David Mackay: A reality check on renewables

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Çeviri: Yunus ASIK Gözden geçirme: Ece Ünalan

When the Industrial Revolution started,

Sanayi devrimi başladığında,

Britanya topraklarının altındaki kömür şeklindeki karbon miktarı,

the amount of carbon sitting underneath Britain in the form of coal

was as big as the amount of carbon sitting under Saudi Arabia

Suudi Arabistan'ın altındaki petrol şeklindeki karbon miktarı kadardı

in the form of oil.

This carbon powered the Industrial Revolution,

ve bu karbon Sanayi Devrimi'ne güç sağladı.

it put the "Great" in Great Britain,

Büyük Britanya'ya, "Büyük" kelimesini ekledi

and led to Britain's temporary world domination.

ve Britanya'nın geçici dünya egemenliğine zemin hazırladı.

Kömür üretimi İngiltere'de 1918'de doruğa ulaştı

And then, in 1918, coal production in Britain peaked,

and has declined ever since.

ve ondan bu yana sürekli düştü.

Zamanla İngiltere, Kuzey Denizi'nden petrol ve doğal gaz

In due course, Britain started using oil and gas from the North Sea,

kullanmaya başladı ve 2000 yılında,

and in the year 2000,

Kuzey Denizi petrol ve gaz üretimi de

oil and gas production from the North Sea also peaked,

tavan yaptı ve şimdi onlar da düşüşte.

and they're now on the decline.

These observations about the finiteness

Kolay erişilebilir, yerli, güvenli fosil yakıtların

of easily accessible, local, secure fossil fuels,

sonluluğu hakkındaki bu gözlemler,

şu sözler için bir motivasyon: "Evet, sırada ne var?

is a motivation for saying, "Well, what's next?

What is life after fossil fuels going to be like?

Fosil yakıtlarından sonra hayat nasıl olacak?

Fosil yakıtlarından nasıl kurtulacağımız hakkında

Shouldn't we be thinking hard about how to get off fossil fuels?"

iyice düşünmemiz gerekmez mi?"

Another motivation, of course, is climate change.

Başka bir motivasyon kaynağı elbette ki iklim değişikliği.

And when people talk about life after fossil fuels

İnsanlar fosil yakıtlar sonrası hayat ve iklim değişikliği tedbirlerinden

and climate change action,

I think there's a lot of fluff,

konuşurken, bence pek çok hata,

a lot of greenwash, a lot of misleading advertising,

yeşil göz boyama ve yanıltıcı reklam var.

and I feel a duty as a physicist to try to guide people around the claptrap

Bir fizikçi olarak, palavralar arasında insanlara kılavuzluk etmenin,

and help people understand the actions that really make a difference,

gerçekten fark yaratan eylemlere

ve akla yatan fikirlere odaklanmalarına yardımcı olmanın

and to focus on ideas that do add up.

görevim olduğunu hissediyorum.

Let me illustrate this

Bunu, fizikçilerin zarf arkası hesaplama deyişine uygun şekilde

with what physicists call a back-of-envelope calculation.

göstermeme izin verin.

We love back-of-envelope calculations.

Bu tür hesapları severiz.

Bir soru sorar, bazı sayılar yazarsınız

You ask a question, write down some numbers,

ve kendinize bir cevap bulursunuz.

and get an answer.

It may not be very accurate, but it may make you say, "Hmm."

Çok doğru olmayabilir, ama size şunu dedirtebilir,

"Hmm."

So here's a question:

Bir soru var: Şöyle dediğimizi hayal edin,

Imagine if we said, "Oh yes, we can get off fossil fuels.

"Fosil yakıtlardan kurtulabiliriz.

We'll use biofuels. Problem solved.

Biyoyakıt kullanırız. Sorun çözüldü.

Transport ... We don't need oil anymore."

Nakliyeye, petrole artık ihtiyacımız yok."

Well, what if we grew the biofuels for a road

Peki, bir yol için gereken biyoyakıtı,

on the grass verge at the edge of the road?

yol kenarındaki çimlikte yetiştirirsek nasıl olur?

How wide would the verge have to be for that to work out?

Bunu başarmak için çimin ne kadar geniş olması gerekir?

OK, so let's put in some numbers.

O hâlde sayıları hesaba katalım.

Let's have our cars go at 60 miles per hour.

Araçlarımızın saatte 60 mille gittiğini varsayalım.

Let's say they do 30 miles per gallon.

Galon başına 30 mil gittiler diyelim.

That's the European average for new cars.

Yeni otomobiller için Avrupa ortalamasıdır.

Let's say the productivity of biofuel plantations

Diyelim ki biyoyakıt tarlalarının verimliliği,

is 1,200 liters of biofuel per hectare per year.

yılda hektar başına 1200 litre biyoyakıttır.

That's true of European biofuels.

