Why it's worth listening to people you disagree with | Zachary R. Wood

Translator: elza babatinca Reviewer: Erblina Vrbovci

In 1994,

Në 1994,

Charles Murray and Richard Herrnstein coauthored "The Bell Curve,"

Charles Murray dhe Richard Herrnstein bashkëautor i "The Bell Curve"

an extremely controversial book

një libër tejet i diskutueshëm

which claims that on average,

që pretendon se mesatarisht,

some races are smarter and more likely to succeed than others.

disa raca janë më të zgjuara, ka gjasa të jenë më të suksesshme se tjerët

Murray and Herrnstein also suggest

Murray dhe Herrnstein sugjerojnë gjithashtu

that a lack of critical intelligence explains the prominence of violent crime

se mungesa e inteligjencës kritike shpjegon rëndësinë e krimit të dhunshëm

in poor African-American communities.

në komunitetet e varfra Afrikano-Amerikane

But Charles Murray and Richard Herrnstein are not the only people who think this.

Charles Murray dhe Richard Herrnstein nuk janë njerëzit e vetëm që mendojnë këtë.

In 2012,

Në 2012,

a writer, journalist and political commentator named John Derbyshire

një shkrimtar, gazetar dhe komentator politik i quajtur John Derbyshire

wrote an article that was supposed to be a non-black version of the talk

shkroi një artikull që supozohej të ishte një version jo i zi i fjalimit

that many black parents feel they have to give their kids today:

shumë prindër të zinj ndjejnë se duhet të japin fëmijëve të tyre sot

advice on how to stay safe.

këshilla se si të qëndrojnë të sigurt.

In it, he offered suggestions such as:

Në të, ai ofroi sugjerime të tilla si:

"Do not attend events likely to draw a lot of blacks,"

"Mos merrni pjesë në ngjarje që ka gjasa të tërheqë shumë zezakë"

"Stay out of heavily black neighborhoods"

"Qëndroni jashtë lagjeve shumë të zeza"

and "Do not act the Good Samaritan to blacks in distress."

dhe "Mos veproni Samaritanin e Mirë te zezakët në ankth ".

And yet, in 2016, I invited John Derbyshire

E sidoqoftë, në 2016, ftova John Derbyshire

as well as Charles Murray

si dhe Charles Murray

to speak at my school,

të flas në shkollën time,

knowing full well that I would be giving them a platform and attention

duke ditur plotësisht mirë se do t'u jepja atyre një platformë dhe vëmendje

for ideas that I despised and rejected.

për ide që i përçmova dhe i refuzova.

But this is just a further evolution

Por ky është vetëm një evolucion i mëtejshëm

of a journey of uncomfortable learning throughout my life.

i një udhëtimi të mësuarit e pakëndshëm gjatë jetës sime.

When I was 10 years old, my mother was diagnosed with schizophrenia,

Kur isha 10 vjeç, nëna ime u diagnostikua me skizofreni,

a mental illness characterized by mood swings and paranoid delusions.

sëmundje mendore e karakterizuar nga lëkundjet e humorit dhe mashtrimet

paranoide. Gjatë jetës sime,tërbimi i nënës sime do ta kthejë

Throughout my life, my mother's rage would turn our small house

shtëpinë tonë të vogël në një fushë të minuar.

into a minefield.

Yet, though I feared her rage on a daily basis,

Megjithatë, megjithëse kisha frikë tërbimi i saj çdo ditë,

I also learned so much from her.

Kam mësuar gjithashtu shumë nga ajo.

Our relationship was complicated and challenging,

Marrëdhënia jonë ishte e ndërlikuar dhe sfiduese,

and at the age of 14, it was decided that I needed to live apart from her.

dhe në moshën 14 vjeç, u vendos se më duhej të jetoja larg saj.

But over the years,

Por me kalimin e viteve,

I've come to appreciate some of the important lessons

Unë kam ardhur për të vlerësuar mësime të rëndësishme

my mother taught me about life.

nëna ime më mësoi për jetën.

She was the first person who spoke to me about learning from the other side.

Ajo ishte personi i parë që më foli rreth mësimit nga ana tjetër.

And she, like me, was born and raised

Dhe ajo, si unë, lindi dhe u rrit

in a family of committed liberal democrats.

në një familje të demokratëve të përkushtuar liberalë

Yet, she encouraged me to see the world and the issues our world faces

ajo më inkurajoi të shoh botën dhe çështjet me të cilat përballet bota jonë

as complex, controversial and ever-changing.

sa komplekse, e diskutueshme dhe gjithnjë në ndryshim.

One day, I came across the phrase "affirmative action"

Një ditë, hasa në shprehjen "veprime pozitive"

in a book I was reading.

në një libër që po lexoja.

And when I asked her what the term meant,

Dhe kur e pyeta se çfarë kuptimi kishte termi,

she spent what felt like an hour

ajo kaloi atë që ndjente si një orë

giving me a thorough and thoughtful explanation

duke më dhënë hollësi dhe shpjegim të menduar

that would make sense to a small child.

kjo kishte kuptim për një fëmijë të vogël

She even made the topic sound at least as interesting

Ajo madje e bëri temën të tingëllonte të paktën po aq interesante

as any of my professors have.

si ndonjë nga profesorët e mi.

She explained the many reasons why people of various political views

Ajo shpjegoi shumë arsye pse njerëz me pikëpamje të ndryshme politike

challenge and support affirmative action,

sfidojnë dhe mbështesin veprimin pozitiv,

stressing that, while she strongly supported it herself,

duke theksuar se, ndërsa ajo fuqimisht e mbështeti vetë,

it was important for me to view the issue as a controversial one

ishte e rëndësishme për mua të shikoja këtë çështje si të diskutueshme

with a long history,

me një histori të gjatë,

a questionable future

një e ardhme e diskutueshme

and a host of complicating factors.

dhe një mori faktorësh ndërlikues.

While affirmative action can increase the presence of minorities

Ndërsa veprimi pozitiv mund të rrisë pranin e pakicave

at elite educational institutions,

në institucionet elitare arsimore,

she felt that it could also disadvantage hardworking people of different races

ajo e ndjeu se mund të sjellë disavantazh njerëzve punëtorë të racave

from more affluent backgrounds.

të ndryshme nga prejardhje më të pasura.

My mom wanted me to understand

Nëna ime donte që unë ta kuptoja

that I should never just write off opinions

se nuk duhet kurrë thjesht të shkruaj mendime

that I disagreed with or disliked,

që unë nuk jam pajtuar ose nuk më pëlqeu,

because there was always something to learn from the perspectives of others,

sepse gjithnjë ekzistonte diçka për të mësuar nga këndvështrimi i të tjerëve

even when doing so might be difficult.

edhe kur veprimi mund të jetë i vështirë.

But life at home with my mom

Por jeta në shtëpi me nënën time

was not the only aspect of my journey that has been formative and uncomfortable.

nuk ishte aspekti i vetëm i udhëtimit tim kjo ka qenë formuese dhe e pakëndshme.

In fourth grade, she decided that I should attend a private school

Në klasën e katërt, ajo vendosi se duhet të ndjek një shkollë private

in order to receive the best education possible.

në mënyrë që të marrë arsimim më të mirë të mundshëm.

As a black student attending predominantly white private schools,

Si një student i zi që ndjek kryesisht shkolla private të bardha,

I've encountered attitudes and behaviors that reflected racial stereotypes.

Kam hasur qëndrime dhe sjellje që pasqyronin stereotipet racore.

Several of my friends' parents assumed within minutes of meeting me

Disa nga prindërit e miqve të mi supozonin brenda pak minutash nga takimi me mua

that my best skill was playing basketball.

aftësia ime më e mirë ishte të luaja basketboll

And it really upset me to think that my race made it harder for them

Më shqetësoi vërtet të mendoja që raca ime e bëri të vështirë për ta

to see me as a student who loved reading, writing and speaking.

të më shihnin si një student që e donte leximin, shkrimin dhe të folurit.

Experiences like this motivated me to work tirelessly

Përvojat si kjo më motivuan të punoj pa u lodhur

to disprove what I knew people had assumed.

të hedh poshtë atë që dija njerëzit kishin supozuar.

My mother even said that, in order to put my best foot forward,

Nëna ime madje tha që, në mënyrë që të bëj më të mirën time

I had to be patient, alert and excruciatingly well-mannered.

Unë duhej të isha i durueshëm, vigjilent dhe mirë i drejtuar.

To prove that I belonged, I had to show poise and confidence,

Për të vërtetuar se unë i përkisja, duhej të tregoja gatishmëri dhe besim,

the ability to speak well and listen closely.

aftësin për të folur mirë dhe dëgjuar nga afër.

Only then would my peers see that I deserved to be there

Vetëm atëherë do të shohin shokët e mi se meritova të isha atje

as much as they did.

po aq sa ata meritonin.

Despite this racial stereotyping and the discomfort I often felt,

Megjithë këtë stereotip racor dhe siklet unë shpesh ndjeva,

the learning I gained from other aspects of being at an elite private school

të mësuarit e kam fituar nga aspekte tjera të qenurit në një shkollë elitare private

were incredibly valuable.

ishin tepër të vlefshme.

I was encouraged by my teachers to explore my curiosity,

Unë u inkurajova nga mësuesit e mi për të eksploruar kureshtjen time,

to challenge myself in new ways

ta sfidoj veten në mënyra të reja

and to deepen my understanding of subjects that fascinated me the most.

dhe për të thelluar kuptimin tim në lëndët që më magjepsën më shumë.

And going to college was the next step.

Dhe të shkosh në kolegj ishte hapi tjetër.

I was excited to take my intellectual drive and interest in the world of ideas

Isha i ngazëllyer të marrë shtysën intelektuale dhe interesin në botën

to the next level.

e ideve në nivelin tjetër.

I was eager to engage in lively debate with peers and professors

Mezi prisja të merresha në një debat të gjallë me moshatarë dhe profesor

and with outside speakers;

dhe me folës të jashtëm;

to listen, to learn and gain a deeper understanding of myself

të dëgjosh, të mësosh dhe të fitosh një kuptim më të thellë të vetvetes

and of others.

dhe të tjerëve.

While I was fortunate to meet peers and professors

Ndërsa kisha fatin të takoja bashkëmoshatarët dhe profesorët

who were interested in doing the same thing,

cilët ishin të interesuar të bënin të njëjtën gjë,

my desire to engage with difficult ideas was also met with resistance.

dëshira ime për t’u përfshirë me ide të vështira u prit edhe me rezistencë.

To prepare myself to engage with controversy in the real world,

Për tu përgatitur për t'u angazhuar me polemika në botën reale,

I joined a group that brought controversial speakers to campus.

Unë u bashkova me një grup që solli folës tnë kampus.

But many people fiercely opposed this group,

Por shumë njerëz ashpër kundërshtuan këtë grup,

and I received significant pushback

dhe mora një reagim domethënës

from students, faculty and my administration.

nga studentët, fakulteti dhe administrata ime.

For many, it was difficult to see

Për shumë njerëz ishte e vështirë të shihej

how bringing controversial speakers to campus could be valuable,

si sjellja folësve kontradiktore në kampus mund të ishte e vlefshëm,

when they caused harm.

kur ata shkaktuan dëm.

And it was disappointing to me facing personal attacks,

Dhe ishte zhgënjyese për mua të përballesha me sulme personale,

having my administration cancel speakers

që administrata ime të anulojë folësit

and hearing my intentions distorted by those around me.

dhe duke dëgjuar qëllimet e mia të shtrembëruara nga ata rreth meje.

My work also hurt the feelings of many,

Puna ime dëmtoi gjithashtu ndjenjat e shumë njerëzve

and I understood that.

dhe e kuptova këtë.

Of course, no one likes being offended,

Sigurisht, askujt nuk i pëlqen të ofendohet

and I certainly don't like hearing controversial speakers

dhe sigurisht që nuk më pëlqen të dëgjoj folës kontroversiale të

argue that feminism has become a war against men

argumentojnë se feminizmi është bërë një luftë kundër burrave

or that blacks have lower IQs than whites.

ose që zezakët kanë IQ më të ulët sesa të bardhët.

