There's no such thing as not voting | Eric Liu

Çeviri: Ramazan Şen Gözden geçirme: Yunus ASIK

Why bother?

Neden uğraşayım?

The game is rigged.

Oyun hileli.

My vote won't count.

Oyum sayılmayacak.

The choices are terrible.

Seçimler berbat.

Voting is for suckers.

Oy vermek enayilerin işi.

Perhaps you've thought some of these things.

Belki bunları düşünmüşsünüzdür.

Perhaps you've even said them.

Belki söylemişsinizdir bile.

And if so, you wouldn't be alone, and you wouldn't be entirely wrong.

Ve eğer öyleyse, yalnız değilsiniz ve tamamen haksız da sayılmazsınız.

The game of public policy today is rigged in many ways.

Bugün kamu politikası oyunu birçok yönden şikeli.

How else would more than half of federal tax breaks

Yoksa federal vergi muafiyetinin yarısından fazlası

flow up to the wealthiest five percent of Americans?

nasıl en zengin Amerikalıların yüzde beşine akacak?

And our choices indeed are often terrible.

Ve seçimlerimiz de çoğu zaman berbat.

For many people across the political spectrum,

Siyasi yelpazede birçok kişi için,

Exhibit A is the 2016 presidential election.

A sergisi 2016 başkanlık seçimidir.

But in any year, you can look up and down the ballot

Fakat herhangi bir yılın seçim sandıklarına bakabilir

and find plenty to be uninspired about.

ve sönük pek çok şey görebilirsiniz.

But in spite of all this, I still believe voting matters.

Fakat tüm bunlara rağmen, oy vermenin önemli olduğunu düşünüyorum.

And crazy as it may sound,

Ve kulağa çılgınca gelebilir ama

I believe we can revive the joy of voting.

oy vermeyi zevkli hâle getirebileceğimize inanıyorum.

Today, I want to talk about how we can do that, and why.

Bugün, bunu nasıl ve neden yapabileceğimiz hakkında konuşmak istiyorum.

There used to be a time in American history when voting was fun,

Amerikan tarihinde oy vermenin eğlenceli olduğu zamanlar vardı,

when it was much more than just a grim duty to show up at the polls.

oylamada gözükmek sıkıcı bir görevden daha fazlasıyken.

That time is called "most of American history."

Bu zamana "Amerikan tarihinin çoğu" denir.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

From the Revolution to the Civil Rights Era,

Devrimden İnsan Hakları Çağı'na,

the United States had a vibrant,

Birleşik Devletler'in enerjik,

robustly participatory and raucous culture of voting.

oldukça katılımcı ve kaba bir seçim kültürü vardı.

It was street theater, open-air debates, fasting and feasting and toasting,

Sokak tiyatroları, açık hava tartışmaları, ziyafetler, içkiler,

parades and bonfires.

geçit törenleri ve şenlik ateşleri vardı.

During the 19th century, immigrants and urban political machines

19. yüzyıl boyunca, göçmenler ve kentsel siyasi oluşumlar

helped fuel this culture of voting.

oy verme kültürünün canlı kalmasını sağladı.

That culture grew with each successive wave of new voters.

Bu kültür her yeni seçmen dalgasıyla büyüdü.

During Reconstruction, when new African-American voters,

Kalkınma sırasında, yeni Afro-Amerikalı seçmenler,

new African-American citizens,

yeni Afro-Amerikalı vatandaşlar,

began to exercise their power,

güçlerini kullanmaya başladı,

they celebrated in jubilee parades

yıl dönümü şenlikleri yaptılar ve

that connected emancipation with their newfound right to vote.

yeni kazanılan oy kullanma hakkı özgürlüklerini kutladılar.

A few decades later, the suffragettes

15-20 yıl sonra, kadın seçme hakkını savunanlar

brought a spirit of theatricality to their fight,

kavgalarına tiyatrallık ruhu getirdiler ve

marching together in white dresses as they claimed the franchise.

beyaz elbiseler içinde yürüyerek oy hakkı talep ettiler.

