Hunting for dinosaurs showed me our place in the universe | Kenneth Lacovara

Translator: Pairoa Praihirunkit Reviewer: Kelwalin Dhanasarnsombut

How do you find a dinosaur?

คุณจะค้นหาไดโนเสาร์ได้อย่างไร

Sounds impossible, doesn't it?

ฟังดูไม่น่าเป็นไปได้ใช่ไหมครับ

It's not.

มันไม่จริงเลย

And the answer relies on a formula that all paleontologists use.

และคำตอบก็ขึ้นอยู่กับสูตรคำนวณ ที่นักบรรพชีวินวิทยาใช้

And I'm going to tell you the secret.

และผมกำลังจะบอกคุณเกี่ยวกับความลับนั้น

First, find rocks of the right age.

อย่างแรก หาหินที่มีอายุที่เหมาะสม

Second, those rocks must be sedimentary rocks.

อย่างที่สอง หินพวกนั้น ต้องเป็นหินตะกอนหรือหินชั้น

And third, layers of those rocks must be naturally exposed.

และอย่างที่สาม ชั้นต่าง ๆในหินพวกนั้น ต้องปรากฏออกมาตามธรรมชาติ

That's it.

แค่นี้เองครับ

Find those three things and get yourself on the ground,

หาสามสิ่งนั้น และพาตัวคุณเองไปที่นั่น

chances are good that you will find fossils.

โอกาสที่คุณจะพบฟอสซิลนั้นมีมากที่เดียว

Now let me break down this formula.

เอาล่ะ ผมจะบอกถึงรายละเอียดของสูตรนี้

Organisms exist only during certain geological intervals.

สิ่งมีชีวิตจะปรากฏอยู่ ในบางช่วงเวลาทางธรณีวิทยาเท่านั้น

So you have to find rocks of the right age,

ดังนั้น คุณต้องหาหินที่มีอายุที่เหมาะสม

depending on what your interests are.

ขึ้นอยู่กับว่าคุณสนใจอะไร

If you want to find trilobites,

ถ้าคุณต้องการหา "ไทรโลไปท์" (trilobite)

you have to find the really, really old rocks of the Paleozoic --

คุณต้องหาหินที่เก่ามาก ๆในยุค "พาลีโอโซอิก" --

rocks between a half a billion and a quarter-billion years old.

หินที่มีอายุระหว่าง 500 และ 250 ล้านปี

Now, if you want to find dinosaurs,

ทีนี้ ถ้าคุณต้องการค้นหาไดโนเสาร์

don't look in the Paleozoic, you won't find them.

อย่าไปหาที่ยุคพาลิโอโซอิก คุณไม่เจอมันหรอก

They hadn't evolved yet.

พวกมันยังไม่เกิดเลย

You have to find the younger rocks of the Mesozoic,

คุณต้องหาหินที่มีอายุน้อยกว่า อย่างหินในยุค "มีโสโซอิก"

and in the case of dinosaurs,

และในกรณีของไดโนเสาร์

between 235 and 66 million years ago.

ต้องเป็นหินที่มีอายุระหว่าง 235 และ 66 ล้านปีก่อน

Now, it's fairly easy to find rocks of the right age at this point,

เอาล่ะ มันค่อนข้างง่าย ที่จะหาหินที่มีอายุที่เหมาะสม

because the Earth is, to a coarse degree,

เพราะในหลาย ๆ แง่มุม โลกของเรา

geologically mapped.

ได้ถูกทำการสำรวจทางธรณีวิทยาไว้แล้ว

This is hard-won information.

มันเป็นข้อมูลที่ได้มาจากความพยายาม

The annals of Earth history are written in rocks,

ประวัติของโลกในแต่ละปีถูกบันทึกเอาไว้ในหิน

one chapter upon the next,

บทแล้วบทเล่าต่อเนื่องกันไป

such that the oldest pages are on bottom

โดยหน้าที่เก่าที่สุดจะอยู่ด้านล่าง

and the youngest on top.

และหน้าที่ใหม่ที่สุดจะอยู่ด้านบน

Now, were it quite that easy, geologists would rejoice.

ครับ มันค่อนที่จะง่าย และนักธรณีวิทยาคงจะรู้สึกยินดี

It's not.

แต่ว่ามันไม่เป็นอย่างนั้น

The library of Earth is an old one.

ห้องสมุดของโลกมันเก่ามาก

It has no librarian to impose order.

ไม่มีบรรณารักษ์ที่คอยดูแลจัดเรียงมัน

Operating over vast swaths of time,

เนื่องจากมันทำการมาอย่างยาวนาน

myriad geological processes offer every possible insult

กระบวนการทางธรณีวิทยามากมาย ทำให้เกิดการรบกวนต่าง ๆ นานา

to the rocks of ages.

ต่อหินที่มีอายุเก่าแก่พวกนี้

Most pages are destroyed soon after being written.

