Jonathan Trent: Energy from floating algae pods

205,009 views ・ 2012-09-28

TED


Ju lutemi, klikoni dy herë mbi titrat në anglisht më poshtë për të luajtur videon.

00:00
Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast
0
0
7000
Translator: Ermira Kusari Reviewer: Helena Bedalli
00:15
Some years ago, I set out to try to understand
1
15917
2502
Para shumë vitesh, iu dhashë punës për tu munduar të kuptoj
00:18
if there was a possibility to develop biofuels
2
18419
2728
nëse ekzistonte mundësia për të krijuar biokarburante
00:21
on a scale that would actually compete with fossil fuels
3
21147
4702
në sasi të mjaftueshme për tu bërë konkurrencë karburanteve fosile
00:25
but not compete with agriculture for water,
4
25849
3684
mirëpo që nuk do i bënin konkurrencë bujqësisë për nga përdorimi i ujit,
00:29
fertilizer or land.
5
29533
2438
plehrave ose tokës.
00:31
So here's what I came up with.
6
31971
1530
Dhe përfundimi i kësaj përpjekjeje ishte ky.
00:33
Imagine that we build an enclosure where we put it
7
33501
1608
Imagjinoni sikur të ndërtojmë një objekt të mbyllur dhe e
00:35
just underwater, and we fill it with wastewater
8
35109
2278
zhysim nën ujë, e mbushim me ujëra të zeza
00:37
and some form of microalgae that produces oil,
9
37387
3128
dhe ndonjë lloj mikroalge që prodhon naftë,
00:40
and we make it out of some kind of flexible material
10
40515
2160
dhe këtë e ndërtojmë me një lloj materiali elastik
00:42
that moves with waves underwater,
11
42675
2072
që lëviz së bashku me valët nën ujë,
00:44
and the system that we're going to build, of course,
12
44747
2040
dhe sigurisht ky system që do ndërtojmë
00:46
will use solar energy to grow the algae,
13
46787
2320
shfrytëzon energjinë diellore për të kultivuar algat,
00:49
and they use CO2, which is good,
14
49107
2211
dhe algat konsumojnë dioksidin e karbonit, një gjë shumë e mirë kjo,
00:51
and they produce oxygen as they grow.
15
51318
2365
dhe këto alga prodhojnë oksigjen përderisa rriten.
00:53
The algae that grow are in a container that
16
53683
3664
Algat rriten në një enë që
00:57
distributes the heat to the surrounding water,
17
57347
2792
shprëndan energjine tek uji përreth,
01:00
and you can harvest them and make biofuels
18
60139
2264
dhe këto mund ti korrësh dhe të prodhosh biokarbutante
01:02
and cosmetics and fertilizer and animal feed,
19
62403
2680
artikuj kozmetike, plehra dhe ushqim për kafshë,
01:05
and of course you'd have to make a large area of this,
20
65083
2840
dhe natyrisht që duhet të ndertojmë një zonë të madhe me këto alga
01:07
so you'd have to worry about other stakeholders
21
67923
2552
dhe kjo sjell me vete edhe brengosjen rreth palëve tjera të interesuara
01:10
like fishermen and ships and such things, but hey,
22
70475
4192
si peshkatarët dhe anijet dhe gjërat tjera,
01:14
we're talking about biofuels,
23
74667
2263
por pas së gjithash po flasim për biokarburante,
01:16
and we know the importance of potentially getting
24
76930
2202
dhe e dimë rëndësinë e gjetjes së një
01:19
an alternative liquid fuel.
25
79132
2479
lloji alternativë të naftës së lëngshme.
01:21
Why are we talking about microalgae?
26
81611
2681
Por përse po flasim për mikroalgat?
01:24
Here you see a graph showing you the different types
27
84292
3687
Këtu kemi një graf që paraqet llojet e ndryshme të
01:27
of crops that are being considered for making biofuels,
28
87979
3852
të lashtave që janë duke u marrë në konsiderim për prodhimin e biokarburanteve,
01:31
so you can see some things like soybean,
29
91831
2563
mes të cilave mund të shihni sojën,
01:34
which makes 50 gallons per acre per year,
30
94394
2317
që prodhon rreth 50 gallon për vit për një akër tokë,
01:36
or sunflower or canola or jatropha or palm, and that
31
96711
5057
ose luledielli ose kanole ose jatrofe ose palme, dhe
01:41
tall graph there shows what microalgae can contribute.
32
101768
4494
ky grafi i gjatë aty tregon kontributin që algat mund të ofrojnë,
01:46
That is to say, microalgae contributes between 2,000
33
106262
2531
Kjo do të thotë që mikroalgat kontribojnë mes 2,000
01:48
and 5,000 gallons per acre per year,
34
108793
2792
dhe 5,000 gallons për akër në vit,
01:51
compared to the 50 gallons per acre per year from soy.
35
111585
3352
krahasuar me kontributin e sojës prej 50 gallonësh për akër në vit
01:54
So what are microalgae? Microalgae are micro --
36
114937
3264
Por cfarë janë mikroalgat në të vërtetë? Mikroalgat janë mikro -
01:58
that is, they're extremely small, as you can see here
37
118201
2448
që do të thotë se janë jashtëzakonisht të vogla, sic mund ta shihni
02:00
a picture of those single-celled organisms
38
120649
2968
në këtë foto ku është e krahasuar me
02:03
compared to a human hair.
39
123617
2310
një fije floku të njeriut.
02:05
Those small organisms have been around
40
125927
2826
Këta organizma të vegjël janë të pranishëm në tokë
02:08
for millions of years and there's thousands
41
128753
2040
prej miliona vitesh dhe ka mijëra lloje
02:10
of different species of microalgae in the world,
42
130793
2224
të ndryshme algash në botë,
02:13
some of which are the fastest-growing plants on the planet,
43
133017
3024
disa prej të cilave janë bimët që rriten më së shpejti në planet,
02:16
and produce, as I just showed you, lots and lots of oil.
44
136041
3192
dhe prodhojnë, sic ju tregova më parë, sasi të mëdha nafte.
02:19
Now, why do we want to do this offshore?
45
139233
3288
Por ku qëndron arsyeja përse duam të kryejmë këtë proces në det të hapur?
02:22
Well, the reason we're doing this offshore is because
46
142521
2848
Arsyeja përse duam të bëjmë këtë në det të hapur është
02:25
if you look at our coastal cities, there isn't a choice,
47
145369
4596
sepse po tu hedhësh një sy qyteteve bregdetare vëren se nuk ka zgjidhje tjetër,
02:29
because we're going to use waste water, as I suggested,
48
149965
2799
meqenëse duhet të përdorim ujërat e zeza, sic sugjerova më herët,
02:32
and if you look at where most of the waste water
49
152764
1911
dhe shumica e fabrikave për trajtimin e ujërave të zeza
02:34
treatment plants are, they're embedded in the cities.
50
154675
3569
gjenden në qytete.
02:38
This is the city of San Francisco, which has 900 miles
51
158244
3683
Ky është qyteti i San Franciskos, nën të cilin tashmë
02:41
of sewer pipes under the city already,
52
161927
2655
ndodhen 900 milje tube kanalizimi,
02:44
and it releases its waste water offshore.
53
164582
3976
të cilat lirojnë ujërat e zeza në det të hapur.
02:48
So different cities around the world treat their waste water
54
168558
3912
Secili qytet në botë trajton ujërat e zeza në mënyrën e tyre.
02:52
differently. Some cities process it.
55
172470
2368
Disa qytete e përpunojnë.
02:54
Some cities just release the water.
56
174838
1646
Disa thjeshtë e lirojnë pa përpunuar.
02:56
But in all cases, the water that's released is
57
176484
2658
Por në të gjitha rastes, ujërat që lirohen
02:59
perfectly adequate for growing microalgae.
58
179142
2960
janë të përshtatshëm për rritjen e mikroalgave.
03:02
So let's envision what the system might look like.
59
182102
1665
Le të përfytyrojmë se si mund të duket një sistem i tillë.
03:03
We call it OMEGA, which is an acronym for
60
183767
2102
Le ta quajmë OMEGA, një akronim që qëndron për
03:05
Offshore Membrane Enclosures for Growing Algae.
61
185869
4431
Vende Membranoze të rrethuara në det të hapur për rritjen e algave.
03:10
At NASA, you have to have good acronyms.
62
190300
2552
Në NASA, duhet patjetër të përdorësh akronime të duhura.
03:12
So how does it work? I sort of showed you how it works already.
63
192852
2843
Por si funksionon kjo? Tashmë ju tregova deri diku se si funksionon.
03:15
We put waste water and some source of CO2
64
195695
3720
Grumbullojmë ujërat e zeza dhe një lloj burimi të dioksidit të karbonit
03:19
into our floating structure,
65
199415
3047
në strukturën lundruese,
03:22
and the waste water provides nutrients for the algae to grow,
66
202462
3641
dhe ujërat e zeza sigurojnë lëndët ushqyese për algat në mënyrë që ato të rriten,
03:26
and they sequester CO2 that would otherwise go off
67
206103
2718
dhe ato izolojnë dioksidin e karbonit i cili përndryshe do të lirohej në
03:28
into the atmosphere as a greenhouse gas.
68
208821
2610
atmosferë si gaz serë.
03:31
They of course use solar energy to grow,
69
211431
2328
Këto alga përdorim energji diellore për tu rritur
03:33
and the wave energy on the surface provides energy
70
213759
2551
dhe energjia e valëve në sipërfaqe siguron energjinë
03:36
for mixing the algae, and the temperature
71
216310
2304
për përzierjen e algave, përderisa temperatura
03:38
is controlled by the surrounding water temperature.
72
218614
2560
rregullohet nga temperatura e ujit përreth.
