"Everything happens for a reason" -- and other lies I've loved | Kate Bowler | TED

Çeviri: Nevaz Mescioğlu Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

There is some medical news that nobody, absolutely nobody,

Sağlığa dair bazı haberler vardır ki, kimse, kesinlikle hiç kimse

is prepared to hear.

duymaya hazır değildir.

I certainly wasn't.

Ben de kesinlikle değildim.

It was three years ago that I got a call in my office

Üç sene önce bir tetkik sonucunu bildirmek için ofisimden aradılar.

with the test results of a recent scan.

I was 35 and finally living the life I wanted.

35 yaşındaydım ve en sonunda istediğim hayatı yaşıyordum.

I married my high school sweetheart

Lise aşkımla evlenmiştim

and had finally gotten pregnant after years of infertility.

ve senelerce denemenin sonunda hamile kalmıştım.

And then suddenly we had a Zach,

Sonra birdenbire bir Zach'imiz oldu.

a perfect one-year-old boy/dinosaur,

Bir yaşında mükemmel bir erkek çocuk

ya da dinozor, keyfine göre değişiyordu.

depending on his mood.

And having a Zach suited me perfectly.

Zach'e sahip olmak bana çok yakışmıştı.

Akademide ilk başvurduğum işe alınmıştım,

I had gotten the first job I applied for in academia,

land of a thousand crushed dreams.

ki akademi, binlerce kişinin hayallerinin yıkıldığı bir yerdir.

And there I was,

Ben işte oradaydım,

working at my dream job

hayalimdeki işte çalışıyordum,

with my little baby

minik bir bebeğim

and the man I had imported from Canada.

ve Kanada'dan ithal ettiğim bir adam vardı.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

But a few months before, I'd started feeling pain in my stomach

Ancak birkaç ay önce, midemde sancılar hissetmeye başlamıştım

and had gone to every expert to find out why.

ve sebebini bulabilmek için birçok uzmana gitmiştim.

No one could tell me.

Kimse sebebini bulamamıştı.

And then, out of the blue,

Sonra, beklenmedik bir anda bir doktorun asistanı beni aradı.

some physician's assistant called me at work

to tell me that I had stage IV cancer,

4. aşama kanser olduğumu

and that I was going to need to come to the hospital right away.

ve derhal hastaneye gelmem gerektiğini söyledi.

And all I could think of to say was,

Düşünebildiğim tek şey şuydu:

"But I have a son.

"Ama benim bir oğlum var.

I can't end.

Şu anda ölemem.

This world can't end.

Dünya şu an sona eremez.

It has just begun."

Her şey daha yeni başladı."

And then I called my husband, and he rushed to find me

Sonra kocamı aradım, hemen yanıma geldi

and I said all the true things that I have known.

ve bildiğim tüm gerçekleri ona söyledim.

I said, "I have loved you forever,

Dedim ki: "Seni her zaman sevdim.

I have loved you forever.

Seni her zaman sevdim.

I am so sorry.

Çok üzgünüm.

Please take care of our son."

Lütfen oğlumuza iyi bak."

And then as I began the walk to the hospital,

Sonra hastaneye doğru yürürken ilk defa aklımdan şu geçti:

it crossed my mind for the first time,

"Oh. How ironic."

"Ah! Ne kadar ironik.

I had just written a book called "Blessed."

Daha yeni "Blessed" isimli bir kitap yazdım."

(Laughter)

(Gülüşmeler)

I am a historian

Ben bir tarihçiyim.

and an expert in the idea that good things happen to good people.

"İyi insanların başına iyi şeyler gelir." düşüncesinde uzmanım.

I research a form of Christianity nicknamed "the prosperity gospel,"

Hristiyanlığın "mutluluk hakikati" denilen bir hâlini araştırıyorum

for its very bold promise that God wants you to prosper.

cüretkâr bir vaadinden dolayı: Tanrı senin mutlu olmanı ister.

I never considered myself a follower of the prosperity gospel.

Hiçbir zaman kendimi mutluluk hakikatini benimseyen biri olarak düşünmedim.

I was simply an observer.

Sadece bir gözlemciydim.