Bu, Avrupa biyoyakıtları için doğrudur.

And let's imagine the cars are spaced 80 meters apart from each other,

Şimdi arabaların 80 metre aralıklarla dizildiğini

and they're perpetually going along this road.

ve bu yolda durmaksızın gittiklerini düşünün.

Yolun uzunluğu önemli değil,

The length of the road doesn't matter,

because the longer the road, the more biofuel plantation.

çünkü yol uzadıkça, biyoyakıt ekim alanı da artar.

What do we do with these numbers?

Bu rakamlar ile ne yapacağız?

İlk sayıyı diğer üç sayıya bölüp

Take the first number, divide by the other three, and get eight kilometers.

sekiz kilometre elde ederiz.

Cevap budur.

And that's the answer.

Yani, yapılan varsayımlara göre,

That's how wide the plantation would have to be,

given these assumptions.

ekim alanı bu kadar geniş olmalıdır.

Belki bu cevap size "Hmm.

And maybe that makes you say, "Hmm.

Belki bu, o kadar da kolay olmayacak" dedirtir.

Maybe this isn't going to be quite so easy."

Size arazi alanlarıyla ilgili bir sorun olduğunu düşündürebilir

And it might make you think,

perhaps there's an issue to do with areas.

ve bu konuşmada

And in this talk, I'd like to talk about land areas, and ask:

arazi alanları hakkında konuşmak ve sormak istiyorum:

"Arazi alanları ile ilgili sorun var mı?"

Is there an issue about areas?

The answer is going to be yes, but it depends which country you are in.

Cevap, "Evet ama hangi ülkede olduğunuza göre değişir" olacak.

So let's start in the United Kingdom,

O zaman Birleşik Krallık (U.K.) ile başlayalım,

since that's where we are today.

ne de olsa bugün oradayız.

The energy consumption of the United Kingdom,

Birleşik Krallık'ın toplam enerji tüketimini,

sadece taşıma değil, her şeyi,

the total energy consumption -- not just transport, but everything --

ampullerle ölçmek istiyorum.

I like to quantify it in lightbulbs.

Herkesin sürekli açık kalan 125 ampulü olduğu varsayarsak,

It's as if we've all got 125 lightbulbs on all the time,

125 kilowatt-hours per day per person

Birleşik Krallık'ın enerji tüketimi,

is the energy consumption of the UK.

kişi başına, günlük, 125 kilovat saattir.

So there's 40 lightbulbs' worth for transport,

Ulaşım için 40 ampul,

40 lightbulbs' worth for heating,

ısıtma için 40 ampul

ve elektrik üretimi için 40 ampul gerekir

and 40 lightbulbs' worth for making electricity,

and other things are relatively small,

ve diğer şeyler,

compared to those three big fish.

bu üç büyük başlıkla karşılaştırıldığında nispeten küçük kalır.

It's actually a bigger footprint if we take into account

Aslında bu, ülkemize dışarıdan aldığımız yakıtlardaki enerjiyi hesaba kattığımızda

the embodied energy in the stuff we import into our country as well.

daha büyük bir enerji ayak izidir

And 90 percent of this energy, today, still comes from fossil fuels,

ve bugün bu enerjinin yüzde 90’ı,

hâlâ fosil yakıtlardan gelmekte, sadece yüzde 10’u

and 10 percent, only, from other, greener -- possibly greener -- sources,

nükleer ve yenilenebilir enerji kaynakları gibi

like nuclear power and renewables.

yeşil (muhtemel yeşil) kaynaklardan gelmektedir.

So.

Yani,

That's the UK.

bu İngiltere'deki durumdur ve İngiltere'nin nüfus yoğunluğu

The population density of the UK is 250 people per square kilometer.

kilometre kare başına 250 kişidir.

Şimdi size başka ülkeleri

I'm now going to show you other countries by these same two measures.

bu iki ölçüte göre göstereceğim.

Dikey eksende, ampul miktarını,

On the vertical axis, I'm going to show you how many lightbulbs --

what our energy consumption per person is.

yani kişi başı enerji tüketimini göstereceğim.

We're at 125 lightbulbs per person,

Kişi başına 125 ampulümüz var

and that little blue dot there is showing you the land area

ve oradaki küçük mavi nokta,

Birleşik Krallık'ın arazi alanını gösteriyor.

of the United Kingdom.

The population density is on the horizontal axis,

Nüfus yoğunluğu yatay eksende

ve kilometre kare başına 250 kişi.

and we're 250 people per square kilometer.

Maviyle Avrupa ülkelerini ekleyelim,

Let's add European countries in blue,

and you can see there's quite a variety.

aralarında oldukça fark olduğunu görebilirsiniz.

I should emphasize, both of these axes are logarithmic;

Her iki eksenin de logaritmik olduğunu vurgulamalıyım.

as you go from one gray bar to the next gray bar,

Bir gri çizgiden sonraki

gri çizgiye 10'un üsleri şeklinde çıkıyorsunuz.

you're going up a factor of 10.

Next, let's add Asia in red,

Ardından, Asya'yı kırmızı ekleyelim,

the Middle East and North Africa in green,

Ortadoğu ve Kuzey Afrika'yı yeşil,

sub-Saharan Africa in blue,

Sahra-altı Afrika'yı mavi,

black is South America,

Güney Amerika'yı siyah,

purple is Central America,

Orta Amerika'yı mor

and then in pukey-yellow, we have North America,

ve koyu sarı olarak da Kuzey Amerika,

Australia and New Zealand.

Avustralya ve Yeni Zelanda'yı ekleyelim.

You can see the great diversity of population densities

Nüfus yoğunlukları ve kişi başına tüketimlerde

büyük çeşitlilik görebilirsiniz.

and of per capita consumptions.

Countries are different from each other.

Ülkeler birbirinden farklıdır.

Top left, we have Canada and Australia, with enormous land areas,

Sol üstte, devasa arazi alanları, çok yüksek kişi başı tüketimleriyle

Kanada ve Avustralya var,

very high per capita consumption -- 200 or 300 lightbulbs per person --

kişi başı 200 ya da 300 ampul

and very low population densities.

ve çok düşük nüfus yoğunluğu.

Top right: Bahrain has the same energy consumption

Sağ üstteki Bahreyn'de de kişi başı enerji tüketimi

tahminen Kanada gibi,

per person, roughly, as Canada --

over 300 lightbulbs per person,

kişi başı 300 ampulden fazla,

but their population density is a factor of 300 times greater,

ama nüfus yoğunlukları 300 kat daha fazla,

1,000 people per square kilometer.

kilometrekare başına 1.000 kişi.

Bottom right: Bangladesh has the same population density as Bahrain,

Sağ alttaki Bangladeş de Bahreyn ile aynı nüfus yoğunluğuna sahip

ama kişi başı tüketimi 100 kat daha az.

but consumes 100 times less per person.

Sol altta, hiç kimse yok.

Bottom left: well, there's no one.

But there used to be a whole load of people.

Ama eskiden orada bir sürü insan vardı.

Here's another message from this diagram.

Bu, diyagramdan başka bir mesaj.

I've added on little blue tails behind Sudan, Libya,

Sudan, Libya, Çin, Hindistan, Bangladeş'e

China, India, Bangladesh.

küçük mavi kuyruklar ekledim.

That's 15 years of progress.

Bu, 15 yıllık ilerleme.

Where were they 15 years ago, and where are they now?

15 yıl önce neredelerdi, şimdi neredeler?

And the message is,

Mesaj ise, çoğu ülke sağa doğru gidiyor

most countries are going to the right, and they're going up.

ve yukarı çıkıyor,

yukarı ve sağa -- daha fazla nüfus yoğunluğu

Up and to the right: bigger population density

and higher per capita consumption.

ve daha yüksek kişi başına tüketim.

So, we may be off in the top right-hand corner, slightly unusual,

Sağ üst köşenin dışında olabiliriz,

biraz alışılmadık, İngiltere'yle beraber

the United Kingdom accompanied by Germany,

Almanya, Japonya, Güney Kore, Hollanda

Japan, South Korea, the Netherlands,

ve biraz garip bir ülkeler grubu var.

and a bunch of other slightly odd countries,

Ama birçok ülke yükseliyor

but many other countries are coming up and to the right to join us.

ve bize katılmak için sağa geliyor.

So we're a picture, if you like,

Yani diğer ülkelerin gelecekteki enerji tüketiminin

of what the future energy consumption

might be looking like in other countries, too.

nasıl olabileceğinin de bir örneğiyiz.

I've also added in this diagram now some pink lines

Ayrıca aşağı ve sağa giden pembe satırları da

that go down and to the right.

bu diyagrama ekledim.

Those are lines of equal power consumption per unit area,

Bunlar, metrekare başına vat ile ölçtüğüm

birim alan başına eşit güç tüketimi çizgileri.

which I measure in watts per square meter.

So, for example, the middle line there, 0.1 watts per square meter,

Örneğin, metrekare başına 0,1 vat enerji tüketilen orta hat,

is the energy consumption per unit area of Saudi Arabia,

Suudi Arabistan, Norveç, morlu Meksika ve 15 yıl önceki Bangladeş'in

Norway, Mexico in purple, and Bangladesh 15 years ago.

birim alan başına enerji tüketimi.

Half of the world's population lives in countries

Dünya nüfusunun yarısı,

that are already above that line.

zaten bu çizgi üzerinde yer alan ülkelerde yaşıyor.

The United Kingdom is consuming 1.25 watts per square meter.

Birleşik Krallık, metrekare başına

1,25 vat tüketiyor.

So is Germany, and Japan is consuming a bit more.

Almanya ve Japonya, bundan azıcık daha fazla tüketiyor.

So, let's now say why this is relevant.

Hadi şimdi bunun konuyla neden alakalı olduğunu söyleyelim.

Why is it relevant?

Neden mi alakalı?

Well, we can measure renewables in the same units

Yenilenebilir enerji kaynakları ve diğer enerji üretim şekillerini de

and other forms of power production in the same units.

aynı birimlerle ölçebiliriz.

Renewables is one of the leading ideas

Yenilenebilir enerji, yüzde 90 olan fosil yakıt alışkanlığımızdan

for how we could get off our 90 percent fossil-fuel habit.

nasıl kurtulabileceğimizi gösteren öncü fikirlerden biridir.

So here come some renewables.

Bazı yenilenebilir kaynaklar geliyor.

Energy crops deliver half a watt per square meter

Avrupa iklimlerinde, enerji üretilen bitkiler

in European climates.

metrekare başına yarım vat enerji veriyor.

What does that mean?

Bu ne demek? Bu sonucu, biraz önce

You might have anticipated that result,

biyoyakıt ekimi hakkında söylediklerimden yola çıkarak

given what I told you about the biofuel plantation a moment ago.

tahmin etmiş olabilirsiniz.

Metrekare başına 1,25 vat tüketiyoruz.

Well, we consume 1.25 watts per square meter.

What this means is,

Bunun anlamı, bütün Birleşik Krallık'ı

even if you covered the whole of the United Kingdom with energy crops,

enerji bitkileriyle kaplasanız bile,

you couldn't match today's energy consumption.

bugünkü enerji tüketimiyle eşleştiremezdiniz.

Wind power produces a bit more -- 2.5 watts per square meter.

Rüzgâr enerjisi biraz daha fazla üretir,

metrekare başına 2,5 vat, ama bu, metrekareye 1,25 vatdan

But that's only twice as big as 1.25 watts per square meter.

sadece iki kat fazla.

Yani, tüm formlardaki ortalama enerji tüketimini

So that means if you wanted, literally, to produce total energy consumption

rüzgâr çiftliklerinden karşılamak isteseniz,

in all forms, on average, from wind farms,

Birleşik Krallık'ın yarısı büyüklüğünde bir rüzgâr çiftliği gerekir.

you need wind farms half the area of the UK.

I've got data to back up all these assertions, by the way.

Bu arada, bütün bu iddaları desteklemek için verim var.

Next, let's look at solar power.

Şimdi güneş enerjisi bakalım.

Güneş panelleri, bir çatıya koyduğunuzda,

Solar panels, when you put them on a roof,

deliver about 20 watts per square meter in England.

İngiltere'de metrekare başına yaklaşık 20 vat verir.

If you really want to get a lot from solar panels,

Güneş panellerinden gerçekten çok verim isterseniz,

geleneksel Bavyera tarım yöntemini benimsemeniz gerekir.

you need to adopt the traditional Bavarian farming method,

Yani çatıları ve kırsal alanı da

where you leap off the roof,

and coat the countryside with solar panels, too.

güneş panelleriyle kaplamanız gerekir.

Solar parks, because of the gaps between the panels, deliver less.

Güneş parkları, paneller arasındaki boşluklar nedeniyle

daha az enerji verirler.

They deliver about 5 watts per square meter of land area.

Metrekare arazi alanı başına yaklaşık 5 vat verirler.

And here's a solar park in Vermont, with real data,

Vermont'taki bir güneş parkı, gerçek verilere göre

metrekareye 4,2 vat enerji veriyor.

delivering 4.2 watts per square meter.

Remember where we are, 1.25 watts per square meter,

Hatırlayın, metrekare başına 1,25 vat'tayız,

wind farms 2.5, solar parks about five.

rüzgâr çiftlikleri 2,5; güneş parkları yaklaşık 5 vat veriyor.

So whichever of those renewables you pick,

Yani seçtiğiniz yenilenebilir enerji kaynağı ne olursa olsun,

the message is, whatever mix of those renewables you're using,

hangi yenilenebilir enerji bileşimlerini kullanırsanız kullanın,

if you want to power the UK on them,

İngiltere'ye onlarla güç sağlamak istiyorsanız

you're going to need to cover something like

ülkenin yaklaşık yüzde 20-25'ini

20 percent or 25 percent of the country

yenilenebilir enerji kaynaklarıyla kaplamak zorundasınız.

with those renewables.

I'm not saying that's a bad idea; we just need to understand the numbers.

Kötü bir fikir demiyorum.

Sadece rakamları anlamamız gerekir.

I'm absolutely not anti-renewables. I love renewables.

Kesinlikle yenilenebilir karşıtı değilim. Yenilenebilir enerjiyi seviyorum.

But I'm also pro-arithmetic.

Ama aynı zamanda aritmetik yanlısıyım. (Kahkahalar)

(Laughter)

Concentrating solar power in deserts delivers larger powers per unit area,

Güneş enerjisini çöllerde toplamak,

birim alan başına daha fazla enerji sağlar.

because you don't have the problem of clouds.

Çünkü orada bulut problemi yok

So, this facility delivers 14 watts per square meter;

ve bu yüzden bu tesis metrekare başına 14 vat verir,

this one 10 watts per square meter;

bu, metrekare başına 10 vat

and this one in Spain, 5 watts per square meter.

ve bu İspanya'daki de metrekareye 5 vat.

Being generous to concentrating solar power,

Toplanan güneş enerjisi konusunda cömert olursak

I think it's perfectly credible it could deliver 20 watts per square meter.

metrekare başına 20 vat verebileceğini düşünmek gayet inandırıcı olur.

So that's nice.

Bu güzel.

Tabii ki, İngiltere'de hiç çöl yok.

Of course, Britain doesn't have any deserts.

Yet.

Henüz. (Kahkahalar)

(Laughter)

So here's a summary so far:

İşte şimdiye kadarki özet.

Tüm yenilenebilirler, onları ne kadar sevsem de çok ayrıntılılar.

All renewables, much as I love them, are diffuse.

They all have a small power per unit area,

Hepsinin birim alan başına az bir gücü var

and we have to live with that fact.

ve bu gerçekle yaşamak zorundayız.

And that means, if you do want renewables to make a substantial difference

Demek oluyor ki, yenilenebilir enerji istiyorsanız,

günümüzün tüketim ölçeğinde

for a country like the United Kingdom

İngiltere gibi bir ülkede önemli bir fark yaratmak için,

on the scale of today's consumption,

you need to be imagining renewable facilities that are country-sized.

ülke boyutunda,

tüm ülke değil ama ülkenin önemli bir kısmı boyutunda

Not the entire country,

but a fraction of the country, a substantial fraction.

yenilenebilir enerji tesisleri hayal etmeniz gerekir.

There are other options for generating power as well,

Enerji üretmek için fosil yakıt içermeyen

başka seçenekler de var.

which don't involve fossil fuels.

So there's nuclear power, and on this ordinance survey map,

Nükleer enerji var. Bu Ordnance Survey haritasında,

Sizewell B'yi (nükleer santral)

you can see there's a Sizewell B inside a blue square kilometer.

mavi bir kilometrekare içinde görebilirsiniz.

That's one gigawatt in a square kilometer,

Bir kilometrekareye bir gigavat,

which works out to 1,000 watts per square meter.

metrekareye 1000 vat enerji demektir.

So by this particular metric,

Yani, ürettiği enerji bakımından nükleer enerji

nuclear power isn't as intrusive as renewables.

yenilenebilir enerji kaynakları kadar kullanışsız değildir.

Of course, other metrics matter, too,

Tabii ki diğer özellikler de önemli

and nuclear power has all sorts of popularity problems.

ve nükleer enerjinin her türlü popülerlik sorunu var.

But the same goes for renewables as well.

Ama aynısı yenilenebilir enerji için de geçerlidir.

İşte Edinburgh'un hemen dışındaki küçük Penicuik kasabasında,

Here's a photograph of a consultation exercise in full swing

in the little town of Penicuik just outside Edinburgh,

tüm hızıyla devam eden bir danışma töreninin fotoğrafı,

and you can see the children of Penicuik celebrating

Penicuik çocuklarını,

yel değirmeni şeklinin yanmasını kutlarken görebilirsiniz.

the burning of the effigy of the windmill.

So --

İnsanlar her şeye karşıttır ama

(Laughter)

People are anti-everything,

and we've got to keep all the options on the table.

tüm seçenekleri tutmak zorundayız.

What can a country like the UK do on the supply side?

İngiltere gibi bir ülke arz yönünden ne yapabilir?

Well, the options are, I'd say, these three:

Bence seçenekler şu üçü:

power renewables,

Bizim yenilenebilir kaynaklarımız

and recognizing that they need to be close to country-sized;

ve bunun için ülke büyüklüğünde bir alan gerektiğini anlamak.

other people's renewables,

Diğer insanların yenilenebilir kaynakları. Böylece, diyagramın sol üst tarafındaki

so we could go back and talk very politely

to the people in the top left-hand side of the diagram and say,

insanlarla kibarca konuşup şöyle diyebiliriz:

"Uh, we don't want renewables in our backyard,

"Arka bahçemizde yenilenebilir enerji istemiyoruz,

but, um, please could we put them in yours instead?"

ama lütfen sizin yerinize koyabilir miyiz?"

And that's a serious option.

Bu ciddi bir seçenek.

Dünyanın bu sorunu ele alması için bir yol.

It's a way for the world to handle this issue.

So countries like Australia, Russia, Libya, Kazakhstan,

Bu yüzden Avustralya, Rusya, Libya, Kazakistan gibi ülkeler

could be our best friends for renewable production.

yenilenebilir üretim için en iyi arkadaşlarımız olabilir.

And a third option is nuclear power.

Üçüncü bir seçenek de nükleer güç.

So that's some supply-side options.

Bunlar arza yönelik seçeneklerdi.

In addition to the supply levers that we can push --

Arz kollarına ek olarak

and remember, we need large amounts,

-ve unutmayın büyük miktarlara ihtiyacımız var,

because at the moment, we get 90 percent of our energy from fossil fuels --

çünkü şu anda,

enerjimizin yüzde 90'ını fosil yakıtlardan alıyoruz.

in addition to those levers,

Bu kollara ek olarak, sorunu çözmenin diğer yollarını konuşabiliriz.

we could talk about other ways of solving this issue.

Şöyle ki, talebi azaltabiliriz

Namely, we could reduce demand, and that means reducing population --

ve bu da nüfusu azaltmak demek

I'm not sure how to do that --

— bunu nasıl yapacağımızı bilmiyorum —

or reducing per capita consumption.

veya kişi başına düşen tüketimi azaltabiliriz.

So let's talk about three more big levers

Tüketimi azaltmaya yardımcı olabilecek

that could really help on the consumption side.

üç büyük koldan konuşalım.

First, transport.

İlki, taşıma. Fizik ilkeleri, ulaşımdaki enerji tüketimini

Here are the physics principles

that tell you how to reduce the energy consumption of transport.

nasıl azaltacağımızı söylüyor

People often say, "Technology can answer everything.

ve insanlar sık sık: "Evet, teknoloji her şeyi cevaplayabilir.

We can make vehicles that are 100 times more efficient."

Yüz kat daha verimli araçlar yapabiliriz." diyor.

Bu neredeyse doğru. Göstereyim.

And that's almost true. Let me show you.

Bu tipik deponun enerji tüketimi

The energy consumption of this typical tank here

is 80 kilowatt hours per hundred person kilometers.

80 kilovat-saat, 100 kişi-kilometre için.

Bu, ortalama Avrupa otomobili.

That's the average European car.

Eighty kilowatt hours.

80 kilovat-saat. Listelediğim bu fizik kurallarını uygulayıp

Can we make something 100 times better

by applying the physics principles I just listed?

100 kat daha iyi bir şey yapabilir miyiz?

Yes. Here it is. It's the bicycle.

Evet. İşte. Bisiklet. Enerji tüketimi 80 kat daha iyi

It's 80 times better in energy consumption,

and it's powered by biofuel, by Weetabix.

ve Weetabix'in ürettiği biyoyakıt tarafından destekleniyor.

(Laughter)

(Kahkahalar)

And there are other options in between,

İkisinin arasında seçenekler de var. Çünkü belki arabadaki hanım,

because maybe the lady in the tank would say,

"Hayır, hayır, bu bir yaşam tarzı değişikliği.

"No, that's a lifestyle change. Don't change my lifestyle, please."

Yaşam tarzımı değiştirme lütfen." der.

We could persuade her to take a train, still a lot more efficient than a car,

Onu bir trene binmeye ikna edebiliriz,

bu, hâlâ arabadan daha verimli olur.

but that might be a lifestyle change.

Ama bu da yaşam tarzı değişikliği olabilir

Or there's the EcoCAR, top-left.

veya eko-araba, sol üstte.

Bir genci rahatça alabilir,

It comfortably accommodates one teenager and it's shorter than a traffic cone,

bir trafik konisinden kısadır

and it's almost as efficient as a bicycle,

ve saatte 15 mille sürdüğünüz sürece

as long as you drive it at 15 miles per hour.

neredeyse bir bisiklet kadar verimlidir.

Arada, taşıma için daha gerçekçi seçenekler olarak

In between, perhaps some more realistic options

on the transport lever are electric vehicles,

elektrikli araçlar var.

so electric bikes and electric cars in the middle,

Yani elektrikli bisiklet ve arabalar,

perhaps four times as energy efficient as the standard petrol-powered tank.

belki petrolle çalışan standart araçlardan

dört kat daha verimliler.

Next, there's the heating lever.

Sırada ısıtma kolu var.

Heating is a third of our energy consumption in Britain,

Isıtma, İngiltere'de enerji tüketimimizin üçte birini oluşturuyor.

and quite a lot of that is going into homes

Bunun oldukça fazlası evler ile

and other buildings,

diğer binaların ortam ve su ısıtmasına gidiyor.

doing space heating and water heating.

So here's a typical crappy British house.

İşte tipik berbat bir İngiliz evi.

Burası, önünde Ferrari'siyle benim evim.

It's my house, with a Ferrari out front.

(Laughter)

What can we do to it?

Burası için ne yapabiliriz?

Well, the laws of physics are written up there,

Fizik ilkeleri yukarda yazılı

-- ısıtma için tükettiğiniz enerjinin,

which describe how the power consumption for heating

kontrolünüzdeki şeyler tarafından nasıl belirlendiğini açıklıyor.

is driven by the things you can control.

The things you can control are the temperature difference

Kontrol edebileceğiniz şeyler,

içeri ve dışarı arasındaki sıcaklık farkı

between the inside and the outside.

There's this remarkable technology called a thermostat:

ve termostat denilen olağanüstü bir teknoloji var.

Kavrayın, sola döndürün

you grasp it, rotate it to the left,

and your energy consumption in the home will decrease.

ve evdeki enerji tüketiminiz azalsın.

I've tried it. It works. Some people call it a lifestyle change.

Denedim. İşe yarıyor. Bazı insanlar buna yaşam tarzı değişikliği diyor.

(Laughter)

Binanızın ısı kaybını azaltmak için dolgu malzemesi de koydurabilirsiniz.

You can also get the fluff men in to reduce the leakiness

of your building -- put fluff in the walls, fluff in the roof,

-- duvarlara, çatıya dolgu koyun,

yeni bir ön kapı alın vesaire.

a new front door, and so forth.

Acı gerçek şu ki, bu size para kazandıracak.

The sad truth is, this will save you money.

Bu kötü değil iyi bir şey, acı gerçek,

That's not sad, that's good.

But the sad truth is,

it'll only get about 25 percent of the leakiness of your building

eğer bu iyi fikirleri uygularsanız,

if you do these things, which are good ideas.

bunlar binanızın ısı kaybını sadece yüzde 25 azaltacak.

If you really want to get a bit closer to Swedish building standards

İsveç yapı standartlarına bunun gibi bir evle

with a crappy house like this,

biraz daha yaklaşmak isterseniz,

you need to be putting external insulation on the building,

Londra'daki bu apartman binasındaki gibi

as shown by this block of flats in London.

binaya dış yalıtım yapmanız gerekir.

You can also deliver heat more efficiently using heat pumps,

Ayrıca ısı pompalarıyla ısıyı daha verimli taşıyabilirsiniz.

which use a smaller bit of high-grade energy like electricity

Bunlar ısıyı bahçenizden evinize taşımak için,

elektrik gibi ısıya dönüşümü yüksek bir enerjiyi az miktarda kullanırlar.

to move heat from your garden into your house.

The third demand-side option I want to talk about,

Bahsetmek istediğim talebe yönelik üçüncü seçenek,

enerji tüketimini azaltmanın üçüncü yolu,

the third way to reduce energy consumption is: read your meters.

sayacınızı okuyun.

İnsanlar akıllı sayaçları çok konuşuyor,

People talk a lot about smart meters,

ama bunu kendiniz de yapabilirsiniz.

but you can do it yourself.

Use your own eyes and be smart.

Gözlerinizi kullanın, akıllı olun, sayacınızı okuyun.

Read your meter, and if you're anything like me, it'll change your life.

Siz de benim gibiyseniz bu, hayatınızı değiştirecek.

İşte yaptığım bir grafik.

Here's a graph I made.

I was writing a book about sustainable energy,

Sürdürülebilir enerji hakkında bir kitap yazıyordum.

and a friend asked me,

Bir arkadaşım sordu, "Peki, evde ne kadar enerji kullanıyorsun?"

"How much energy do you use at home?"

I was embarrassed; I didn't actually know.

Utandım. Gerçekten bilmiyordum.

And so I started reading the meter every week.

Sonra, her hafta sayacı okumaya başladım.

Eski sayaç değerleri, grafiğin üst yarısında

The old meter readings are shown in the top half of the graph,

and then 2007 is shown in green at the bottom.

ve 2007 değerleri alt kısımda yeşille gösteriliyor.

That was when I was reading the meter every week.

O zaman her hafta sayacı okuyordum ve hayatım değişti.

And my life changed,

Çünkü deneyler yaparak farkı neyin yarattığını görmeye başladım

because I started doing experiments and seeing what made a difference.

My gas consumption plummeted,

ve gaz tüketimim düştü.

because I started tinkering with the thermostat

Termostat ve ısıtma sisteminin zamanlamasıyla oynayarak

and the timing on the heating system,

gaz faturalarımı yarıdan fazla azalttım.

and I knocked more than half off my gas bills.

Elektrik tüketimi için de benzer bir hikâyem var.

There's a similar story for my electricity consumption,

where switching off the DVD players, the stereos,

DVD oynatıcılar, ses sistemleri,

hep açık olan bilgisayar donanımlarını kapatıp

the computer peripherals that were on all the time,

sadece ihtiyacım olduğunda açarak

and just switching them on when I needed them,

knocked another third off my electricity bills, too.

elektrik faturalarımı da üçte bir azalttım.

Yani akla yatan bir plana ihtiyacımız var.

So we need a plan that adds up.

I've described for you six big levers.

Size altı önemli kolu anlattım. Büyük bir eyleme ihtiyacımız var.

We need big action,

because we get 90 percent of our energy from fossil fuels,

Çünkü enerjimizin yüzde 90'ını fosil yakıtlardan sağlıyoruz.

and so you need to push hard on most, if not all, of these levers.

Bu yüzden bu kollardan hepsinde olmasa da çoğunda ilerleme sağlamaya çalışmalıyız.

Most of these levers have popularity problems,

Bu kolların çoğunun popülerlik sorunu var.

and if there is a lever you don't like the use of,

Bir kolun kullanımını sevmiyorsanız,

well, please do bear in mind that means you need even stronger effort

diğer kollardan daha fazla çaba göstermeniz gerektiğini

on the other levers.

göz önünde bulundurun.

So I'm a strong advocate of having grown-up conversations

Rakam ve gerçeklere dayalı bir yetişkin konuşması yapmanın

that are based on numbers and facts.

güçlü bir taraftarıyım.

And I want to close with this map that just visualizes for you

Dört büyük olası kaynaktan,

kişi başı 16 ampul enerji elde etmek için gereken

the requirement of land and so forth

in order to get just 16 lightbulbs per person

arazi ihtiyacını gösteren bu haritayla bitirmek istiyorum.

from four of the big possible sources.

So, if you wanted to get 16 lightbulbs --

16 ampul elde etmek istediyseniz, hatırlayın,

remember, today our total energy consumption is 125 lightbulbs' worth --

bugün toplam enerji tüketimimiz 125 ampul değerindedir.

Eğer rüzgârdan 16 istiyorsanız, bu harita İngiltere için bir çözüm gösteriyor.

if you wanted 16 from wind,

this map visualizes a solution for the UK.

160 rüzgâr çiftliği var,

It's got 160 wind farms, each 100 square kilometers in size,

her biri 100 kilometre kare büyüklüğünde

and that would be a twentyfold increase over today's amount of wind.

ve bu da bugünkü rüzgâr miktarı üzerine

yirmi kat artış demektir.

Nuclear power: to get 16 lightbulbs per person,

Nükleer enerjiden kişi başına 16 ampul elde etmek için

haritadaki mor noktaların her birinden 2 gigavat gerekir.

you'd need two gigawatts at each of the purple dots on the map.

That's a fourfold increase over today's levels of nuclear power.

Bu da bugünün nükleer enerji seviyesi üzerine

dört kat artış demektir.

Biomass: to get 16 lightbulbs per person,

Biyokütleden kişi başı 16 ampul elde etmek için

you'd need a land area something like three and a half Wales' worth,

üç buçuk Galler ülkesi alanında bir arazi gerekir.

either in our country, or in someone else's country,

İster kendi ülkemizde, ister başkasının ülkesinde olsun,

possibly Ireland, possibly somewhere else.

muhtemelen İrlanda ya da başka bir yerde. (Kahkahalar)

(Laughter)

And a fourth supply-side option:

Arza yönelik dördüncü bir seçenek,

concentrating solar power in other people's deserts.

güneş enerjisini diğer insanların çöllerinde toplamak.

If you wanted to get 16 lightbulbs' worth,

16 ampul değerinde enerji elde etmek istiyorsanız,

then we're talking about these eight hexagons

o halde sağ alttaki bu sekiz tane altıgenden söz ediyoruz.

down at the bottom right.

The total area of those hexagons is two Greater London's worth

Bu altıgenlerin toplam alanı,

başkasının Sahra'sında iki Londra ederindedir.

of someone else's Sahara,

and you'll need power lines all the way across Spain and France

Üstelik, Sahra'dan Surrey'e enerji getirmek için

to bring the power from the Sahara to Surrey.

İspanya ve Fransa'yı boydan boya geçen elektrik hatlarına ihtiyaç var.

(Laughter)

We need a plan that adds up.

Akla yatan bir plana ihtiyacımız var.

We need to stop shouting and start talking.

Bağırmayı bırakıp konuşmaya başlamamız lazım.

And if we can have a grown-up conversation,

Yetişkinler gibi konuşabilir,

make a plan that adds up and get building,

akla yatan bir plan yapar ve onu geliştirmeye başlarsak,

maybe this low-carbon revolution will actually be fun.

belki bu düşük karbonlu devrim gerçekten eğlenceli olur.

Thank you very much for listening.

Dinlediğiniz için çok teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)