And the Civil Rights Movement,

Ve İnsan Hakları Hareketi,

which sought to redeem the promise of equal citizenship

eşit yurttaşlık sözünün yerine getirilmesini istedi ve

that had been betrayed by Jim Crow,

Jim Crow tarafından ihanete uğradı.

put voting right at the center.

Oy vermeyi tam merkeze koydu.

From Freedom Summer to the march in Selma,

Freedom Summer'dan Selma yürüyüşüne,

that generation of activists knew that voting matters,

o nesil aktivistler, oy vermenin önemini biliyordu.

and they knew that spectacle and the performance of power

Güç iddiasında bulunmanın anahtarının

güç gösterisi yapmak olduğunu da biliyorlardı.

is key to actually claiming power.

But it's been over a half century since Selma and the Voting Rights Act,

Selma ve Oy Hakkı Kanunu'ndan bu yana yarım yüzyıl geçti

and in the decades since,

ve onlarca yıldan beri,

this face-to-face culture of voting

yüz yüze oy verme kültürü

has just about disappeared.

neredeyse ortadan kayboldu.

It's been killed by television

Televizyon ve sonra da internet tarafından öldürüldü.

and then the internet.

The couch has replaced the commons.

Koltuklar meydanların yerini aldı.

Screens have made citizens into spectators.

Ekranlar vatandaşları seyircilere dönüştürdü.

And while it's nice to share political memes on social media,

Ve sosyal medyada siyasi capsler paylaşmak güzel ama

that's a rather quiet kind of citizenship.

bu daha sessiz bir vatandaşlık biçimidir.

It's what the sociologist Sherry Turkle calls "being alone together."

Sosyolog Sherry Turkle buna "hep birlikte yalnız olmak" diyor.

What we need today

Bugün ihtiyacımız olan şey

is an electoral culture that is about being together together,

hep birlikte beraber olacağımız bir seçim kültürüdür,

in person,

şahsen,

in loud and passionate ways,

sesli ve tutkulu şekilde.

so that instead of being "eat your vegetables" or "do you duty,"

Böylece "sebzeni ye" veya "görevini yap" yerine,

voting can feel more like "join the club"

oy vererek "grubumuza katıl" veya

or, better yet, "join the party."

daha iyisi "partimize katıl" diyebiliriz.

Imagine if we had, across the country right now,

Hayal edin, şu anda ülke çapında,

in local places but nationwide,

yurt genelinde değil de yerel mekânlarda,

a concerted effort to revive a face-to-face set of ways

yüz yüze görüşme ve seçim propagandası yapılabilecek

to engage and electioneer:

toplu bir çaba olsaydı:

outdoor shows in which candidates and their causes are mocked

Adaylar ve hedefleriyle alay edilip övüldüğü

and praised in broad satirical style;

hiciv tarzında açık hava gösterileri;

soapbox speeches by citizens;

vatandaşların yaptığı kürsü konuşmaları;

public debates held inside pubs;

barlarda yapılan toplumsal tartışmalar;

streets filled with political art and handmade posters and murals;

siyasi sanat ve el yapımı poster ve duvar resimleriyle dolu sokaklar;

battle of the band concerts in which competing performers rep their candidates.

adaylarını temsil eden rakip sanatçıların grup konserlerindeki dalaşı.

Now, all of this may sound a little bit 18th century to you,

Şimdi, tüm bunlar size 18. yüzyıldan kalma gelebilir

but in fact, it doesn't have to be any more 18th century

ama aslında, çağdaş olduğu söylenen

than, say, Broadway's "Hamilton,"

Broadway'in "Hamilton"undan

which is to say vibrantly contemporary.

daha 18. yüzyıl olmak zorunda değil artık.

And the fact is that all around the world,

Gerçek şu ki, tüm dünyada,

today, millions of people are voting like this.

bugün, milyonlarca insan bu şekilde oy veriyor.

In India, elections are colorful, communal affairs.

Hindistan'da, seçimler çok renkli, toplumsal meselelerdir.

In Brazil, election day is a festive, carnival-type atmosphere.

Brezilya'da seçim günü festival, karnaval atmosferinde geçer.

In Taiwan and Hong Kong, there is a spectacle,

Tayvan ve Hong Kong'ta,

seçim zamanı göz alıcı, dikkat çekici

eye-popping, eye-grabbing spectacle

to the street theater of elections.

sokak tiyatroları yapılıyor.

You might ask, well, here in America, who has time for this?

Amerika'da bunun için kimin vakti var diye sorabilirsiniz.

And I would tell you

Ben de derim ki,

that the average American watches five hours of television a day.

ortalama bir Amerikalı günde beş saat televizyon izliyor.

You might ask, who has the motivation?

Kimde bu şevk var diye sorabilirsiniz.

And I'll tell you,

Ben de derim ki,

any citizen who wants to be seen and heard

duyulmak ve görülmek isteyen herhangi bir vatandaş,

not as a prop, not as a talking point,

bir malzeme, bir konuşma konusu olarak değil,

but as a participant, as a creator.

bir katılımcı, bir kurucu olarak.

Well, how do we make this happen?

Peki bunu nasıl hayata geçireceğiz?

Simply by making it happen.

Hayata geçirerek.

That's why a group of colleagues and I

Bu nedenle bir grup meslektaşımla

launched a new project called "The Joy of Voting."

"Oy Verme Sevinci" adında bir proje başlattık.

In four cities across the United States --

Birleşik Devletler çağında dört şehirde --

Philadelphia, Miami,

Philadelphia, Miami,

Akron, Ohio, and Wichita, Kansas --

Akron, Ohio, ve Wichita, Kansas --

we've gathered together artists and activists,

Sanatçıları ve aktivistleri, eğitimcileri, politikacıları,

educators, political folks, neighbors, everyday citizens

komşuları ve vatandaşları oy verme kültürünü

to come together and create projects

yerel yollarla geliştirecek

that can foster this culture of voting in a local way.

projeler üretmeleri için bir araya getirdik.

In Miami, that means all-night parties with hot DJs

Miami'de, bunun anlamı ateşli DJ'lerle gece partileri anlamına geliyor

where the only way to get in is to show that you're registered to vote.

ve içeri girmenin tek yolu kayıtlı seçmen olduğunuzu göstermek.

In Akron, it means political plays

Akron'da bunun anlamı, mahalle mahalle dolaşan

being performed in the bed of a flatbed truck

düz yataklı kamyonun arkasında

that moves from neighborhood to neighborhood.

siyasi oyunların icra edilmesidir.

In Philadelphia,

Philedelphia'da,

it's a voting-themed scavenger hunt all throughout colonial old town.

eski sömürge şehir genelinde oy verme temalı çöpçü avı oyunu.

And in Wichita, it's making mixtapes and live graffiti art

Ve Wichita'da, Kuzey Ucu'nda karışık kaset

in the North End to get out the vote.

ve canlı grafiti sanatı yapmaktır.

There are 20 of these projects,

Bunun gibi 20 proje var

and they are remarkable in their beauty and their diversity,

ve güzellik ve çeşitliliklerinde fevkaladeler

ve insanları değiştiriyorlar.

and they are changing people.

Let me tell you about a couple of them.

Onlardan birkaçını size anlatayım.

In Miami, we've commissioned and artist,

Miami'de, Atomico adındaki genç bir sanatçıyı

a young artist named Atomico,

to create some vivid and vibrant images for a new series of "I voted" stickers.

canlı ve coşkulu "Oy verdim" çıkartma serisi yapması için görevlendirdik.

But the thing is, Atomico had never voted.

Ama şu var ki, Atomico hiç oy vermemiş.

He wasn't even registered.

Kayıt bile olmamış.

So as he got to work on creating this artwork for these stickers,

Bu çıkartmalar için çizim yapmaya koyulduğunda

he also began to get over his sense of intimidation about politics.

siyaset hakkındaki yılgınlığından da kurtulmaya başladı.

He got himself registered,

Kendisini kaydettirdi

and then he got educated about the upcoming primary election,

ve sonra, gelen ön seçim için eğitim aldı

and on election day he was out there not just passing out stickers,

ve seçim gününde sadece çıkarma dağıtmıyor

but chatting up voters and encouraging people to vote,

seçmenlerle konuşarak insanları oy vermeye teşvik ediyor

and talking about the election with passersby.

ve yoldan geçenlerle seçim hakkında konuşuyordu.

In Akron, a theater company called the Wandering Aesthetics

Akron'da, Wandering Aesthetics adındaki bir tiyatro şirketi

has been putting on these pickup truck plays.

kamyonda oyunlar sahneye koyuyor.

And to do so, they put out an open call to the public

Ve bunu yapmak için, halka açık çağrı yaparak

asking for speeches, monologues, dialogues, poems,

konuşma, monolog, diyalog, şiir,

snippets of anything that could be read aloud

sesli okunabilecek ve icra edilebilecek

and woven into a performance.

herhangi bir şey istediler.

They got dozens of submissions.

Düzinelerce başvuruları var.

One of them was a poem

Onlardan biri bir şiir.

written by nine students in an ESL class,

Hartville, Ohio'dan, tamamı İspanyol kökenli

all of them Hispanic migrant workers

göçmen işçiler olan ESL sınıfından

from nearby Hartville, Ohio.

dokuz öğrenci tarafından yazılmış.

I want to read to you from this poem.

Bu şiirden size okumak istiyorum.

It's called "The Joy of Voting."

Adı "Oy Verme Sevinci."

"I would like to vote for the first time

"İlk defa oy vermek istiyorum,

because things are changing for Hispanics.

çünkü İspanyol kökenliler için işler değişiyor.

I used to be afraid of ghosts.

Eskiden hayaletlerden korkardım.

Now I am afraid of people.

Şimdi insanlardan korkuyorum.

There's more violence and racism.

Artık daha fazla şiddet ve ırkçılık var.

Voting can change this.

Oy vermek bunu değiştirebilir.

The border wall is nothing.

Sınır duvarı bir şey değil.

It's just a wall.

Sadece bir duvar.

The wall of shame is something.

Utanç duvarı bir şey.

It's very important to vote

Bu utanç duvarını yıkmak için

so we can break down this wall of shame.

oy vermek çok önemli.

I have passion in my heart.

Benim bir özlemim var.

Voting gives me a voice and power.

Oy vermek bana bir ses ve güç veriyor.

I can stand up and do something."

Ayağa kalkıp bir şey yapabilirim."

"The Joy of Voting" project isn't just about joy.

"Oy Verme Sevinci" projesi sadece sevinç meselesi değil.

It's about this passion.

Bir özlem meselesi.

It's about feeling and belief,

Hissetmek ve inanmak meselesi

and it isn't just our organization's work.

ve bu sadece bizim organizasyonumuzun işi değil.

All across this country right now,

Şu anda tüm ülke çapında,

immigrants, young people, veterans, people of all different backgrounds

göçmenler, genç insanlar, gaziler, farklı geçmişleri olan insanlar

are coming together to create this kind of passionate, joyful activity

seçim etrafında böyle tutku, neşe yaratmak için

around elections,

kırmızı ve mavi eyaletlerde,

in red and blue states, in urban and rural communities,

kentsel ve kırsal toplumlarda, her siyasi kökenden

people of every political background.

insanlarla bir araya geliyor.

What they have in common is simply this:

Ortak noktaları ise basitçe şu:

their work is rooted in place.

çalışmaları yerinde kemikleşmiş.

Because remember, all citizenship is local.

Çünkü unutmayın, tüm yurttaşlıklar yereldir.

When politics becomes just a presidential election,

Siyaset sadece başkanlık seçimi olursa,

we yell and we scream at our screens, and then we collapse, exhausted.

ekranlara bağırıp çağırırız ve sonra yorgun düşeriz.

But when politics is about us

Ama siyaset bizimle, komşularımızla

and our neighbors and other people in our community

ve toplumumuzdaki diğer insanlarla

coming together to create experiences of collective voice and imagination,

bir araya gelip ortak ses ve hayal gücü deneyimi yaratmakla ilgili olursa

then we begin to remember that this stuff matters.

bu şeyin önemli olduğunu hatırlamaya başlarız.

