A crash course in organic chemistry | Jakob Magolan

Çeviri: Boğaçhan Arslan Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

I'd like you to ask yourself,

Kendinize sormanızı istiyorum.

what do you feel when you hear the words "organic chemistry?"

"Organik Kimya" lafını duyunca ne hissediyorsunuz?

What comes to mind?

Aklınıza neler geliyor?

There is a course offered at nearly every university,

Neredeyse her üniversitede

and it's called Organic Chemistry,

organik kimya adında bir ders vardır.

and it is a grueling, heavy introduction to the subject,

Konuya ağır, işkence gibi bir giriş yapılır.

a flood of content that overwhelms students,

Öğrenciler içeriğin yoğunluğundan bunalır.

and you have to ace it if you want to become a doctor or a dentist

Eğer doktor, diş hekimi ya da veteriner olmak istiyorsanız

or a veterinarian.

bu dersi geçmek zorundasınız.

And that is why so many students perceive this science like this ...

Bu yüzden pek çok öğrenci bu bilimi önlerine konulan

as an obstacle in their path,

bir engel olarak görür,

and they fear it and they hate it

ondan korkar ve nefret eder.

and they call it a weed-out course.

Ona ayıklama dersi diyorlar.

What a cruel thing for a subject to do to young people,

Bir dersin gençlere yapabileceği en kötü şey

weed them out.

onları ayıklamak.

And this perception spread beyond college campuses long ago.

Bu algı çok uzun zamandır üniversite dışına yayılmış durumda.

There is a universal anxiety about these two words.

Bu iki kelimeyle ilgili evrensel bir korku var.

I happen to love this science,

Bu bilimi hep sevdim

and I think this position in which we have placed it

ve onu böyle bir duruma getirmiş olmamızın

is inexcusable.

bir mazereti yok.

It's not good for science, and it's not good for society,

Ne bilim için ne de toplum için iyi

and I don't think it has to be this way.

ve bence böyle olmamalı.

And I don't mean that this class should be easier. It shouldn't.

Bu ders daha kolay olmalı demiyorum. Zaten olmamalı.

But your perception of these two words

Fakat bu iki kelimeden anladığınız

should not be defined by the experiences of premed students

hayatlarının çok sıkıntılı bir döneminde olan tıp hazırlık sınıfı öğrencilerinin

who frankly are going through a very anxious time of their lives.

deneyimleriyle eş değer olmamalı.

So I'm here today because I believe

Bugün buradayım çünkü

temel organik kimya bilgisinin değerli olduğuna inanıyorum.

that a basic knowledge of organic chemistry is valuable,

and I think that it can be made accessible to everybody,

Bence herkesin anlayabileceği şekilde anlatılabilir.

and I'd like to prove that to you today.

Bugün size bunu kanıtlamak istiyorum.

Would you let me try?

Denememe izin verir misiniz?

Audience: Yeah!

Seyirciler: Evet!

Jakob Magolan: All right, let's go for it.

Peki o zaman başlayalım.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Here I have one of these overpriced EpiPens.

Elimde oldukça pahalı olan EpiPen var.

Inside it is a drug called epinephrine.

Bunun içinde epinefrin adı verilen bir ilaç var.

Epinephrine can restart the beat of my heart,

Epinefrin kalp atışımı yeniden başlatabilir

or it could stop a life-threatening allergic reaction.

ya da öldürücü bir alerjik reaksiyonu durdurabilir.

An injection of this right here will do it.

Şuraya bir enjeksiyon yeterli.

It would be like turning the ignition switch

Vücudumun savaş ya da kaç sistemini kontrol eden

in my body's fight-or-flight machinery.

bir kontak anahtarı gibi.

My heart rate, my blood pressure would go up so blood could rush to my muscles.

Kalp atışım, tansiyonum yükselir ki kaslarıma kan gidebilsin.

My pupils would dilate. I would feel a wave of strength.

Gözbebeklerim büyür. Bana bir güç geldiğini hissederim.

Epinephrine has been the difference between life and death for many people.

Epinefrin pek çok insan için yaşam umudu olmuştur.

This is like a little miracle that you can hold in your fingers.

Bu elinizde tutabileceğiniz bir mucize gibi.

Here is the chemical structure of epinephrine.

Bu epinefrinin kimyasal yapısı.

