Kevin Kelly tells technology's epic story

Kevin Kelly teknolojinin destansı hikayesini anlatıyor.

Çeviri: yasin alp aluç Gözden geçirme: Sancak Gülgen

Teknolojinin yaşamımız için

I want to talk about my investigations

into what technology means in our lives --

ne anlam ifade ettiğiyle ilgili araştırmalarımdan bahsetmek istiyorum,

not just our immediate life, but in the cosmic sense,

sadece günlük yaşamımız için değil, evrensel olarak,

in the kind of long history of the world

dünyanın uzun tarihi

and our place in the world.

ve bizim dünyadaki yerimiz,

What is this stuff?

tüm bunlar nedir?

What is the significance?

Tüm bunların önemi nedir?

And so, I want to kind of go through my little story

Ve bunların sonunda ne keşfettiğimin

kısa hikayesinden bahsetmek istiyorum.

of what I found out.

One of the first things I started to investigate

Araştırmaya başladığım ilk şeylerden biri

teknolojinin adının tarihiydi.

was the history of the name of technology.

In the United States, there is a State of the Union address

ABD'de 1790'dan beri her sene başkan

parlamentoya hitaben bir konuşma yapar.

given by every president since 1790.

Bu konuşmaların hepsi bir nevi,

And each one of those is kind of summing up the most important things

ABD için o dönemde en önemli olan

konuların bir araya getirilmesi gibidir.

for the United States at that time.

If you search for the word "technology," it was not used until 1952.

"Teknoloji" kelimesi bu konuşmalarda

1952 yılından önce kullanılmamıştır.

So, technology was sort of absent from everybody's thinking until 1952,

Yani, teknoloji bir bakıma 1952'ye kadar

kimsenin aklında yoktu, benim doğduğum yıla kadar.

which happened to be the year of my birth.

Tabi ki teknoloji bundan önce de mevcuttu

And obviously, technology had existed before then,

ama biz onun farkında değildik.

but we weren't aware of it.

And so it was sort of an awakening of this force in our life.

Ve bu bizim için hayatımızdaki

bu gücün bir çeşit uyanışı.

I actually did research to find out the first use of the word "technology."

Gerçekten teknoloji kelimesinin

ilk olarak ne zaman kullanıldığını

It was in 1829,

araştırdım ve bu 1829'da kullanılmış.

and it was invented by a guy who was starting a curriculum --

Bir eğitim programı çerçevesinde her tür sanatı,

a course, bringing together all the kinds of arts and crafts, and industry --

zanaati ve endüstriyi bir araya getirip

bir kursa dönüştürmek isteyen biri tarafından icat edildi.

and he called it "Technology."

O buna "teknoloji" adını verdi.

And that's the very first use of the word.

Kelimenin ilk kez kullanılışı böyle oldu.

So what is this stuff

Peki bu hepimizi kullanan

that we're all consumed by and bothered by?

ve ilgilendiren tüm

bu olay nedir?

Alan Kay calls it, "Technology is anything that was invented

Alan Kay diyor ki, "Teknoloji siz doğduktan

sonra icat edilen herhangi bir şeydir".

after you were born."

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Which is sort of the idea we normally have about what technology is:

Bu bir nevi bizim teknolojiyi düşündüğümüz şekli.

it's all that new stuff.

Tüm bu yeni şeyler.

It's not roads, or penicillin,

Yollar veya penisilin değil,

or factory tires; it's the new stuff.

ya da jantlar. Tüm yeni şeyler.

My friend Danny Hillis says kind of a similar one,

Arkadaşım Danny Hİllis'de benzer bir şey diyor,

diyor ki, "Teknoloji henüz olmayan her şeydir."

he says, "Technology is anything that doesn't work yet."

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Which is, again, a sense that it's all new.

Bu da, tekrardan, yeni şeyler anlamına geliyor.

Ama sadece yeni şeyler olmadığını biliyoruz.

But we know that it's just not new.

It actually goes way back,

Aslında eskilere dayanıyor. Ve bana sorarsanız

and what I want to suggest is, it goes a long way back.

çok çok eskilere dayanıyor.

So, another way to think about technology, what it means,

Teknolojinin ne demek olduğunu düşünmenin bir başka

is to imagine a world without technology.

yolu, onsuz dünyanın nasıl olacağını düşünmek.

Eğer dünyadaki en ufak teknolojiyi bile

If we were to eliminate every single bit of technology in the world today --

ortadan kaldırırsak,

and I mean everything, from blades to scrapers to cloth --

bıçaklardan greyderlere elbiselere kadar,

we, as a species, would not live very long.

biz canlılar çok uzun zaman hayatta kalamazdık.

We would die by the billions, and very quickly:

Milyarlarca insan anında ölürdü.

the wolves would get us, we would be defenseless,

Kurtlar bizi kapardı. Savunmasız kalırdık.

we would be unable to grow enough food or find enough food.

Yeterli besini bulamayabilir veya yetiştiremeyebilirdik.

Even the hunter-gatherers used some elementary tools.

Avcı-toplayıcılar bile en basit malzemeleri kullandılar.

So, they had minimal technology,

Böylece en küçük teknolojiyi elde ettiler,

but they had some technology.

ama yine de teknoloji elde ettiler.

And if we study those hunter-gatherer tribes

Eğer o avcı-toplayıcıların kabilelerini ve

and the Neanderthal, which are very similar to early man,

ilk insana çok benzeyen mağara adamlarını incelersek,

we find out a very curious thing about this world without technology,

Bu teknolojisiz dünya hakkında çok ilginç bir şey bulduk,

and this is a kind of a curve of their average age.

ve bu bir nevi onların ortalama yaşının eğrisi.

There are no Neanderthal fossils that are older than 40 years old

Bulabildiklerimiz arasında 40 yaşını geçmiş olan bir

mağara adamı fosili yok.

that we've ever found,

Bu avcı-toplayıcı kabilelerinde

and the average age of most of these hunter-gatherer tribes is 20 to 30.

ortalama yaş 20 ila 30 arasında.

There are very few young infants, because they die -- high mortality rate --

Çok fazla sayıda bebek var, çünkü ölüm oranı

çok yüksek, ayrıca çok az yaşlı insan var.

and there's very few old people.

Nüfus profili sanki bir San Francisco mahallesindeki gibi.

So the profile is sort of for your average San Francisco neighborhood:

a lot of young people.

Çok fazla genç insan.

And if you go there, you say, "Hey, everybody's really healthy."

Eğer oraya giderseniz, "Hey, herkes gerçekten sağlıklı." diyorsunuz.

Çünkü hepsi çok genç.

Well, that's because they're all young.

Aynı şey avcı-toplayıcı kabileleri ve ilk insanlar

Same thing with the hunter-gatherer tribes and early man:

için de geçerli, 30 yaşından fazla yaşamadılar.

you didn't live beyond the age of 30.

So it was a world without grandparents.

Büyük anne, babaların olmadığı bir dünyaydı.

And grandparents are very important,

Büyük anne, babalar çok önemli,

çünkü onlar kültürel gelişimin ve bilginin geçişini sağlıyorlar.

because they are the transmitter of cultural evolution and information.

Imagine a world where basically everybody was 20 to 30 years old.

Herkesin 20 ila 30 yaşında olduğu bir dünya düşünün,

How much learning can you do?

ne kadar şey öğrenebilirdiniz?

You can't do very much learning in your own life,

Kendi hayatınızda çok fazla şey öğrenemezsiniz,

it's so short,

hayat çok kısa.

and there's nobody to pass on what you do learn.

Ve öğrendiklerinizi aktarabileceğiniz kimse yok.

So that's one aspect.

Bu bir bakış açısı.

It was a very short life.

Çok kısa bir yaşamdı. Ama aynı zamanda

But at the same time, anthropologists know

antropologlar, teknolojisiz zamandaki

that most hunter-gatherer tribes of the world,

çoğu avcı-toplayıcı kabilelerin

with that very little technology,

aslında gerekli olan yiyeceği toplamak için

actually did not spend a very long time gathering the food they needed:

çok zaman harcamadığını söylüyorlar.

three to six hours a day.

Günde 3 ila 6 saat.

Some anthropologists call that the original affluent society,

Bazı antropolglar bunu orijinal varlıklı toplum olarak adlandırıyor.

Çünkü aslında kısa çalışma saatleri vardı.

because they had bankers' hours, basically.