หน้าส่วนมากถูกทำลาย หลังจากที่ถูกบันทึกได้ไม่นาน

Some pages are overwritten,

บางหน้าก็ถูกเขียนทับ

creating difficult-to-decipher palimpsests of long-gone landscapes.

ทำให้เกิดหลักฐานที่ยากแก่การแปลรหัส ของภูมิประเทศที่สาบสูญไปเป็นระยะเวลานาน

Pages that do find sanctuary under the advancing sands of time

หน้าที่เราจะพบสัตว์ในอดีตพวกนั้น

are never truly safe.

ก็ไม่ได้ถูกรักษาไว้อย่างปลอดภัยจริง ๆ

Unlike the Moon -- our dead, rocky companion --

ไม่เหมือนดวงจันทร์ -- ดาวเคราะห์หินที่ไม่มีชีวิต --

the Earth is alive, pulsing with creative and destructive forces

โลกมีชีวิต มีชีพจรของการให้กำเนิด และการทำลาย

that power its geological metabolism.

ที่ทำให้เกิดกระบวนการสร้างและสลาย ทางธรณีวิทยา

Lunar rocks brought back by the Apollo astronauts

หินทั้งหมดจากดวงจันทร์ที่ถูกนำกลับมา โดยนักบินอวกาศของยานอะพอลโล

all date back to about the age of the Solar System.

มีอายุประมาณเท่ากับ อายุของระบบสุริยะจักรวาล

Moon rocks are forever.

หินจากดวงจันทร์จะอยู่อย่างนั้นตลอดไป

Earth rocks, on the other hand, face the perils of a living lithosphere.

ในทางกลับกัน หินบนโลก ต้องเผชิญกับภัยอันตรายจากเปลือกโลกที่มีชีวิต

All will suffer ruination,

ทั้งหมดจะได้รับผลกระทบจากทำลาย

through some combination of mutilation, compression,

ผ่านจากการทำให้เปลี่ยนแปลง การบีบอัด

folding, tearing, scorching and baking.

การพับ การฉีก การถูกแผดเผา และการอบด้วยความร้อน

Thus, the volumes of Earth history are incomplete and disheveled.

ดังนั้น บันทึกประวัติของโลก จึงไม่สมบูรณ์และยุ่งเหยิง

The library is vast and magnificent --

ห้องสมุดนี้ใหญ่และอลังการ --

but decrepit.

แต่มันหมดสภาพ

And it was this tattered complexity in the rock record

และความซับซ้อนที่ขาดรุ่งริ่ง ในบันทึกหินเหล่านี้เอง

that obscured its meaning until relatively recently.

ที่บดบังความหมายของมัน จนกระทั่งเมื่อไม่นานมานี้

Nature provided no card catalog for geologists --

ธรรมชาติไม่ได้ให้บัตรบัญชีรายชื่อ แก่นักธรณีวิทยา --

this would have to be invented.

เราจำเป็นต้องจัดทำมันขึ้นมา

Five thousand years after the Sumerians learned to record their thoughts

5,000 ปี หลังจากที่ชาวซูเมอเรียน เรียนรู้วิธีจดบันทึกความคิดของพวกเขา

on clay tablets,

บนกระดานชนวน

the Earth's volumes remained inscrutable to humans.

ประวัติศาสตร์โลกยังคงเป็นสิ่งลึกลับสำหรับมนุษย์

We were geologically illiterate,

พวกเราไม่มีความรู้ด้านธรณีวิทยา

unaware of the antiquity of our own planet

ไม่เข้าใจในความเก่าแก่ของโลกของเรา

and ignorant of our connection

และเขลาต่อความสัมพันธ์ของพวกเรา

to deep time.

กับเวลาอันยาวไกล

It wasn't until the turn of the 19th century

จนกระทั่งช่วงต้นศตวรรตที่ 19

that our blinders were removed,

ความไม่รู้ของเราถูกกำจัดออกไป

first, with the publication of James Hutton's "Theory of the Earth,"

อย่างแรก ด้วยบทความของ เจมส์ ฮัตตัน เรื่อง "ทฤษฎีของโลก"

in which he told us that the Earth reveals no vestige of a beginning

ในบทความนั้น เขาบอกกับเราว่า มันไม่มีร่องรอยของจุดกำเนิดโลก

and no prospect of an end;

และไม่มีการคาดคะเนถึงจุดจบ

and then, with the printing of William Smith's map of Britain,

และแผนที่เกาะอังกฤษโดยวิลเลียม สมิธ

the first country-scale geological map,

แผนที่แรกทางธรณีวิทยาระดับประเทศ

giving us for the first time

ที่ให้ข้อมูลกับเราเป็นครั้งแรก

predictive insight into where certain types of rocks might occur.

ถึงรายละเอียดที่คาดคะเนได้ ว่าอาจมีหินประเภทต่าง ๆ อยู่ที่บริเวณไหน

After that, you could say things like,

หลังจากนั้น คุณน่าจะบอกได้ว่า

"If we go over there, we should be in the Jurassic,"

"ถ้าพวกเราไปตรงนั่น พวกเราน่าจะเจอกับยุคจูราสิก"

or, "If we go up over that hill, we should find the Cretaceous."

หรือ "ถ้าพวกเราขึ้นไปบนเขานั่น พวกเราควรจะเจอกับยุคครีเทเชียส"

So now, if you want to find trilobites,

ดังนั้น ถ้าคุณต้องการหาไทรโลไบท์

get yourself a good geological map

หาแผนที่ทางธรณีวิทยาดี ๆ สักฉบับ

and go to the rocks of the Paleozoic.

และไปยังที่มีหินในยุคพาเลโอโซอิก

If you want to find dinosaurs like I do,

ถ้าคุณต้องการหาไดโนเสาร์อย่างที่ผมทำ

find the rocks of Mesozoic and go there.

มองหาหินในยุคเมโสโซอิกและไปที่นั่น

Now of course, you can only make a fossil in a sedimentary rock,

แน่นอน คุณจะพบฟอสซิลในหินชั้นเท่านั้น

a rock made by sand and mud.

ซึ่งเป็นหินที่เกิดจากทรายและโคลน

You can't have a fossil

คุณจะไม่พบฟอสซิล

in an igneous rock formed by magma, like a granite,

ในหินอัคนีที่เกิดจากแมกม่า อย่างเช่น หินแกรนิต

or in a metamorphic rock that's been heated and squeezed.

หรือในหินแปรที่ได้รับความร้อนและหดตัว

And you have to get yourself in a desert.

และคุณต้องไปที่ทะเลทราย

It's not that dinosaurs particularly lived in deserts;

มันไม่ได้หมายความว่าไดโนเสาร์ อาศัยจำเพาะอยู่แต่ในทะเลทราย

they lived on every land mass

มันอาศัยอยู่ในทุกพี้นที่

and in every imaginable environment.

และในทุกสภาพแวดล้อมที่คุณจะคิดออก

It's that you need to go to a place that's a desert today,

คุณต้องไปยังสถานที่ที่เป็นทะเลทรายในปัจจุบัน

a place that doesn't have too many plants covering up the rocks,

ซึ่งเป็นสถานที่ที่ไม่มีต้นไม้ปกคลุมหินมากนัก

and a place where erosion is always exposing new bones at the surface.

และที่ที่มีกัดกร่อนจะทำให้กระดูก ปรากฏออกมาบนหน้าหินเสมอ

So find those three things:

ดังนั้น ตามหาสามสิ่งนั้น

rocks of the right age,

หินที่มีอายุที่เหมาะสม

that are sedimentary rocks, in a desert,

ที่ตกตะกอนเป็นชั้นหิน อยู่ในทะเลทราย

and get yourself on the ground,

และพาตัวคุณไปที่นั่น

and you literally walk

และคุณต้องเข้าไปเดินอยู่ที่นั่นจริง ๆ

until you see a bone sticking out of the rock.

จนกระทั่งคุณเห็นกระดูกโผล่ออกมาจากหิน

Here's a picture that I took in Southern Patagonia.

นี่คือรูปที่ผมถ่ายที่พาตาโกเนียทางตอนใต้

Every pebble that you see on the ground there

ก้อนกรวดทุกก้อนที่คุณเห็นบนพื้นนั่น

is a piece of dinosaur bone.

คือชิ้นส่วนกระดูกของไดโนเสาร์

So when you're in that right situation,

ดังนั้น เมื่อคุณอยู่ในสถานการณ์ที่เหมาะสมเช่นนั้น

it's not a question of whether you'll find fossils or not;

คำถามไม่ใช่ว่าคุณจะพบฟอสซิลหรือไม่

you're going to find fossils.

คุณกำลังจะพบฟอสซิลแน่นอน

The question is: Will you find something that is scientifically significant?

แต่คำถามก็คือ: คุณจะพบบางสิ่ง ที่มีความสำคัญทางวิทยาศาสตร์หรือไม่

And to help with that, I'm going to add a fourth part to our formula,

และเพื่อช่วยให้สิ่งนั้นเกิดขึ้น ผมจะเพิ่มเติม ส่วนที่สี่ของสูตรของเราลงไป

which is this:

ซึ่งนั่นก็คือ

get as far away from other paleontologists as possible.

อยู่ให้ไกลจากนักบรรพชีวินวิทยาคนอื่น ให้มากที่สุดเท่าที่จะทำได้

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

It's not that I don't like other paleontologists.

ไม่ใช่ว่าผมไม่ชอบ พวกนักบรรพชีวินวิทยาคนอื่น ๆ นะ

When you go to a place that's relatively unexplored,

เมื่อคุณไปในที่ที่ยังไม่เคยถูกสำรวจมาก่อน

you have a much better chance of not only finding fossils

คุณมีโอกาสที่ดี ที่จะค้นพบไม่เฉพาะแต่ฟอสซิล

but of finding something that's new to science.

แต่ยังมีโอกาสพบกับสิ่งใหม่ ในวงการวิทยาศาสตร์อีกด้วย

So that's my formula for finding dinosaurs,

นั่นแหละคือสูตรของผมในการหาไดโนเสาร์

and I've applied it all around the world.

และผมก็ประยุกต์ใช้มันทั่วโลก

In the austral summer of 2004,

ในฤดูร้อน ปี ค.ศ. 2004

I went to the bottom of South America,

ผมไปทางตอนใต้สุดของทวีปอเมริกาใต้

to the bottom of Patagonia, Argentina,

ไปทางตอนใต้สุดของพาตาโกเนีย อาร์เจนติน่า

to prospect for dinosaurs:

ไปตามหาไดโนเสาร์

a place that had terrestrial sedimentary rocks of the right age,

มันเป็นสถานที่ ที่มีหินตะกอนในช่วงอายุที่เหมาะสม

in a desert,

อยู่ในทะเลทราย

a place that had been barely visited by paleontologists.

เป็นสถานที่ที่ได้รับการสำรวจน้อยมาก จากนักบรรพชีวินวิทยา

And we found this.

และพวกเราก็พบกับสิ่งนี้

This is a femur, a thigh bone,

นี่คือกระดูกฟีเมอร์ มันเป็นกระดูกต้นขา

of a giant, plant-eating dinosaur.

ของไดโนเสาร์กินพืชขนาดใหญ่

That bone is 2.2 meters across.

กระดูกนั้นมีความกกว้าง 2.2 เมตร

That's over seven feet long.

มีความยาวมากกว่าเจ็ดฟุต

Now, unfortunately, that bone was isolated.

แต่ว่าโชคไม่ดีเลย ที่กระดูกนี้แยกออกจากส่วนอื่น ๆ

We dug and dug and dug, and there wasn't another bone around.

พวกเราขุด ขุด และก็ขุด แต่ไม่เจอกระดูกอื่นรอบ ๆ เลย

But it made us hungry to go back the next year for more.

แต่มันทำให้เราอยากกลับไปที่นั่นในปีถัดไป เพื่อที่จะค้นหามัน

And on the first day of that next field season,

และวันแรกของการสำรวจครั้งถัดไปของเรา

I found this: another two-meter femur,

ผมเจอสิ่งนี้: กระดูกต้นขาอีกชื้นหนึ่ง กว้าง 2 เมตร

only this time not isolated,

เพียงแต่ว่าครั้งนี้มันไม่ได้อยู่เดี่ยว ๆ

this time associated with 145 other bones

ครั้งนี้มันอยู่ใกล้กับกระดูกอื่น ๆ ของสัตว์กินพืชขนาดใหญ่

of a giant plant eater.

อีก 145 ชิ้น

And after three more hard, really brutal field seasons,

และหลังจากอีกฤดูกาลของการสำรวจอันโหดร้าย

the quarry came to look like this.

ความพยายามอุตสาหะของเรามีหน้าตาแบบนี้

And there you see the tail of that great beast wrapping around me.

และคุณจะเห็นหางของเจ้ายักษ์ล้อมรอบตัวผม

The giant that lay in this grave, the new species of dinosaur,

สัตว์ตัวใหญ่ในหลุมนี้ ไดโนเสาร์พันธุ์ใหม่

we would eventually call "Dreadnoughtus schrani."

พวกเราเรียกมันว่า "เดรดนอทัส สครานี"

Dreadnoughtus was 85 feet from snout to tail.

เดรดนอทัส ยาว 85 ฟุต จากปลายจมูกถึงหาง

It stood two-and-a-half stories at the shoulder,

มันมีความสูงถึงไหล่เท่ากับตึกสองชั้นครึ่ง

and all fleshed out in life, it weighed 65 tons.

และตอนที่มันมีชีวิต มันมีน้ำหนัก 65 ตัน

People ask me sometimes, "Was Dreadnoughtus bigger than a T. rex?"

บางครั้ง มีคนถามผมว่า "เดรดนอทัสตัวใหญ่กว่าทีเร็กซ์หรือเปล่า"

That's the mass of eight or nine T. rex.

มันมีมวลเป็นแปดหรือเก้าเท่าของทีเร็กซ์

Now, one of the really cool things about being a paleontologist

เอาล่ะ การเป็นนักบรรพชีวินวิทยามันเจ๋งตรงที่

is when you find a new species, you get to name it.

เมื่อคุณค้นพบสัตว์พันธุ์ใหม่ คุณจะได้ตั้งชื่อให้มัน

And I've always thought it a shame that these giant, plant-eating dinosaurs

และผมก็คิดเสมอว่า มันน่าเสียดาย ที่เจ้าพวกไดโนเสาร์กินพืชพวกนี้

are too often portrayed as passive, lumbering platters of meat

มักจะถูกมองว่าเป็นกองก้อนเนื้อขนาดใหญ่

on the landscape.

บนพื้นที่แห่งนั้น

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

They're not.

พวกมันไม่ได้เป็นอย่างนั้น

Big herbivores can be surly, and they can be territorial --

สัตว์กินพืชขนาดใหญ่ หวงแหนเขตแดนของมัน --

you do not want to mess with a hippo or a rhino or a water buffalo.

คุณไม่อยากจะไปตอแยกับฮิปโป แรด หรือควายน้ำ หรอก

The bison in Yellowstone injure far more people than do the grizzly bears.

กระทิงที่เยโลสโตนทำร้ายคน มากกว่าที่หมีกริซลีทำซะอีก

So can you imagine a big bull, 65-ton Dreadnoughtus

คุณนึกภาพของวัวตัวใหญ่ ๆ ออกไหม เดรดนอทัสหนัก 65 ตัน

in the breeding season,

ในฤดูผสมพันธุ์

defending a territory?

กำลังปกป้องเขตแดนของมัน

That animal would have been incredibly dangerous,

สัตว์พวกนั้นคงเป็นสัตว์ที่อันตรายมาก ๆ

a menace to all around, and itself would have had nothing to fear.

เป็นตัวอันตรายของทุกสิ่ง และตัวมันเองคงไม่ต้องกลัวสิ่งใด

And thus the name, "Dreadnoughtus,"

ฉะนั้นมันจึงได้ชื่อว่า "เดรดนอทัส"

or, "fears nothing."

หรือ "ไม่กลัวสิ่งใด"

Now, to grow so large,

เอาล่ะ เพื่อที่จะเติบโต จนมีขนาดใหญ่แบบนี้

an animal like Dreadnoughtus would've had to have been

สัตว์อย่างเช่นเดรดนอทัส น่าจะต้องเป็น

a model of efficiency.

ต้นแบบของความมีประสิทธิภาพ

That long neck and long tail help it radiate heat into the environment,

คอและหางที่ยาวของมัน ช่วยระบายความร้อนสู่สิ่งแวดล้อม

passively controlling its temperature.

เป็นการควบคุมอุณหภูมิร่างกายของมัน ในทางอ้อม

And that long neck also serves as a super-efficient feeding mechanism.

และคอที่ยาวยังทำหน้าที่ในกลไก การหาอาหารอย่างทรงประสิทธิภาพ

Dreadnoughtus could stand in one place and with that neck

เดรดนอทัสสามารถยืนอยู่กับที่ และใช้คอของมัน

clear out a huge envelope of vegetation,

จัดการกับพืชรอบ ๆ

taking in tens of thousands of calories while expending very few.

ได้รับพลังงานเป็นหมื่น ๆ แคลอรี่ ขณะที่ออกแรงน้อยมาก

And these animals evolved a bulldog-like wide-gait stance,

และสัตว์พวกนี้ที่มีวิวัฒนาการการเดิน คล้าย ๆ กับหมาบูลด็อกที่มีขาสั้น

giving them immense stability,

ทำให้มันทรงตัวได้ดีมาก

because when you're 65 tons, when you're literally as big as a house,

เพราะว่า เมื่อคุณมีน้ำหนัก 65 ตัน เมื่อคุณตัวใหญ่เท่ากับบ้าน

the penalty for falling over

โทษของการล้ม

is death.

คือความตาย

Yeah, these animals are big and tough,

ใช่แล้ว สัตว์พวกนี้ใหญ่และแข็งแรง

but they won't take a blow like that.

แต่พวกมันคงจะไม่เสี่ยงกับเรื่องแบบนั้น

Dreadnoughtus falls over, ribs break and pierce lungs.

เดรดนอทัสล้มลง กระดูกซี่โครงจะหัก และทิ่มปอด

Organs burst.

อวัยวะภายในแตก

If you're a big 65-ton Dreadnoughtus,

ถ้าคุณเป็นเดรดนอทัส ที่มีน้ำหนัก 65 ตัน

you don't get to fall down in life -- even once.

คุณจะไม่อยากล้ม -- แม้สักครั้งในชีวิต

Now, after this particular Dreadnoughtus carcass was buried

เอาล่ะ หลังจากที่ร่าง ของเดรดนอทัสนี้ถูกฝัง

and de-fleshed by a multitude of bacteria, worms and insects,

และถูกกินเนื้อโดยการกัดกิน ของแบคทีเรีย หนอน และแมลง

its bones underwent a brief metamorphosis,

กระดูกของมันก็เปลี่ยนแปลงไปเล็กน้อย

exchanging molecules with the groundwater

มีการแลกเปลี่ยนโมเลกุลกับน้ำใต้ดิน

and becoming more and more like the entombing rock.

และกลายเป็นสุสานหินมากขึ้นเรื่อย ๆ

As layer upon layer of sediment accumulated,

ในขณะที่หินตะกอนที่ทับถมกัน ทีละชั้นทีละชั้น

pressure from all sides weighed in like a stony glove

แรงอัดจากทุกทิศทางก็จะกดเข้าหากัน เหมือนถุงมือหิน

whose firm and enduring grip held each bone in a stabilizing embrace.

ที่กำกระดูกแต่ละชื้น ไว้อย่างมั่นคงเป็นเวลานาน

And then came the long ...

และเวลาผ่านไปอีกนาน ...

nothing.

ไม่มีอะไรไปรบกวนมัน

Epoch after epoch of sameness,

ยุคแล้วยุคเล่าของการทับถมตะกอน

nonevents without number.

เหตุการณ์อะไรต่าง ๆ เกิดขึ้นมากมาย

All the while, the skeleton lay everlasting and unchanging

หลังจากช่วงเวลานั้น กระดูกก็ยังคงสภาพ และไม่มีความเปลี่ยนแปลง

in perfect equilibrium

ในภาวะที่สมดุล

within its rocky grave.

ภายในสุสานหินของมัน

Meanwhile, Earth history unfolded above.

ระหว่างนั้น ประวัติศาสตร์โลก ก็ได้คลี่ตัวออกทางด้านบน

The dinosaurs would reign for another 12 million years

ไดโนเสาร์คงจะอยู่อย่างนั้น ไปอีก 120 ล้านปี

before their hegemony was snuffed out in a fiery apocalypse.

ก่อนที่ความสมดุลของมันจะถูกทำลาย ด้วยเพลิงล้างโลก

The continents drifted. The mammals rose.

ทวีปต่าง ๆ เคลื่อนตัว สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมถือกำเนิดขึ้น

The Ice Age came.

ยุคน้ำแข็งก็มาถึง

And then, in East Africa,

และต่อมา ในแอฟริกาตะวันออก

an unpromising species of ape evolved the odd trick of sentient thought.

ลิงที่ไม่หางที่เกิดขึ้นพัฒนาวิธีแปลก ๆ เกี่ยวกับความรู้สึกนึกความคิด

These brainy primates were not particularly fast or strong.

ไพรเมตสมองใหญ่นี้ ไม่ค่อยเร็วหรือแข็งแรงเท่าไร

But they excelled at covering ground,

แต่พวกมันเป็นเลิศ ในเรื่องการเปลี่ยนแปลงพื้นที่

and in a remarkable diaspora

และในการย้ายถิ่นฐานตั้งรกราก

surpassing even the dinosaurs' record of territorial conquest,

ซึ่งทำสถิติการครองเขตแดน ได้เหนือกว่าที่ไดโนเสาร์เคยทำไว้

they dispersed across the planet,

พวกมันกระจายไป ทั่วทุกหนทุกแห่งบนโลก

ravishing every ecosystem they encountered,

ปรับปรุงทุกระบบนิเวศน์ที่พวกมันพบ

along the way, inventing culture and metalworking and painting

ตลอดเวลานั้น ก็สร้างวัฒนธรรม งานโลหะ และการวาดภาพระบายสี

and dance and music

การเต้น และดนตรี

and science

และวิทยาศาสตร์

and rocket ships that would eventually take 12 particularly excellent apes

และยานอวกาศที่ถึงจุดหนึ่งสามารถ นำลิงไม่มีหางเจ๋ง ๆ 12 ตัว

to the surface of the Moon.

ไปยังพื้นผิวดวงจันทร์

With seven billion peripatetic Homo sapiens on the planet,

ด้วยโฮโม เซเปียนเจ็ดพันล้านตัว ที่เดินไปเดินมาบนโลก

it was perhaps inevitable

บางทีมันไม่อาจหลีกเลี่ยงได้

that one of them would eventually trod on the grave of the magnificent titan

ที่หนึ่งในจำนวนนั้น จะเคยเหยียบบนสุสานของเจ้ายักษ์นี้

buried beneath the badlands of Southern Patagonia.

ที่ถูกฝังอยู่ภายใต้ที่รกร้างว่างเปล่า ทางตอนใต้ของพาตาโกเนีย

I was that ape.

ผมเคยเป็นลิงไม่มีหางนั่น

And standing there, alone in the desert,

และยืนอยู่ที่นั่น คนเดียวในทะเลทราย

it was not lost on me

ผมไม่ได้ลืมว่า

that the chance of any one individual entering the fossil record

โอกาสที่ใครคนหนึ่ง จะได้พบกับหลักฐานฟอสซิลนั้น

is vanishingly small.

มีอยู่น้อยมาก ๆ

But the Earth is very, very old.

แต่โลกของเราก็เก่าแก่มาก

And over vast tracts of time, the improbable becomes the probable.

และตลอดกาลเวลาที่ยาวนาน สิ่งที่ไม่น่าจะเป็นไปได้ก็กลับเป็นไปได้

That's the magic of the geological record.

นั่นคือสิ่งมหัศจรรย์ ของบันทึกทางธรณีวิทยา

Thus, multitudinous creatures living and dying on an old planet

ดังนั้น สัตว์จำนวนมากนั้น มีชีวิตและตายบนดาวเคราะห์เก่าแก่นี้

leave behind immense numbers of fossils,

และทิ้งฟอสซิลเอาไว้เป็นจำนวนมาก

each one a small miracle,

การพบฟอสซิลแต่ละอัน เป็นเหมือนความมหัศจรรย์อันเล็ก ๆ

but collectively, inevitable.

แต่โดยรวมแล้ว มันไม่อาจหลีกเลี่ยงได้ ที่จะไม่พบพวกมัน

Sixty-six million years ago, an asteroid hits the Earth

หกสิบหกล้านปีก่อน อุกาบาตได้พุ่งชนโลก

and wipes out the dinosaurs.

และทำลายล้างไดโนเสาร์

This easily might not have been.

มันอาจจะไม่ง่ายอย่างที่เราคิด

But we only get one history, and it's the one that we have.

แต่มันเป็นเพียงประวัติศาสตร์เดียว ที่เรารู้

But this particular reality was not inevitable.

แต่ความจริงนี้อาจไม่ใช่เรื่อง ที่ไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้

The tiniest perturbation of that asteroid far from Earth

การก่อกวนที่เล็กที่สุดของดาวอุกาบาตนั้น ที่อยู่ไกลจากโลก

would have caused it to miss our planet by a wide margin.

อาจจะทำให้มันพลาดเป้า ห่างจากโลกของเราไปไกล

The pivotal, calamitous day during which the dinosaurs were wiped out,

ณ จุดเปลี่ยน วันแห่งหายนะฝย ช่วงเวลาที่ไดโนเสาร์ถูกทำลาย

setting the stage for the modern world as we know it

ทำให้เกิดเวทีใหม่บนโลกใหม่ที่เรารู้จัก

didn't have to be.

ว่ามันไม่จำเป็ฯต้องเป็นอย่างนั้น

It could've just been another day --

มันอาจจะแค่วันหนึ่ง --

a Thursday, perhaps --

อาจเป็นแค่วันพฤหัสบดีก็ได้ --

among the 63 billion days already enjoyed by the dinosaurs.

ท่ามกลาง 63 พันล้านวัน ที่มีไดโนเสาร์อยู่บนโลก

But over geological time,

แต่ตลอดกาลเวลาทางธรณีวิทยา

improbable, nearly impossible events

สิ่งที่ไม่น่าจะเกิด

do occur.

ก็ได้เกิดขึ้น

Along the path from our wormy, Cambrian ancestors

ตลอดระยะทางจากบรรพบุรุษหนอนของเรา จากยุคพาลิโอโซอิก

to primates dressed in suits,

จนถึงไพรเมตที่แต่งองค์ทรงเครื่อง

innumerable forks in the road led us to this very particular reality.

ฝูงชนที่นับไม่ถ้วนบนท้องถนน ที่ทำให้พวกเรามีทุกวันนี้

The bones of Dreadnoughtus lay underground for 77 million years.

กระดูกของเดรดนอทัส ที่อยู่ใต้ดินมา 77 ล้านปี

Who could have imagined

ใครจะไปคิด

that a single species of shrew-like mammal

ว่าสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม หน้าตาคล้ายสัตว์กินแมลงจมูกยาว

living in the cracks of the dinosaur world

ที่แอบอาศัยในยุคของไดโนเสาร์

would evolve into sentient beings

จะวิวัฒนาการเป็นสิ่งที่มีชิวิต ที่ความรู้สึกนึกคิด

capable of characterizing and understanding

สามารถจัดจำแนกและเข้าใจ

the very dinosaurs they must have dreaded?

ไดโนเสาร์ตัวนั้น ที่พวกมันในอดีตเคยกลัวแทบตาย

I once stood at the head of the Missouri River

ผมยืนอยู่ที่ต้นแม่น้ำมิซซูรีอีกครั้ง

and bestraddled it.

และยืนคร่อมมัน

There, it's nothing more than a gurgle of water

ที่นั้น ไม่มีอะไรนอกจากเสียงน้ำไหลริน

that issues forth from beneath a rock in a boulder in a pasture,

ซึ่งมาจากใต้หินของหินก้อนโต ในทุ่งเลี้ยงสัตว์

high in the Bitterroot Mountains.

ที่อยู่สูงขึ้นไปในภูเขาบิทเทอร์รูท

The stream next to it runs a few hundred yards

ลำธารที่อยู่ถัดไปจากมัน มีความยาวสองสามร้อยหลา

and ends in a small pond.

และสิ้นสุดที่บึงเล็ก ๆ แห่งหนึ่ง

Those two streams -- they look identical.

ลำธารสองสายนี้ -- มันดูเหมือน ๆ กัน

But one is an anonymous trickle of water,

แต่ลำธารสายหนึ่ง เป็นสายน้ำที่ไม่มีชื่อ

and the other is the Missouri River.

และอีกสายหนึ่งคือแม่น้ำมิซซูรี

Now go down to the mouth of the Missouri, near St. Louis,

ทีนี้ ลงไปยังปากแม่น้ำมิซซูรี ใกล้กับเซนต์หลุยส์

and it's pretty obvious that that river is a big deal.

มันค่อนข้างชัดเจนว่าแม่น้ำนั้นสำคัญ

But go up into the Bitterroots and look at the Missouri,

ถ้าขึ้นไปตามภูเขาบิทเทอร์รูท และมองลงมาที่แม่น้ำมิซซูรี

and human prospection does not allow us to see it as anything special.

และด้วยสายตาของมนุษย์ มันไม่ได้ให้ โอกาสเรามองเห็นสิ่งพิเศษอะไร

Now go back to the Cretaceous Period

ตอนนี้ ย้อนกลับไปที่ยุคครีทาเชียส

and look at our tiny, fuzzball ancestors.

และลองพิจารณา บรรพบุรุษตัวเล็ก ๆ มีขนของพวกเรา

You would never guess

คุณคงไม่คิดหรอกว่า

that they would amount to anything special,

พวกมันจะมีค่าพิเศษอะไร

and they probably wouldn't have,

และพวกมันอาจไม่มีอะไรด้วยซ้ำ

were it not for that pesky asteroid.

ต่ออุกาบาตน่ารังเกียจที่พุ่งเข้ามานั้น

Now, make a thousand more worlds and a thousand more solar systems

เอาล่ะ สร้างโลกขึ้นอีกสักพันโลก และระบบสุริยะเจักรวาลอีกพันระบบ

and let them run.

และปล่อยให้มันทำงาน

You will never get the same result.

คุณไม่มีวันจะได้ผลลัพธ์แบบเดียวกัน

No doubt, those worlds would be both amazing and amazingly improbable,

ไม่ต้องสงสัยเลย โลกเหล่านั้น จะน่าทึ่งอย่างน่าเหลือเชื่อ

but they would not be our world and they would not have our history.

แต่มันจะไม่มีทางเป็นโลกของเรา และไม่ประวัติศาสตร์ของเรา

There are an infinite number of histories that we could've had.

มีประวัติศาสตร์มากมาย ที่เราไม่อาจจะมีได้

We only get one, and wow, did we ever get a good one.

เรามีมันแค่แบบเดียว และว้าว มันเป็นอันที่ดีซะด้วย

Dinosaurs like Dreadnoughtus were real.

ไดโนเสาร์อย่างเดรดนอทัสนั้นมีจริง

Sea monsters like the mosasaur were real.

สัตว์ประหลาดในทะเล อย่างพวกโมซาซอร์นั้นมีจริง

Dragonflies with the wingspan of an eagle and pill bugs the length of a car

แมลงปอที่มีปีกกว้างเหมือนปีกเหยี่ยว และแมลงกลม ๆ ที่มีความยาวเท่ารถยนต์

really existed.

เคยมีตัวตนอยู่จริง

Why study the ancient past?

ทำไมเราต้องศึกษาอดีต

Because it gives us perspective

เพราะว่ามันทำให้เรามีทัศนวิสัย

and humility.

และความนอบน้อมถ่อมตน

The dinosaurs died in the world's fifth mass extinction,

ไดโนเสาร์ตายจากเหตุการณ์ การสูญพันธุ์ครั้งใหญ่ของโลกครั้งที่ห้า

snuffed out in a cosmic accident through no fault of their own.

ถูกกวาดล้างจากเหตุการณ์ทางอวกาศ โดยที่พวกมันไม่ได้ทำผิดอะไร

They didn't see it coming, and they didn't have a choice.

พวกมันไม่รู้ว่าอะไรจะเกิดขึ้น และพวกมันไม่มีทางเลือก

We, on the other hand, do have a choice.

ในทางกลับกัน พวกเรามีทางเลือก

And the nature of the fossil record tells us that our place on this planet

และธรรมชาติของบันทึกฟอสซิล บอกเราว่าบ้านของเราบนดาวเคราห์นี้

is both precarious and potentially fleeting.

ทั้งอยู่ในภาวะเสี่ยงและ มีความเป็นไปได้ที่มันจะไม่คงทน

Right now, our species is propagating an environmental disaster

ตอนนี้ เผ่าพันธุ์ของเรา กำลังทำให้ เกิดภัยพิบัติทางธรรมชาติ

of geological proportions that is so broad and so severe,

ด้านธรณีวิทยามากขึ้น ซึ่งผลกระทบ จะกว้างขวางและรุนแรง

it can rightly be called the sixth extinction.

มันอาจจะเรียกได้ว่า เป็นเหตุการณ์ การสูญพันธุ์ครั้งใหญ่ของโลกครั้งที่หก

Only unlike the dinosaurs,

สิ่งเดียวที่ไม่เหมือนไดโนเสาร์

we can see it coming.

พวกเราเห็นว่ามันกำลังมาถึง

And unlike the dinosaurs,

และไม่เหมือนไดโนเสาร์

we can do something about it.

พวกเราสามารถทำอะไรบางอย่างได้

That choice is ours.

ทางเลือกนั้นอยู่กับพวกเราแล้ว

Thank you.

ขอบคุณครับ

(Applause)

(เสียงปรบมือ)