This is what organic chemistry looks like.

Organik kimya işte böyle bir şey.

It looks like lines and letters ...

Sadece çizgiler ve şekiller.

No meaning to most people.

Pek çoğu için bir şey ifade etmiyor.

I'd like to show you what I see when I look at that picture.

Size bu resme baktığımda ne gördüğümü göstermek istiyorum.

I see a physical object

Derinliği ve dönen parçaları olan

that has depth and rotating parts,

ve hareket eden fiziksel

and it's moving.

bir obje görüyorum.

We call this a compound or a molecule,

Buna bir bileşik ya da molekül diyoruz.

and it is 26 atoms that are stitched together by atomic bonds.

26 atom birbirine kimyasal bağlar ile bağlı.

The unique arrangement of these atoms gives epinephrine its identity,

Atomların bu eşsiz dizilimi epinefrinin kimliği.

but nobody has ever actually seen one of these,

Daha önce kimse bunlardan bir tanesini görmedi

because they're very small,

çünkü çok küçükler.

so we're going to call this an artistic impression,

O yüzden buna soyut gösterim diyeceğiz.

and I want to explain to you how small this is.

Size bunun ne kadar küçük olduğunu anlatacağım.

In here, I have less than half a milligram of it dissolved in water.

Burada bir miligramın yarısı kadarı suda çözünmüş hâlde.

It's the mass of a grain of sand.

Bir kum tanesinin ağırlığı kadar.

The number of epinephrine molecules in here is one quintillion.

Burada bir kentilyon epinefrin molekülü var.

That's 18 zeroes.

18 tane 0 ediyor.

That number is hard to visualize.

Hayal etmesi zor bir sayı.

Seven billion of us on this planet?

Bu dünyada bizden 7 milyon tane var.

Maybe 400 billion stars in our galaxy?

Galakside de 400 milyar yıldız vardır herhalde.

You're not even close.

Daha da büyük.

If you wanted to get into the right ballpark,

Eğer doğru bir tahmin isterseniz,

you'd have to imagine every grain of sand

dünyadaki tüm kumsallardaki, tüm okyanusların ve göllerin

on every beach, under all the oceans and lakes,

altındaki her bir kum tanesinin buraya sığacak şekilde

and then shrink them all so they fit in here.

küçüldüğünü düşünün.

Epinephrine is so small we will never see it,

Epinefrin o kadar küçük ki onu asla göremeyiz,

not through any microscope ever,

hangi mikroskopla olursa olsun.

but we know what it looks like,

Ama nasıl göründüğünü biliyoruz

because it shows itself through some sophisticated machines

çünkü kendisini havalı isimleri olan bazı karmaşık makinelerle

with fancy names

gösterebiliyor.

like "nuclear magnetic resonance spectrometers."

Nükleer manyetik rezonans spektrometresi gibi.

So visible or not, we know this molecule very well.

Görünür olsun ya da olmasın bu molekülü gayet iyi biliyoruz.

We know it is made of four different types of atoms,

4 farklı atomdan oluştuğunu biliyoruz, bunlar:

hydrogen, carbon, oxygen and nitrogen.

hidrojen, karbon, oksijen ve azot.

These are the colors we typically use for them.

Bunlar onları göstermekte sıklıkla kullandığımız renkler.

Everything in our universe is made of little spheres

Evrendeki her şey atom dediğimiz

that we call atoms.

küçük kürelerden oluşur.

There's about a hundred of these basic ingredients,

Bu temel bileşenlerden yaklaşık yüz tane var

and they're all made from three smaller particles:

ve her biri şu üç küçük parçacıktan oluşuyor:

protons, neutrons, electrons.

proton, nötron, elektron.

We arrange these atoms into this familiar table.

Atomları bu bildiğiniz tabloda sıralıyoruz.

We give them each a name and a number.

Her birine bir isim ve bir sayı veriyoruz.

But life as we know it doesn't need all of these,

Fakat hayat ve canlılık için hepsi gerekli değil.

just a smaller subset, just these.

Sadece küçük bir kısmı, sadece bunlar.

And there are four atoms in particular that stand apart from the rest

Özellikle bu dört atom yaşamın yapı taşları olarak

as the main building blocks of life,

diğerlerinden ayrılıyor.

and they are the same ones that are found in epinephrine:

Bunlar epinefrinde bulunan atomlar:

hydrogen, carbon, nitrogen and oxygen.

hidrojen, karbon, azot ve oksijen.

Now what I tell you next is the most important part.

Şimdi size en önemli kısmı söyleyeceğim.

When these atoms connect to form molecules,

Bu atomlar bir dizi kurallar çevresinde

they follow a set of rules.

birleşip molekül oluştururlar.

Hydrogen makes one bond,

Hidrojen bir bağ yapar,

oxygen always makes two,

oksijen her zaman iki bağ yapar,

nitrogen makes three

azot üç bağ yapar

and carbon makes four.

ve karbon dört bağ yapar.

That's it.

Bu kadar.

HONC -- one, two, three, four.

HOAC bir, iki, üç, dört.

If you can count to four, and you can misspell the word "honk,"

Eğer 4'e kadar sayabiliyorsan ve baş harfleri hatırlayabilirsen

you're going to remember this for the rest of your lives.

bunu hayatının sonuna kadar unutmazsın.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Now here I have four bowls with these ingredients.

Burada bu bileşenlerin olduğu dört kâse var.

We can use these to build molecules.

Bunları kullanarak bir molekül oluşturabiliriz.

Let's start with epinephrine.

Epinefrinle başlayalım.

Now, these bonds between atoms, they're made of electrons.

Atomların arasındaki bu bağlar elektronlar sayesinde oluşur.

Atoms use electrons like arms to reach out and hold their neighbors.

Atomlar elektronları kol gibi kullanarak uzanıp komşularını tutarlar.

Two electrons in each bond, like a handshake,

Her bağdaki iki elektron el sıkışmaya benzer

and like a handshake, they are not permanent.

ve el sıkışma gibi kalıcı değildirler.

They can let go of one atom and grab another.

Bir atomu bırakıp diğerini tutabilirler.

That's what we call a chemical reaction,

Kimyasal Reaksiyon dediğimiz şey budur.

when atoms exchange partners and make new molecules.

Atomlar partner değiştirdiğinde yeni moleküller oluşur.

The backbone of epinephrine is made mostly of carbon atoms,

Epinefrinin omurgası çoğunlukla karbondan oluşur,

and that's common.

Bu olağandır.

Carbon is life's favorite structural building material,

Karbon yaşamın en sevdiği yapı malzemesidir

because it makes a good number of handshakes

çünkü pek çok atomla tam ayarında bir güçle

with just the right grip strength.

el sıkışır.

That's why we define organic chemistry as the study of carbon molecules.

Bu yüzden organik kimyanın tanımı karbon moleküllerini inceleyen bilimdir.

Now, if we build the smallest molecules we can think of that follow our rules,

Kurallarımıza uyan, düşünebildiğimiz en küçük molekülleri oluşturalım.

they highlight our rules, and they have familiar names:

Kurallarımızı tam olarak gösteriyorlar ve tanıdık isimleri var:

water, ammonia and methane, H20 and NH3 and CH4.

su, amonyum ve metan, H20, NH3 ve CH4.

The words "hydrogen," "oxygen" and "nitrogen" --

Hidrojen, oksijen ve azot kelimelerini

we use the same words

aynı atomdan iki tane bulunduran

to name these three molecules that have two atoms each.

bu üç molekül içinde kullanıyoruz.

They still follow the rules,

Hâlâ kurallara uyuyorlar

because they have one, two and three bonds between them.

çünkü aralarında sırasıyla bir, iki ve üç bağ var.

That's why oxygen gets called O2.

Bu yüzden oksijene O2 deniyor.

I can show you combustion.

Size yanmanın nasıl olduğunu gösterebilirim.

Here's carbon dioxide, CO2.

Bu karbondioksit, CO2.

Above it, let's place water and oxygen, and beside it, some flammable fuels.

Onun üstüne de suyu, oksijeni yanına da bazı çabuk tutan yakıtları koyalım.

These fuels are made of just hydrogen and carbon.

Bu yakıtlar sadece hidrojen ve karbondan oluşur.

That's why we call them hydrocarbons. We're very creative.

O yüzden bunlara hidrokarbonlar deniyor. Çok yaratıcıyız.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

So when these crash into molecules of oxygen,

Bunlar oksijen molekülleriyle çarpıştıklarında

as they do in your engine or in your barbecues,

ki bunu motorda, mangalda yapıyorlar

they release energy and they reassemble,

bir enerji açığa çıkar ve yeni bir düzen oluştururlar.

and every carbon atom ends up at the center of a CO2 molecule,

Her bir karbon atomu bir CO2'nin merkezi olur

holding on to two oxygens,

ve iki oksijen tutar.

and all the hydrogens end up as parts of waters,

Tüm hidrojenler su moleküllerinin bir parçası olur.

and everybody follows the rules.

Her biri kurallara uymuş olur.

They are not optional,

Kurallar duruma göre,

and they're not optional for bigger molecules either,

bu üç molekül gibi daha büyük moleküller için bile

like these three.

olsa değişmezler.

This is our favorite vitamin

En sevdiğimiz vitamin

sitting next to our favorite drug,

en sevdiğimiz uyarıcının yanında.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

and morphine is one of the most important stories in medical history.

Morfin tıp tarihinin en önemli hikâyelerinden birini oluşturur.

It marks medicine's first real triumph over physical pain,

Morfin, tıbbın fiziksel acı üzerindeki ilk zaferidir.

and every molecule has a story,

Her molekülün bir hikâyesi vardır.

and they are all published.

Hepsi de yayınlanmıştır.

They're written by scientists, and they're read by other scientists,

Bunları araştırmacılar yazar ve diğer araştırmacılar da okur.

so we have handy representations to do this quickly on paper,

Bunu kâğıt üzerinde yapmak için kullanışlı gösterimler vardır.

and I need to teach you how to do that.

Size nasıl yapacağınızı anlatmalıyım.

So we lay epinephrine flat on a page,

Bir kâğıda epinefrin çizeriz

and then we replace all the spheres with simple letters,

ve her bir küreyi harflerle değiştiririz.

and then the bonds that lie in the plane of the page,

Kâğıt üzerindeki bağlar da

they just become regular lines,

düz çizgilere dönüşür.

and the bonds that point forwards and backwards,

Öne ya da arkaya doğru olan bağlar, bazen içi

they become little triangles,

dolu bazen de derinliği vermek

either solid or dashed to indicate depth.

için kesik çizgiyle gösterilir.

We don't actually draw these carbons.

Normalde bu karbonları çizmiyoruz.

We save time by just hiding them.

Onları saklayarak zaman kazanıyoruz.

They're represented by corners between the bonds,

Bağlar arasındaki köşeler karbonları temsil ediyor.

and we also hide every hydrogen that's bonded to a carbon.

Aynı zamanda karbona bağlı hidrojen atomlarını da gizliyoruz.

We know they're there

Karbon bize 4'ten az bağ

whenever a carbon is showing us any fewer than four bonds.

gösterdiğinde kalan bağları hidrojenle yaptığını biliyoruz.

The last thing that's done is the bonds between OH and NH.

En son sıra OH ve NH arasındaki bağlara geldi.

We just get rid of those to make it cleaner,

Onların arasındaki çizgileri de siliyoruz

and that's all there is to it.

ve sonunda bu meydana çıkıyor.

This is the professional way to draw molecules.

Moleküller teknik olarak böyle çizilir.

This is what you see on Wikipedia pages.

Wikipedia sayfalarında gördükleriniz de böyledir.

It takes a little bit of practice, but I think everyone here could do it,

Biraz çalışma gerektiriyor ama bence buradaki herkes yapabilir.

but for today, this is epinephrine.

Bu epinefrin,

This is also called adrenaline. They're one and the same.

aynı zamanda da adrenalin. Aynı şeyler.

It's made by your adrenal glands.

Böbrek üstü bezlerinden salgılanır.

You have this molecule swimming through your body right now.

Şu anda bu molekül vücudunuzda dolaşıyor.

It's a natural molecule.

Doğal bir molekül.

This EpiPen would just give you a quick quintillion more of them.

Bu EpiPen bir kentilyon kadarını daha size verebilir.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

We can extract epinephrine

Epinefrini koyun ya da sığırdan

from the adrenal glands of sheep or cattle,

elde edebiliyoruz.

but that's not where this stuff comes from.

Fakat bunu onlardan elde etmedik.

We make this epinephrine in a factory

Bu epinefrini fabrikada ham petrolden elde ettiğimiz

by stitching together smaller molecules that come mostly from petroleum.

daha küçük molekülleri birbirine bağlayarak yaptık.

And this is 100 percent synthetic.

Yüzde yüz yapay.

And that word, "synthetic," makes some of us uncomfortable.

Yapay kelimesi bazılarımızı rahatsız ediyor.

It's not like the word "natural," which makes us feel safe.

Sanki doğal kelimesi bizi hep iyi hissettiriyormuş gibi.

But these two molecules, they cannot be distinguished.

Bu iki molekül birbirinden ayırt edilemez.

We're not talking about two cars that are coming off an assembly line here.

Burada aynı montaj hattında üretilen iki arabadan bahsetmiyoruz.

A car can have a scratch on it,

Arabanın üzerinde bir çizik olabilir

and you can't scratch an atom.

ama atomu çizemezsin.

These two are identical in a surreal, almost mathematical sense.

Bu ikisi soyut, neredeyse matematiksel olarak özdeşler.

At this atomic scale, math practically touches reality.

Atom ölçeğinde matematik neredeyse gerçekliğe dokunur.

And a molecule of epinephrine ...

Bir epinefrin molekülü

it has no memory of its origin.

nereden geldiğini hatırlamaz.

It just is what it is,

Sadece oluşmuştur

and once you have it,

ve onu elde ettiğinde

the words "natural" and "synthetic," they don't matter,

artık doğal ve yapay gibi kelimelerin bir anlamı olmaz.

and nature synthesizes this molecule just like we do,

Doğa da bizim sentezlediğimiz gibi sentezliyor

except nature is much better at this than we are.

fakat o bu işte bizden daha iyi.

Before there was life on earth,

Yeryüzünde yaşamdan önce

all the molecules were small, simple:

tüm moleküller küçüktüler, basittiler:

carbon dioxide, water, nitrogen,

karbondioksit, su, azot

just simple things.

sadece basit şeyler.

The emergence of life changed that.

Yaşamın ortaya çıkışı bunu değiştirdi.

Life brought biosynthetic factories that are powered by sunlight,

Yaşam, güneşle çalışan biyosentez fabrikalarını getirdi.

and inside these factories, small molecules crash into each other

Bu fabrikaların içinde küçük moleküller birbirie çarparak daha büyük

and become large ones: carbohydrates, proteins, nucleic acids,

molekülleri oluşturdu: karbonhidratlar, proteinler, nükleik asitler,

multitudes of spectacular creations.

yığınla olağanüstü oluşum.

Nature is the original organic chemist,

Gerçek organik kimyacı doğa aslında

and her construction also fills our sky with the oxygen gas we breathe,

ve onun yapıtları gökyüzümüzü soluduğumuz oksijen gazıyla dolduruyor,

this high-energy oxygen.

bu yüksek enerjili oksijen ile.

All of these molecules are infused with the energy of the sun.

Bütün bu moleküller güneşin enerjisiyle bir araya geldiler.

They store it like batteries.

Enerjiyi bir pil gibi depoluyorlar.

So nature is made of chemicals.

Doğa, kimyasallardan oluşmuştur.

Maybe you guys can help me to reclaim this word, "chemical,"

Belki bu kelimeyi geri kazanmamda bana yardım edersiniz

because it has been stolen from us.

çünkü bu kelime bizden çalındı.

It doesn't mean toxic, and it doesn't mean harmful,

Zehirli, zararlı,

and it doesn't mean man-made or unnatural.

yapay ya da doğal olmayan anlamına gelmiyor.

It just means "stuff," OK?

Sadece madde demek, anlaşıldı mı?

(Laughter)

(Gülüşmeler)

You can't have chemical-free lump charcoal.

Kimyasallardan arınmış bir kömür parçası olamaz

That is ridiculous.

Bu çok saçma.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

And I'd like to do one more word.

Başka bir kelimeden daha bahsetmek isterim.

The word "natural" doesn't mean "safe,"

Doğal demek güvenli demek değildir.

and you all know that.

Bunu hepiniz biliyorsunuz.

Plenty of nature's chemicals are quite toxic,

Doğadaki pek kimyasal oldukça zehirlidir.

and others are delicious,

Bazıları da lezzetlidir.

and some are both ...

Bazıları da zehirli ve lezzetlidir.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

toxic and delicious.

Zehirli ve lezzetli.

The only way to tell whether something is harmful

Bir şeyin zararlı olup olmadığını bilebilmenin tek yolu

is to test it,

onu test etmektir.

and I don't mean you guys.

Sizden bahsetmiyorum.

Professional toxicologists: we have these people.

Profesyonel toksikologlar yapar bu işi.

They're well-trained,

İyi eğitimlidirler.

and you should trust them like I do.

Onlara güveniyorum siz de güvenmelisiniz.

So nature's molecules are everywhere,

Doğanın molekülleri her yerde.

including the ones that have decomposed

Petrol dediğimiz, ayrışıp siyah

into these black mixtures that we call petroleum.

karışımlara dönüşen moleküller de buna dâhil.

We refine these molecules.

Bu molekülleri arıtıyoruz.

There's nothing unnatural about them.

Gayet doğallar.

We purify them.

Onları saflaştırıyoruz.

Now, our dependence on them for energy --

Enerjiyi sürekli bunlardan üretmemiz

that means that every one of those carbons gets converted into a molecule of CO2.

oradaki karbonlardan her birinin CO2'ye dönüşmesi demek.

That's a greenhouse gas that is messing up our climate.

Bu da iklimi değiştiren sera gazlarından bir tanesi.

Maybe knowing this chemistry will make that reality easier to accept

Belki kimya bilmek bazı insanların bu gerçeği kabullenmesini kolaylaştırır.

for some people, I don't know,

Bilemiyorum.

but these molecules are not just fossil fuels.

Fakat bu moleküller sadece fosil yakıt değiller.

They're also the cheapest available raw materials

Aynı zamanda sentez dediğimiz şeyi yapabilmemiz için

for doing something that we call synthesis.

bulunabilen en ucuz ham madde.

We're using them like pieces of LEGO.

Bunları LEGO parçaları gibi kullanıyoruz.

We have learned how to connect them or break them apart with great control.

Bunları kontrol altında birleştirmeyi ve birbirinden ayırmayı öğrendik.

I have done a lot of this myself,

Bunu kendim pek çok sefer yaptım

and I still think it's amazing it's even possible.

ama bunun mümkün oluşu bile beni hâlâ şaşırtıyor.

What we do is kind of like assembling LEGO

Yaptığımız şey kutularca LEGO parçasını alıp

by dumping boxes of it into washing machines,

çamaşır makinesinin içine boşaltmaktan başka bir şey değil,

but it works.

ama işe yarıyor.

We can make molecules that are exact copies of nature, like epinephrine,

Epinefrin gibi doğadakinin aynısı olan moleküller yapabiliyoruz

or we can make creations of our own from scratch, like these two.

ya da bu ikisi gibi sıfırdan yeni moleküller yaratabiliyoruz.

One of these eases the symptoms of multiple sclerosis;

Bunlardan bir tanesi çoklu sklerozun semptomlarını azaltıyor.

the other one cures a type of blood cancer that we call T-cell lymphoma.

Diğeri de T-tipi hücreli lenfoma denilen bir çeşit kan kanserini iyileştiriyor.

A molecule with the right size and shape, it's like a key in a lock,

Doğru boyut ve şekildeki bir molekül kilide sokulan anahtar gibidir

and when it fits, it interferes with the chemistry of a disease.

ve kilide uyduğunda, bir hastalığın kimyasına müdahale edebilir.

That's how drugs work.

İlaçlar böyle etki eder.

Natural or synthetic,

Doğal ya da yapay olsun,

they're all just molecules that happen to fit snugly somewhere important.

hepsi yalnızca önemli bir yere rahatlıkla uyan moleküllerdir.

But nature is much better at making them than we are,

Fakat doğa onları bizden daha iyi yapıyor.

so hers look more impressive than ours,

Bu nedenle onunkiler daha etkileyici,

like this one.

bunun gibi.

This is called vancomycin.

Bunun adı vankomisin.

She gave this majestic beast two chlorine atoms

Doğa bu heybetli canavara bir çift küpe gibi taksın diye

to wear like a pair of earrings.

iki klor atomu vermiş.

We found vancomycin in a puddle of mud in a jungle in Borneo in 1953.

Vankomisini 1953'te Borneo'da ormanda bir çamurlu su birikintisinin içinde bulduk.

It's made by a bacteria.

Bir bakteri tarafından üretiliyor.

We can't synthesize this cost-efficiently in a lab.

Bunu laboratuvar ortamında çok pahalıya patlayacağından sentezleyemiyoruz.

It's too complicated for us, but we can harvest it from its natural source,

Bizim yapamayacağımız kadar karmaşık ama doğal kaynağından elde edebiliriz.

and we do, because this is one of our most powerful antibiotics.

Ediyoruz da çünkü en güçlü antibiyotikler arasında yer alıyor.

And new molecules are reported in our literature every day.

Ve her gün literatüre yeni yeni moleküller rapor ediliyor.

We make them or we find them in every corner of this planet.

Onları ya sentezliyoruz ya da dünyanın her bir köşesinde buluyoruz.

And that's where drugs come from,

İşte ilaçlar böyle bulunuyor

and that's why your doctors have amazing powers ...

ve bu sayede doktorlarınız muazzam güçlere sahip.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

to cure deadly infections and everything else.

Ölümcül enfeksiyonları iyileştirmek ve daha niceleri.

Being a physician today is like being a knight in shining armor.

Bugün bir hekim olmak beyaz atlı prens olmaya benzer.

They fight battles with courage and composure,

Onlar cesaret ve dinginlikle savaş verirler

but also with good equipment.

ve aynı zamanda da iyi teçhizatla.

So let's not forget the role of the blacksmith in this picture,

Bu bağlamda nalbantların da rolünü unutmayalım,

because without the blacksmith, things would look a little different ...

çünkü nalbant olmasa işler çok daha farklı olurdu...

(Laughter)

(Gülüşmeler)

But this science is bigger than medicine.

Fakat bu bilim dalı ilaçtan çok daha fazlası.

It is oils and solvents and flavors, fabrics, all plastics,

Bu yağları, çözücüleri, aromaları, kumaşları, tüm plastikleri,

the cushions that you're sitting on right now --

üstünde oturduğunuz minderi...

they're all manufactured, and they're mostly carbon,

Hepsi üretilmiş ve neredeyse hepsi karbondan.

so that makes all of it organic chemistry.

Bu da hepsini organik kimyanın birer parçası yapar.

This is a rich science.

Bu zengin bir bilim dalı.

I left out a lot today:

Bugün birçok şeyi dâhil etmedim:

phosphorus and sulfur and the other atoms,

Fosforu, sülfürü ve diğer atomları

and why they all bond the way they do,

ve neden belirli şekillerde bağ kurduklarını

and symmetry

ve simetriyi

and non-bonding electrons,

ve bağ yapmayan elektronları

and atoms that are charged,

ve elektrik yüklü iyonları

and reactions and their mechanisms, and it goes on and on and on,

ve reaksiyonları ve çalışma mekanizmalarını... vesaire vesaire.

and synthesis takes a long time to learn.

Ve sentezi öğrenmesi oldukça zaman alıyor.

But I didn't come here to teach you guys organic chemistry --

Fakat buraya size organik kimya öğretmeye gelmedim.

I just wanted to show it to you,

Size sadece onu göstermek istedim

and I had a lot of help with that today from a young man named Weston Durland,

ve bunu yaparken Weston Durland adlı bir genç adamdan epey yardım aldım

and you've already seen him.

ve siz onu çoktan gördünüz.

He's an undergraduate student in chemistry,

Kendisi kimya alanında bir lisans öğrencisi

and he also happens to be pretty good with computer graphics.

ve bilgisayar grafikleriyle de arası oldukça iyi.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

So Weston designed all the moving molecules

Weston, bugün gördüğünüz

that you saw today.

tüm hareketli molekülleri tasarladı.

He and I wanted to demonstrate through the use of graphics like these

O ve ben bu grafikler aracılığı ile bu karmaşık bilim hakkında konuşmanın

to help someone talk about this intricate science.

nasıl daha kolay olabileceğini göstermeye çalıştık.

But our main goal was just to show you

Fakat temel hedefimiz size

that organic chemistry is not something to be afraid of.

organik kimyanın korkulacak bir şey olmadığını göstermekti.

It is, at its core, a window

O, temelinde, içinden doğal dünyanın

through which the beauty of the natural world looks richer.

güzelliklerinin çok daha zengin görüldüğü bir penceredir.

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkışlar)