A crash course in organic chemistry | Jakob Magolan

Translator: Tran My Reviewer: Emily Nguyen

I'd like you to ask yourself,

Tôi muốn các bạn tự hỏi mình,

what do you feel when you hear the words "organic chemistry?"

bạn cảm thấy như thế nào khi nghe cụm từ "Hóa hữu cơ"?

What comes to mind?

Bạn nghĩ đến điều gì?

There is a course offered at nearly every university,

Hầu như ở mọi trường đại học đều có dạy một môn học

and it's called Organic Chemistry,

tên là Hóa hữu cơ,

and it is a grueling, heavy introduction to the subject,

với phần mở đầu khó khăn, nặng nề,

a flood of content that overwhelms students,

quá nhiều kiến thức làm choáng ngộp sinh viên,

and you have to ace it if you want to become a doctor or a dentist

và bạn phải thật xuất sắc

nếu muốn trở thành bác sĩ, nha sĩ, hay bác sĩ thú y.

or a veterinarian.

And that is why so many students perceive this science like this ...

Đó là nguyên nhân khiến nhiều sinh viên nghĩ về môn khoa học này như thế này..

as an obstacle in their path,

một chướng ngại vật trên con đường của họ,

and they fear it and they hate it

sợ và ghét nó,

and they call it a weed-out course.

và gọi nó là môn loại sinh viên.

What a cruel thing for a subject to do to young people,

Môn học này thật khốc liệt với những người trẻ,

weed them out.

loại họ ra khỏi lớp.

And this perception spread beyond college campuses long ago.

Và suy nghĩ này từ lâu đã trở nên phổ biến không chỉ ở bậc đại học.

There is a universal anxiety about these two words.

Có một nỗi lo chung xung quanh cụm từ này.

I happen to love this science,

Vô tình, tôi lại yêu nó,

and I think this position in which we have placed it

và tôi nghĩ rằng đặt nó ở vị trí như vậy là không thể chấp nhận được.

is inexcusable.

It's not good for science, and it's not good for society,

Điều này không tốt cho khoa học, cũng không tốt cho xã hội,

and I don't think it has to be this way.

và tôi nghĩ rằng không cần phải như vậy.

And I don't mean that this class should be easier. It shouldn't.

Ý tôi không phải là môn này nên dễ hơn.

Nó không nên dễ hơn.

But your perception of these two words

Nhưng cảm nhận của bạn về những từ này

should not be defined by the experiences of premed students

không nên dựa trên kinh nghiệm của những người đi trước,

who frankly are going through a very anxious time of their lives.

những người, thành thật mà nói, đã trải qua nhiều lo lắng với nó.

So I'm here today because I believe

Vì vậy, hôm nay tôi ở đây

vì tôi tin rằng kiến thức cơ bản trong Hóa hữu cơ rất có giá trị.

that a basic knowledge of organic chemistry is valuable,

and I think that it can be made accessible to everybody,

và ta có thể làm cho mọi người dễ tiếp cận với nó hơn,

and I'd like to prove that to you today.

và hôm nay, tôi muốn chứng minh điều đó với bạn.

Would you let me try?

Để tôi thử nhé?

Audience: Yeah!

Khán giả: Vâng.

Jakob Magolan: All right, let's go for it.

Jakob Magolan: Được rồi, chúng ta bắt đầu thôi.

(Laughter)

(Tiếng cười)

Here I have one of these overpriced EpiPens.

Ở đây tôi có một bút tiêm EpiPen đắt tiền.

Inside it is a drug called epinephrine.

Bên trong nó là một loại thuốc có tên là epinephrine.

Epinephrine can restart the beat of my heart,

Epinephrine có thể khiến tim đập trở lại,

or it could stop a life-threatening allergic reaction.

hay chống lại phản ứng dị ứng nguy hiểm đến tính mạng.

An injection of this right here will do it.

Một mũi tiêm ngay tại đây sẽ làm điều đó.

It would be like turning the ignition switch

Nó như khởi động cơ chế chống trả hay bỏ chạy của cơ thể.

in my body's fight-or-flight machinery.

My heart rate, my blood pressure would go up so blood could rush to my muscles.

Nhịp tim, huyết áp của tôi sẽ tăng để đưa máu đến các cơ.

My pupils would dilate. I would feel a wave of strength.

Đồng tử sẽ giãn ra. Và tôi sẽ cảm thấy sức mạnh tăng vọt.

Epinephrine has been the difference between life and death for many people.

Với nhiều người, epinephrine tạo ra sự khác biệt giữa sự sống và cái chết.

This is like a little miracle that you can hold in your fingers.

Như một ống phép màu nhỏ xíu trong tay bạn.

Here is the chemical structure of epinephrine.

Đây là cấu trúc hóa học của epinephrine.

This is what organic chemistry looks like.

Hóa hữu cơ trông như thế này.

It looks like lines and letters ...

Nó trông như các đoạn thẳng và kí tự..

No meaning to most people.

Hầu hết mọi người thấy nó vô nghĩa.

I'd like to show you what I see when I look at that picture.

Tôi muốn cho bạn xem tôi thấy gì khi nhìn vào hình ảnh này.

I see a physical object

Tôi thấy một vật thể

that has depth and rotating parts,

có các phần xoay được trong không gian

and it's moving.

và nó chuyển động.

We call this a compound or a molecule,

Chúng ta gọi chúng là hợp chất hay phân tử,

and it is 26 atoms that are stitched together by atomic bonds.

và đây là 26 nguyên tử liên kết với nhau bằng liên kết hóa học.

The unique arrangement of these atoms gives epinephrine its identity,

Sự sắp xếp độc đáo của các nguyên tử này quyết định đặc tính của epinephrine,

but nobody has ever actually seen one of these,

nhưng không ai thực sự từng nhìn thấy chúng,

because they're very small,

vì chúng cực kì nhỏ.

so we're going to call this an artistic impression,

Vì thế ta sẽ gọi đây là ấn tượng nghệ thuật,

and I want to explain to you how small this is.

và tôi muốn giải thích nó nhỏ như thế nào.

In here, I have less than half a milligram of it dissolved in water.

Trong đây, có dưới một nửa miligam epinephrine hòa với nước.

It's the mass of a grain of sand.

Chúng có khối lượng bằng với khối lượng một hạt cát.

The number of epinephrine molecules in here is one quintillion.

Số lượng phân tử epinephrine trong này là một tỷ tỷ.

That's 18 zeroes.

Đó là 18 số 0.

That number is hard to visualize.

Con số đó thật khó hình dung.

Seven billion of us on this planet?

Bảy tỷ người trên hành tinh?

Maybe 400 billion stars in our galaxy?

Có lẽ 400 tỷ ngôi sao trong thiên hà của chúng ta?

You're not even close.

Vẫn chưa bằng một phần.

If you wanted to get into the right ballpark,

Nếu bạn muốn tìm được con số gần đúng,

you'd have to imagine every grain of sand

hãy tưởng tượng mọi hạt cát

on every beach, under all the oceans and lakes,

trên tất cả các bãi biển, dưới đáy tất cả các đại dương và hồ,

and then shrink them all so they fit in here.

và sau đó, thu nhỏ tất cả để chúng vừa cái ống này.

Epinephrine is so small we will never see it,

Epinephrine là cực kì nhỏ, ta không bao giờ nhìn thấy được,

not through any microscope ever,

kể cả qua kính hiển vi,

but we know what it looks like,

nhưng ta biết nó trông như thế nào,

because it shows itself through some sophisticated machines

vì nó hiện ra qua các máy móc tinh vi,

with fancy names

với những cái tên thú vị

like "nuclear magnetic resonance spectrometers."

như "máy cộng hưởng từ hạt nhân".

So visible or not, we know this molecule very well.

Vậy nên, dù thấy hay không, ta vẫn biết rất rõ về nó.

We know it is made of four different types of atoms,

Ta biết nó được tạo thành từ bốn loại nguyên tử khác nhau:

hydrogen, carbon, oxygen and nitrogen.

hydro, carbon, oxy và nitơ.

These are the colors we typically use for them.

Đây là những màu sắc ta thường dùng để biểu thị chúng.

Everything in our universe is made of little spheres

Vạn vật trong vũ trụ được tạo thành từ những quả cầu nhỏ,

that we call atoms.

gọi là nguyên tử.

There's about a hundred of these basic ingredients,

Có khoảng một trăm thành phần chính,

được tạo thành từ ba loại hạt nhỏ hơn:

and they're all made from three smaller particles:

proton, neutron, electron.

protons, neutrons, electrons.

We arrange these atoms into this familiar table.

Ta xếp các nguyên tử này vào một bảng quen thuộc.

We give them each a name and a number.

Đặt tên và đánh số chúng.

Nhưng ta đều biết sự sống không cần tất cả chúng,

But life as we know it doesn't need all of these,

just a smaller subset, just these.

chỉ cần một nhóm nhỏ là đủ, chỉ nhiêu đây.

And there are four atoms in particular that stand apart from the rest

Và có bốn nguyên tử đặc biệt nổi bật so với phần còn lại

as the main building blocks of life,

thành phần chính của sự sống,

and they are the same ones that are found in epinephrine:

và chúng cũng chính là thành phần của epinephrine:

hydrogen, carbon, nitrogen and oxygen.

hydro, carbon, oxy và nitơ.

Now what I tell you next is the most important part.

Tiếp theo là phần quan trọng nhất.

When these atoms connect to form molecules,

Khi các nguyên tử này liên kết với nhau để tạo thành phân tử,

they follow a set of rules.

chúng tuân theo các quy tắc.

Hydrogen makes one bond,

Hydro tạo thành một liên kết,

oxygen always makes two,

oxy luôn tạo thành hai liên kết,

nitrogen makes three

nitơ tạo thành ba,

and carbon makes four.

và carbon tạo thành bốn.

That's it.

Chỉ có vậy.

HONC -- one, two, three, four.

HONC - một, hai, ba, bốn.

If you can count to four, and you can misspell the word "honk,"

Nếu bạn có thể đếm tới bốn và đánh vần sai từ " honk" ("tiếng còi")

you're going to remember this for the rest of your lives.

bạn sẽ nhớ nó suốt đời.

(Laughter)

(Tiếng cười)

Now here I have four bowls with these ingredients.

Ở đây, tôi có bốn bát chứa những nguyên tử này.

We can use these to build molecules.

Ta có thể sử dụng chúng để tạo nên phân tử.

Let's start with epinephrine.

Hãy bắt đầu với epinephrine.

Now, these bonds between atoms, they're made of electrons.

Những liên kết giữa các nguyên tử được tạo thành từ các electron.

Nguyên tử sử dụng electron như cánh tay để đưa ra và giữ lấy các nguyên tử kế cận.

Atoms use electrons like arms to reach out and hold their neighbors.

Hai electron mỗi liên kết, như một cái bắt tay,

Two electrons in each bond, like a handshake,

and like a handshake, they are not permanent.

và như cái bắt tay, chúng không tồn tại mãi.

Chúng có thể buông ra và nắm lấy nguyên tử khác.

They can let go of one atom and grab another.

That's what we call a chemical reaction,

Đó là phản ứng hóa học,

when atoms exchange partners and make new molecules.

khi các nguyên tử thay đổi đối tác và tạo thành phân tử mới.

The backbone of epinephrine is made mostly of carbon atoms,

Cấu trúc epinephrine chủ yếu được làm từ carbon,

and that's common.

điều đó rất phổ biến.

Carbon is life's favorite structural building material,

Carbon là vật liệu quan trọng nhất để tạo nên sự sống,

because it makes a good number of handshakes

vì nó tạo ra nhiều liên kết

with just the right grip strength.

và tạo ra liên kết bền.

That's why we define organic chemistry as the study of carbon molecules.

Đó là lý do ta mô tả Hóa hữu cơ là ngành nghiên cứu nguyên tử carbon.

Now, if we build the smallest molecules we can think of that follow our rules,

Nếu ta tạo ra những phân tử nhỏ nhất sử dụng những quy tắc này,

they highlight our rules, and they have familiar names:

chúng làm rõ các quy tắc, và có những cái tên quen thuộc:

nước, amoniac và metan, H2O và NH3 và CH4.

water, ammonia and methane, H20 and NH3 and CH4.

The words "hydrogen," "oxygen" and "nitrogen" --

Những từ "hydro", "oxy" và "nitơ"--

we use the same words

ta sử dụng những từ đó

to name these three molecules that have two atoms each.

để đặt tên cho ba phân tử được tạo thành từ hai nguyên tử.

They still follow the rules,

Chúng vẫn theo quy tắc,

because they have one, two and three bonds between them.

vì chúng có một, hai và ba liên kết.

That's why oxygen gets called O2.

Đó là tại sao oxy được gọi là O2.

I can show you combustion.

Tôi có thế chỉ cho bạn thấy sự cháy

Here's carbon dioxide, CO2.

Đây là cacbonic, CO2.

Above it, let's place water and oxygen, and beside it, some flammable fuels.

Trên nó, hãy đặt nước và oxy, bên cạnh là một số nhiên liệu dễ cháy.

These fuels are made of just hydrogen and carbon.

Những nhiên liệu này được tạo ra từ hydro và carbon.

Vì vậy, chúng được gọi là hydrocarbon. Chúng ta thật sáng tạo.

That's why we call them hydrocarbons. We're very creative.

(Laughter)

(Tiếng cười)

So when these crash into molecules of oxygen,

Khi các phân tử này gặp oxy,

as they do in your engine or in your barbecues,

như những gì xảy ra trong động cơ hoặc lò nướng,

chúng giải phóng năng lượng và sắp xếp lại.

they release energy and they reassemble,

and every carbon atom ends up at the center of a CO2 molecule,

Cuối cùng, carbon sẽ nằm ở tâm của phân tử CO2,

holding on to two oxygens,

liên kết với hai oxy,

and all the hydrogens end up as parts of waters,

và hydro trở thành một phần của nước,

and everybody follows the rules.

và mọi phân tử đều tuân theo các quy tắc này.

They are not optional,

Không có lựa chọn ở đây,

and they're not optional for bigger molecules either,

các phân tử lớn hơn cũng vậy,

like these three.

như ba phân tử này.

This is our favorite vitamin

Đây là loại vitamin được ưa thích,

sitting next to our favorite drug,

bên cạnh loại thuốc được ưa thích,

(Laughter)

(Tiếng cười)

and morphine is one of the most important stories in medical history.

và morphin là sáng chế quan trọng trong lịch sử y khoa.

It marks medicine's first real triumph over physical pain,

Nó đánh dấu lần đầu tiên y học chiến thắng nỗi đau thể xác,

and every molecule has a story,

và mỗi phân tử có một câu chuyện,

and they are all published.

và chúng đều được công bố.

They're written by scientists, and they're read by other scientists,

Chúng được các nhà khoa học viết, và được các nhà khoa học khác đọc,

so we have handy representations to do this quickly on paper,

vậy nên, ta có cách biểu diễn chúng trên giấy thật nhanh,

and I need to teach you how to do that.

tôi phải dạy bạn cách làm điều đó.

So we lay epinephrine flat on a page,

Ta đặt epinephrine lên trang giấy,

sau đó, ta thay tất cả các hình cầu bằng các chữ cái đơn giản,

and then we replace all the spheres with simple letters,

and then the bonds that lie in the plane of the page,

các liên kết nằm trong mặt phẳng giấy sẽ trở thành các gạch,

they just become regular lines,

and the bonds that point forwards and backwards,

và những liên kết hướng ra trước và sau trở thành những tam giác nhỏ,

they become little triangles,

either solid or dashed to indicate depth.

hoặc tô đậm hoặc đứt nét để biểu thị độ sâu.

We don't actually draw these carbons.

Thật ra, ta cũng không vẽ những nguyên tử carbon.

We save time by just hiding them.

Ta giấu chúng đi để tiết kiệm thời gian.

They're represented by corners between the bonds,

Chúng được biểu diễn bởi các đỉnh liên kết,

and we also hide every hydrogen that's bonded to a carbon.

ta cũng giấu đi các nguyên tử hydro liên kết với carbon.

We know they're there

Ta biết chúng ở đó

whenever a carbon is showing us any fewer than four bonds.

khi ta thấy một nguyên tử carbon có ít hơn bốn liên kết.

The last thing that's done is the bonds between OH and NH.

Cuối cùng là liên kết giữa OH và NH.

We just get rid of those to make it cleaner,

Ta bỏ những gạch nối này để nó gọn hơn,

and that's all there is to it.

và đó là tất cả.

This is the professional way to draw molecules.

Đây là cách chuyên nghiệp để vẽ các phân tử.

This is what you see on Wikipedia pages.

Đây là thứ bạn thấy trên Wikipedia.

It takes a little bit of practice, but I think everyone here could do it,

Cần luyện tập một chút

nhưng tôi nghĩ mọi người ở đây đều có thể làm được.

but for today, this is epinephrine.

Nhưng hôm nay, bạn chỉ cần biết: đây là epinephrine.

This is also called adrenaline. They're one and the same.

Nó cũng được gọi là adrenaline. Chúng là một và hoàn toàn giống nhau.

It's made by your adrenal glands.

Nó được tạo ra bởi tuyến thượng thận.

You have this molecule swimming through your body right now.

Hiện giờ, chúng đang lưu thông trong cơ thể bạn.

It's a natural molecule.

Nó là một hợp chất tự nhiên.

This EpiPen would just give you a quick quintillion more of them.

Ống EpiPen này sẽ lập tức cung cấp cho bạn một tỷ tỷ phân tử này.

(Laughter)

(Tiếng cười)

We can extract epinephrine

Ta có thể trích xuất epinephrine

from the adrenal glands of sheep or cattle,

từ tuyến thượng thận của cừu hoặc gia súc,

but that's not where this stuff comes from.

nhưng ta lấy thứ này không phải từ đó.

We make this epinephrine in a factory

Chúng ta tạo ra epinephrine trong nhà máy

by stitching together smaller molecules that come mostly from petroleum.

bằng cách nối các phân tử nhỏ hơn lại với nhau,

chủ yếu có nguồn gốc từ dầu mỏ.

And this is 100 percent synthetic.

Và đây là 100% nhân tạo.

And that word, "synthetic," makes some of us uncomfortable.

Có lẽ từ "nhân tạo" làm cho một số người cảm thấy không thoải mái.

It's not like the word "natural," which makes us feel safe.

Không giống như từ "tự nhiên" tạo cho ta cảm giác an toàn.

But these two molecules, they cannot be distinguished.

Nhưng hai phân tử này không có gì khác biệt.

We're not talking about two cars that are coming off an assembly line here.

Ta không bàn về hai chiếc xe vừa ra khỏi dây chuyền lắp ráp.

A car can have a scratch on it,

Một chiếc có thể bị trầy xước,

and you can't scratch an atom.

bạn không thể làm trầy nguyên tử.

These two are identical in a surreal, almost mathematical sense.

Hai phân tử này giống nhau như đúc một cách kì lạ,

At this atomic scale, math practically touches reality.

Ở mức độ nguyên tử, toán học gần như không khác với thực tế.

And a molecule of epinephrine ...

Và một phân tử epinephrine..

it has no memory of its origin.

không có ký ức về nguồn gốc của nó.

It just is what it is,

Nó chỉ là nó mà thôi,

and once you have it,

và khi bạn dùng nó,

the words "natural" and "synthetic," they don't matter,

những từ "tự nhiên" và "nhân tạo" không còn quan trọng nữa,

and nature synthesizes this molecule just like we do,

và thiên nhiên tổng hợp phân tử này giống như chúng ta,

except nature is much better at this than we are.

chỉ là nó làm tốt hơn chúng ta rất nhiều.

Before there was life on earth,

Trước khi có sự sống trên Trái Đất,

all the molecules were small, simple:

mọi phân tử đều rất nhỏ, đơn giản:

carbon dioxide, water, nitrogen,

cacbonic, nước, nitơ,

chỉ những chất đơn giản.

just simple things.

Sự xuất hiện của sự sống đã thay đổi điều đó.

The emergence of life changed that.

Life brought biosynthetic factories that are powered by sunlight,

Sự sống mang đến nhà máy sinh hóa vận hành bằng ánh sáng mặt trời,

and inside these factories, small molecules crash into each other

và trong các nhà máy đó, các phân tử nhỏ va chạm,

and become large ones: carbohydrates, proteins, nucleic acids,

và tạo thành phân tử lớn hơn: carbohydrate, protein, axit nucleic,

multitudes of spectacular creations.

và vô số các phân tử ngoạn mục khác.

Nature is the original organic chemist,

Thiên nhiên là nhà hóa học hữu cơ đầu tiên,

and her construction also fills our sky with the oxygen gas we breathe,

và nó đồng thời cũng lấp đầy bầu trời với oxy ta đang thở, oxy năng lượng cao.

this high-energy oxygen.

All of these molecules are infused with the energy of the sun.

Mặt trời truyền năng lượng cho các phân tử này.

They store it like batteries.

Chúng lưu trữ nó như pin.

So nature is made of chemicals.

Vì thế, thiên nhiên được tạo thành từ hóa chất.

Maybe you guys can help me to reclaim this word, "chemical,"

Có lẽ bạn có thể giúp tôi phục hồi nghĩa của từ "hóa học",

because it has been stolen from us.

nghĩa của nó đã bị tráo đổi.

It doesn't mean toxic, and it doesn't mean harmful,

Nó không có nghĩa là chất độc và cũng không có nghĩa là có hại,

and it doesn't mean man-made or unnatural.

và nó không có nghĩa là nhân tạo hoặc không tự nhiên.

It just means "stuff," OK?

Nó chỉ là "chất", đồng ý chứ?

(Laughter)

(Tiếng cười)

You can't have chemical-free lump charcoal.

Bạn không thể có than cục không hóa chất.

That is ridiculous.

Thật buồn cười.

(Laughter)

(Tiếng cười)

And I'd like to do one more word.

Và tôi muốn nói thêm về một từ.

The word "natural" doesn't mean "safe,"

Từ "tự nhiên" không có nghĩa là "an toàn",

and you all know that.

Tất cả mọi người điều biết điều đó.

Plenty of nature's chemicals are quite toxic,

Nhiều chất trong tự nhiên khá độc hại,

and others are delicious,

và một số khác rất ngon,

and some are both ...

và một số thì cả hai..

(Laughter)

(Tiếng cười)

toxic and delicious.

độc và ngon.

The only way to tell whether something is harmful

Cách duy nhất để biết một chất có hại

is to test it,

là thử nó,

and I don't mean you guys.

và ý tôi là không phải các bạn.

Professional toxicologists: we have these people.

Chúng ta có những người chuyên nghiên cứu về chất độc.

They're well-trained,

Họ được đào tào chuyên nghiệp,

and you should trust them like I do.

và bạn nên tin tưởng họ như tôi.

So nature's molecules are everywhere,

Hợp chất tự nhiên có mặt ở khắp mọi nơi,

including the ones that have decomposed

bao gồm cả những chất đã bị phân hủy

into these black mixtures that we call petroleum.

trong những hỗn hợp màu đen ta gọi là dầu hoả.

We refine these molecules.

Ta lọc những phân tử này.

There's nothing unnatural about them.

Không có gì không tự nhiên ở chúng.

We purify them.

Ta chưng cất chúng.

Now, our dependence on them for energy --

Năng lượng của ta phụ thuộc vào chúng,

that means that every one of those carbons gets converted into a molecule of CO2.

có nghĩa là mỗi nguyên tử carbon sẽ biến đổi thành một phân tử CO2.

That's a greenhouse gas that is messing up our climate.

Đó là khí nhà kính làm đảo lộn khí hậu.

Có lẽ hiểu phản ứng này

Maybe knowing this chemistry will make that reality easier to accept

sẽ giúp một số người chấp nhận thực tế dễ dàng hơn,

for some people, I don't know,

tôi cũng không biết nữa,

but these molecules are not just fossil fuels.

nhưng các phân tử này không chỉ là nhiên liệu hóa thạch.

They're also the cheapest available raw materials

Chúng còn là nguyên liệu thô rẻ nhất

for doing something that we call synthesis.

để làm một việc gọi là tổng hợp.

We're using them like pieces of LEGO.

Ta sử dụng chúng như những khối LEGO.

We have learned how to connect them or break them apart with great control.

Ta học cách kết nối và tách rời chúng

với sự kiểm soát tuyệt vời.

I have done a lot of this myself,

Tôi đã làm điều này rất nhiều lần,

và vẫn nghĩ rằng thật tuyệt vời khi ta có thể làm vậy.

and I still think it's amazing it's even possible.

What we do is kind of like assembling LEGO

Điều ta làm là giống như lắp ráp LEGO

by dumping boxes of it into washing machines,

trộn lẫn chúng lại với nhau,

but it works.

và nó hoạt động.

Ta có thể tạo ra các hợp chất giống như các hợp chất tự nhiên,

We can make molecules that are exact copies of nature, like epinephrine,

như epinephrine,

or we can make creations of our own from scratch, like these two.

hoặc ta có thể tạo ra những hợp chất cho riêng mình,

như hai hợp chất sau.

One of these eases the symptoms of multiple sclerosis;

Một chất làm giảm triệu chứng của bệnh đa xơ cứng,

the other one cures a type of blood cancer that we call T-cell lymphoma.

chất còn lại chữa loại ung thư máu ta gọi là u lympho tế bào T.

A molecule with the right size and shape, it's like a key in a lock,

Phân tử với kích thước và hình dạng thích hợp

như một chiếc chìa khóa nằm trong ổ,

and when it fits, it interferes with the chemistry of a disease.

và khi nó vừa,

nó can thiệp vào tiến trình hóa học của căn bệnh.

That's how drugs work.

Đó là cách mà thuốc hoạt động.

Natural or synthetic,

Tự nhiên hay nhân tạo,

they're all just molecules that happen to fit snugly somewhere important.

chúng đều chỉ là các phân tử nằm vừa khít ở những nơi quan trọng.

But nature is much better at making them than we are,

Nhưng thiên nhiên làm tốt hơn chúng ta nhiều,

so hers look more impressive than ours,

hợp chất nó tạo thành ấn tượng hơn,

like this one.

như chất này.

This is called vancomycin.

Đây là vancomycin.

Thiên nhiên cho con quái vật khổng lồ này

She gave this majestic beast two chlorine atoms

hai nguyên tử clo để đeo như một đôi bông tai.

to wear like a pair of earrings.

We found vancomycin in a puddle of mud in a jungle in Borneo in 1953.

Năm 1953, ta tìm thấy vancomycin trong vũng bùn của một khu rừng ở Borneo.

It's made by a bacteria.

Do một loại vi khuẩn tạo ra.

We can't synthesize this cost-efficiently in a lab.

Ta không thể tổng hợp nó trong PTN được vì nó quá tốn kém.

It's too complicated for us, but we can harvest it from its natural source,

Nó quá phức tạp, nhưng ta có thể thu lấy từ tự nhiên,

và ta đã làm vậy,

and we do, because this is one of our most powerful antibiotics.

vì đây là một trong những loại kháng sinh mạnh nhất.

And new molecules are reported in our literature every day.

Và mỗi ngày, đều có các ghi chép về các phân tử mới được tạo ra.

We make them or we find them in every corner of this planet.

Ta tạo ra hoặc tìm thấy chúng ở khắp nơi trên Trái đất.

And that's where drugs come from,

Và đó là nguồn gốc của thuốc,

and that's why your doctors have amazing powers ...

và đó là lý do bác sĩ có sức mạnh lớn..

(Laughter)

(Tiếng cười)

chữa các bệnh nhiễm trùng chết người và các bệnh khác.

to cure deadly infections and everything else.

Being a physician today is like being a knight in shining armor.

Một bác sĩ ngày nay như một hiệp sĩ trong bộ giáp sáng bóng.

They fight battles with courage and composure,

Họ chiến đấu với lòng dũng cảm và sự điềm tĩnh,

but also with good equipment.

và cả sự hỗ trợ của thiết bị tốt.

So let's not forget the role of the blacksmith in this picture,

Đừng quên công người thợ rèn trong bức tranh này,

because without the blacksmith, things would look a little different ...

vì nếu không có người thợ rèn, mọi thứ sẽ khác đi một chút..

(Laughter)

(Tiếng cười)

But this science is bigger than medicine.

Nhưng Hóa hữu cơ rộng hơn y học.

It is oils and solvents and flavors, fabrics, all plastics,

Nó còn là dầu, dung môi, hương vị, vải, và tất cả các loại nhựa,

the cushions that you're sitting on right now --

các tấm nệm bạn đang ngồi-

đều được sản xuất tại nhà máy, và thành phần chính là carbon,

they're all manufactured, and they're mostly carbon,

so that makes all of it organic chemistry.

do đó, tất cả chúng đều là Hóa hữu cơ.

This is a rich science.

Đây là môn khoa học rộng lớn.

I left out a lot today:

Hôm nay, tôi đã lược bỏ rất nhiều:

phosphorus and sulfur and the other atoms,

phốt pho, lưu huỳnh và các nguyên tử khác,

and why they all bond the way they do,

và tại sao chúng lại liên kết như vậy,

and symmetry

tính đối xứng, các electron không liên kết,

and non-bonding electrons,

and atoms that are charged,

các nguyên tử tích điện, các phản ứng và cơ chế của chúng,

and reactions and their mechanisms, and it goes on and on and on,

còn rất nhiều nữa,

and synthesis takes a long time to learn.

và mất rất nhiều thời gian để học sự tổng hợp.

But I didn't come here to teach you guys organic chemistry --

Nhưng tôi không đến đây để dạy bạn Hóa hữu cơ,

I just wanted to show it to you,

tôi chỉ muốn chỉ cho bạn thấy nó là như thế nào,

and I had a lot of help with that today from a young man named Weston Durland,

Và chàng trai trẻ Weston Durland đã giúp đỡ tôi rất nhiều,

and you've already seen him.

bạn đã có dịp thấy cậu ấy rồi.

He's an undergraduate student in chemistry,

Cậu ấy là sinh viên ngành hóa học,

and he also happens to be pretty good with computer graphics.

và tình cờ, cậu cũng rất thành thạo đồ họa.

(Laughter)

(Tiếng cười)

So Weston designed all the moving molecules

Weston thiết kế các phân tử chuyển động bạn thấy hôm nay.

that you saw today.

He and I wanted to demonstrate through the use of graphics like these

Cậu ấy và tôi muốn dùng những hình ảnh minh họa,

to help someone talk about this intricate science.

giúp cho việc trình bày môn khoa học phức tạp này.

But our main goal was just to show you

Nhưng mục đích chính là để cho bạn thấy rằng

that organic chemistry is not something to be afraid of.

Hóa hữu cơ không đáng sợ.

It is, at its core, a window

Về bản chất, nó là một cánh cửa sổ

through which the beauty of the natural world looks richer.

qua đó, ta có thể thấy rõ hơn vẻ đẹp phong phú của thế giới tự nhiên.

Cám ơn.

Thank you.

(Applause)

(Vỗ tay)