Finding life we can't imagine | Christoph Adami

Christoph Adami: Hayal bile edemeyeceğimiz hayatı bulmak

44,026 views

2011-10-04 ・ TED


New videos

Finding life we can't imagine | Christoph Adami

Christoph Adami: Hayal bile edemeyeceğimiz hayatı bulmak

44,026 views ・ 2011-10-04

TED


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Ekin Ozcan Gözden geçirme: Sancak Gülgen
00:15
So, I have a strange career.
0
15600
2041
Böyle tuhaf bir kariyere sahibim.
00:17
I know it because people come up to me, like colleagues, and say,
1
17665
3116
Bunu biliyorum, çünkü insanlar diğer meslektaşları gibi bana gelirler
00:20
"Chris, you have a strange career."
2
20805
1866
ve ''Chris, tuhaf bir kariyerin var'' derler.
00:22
(Laughter)
3
22695
1643
(Gülüşmeler)
00:24
And I can see their point,
4
24362
1319
Ve onunların bakış açısını görebiliyorum,
00:25
because I started my career as a theoretical nuclear physicist.
5
25705
4531
çünkü kendi kariyerime başladım
teorik bir nükleer fizikçi olarak.
00:30
And I was thinking about quarks and gluons and heavy ion collisions,
6
30260
4164
Ve kuarklar ve gluonları düşünüyordum.
ve büyük iyon çarpışmalarını düşünüyordum.
00:34
and I was only 14 years old --
7
34448
1788
ve daha 14 yaşında idim.
00:36
No, no, I wasn't 14 years old.
8
36853
2687
Hayır,hayır 14 yaşında değildim.
00:40
But after that,
9
40497
1739
Fakat bundan sonra,
aslında benim kendi laboratuvarım vardı
00:43
I actually had my own lab
10
43056
1941
bilişimsel sinirbilim departmanında,
00:45
in the Computational Neuroscience department,
11
45021
2115
ve sinirbilimiyle uğraşmıyordum.
00:47
and I wasn't doing any neuroscience.
12
47160
1728
00:48
Later, I would work on evolutionary genetics,
13
48912
2932
Daha sonra, evrimsel kalıtım bilimi üzerine ,
00:51
and I would work on systems biology.
14
51868
1950
ve sistem biyolojisi üzerine çalışacaktım.
00:53
But I'm going to tell you about something else today.
15
53842
2665
Fakat size bugün hakkında bir şeyler den bahsedeceğim.
00:56
I'm going to tell you about how I learned something about life.
16
56531
4262
Size hayat hakkında
nasıl bir şey öğrendiğimi anlatacağım.
01:00
And I was actually a rocket scientist.
17
60817
3481
Ve aslında füze bilimcisi idim.
01:04
I wasn't really a rocket scientist,
18
64322
2303
gerçek bir füze bilimcisi değildim,
01:06
but I was working at the Jet Propulsion Laboratory
19
66649
4356
fakat çalışıyordum
jet motoru laborotuvarında
Sıcağın olduğu bol güneşli California'da
01:11
in sunny California, where it's warm;
20
71029
2635
01:13
whereas now I am in the mid-West, and it's cold.
21
73688
3848
Oysa şimdi Orta Batı'da yım,
ve soğuk.
01:17
But it was an exciting experience.
22
77560
2676
Ama bu heyecan verici bir deneyim oldu.
01:20
One day, a NASA manager comes into my office,
23
80260
3443
Bir gün bir NASA yöneticisi odama geldi.
01:23
sits down and says,
24
83727
2509
Oturdu ve dedi ki,
01:26
"Can you please tell us, how do we look for life outside Earth?"
25
86862
3801
Lütfen bize anlatabilir misin,
dünya dışında yaşamı nasıl ararız?
ve bu benim için bir sürpriz oldu,
01:31
And that came as a surprise to me,
26
91621
1678
Çünkü gerçekten işe alındım.
01:33
because I was actually hired to work on quantum computation.
27
93323
3634
kuantum bilgisayarı üzerinde çalışmak için
Ancak, benim iyi bir cevabım vardı.
01:37
Yet, I had a very good answer.
28
97473
1501
01:38
I said, "I have no idea."
29
98998
1426
'' Hiçbir fikrim yok '' dedim.
01:40
(Laughter)
30
100799
1150
01:41
And he told me, "Biosignatures, we need to look for a biosignature."
31
101973
5342
Ve bana ''Biyosinyatürler,
bizim biyosinyatürler bulmaya ihtiyacımız var.'' dedi.
Ve dedim ki, ''O da ne?''
01:47
And I said, "What is that?"
32
107339
1364
01:48
And he said, "It's any measurable phenomenon
33
108727
2597
O '' Bu yaşam belirtisi gösteren
ölçülebilir
01:51
that allows us to indicate the presence of life."
34
111348
2845
bir fenomen.
01:54
And I said, "Really?
35
114788
1150
'' Gerçekten mi?'' dedim.
01:56
Because isn't that easy?
36
116433
1947
Çünkü o kadar kolay değil mi?
01:58
I mean, we have life.
37
118404
1831
Demek istediğim, bizim bir hayatımız var.
02:00
Can't you apply a definition,
38
120259
1972
Bir tanımda bulunabilir misiniz?
02:02
for example, a Supreme Court-like definition of life?"
39
122255
4174
örneğin gibi, Anayasa Mahkemesinin yaşam tanımı gibi mi? "
Ve sonra, biraz düşündüm ve
02:07
And then I thought about it a little bit, and I said,
40
127191
2542
"peki, gerçekten bu kadar kolay mı? dedim.
02:09
"Well, is it really that easy?
41
129757
1475
Çünkü, evet, böyle bir şey görürseniz,
02:11
Because, yes, if you see something like this,
42
131256
2193
02:13
then all right, fine, I'm going to call it life --
43
133473
2344
sonra tamam, bir yaşam olarak adlandıracağım,
02:15
no doubt about it.