Mutluluk hakikati şuna inanır:

The prosperity gospel believes that God wants to reward you

Eğer doğru inanca sahipsen Tanrı seni ödüllendirmek ister.

if you have the right kind of faith.

If you're good and faithful,

İyi bir insansan ve inançlıysan

God will give you health and wealth

Tanrı sana sağlık, zenginlik ve sonsuz mutluluk verir.

and boundless happiness.

Life is like a boomerang:

Hayat bir bumerang gibidir.

if you're good,

Eğer iyi biriysen iyi şeyler her zaman seni bulur.

good things will always come back to you.

Think positively. Speak positively.

Olumlu düşün, olumlu konuş.

Nothing is impossible if you believe.

Eğer inanırsan hiçbir şey imkânsız değildir.

I got interested in this very American theology

18 yaşındayken bu Amerikan teolojisine ilgi duymaya başladım

when I was 18 or so,

and by 25 I was traveling the country interviewing its celebrities.

ve 25 yaşına geldiğimde ülkeyi dolaşıyor

ve bu akımın ünlüleriyle röportaj yapıyordum.

10 yılımı televizyon misyonerleriyle konuşarak geçirdim,

I spent a decade talking to televangelists

with spiritual guarantees for divine money.

ilahi servet için ruhani garantiler veriyorlardı.

I interviewed countless megachurch pastors with spectacular hair

Devasa kiliselerde çarpıcı saçlı sayısız papazla

about how they live their best lives now.

hayatı nasıl en iyi şekilde yaşadıklarına dair mülakat yaptım.

I visited with people in hospital waiting rooms

Hastane bekleme odalarındaki

ve konforlu ofislerdeki insanları ziyaret ettim.

and plush offices.

I held hands with people in wheelchairs,

Tekerlekli sandalyede iyileşmek için dua eden insanların elini tuttum.

praying to be cured.

I earned my reputation as destroyer of family vacations

Aile tatillerini mahvetme unvanını kazandım

for always insisting on being dropped off at the fanciest megachurch in town.

çünkü yoldaki en büyük kilisede beni indirmeleri için hep ısrar ediyordum.

If there was a river running through the sanctuary,

Tapınağın oradan akan bir ırmak,

an eagle flying freely in the auditorium,

oditoryumda özgürce uçan bir kartal

or an enormous spinning golden globe,

veya dönen devasa bir altın küre varsa

I was there.

ben oradaydım.

When I first started studying this, the whole idea of being "blessed"

Bunu ilk çalışmaya başladığımda

tüm bu "kutsanmışlık" fikri bugün olduğu gibi değildi.

wasn't what it is today.

It was not, like it is now,

Henüz bir dizi "#kutsanmış" ev eşyaları hâline gelmemişti.

an entire line of "#blessed" home goods.

It was not yet a flood of "#blessed" vanity license plates and T-shirts

Henüz "#kutsanmış" plakalar, tişörtler ve neon duvar sanatları akımı oluşmamıştı.

and neon wall art.

I had no idea that "blessed" would become one of the most common cultural cliches,

"Kutsanmış"ın ortak kültürün klişelerinden olabileceği hiç aklıma gelmemişti.

one of the most used hashtags on Instagram,

Instagram'da en çok kullanılan etiketlerden biri olacağını

to celebrate barely there bikini shots,

ve bikinili pozları kutlamak için kullanılacağını düşünmemiştim.

as if to say, "I am so blessed.

Sanki "Ben öyle kutsanmışım ki, bu beden için teşekkürler İsa." dercesine.

Thank you, Jesus, for this body."

(Laughter)

(Gülüşmeler)

I had not yet fully grasped the way that the prosperity gospel

Mutluluk hakikatinin nasıl büyük sivil bir din hâline geldiğini

had become the great civil religion,

ve nasıl Amerikan rüyasına daha üstün başka bir açıklama sunduğunu

offering another transcendent account

of the core of the American Dream.

henüz tam anlamamıştım.

Rather than worshipping the founding of America itself,

Mutluluk hakikati, Amerika'nın kendisine tapınmaktansa

the prosperity gospel worshipped Americans.

Amerikalılara tapındı.

It deifies and ritualizes their hungers,

Amerikalıların açlıklarını, sıkı çalışmalarını ve ahlaki yapılarını

their hard work and moral fiber.

tanrılaştırdı ve ritüel hâline getirdi.

Amerikalılar, iyimserliğin hakikatine inanıyorlar

Americans believe in a gospel of optimism,

and they are their own proof.

ve kendilerinin ispatı oldular.

But despite telling myself,

Kendime "Sadece bu konuyu araştırıyorum, onlar gibi değilim." dememe rağmen

"I'm just studying this stuff, I'm nothing like them,"

when I got my diagnosis,

bana tanı koyulduğunda

I suddenly understood how deeply invested I was

kendi Horatio Alger teolojime çok derinden bağlanmış olduğumu anladım.

in my own Horatio Alger theology.

If you live in this culture, whether you are religious or not,

Böyle bir kültürde yaşıyorsanız, dindar olun ya da olmayın,

it is extremely difficult to avoid falling into the trap

erdem ve başarının el ele gittiğine inanma tuzağına düşmemeniz oldukça zordur.

of believing that virtue and success go hand in hand.

The more I stared down my diagnosis,

Kendi teşhisim üzerine düşündükçe

the more I recognized that I had my own quiet version

"İyi insanların başına iyi şeyler gelir." fikrine sessizce katıldığımı fark ettim.

of the idea that good things happen to good people.

Aren't I good?

İyi biri değil miyim?

Aren't I special somehow?

Bir şekilde özel değil miyim?

I have committed zero homicides

Hiç kimseyi öldürmedim,

to date.

bugüne kadar.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

(Applause)

(Alkışlar)

So why is this happening to me?

Bu neden benim başıma geliyor?

I wanted God to make me good

Tanrının bana iyi davranmasını

and to reward my faith with just a few shining awards along the way.

ve güvenimi sadece birkaç parlak mükâfatla ödüllendirmesini istemiştim.

OK, like, a lot of shining awards.

Peki, tamam, birçok parlak mükâfatla.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

I believed that hardships were only detours

Uzun, çok uzun olacağına emin olduğum hayatımda

on what I was certain would be my long, long life.

zorlukların sadece dolambaçlı yollar olduğuna inanmıştım.

As is this case with many of us, it's a mindset that served me well.

Bu, birçoğumuz için geçerli olduğundan bana iyi gelen bir zihniyet olmuştu.

Başarı hakikati benim başarıya ulaşmamı, büyük hayaller kurmamı

The gospel of success drove me to achieve,

to dream big,

to abandon fear.

ve korkuyu bırakmamı sağladı.

It was a mindset that served me well

Bu bana iyi gelen bir düşünce yapısıydı,

until it didn't,

ta ki işe yaramayana kadar,

until I was confronted with something I couldn't manage my way out of;

ta ki içinden çıkamadığım bir durumla karşılaşana kadar,

until I found myself saying into the phone,

ta ki kendimi, telefonda "Ama bir oğlum var." derken bulana kadar

"But I have a son,"

because it was all I could think of to say.

çünkü aklıma gelen tek şey buydu.

That was the most difficult moment to accept:

Kabullenmesi en zor anlar telefon görüşmesi, hastaneye yürümek

the phone call, the walk to the hospital,

when I realized that my own personal prosperity gospel

ve kendi mutluluk hakikatimin beni yüzüstü bıraktığını fark etmekti.

had failed me.

Anything I thought was good or special about me could not save me --

Kendimle ilgili iyi veya özel olduğunu düşündüğüm hiçbir şey beni kurtaramazdı.

my hard work, my personality,

Sıkı çalışmam, kişiliğim,

my humor, my perspective.

mizah anlayışım, bakış açım...

I had to face the fact that my life is built with paper walls,

Herkesinki gibi benim hayatımın da

kağıttan duvarlarla örülü olduğu gerçekliğiyle yüzleşmek zorundaydım.

and so is everyone else's.

It is a hard thought to accept that we are all a breath away

Yeri doldurulamaz bir şeyi mahvedecek bir probleme

veya hayatımızı tamamen değiştirebilecek bir soruna

from a problem that could destroy something irreplaceable

bir nefes kadar uzakta olduğumuzu kabul etmek hepimiz için çok zor.

or alter our lives completely.

