Finding life we can't imagine | Christoph Adami

Christoph Adami: Tìm sự sống ngoài sức tưởng tượng

Translator: Phuong Le Reviewer: Ha Thu Hai

So, I have a strange career.

Tôi có một nghề nghiệp khá lạ.

I know it because people come up to me, like colleagues, and say,

Tôi biết điều đó vì mọi người gặp tôi, giống như các đồng nghiệp,

"Chris, you have a strange career."

và nói, "Chris này, anh có một công việc thật lạ lùng."

(Laughter)

(tiếng cười)

And I can see their point,

Và tôi hiểu ý họ,

because I started my career as a theoretical nuclear physicist.

vì tôi đã bắt đầu sự nghiệp của mình

bằng việc làm một nhà vật lý thuyết nguyên tử.

And I was thinking about quarks and gluons and heavy ion collisions,

Và tôi đã suy nghĩ về hạt quark và gluon

và những vụ va chạm ion mạnh,

and I was only 14 years old --

khi tôi mới 14 tuổi.

No, no, I wasn't 14 years old.

Không phải, lúc đó tôi không 14 tuổi.

But after that,

Nhưng sau đó,

tôi thực sự có riêng một phòng thí nghiệm

I actually had my own lab

trong phòng sinh học thần kinh máy tính,

in the Computational Neuroscience department,

và tôi không làm bất kỳ sinh học thần kinh nào.

and I wasn't doing any neuroscience.

Later, I would work on evolutionary genetics,

Sau đó, tôi làm về gen tiến hóa,

and I would work on systems biology.

và sinh học hệ thống.

But I'm going to tell you about something else today.

Nhưng tôi sẽ nói với quý vị về một thứ khác trong ngày hôm nay.

I'm going to tell you about how I learned something about life.

Tôi sẽ kể với quý vị

về việc tôi đã biết về sự sống như thế nào.

And I was actually a rocket scientist.

Và tôi thực ra đã là kĩ sư hàng không vũ trụ gian.

I wasn't really a rocket scientist,

Tôi không thực sự là kĩ sư hàng không vũ trụ gian,

but I was working at the Jet Propulsion Laboratory

nhưng tôi đang làm

tại Phòng thí nghiệm Phản lực

ở bang California đầy nắng ấm,

in sunny California, where it's warm;

whereas now I am in the mid-West, and it's cold.

nhưng giờ thì tôi ở vùng Tây Trung Bộ

với thời tiết lạnh.

But it was an exciting experience.

Nhưng tôi hứng thú với trải nghiệm này.

One day, a NASA manager comes into my office,

Một ngày nọ, người quản lý của NASA tới văn phòng tôi,

sits down and says,

ngồi xuống và nói,

"Can you please tell us, how do we look for life outside Earth?"

"Xin anh cho biết,

làm cách nào chúng ta tìm thấy sự sống ngoài Trái đất?"

Tôi rất bất ngờ,

And that came as a surprise to me,

vì tôi thực ra được thuê

because I was actually hired to work on quantum computation.

làm về tính toán lượng tử.

Nhưng tôi đã có một câu trả lời hay.

Yet, I had a very good answer.

I said, "I have no idea."

Tôi nói, "Tôi không biết"

(Laughter)

And he told me, "Biosignatures, we need to look for a biosignature."

Và ông ấy nói với tôi, "Dấu hiệu sinh học,

chúng tôi cần tìm dấu hiệu sinh học."

Và tôi nói, "Đó là gì?"

And I said, "What is that?"

And he said, "It's any measurable phenomenon

Ông ta nói, "Đó là bất kỳ hiện tượng có thể định lượng

cho phép chúng ta chỉ ra

that allows us to indicate the presence of life."

sự tồn tại của sự sống."

And I said, "Really?

Và tôi nói, "Vậy à?

Because isn't that easy?

Vì cái đó rất dễ mà?

I mean, we have life.

Ý tôi là chúng ta có sự sống.

Can't you apply a definition,

Sao chúng ta không áp dụng một định nghĩa,

for example, a Supreme Court-like definition of life?"

giống như là, một định nghĩa giống Tòa án Tối cao về sự sống?"

Và sau đó tôi suy nghĩ một chút về việc này và nói,

And then I thought about it a little bit, and I said,

"Dễ như vậy sao?

"Well, is it really that easy?

vậy nếu bạn thấy một thứ như thế này

Because, yes, if you see something like this,

then all right, fine, I'm going to call it life --

thì được rồi, tôi sẽ gọi đó là sự sống -

no doubt about it.

chắc chắn là thế.

But here's something."

Nhưng có một thứ thế này "

And he goes, "Right, that's life too. I know that."

Và ông ta nói tiếp"Đó cũng là sự sống. Tôi biết thế mà"

Except, if you think that life is also defined by things that die,

Trừ phi các bạn cho rằng sự sống được định nghĩa

bởi những thứ đã chết,

you're not in luck with this thing,

bạn sẽ không may mắn với điều này,

because that's actually a very strange organism.

bởi nó thực sự là một sinh vật rất kì lạ.

It grows up into the adult stage like that

Nó phát triển tới giai đoạn trưởng thành như vậy

và rồi trải qua một giai đoạn Benjamin Button,

and then goes through a Benjamin Button phase,

and actually goes backwards and backwards until it's like a little embryo again,

và cứ thế trở lại như cũ

cho đến khi nó lại là một tế bào nhỏ bé.

và thực tế là lại lớn lên, rồi nhỏ lại và lớn lên-- cứ như vậy--

and then actually grows back up, and back down and back up --

và không bao giờ chết.

sort of yo-yo -- and it never dies.

So it's actually life,

Đó thực ra là sự sống,

nhưng thực sự lại không phải

but it's actually not as we thought life would be.

là cái mà chúng ta tưởng là sự sống

And then you see something like that.

và rồi bạn nhìn thấy một thứ như thế này

And he was like, "My God, what kind of a life form is that?"

Và ông ta đã như thế này" Chúa ơi, sao lại có loại sự sống như vậy?"

Có ai biết không ?

Anyone know?

Nó thực tế không phải sự sống mà là một tinh thể.

It's actually not life, it's a crystal.

Một khi các bạn bắt đầu nhìn và nhìn

So once you start looking and looking at smaller and smaller things --

vào những thứ nhỏ hơn--

so this particular person wrote a whole article and said,

thì người này

đã viết cả một bài báo nói rằng," Này, đó chính là vi khuẩn đấy."

"Hey, these are bacteria."

Except, if you look a little bit closer,

Trừ phi, bạn nhìn kĩ hơn một chút,

you see, in fact, that this thing is way too small to be anything like that.

bạn có thể thấy rằng nó quá nhỏ để là một thứ gì tương tự như vậy.

Vậy nên ông ta bị thuyết phục,

So he was convinced, but, in fact, most people aren't.

nhưng, thực tế, phần lớn mọi người không như vậy.

Và rồi, tất nhiên,

And then, of course, NASA also had a big announcement,

NASA đã có một thông báo lớn,

and President Clinton gave a press conference,

và Tổng thống Clinton đã có một cuộc họp báo,

về khám phá kì diệu

about this amazing discovery of life in a Martian meteorite.

về sự sống trong một thiên thạch từ sao Hỏa.

Tuy nhiên, ngày nay điều này vẫn đang được tranh cãi gay gắt.

Except that nowadays, it's heavily disputed.

Nếu bạn hiểu về những bức ảnh này,

If you take the lesson of all these pictures,

then you realize, well, actually, maybe it's not that easy.

thì bạn sẽ nhận ra rằng, trên thực tế, nó không hề đơn giản.

Có thể tôi thực sự rất cần

Maybe I do need a definition of life

một định nghĩa về sự sống

in order to make that kind of distinction.

để làm rõ sự khác biệt đó.

Vậy thì sự sống có thể được định nghĩa không?

So can life be defined?

Nếu có thì chúng ta sẽ làm thế nào?

Well how would you go about it?

Vâng tất nhiên,

Well of course, you'd go to Encyclopedia Britannica and open at L.

bạn có thể dùng Bách Khoa toàn thư nước Anh và lật tới vần L.

Không tất nhiên là bạn sẽ không làm như vậy, bạn sẽ gõ nó trên Google.

No, of course you don't do that; you put it somewhere in Google.

Và bạn có thể tìm thấy cái gì đó.

And then you might get something.

(Laughter)

And what you might get --

Và cái bạn có thể tìm thấy--

and anything that actually refers to things that we are used to,

và bất cứ định nghĩa nào mà chúng ta đã quen với,

bạn sẽ bỏ nó đi.

you throw away.

Và bạn sẽ nảy ra một thứ như thế này.

And then you might come up with something like this.

Và nó đề cập tới một thứ vô cùng phức tạp

And it says something complicated with lots and lots of concepts.

với rất rất nhiều khái niệm.

Ai lại có thể viết ra một thứ

Who on Earth would write something as convoluted and complex and inane?

phức tạp và rắc rối

và điên rồ như thế?

Nhưng nó thực tế lại là các khái niệm rất rất rất quan trọng đấy.

Oh, it's actually a really, really, important set of concepts.

Tôi chỉ nhấn mạnh một số từ

So I'm highlighting just a few words

and saying definitions like that rely on things

và nêu ra định nghĩa như sau

dựa trên những thứ mà không dựa trên

that are not based on amino acids or leaves or anything that we are used to,

amino acid

hay bất cứ thứ gì mà chúng ta vẫn biết,

mà chỉ dựa trên những quá trình.

but in fact on processes only.

Và nếu bạn xem xét nó,

And if you take a look at that,

đây là điều tôi đã viết trong một cuốn sách về các dạng sống nhân tạo.

this was actually in a book that I wrote that deals with artificial life.

Và điều này giải thích tại sao

And that explains why that NASA manager was actually in my office to begin with.

giám đốc NASA đã tới văn phòng của tôi.

Because the idea was that, with concepts like that,

Vì ý tưởng là, với những khái niệm như thế,

maybe we can actually manufacture a form of life.

chúng ta có thể sản xuất

một dạng sống.

And so if you go and ask yourself, "What on Earth is artificial life?",

Nếu bạn tự hỏi mình,

"Sự sống nhân tạo là cái quái gì ?",

let me give you a whirlwind tour of how all this stuff came about.

hãy để tôi đưa bạn đi một chuyến đi lốc xoáy

về việc làm cách nào những thứ này xảy ra.

And it started out quite a while ago,

Nó xảy ra cũng lâu rồi

when someone wrote one of the first successful computer viruses.

khi một người nào đó đã tạo ra thành công

một trong những loại virus máy tính đầu tiên.

Đối với những người trong số các bạn còn quá trẻ,

And for those of you who aren't old enough,

you have no idea how this infection was working --

các bạn không thể có bất cứ một ý niệm gì về cách mà sự lây nhiễm này hoạt động--

namely, through these floppy disks.

qua những chiếc đĩa mềm.

But the interesting thing about these computer virus infections

Nhưng điều thú vị về sự lây nhiễm những lại virus máy tính này

là, nếu bạn thấy tốc độ

was that, if you look at the rate at which the infection worked,

mà chúng lây nhiễm,

they show this spiky behavior that you're used to from a flu virus.

chúng cho thấy hành vi dữ dội

mà bạn đã thấy ở virus cảm cúm.

And it is in fact due to this arms race

Và điều này thực tế là do sự chạy đua vũ trang

between hackers and operating system designers

giữa những tên hacker và những người thiết kế hệ thống điều hành

that things go back and forth.

mà mọi thứ cứ thay đổi liên tục.

And the result is kind of a tree of life of these viruses,

Và kết quả là sự phát triển của đời sống

của những loại virus này,

a phylogeny that looks very much like the type of life

giống như sự phát sinh loài.

tương tự như dạng sự sống mà chúng ta đã biết, ít nhất là ở cấp độ virus.

that we're used to, at least on the viral level.

So is that life?

Vậy đó có được coi là sự sống? Theo tôi được biết thì không.

Not as far as I'm concerned.

Tại sao?Vì thực thể này không tự nó phát triển.

Why? Because these things don't evolve by themselves.

Thực tế thì những hacker đã lập trình nên chúng.

In fact, they have hackers writing them.

Nhưng ý tưởng này đã nhanh chóng được cân nhắc sâu sa hơn

But the idea was taken very quickly a little bit further,

when a scientist working at the Santa Fe Institute decided,

khi một nhà khoa học làm việc tại Viên Khoa học quyết định,

"Why don't we try to package these little viruses

"Tại sao chúng ta không gói gọn những con virus nhỏ này

in artificial worlds inside of the computer

trong thế giới nhân tạo bên trong máy tính

và để chúng phát triển?"

and let them evolve?"

And this was Steen Rasmussen.

Và đây là Steen Rasmussen.

And he designed this system, but it really didn't work,

Ông đã thiết kế ra hệ thống này, nhưng nó thực sự không hoạt động,

because his viruses were constantly destroying each other.

vì những con virus của ông ý thực tế là tàn phá lẫn nhau.

But there was another scientist who had been watching this, an ecologist.

Nhưng có một nhà khoa học khác cũng theo dõi điều này, một nhà sinh thái học

Và ông ý về nhà và nói"Tôi biết cách chữa nó."

And he went home and says, "I know how to fix this."

And he wrote the Tierra system,

Và ông ta đã viết hệ Tiera

and, in my book,

, trong cuốn sách của tôi, thực tế là một trong

is in fact one of the first truly artificial living systems --

những hệ thống sự sống nhân tạo đầu tiên--

except for the fact that these programs didn't really grow in complexity.

ngoại trừ việc những chương trình này không thực sự phát triển về mức độ phức tạp.

So having seen this work, worked a little bit on this,

Nên quan sát việc này,nghiên cứu một chút về chúng

this is where I came in.

và đây là lúc tôi bắt tay vào

And I decided to create a system that has all the properties

Và tôi đã quyết định tạo ra một hệ thống

có tất cả các thành phần cần thiết

that are necessary to see, in fact, the evolution of complexity,

để quan sát được sự tiến hóa của mức độ phức tạp,

càng nhiều các vấn đề phức tạp tiến hóa liên tục xuất hiện.

more and more complex problems constantly evolving.

và tất nhiên,vì tôi không biết lập trình, tôi được trợ giúp trong việc này

And of course, since I really don't know how to write code, I had help in this.

tôi có hai sinh viên đại học

I had two undergraduate students

tai Học viện Khoa học Kĩ thuật California làm việc với tôi.

at California Institute of Technology that worked with me.

Bên tay trái là Charles Offria , và bên tay phải là Titus Brown.

That's Charles Ofria on the left, Titus Brown on the right.

Họ bây giờ đã là những giáo sư có danh tiếng

They are now, actually, respectable professors

at Michigan State University,

tại Đại học Michigan,

but I can assure you, back in the day, we were not a respectable team.

nhưng tôi có thể đảm bảo với các bạn rằng, trở lại những ngày trước kia,

chúng tôi không phải là một đội có tiếng.

Và tôi thực sự hạnh phúc vì không có bức ảnh nào còn sót lại

And I'm really happy that no photo survives

mà có cả 3 chúng tôi chụp chung.

of the three of us anywhere close together.

Nhưng hệ thống này trông như thế nào?

But what is this system like?

Tôi không thể đi vào chi tiết,

Well I can't really go into the details,

but what you see here is some of the entrails.

nhưng những gì mà các bạn thấy ở đây là những phần thiết yếu nhất.

Nhưng cái mà tôi muốn tập trung vào

But what I wanted to focus on is this type of population structure.

là loại cấu trúc tập thể này.

Có khoảng 10,000 chương trình ở đây.

There's about 10,000 programs sitting here.

And all different strains are colored in different colors.

Và tất cả những mối khác nhau có màu khác nhau.

And as you see here, there are groups that are growing on top of each other,

Và bạn có thấy rằng có những nhóm phát triển trên những nhóm khác,

vì chúng đang lan rộng.

because they are spreading.

Any time there is a program that's better at surviving in this world,

Bất cứ khi có một chương trình

nó có thể phát triển tốt hơn trong thế giới đó,

due to whatever mutation it has acquired,

vì cho dù nó có bất kì sự biến đổi nào,

it is going to spread over the others and drive the others to extinction.

nó cũng sẽ lan rộng ra tất cả những cái khác và khiến cho những cái khác tuyệt chủng.

Vì thế tôi sẽ cho các bạn xem một đoạn phim về sự vận động đó.

So I'm going to show you a movie

where you're going to see that kind of dynamic.

Và hình thức thử nghiệm này được khởi đầu

And these kinds of experiments are started with programs that we wrote ourselves.

với chương trình mà chúng tôi tự viết.

Chúng tôi tự viết nó, tự nhân bản nó,

We write our own stuff, replicate it, and are very proud of ourselves.

và rất tự hào về bản thân chúng tôi.

And we put them in, and what you see immediately

Và chúng tôi thử nghiệm nó, và cái mà bạn sẽ nhìn ngay sau đây

is that there are waves and waves of innovation.

là luôn luôn có làn sóng đổi mới.

By the way, this is highly accelerated,

Nhân tiện. nó đã được tăng tốc cao,

so it's like a 1000 generations a second.

nên nó có vẻ như có cả nghìn thế hệ trong một giây.

But immediately, the system goes like, "What kind of dumb piece of code was this?

Tuy nhiên, ngay lập tức hệ thống này sẽ như thể,

"Có loại mã lệnh nào lại như thế này?"

This can be improved upon in so many ways, so quickly."

Nó có thể được cải tiến bằng rất nhiều cách

một các nhanh chóng."

So you see waves of new types taking over the other types.

Các bạn có thể thấy có rất nhiều làn sóng các thế hệ mới

tràn vào các loại đã có.

And this type of activity goes on for quite a while,

Và chuyển động này diễn ra trong một khoảng thời gian,

until the main easy things have been acquired by these programs.

cho đến khi những thứ chính đã được thu lại bởi chương trình.

And then, you see sort of like a stasis coming on

Và sau đó thì bạn thấy có một dạng như sự ứ lại tràn lên

where the system essentially waits

khi mà hệ thống sẽ chờ

for a new type of innovation, like this one,

cho một dạng mới , như cái này,

which is going to spread over all the other innovations that were before

sẽ lan ra

ra tất cả các đổi mới đã có từ trước

and is erasing the genes that it had before,

và xóa đi các gen đã có từ trước,

until a new type of higher level of complexity has been achieved.

cho đến khi đạt tới một cấp độ phức tạp cao hơn.

And this process goes on and on and on.

Và quá trình này cứ diễn ra liên tục.

So what we see here

Những gì chúng ta quan sát thấy ở đây

is a system that lives in very much the way we're used to how life goes.

là một hệ thống sống

theo một cách rất giống với cách mà chúng ta quen với sự sống.

But what the NASA people had asked me really was,

Nhưng cái mà NASA đã hỏi tôi

thực sự là, "Có phải chúng

"Do these guys have a biosignature?

có một dấu hiệu sinh học?

Can we measure this type of life?

Liệu chúng ta có thể đo được dạng sự sống này?

Because if we can,

Vì nếu chúng ta có thể,

maybe we have a chance of actually discovering life somewhere else

có thể chúng ta có cơ hội tìm ra sự sống ở một nơi nào đó

without being biased by things like amino acids."

mà không định kiến

về những thứ như amino acid."

So I said, "Well, perhaps we should construct a biosignature

Vậy thì tôi nói," có lẽ chúng ta nên xây dựng

một dấu hiệu sinh học

based on life as a universal process.

dựa trên sự sống như một quá trình tổng thể.

In fact, it should perhaps make use of the concepts that I developed

Thực tế, có lẽ nó nên tận dụng

những khái niệm mà tôi đã phát triển

để thu được

just in order to sort of capture what a simple living system might be."

một hệ thống sự sống đơn giản sẽ như thế nào."

Và thứ mà tôi đã nảy ra --

And the thing I came up with --

I have to first give you an introduction about the idea,

trước hết tôi phải giới thiệu với các bạn ý tưởng này,

and maybe that would be a meaning detector,

và có lẽ nó như một máy phát hiện ý nghĩa,

hơn là máy phát hiện sự sống.

rather than a life detector.

And the way we would do that --

Và cái cách mà chúng tôi làm điều đó --

I would like to find out how I can distinguish text

Tôi muốn xem xem bằng cách nào mà tôi có thể phân biệt

that was written by a million monkeys, as opposed to text that is in our books.

đoạn văn được viết bởi cả triệu con khỉ,

với đoạn văn được viết trong cuốn sách của chúng tôi.

And I would like to do it in such a way

Và tôi muốn thực hiện điều đó theo cái cách

that I don't actually have to be able to read the language,

mà tôi không nhất thiết phải biết đọc ngôn ngữ đó,

vì tôi biết rằng tôi cũng không thể làm như vậy.

because I'm sure I won't be able to.

Miễn là tôi biết tới có một hệ thống chữ cái như vậy.

As long as I know that there's some sort of alphabet.

đây sẽ là biểu đồ tần suất

So here would be a frequency plot

về mức độ mà bạn tìm thấy

of how often you find each of the 26 letters of the alphabet

mỗi chữ cái trong bảng chữ cái 26 chữ

in a text written by random monkeys.

trong một đoạn văn được viết bởi những con khỉ bất kì.

And obviously, each of these letters comes off about roughly equally frequent.

Và rõ ràng là mỗi chữ cái này

xuất hiện với tần suất khá giống nhau.

Nhưng nếu bạn nhìn vào sự phân bố chữ cái trong một đoạn văn Tiếng Anh,

But if you now look at the same distribution in English texts,

it looks like that.

nó y như vậy.

And I'm telling you, this is very robust across English texts.

Và tôi có thể nói với các bạn rằng, điều này rất phổ biến trong những đoạn văn Tiếng Anh.

Và nếu bạn nhìn vào một đoạn văn tiếng Pháp, nó sẽ hơi khác một chút,

And if I look at French texts, it looks a little bit different,

hay tiếng Ý, tiếng Đức.

or Italian or German.

Chúng đều có tần suất phân bố riêng biệt,

They all have their own type of frequency distribution,

nhưng rất phổ biến.

but it's robust.

Không kể nó nói về chính trị hay khoa học.

It doesn't matter whether it writes about politics or about science.

Không kể nó là thơ

It doesn't matter whether it's a poem or whether it's a mathematical text.

hay một đoạn về toán học.

Nó là một dấu hiệu rất mạnh,

It's a robust signature,

và rất ổn định.

and it's very stable.

As long as our books are written in English --

Miễn là những quyển sách của chúng tôi được viết bằng tiếng Anh --

vì mọi người vẫn đang viết lại nó và sao chụp lại --

because people are rewriting them and recopying them --

it's going to be there.

nó sẽ vẫn như thế.

So that inspired me to think about, well, what if I try to use this idea

Điều này khiến tôi nghĩ tới,

điều gì sẽ xảy ra nếu tôi cố gắng sử dụng ý tưởng này

không phải với mục đích phát hiện ra những đoạn trích bất kì

in order, not to detect random texts from texts with meaning,

từ những đoạn có ý nghĩa,

but rather detect the fact that there is meaning

mà để phát hiện ra những ý niệm có ý nghĩa

in the biomolecules that make up life.

trong những phần tử cấu thành nên sự sống.

Nhưng đầu tiên tôi phải hỏi:

But first I have to ask:

what are these building blocks,

những khối , như là bảng chữ cái, nguyên tố mà tôi cho các bạn xem là gì?

like the alphabet, elements that I showed you?

Hóa ra chúng ta có rất nhiều phương án khác nhau

Well it turns out, we have many different alternatives

cho nhưng khối đó.

for such a set of building blocks.

Chúng ta có thể dùng amino acid,

We could use amino acids,

we could use nucleic acids, carboxylic acids, fatty acids.

dùng nucleic acid,carboxylic acids,và acid béo.

In fact, chemistry's extremely rich, and our body uses a lot of them.

Thực tế, hóa học rất phong phú và cơ thể ta đang sử dụng nó rất nhiều.

Vậy nên chúng tôi, để kiểm nghiệm ý tưởng này,

So that we actually, to test this idea,

first took a look at amino acids and some other carboxylic acids.

đầu tiên kiểm tra amino acid và một số carboxylic acids.

Và đây là kết quả.

And here's the result.

Here is, in fact, what you get

Đây là những thứ bạn có được

if you, for example, look at the distribution of amino acids

nếu bạn, ví dụ, xem sự phân bố của các amino acid

on a comet or in interstellar space or, in fact, in a laboratory,

trên một sao chổi hay trong khoảng không gian giữa các ngôi sao

hay thực tế là ở trong một phòng thí nghiệm,

where you made very sure that in your primordial soup,

nơi mà bạn chắc chắn rằng ở tình trạng nguyên thủy

không có bất cứ một thứ tạp chất sống nào.

there is no living stuff in there.

Thứ bạn tìm thấy phần lớn là glycine và rồi alanine

What you find is mostly glycine and then alanine

và có một số dấu vết của một số nguyên tố khác.

and there's some trace elements of the other ones.

That is also very robust --

Nó cũng rất mạnh --

what you find in systems like Earth

thứ mà bạn tìm thấy trong những hệ thống như Trái Đất

where there are amino acids, but there is no life.

nơi mà có amino acid,

nhưng không có sự sống.

But suppose you take some dirt and dig through it

Giả sử bạn lấy một ít bụi bẩn

và đào sâu và nó

and then put it into these spectrometers,

và rồi đặt nó vào những cái máy phổ này,

because there's bacteria all over the place;

vì có vi khuẩn ở khắp mọi nơi;

or you take water anywhere on Earth,

hay như bạn mang nước đi khắp nơi trên Trái Đất,

vì nó có đầy ắp sự sống,

because it's teaming with life,

and you make the same analysis;

và bạn thực hiện những phân tích tương tự;

the spectrum looks completely different.

hình ảnh sẽ hoàn toàn khác biệt.

Tất nhiên sẽ vẫn có glycine và alanine,

Of course, there is still glycine and alanine,

but in fact, there are these heavy elements, these heavy amino acids,

nhưng thực tế thì có rất nhiều nguyên tố nặng nữa, những amino acid nặng này,

that are being produced because they are valuable to the organism.

mà được sản sinh ra

bởi vì nó có giá trị đối với sinh vật.

Và một số cái khác

And some other ones that are not used in the set of 20,

mà không được sử dụng trong bộ 20,

chúng sẽ thậm chí không xuất hiện

they will not appear at all in any type of concentration.

dưới bât kì dạng cô cạn nào.

So this also turns out to be extremely robust.

Điều này vì thế cũng rất tràn đầy sức sống.

It doesn't matter what kind of sediment you're using to grind up,

Không kể bất kì loại cặn nào mà bạn xay nghiền ra,

cho dù nó là vi khuẩn hay thực vật, động vật gì.

whether it's bacteria or any other plants or animals.

Bất cứ nơi đâu có sự sống,

Anywhere there's life,

you're going to have this distribution,

bạn cũng sẽ có sự phân bố này,

as opposed to that distribution.

đối nghịch với sự phân bố kia.

And it is detectable not just in amino acids.

Nó được tìm thấy không chỉ ở amino acid.

Now you could ask:

Bây giờ bạn có thể hỏi:

Well, what about these Avidians?

thế còn những Avidian thì sao?

Avidians là những công dân của thế giới máy tính

The Avidians being the denizens of this computer world

where they are perfectly happy replicating and growing in complexity.

nơi mà chúng hoàn toàn sao lại và phát triển về mức độ phức tạp.

So this is the distribution that you get if, in fact, there is no life.

Vậy đây là sự phân bố mà bạn có được

khi mà thực tế là không có sự sống.

They have about 28 of these instructions.

Có khoảng 28 loại cấu trúc này.

And if you have a system where they're being replaced one by the other,

Và nếu bạn có một hệ thống mà chúng bị thay thế cái này bởi cái khác,

nó như là những con khỉ đánh máy .

it's like the monkeys writing on a typewriter.

Mỗi cấu trúc xuất hiện

Each of these instructions appears with roughly the equal frequency.

với tần suất tương đối tương đương.

But if you now take a set of replicating guys

Nhưng nếu bạn lấy một bộ bản sao

như ở trong video mà bạn xem,

like in the video that you saw,

nó trong như thế này.

it looks like this.

Vậy thì có một số những cấu trúc

So there are some instructions

that are extremely valuable to these organisms,

mà cực kì có giá trị với sinh vật,

và tần suất của chúng sẽ rất cao.

and their frequency is going to be high.

And there's actually some instructions that you only use once, if ever.

Thực tế thì có một số cấu trúc

mà bạn chỉ sử dụng duy nhất có một lần.

So they are either poisonous

Chúng hoặc độc hại

or really should be used at less of a level than random.

hoặc thực sự cần được sử dụng ở một cấp độ nào ít hơn mức độ bất kì .

In this case, the frequency is lower.

Trong trường hợp này, tần suất thấp hơn.

các bạn có thể thấy, có phải nó là một dấu hiệu tràn đầy sự sống?

And so now we can see, is that really a robust signature?

I can tell you indeed it is,

Thực sự là nó có,

because this type of spectrum, just like what you've seen in books,

bởi loại quang phổ này, như bạn đã nhìn thấy trong sách,

and just like what you've seen in amino acids,

và cũng như thứ mà bạn đã quan sát ở amno acid,

it doesn't really matter how you change the environment,

không kể bạn có thay đổi môi trường hay không, nó rất mạnh,

it's very robust, it's going to reflect the environment.

nó sẽ phản ánh môi trường.

Bây giờ tôi sẽ cho các bạn thấy một ít thí nghiệm mà chúng tôi đã làm.

So I'm going to show you now a little experiment that we did.

và tôi phải giải thích cho các bạn rằng,

And I have to explain to you,

đỉnh của biểu đồ này

the top of this graph

shows you that frequency distribution that I talked about.

cho thấy sự phân bố tần suất mà tôi đã nói tới

Here, that's the lifeless environment

Trên thực tế thì đây là môi trường không sự sống

nơi mà mỗi cấu trúc xảy ra

where each instruction occurs at an equal frequency.

ở một tần sất tương đương.

Và dưới đây, tôi cho các bạn thấy

And below there, I show, in fact, the mutation rate in the environment.

tỉ lệ biến đổi trong môi trường.

And I'm starting this at a mutation rate that is so high

Và tôi bắt đầu ở một mức độ biến đổi khá cao

that even if you would drop a replicating program

mà thậm chí nếu bạn giảm đột ngột

chương trình sao bản

that would otherwise happily grow up to fill the entire world,

nó vẫn sẽ tiếp tục phát triển

để lấp đầy cả thế giới,

nếu bạn thả nó vào, nó sẽ biến đổi tới chết ngay lập tức.

if you drop it in, it gets mutated to death immediately.

So there is no life possible at that type of mutation rate.

Vậy thì không có sự sống tồn tại

tại mức độ biến đổi đó.

But then I'm going to slowly turn down the heat, so to speak,

Nhưng rồi tôi sẽ từ từ giảm nhiệt độ

and then there's this viability threshold

tới ngưỡng cửa của sự sống

where now it would be possible for a replicator to actually live.

nơi mà phù hợp cho

bản sao có thể sống.

And indeed, we're going to be dropping these guys into that soup all the time.

Và chúng ta sẽ thả anh chàng này

vào bát súp đó.

Vậy thì hãy xem chuyện gì xảy ra.

So let's see what that looks like.

Đầu tiên, không có gì, không có gì, không có gì.

So first, nothing, nothing, nothing.

Quá nóng, quá nóng.

Too hot, too hot.

Now the viability threshold is reached,

Bây giờ thì ngưỡng của sựu sống đã đạt tới,

and the frequency distribution has dramatically changed

và tần suất phân bố

đã biến đổi nhanh chóng và ổn định.

and, in fact, stabilizes.

Điều mà tôi đã làm

And now what I did there

is, I was being nasty, I just turned up the heat again and again.

là,tôi đã hơi ác, tôi lại tăng nhiệt độ lên.

và tất nhiên nó chạm ngưỡng sự sống.

And of course, it reaches the viability threshold.

And I'm just showing this to you again because it's so nice.

Và tôi chỉ muốn cho các bạn thấy một lần nữa vì nó khá đẹp.

You hit the viability threshold.

Bạn chạm tới ngưỡng sống.

The distribution changes to "alive!"

Sự phân bố thay đổi sang "sống"

And then, once you hit the threshold

và rồi bạn lại chạm ngưỡng sống

where the mutation rate is so high that you cannot self-reproduce,

nơi mà mức biến đổi quá lớn

mà bạn không thể tự tái tạo,

không thể sao thông tin

you cannot copy the information forward to your offspring

chuyển tới cho con cái của bạn

without making so many mistakes that your ability to replicate vanishes.

mà không có quá nhiều lỗi

đấy là khả năng sao của bạn đã biến mất.

And then, that signature is lost.

Và dấu hiệu bị mất.

Chúng ta có thể rút ra gì từ điều đó?

What do we learn from that?

Well, I think we learn a number of things from that.

Tôi nghĩ rằng chúng ta đã học được nhiều điều từ đó.

One of them is,

Một trong số đó là,

if we are able to think about life in abstract terms --

nếu chúng ta có thể nghĩ về sự sống

theo một cách trừu tượng --

and we're not talking about things like plants,

và chúng ta không nói về những thứ như thực vật,

và chúng ta không nói về amino acid,

and we're not talking about amino acids,

và cũng không về vi khuẩn,

and we're not talking about bacteria,

but we think in terms of processes --

mà chúng ta nghĩ về những quá trình --

vậy thì chúng ta bắt đầu quan niệm về sự sống,

then we could start to think about life

not as something that is so special to Earth,

không phải như một thứ đặc biệt nào đó chỉ thuộc về Trái Đất,

but that, in fact, could exist anywhere.

mà như một thứ tồn tại ở khắp mọi nơi.

Because it really only has to do with these concepts of information,

Vì nó chỉ liên quan tới

những khái niệm thông tin,

of storing information within physical substrates --

việc lưu trữ thông tin

trong cơ sở thể chất --

anything: bits, nucleic acids, anything that's an alphabet --

bất cứ thứ gì: bit, nucleic acid,

bất kì thứ gì mà là chữ cái --

and make sure that there's some process

và đảm bảo rằng có một số quá trình

so that this information can be stored for much longer than you would expect --

mà thông tin có thể được lưu trữ

lâu hơn mà bạn nghĩ

về thời gian để thông tin bị phân hủy.

the time scales for the deterioration of information.

Và nếu mà bạn có thể làm như vậy,

And if you can do that, then you have life.

vậy thì bạn đã có sự sống.

So the first thing that we learn

Vậy thì thứ đầu tiên bạn học được

is that it is possible to define life in terms of processes alone,

là hoàn toàn có thể định nghĩa sự sống

về phương diện quá trình thôi,

without referring at all to the type of things that we hold dear,

mà không phải đè cập tới

những thứ mà chúng ta quan tâm,

như là dạng sống trên Trái Đất là gì.

as far as the type of life on Earth is.

And that, in a sense, removes us again,

Và nó lại loại bỏ chúng ta,

like all of our scientific discoveries, or many of them --

như tất cả các khám phá khoa học, nhiều trong số chúng --

it's this continuous dethroning of man --

nó là sự liên tục phế truất con người --

về sự đặc biệt mà chúng ta nghĩ tới chúng ta vì chúng ta sống

of how we think we're special because we're alive.

Well, we can make life; we can make life in the computer.

Chúng ta có thể tạo ra sự sống.Chúng ta có thể tạo sự sống trong máy tính.

Granted, it's limited,

Cho rằng nó hữu hạn,

but we have learned what it takes in order to actually construct it.

nhưng chúng ta cũng đã hiểu được rằng bằng cách nào mà nó

có thể xây dựng nên.

And once we have that,

Chúng ta hiểu rằng,

then it is not such a difficult task anymore

đó không còn là một điều khó khăn nữa

to say, if we understand the fundamental processes

nếu chúng ta hiểu bản chất quá trình

that do not refer to any particular substrate,

mà không đề cập tới bất kì cơ sở cụ thể nào,

then we can go out and try other worlds,

vậy chúng ta có thể ra ngoài

và tìm kiếm những thế giới khác,

figure out what kind of chemical alphabets might there be,

xem liệu có chữ cái hóa học nào đang ở đó,

tìm hiểu đủ về hóa học thường rồi,

figure enough about the normal chemistry, the geochemistry of the planet,

địa hóa của hành tinh này,

để chúng ta có thể biết được sự phân bố này như thế nào

so that we know what this distribution would look like in the absence of life,

mà không có sự sống,

and then look for large deviations from this --

và tìm kiếm sự lệch lạc khỏi nó --

this thing sticking out, which says, "This chemical really shouldn't be there."

mà khẳng định rằng,

"Hóa chất này không thể ở đây."

Now we don't know that there's life then,

Chúng ta không biết có sự sống ở đó,

but we could say,

nhưng chúng ta có thể nói,

"Well at least I'm going to have to take a look very precisely at this chemical

"Ít nhất thì tôi sẽ cân nhắc kĩ càng chính xác hóa chất này

and see where it comes from."

và xem nó từ đâu tới."

Đó có thể là cơ hội của chúng ta

And that might be our chance of actually discovering life

để tìm kiếm sự sống

when we cannot visibly see it.

mà chúng chúng ta có thể không thể nhìn thấy bằng mắt thường.

And so that's really the only take-home message that I have for you.

Và đấy là thông điệp đáng nhớ duy nhất

mà tôi muốn truyền tải tới các bạn.

Life can be less mysterious than we make it out to be

Sự sống có thể ít bí ẩn

hơn thực tế mà chúng ta vẽ nó lên.

when we try to think about how it would be on other planets.

khi mà chúng ta nghĩ về sự sống trên những hành tinh khác.

And if we remove the mystery of life,

Và nếu chúng ta loại bỏ đi sự bí ẩn của sự sống,

then I think it is a little bit easier for us to think about how we live,

thì tôi nghĩ rằng mọi thứ sẽ dề dàng hơn nhiều

cho chúng ta khi nghĩ về cách mà chúng ta sống,

and how perhaps we're not as special as we always think we are.

và sự đặc biệt mà chúng ta có lẽ không phải như chúng ta vẫn hằng nghĩ.

And I'm going to leave you with that.

Đó là những điều tôi muốn truyền tải tới các bạn.

Cám ơn các bạn rất nhiều.

And thank you very much.

(Applause)

(Vỗ tay)