44
135841
1150
hiç şüphe yok.
02:17
But here's something."
45
137517
1640
Fakat burada bir şey var''
02:19
And he goes, "Right, that's life too. I know that."
46
139181
3055
Ve gider bu da bir yaşam. Biliyorum.
02:22
Except, if you think that life is also defined by things that die,
47
142260
4592
Hayatı ölümlü şeylerle tanımlıyorsan
bu şeyle
02:26
you're not in luck with this thing,
48
146876
1753
Şanşlı değilsiniz,
02:28
because that's actually a very strange organism.
49
148653
2262
çünkü gerçekten çok garip bir organizma.
02:30
It grows up into the adult stage like that
50
150939
2047
Bu ileri bir aşamaya varır
ve sonra Benjamin Button'un aşamasına geçer,
02:33
and then goes through a Benjamin Button phase,
51
153010
2226
02:35
and actually goes backwards and backwards until it's like a little embryo again,
52
155260
4935
ve gerçekten geriye ve geriye
yeniden embriyo olana kadar gider
ve sonra gerçekten geri döner ve
02:40
and then actually grows back up, and back down and back up --
53
160219
2914
asla ölmez.
02:43
sort of yo-yo -- and it never dies.
54
163157
1779
02:44
So it's actually life,
55
164960
2226
Bu yüzden gerçek yaşamdır
ama bizim düşündüğümüz
02:47
but it's actually not as we thought life would be.
56
167210
4025
gibi gerçek değildir.
02:51
And then you see something like that.
57
171751
1911
ve sonra bunun gibi şeyler görürsünüz.
02:53
And he was like, "My God, what kind of a life form is that?"
58
173686
2873
ve O sanki ,''Allah'ım ne tür bir yaşam şekli?''
kim bilir?
02:56
Anyone know?
59
176583
1419
Sadece bir yaşam değil, bir kristal.
02:58
It's actually not life, it's a crystal.
60
178026
3002
Bu yüzden küçük şeylere
03:01
So once you start looking and looking at smaller and smaller things --
61
181542
3301
bakmaya başlarsın
03:04
so this particular person wrote a whole article and said,
62
184867
3162
bu yüzden bu özel kişi
bütün makaleyi yazar ve ''Hey, bunlar bakteridir'' der.
03:08
"Hey, these are bacteria."
63
188053
1481
03:09
Except, if you look a little bit closer,
64
189558
1971
Gördüğün dışında biraz daha yakından baktıysan gerçekte bu
03:11
you see, in fact, that this thing is way too small to be anything like that.
65
191553
3636
bunlar herhangi bir şey olmak için çok küçükler.
Böylece ikna oldu
03:15
So he was convinced, but, in fact, most people aren't.
66
195213
3158
ama gerçekte bir çok kişi olmadı.
Ve sonra, tabi ki,
03:19
And then, of course, NASA also had a big announcement,
67
199052
3184
NASA ayrıca büyük bir duyuru yaptı
03:22
and President Clinton gave a press conference,
68
202260
2865
ve Başkan Clinton
Mars gezegeni'nin bu inanılmaz keşfi hakkında
03:25
about this amazing discovery of life in a Martian meteorite.
69
205149
4861
bir basın toplantısı düzenledi,
Şu günlerde çok yoğun bir şekilde tartışılıyor.
03:30
Except that nowadays, it's heavily disputed.
70
210660
2961
Tüm bu resimlerden ders alırsak,
03:34
If you take the lesson of all these pictures,
71
214066
2435
03:36
then you realize, well, actually, maybe it's not that easy.
72
216525
2894
sonra kolay olmadığının farkına varırız.
Belki bu tür bir ayrım yapmak için
03:39
Maybe I do need a definition of life
73
219443
3399
hayatı tanımlamaya
03:42
in order to make that kind of distinction.
74
222866
2278
ihtiyacım var.
Hayatı tanımlayabilir miyiz?
03:45
So can life be defined?
75
225168
2531
Peki bunun hakkında ne dersin?
03:47
Well how would you go about it?
76
227723
1507
Şey tabi ki
03:49
Well of course, you'd go to Encyclopedia Britannica and open at L.
77
229254
4007
Britanica ansiklobedisini alcaktın ve L. yi açacaktın.
Hayır tabikide yapma bunu; google a yaz bir şeyler.
03:53
No, of course you don't do that; you put it somewhere in Google.
78
233285
3012
Ve sonra belki bir şey elde edersiniz.
03:56
And then you might get something.
79
236321
1591
03:57
(Laughter)
80
237936
1024
03:58
And what you might get --
81
238984
1218
Ve ne elde edersiniz
04:00
and anything that actually refers to things that we are used to,
82
240226
3779
ve size attığımız şeyleri gerçekten refer eden
her şey.
04:04
you throw away.
83
244029
1222
Ve sonra size böyle şeyler gelebilir.
04:05
And then you might come up with something like this.
84
245275
2498
Ve bazı şeylerin bir çok kavramla beraber
04:07
And it says something complicated with lots and lots of concepts.
85
247797
3257
karmaşık olduğunu söylüyor.
Dünya da kim
04:11
Who on Earth would write something as convoluted and complex and inane?
86
251078
5360
karmasık ve anlamsız bir şey
yazabilir?
Ov gerçekten önemli kavramlar
04:18
Oh, it's actually a really, really, important set of concepts.
87
258212
3901
Bu yüzden bir kaç kelimeyle vurguluyorum
04:22
So I'm highlighting just a few words
88
262137
2099
04:24
and saying definitions like that rely on things
89
264260
3924
ve amino asit yada yapraklar
aslında sadece süreç içinde kullanığımız
04:28
that are not based on amino acids or leaves or anything that we are used to,
90
268208
6149
herhangi bir şeyin
tanımını
veriyorum.
04:34
but in fact on processes only.
91
274381
1751
Ve bir göz atın,
04:36
And if you take a look at that,
92
276156
1871
Bu yazdığım yapay bir yaşamla uzlaşan kitabımda ki idi.
04:38
this was actually in a book that I wrote that deals with artificial life.
93
278051
3457
Ve niçin Nasa yöneticisinin benim ofisimde
04:41
And that explains why that NASA manager was actually in my office to begin with.
94
281532
4227
olduğunu açıklar.
04:45
Because the idea was that, with concepts like that,
95
285783
3087
Çünkü düşünce bunun gibi kavramlarlaydı,
04:48
maybe we can actually manufacture a form of life.
96
288894
4020
belki gerçekten yeni bir yaşam biçimi
oluşturabiliriz.
04:52
And so if you go and ask yourself, "What on Earth is artificial life?",
97
292938
4797
Ve böylece gidip kendi kendine
''Dünyada ki yapay yaşam nedir?'' diye sorarsan,
04:57
let me give you a whirlwind tour of how all this stuff came about.
98
297759
3669
bana bu şeylerin nasıl meydana geldiği konusunda
bir fikir ver.
05:01
And it started out quite a while ago,
99
301452
3135
Ve oldukça uzun süre önce
05:04
when someone wrote one of the first successful computer viruses.
100
304611
4325
ilk başarılı bilgisayar virüsünü yazdığımda
başladı.
Ve sizin içiin yeteri kadar yaşlı olmayanlar,
05:09
And for those of you who aren't old enough,
101
309245
2173
05:11
you have no idea how this infection was working --
102
311442
2583
Bu virüsün dikler aracılığı ile nasıl etkili olduğu konusunda
05:14
namely, through these floppy disks.
103
314049
2260
hiç bir fikrim yok.
05:16
But the interesting thing about these computer virus infections
104
316333
3887
fakat; bu bilgisayar virüsleri ilgili şeyler
eğer virüsün işe yaradığı
05:20
was that, if you look at the rate at which the infection worked,
105
320244
3452
orana bakarsanız,
05:23
they show this spiky behavior that you're used to from a flu virus.
106
323720
4150
alıştığınız grip virüsü
belirtilerini gösterir.
05:27
And it is in fact due to this arms race
107
327894
2342
Ve aslında bu virüsleri korsanlara geri ileten
05:30
between hackers and operating system designers
108
330260
3456
işletim sistemi tasarımcıları ve korsanlar arasında ki
05:33
that things go back and forth.
109
333740
1600
bir silahlanma yarışıdır.
05:35
And the result is kind of a tree of life of these viruses,
110
335364
4511
Ve virüslerin üç türü
sonuçtur,
05:39
a phylogeny that looks very much like the type of life
111
339899
3605
Çok belirgin bir filogen
alıştığımız en düşük virüs seviyesi türü gibi
05:43
that we're used to, at least on the viral level.
112
343528
2429
05:45
So is that life?
113
345981
1330
Yani hayat bu mu?
05:47
Not as far as I'm concerned.
114
347526
1616
Niçin? Çünkü bu şeyler kendi kendine oluşmaz.
05:49
Why? Because these things don't evolve by themselves.
115
349166
2842
Aslında onlar yazıcı hekırlara sahip.
05:52
In fact, they have hackers writing them.
116
352032
1953
Aslında fikir çok çabuk bir şekilde düşünüldü
05:54
But the idea was taken very quickly a little bit further,
117
354009
3330
05:57
when a scientist working at the Santa Fe Institute decided,
118
357363
3311
Bilim enstütüsüde çalışan bilim adamları karar verdiğinde
06:00
"Why don't we try to package these little viruses
119
360698
3133
Niçin bu küçük virüs paketlerini yapay bilgisayar dünyasında
06:03
in artificial worlds inside of the computer
120
363855
2215
onları paketlemeye çalışmıyoruz
ve onları geliştiriyoruz?
06:06
and let them evolve?"
121
366094
1271
06:07
And this was Steen Rasmussen.
122
367389
1594
Ve bu u Steen Rasmussendi.
06:09
And he designed this system, but it really didn't work,
123
369007
2692
Ve bu sistem tasarlandı ama gerçekten işe yaramadı,
06:11
because his viruses were constantly destroying each other.
124
371723
2884
çünkü onun virüsleri sürekli birbirlerini yok etti.
06:14
But there was another scientist who had been watching this, an ecologist.
125
374631
3517
Fakat;bunu izleyen bir başka ekolojist bilim adamı vardır.
Ve evine gitti sonra, '' Bunun nasıl onarıldığını biliyorum.''
06:18
And he went home and says, "I know how to fix this."
126
378172
2492
06:20
And he wrote the Tierra system,
127
380688
1644
Ve Tieera sistemini yazdı.
06:22
and, in my book,
128
382356
1205
Ve benim kitabımda ki ilklerden biri
06:23
is in fact one of the first truly artificial living systems --
129
383585
3824
gerçekten yapay bir yaşam sistemi
06:27
except for the fact that these programs didn't really grow in complexity.
130
387433
3462
bu programların bir karmaşada çalışmadığı gerçeği dışında.
06:30
So having seen this work, worked a little bit on this,
131
390919
2864
yani bu işi görünce biraz çalıştı,
06:33
this is where I came in.
132
393807
1658
Bu geldiğim yerdeydi.
06:35
And I decided to create a system that has all the properties
133
395489
3643
Ve karmaşıklığın evrimini görmek için
gerekli bir sistem oluşturmaya
06:39
that are necessary to see, in fact, the evolution of complexity,
134
399156
3846
karar verdik,
sürekli gelişen daha fazla ve daha karmasık bir sistem.
06:43
more and more complex problems constantly evolving.
135
403026
3302
Ve tabiki , nasıl şifrenin nasıl yazılcağını bilmeyip bu konuda yardım aldığımdan beri.
06:46
And of course, since I really don't know how to write code, I had help in this.
136
406352
3784
İki lisans öğrencim vardı
06:50
I had two undergraduate students
137
410160
1548
benle birlikte California Teknoloji Enstütüsünde çalışan.
06:51
at California Institute of Technology that worked with me.
138
411732
2729
Bu solda ki Charles Offria, sağda ki Titus Brown.
06:54
That's Charles Ofria on the left, Titus Brown on the right.
139
414485
2852
Onlar şimdi
06:57
They are now, actually, respectable professors
140
417361
2335
06:59
at Michigan State University,
141
419720
1742
Michigan Devlet üniverstsinde saygın birer profesör.
07:01
but I can assure you, back in the day, we were not a respectable team.
142
421486
4501
ama gün içinde geri dönebileceğimi size temin ederim,
biz saygın bir ekip değildik.
Ve üçümüzün bir arada olduğu bir fotoğrafımız olmadığından gerçekten
07:06
And I'm really happy that no photo survives
143
426011
2049
çok mutluyum.
07:08
of the three of us anywhere close together.
144
428084
2523
Fakat; bu sistem ne gibi?
07:11
But what is this system like?
145
431352
1875
Şeyyy gerçekten detaylara giremiyorum,
07:13
Well I can't really go into the details,
146
433251
2189
07:15
but what you see here is some of the entrails.
147
435464
2653
ama burda gördükleriniz iç organlardan bazılarıdır.
Ama odaklanmak istediğim
07:18
But what I wanted to focus on is this type of population structure.
148
438141
4085
nüfus yapısı türüdür.
Burada 10,000 program duruyor.
07:22
There's about 10,000 programs sitting here.
149
442250
2472
07:24
And all different strains are colored in different colors.
150
444746
2919
Ve tüm farklı türler farklı renklerdir.
07:27
And as you see here, there are groups that are growing on top of each other,
151
447689
3604
Ve gördüğünüz gibi, birbirlerinin üstünde büyüyen gruplar vardır.
çünkü yayılıyorlar.
07:31
because they are spreading.
152
451317
1341
07:32
Any time there is a program that's better at surviving in this world,
153
452682
4104
her zaman dünyada var olan daha iyi bir program
vardır.
07:36
due to whatever mutation it has acquired,
154
456810
1968
ne olursa olsun mutasyon nedeniyle,
07:38
it is going to spread over the others and drive the others to extinction.
155
458802
3470
Diğerlerine yayılacak ve diğerlei yok olacak.
Bu yüzden bu dinamizmi gördüğün yerin filmin, izleteceğim sana.
07:42
So I'm going to show you a movie
156
462296
1555
07:43
where you're going to see that kind of dynamic.
157
463875
2227
Ve bizim ürettiğimiz programlar ile
07:46
And these kinds of experiments are started with programs that we wrote ourselves.
158
466126
4276
bu tür deneyler başlatılır.
Kendi programlarımızı ürettik ve çoğalttık
07:50
We write our own stuff, replicate it, and are very proud of ourselves.
159
470426
3337
ve kendimizle çok gurur duyuyoruz.
07:53
And we put them in, and what you see immediately
160
473787
2776
Ve biz onları koyduk ve hemen gördüğümüzün
07:56
is that there are waves and waves of innovation.
161
476587
3066
yenilik dalgaları olmasıdır.
07:59
By the way, this is highly accelerated,
162
479677
1894
Bu arada bu son derece hızlandırılmıştır,
08:01
so it's like a 1000 generations a second.
163
481595
2197
ikinci jenerasyon gibi.
08:03
But immediately, the system goes like, "What kind of dumb piece of code was this?
164
483816
3967
Ama hemen sistem
''Ne tür bir lanet koddu bu?''
08:07
This can be improved upon in so many ways, so quickly."
165
487807
3721
Böylece bu pek çok yönden
geliştirilmiş olabilir.
08:11
So you see waves of new types taking over the other types.
166
491552
3748
Yani diğer türleri devralıp
yeni dalgalara bakın.
08:15
And this type of activity goes on for quite a while,
167
495324
2562
Ve bu tür aktiviteler uzun bir süre
08:17
until the main easy things have been acquired by these programs.
168
497910
4821
bu programlarla basit temel şeyler kazanılana dek.
08:22
And then, you see sort of like a stasis coming on
169
502755
3481
Ve sonra yüksek seviyede bir karmaşıklığın yeni bir türü ortaya çıkarılana dek
08:26
where the system essentially waits
170
506260
1976
bunun gibi, daha önceki tüm yenilikleri yayacak ve önceden sahip olduğu genleri silecek olan
08:28
for a new type of innovation, like this one,
171
508260
3183
bir sistemin yeni bir tür değişim için
08:31
which is going to spread over all the other innovations that were before
172
511467
4282
beklediği yere bağlı olarak
yeni bir
08:35
and is erasing the genes that it had before,
173
515773
2463
durgunluk
08:38
until a new type of higher level of complexity has been achieved.
174
518260
3976
görürsün.
08:42
And this process goes on and on and on.
175
522260
2976
Ve bu süreç devam eder.
08:45
So what we see here
176
525727
1315
Yani burda gördüğümüz
08:47
is a system that lives in very much the way we're used to how life goes.
177
527066
4163
çok alışık bir şekilde kullandığımız
sistemdir.
08:51
But what the NASA people had asked me really was,
178
531948
4120
Ama Nasa'nın bana asıl sorduğu
''Bu adamların
08:56
"Do these guys have a biosignature?
179
536473
2762
biyosinyatü rü var mı? idi.
08:59
Can we measure this type of life?
180
539840
1813
Bu tür bir yaşamı ölçebilir miyiz?
09:01
Because if we can,
181
541677
1192
Çünkü yapabilirsek,
09:02
maybe we have a chance of actually discovering life somewhere else
182
542893
3849
belki herhangi bir yerlerde yaşamı keşvetme sansımız
09:06
without being biased by things like amino acids."
183
546766
3154
hiç bir ön yargı olmadan
amino asit gibi şeyler ile vardır.''
09:10
So I said, "Well, perhaps we should construct a biosignature
184
550481
4533
Böylece ''Eh belki evrensel bir süreç olarak
yaşama dayalı bir siyatür
09:15
based on life as a universal process.
185
555038
3198
oluşturmalıyız.
09:18
In fact, it should perhaps make use of the concepts that I developed
186
558260
4864
Aslında belkide basit bir yaşam sisteminin
ne olabileceğini sıralamak için
geliştirdiğim kavramların kullanımı
09:23
just in order to sort of capture what a simple living system might be."
187
563148
4087
olmalıdır.''
Ve benle gelen şey
09:27
And the thing I came up with --
188
567259
1519
09:28
I have to first give you an introduction about the idea,
189
568802
3982
İlk olarak düşüncenin tanımını vermek zorundayım
09:32
and maybe that would be a meaning detector,
190
572808
3539
ve belki hayat bulucu yerine
bulucu olacak.
09:36
rather than a life detector.
191
576371
1547
09:38
And the way we would do that --
192
578486
1750
Ve izledimiz yol
09:40
I would like to find out how I can distinguish text
193
580260
2636
Milyonlarca maymun tarafından yazılmış metin
09:42
that was written by a million monkeys, as opposed to text that is in our books.
194
582920
4647
nasıl ayırt edilir öğrenmek istiyorum.
metindeki kitapların aksine.
09:47
And I would like to do it in such a way
195
587905
1877
Ve okumak zorunda olmadığım bir yolla
09:49
that I don't actually have to be able to read the language,
196
589806
2878
öğrenmek istiyorum,
çünkü bunu yapamıyacağım.
09:52
because I'm sure I won't be able to.
197
592708
1770
Birkaç çeşit alfabe olduğunu bildiğim sürece .
09:54
As long as I know that there's some sort of alphabet.
198
594502
2500
Yani burada araziyi ne sıkılıkla
09:57
So here would be a frequency plot
199
597026
2330
bulduğu
09:59
of how often you find each of the 26 letters of the alphabet
200
599380
3382
alfabenin 26 harfinin her biri
10:02
in a text written by random monkeys.
201
602786
2219
maymunlar tarafından yazılmış metinde
10:05
And obviously, each of these letters comes off about roughly equally frequent.
202
605455
4554
Ve kesinlikle her bir harf
eşit sıklıkta gelir.
Fakat;şimdi İngilizce metinlerde ki aynı dağıtıma baktıysan
10:10
But if you now look at the same distribution in English texts,
203
610033
3592
10:13
it looks like that.
204
613649
1248
bunun gibi görünür.
10:15
And I'm telling you, this is very robust across English texts.
205
615462
3548
Ve diyorum ki bu İngilizce metinler arasında çok sağlam.
Ve biraz Fransızca metinlere baktıysam bu biraz
10:19
And if I look at French texts, it looks a little bit different,
206
619034
2984
İtalyanca ve Almanca'dan farklı.
10:22
or Italian or German.
207
622042
1178
Bunlar frekans dağılımının kendi türleridir,
10:23
They all have their own type of frequency distribution,
208
623244
3416
Fakat çok zorlardır.
10:26
but it's robust.
209
626684
1433
Bilim hakkında mı ya da siyaset hakkında mı yazıldığı pek önemli değil.
10:28
It doesn't matter whether it writes about politics or about science.
210
628141
3207
Şiir testi mi
10:31
It doesn't matter whether it's a poem or whether it's a mathematical text.
211
631372
5780
ya da matematik testi mi olduğu hiç önemli değil.
Zor bir sinyatür,
10:37
It's a robust signature,
212
637176
1837
ve çok istikrarlı.
10:39
and it's very stable.
213
639037
1820
10:40
As long as our books are written in English --
214
640881
2157
Kitaplarımız ingilizce yazıldığı sürece
çünkü insalar onları tekrar okuyor ve kopyalıyor
10:43
because people are rewriting them and recopying them --
215
643062
2791
10:45
it's going to be there.
216
645877
1359
orada olacak.
10:47
So that inspired me to think about, well, what if I try to use this idea
217
647260
5761
Bu nedenle bana düşünmek için ilham veren,
şey, rastgele bir text bulmak için
bu düşünceyi kullanırsanız
10:53
in order, not to detect random texts from texts with meaning,
218
653045
3755
anlamlı bir metinden,
10:56
but rather detect the fact that there is meaning
219
656824
3729
ama gerçek anlamı bularak
11:00
in the biomolecules that make up life.
220
660577
2527
hayatı yapan biyo moleküler biyoloji ile
Fakat; birincisi Soru sormak zorundayım:
11:03
But first I have to ask:
221
663128
1168
11:04
what are these building blocks,
222
664320
1488
Sana gösterdiğim alfabe gibi bu yapı taşlarının unsurları nelerdir?
11:05
like the alphabet, elements that I showed you?
223
665832
2296
Şey, sonuçta bu yapı taşları gibi
11:08
Well it turns out, we have many different alternatives
224
668152
2873
pek çok farklı alternatifimiz var.
11:11
for such a set of building blocks.
225
671049
2314
Amino asitleri kullanıyoruz ,
11:13
We could use amino acids,
226
673387
1248
11:14
we could use nucleic acids, carboxylic acids, fatty acids.
227
674659
3202
Nükleik asitler, karboksilik asitler, yağ asitlerini kullanabilirdik.
11:17
In fact, chemistry's extremely rich, and our body uses a lot of them.
228
677885
3438
Aslında, Kimya çok zengin ve vucudumuz bunun büyük bir bölümünü kullanır.
Bundan dolayı bu fikri test etmek için
11:21
So that we actually, to test this idea,
229
681347
2306
11:23
first took a look at amino acids and some other carboxylic acids.
230
683677
3547
ilk olarak amino asitlere ve koboksilik asitlere bir göz attım.
Ve burada sonuç.
11:27
And here's the result.
231
687248
1471
11:28
Here is, in fact, what you get
232
688743
3166
Burda ki gerçek burda senin ne aldığın
11:31
if you, for example, look at the distribution of amino acids
233
691933
3023
Eğer amino asitlerin dağılımına baktıysan
11:34
on a comet or in interstellar space or, in fact, in a laboratory,
234
694980
4735
uzayda bir kuyruklu yıldız yada yıldızlar üzerinde
ya da aslında bir lobarotuvarda,
11:39
where you made very sure that in your primordial soup,
235
699739
2659
Senin yaptığın ilk ilkel çorbanın olduğu yerde
orada yaşayan şeylerin olmadığı yerde.
11:42
there is no living stuff in there.
236
702422
1918
Bulduğun çoğublukla alanin ve sonrasında glisindir
11:44
What you find is mostly glycine and then alanine
237
704364
2879
ve diğer bazı iz elementler vardır.
11:47
and there's some trace elements of the other ones.
238
707267
2359
11:49
That is also very robust --
239
709650
2429
Bu hem de amino asitlerin olduğu yerde ne bulduğun
11:52
what you find in systems like Earth
240
712103
3832
dünya sisteminde
11:55
where there are amino acids, but there is no life.
241
715959
3145
çok zor.
Ama orada yaşam yok.
11:59
But suppose you take some dirt and dig through it
242
719128
4630
Ama farzek ki biraz leke eline aldın
ve kazı onu
12:03
and then put it into these spectrometers,
243
723782
2960
ve sonra bu spektometrelerin içine koy,
12:06
because there's bacteria all over the place;
244
726766
2098
çünkü her yerde bakteriler var;
12:08
or you take water anywhere on Earth,
245
728888
2231
ya da dünya da her hangi bir yeren su al,
çünkü yaşamla uyum sağlıyorlar.
12:11
because it's teaming with life,
246
731143
1517
12:12
and you make the same analysis;
247
732684
1750
ve biraz analiz ed;
12:14
the spectrum looks completely different.
248
734458
2577
spektrum tamamen farklı gözüküyor.
Tabiki alain ve glisin var,
12:17
Of course, there is still glycine and alanine,
249
737059
3375
12:20
but in fact, there are these heavy elements, these heavy amino acids,
250
740458
3320
fakat gerçekte, bu ağır elementler
12:23
that are being produced because they are valuable to the organism.
251
743802
3395
üretilmiş amino asitlerdir.
çünkü organizma için değerlidirler.
Ve 20 seti kullanılmayan
12:28
And some other ones that are not used in the set of 20,
252
748327
3938
diğer organizmalar
her türlü konsantrasyonda
12:32
they will not appear at all in any type of concentration.
253
752289
2898
görünmeyeceklerdir.
12:35
So this also turns out to be extremely robust.
254
755211
2705
Bu yüzden son derece zor.
12:37
It doesn't matter what kind of sediment you're using to grind up,
255
757940
3118
Bilemek için bakteri, bitki ya da herhangi bir hayvan olsun
bilemek için ne kullandığınızın hiç bir önemi yoktur.
12:41
whether it's bacteria or any other plants or animals.
256
761082
3279
Herhangi bir yerde hayat var,
12:44
Anywhere there's life,
257
764385
1424
12:45
you're going to have this distribution,
258
765833
1951
B dağıtım için gidiyoruz,
12:47
as opposed to that distribution.
259
767808
1817
dağıtıma karşı olarak.
12:49
And it is detectable not just in amino acids.
260
769649
3237
Ve bu sadece amino asitlerle saptanabilir.
12:52
Now you could ask:
261
772910
1217
Şimdi sorabilirsin:
12:54
Well, what about these Avidians?
262
774151
3159
şey, bu Avidans hakkında ne var?
Avidanslar bunları kusursuzca kopyalayan ve karmaşıklığı artan
12:57
The Avidians being the denizens of this computer world
263
777334
3051
13:00
where they are perfectly happy replicating and growing in complexity.
264
780409
3445
bu bilgisayar dünyasının sakinleridir.
13:03
So this is the distribution that you get if, in fact, there is no life.
265
783878
5017
Yani aldığın bu dağıtım
gerçekse orada yaşam yoktur.
13:08
They have about 28 of these instructions.
266
788919
2718
Bunların 28 öğretisi var.
13:11
And if you have a system where they're being replaced one by the other,
267
791661
3352
ve diğeri ile yer değiştiren bir sisteme sahipsen
BU maymunların daktiloda yazdığına benzer.
13:15
it's like the monkeys writing on a typewriter.
268
795037
2185
Bu talimatlardan her biri
13:17
Each of these instructions appears with roughly the equal frequency.
269
797246
4220
yaklaşık olarak eşit sıklıkta görünür.
13:22
But if you now take a set of replicating guys
270
802375
4780
Ama bu videoda gördüğünüz gibi
bunu kopyalayan elemanlrın bir bölümünü alacaksın
13:27
like in the video that you saw,
271
807179
1950
buna benzer.
13:29
it looks like this.
272
809153
1519
Yani bu organizmalar için son derece değerli olan
13:31
So there are some instructions
273
811459
1473
13:32
that are extremely valuable to these organisms,
274
812956
2433
ve yoğunluğu fazla olacak olan
talimatlar var.
13:35
and their frequency is going to be high.
275
815413
1970
13:37
And there's actually some instructions that you only use once, if ever.
276
817407
4041
Ve bi kere kullanabileceğin
bazı talimatlar var.
13:41
So they are either poisonous
277
821472
1523
Yani onlar da zehirli
13:43
or really should be used at less of a level than random.
278
823019
4505
ya da yada daha düşük bir seviyede kullanılması gerekenlerdir.
13:47
In this case, the frequency is lower.
279
827548
2688
Bu durumda frekans düşüktür.
Ve böylece şimdi gerçekten güçlü bir imza görebilirmiyiz?
13:51
And so now we can see, is that really a robust signature?
280
831192
2671
13:53
I can tell you indeed it is,
281
833887
1357
Aslında size olabileceğini söyleyebilirim,
13:55
because this type of spectrum, just like what you've seen in books,
282
835268
3248
çünkü bu tür spektrumlar kitapta ne gördüğün gibi
13:58
and just like what you've seen in amino acids,
283
838540
2153
ve amino asitlerde ne gördüğün gibidir.
14:00
it doesn't really matter how you change the environment,
284
840717
2642
Gerçekten çevrenin nasıl değiştiğini fark etmessiniz, çok sağlam;
14:03
it's very robust, it's going to reflect the environment.
285
843383
2624
O ortamı yansıtacak.
Şimdi yaptığımız küçükbir deneyle size göstereceğim.
14:06
So I'm going to show you now a little experiment that we did.
286
846031
2949
Ve size açıklayacağım,
14:09
And I have to explain to you,
287
849004
1384
bu grafiğin en üstünü
14:10
the top of this graph
288
850412
1182
14:11
shows you that frequency distribution that I talked about.
289
851618
2744
hakkında konuşmuş olduğumuz frekansı gösterir.
14:14
Here, that's the lifeless environment
290
854386
3807
Aslında, burada eşit bir sıklıkta meydana gelen
komutların olduğu yaşamsız bir
14:18
where each instruction occurs at an equal frequency.
291
858217
3412
ortam vardır.
Ve bunun altında ki
14:22
And below there, I show, in fact, the mutation rate in the environment.
292
862564
4993
mutasyon oranını gösterdim.
14:27
And I'm starting this at a mutation rate that is so high
293
867581
3303
Ve bu yüksek olan mutasyon oranında işe başladım,
14:30
that even if you would drop a replicating program
294
870908
3966
hatta tüm dünyada
memnuniyetle
14:34
that would otherwise happily grow up to fill the entire world,
295
874898
4125
kullanılan
bir program olsaydın ,
eğer kaybedersen hemen ölmek için mutasyona uğramış olursun.
14:39
if you drop it in, it gets mutated to death immediately.
296
879047
3010
14:42
So there is no life possible at that type of mutation rate.
297
882081
5346
Yani, mutasyon ranında
bu tür bir yaşam olasılığı yoktur.
14:47
But then I'm going to slowly turn down the heat, so to speak,
298
887451
4036
Ama sonra tabiri caizsse ısıyı yavaş yavaş kapatmak için gidiyorum
14:51
and then there's this viability threshold
299
891511
2185
ve sonra repligatörün yaşaması için
14:53
where now it would be possible for a replicator to actually live.
300
893720
3892
şimdi mümkün olabiileceği yerde
canlılık eşiği vardırr.
14:57
And indeed, we're going to be dropping these guys into that soup all the time.
301
897636
5345
Ve aslında bu adamları
bunun içine bırakacağız.
bu yüzden nasıl görünüyor bir göz atalım.
15:03
So let's see what that looks like.
302
903419
1636
Bunun için ilk önce, hiçbir şey, hiçbir şey, hiçbir şey.
15:05
So first, nothing, nothing, nothing.
303
905079
2998
Çok sıcak, çok sıcak.
15:08
Too hot, too hot.
304
908101
1815
15:09
Now the viability threshold is reached,
305
909940
2296
Şimdi canlılık eşiğine ulaştı
15:12
and the frequency distribution has dramatically changed
306
912260
4492
ve frekans dağılımı
dramatik bir şekilde değişti ve aslında dengeledi.
15:16
and, in fact, stabilizes.
307
916776
1476
Ve şimdi benim burda yaptığım
15:18
And now what I did there
308
918276
1510
15:19
is, I was being nasty, I just turned up the heat again and again.
309
919810
3598
kirlenmem ve sadece ısıyı tekrar tekrar döndürmem oldu.
Elbette bu canlılık eşiğine ulaşır.
15:23
And of course, it reaches the viability threshold.
310
923432
2346
15:25
And I'm just showing this to you again because it's so nice.
311
925802
2868
Ve size tekar göateriyorum çünkü çok güzel.
15:28
You hit the viability threshold.
312
928694
1542
Canlılık eşiğini yakaladın.
15:30
The distribution changes to "alive!"
313
930260
1976
Dağılım canlı olarak değişir
15:32
And then, once you hit the threshold
314
932691
3217
Ve sonra iki kez eşiğe vur
15:35
where the mutation rate is so high that you cannot self-reproduce,
315
935932
4049
mutasyon oranının çok yüksek olduğu yerde
senin yeniden üretemeyeceğin,
bilgi kaydedemeyeceğin
15:40
you cannot copy the information forward to your offspring
316
940005
4921
ileri sonuçlarının
15:44
without making so many mistakes that your ability to replicate vanishes.
317
944950
4730
bir çok hata yapmak olamksızın
taklit yeteneğini ortadan kaybeden.
15:49
And then, that signature is lost.
318
949704
1859
Ve sonra isaretler kayıp.
biz ne öğrenebiliriz?
15:53
What do we learn from that?
319
953216
1706
15:54
Well, I think we learn a number of things from that.
320
954946
3796
Bundan bir çok şey öğrenebileceğimizi düşünüyorum.
15:58
One of them is,
321
958766
1470
bunlardan biri,
16:00
if we are able to think about life in abstract terms --
322
960260
5224
eğer biz yaşamı
soyur bir açıdan düşünebilirsek--
16:05
and we're not talking about things like plants,
323
965508
2631
ve bu gibi bitkilerden bassetmez isek,
ve biz amino asitlerden bassetmez isek ,
16:08
and we're not talking about amino acids,
324
968163
1925
ve bakterilerden bassetmes isek,
16:10
and we're not talking about bacteria,
325
970112
1764
16:11
but we think in terms of processes --
326
971900
2110
ama biz süreçler açısından düşünüyoruz.
sonra o zaman biz yaşam hakkında düşünmeye başlarız,
16:14
then we could start to think about life
327
974034
2202
16:16
not as something that is so special to Earth,
328
976260
2619
değil dünya için çok özel olamayan,
16:18
but that, in fact, could exist anywhere.
329
978903
2510
ama , aslında , herhangi bir yerde var olabilecek bir şey.
16:21
Because it really only has to do with these concepts of information,
330
981437
4313
Çünkü gerçekten ve sadece
bu bilgilerle
16:25
of storing information within physical substrates --
331
985774
4058
fiziksel subratlar içinde
bilgi depolamak zorudadır.
16:29
anything: bits, nucleic acids, anything that's an alphabet --
332
989856
4016
herhangi bir şey:bit nükleik asit
alfabenin herhangi bir unsuru--
16:33
and make sure that there's some process
333
993896
1879
ve kesinlikle bir çok süreç var
16:35
so that this information can be stored for much longer than you would expect --
334
995799
3715
böylece bu bilgi sandığından çok uzun bir süre
depolanabilir.
bilgi bozulma ölçeklerinde
16:40
the time scales for the deterioration of information.
335
1000076
4336
Ve eğer yapabilirsen,
16:44
And if you can do that, then you have life.
336
1004436
3168
sonra bir yaşama sahip olursun.
16:47
So the first thing that we learn
337
1007628
2254
böulece öğrendiğimiz ilk sey
16:49
is that it is possible to define life in terms of processes alone,
338
1009906
5212
hayatı tanımlamak
tek başına süreçleri açısından,
16:55
without referring at all to the type of things that we hold dear,
339
1015142
4977
hiç bir referasn olmadan
bizim tuttuğumuz varlıkların türü
dünya da ki hayatın yanı sıra
17:00
as far as the type of life on Earth is.
340
1020143
2671
17:02
And that, in a sense, removes us again,
341
1022838
2641
ve bir bakıma bizi tekrar ortadan kaldırır.
17:05
like all of our scientific discoveries, or many of them --
342
1025503
2831
bizim bilimsel keşiflerimiz gibi ya da bir çoğu gibi
17:08
it's this continuous dethroning of man --
343
1028358
2771
tahttan indirilen bu adam kalıcıdır
düşünüyoruz çünkü varız.
17:11
of how we think we're special because we're alive.
344
1031153
2727
17:13
Well, we can make life; we can make life in the computer.
345
1033904
3056
Biz bir yaşam oluşturabiliriz.biz bilgisaar ortamında bir yaşam oluşturabiliriz.
17:16
Granted, it's limited,
346
1036984
1817
farz edelim ki bu sınırlı,
17:18
but we have learned what it takes in order to actually construct it.
347
1038825
5117
ama gerçekten yaratmak için ne gerektiğini
öğrendik.
17:23
And once we have that,
348
1043966
2788
Ve bir defa sahip olduğumuz,
17:26
then it is not such a difficult task anymore
349
1046778
2647
sonra temel süreçleri anlamak ve acıklamak gibi
17:29
to say, if we understand the fundamental processes
350
1049449
4152
zor bir görev olmaktan çıkar
17:33
that do not refer to any particular substrate,
351
1053625
3342
yani herhangi bir özel yüzeyden söz etmiyoruz,
17:36
then we can go out and try other worlds,
352
1056991
3768
sonra dışarı
diğer dünyalara gidebiliriz,
17:40
figure out what kind of chemical alphabets might there be,
353
1060783
3781
burda ne tür bir alfabe olduğunu anlarız belki,
normal kimyası hakkında yeterli bir bilgi,
17:45
figure enough about the normal chemistry, the geochemistry of the planet,
354
1065293
4725
gezegenin jeokimyası
böylece biz bu dağılım neye benziyor biliyoruz
17:50
so that we know what this distribution would look like in the absence of life,
355
1070042
3774
yaşam yokluğunda,
17:53
and then look for large deviations from this --
356
1073840
2971
ve o zaman bu büyük sapmalar
17:56
this thing sticking out, which says, "This chemical really shouldn't be there."
357
1076835
5112
bu dışarı taşacak,
''Bu kimyasal gerçekten orda olmalı'' deyip.
18:01
Now we don't know that there's life then,
358
1081971
1955
Şimdi orda yaşam olup olmadığını bilmiyoruz,
18:03
but we could say,
359
1083950
1207
Fakat
18:05
"Well at least I'm going to have to take a look very precisely at this chemical
360
1085181
3769
''Eh en azından ben bu hassas kimyasala göz atmaya gidiyorum
18:08
and see where it comes from."
361
1088974
2045
ve nerden geldiğime bak'' diyebilirdim.
Ve bu bizim gözle görülür
18:11
And that might be our chance of actually discovering life
362
1091043
3711
hayatı keşvetme bir şansımız
18:14
when we cannot visibly see it.
363
1094778
2119
olabilir.
18:16
And so that's really the only take-home message that I have for you.
364
1096921
4564
Ve bu yüzden senden aldığım
ev mesajıdır.
18:21
Life can be less mysterious than we make it out to be
365
1101509
4231
Hayat bizim yaptığımızdan biraz
daha gizemli olabilir.
18:25
when we try to think about how it would be on other planets.
366
1105764
3205
biz diğer gezegenlerde nasıl bir yaşam olduğunu düşünürsek.
18:29
And if we remove the mystery of life,
367
1109540
3387
Ve biz hayatın gizemini kaldırırsak
18:32
then I think it is a little bit easier for us to think about how we live,
368
1112951
4685
sonra biraz kolay olur
nasıl yaşayacağımızı dünmemiz için
18:37
and how perhaps we're not as special as we always think we are.
369
1117660
3058
ve belki de biz düşündüğümüz kadar özel değiliz.
18:40
And I'm going to leave you with that.
370
1120742
2246
artık ayrılıyorum.
Ve hepinize teşekkürler.
18:43
And thank you very much.
371
1123012
1224
18:44
(Applause)
372
1124260
2174
(Alkış)
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7