We know that in life there are befores and afters.

Biliyoruz ki hayatta önceler ve sonralar var.

I am asked all the time to say that I would never go back,

Her zaman, önceye dönmeyi hiç istemediğimi

or that I've gained so much in perspective.

veya bakış açımın çok değiştiğini söylememi istiyorlar

And I tell them no,

ve ben onlara diyorum ki "Hayır, öncesi daha iyiydi."

before was better.

A few months after I got sick, I wrote about this

Hastalandıktan birkaç ay sonra bununla ilgili bir yazı yazdım

and then I sent it off to an editor at the "New York Times."

ve New York Times'ta bir editöre gönderdim.

In retrospect, taking one of the most vulnerable moments of your life

Geriye dönüp baktığımda, hayatınızın en kırılgan anını alıp

and turning into an op-ed

onu herkesin yorumuna açık hâle getirmek

is not an amazing way to feel less vulnerable.

daha az kırılgan hissetmek için iyi bir yöntem değilmiş.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

I got thousands of letters and emails.

Binlerce mektup ve e-posta aldım.

I still get them every day.

Hâlâ her gün alıyorum.

I think it is because of the questions I asked.

Sanırım bunun nedeni sorduğum sorular.

I asked: How do you live without quite so many reasons

Şunu sordum: "Nedensizce başınıza gelen kötü şeylerle nasıl yaşıyorsunuz?"

for the bad things that happen?

I asked: Would it be better to live without outrageous formulas

Şunu sordum: "İnsanların başlarına gelenleri hak ettiğine dair

acayip formüller olmadan yaşamak daha iyi olmaz mı?"

for why people deserve what they get?

And what was so funny and so terrible was, of course,

Hem çok komik hem de korkunç olan şeyse

I thought I asked people to simmer down

insanlara, gerçekleşen kötü şeyler için bir açıklamaya ihtiyaç duymamalarını

on needing an explanation for the bad things that happened.

söylediğimi düşünmüş olmamdı.

So what did thousands of readers do?

Peki, binlerce okuyucu ne yaptı?

Yeah, they wrote to defend the idea that there had to be a reason

Evet, başıma gelenlerin bir nedeni olması gerektiği düşüncesini savundular

for what happened to me.

And they really want me to understand the reason.

ve bu nedeni görebilmemi gerçekten istediler.

People want me to reassure them that my cancer is all part of a plan.

Kanserimin, planın parçası olduğuna dair onlara güvence vermemi istediler.

A few letters even suggested it was God's plan that I get cancer

Hatta bazıları kanser olmamın ve bu konuda yazarak insanlara yardım etmemin

so I could help people by writing about it.

Tanrı'nın planı olduğuna inanıyordu.

People are certain it is a test of my character

İnsanlar, hastalığımın, kişiliğim için bir test

or proof of something terrible I've done.

veya yaptığım korkunç bir şeyin kanıtı olduğuna eminler.

They want me to know without a doubt

Kaos gibi görünen bu şeyde gizli bir mantık olduğuna

that there is a hidden logic to this seeming chaos.

hiç şüphe duymadan inanmamı istiyorlar.

They tell my husband,

Ben hâlâ hastanedeyken kocama her şeyin bir nedeni olduğunu söylüyorlar

while I'm still in the hospital,

that everything happens for a reason,

and then stammer awkwardly when he says,

ve kocam şunu söylediğinde kekeliyorlar.

"I'd love to hear it.

"Nedenini duymayı çok isterim.

I'd love to hear the reason my wife is dying."

Eşimin ölüyor olma nedenini duymayı gerçekten çok isterim."

And I get it.

Bunu anlıyorum.

We all want reasons.

Hepimiz nedenler olsun istiyoruz.

We want formulas

Formüller olsun istiyoruz ki, emeğimizin buna değip değmeyeceğini,

to predict whether our hard work will pay off,

whether our love and support will always make our partners happy

sevgi ve desteğimizin partnerimizi devamlı mutlu edip etmeyeceğini

and our kids love us.

ve çocuğumuzun bizi seveceğini tahmin edebilelim.