So it was possible to get enough food.

Bu yüzden, yeterli yiyeceği toplamaları imkansızdı.

But when the scarcity came,

Ama kıtlık ortaya çıktığında, fazla sıcak

when the highs and lows and the droughts came,

ve soğuklar ve kuraklık çıktığında,

insanlar açlıktan ölmeye başladı.

then people went into starvation.

And that's why they didn't live very long.

Bu yüzden, çok uzun yaşamadılar.

So what technology brought,

Yani, teknolojinin getirdiği,

buradaki taştan malzemeler gibi basit malzemeler ile,

through the very simple tools like these stone tools here --

even something as small as this --

bu kadar küçüklerle bile,

the early bands of humans were actually able to eliminate to extinction

10,000 yıl önce

Kuzey Amerika'ya ilk gelen insanlar

about 250 megafauna animals in North America

250 büyük hayvanı bu aletlerle

ortadan kaldırmayı başardılar.

when they first arrived 10,000 years ago.

So, long before the industrial age,

Yani, endüstriyel çağdan çok uzun

we've been affecting the planet on a global scale

zaman önce bile gezegenimizi global ölçekte etkiliyorduk,

with just a small amount of technology.

küçük bir teknoloji sayesinde.

The other thing that the early man invented was fire.

İlk insanların icat ettiği bir başka şey de ateş.

Ateş temizleyerek yer açmaya yarıyordu,

And fire was used to clear out, and again,

tekrardan çimlerin ekolojisi ve tüm kıtalar etkilendi,

affected the ecology of grass and whole continents,

and was used in cooking.

ayrıca ateş, yemek pişirmekte kullanıldı.

It enabled us to actually eat all kinds of things.

Her tür şeyi yiyebilmemizi sağladı.

It was, in a certain sense, in a McLuhan sense,

Bir başka açıdan, bir çeşit

harici mide olarak nitelendirilebilir.

an external stomach,

in the sense that it was cooking food that we could not eat otherwise.

Ateşte pişirmeseydik o yiyecekleri yiyemezdik.

And if we didn't have fire, we actually could not live.

Ayrıca ateşimiz olmasaydı, gerçekten yaşayamazdık.

Our bodies have adapted to these new diets.

Vücudumuz bu yeni yeme alışkanlıklarına uyum sağladı.

Our bodies have changed in the last 10,000 years.

Vücutlarımız son 10,000 yılda değişti.

So, with that little bit of technology,

Yani, ufacık bir teknoloji ile,

humans went from a small band of 10,000 or so --

insanlar, 10,000'ler civarındaki küçük bir gruptan,

the same number as Neanderthals everywhere --

toplam mağara adamlarının sayısına denk,

bir anda arttık, dilin icadı ile,

and we suddenly exploded.

With the invention of language around 50,000 years ago,

yaklaşık 50,000 yıl önce

the number of humans exploded,

insanların sayısı büyük bir artış gösterdi,

and very quickly became the dominant species on the planet.

ve hemen gezegendeki hakim tür olduk.

And they migrated into the rest of the world

Küçük bir teknoloji sayesinde, birkaç 10,000 yıl içinde

at two kilometers per year

until, within several tens of thousands of years,

gezegendeki tüm su havzalarını ele geçirene ve

we occupied every single watershed on the planet

hakim tür olana kadar,

and became the most dominant species,

dünyanın geri kalanına ortalama her yıl

with a very small amount of technology.

iki kilometre mesafesinde göç ettik.

O zaman bile, tarımın doğuşu ile birlikte,

And even at that time, with the introduction of agriculture,

8,000 - 10,000 yıl önce

8,000, 10,000 years ago,

we started to see climate change.

iklim değişikliğini gözlemlemeye başladık.

So climate change is not a new thing; what's new is just the degree of it.

Yani, iklim değişikliği yeni bir şey değil.

Yeni olan onun büyüklüğü. Tarım döneminde

Even during the agricultural age, there was climate change.

bile iklim değişikliği vardı.

So already, small amounts of technology were transforming the world.

Bu da gösteriyor ki, küçük miktarda

teknoloji bile dünyayı değiştiriyor.

And what this means, and where I'm going,

Tüm bunlar ne demek, varmak istediğim nedir;

is that technology has become the most powerful force in the world.

teknoloji dünyadaki en güçlü etken durumuna geldi.

All the things we see today that are changing our lives,

Bugün gördüğümüz her şeyde, hayatımızı

değiştiren her şeyde, her zaman geçmişte

we can always trace back

to the introduction of some new technology.

tanıtılmış yeni bir teknolojinin izini bulabiliriz.

So it's a force,

Bu bir etken, gezegenimizde serbest bırakılmış

that is the most powerful force that has been unleashed on this planet,

en güçlü etken.

and in such a degree,

Ve böyle bir büyüklükte de, sanıyorum ki,

that I think it's become who we are.

bizim kim olduğumuzu söyleyen güç haline geldi.

In fact, our humanity and everything that we think about ourselves,

Aslında, insanlığımız ve hakkımızda düşündüğümüz her şeyi

is something we've invented.

biz kendimiz yarattık.

So we've invented ourselves.

Yani, biz kendimizi yarattık. Evcilleştirdiğimiz

Of all the animals that we've domesticated,

tüm hayvanlar arasında en önemlisi kendimiziz.

the most important animal has been us.

Tamam mı?

So humanity is our greatest invention,

İnsanlık en büyük icadımız.

but of course, we're not done yet.

Ama tabii ki henüz işimiz bitmedi.

We're still inventing,

Hala icat ediyoruz ve bu da teknolojinin bize sağladığı durum.

and this is what technology is allowing us to do;

Kendimizi sürekli yeniden icat etmemizi sağlıyor.

it's continually to reinvent ourselves.

It's a very, very strong force.

Çok çok güçlü bir etken.

I call this entire thing -- us humans as our technology,

Tüm bunlara verdiğim ad, teknolojimizin yarattığı bize,

everything that we've made, gadgets in our lives --

yaptığımız her şeye, hayatımızdaki aletlere,

we call that the technium.

buna Technium diyoruz. Bu bizim dünyamız.

That's this world.

Benim teknoloji için çalışma tanımım,

My working definition of technology is:

insan beyninin yaptığı her türlü faydalı şey.

anything useful that a human mind makes.

It's not just hammers and gadgets, like laptops.

Sadece çekiçler ve laptop gibi aletler değil.

Ama aynı zamanda kanunlar. Tabii ki bizim için

But it's also law.

And, of course, cities are ways to make things more useful to us.

her şeyi daha kullanışlı kılan şehirler.

While this is something that comes from our mind,

Bu bizim aklımızdan gelen bir şey iken,

aynı zamanda kainatın derinlerinde de

it also has its roots deeply into the cosmos.

kökleri olan bir şey.

It goes back.

Çok eskilere gidiyor. Teknolojinin kökleri

The origins and roots of technology go back to the Big Bang,

Büyük Patlamaya kadar gidiyor,

in this way, in that they are part of this self-organizing thread

bu açıdan da, teknoloji, Büyük Patlamaya

neden olan, galaksiler ve yıldızlar

arasında dolaşan ve dünyayı

that starts at the Big Bang and goes through galaxies and stars,

oluşturan küçük parçacıkların

into life, into us.

bir parçası sayılabilir.

And the three major phases of the early universe

Evrenin ilk dönemlerinin üç ana safhası var.

was energy, when the dominant force was energy;

Hakim güç en başta enerji idi.

Daha sonra, hakim güç, soğudukça, madde oldu.

then the dominant force, as it cooled, became matter;

Sonra da hayatın yaratılması ile, 4 milyar yıl önce,

and then, with the invention of life four billion years ago,

the dominant force in our neighborhood became information.

çevremizdeki hakim güç bilgi oldu.

Bu hayatın ne olduğudur. Yeni düzeni oluşturan

That's what life is:

an information process that was restructuring

ve yeniden düzenleyen bilgi sürecidir.

and making new order.

Einstein bu enerji maddelerinin denk

So, energy and matter, Einstein showed were equivalent,

olduğunu gösterdi ve şimdi yeni kuantum hesaplama

and now new sciences of quantum computing show that entropy and information

bilimi tüm enerji, bilgi,

madde ve atık ısının birbiriyle ilgili

and matter and energy

are all interrelated.

olduğunu gösterdi, yani bu uzun bir süreç.

So it's one long continuum.

You put energy into the right kind of system,

Enerjiyi doğru bir sisteme yerleştiriyorsunuz

and out comes wasted heat, entropy,

ve dışarı sırasıyla atık ısı

and extropy, which is order.

ve ekzotropi çıkıyor.

It's the increased order.

Sırası böyle. Peki bu düzen

Where does this order come from?

nereden geliyor? Kökleri çok eskiye gidiyor.

Its roots go way back.

We actually don't know.

Aslında bilmiyoruz.

But we do know

Ama bildiğimiz şey, kendi başına organize olma

that the self-organization trend throughout the universe is long,

eğiliminin kainatta uzun zamandır olduğu,

and it began with things like galaxies;

hemen hemen galaksilerle aynı zamanda başladı.

Düzenlerini milyarlarca yıl sürdürdüler.

they maintained their order for billions of years.

Stars are basically nuclear fission machines

Yıldızlar aslında kendilerini milyarlarca yıl sürdüren

that self-organize and self-sustain themselves for billions of years:

ve organize eden nükleer fizyon makineleridir.

order against the extropy of the world.

Bu düzen dünyanın ekzotropisine karşı.

And flowers and plants are the same thing, extended,

Çiçekler ve bitkilerde aynı şekilde, yayıldılar.

and technology is basically an extension of life.

Teknolojide aslında hayatın bir uzantısıdır.

Tüm bu şeylerde fark ettiğimiz bu trend

One trend that we notice in all those things

is that the amount of energy per gram per second

bir gramda bir saniyede uçuşan enerjinin miktarı

ve bu enerji artıyor,

that flows through this

is actually increasing.

The amount of energy is increasing through this little sequence.

enerji miktarı bu küçük düzende artmaya devam ediyor.

And the amount of energy per gram per second that flows through life

Hayat içinde akıp giden, saniye ve gram başına düşen enerji miktarı

is actually greater than a star --

yıldızdan daha büyüktür,

because of the star's long lifespan,

yıldızların uzun yaşam süresi yüzünden,

the energy density in life is actually higher than a star.

hayattaki enerji yoğunluğu yıldızdan daha fazladır.

And the energy density that we see in the greatest amount

Ve kainatta herhangi bir yerde görebileceğimiz

anywhere in the universe

en büyük enerji yoğunluğu PC çipindekidir.

is actually in a PC chip.

There is more energy flowing through, per gram per second,

Tecrübe ettiğimiz herhangi bir şeydekinden

than anything that we have any other experience with.

gram başına bir saniyede daha fazla enerji akışı olur.

And so, what I would suggest

Teknoloji nereye gidiyor diye sorarsanız,

is that if you want to see where technology is going,

sizlere söyleyebileceğim, bu yörüngede devam edeceğimiz,

we continue that trajectory,

and we say, "Well, it's going to become more energy-dense,

nerede daha fazla enerji yoğunluğu sağlayabilirsek

that's where it's going."

o yöne doğru gidiyoruz. Şimdi, yaptığım şey,

And so what I've done is, I've taken the same kinds of things

aynı türde şeyleri aldım ve

evrimsel yaşamın farklı bakış açıları

and looked at other aspects of evolutionary life and say,

ile inceledim ve hayatın evrimindeki

"What are the general trends in evolutionary life?"

genel trendlerin neler olduğunu buldum.

And there are things moving towards greater complexity,

Hayatta daha büyük bir karışıklığa,

çeşitliliğe, uzamanlaşmaya, duyarlılığa,

moving towards greater diversity, moving towards greater specialization,

aynı anda birçok yerde var olmaya

sentience, ubiquity, and most important, evolvability.

ve en önemlisi evrim geçirmeye doğru bir gidiş var.

Those very same things are also present in technology.

Bu aynı şeyler teknolojide de mevcut.

That's where technology is going.

Teknolojinin gittiği yer de burası.

In fact, technology is accelerating all the aspects of life.

Aslında, teknoloji hayatın tüm

bakış açılarına hız kazandırıyor.

And we can see that happening;

Bunun olduğunu görebiliriz. Yaptığımız şeylerdeki

just as there's diversity in life, there's more diversity in things we make.

çeşitlilik, hayattakinden daha fazla.

Things in life start off being general cells,

Hayattaki şeyler genel bir hücre olarak

and they become specialized:

yola koyulurlar, daha sonra özelleşirler.

you have tissue cells, muscle, brain cells.

Doku hücreleriniz, kaslarınız, beyin hücreleriniz var.

The same thing happens with, say, a hammer,

Bu, çekiç için de denebilir, başlangıçta

which is general at first and becomes more specific.

geneldir, zaman geçtikçe daha

So I would like to say that while there are six kingdoms of life,

belirgin bir işte kullanılır. Yani şöyle diyebilirim,

we can think of technology basically as a seventh kingdom of life.

Hayatın altı krallığı varken, teknolojiyi

yedinci krallık olarak düşünebiliriz.

It's a branching off from the human form.

İnsan formundan farklı kollara ayrılıyor.

But technology has its own agenda, like anything, like life itself.

Ama teknolojinin kendi gündemi var,

diğer her şey gibi, hayat gibi.

For instance, right now, three-quarters of the energy that we use

Mesela şimdi, kullandığımız enerjinin dörtte üçünü

is actually used to feed the technium itself.

technium'un kendisini beslemek için kullanıyoruz.

In transportation, it's not to move us;

Ulaşım, kendimizi taşımak için değil,

it's to move the stuff we make or buy.

yaptıklarımız veya aldıklarımızı taşımak için.

I use the word "want." Technology wants.

"İstemek" kelimesini kullandım. Teknoloji istiyor.

This is a robot that wants to plug itself in to get more power.

Bu, daha çok güç almak için kendini prize takmak isteyen bir robot.

Your cat wants more food.

Arabanız daha çok besin istiyor.

Bir bakteri, hiç bilinci olmamasına rağmen

A bacterium, which has no consciousness at all,

wants to move towards light.

ışığa doğru ilerlemek istiyor.

It has an urge, and technology has an urge.

Bu bir dürtü. Ve teknolojinin de dürtüsü var.

At the same time, it wants to give us things,

Aynı zamanda, bize bir şeyler vermek istiyor.

and what it gives us is basically progress.

Bize verdiği şey de gelişimin ta kendisi.

You can take all kinds of curves, and they're all pointing up.

Tüm bu grafiklere bakın, hepsi yukarıya doğru gidiyor.

Aslında gelişme konusunda bir tartışma yok,

There's really no dispute about progress,

if we discount the cost of that.

eğer onun maliyetini göz ardı edersek.

And that's the thing that bothers most people,

Ve bu insanları en rahatsız eden şey,

is that progress is really real, but we wonder and question:

gelişimin gerçekten gerçek olması,

ama merak edip soruyoruz acaba bunun çevreye maliyeti nedir.

What are the environmental costs of it?

I did a survey of the number of species of artifacts in my house,

Evimde çeşitli sayıda sanat eserini bir araya getirdim.

and there's 6,000.

6,000 tane var. Diğer insanlar 10,000 tane ortaya koydular.

Other people have come up with 10,000.

When King Henry of England died,

İngiltere'nin Kralı Henry öldüğünde,

he had 18,000 things in his house,

evinde 18.000 tane vardı.

but that was the entire wealth of England, so ...

Ama bu İngiltere'nin tüm varlığı idi.

(Laughter)

Ve de bu İngiltere'nin tüm varlığı ile,

And with that entire wealth of England,

King Henry could not buy any antibiotics,

Kral Henry antibiyotik bile alamadı.

he could not buy refrigeration,

Soğutucu alamadı. Binlerce millik bir yolculuğa çıkamadı.

he could not buy a trip of a thousand miles,

Oysaki Hindistan'daki bu çekçek sürücüsü

whereas this rickshaw wallah in India could save up and buy antibiotics

tasarruf yapıp antibiyotik alabiliyor.

and he could buy refrigeration.

Ayrıca soğutucuda alabiliyor.

He could buy things that King Henry, in all his wealth, could never buy.

Kral Henry'nin tüm varlığı ile alamadığı şeyleri satın alabiliyor.

That's what progress is about.

Gelişim işte budur.

So, technology is selfish; technology is generous.

Teknoloji bencildir. Teknoloji cömerttir.

That conflict, that tension, will be with us forever:

Bu çatışma, bu gerginlik daima bizimle kalacak.

sometimes it wants to do what it wants to do,

Bazen o canı ne isterse onu yapıyor.

Bazen de bizim yararımıza şeyleri yapıyor.

and sometimes it's going to do things for us.

Yeni teknoloji hakkında ne düşünmemiz gerektiği konusunda kafamız karışık.

We have confusion about what we should think

about a new technology.

Right now the default position when a new technology comes along,

Şu anda yeni bir teknoloji ortaya

çıktığında öncelikli pozisyonumuz,

is people talk about the precautionary principle,

ihtiyatlılık ilkesinden bahsetmemiz.

which is very common in Europe,

Bu Avrupa'da çok yaygın bir durum.

which says, basically, "Don't do anything.

Temel olarak "Hiçbir şey yapma." diyor.

When you meet a new technology, stop,

Yeni bir teknoloji ile karşılaştığında, dur,

until it can be proven that it does no harm."

zararsız olduğu ispat edilene kadar.

Bence bu bizi hiçbir yere götürmez.

I think that really leads nowhere.

But a better way is what I call the proactionary principle,

Bence en iyisi benim "eylem öncesi ilkesi"

olarak adlandırdığı yöntem. Teknoloji ile

which is, you engage with technology.

You try it out.

karşılaştığınızda onu deneyeceksiniz.

You obviously do what the precautionary principle suggests,

Siz belli ki ihtiyatlılık ilkesinin önerdiklerini yapıyorsunuz,

you try to anticipate it,

onu sezmeye çalışıyorsunuz. Ama

but after anticipating it,

sezdikten sonra, devamlı değerlendiriyorsunuz,

you constantly asses it,

not just once, but eternally.

bir kez değil, sonsuza dek.

And when it diverts from what you want,

Eğer o sizin istediğinizden saparsa,

we prioritize risk, we evaluate not just the new stuff,

riske öncelik veriyoruz, sadece yenisini

değil eskisini de değerlendiriyoruz.

but the old stuff.

We fix it; but most importantly,

Onu tamir ediyoruz. Ama en önemlisi yeniden yerleştiriyoruz.

we relocate it.

And what I mean by that is,

Bununla anlatmak istediğim şey;

we find a new job for it.

bunun için yeni bir iş buluyoruz.

Nuclear energy, fission, is a really bad idea for bombs.

Nükleer enerji, fizyon,

bombalar için gerçekten kötü fikirler.

But it may be a pretty good idea relocated into sustainable nuclear energy

Ama iyi bir fikir de olabilir,

yanan kömürler yerine elektrik için

for electricity, instead of burning coal.

sürdürülebilir nükleer enerji kullanılırsa.

When we have a bad idea,

Kötü bir fikrimiz olduğunda, kötü fikre yanıtımız

the response to a bad idea

is not no ideas, it's not to stop thinking.

fikirsizlik değildir, düşünmeyi bırakmamaktır.

The response to a bad idea --

Kötü bir fikre yanıt,

mesela tungsten ampul,

like, say, a tungsten lightbulb --

is a better idea.

bu daha iyi bir fikir. Tamam mı?

So, better ideas is really always the response

Yani, daha iyi fikirler gerçekten her zaman

to technology we don't like;

beğenmediğimiz

it's basically better technology.

teknolojiye yanıtımızdır, yani, daha iyi teknoloji.

And actually, in a certain sense, technology is a kind of a method

Aslında, bir bakıma, teknoloji

daha iyi fikirler üretmek için bir metottur,

for generating better ideas,

if you can think about it that way.

eğer onu bu şekilde algılayabilirsek.

So, maybe spraying DDT on crops is a really bad idea.

Belki DDT'yi ekinlerin üstüne püskürtmek kötü bir fikirdir.

But DDT sprayed on local homes --

Ama yerel evlerde DDT ilaçlaması yapılması,

there's nothing better to eliminate malaria,

sıtmadan korunmak için daha iyi bir yol yok,

besides insect DDT-impregnated mosquito nets.

DDT'li sivrisinek ağları dışında.

But that's a really good idea; that's a good job for technology.

Ama bu gerçekten iyi bir fikir. Bu teknoloji için iyi bir iş.

So our job as humans is to parent our mind children,

Yani, bizlerin insanlar olarak

görevimiz çocuklarımıza ebeveynlik yapmak,

to find them good friends,

onlara iyi arkadaşlar bulmak,

to find them a good job.

iyi bir iş bulmak.

And so, every technology is sort of a creative force

Her teknoloji, doğru işi aramak

looking for the right job.

için bir çeşit yaratıcı güç.

That's actually my son, right here.

Buradaki gerçekten benim oğlum.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

There are no bad technologies,

Kötü teknoloji yoktur.

just as there are no bad children.

Kötü çocuk olmadığı gibi.

We don't say children are neutral; children are positive.

Çocuklar nötr veya pozitiftir demeyiz.

We just have to find them the right place.

Sadece onlar için doğru yeri bulmalıyız.

And so, what technology gives us over the long term --

Uzun dönemde düşünürsek, tüm evrim süresince,

zamanın başlangıcından itibaren,

over this sort of extended evolution from the beginning of time,

bitkilerin ve hayvanların keşfi ile birlikte,

through the invention of the plants and animals,

teknoloji, hayatımızın ve beynimizin evriminin

and the evolution of life, the evolution of brains --

gerçekleşmesini sağladı.

what that is constantly giving us is increasing differences:

Bize devamlı olarak sağladığı şey

artan farklılıklar.

It's increasing diversity, it's increasing options,

Çeşitliliği ve seçenekleri artırıyor.

Tercihleri, fırsatları, olasılıkları

it's increasing choices, opportunities, possibilities and freedoms.

ve özgürlükleri artırıyor.

Teknolojiden her zaman elde ettiğimiz budur.

That's what we get from technology all the time.

That's why people leave villages and go into cities --

İşte bu yüzden insanlar köylerini

terk edip şehre gidiyorlar, bu yüzden her zaman

because they are always gravitating towards increased choices

artan tercihlere ve ihtimallere doğru yöneliyorlar.

and possibilities.

And we are aware of the price;

Bu bedelin farkındayız.

we pay a price for that, but we're aware of it,

Bunun için bir bedel ödüyoruz, ama

and generally, we will pay the price for increased freedoms,

bunun farkındayız ve genellikle

artan özgürlükler tercihler ve fırsatlar için ödeyeceğiz.

choices and opportunities.

Even technology wants clean water.

Teknoloji bile temiz su istiyor.

Is technology diametrically opposed to nature?

Teknoloji tamamen doğaya

karşı mı?

Because technology is an extension of life,

Teknoloji hayatımızın bir uzantısı olduğu için,

it's in parallel and aligned with the same things

onunla paralel ve hayatın istediği şeylerle

aynı hizada.

that life wants.

So that I think technology loves biology,

Bana göre teknoloji biyolojiyi sever,

if we allow it to.

eğer biz buna müsaade edersek.

Great movement starting billions of years ago

Milyarlarca yıl önce başlamış muazzam bir hareket,

is moving through us and it continues to go,

bizlerle devam ediyor ve etmeye devam edecek.

and our choice, so to speak, in technology,

Deyim yerindeyse, bizim teknoloji hakkındaki

seçimimiz, bizden çok daha güçlü olan

is really to align ourselves with this force

bu güç ile aynı hizada olmak.

much greater than ourselves.

So, technology is more than just the stuff in your pocket;

Yani, teknoloji cebinizdeki şeyden çok daha fazlası.

it's more than just gadgets,

Aletlerden çok daha fazlası. İnsanların icat ettiklerinden daha fazlası.

it's more than just things that people invent.

Aslında çok uzun bir hikayenin bir parçası,

It's actually part of a very long story -- a great story --

büyük bir hikaye, milyarlarca yıl önce başlamış,

that began billions of years ago.

It's moving through us, this self-organization,

ve bizlerle devam ediyor.

Biz onu genişletiyor ve hızlandırıyoruz.

and we're extending and accelerating it,

Yarattığımız teknoloji ile aynı hizada kalarak

and we can be part of it by aligning the technology that we make with it.

onun bir parçası olabiliriz.

And I really appreciate your attention today.

Bugünkü ilginize gerçekten çok teşekkür ederim. Teşekkürler.

Thank you.

(Applause)

(Alkışlar)