We begin to remember that this is the stuff of self-government.

Bunun özerk yönetim unsurları olduğunu hatırlamaya başlarız.

Which brings me back to where I began.

Bu da beni başladığım yere döndürüyor.

Why bother?

Neden uğraşayım?

There's one way to answer this question.

Bu soruya cevap vermenin tek yolu var.

Voting matters because it is a self-fulfilling act of belief.

Oy vermek önemlidir, çünkü inancın hayata geçmiş hâlidir.

It feeds the spirit of mutual interest that makes any society thrive.

Bir toplumu geliştiren karşılıklı faydalarının ruhunu besler.

When we vote, even if it is in anger,

Oy verdiğimizde, kızgınlıkla olsa bile,

we are part of a collective, creative leap of faith.

müşterek, yaratıcı bir inanç sıçramasının bir parçası oluruz.

Voting helps us generate the very power that we wish we had.

Oy vermek, sahip olmak istediğimiz gücü üretmemize yardımcı olur.

It's no accident that democracy and theater

Demokrasi ve tiyatronun antik Yunan ile

emerged around the same time in ancient Athens.

aynı zamanda ortaya çıkması tesadüf değil.

Both of them yank the individual out of the enclosure of her private self.

Her ikisi de bireyi kendi dünyasından çıkarır.

Both of them create great public experiences of shared ritual.

Her ikisi de büyük, ortak halk ritüeli deneyimi yaratıyor.

Both of them bring the imagination to life

Her ikisi de tüm bağlarımızın hayali olduğunu

in ways that remind us that all of our bonds in the end

ve yeniden canlandırılabileceğini hatırlatarak

are imagined, and can be reimagined.

hayal gücüne hayat veriyor.

This moment right now,

Şu anda,

when we think about the meaning of imagination,

hayal gücünün anlamı hakkında düşündüğümüzde,

is so fundamentally important,

bu aslında temelde çok önemli

and our ability to take that spirit

ve bu ruhu ve bu hissi

and to take that sense

alma kabiliyetimiz de öyle,

that there is something greater out there,

çünkü dışarıda sadece teknik uzmanlık meselesi olmayan

is not just a matter of technical expertise.

daha büyük bir şey var.

It's not just a matter of making the time or having the know-how.

Yalnızca vakit geçirmek veya bilgi sahibi olma meselesi değil.

It is a matter of spirit.

Bu bir ruh meselesi.

But let me give you an answer to this question, "Why bother?"

Müsaadenizle "Neden uğraşayım?" sorusuna bir cevap vereyim

that is maybe a little less spiritual and a bit more pointed.

ki belki biraz daha az manevi ve biraz daha isabetli olabilir.

Why bother voting?

Neden oy vermekle uğraşayım?

Because there is no such thing as not voting.

Çünkü oy vermemek diye bir şey yok.

Not voting is voting,

Oy vermemek

tiksindiğiniz ve karşı olduğunuz her şeye oy vermektir.

for everything that you may detest and oppose.

Not voting can be dressed up

Oy vermemek

ilkeli, pasif direniş davranışı kılığına bürünebilir.

as an act of principled, passive resistance,

but in fact not voting

Ama aslında oy vermemek

is actively handing power over

çıkarları sizinle çatışan

to those whose interests are counter to your own,

ve sizin yokluğunuzdan faydalanmaktan

and those who would be very glad to take advantage of your absence.

çok memnun olacak kişilere gücü bilfiil teslim etmektir.

Not voting is for suckers.

Oy vermemek enayilerin işidir.

Imagine where this country would be

2010 yılında Çay Partisi'ni yaratan kişilerin

if all the folks who in 2010 created the Tea Party

siyasetin çok kirli, oy vermenin çok karmaşık olduğuna

had decided that, you know, politics is too messy,

karar vermeleri durumunda bu ülkenin nerede olacağını

voting is too complicated.

hayal edin.

There is no possibility of our votes adding up to anything.