We want to live in a world in which not one ounce

Öyle bir dünyada yaşamak istiyoruz ki,

of our hard work or our pain or our deepest hopes will be for nothing.

emeğimizin, acımızın ve umutlarımızın bir zerresi bile boşa gitmesin.

We want to live in a world in which nothing is lost.

Öyle bir dünyada yaşamak istiyoruz ki, kaybedilen hiçbir şey olmasın.

But what I have learned in living with stage IV cancer

Ancak 4. aşama kanserle mücadele ederken öğrendim ki,

is that there is no easy correlation

ne kadar çok çabaladığımla hayatımın uzunluğu arasında

between how hard I try

and the length of my life.

kolayca kurulabilen bir ilişki yok.

In the last three years, I've experienced more pain and trauma

Son üç senede, dayanacağımı düşündüğümden çok daha fazla acı ve travma yaşadım.

than I ever thought I could survive.

I realized the other day that I've had so many abdominal surgeries

O kadar çok alt karın ameliyatı oldum ki göbek deliğimin üzerine beş kat eklendi

that I'm on my fifth belly button,

and this last one is my least favorite.

ve en sonuncusu aralarında en az sevdiğim.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

But at the same time, I've experienced love,

Ama aynı zamanda sevgiyi tecrübe ettim.

so much love,

Anlatmada zorlandığım kadar çok sevgi.

love I find hard to explain.

The other day, I was reading the findings

Geçen gün Ölüme Yakın Deneyim Araştırma Vakfı'nın bulgularını okuyordum

of the Near Death Experience Research Foundation,

and yes, there is such a thing.

ve evet, böyle bir şey var.

People were interviewed about their brushes with death

İnsanlarla, ölümü sıyırmakla ilgili röportajlar yapılmış.

in all kinds of circumstances:

Bu, birçok durumda yaşanmış:

car accidents, labor and delivery,

araba kazaları, iş kazaları, doğum, intihar...

suicides.

And many reported the same odd thing:

Bu kişilerin çoğu aynı tuhaf şeyden bahsetmiş.

love.

Sevgi.

I'm sure I would have ignored it if it hadn't reminded me

Eminim ki bunu görmezden gelirdim

eğer tecrübe ettiğim ve anlatırken rahatsız olduğum bir şeyi hatırlatmasaydı.

of something I had experienced,

something I felt uncomfortable telling anyone:

that when I was sure that I was going to die,

Öleceğime eminken

I didn't feel angry.

öfkeli hissetmiyordum.

I felt loved.

Sevildiğimi hissediyordum.

It was one of the most surreal things I have experienced.

Tecrübe ettiğim en gerçeküstü şeylerdendi.

In a time in which I should have felt abandoned by God,

Tanrı tarafından terk edilmiş hissedebileceğim bir zamanda

I was not reduced to ashes.

yanıp kül olmamıştım.

I felt like I was floating,

Süzülüyormuş gibi hissediyordum;

floating on the love and prayers

etrafımda işçi arılar gibi dolaşıp bana notlar, çoraplar, çiçekler

of all those who hummed around me like worker bees,

ve cesaret verici sözlerle işlenmiş örtüler getiren onca insanın

bringing me notes and socks and flowers

and quilts embroidered with words of encouragement.

sevgi ve dualarında süzülüyormuş gibi hissediyordum.

But when they sat beside me,

Yanıma oturduklarında

my hand in their hands,

ellerim ellerinde

my own suffering began to feel like it had revealed to me

sanki kendi ızdırabım diğerlerinin ızdırabını açığa vuruyordu.

the suffering of others.

I was entering a world of people just like me,

Aynı benim gibi olan insanların dünyasına giriyordum;

people stumbling around in the debris

hak ettiklerini düşündükleri hayallerin ve farkında olmadan yaptıkları planların

of dreams they thought they were entitled to

and plans they didn't realize they had made.

enkazında tökezleyen kişilerin dünyasına.

It was a feeling of being more connected, somehow, with other people,

Aynı durumu yaşayan diğer insanlara bir şekilde daha bağlı olma hissiydi

experiencing the same situation.

And that feeling stayed with me for months.

ve bu his aylarca benimle kaldı.

In fact, I'd grown so accustomed to it

Hatta, bu hisse o kadar çok alışmıştım ki,

that I started to panic at the prospect of losing it.

onu kaybetme ihtimali beni panikletmeye başladı.

So I began to ask friends, theologians, historians, nuns I liked,

Bu yüzden arkadaşlarıma, teologlara, tarihçilere ve sevdiğim rahibelere

"What I am I going to do when that loving feeling is gone?"

"Bu sevgi hissi gittiğinde ne yapacağım?" diye sormaya başladım.

And they knew exactly what I was talking about,

Bahsettiğim şeyi tam olarak biliyorlardı

because they had either experienced it themselves

çünkü ya bunu bizzat tecrübe etmişlerdi

or they'd read about it in great works of Christian theology.

ya da Hristiyan teolojisinde bununla ilgili okumalar yapmışlardı.

And they said,

Dediler ki,

"Yeah, it'll go.

"Evet, geçecek.

The feelings will go.

Hisler geçecek

And there will be no formula for how to get it back."

ve onları geri getirmenin bir formülü yok."

But they offered me this little piece of reassurance,

Ama bana küçük bir parça güvence verdiler.

and I clung to it.

Ben de ona sımsıkı tutundum.

They said,

Dediler ki,

"When the feelings recede like the tides,

"Hisler gelgit gibi geri çekildiğinde,

they will leave an imprint."

izlerini bırakırlar."

And they do.

Gerçekten öyle oluyor.

And it is not proof of anything,

Bu hiçbir şeyin kanıtı değil.

and it is nothing to boast about.

Övünülecek bir şey de değil.

It was just a gift.

Bu sadece bir armağandı.

So I can't respond to the thousands of emails I get

Bu yüzden, aldığım binlerce e-postaya kendi "beş adımda ilahi sağlık" planımla

with my own five-step plan to divine health

ve büyülü süzülme hisleriyle cevap veremiyorum.

and magical floating feelings.

I see that the world is jolted by events that are wonderful and terrible,

Dünya; harika ve berbat, görkemli ve trajik olaylarla sarsılıyor.

gorgeous and tragic.

I can't reconcile the contradiction,

Zıtlıkları uzlaştıramam

except that I am beginning to believe that these opposites

ancak şuna inanmaya başladım,

bu zıtlıklardan birisi diğerini geçersiz kılmıyor.

do not cancel each other out.

Life is so beautiful,

Hayat çok güzel

and life is so hard.

ve hayat çok zor.

Today, I am doing quite well.

Bugün, oldukça iyi bir durumdayım.

The immunotherapy drugs appear to be working,

Bağışıklık tedavisi ilaçları işe yarıyor gibi.

and we are watching and waiting with scans.

İzlemedeyiz, taramaları bekliyoruz.

I hope I will live a long time.

Umarım çok uzun yaşarım.

I hope I will live long enough to embarrass my son

Umarım oğlumu utandıracak kadar

and to watch my husband lose his beautiful hair.

ve kocamın güzel saçlarını kaybetmesini izleyecek kadar uzun yaşarım.

And I think I might.

Bence bunu başarabilirim.

But I am learning to live

Bedeli hesaplamadan, nedenler olmadan

and to love

ve hiçbir şeyin kaybolmayacağına dair güvenceler olmadan yaşamayı

without counting the cost,

without reasons and assurances that nothing will be lost.

ve sevmeyi öğreniyorum.

Life will break your heart,

Hayat kalbinizi kırabilir.

and life may take everything you have

Hayat, sahip olduğunuz ve umduğunuz her şeyi alabilir.

and everything you hope for.

But there is one kind of prosperity gospel that I believe in.

Ancak inandığım bir mutluluk hakikati var.

I believe that in the darkness,

İnanıyorum ki karanlığın içerisinde,

even there,

orada bile

there will be beauty,

güzellik ve sevgi olacak.

and there will be love.

And every now and then,

Ara sıra bu, fazlasıyla yeterli olacak.

it will feel like more than enough.

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkışlar)