invention.

...bir çoğunuz aslında bilmiyor.

It was invented by farmers in Iraq

Ekmek Suriye ve Iraktaki...

and Syria in particular.

...çiftçiler tarafından icad edildi.

The tiny spike on the left to the center

Bu küçük başak soldan merkeze doğru...

is actually the forefather of wheat.

...buğdayın atasıdır.

This is where it all comes from,

On bin yıl önce ekmek yoluyla gelen...

and where these farmers who actually, ten thousand years ago,

...bu çiftçiler aslında kimdir ve , ...

put us on the road of bread.

... nereden geldiğidir..

Now it is not surprising

Şimdi büyük hacimli kitlesel...

that with this massification and large-scale production,

...üretim ile tersine bir hareketin ortaya...

there is a counter-movement that emerged --

...ıkması ve bunun burada Kaliforniya'da...

very much also here in California.

olması şaşırtıcı değildir.

The counter-movement says, "Let's go back to this.

Karşı hareket " geri dönelim" diyor.

Let's go back to traditional farming.

Geleneksel tarıma geri dönelim.

Let's go back to small-scale, to farmers' markets,

Çiftçi pazarları, küçük fırınlar ve bu tür yerler için...

small bakeries and all that." Wonderful.

...küçük ölçekte geri dönüş yapalım. Harika.

Don't we all agree? I certainly agree.

Aynı fikirde değil miyiz? Kesinlikle katılıyorum.

I would love to go back to Tuscany

Bu tür geleneksel tespitler, güzel yemekler...

to this kind of traditional setting,

... ve gastronomi için Toskana'ya...

gastronomy, good food.

...geri dönmek isterdi.

But this is a fallacy.

Ama bu yalış bir inanıştır.

And the fallacy comes from idealizing

Ve bu yanlış düşünce geçmişimizde unutmuş, ...

a past that we have forgotten about.

... olduğumuz ideallerimizden geliyor.

If we do this, if we want to stay with traditional small-scale farming

Bunu yaparsak, yani geleneksel küçük çiftçilile yetinirsek...

we are going, actually, to relegate

...aslında bu zavallı çiftçileri ve...

these poor farmers and their husbands --

...onların kocalarını yoksulluğa mahkum edeceğiz...

among whom I have lived for many years,

...ben bu çiftçiler arasında yıllarca elektirik olmadan...

working without electricity and water, to try to improve their food production --

...yaşadım ve üretimin daha iyi hale getirilmesine...

we relegate them to poverty.

...katkıda bulunmaya çalıştım.

What they want are implements

İstedikleri şey üretimlerini artırmak için...

to increase their production:

...tarım aletleridir:

something to fertilize the soil,

...bu da ekinlerni korumak, toprağın...

something to protect their crop and to bring it to a market.

verimini artırmak ve pazara getirmek içindir.

We cannot just think that small-scale

Dünya gıda sorununa küçük çaplı ...

is the solution to the world food problem.

... düşünerek bir çözüm düşünemiyorum.

It's a luxury solution for us who can afford it,

Bu bize göre lüks bir çözüm olabilir,

if you want to afford it.

Eger bunu göze almak istiyorsanız.

In fact we do not want this poor woman

Aslında biz bu zavallı kadının arazi ...

to work the land like this.

... işinde çalışmasını istemeyiz.

If we say just small-scale production,

Eğer küçük çaplı üretime eğilimi olan ...

as is the tendency here,

... yerel gıda yollarına geri dönmek ...

to go back to local food means that a poor man like Hans Rosling

... için fakir biri olan Hans Rosling gibi ...

cannot even eat oranges anymore

... bir adam bile daha fazla portakal yemez, ...

because in Scandinavia we don't have oranges.

...çünkü İskandinavya'da portakalımız yoktur.

So local food production is out.

Bu yüzden yerel üretim kalmadı.

But also we do not want

Kırsal kesimlerde yoksulluğu, ...

to relegate to poverty in the rural areas.

... yerinden etmek istiyoruz.

And we do not want to relegate

Ve, kent yoksullarının açlık ...

the urban poor to starvation.

... çekmelerini istemiyoruz.

So we must find other solutions.

Bu yüzden başka çözümler bulmak gerekir..

One of our problems is that world food production

Sorunlardan biri, dünya gıda üretiminin ...

needs to increase very rapidly --

... 2030 yılana kadar ...

doubling by about 2030.

... iki katına çok hızlı bir şekilde arttırılması gerekiyor.

The main driver of that is actually meat.

Bunun ana sürücüsü aslında ettir.

And meat consumption in Southeast Asia and China in particular

Ve özellikle Güneydoğu Asya ve Çin'de et tüketimi, ...

is what drives the prices of cereals.

... tahıl fiyatlarını çalıştıran şeydir.

That need for animal protein is going to continue.

Bu hayvansa protein ihtiyacı devam edecektir.

We can discuss alternatives in another talk, perhaps one day,

Belki bir gün başka bir konuşmada alternatifleri tartışabiliriz, ...

but this is our driving force.

... ama bu itici gücümüzdür.

So what can we do?

Ne yapabiliriz?

Can we find a solution to produce more?

Daha fazla üretmek için bir çözüm bulabilir miyiz?

Yes. But we need mechanization.

Evet. Ama makineleşmeye ihtiyacımız var.

And I'm making a real plea here.

Ve ben burada gerçek bir savunma yapıyorum.

I feel so strongly that you cannot ask a small farmer

Küçük bir çiftçiye arazi çalışmasında ...

to work the land and bend over to grow a hectare of rice,

... çok güçlü hissetmesi ve bir hektarlık pirinç ...

150,000 times, just to plant a crop and weed it.

... 150,000 kez eğildiğinde sadece bitki ve ot olur.

You cannot ask people to work under these conditions.

İnsanların bu koşullar altında çalışmalarını istememelisiniz.

We need clever low-key mechanization

Sahip olduğumuz büyük ölçekli makineleşme ...

that avoids the problems of the large-scale mechanization that we've had.

... sorunlarını önleyen akıllı makinelenmeye ihtiyacımız vardır.

So what can we do?

Bunun için ne yapabiliriz?

We must feed three billion people in cities.

Şehirlerde üç milyar insanın beslenmesi gerekiyor.

We will not do that through small farmers' markets

Küçük çiftçilerin marketleri aracılığıyla bunu yapmayacağız, ...

because these people have no small farmers' markets at their disposal.

... çünkü, bu insanların emrinde küçük çiftçi marketleri yok.

They have low incomes. And they benefit

Düşük gelirliler. Ve ucuz, ekonomik, ...

from cheap, affordable, safe and diverse food.

... güvenli ve çeşitli gıdalardan yararlanırlar.

That's what we must aim for in the next 20 to 30 years.

Önümüzdeki 20 ile 30 yıl içinde amaçladığımız şeydir.

But yes there are some solutions.

Ama, evet bazı çözümler vardır.

And let me just do one simple conceptual thing:

Basit bir kavramsal şey yapalım: ...

if I plot science as a proxy

... bir vekil sıfatıyla, üretim sürecinin ve ...

for control of the production process and scale.

... ölçeğinin kontrolu için komple kurarsam.

What you see is that we've started

Geleneksel tarımla sol köşeden başladığım ...

in the left-hand corner with traditional agriculture,

... küçük ölçekli ve düşük kontrol ...

which was sort of small-scale and low-control.

... sıralanmasında siz ne görüyorsunuz.

We've moved towards large-scale and very high control.

Büyük ölçekli ve çok yüksek kontrole doğru hareket ettik.

What I want us to do is to keep up the science and even get more science in there

Yapmak istediğim şey bilime ayak uydurmaktır ve hatta orada daha fazla bilime erişmektir, ...

but go to a kind of regional scale --

... ama bölgesel ölçeğin bir çeşidine, ...

not just in terms of the scale of the fields,

... sadece terimlerin alan ölçeklerine gitmesidir, ...

but in terms of the entire food network.

... ama tüm gıda ağları terimlerindedir.

That's where we should move.

Bu nedenler hareket etmeliyiz.

And the ultimate may be, but it doesn't apply to cereals,

Tahıllar için geçerli değildir, ...

that we have entirely closed ecosystems --

... ekosistemlerin tamamen kapalı olduğunda ...

the horticultural systems right at the top left-hand corner.

... bahçecilik sistemlerinde sol üst köşede aşırı olabilir.

So we need to think differently about agriculture science.

Bu yüzden tarım bilimi hakkında farklı düşünmemiz gerekir.

Agriculture science for most people -- and there are not many farmers

Tarım bilimi çoğu insan için ...

among you here --

... -- ve burada aranızda bir çok çiftçi yok,-- ...

has this name of being bad,

... kötü bir isim olan ..

of being about pollution, about large-scale,

... kirlilik hakkında, büyük bir ölçeği ...

about the destruction of the environment.

... çevre kirliliği hakkındadır.

That is not necessary.

Bu gerekli değil.

We need more science and not less. And we need good science.

Daha çok teknik gerekir. Ve iyi bilime ihtiyacımız var.

So what kind of science can we have?

Peki ne tür bir bilim olabilir?

Well first of all I think

İlk olarak düşündüğüm şey, ...

we can do much better on the existing technologies.

...mevcut olan teknolojide daha iyisini yapabiliriz.

Use biotechnology where useful,

Özellikle böcekler ve hastalıklara direnç ...

particularly in pest and disease resistance.

... sağlayan bioteknolojiyi kullanın.

There are also robots, for example,

Robotlar da vardır, örneğin, ...

who can recognize weeds

... yarım inçlik ayrıştırıcılarla, ..

with a resolution of half an inch.

... yabani otları tanıyabiliriz.

We have much cleverer irrigation.

Akıllı sulama sistemlerimiz var.

We do not need to spill the water if we don't want to.

İstemiyorsanız su dökmenize gerek yok.

And we need to think very dispassionately

Küçük ve büyük ölçeğin ...

about the comparative advantages

...karşılaştırmalı avantajları hakkında ...

of small-scale and large-scale.

... tarafsız bir şekilde düşünmemiz gerekir.

We need to think that land is multi-functional.

Arazinin çok fonksiyonlu olduğunu düşünmeliyiz

It has different functions.

Faklı işlevlere sahiptir.

There are different ways in which we must use it --

Yerleşim için, doğa için ve tarım amaçlı ...

for residential, for nature, for agriculture purposes.

... kullanmamız gereken farklı yollar vardır.

And we also need to re-examine livestock.

Ve çiftlik hayvanlarını da yeniden incelememiz gerekir.

Go regional and go to urban food systems.

Bölgesel ve kentel gıda sistemlerine gidilmeli.

I want to see fish ponds in parking lots and basements.

Park yerlerinde ki balık havuzlarını ve bodrum katlarını görmek istiyorum.

I want to have horticulture

Bahçecilik ve yerleşim alanlarının ...

and greenhouses on top of residential areas.

... üzerine seralar istiyorum.

And I want to use the energy that comes from those greenhouses

Bu seralardan ve yerleşim yerlerimizi ...

and from the fermentation of crops

... ısıtmak için ...

to heat our residential areas.

... enerjiyi kullanmak istiyorum.

There are all kinds of ways we can do it.

Bunu yapmanın çeşitli yolları vardır.

We cannot solve the world food problem

Biyolojik tarım kullanarak, ...

by using biological agriculture.

... dünya gıda sorununda çözüm bulamayız.

But we can do a lot more.

Ama çok daha fazlasını yapabiliriz.

And the main thing that I would really ask all of you

Ve gerçekten hepinizden istediğim esas şey,

as you go back to your countries, or as you stay here:

... ülkelerinize geri dönmeniz ya da burada kalarak, ...

ask your government for an integrated food policy.

... hükümetden entegre olmuş gıda poliçesi istemeniz.

Food is as important as energy,

Gıda enerji, güvenlik ...

as security, as the environment.

... ve çevre gibi önemlidir.

Everything is linked together.

Her şey birbirine bağlıdır.

So we can do that. In fact in a densely populated country

Bu yüzden bunu yapabiliriz. Hollanda da olan ...

like the River Delta, where I live in the Netherlands,

... River Delta gibi yoğun nüfuslu ...

we have combined these functions.

... bir ülkede bu işlevler birleştirildi.

So this is not science fiction. We can combine things

Bu bilim kurgu değildir. Bir şeylerin ...

even in a social sense of making

... sosyal algı yapılmasında, ...

the rural areas more accessible to people --

... kırsal alanlardaki insanların evlerinde daha kolay ...

to house, for example, the chronically sick.

... erişebilmesi için birleştirebiliriz, örneğin, kronik hastalık.

There is all kinds of things we can do.

Envai çeşit yapabileceğimiz bir şeyler vardır.

But there is something you must do. It's not enough for me to say,

Ama yapmanız gereken birşey var. Bunu söylemek benim için...

"Let's get more bold science into agriculture."

...yeterli degil, ''Tarımda daha cesur teknikler kullanalım.''

You must go back

Geri dönmelisiniz ...

and think about your own food chain.

... ve kendi gıda zinciriniz hakkında düşünmelisiniz.

Talk to farmers. When was the last time

Çiftçilerle konuşun. En son ne zaman ...

you went to a farm and talked to a farmer?

... bir çiftliğe gidip bir çiftçiyle konuştunuz?

Talk to people in restaurants.

Restaurantlarda insanlarla konusun.

Understand where you are in the food chain,

Yiyeceklerin nereden geldiğini, ...

where your food comes from.

... gıda zincirinin nerede olduğunu öğrenin.

Understand that you are part

Bu muthiş zincirin ...

of this enormous chain of events.

... bir parçası olduğunuzu anlayın.

And that frees you up to do other things.

Başka seyler yapmak için kafanızı boşaltın.

And above all, to me, food is about respect.

Ve herşeyden önce, gıda saygı ile ilgilidir.

It's about understanding, when you eat,

Yediğiniz zaman, bu konu anlaşılıyor, ...

that there are also many people who are still in this situation,

... günlük yiyecekleri için hala mücadele eden ...

who are still struggling for their daily food.

... bir çok kişinin bu durumda olduğunu.

And the kind of simplistic solutions that we sometimes have,

Ve basit çözüm türlerini bazen çözüm ...

to think that doing everything by hand

... bunu elle yaparken herşeyi düşünmek ...

is going to be the solution,

... zorunda olabiliriz ve bu gerçekten ...

is really not morally justified.

... ahlaka dayalı değildir.

We need to help to lift them out of poverty.

Fakirlikten çekip almaya yardım etmemiz gerekir.

We need to make them proud of being a farmer

Çiftçi olmaktan gurur duymalarını sağlamalıyız, ...

because they allow us to survive.

... çünkü hayatta kalmamıza izin veriyorlar.

Never before, as I said,

Daha önce de dediğim gibi, ...

has the responsibility for food

... ellerinde çok az sayıda yiyecek bulunduğu için ...

been in the hands of so few.

... sorumlulukları vardır.

And never before have we had the luxury

Ve daha önce, hafife alma ...

of taking it for granted

... lüksüne sahiptik, ...

because it is now so cheap.

... çünkü artık daha ucuz.

And I think there is nobody else who has expressed

Ve, bence, hiç kimse, yiyecek fikrini bana, ...

better, to me, the idea that food, in the end,

... sonunu, kendi geleneğinde, ...

in our own tradition, is something holy.

... kutsal birşey olduğunu daha iyi ifade edemez.

It's not about nutrients and calories.

Besleyici öğeler ve kalori ile ilgili değildir.

It's about sharing. It's about honesty. It's about identity.

Paylaşma ile ilgili. Dürüstlükle ilgili. Kimlikle ilgili.

Who said this so beautifully was Mahatma Gandhi,

75 yıl önce, güzel bir şekilde ekmek hakkında konuşanın, ...

75 years ago, when he spoke about bread.

... Mahatma Gandhi olduğunu kim söylerdi.

He did not speak about rice, in India. He said,

Hindistan'da pirinç hakkında konuşmadı. Dedi ki, ...

"To those who have to go without two meals a day,

... '' Tanrı, bir günde iki öğün yemek olmadan ...

God can only appear as bread."

... gitmek zorunda olanlar için, sadece ekmek gibi görünebilir. ''

And so as I'm finishing my bread here --

Ve ekmeğim burda bitiyor--

and I've been baking it, and I'll try not to burn my hands.

... ve onu fırından alıyorum, ellerimi yakmamayı deneyeceğim.

Let me share

Burada, ilk sırada ...

with those of you here in the first row.

... olan sizinle deneyelim.

Let me share some of the food with you.

Bazı yiyecekleri sizlerle paylaşıyorum.

Take some of my bread.

Ekmeğimden biraz alın.

And as you eat it, and as you try it --

Yiyin, ve deneyin, ...

please come and stand up.

... lütfen kalkın ve gelin.

Have some of it.

Bundan biraz var.

I want you to think that every bite connects you

Size her bir lokmanın

to the past and the future:

... geçmişe ve geleceğe bağlı olduğunu düşündürmek istiyorum; ...

to these anonymous farmers,

... bu isimsiz çiftçilerin ...

that first bred the first wheat varieties;

... ilk yetiştirilen ilk buğday çeşitlerini ...

and to the farmers of today,

... bugünün çiftçileri ...

who've been making this. And you don't even know who they are.

... yapıyor. Ve siz, onların kim olduklarını bilmiyorsunuz.

Every meal you eat

Yediğiniz her yemek, ...

contains ingredients from all across the world.

... dünyadaki tüm besin öğelerini içerir.

Everything makes us so privileged,

Bizi herşeyden ayrıcalıklı kılan, ...

that we can eat this food, that we don't struggle every day.

... bu yiyecekleri mücadele vermeden hergün yiyebiliyor olmamızdır.

And that, I think,

Ve bu, bence, ...

evolutionarily-speaking is unique.

...benzersiz evrimsel konuşmadır.

We've never had that before.

Bundan önce hiç sahip değildik.

So enjoy your bread.

Ekmeğinizin tadını çıkarın.

Eat it, and feel privileged.

Ekmeği yiyin ve kendinizi ayrıcalıklı hissedin.

Thank you very much.

Çok teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)