03:41
The algae that grow produce oxygen, as I've mentioned,
73
221174
3354
Algat që rriten prodhojnë oksigjen, sic e ceka më parë,
03:44
and they also produce biofuels and fertilizer and food and
74
224528
3288
dhe gjithashtu prodhojnë biokarburante, plehra, ushqim dhe
03:47
other bi-algal products of interest.
75
227816
3441
dhe produkte tjera të leverdisshme algash.
03:51
And the system is contained. What do I mean by that?
76
231257
3417
Ky sistem është i kontrolluar. Cfarë dua të them me këtë?
03:54
It's modular. Let's say something happens that's
77
234674
2126
Eshtë modular. Le të themi që ndodh dicka
03:56
totally unexpected to one of the modules.
78
236800
2194
e papritur në njërin prej moduleve.
03:58
It leaks. It's struck by lightning.
79
238994
2199
Le të themi që rrjedh. Goditet nga vetëtima.
04:01
The waste water that leaks out is water that already now
80
241193
2609
Ujërat e zeza që rrjedhin nga aty janë ujëra që
04:03
goes into that coastal environment, and
81
243802
2388
lirohen në hapësirën bregdetare, dhe
04:06
the algae that leak out are biodegradable,
82
246190
2248
algat që rrjedhin janë të biodegradueshme,
04:08
and because they're living in waste water,
83
248438
1086
dhe pasi jetojnë në ujëra të zeza,
04:09
they're fresh water algae, which means they can't
84
249524
3069
janë alga të ujërave të freskëta, që do të thotë se
04:12
live in salt water, so they die.
85
252593
1797
nuk mund të jetojnë në ujë të njelmët, prandaj vdesin.
04:14
The plastic we'll build it out of is some kind of
86
254390
2160
Këtë sistem do ndërtojmë duke përdorur një lëndë plastike
04:16
well-known plastic that we have good experience with, and
87
256550
2632
të mirënjohur me të cilën kemi përvojë të mirë, dhe
04:19
we'll rebuild our modules to be able to reuse them again.
88
259182
4851
do rindërtojmë modulet në atë mënyrë që të mund ti përdorim sërish.
04:24
So we may be able to go beyond that when thinking about
89
264033
3572
Andaj ka mundësi të depërtojmë përtej kësaj nëse mendojmë
04:27
this system that I'm showing you, and that is to say
90
267605
2477
për këtë sistem që cilin iu kam paraqitur këtu, por duhet
04:30
we need to think in terms of the water, the fresh water,
91
270082
2834
të mendojmë nga aspekti i ujit, ujit të frekët,
04:32
which is also going to be an issue in the future,
92
272916
2366
që do të jetë një cështje problematike në të ardhmen,
04:35
and we're working on methods now
93
275282
1837
dhe ne po provojmë mënyra të ndryshme
04:37
for recovering the waste water.
94
277119
2522
për të ripërtërirë ujërat e zeza.
04:39
The other thing to consider is the structure itself.
95
279641
2792
Poashtu duhet marrë në konsideratë strukturën.
04:42
It provides a surface for things in the ocean,
96
282433
3051
Kjo ofron një sipërfaqe për gjëra të ndryshme në oqean
04:45
and this surface, which is covered by seaweeds
97
285484
3243
dhe kjo sipërfaqe, e mbuluar me alga deti
04:48
and other organisms in the ocean,
98
288727
2494
dhe organizma të tjerë në oqean,
04:51
will become enhanced marine habitat
99
291221
3987
do të shëndërrohet në një mjedis detar të zgjeruar
04:55
so it increases biodiversity.
100
295208
1663
gjë që rrit biodiversitetin.
04:56
And finally, because it's an offshore structure,
101
296871
2000
Së fundmi, meqenëse është një strukturë në det të hapur,
04:58
we can think in terms of how it might contribute
102
298871
2902
mund ta shikojmë nga aspekti se si mund ti kontriboj
05:01
to an aquaculture activity offshore.
103
301773
3754
aktiviteteve të akuakulturës në det të hapur.
05:05
So you're probably thinking, "Gee, this sounds
104
305527
1589
Me siguri tani po mendoni: `Tingëllon si ide e mirë.
05:07
like a good idea. What can we do to try to see if it's real?"
105
307116
4571
Si mund ta vërtetojmë që është e mundshme?"
05:11
Well, I set up laboratories in Santa Cruz
106
311687
3815
Për këtë themelova laboratore në Santa Kruz
05:15
at the California Fish and Game facility,
107
315502
3162
pranë ndërtesës së Peshqve and Kafshëve të Gjahut në Kaliforni,
05:18
and that facility allowed us to have big seawater tanks
108
318664
3049
dhe ajo ndërtesë na mundësoi të kemi rezervuar të mëdhenj me ujë deti
05:21
to test some of these ideas.
109
321713
1723
për ti analizuar këto ide.
05:23
We also set up experiments in San Francisco
110
323436
2622
Gjithashtu bëmë eksperimente në San Fransisko
05:26
at one of the three waste water treatment plants,
111
326058
2831
në njërën prej tri fabrikave për trajtimin e ujërave të zeza,
05:28
again a facility to test ideas.
112
328889
2496
poashtu njësi për testimin e ideve.
05:31
And finally, we wanted to see where we could look at
113
331385
3304
Më në fund, donim të gjenim se ku duhej të fokusoheshim për të
05:34
what the impact of this structure would be
114
334689
2704
parë ndikim e kësaj strukture në
05:37
in the marine environment, and we set up a field site
115
337393
3657
mjedisin detar, andaj themeluam një zonë
05:41
at a place called Moss Landing Marine Lab
116
341050
2463
në një vend të quajtur Laboratori Detar i Moss Landing
05:43
in Monterey Bay, where we worked in a harbor
117
343513
2360
në Monterey Bay, ku punuam në një port
05:45
to see what impact this would have on marine organisms.
118
345873
4846
për të testuar efektin e kësaj në organizmat detarë.
05:50
The laboratory that we set up in Santa Cruz was our skunkworks.
119
350719
3090
Laboratori që themeluam në Santa Kruz ishte vendi ynë i bashkëpunimit.
05:53
It was a place where we were growing algae
120
353809
2898
Aty rrisnim alga
05:56
and welding plastic and building tools
121
356707
2665
saldonim plastika, ndërtonim paisje
05:59
and making a lot of mistakes,
122
359372
1523
dhe gjatë gjithë kësaj bënim edhe shumë gabime,
06:00
or, as Edison said, we were
123
360895
1931
ose sic thoshte Edisoni, po përpiqeshim të gjenim
06:02
finding the 10,000 ways that the system wouldn't work.
124
362826
3450
10 000 mënyrat që nuk funksionojnë.
06:06
Now, we grew algae in waste water, and we built tools
125
366276
4246
Rrisnim alga në ujëra të zeza, dhe ndërtonim paisje
06:10
that allowed us to get into the lives of algae
126
370522
3432
që na mundësonin të futeshim në jetën e algave
06:13
so that we could monitor the way they grow,
127
373954
1722
në mënyrë që të vëzhgonim mënyrën se si ato rriten,
06:15
what makes them happy, how do we make sure that
128
375676
2702
cfarë i bën të lumtura, si të sigurohemi që
06:18
we're going to have a culture that will survive and thrive.
129
378378
3902
do prodhojmë një koloni që do mbijetojë dhe zhvillohet.
06:22
So the most important feature that we needed to develop were these
130
382280
3089
Andaj gjëja më e rëndësishme që na duhej të krijonim ishin
06:25
so-called photobioreactors, or PBRs.
131
385369
2728
të ashtuquajturit fotobioreaktorë ose PBR.
06:28
These were the structures that would be floating at the
132
388097
1343
Këto janë njësitë që lundrojnë në sipërfaqe të
06:29
surface made out of some inexpensive plastic material
133
389440
3425
përbërë nga materiale të lira plastike
06:32
that'll allow the algae to grow, and we had built lots and lots
134
392865
2657
që lejon algat të rriten, dhe ne kishin bërë shumë
06:35
of designs, most of which were horrible failures,
135
395522
3129
dizajne, shumica prej të cilave ishin plotësisht të dështuara,
06:38
and when we finally got to a design that worked,
136
398651
2335
dhe kur më në fund krijuam një dizajn funksional,
06:40
at about 30 gallons, we scaled it up
137
400986
2287
rreth 30 gallon, rritëm madhësinë proporcionalisht në
06:43
to 450 gallons in San Francisco.
138
403273
3616
450 gallon në San Fransisko.
06:46
So let me show you how the system works.
139
406889
2194
Më lejoni të ju tregoj se si funksionon ky sistem.
06:49
We basically take waste water with algae of our choice in it,
140
409083
3712
Në parim mbledhim ujëra të zeza me alga sipas zgjedhjes sonë,
06:52
and we circulate it through this floating structure,
141
412795
2706
dhe i qarkullojmë përmes kësaj strukture lundruese,
06:55
this tubular, flexible plastic structure,
142
415501
2732
kësaj strukture cilindrike të përbërë nga plastika elastike,
06:58
and it circulates through this thing,
143
418233
1493
dhe qarkullon përmes kësaj,
06:59
and there's sunlight of course, it's at the surface,
144
419726
2712
natyrisht në prezencën e diellit, meqenëse është në sipërfaqe,
07:02
and the algae grow on the nutrients.
145
422438
2405
dhe algat rriten duke u ushqyer në lëndë ushqyese.
07:04
But this is a bit like putting your head in a plastic bag.
146
424843
2422
Por kjo është si të vësh një qese plastike mbi kokë.
07:07
The algae are not going to suffocate because of CO2,
147
427265
3242
Algave nuk u merret fryma për shkak të Dioksidit të Karbonit,
07:10
as we would.
148
430522
839
sic do ndodhte me njerëzit.
07:11
They suffocate because they produce oxygen, and they
149
431361
2659
Algave u merret fryma sepse prodhojnë oksigjen,
07:14
don't really suffocate, but the oxygen that they produce
150
434020
2176
dhe në të vërtetë nuk u merret fryma, por oksigjeni që prodhojnë
07:16
is problematic, and they use up all the CO2.
151
436196
3104
është problematik, sepse ato përdorin tërë dioksidin e karbonit.
07:19
So the next thing we had to figure out was how we could
152
439300
2432
Gjëja e rradhës që na duhej të kuptonim ishte se si të
07:21
remove the oxygen, which we did by building this column
153
441732
3229
mënjanojmë oksigjenin, gjë që arritëm gë bënim duke ndërtuar këtë kolonë
07:24
which circulated some of the water,
154
444961
1477
që lëviz një pjesë të ujit,
07:26
and put back CO2, which we did by bubbling the system
155
446438
3370
dhe të shtojmë dioksidin e karbonit, duke gurgulluar tërë sistemin
07:29
before we recirculated the water.
156
449808
2452
para se të riqarkullonim ujin.
07:32
And what you see here is the prototype,
157
452260
1704
Ky është prototipi,
07:33
which was the first attempt at building this type of column.
158
453964
3798
përpjekja e parë për të ndërtuar këtë lloj kolone.
07:37
The larger column that we then installed in San Francisco
159
457762
2440
Më pas kolonën më të madhe e ndërtuam në
07:40
in the installed system.
160
460202
1628
San Fransisko në sistemin e instaluar.
07:41
So the column actually had another very nice feature,
161
461830
3398
Kolona kishte një tjetër tipar të mirë,
07:45
and that is the algae settle in the column,
162
465228
3117
meqenëse algat qëndrojnë në kolonë,
07:48
and this allowed us to accumulate the algal biomass
163
468345
3574
dhe kjo na mundësoi të mblidhnim biomasën algore
07:51
in a context where we could easily harvest it.
164
471919
2967
në kuadër të së cilës mund të mblidhnim prodhimet.
07:54
So we would remove the algaes that concentrated
165
474886
2775
Algat e koncentruara që ndodhen në fund të kësaj kolone do
07:57
in the bottom of this column, and then we could
166
477661
2568
hiqeshin, dhe ne mund të mblidhnim
08:00
harvest that by a procedure where you float the algae
167
480229
3823
prodhimet bazuar në një procedure ku duhen pluskuar algat
08:04
to the surface and can skim it off with a net.
168
484052
3896
në sipërfaqe dhe më pastaj ti heqim përmes një rrjete.
08:07
So we wanted to also investigate what would be the impact
169
487948
3637
Poashtu donim të hulumtonim ndikimin e
08:11
of this system in the marine environment,
170
491585
2931
këtij sistemi në mjedisin detar,
08:14
and I mentioned we set up this experiment at a field site
171
494516
3480
dhe sic e ceka më parë ne ngritëm këtë eksperiment në një vend
08:17
in Moss Landing Marine Lab.
172
497996
2240
në Laboratorin Detar të Moss Landing.
08:20
Well, we found of course that this material became
173
500236
2840
Sic e kishim parashikuar ky material u mbulua përplot
08:23
overgrown with algae, and we needed then to develop
174
503076
2912
me alga, andaj na u desht të krijonim
08:25
a cleaning procedure, and we also looked at how
175
505988
2408
një procedurë pastrimi, dhe poashtu hulumtuam se si
08:28
seabirds and marine mammals interacted, and in fact you
176
508396
2937
bashkëvepronin shpendët dhe gjitarët detarë , dhe në fakt
08:31
see here a sea otter that found this incredibly interesting,
177
511333
3023
këtu mund të shihni një vidër deti së cilës i tërhoqi vëmendjen e tërë kjo që po bënim,
08:34
and would periodically work its way across this little
178
514356
3104
dhe kohë pas kohë kalonte përmes
08:37
floating water bed, and we wanted to hire this guy
179
517460
2888
këtij dysheku të vogël me ujë, dhe ne me të vërtetë dëshironim të punësonim këtë vidër
08:40
or train him to be able to clean the surface
180
520348
2089
ose ta trajnonim se si të pastronte këto
08:42
of these things, but that's for the future.
181
522437
2407
sipërfaqe, por ndoshta do arrijmë këtë në të ardhmen.
08:44
Now really what we were doing,
182
524844
1321
Duke u kthyer tek tema, ajo që po bënim
08:46
we were working in four areas.
183
526165
1772
ishte e ndarë në katër zona.
08:47
Our research covered the biology of the system,
184
527937
2883
Hulumtimi ynë përfshinte biologjinë e sistemit,
08:50
which included studying the way algae grew,
185
530820
2168
si studimin e mënyrës se si rriten algat,
08:52
but also what eats the algae, and what kills the algae.
186
532988
3649
por gjithashtu se cfarë ushqehet me alga, dhe cfarë mbyt algat.
08:56
We did engineering to understand what we would need
187
536637
2179
Aplikuam teknika inxhinierie për të kuptuar se cfarë na duhej
08:58
to be able to do to build this structure,
188
538816
2293
për të ndërtuar këtë njësit,
09:01
not only on the small scale, but how we would build it
189
541109
2703
jo vetëm me përmasa të vogla, por se di mund ta ndërtonim
09:03
on this enormous scale that will ultimately be required.
190
543812
3316
me përmasa të mëdha të cilat ishin të nevojshme.
09:07
I mentioned we looked at birds and marine mammals
191
547128
3200
E ceka më parë që vështruam zogjtë dhe gjitarët e detit
09:10
and looked at basically the environmental impact
192
550328
2529
dhe gjithashtu në ndikimin mjedisor
09:12
of the system, and finally we looked at the economics,
193
552857
3151
të sistemir, dhe mv në fund i kushtuam vëmendje anës ekonomike,
09:16
and what I mean by economics is,
194
556008
1647
dhe me këtë nënkuptojë sasinë
09:17
what is the energy required to run the system?
195
557655
3105
e energjisë që është e domosdodhme për të drejtuar këtë sistem?
09:20
Do you get more energy out of the system
196
560760
1422
A nxjerr më shumë energji nga sistemi
09:22
than you have to put into the system
197
562182
1581
në krahasim me atë që duhet futur në të
09:23
to be able to make the system run?
198
563763
2013
në mënyrë që të drejtohet ku sistem?
09:25
And what about operating costs?
199
565776
1746
Po kostoja operative?
09:27
And what about capital costs?
200
567522
2058
Po shpenzimet e investimeve?
09:29
And what about, just, the whole economic structure?
201
569580
4158
Po e tërë struktura ekonomike?
09:33
So let me tell you that it's not going to be easy,
202
573738
2718
Më duhet t'ju them se kjo nuk do jetë dicka e lehtë,
09:36
and there's lots more work to do in all four
203
576456
2560
dhe ka akoma shumë punë për të bërë në
09:39
of those areas to be able to really make the system work.
204
579016
3592
të katër zonat në mënyrë që ky sistem të funksionojë.
09:42
But we don't have a lot of time, and I'd like to show you
205
582608
2920
Mirëpo nuk na ka mbetur shumë kohë, dhe dua t'ju tregoj
09:45
the artist's conception of how this system might look
206
585528
3502
planin e artistit se si mund të duket ky sistem
09:49
if we find ourselves in a protected bay
207
589030
2680
nëse ndodhemi në një liman të mbrojtur
09:51
somewhere in the world, and we have in the background
208
591710
3184
diku në botë, dhe në prapavijë të kësaj figure
09:54
in this image, the waste water treatment plant
209
594894
2768
kemi fabrikën për përpunimin e ujërave të zeza
09:57
and a source of flue gas for the CO2,
210
597662
2873
dhe një burim të gripit të gazit për dioksidin e karbonit,
10:00
but when you do the economics of this system,
211
600535
2735
por kur të llogaritësh anën ekonomike të këtij sistemi,
10:03
you find that in fact it will be difficult to make it work.
212
603270
3072
del që në fakt është shumë e vështirë që e tërë kjo të funksionojë.
10:06
Unless you look at the system as a way to treat waste water,
213
606342
4570
Përveq nëse e trajton këtë sistem si mënyrë për trajtimin e ujërave të zeza
10:10
sequester carbon, and potentially for photovoltaic panels
214
610912
3728
për të izoluar karbonin, dhe mundësisht për panele fotovoltaike
10:14
or wave energy or even wind energy,
215
614640
3480
ose energji të valëve apo energji të erës,
10:18
and if you start thinking in terms of
216
618120
1271
dhe nëse fillon të mendosh nga aspekti
10:19
integrating all of these different activities,
217
619391
3041
i njësimit të të gjitha këtyre aktivitete të ndryshme,
10:22
you could also include in such a facility aquaculture.
218
622432
4647
poashtu mund të përfshish një objekt të akuakulturës.
10:27
So we would have under this system a shellfish aquaculture
219
627079
2928
Nën këtë sistem do përfshihej një akuakulturë butakësh
10:30
where we're growing mussels or scallops.
220
630007
2094
ku do rrisnim midhje ose goca deti.
10:32
We'd be growing oysters and things
221
632101
2992
Do rrisnim goca deti dhe gjëra tjera që
10:35
that would be producing high value products and food,
222
635093
2838
do prodhonim produkte dhe ushqim me vlerë të lartë
10:37
and this would be a market driver as we build the system
223
637931
2770
dhe kjo do shërbente si nxitës tregu përderisa ne ndërtojmë sistemin
10:40
to larger and larger scales so that it becomes, ultimately,
224
640701
3314
me përmasa më të mëdha deri sa më në fund
10:44
competitive with the idea of doing it for fuels.
225
644015
5801
të jetë konkurrues me idenë për përdorimin e tij për lëndë djegëse.
10:49
So there's always a big question that comes up,
226
649816
2697
Andaj gjithmonë hasim në një pytje të rëndësishme,
10:52
because plastic in the ocean has got a really bad reputation
227
652513
3344
sepse plastika ka reputacion të keq në oqean
10:55
right now, and so we've been thinking cradle to cradle.
228
655857
2989
andaj tani për tani jemi duke menduar për metoda të ndryshme efektive dhe pa mbeturina.
10:58
What are we going to do with all this plastic that we're
229
658846
2717
Cfarë do bëjmë me gjithë këtë sasi plastike
11:01
going to need to use in our marine environment?
230
661563
2741
që do na duhet ta përdorim në mjedisin detar?
11:04
Well, I don't know if you know about this,
231
664304
1518
Nuk e di nëse jeni në dijeni për këtë,
11:05
but in California, there's a huge amount of plastic
232
665822
2762
por në Kaliforni, ka sasi të mëdha plastike
11:08
that's used in fields right now as plastic mulch,
233
668584
3345
që përdoret në fusha si shtresë plastike,
11:11
and this is plastic that's making these tiny little greenhouses
234
671929
3224
dhe kjo plastikë përbën këto serra të vogla
11:15
right along the surface of the soil, and this provides
235
675153
2751
përgjatë sipërfaqes së tokës, dhe kjo ngroh
11:17
warming the soil to increase the growing season,
236
677904
3258
tokën për të përzgjatur sezonin e rritjeve,
11:21
it allows us to control weeds,
237
681162
2543
mundëson kontrollimin e barërave të këqija,
11:23
and, of course, it makes the watering much more efficient.
238
683705
3592
dhe sigurisht rrit ekifasitetin e ujitjes.
11:27
So the OMEGA system will be part
239
687297
2313
Sistemi OMEGA do jetë pjesë e
11:29
of this type of an outcome, and that when we're finished
240
689610
3079
këtij lloj rezultati, dhe kur të kemi përfunduar
11:32
using it in the marine environment, we'll be using it,
241
692689
2689
së përdoruri atë në mjedisin detar, do e përdorim
11:35
hopefully, on fields.
242
695378
2553
në fusha.
11:37
Where are we going to put this,
243
697931
1320
Ku do vëmë këtë
11:39
and what will it look like offshore?
244
699251
2511
dhe si do duket në det të hapur?
11:41
Here's an image of what we could do in San Francisco Bay.
245
701762
2991
Kjo është një figurë se si mund të duket në Limanin e San Fransiskos.
11:44
San Francisco produces 65 million gallons a day
246
704753
2680
San fransisko prodhon 65 million gallon ujëra të zeza
11:47
of waste water. If we imagine a five-day retention time
247
707433
2760
në ditë. Nëse paramendojmë një kohë 5 ditore të ruajtjes
11:50
for this system, we'd need 325 million gallons
248
710193
2369
për këtë sistem, do na duheshin 325 milion gallonë
11:52
to accomodate, and that would be about 1,280 acres
249
712562
4026
për t'iu përshtatur, dhe kjo nënkupton rreth 1280 akra
11:56
of these OMEGA modules floating in San Francisco Bay.
250
716588
3619
modulesh OMEGA që lundrojnë në Limanin e San Fransiskos.
12:00
Well, that's less than one percent
251
720207
1794
Kjo është më pas se 1%
12:02
of the surface area of the bay.
252
722001
1751
e sipërfaqes së limanit.
12:03
It would produce, at 2,000 gallons per acre per year,
253
723752
3742
nëse marrim për bazë 2 000 gallon për akër në vit,
12:07
it would produce over 2 million gallons of fuel,
254
727494
2996
Kjo do prodhonte mbi 2 milion gallon
12:10
which is about 20 percent of the biodiesel,
255
730490
2200
që është rreth 20% e bionaftës,
12:12
or of the diesel that would be required in San Francisco,
256
732690
3008
ose e naftës që do nevoitej në San Fransisko,
12:15
and that's without doing anything about efficiency.
257
735698
3190
dhe tërë kjo duke mos marrur parasysh efektshmërinë.
12:18
Where else could we potentially put this system?
258
738888
2970
C'vend tjetër mund të jetë i përshtatshëm për të ndërtuar një sistem të tillë?
12:21
There's lots of possibilities.
259
741858
2900
Ka shumë mundësi.
12:24
There's, of course, San Francisco Bay, as I mentioned.
260
744758
2052
Sic e ceka, në këtë grup është Limani i San Fransiskos.
12:26
San Diego Bay is another example,
261
746810
1816
Një tjetër shembull është Limani i San Diegos,
12:28
Mobile Bay or Chesapeake Bay, but the reality is,
262
748626
2913
Limani i Mobile ose Limani i Chesapeake, por e vërteta është se
12:31
as sea level rises, there's going to be lots and lots
263
751539
2092
me rritjen e nivelit bregdetar , do të kemi edhe më shumë
12:33
of new opportunities to consider. (Laughter)
264
753631
3907
mundësi. (Qeshje)
12:37
So what I'm telling you about is a system
265
757538
3568
Kjo për të cilën po ju flas është një sistem
12:41
of integrated activities.
266
761106
3632
i aktiviteteve të integruara.
12:44
Biofuels production is integrated with alternative energy
267
764738
2610
Prodhimi i lëndëve djegëse biologjike është i integruar me energjinë alternative dhe kjo e funit është
12:47
is integrated with aquaculture.
268
767348
2802
e integruar me akuakulturën.
12:50
I set out to find a pathway
269
770150
3924
Iu dhashë punës për të gjetur një shteg
12:54
to innovative production of sustainable biofuels,
270
774074
5646
drejt mënyrave të reja të prodhimit të biokarburanteve të qëndrueshme,
12:59
and en route I discovered that what's really required
271
779720
3248
dhe gjatë rrugës zbulova që gjëja më e nevojshme
13:02
for sustainability is integration more than innovation.
272
782968
7277
për qëndrueshmëri është integrimi e jo risia.
13:10
Long term, I have great faith
273
790245
3430
Për të ardhmen, kam besim të madh
13:13
in our collective and connected ingenuity.
274
793675
5145
në zgjuarsinë tonë të ndërlidhur dhe të përbashkët.
13:18
I think there is almost no limit to what we can accomplish
275
798820
4316
Besoj se ajo që mund të përmbushim nuk ka kufinj
13:23
if we are radically open
276
803136
2202
nëse jemi plotësisht të hapur
13:25
and we don't care who gets the credit.
277
805338
3730
dhe nuk i vëmë rëndësi se kush atributohet për punën e bërë.
13:29
Sustainable solutions for our future problems
278
809068
4216
Zgjidhjet e qëndrueshme për problemet tona në të ardhmen
13:33
are going to be diverse
279
813284
2400
do të jenë të shumëllojshme
13:35
and are going to be many.
280
815684
2465
dhe të shumta.
13:38
I think we need to consider everything,
281
818149
2791
Besoj që duhet marrur parasysh cdo gjë,
13:40
everything from alpha to OMEGA.
282
820940
3032
cdo gjë nga alfa deri tek OMEGA.
13:43
Thank you. (Applause)
283
823972
2880
Faleminderit. (Duartrokitje)
13:46
(Applause)
284
826852
5350
(Duartrokitje)
13:52
Chris Anderson: Just a quick question for you, Jonathan.
285
832607
3212
Chris Anderson: Vetëm një pyetje të shkurtër, Jonathan.
13:55
Can this project continue to move forward within
286
835819
2208
A është e mundur që ky projekt të vazhdojë më tutje brenda NASA-s
13:58
NASA or do you need some very ambitious
287
838027
3965
apo ju duhet një fond ambicioz për energjinë e gjelbër
14:01
green energy fund to come and take it by the throat?
288
841992
4076
për ta marrur këtë projekt përsipër?
14:06
Jonathan Trent: So it's really gotten to a stage now
289
846068
1303
Jonathan Trent: Në NASA kjo ka arritur në një pikë ku
14:07
in NASA where they would like to spin it out into something
290
847371
3014
atyre do u pëlqente shumë ta shndërrojnë në një projekt
14:10
which would go offshore, and there are a lot of issues
291
850385
2391
që do që do zinte vend në det të hapur, dhe ka shumë probleme
14:12
with doing it in the United States because of limited
292
852776
2227
për të bërë një gjë të tillë në SHBA për shkak të
14:15
permitting issues and the time required to get permits
293
855003
2494
cështjes së lejeve të kufizuara dhe kohës së duhur për marrjen e lejeve
14:17
to do things offshore.
294
857497
1514
për të bërë dicka në det të hapur.
14:19
It really requires, at this point, people on the outside,
295
859011
2798
Në këtë pikë, duhen njerëz nga jashtë NASA-s
14:21
and we're being radically open with this technology
296
861809
2304
dhe ne po mundohemi të jemi tejet të hapur rreth kësaj teknologjie
14:24
in which we're going to launch it out there
297
864113
1712
dhe po e vëmë në të hapur për këdo
14:25
for anybody and everybody who's interested
298
865825
2276
që është i interesuar
14:28
to take it on and try to make it real.
299
868101
1840
për ta marrë përsipër dhe të tentojë ta verë në funksion.
14:29
CA: So that's interesting. You're not patenting it.
300
869941
2477
CA: Kjo është mjaft interesante meqë ju nuk po e patentoni.
14:32
You're publishing it.
301
872418
1675
Por po e publikoni.
14:34
JT: Absolutely.
302
874093
763
14:34
CA: All right. Thank you so much.
303
874856
1891
JT: Patjetër.
CA. Në rregull, shume faleminderit.
14:36
JT: Thank you. (Applause)
304
876747
3575
JT. Faleminderit. (Duartrokitje)
Rreth kësaj faqe interneti

Kjo faqe do t'ju prezantojë me videot e YouTube që janë të dobishme për të mësuar anglisht. Do të shihni mësime angleze të mësuara nga mësues të nivelit më të lartë nga e gjithë bota. Klikoni dy herë mbi titrat në anglisht të shfaqura në secilën faqe të videos për të luajtur videon prej andej. Titrat lëvizin në sinkron me riprodhimin e videos. Nëse keni ndonjë koment ose kërkesë, ju lutemi na kontaktoni duke përdorur këtë formular kontakti.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7