Oylarımızın bir yekûn tutmasının imkânı yok.

They didn't preemptively silence themselves.

Öncelikle kendilerini susturmadılar.

They showed up,

Ortaya çıktılar

and in the course of showing up, they changed American politics.

ve bu çıkış sırasında Amerikan siyasetini değiştirdiler.

Imagine if all of the followers of Donald Trump and Bernie Sanders

Donald Trump ve Bernie Sanders takipçilerinin

had decided not to upend the political status quo

siyasi statükoyu altüst etmemeye ve daha önce mümkün olan

and blow apart the frame of the previously possible

Amerikan siyasetinin çerçevesini ortadan kaldırmaya

in American politics.

karar verdiklerini hayal edin.

They did that by voting.

Bunu oy vererek yaptılar.

We live in a time right now,

Şu anda, bölünmüş,

divided, often very dark,

çoğu zaman karanlık bir zamanda yaşıyoruz.

where across the left and the right, there's a lot of talk of revolution

Sol ve sağ arasında çokça devrim konuşmaları yapılıyor.

and the need for revolution to disrupt everyday democracy.

Ve bu, olağan demokrasiyi aksatmak için gereken bir devrim.

Well, here's the thing:

Olay şu:

everyday democracy already gives us a playbook for revolution.

Olağan demokrasi zaten devrim için gerekenleri veriyor.

In the 2012 presidential election,

2012 başkanlık seçiminde,

young voters, Latino voters,

genç seçmenler, Latin seçmenler,

Asian-American voters, low-income voters,

Asya-Amerikalı seçmenler, düşük gelirli seçmenler,

all showed up at less than 50 percent.

hepsi yüzde 50'den az ile katılım gösterdi.

In the 2014 midterm elections, turnout was 36 percent,

2014 ara seçimlerinde katılım yüzde 36'ydı

which was a 70-year low.

ki bu 70 yılın en düşüğüydü.

And in your average local election,

Ve ortalama yerel seçimlerinizde,

turnout hovers somewhere around 20 percent.

katılım yüzde 20 dolaylarında.

I invite you to imagine 100 percent.

Yüzde 100 katılımı tasavvur edin.

Picture 100 percent.

Yüzde 100'ü hayal edin.

Mobilize 100 percent,

Yüzde 100'ü harekete geçirin

and overnight, we get revolution.

ve bir gecede alın size devrim.

Overnight, the policy priorities of this country change dramatically,

Bir gecede, bu ülkenin siyasi öncelikleri dramatik bir şekilde değişir

and every level of government becomes radically more responsive

ve her hükûmet düzeyi radikal olarak tüm insanlara

to all the people.

daha duyarlı hâle gelir.

What would it take to mobilize 100 percent?

Yüzde 100'ü harekete geçirmek için ne gerekli?

Well, we do have to push back against efforts afoot

Oy vermeyi zorlaştırmak için ülkenin dört bir yanında

all across the country right now

çaba gösterenleri hemen

to make voting harder.

geri püskürtmek zorundayız.

But at the same time,

Fakat aynı zamanda,

we have to actively create a positive culture of voting

aktif bir şekilde insanların ait olmak, parçası olmak

that people want to belong to,

ve birlikte deneyim edinmek isteyeceği,

be part of, and experience together.

olumlu bir oy verme kültürü yaratmalıyız.

We have to make purpose.

Bunu amaç yapmak zorundayız.

We have to make joy.

Bunu keyifli yapmak zorundayız.

So yes, let's have that revolution,

Yani evet, hadi bu devrimi yapalım,

a revolution of spirit, of ideas,

bir ruh ve fikir,

of policy and participation,

politika ve katılım devrimi,

a revolution against cynicism,

kinizme karşı bir devrim,

a revolution against the self-fulfilling sense of powerlessness.

kendinden menkul güçsüzlük hissine karşı bir devrim.

Let's vote this revolution into existence,

Hadi bu devrimi oy vererek gerçekleştirelim

and while we're at it,

ve bunu yaşarken

let's have some fun.

biraz eğlenelim.

Thank you very much.

Çok teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)