I also understand

Edhe e kuptoj

that some people have experienced traumatic experiences in their lives.

që disa njerëz kanë përjetuar përvojat traumatike në jetën e tyre.

And for some, listening to offensive views

Dhe për disa, duke dëgjuar pikëpamje fyese

can be like reliving the very traumas that they've worked so hard to overcome.

mund të jenë duke i lehtësuar traumat që kanë punuar kaq shumë

për të kapërcyer.Shumë argumentojnë duke iu dhënë njerëzve një platformë

Many argue that by giving these people a platform,

ju po bëni më shumë dëm sesa të mirë,

you're doing more harm than good,

and I'm reminded of this every time I listen to these points of view

dhe unë jam kujtuar për këtë çdo herë që i dëgjoj këto këndvështrime

and feel my stomach turn.

dhe kjo më bën të ndihem keq.

Yet, tuning out opposing viewpoints doesn't make them go away,

Akordimi i pikëpamjeve të kundërta nuk i bën ata të largohen,

because millions of people agree with them.

sepse miliona njerëz pajtohen me ata.

In order to understand the potential of society

Në mënyrë që të kuptohet potenciali i shoqërisë

to progress forward,

të përparojmë përpara,

we need to understand the counterforces.

ne duhet të kuptojmë kundërveprimet.

By engaging with controversial and offensive ideas,

Duke u përfshirë me ide të diskutueshme dhe fyese,

I believe that we can find common ground,

Unë besoj se mund të gjejmë baza të përbashkëta,

if not with the speakers themselves,

nëse jo me vetë folësit,

then with the audiences they may attract or indoctrinate.

pastaj me audiencën ata mund të tërheqin ose inspirojnë.

Through engaging, I believe that we may reach a better understanding,

Përmes angazhimit, besoj që të arrijmë një kuptim më të mirë,

a deeper understanding,

një kuptim më të thellë,

of our own beliefs

të besimeve tona

and preserve the ability to solve problems,

dhe ruaj aftësinë për të zgjidhur problemet,

gjë që nuk mund ta bëjmë nëse nuk flasim me njëri-tjetrin

which we can't do if we don't talk to each other

and make an effort to be good listeners.

dhe të përpiqemi të jemi dëgjues të mirë.

But soon after I announced

Por shumë shpejt pasi njoftova

that John Derbyshire would be speaking on campus,

se John Derbyshire do të fliste në kampus,

student backlash erupted on social media.

reagimi i studentëve shpërtheu në mediat sociale.

The tide of resistance, in fact, was so intense,

Rryma e rezistencës, në fakt, ishte aq intensive,

that my college president rescinded the invitation.

sa që presidenti im i kolegjit e hodhi poshtë ftesën.

I was deeply disappointed by this because, as I saw it,

Unë u zhgënjeva thellësisht nga kjo sepse, siç e pashë,

there would be nothing that any of my peers or I could do

nuk do të kishte asgjë që ndonjë nga moshatarët e mi ose unë mund të bëja

to silence someone who agreed with him

për të heshtur dikë që ishte dakord me të

in the office environment of our future employers.

në mjedisin e zyrës të punëdhënësve tanë të ardhshëm.

I look out at what's happening on college campuses,

Unë shikoja se çfarë po ndodh në kampuset e kolegjit,

and I see the anger.

dhe unë shoh zemërimin.

And I get it.

Dhe unë e marr atë.

But what I wish I could tell people is that it's worth the discomfort,

Por atë që unë dëshiroj t'ua tregoja njerëzve është se ia vlen parehatia,

it's worth listening,

ia vlen të dëgjosh,

and that we're stronger, not weaker, because of it.

dhe se ne jemi më të fortë, jo më i dobët, për shkak të tij.

When I think about my experiences with uncomfortable learning,

Kur mendoj për përvojat e mia me mësim të pakëndshëm,

and I reflect upon them,

dhe unë reflektoj për ato,

I've found that it's been very difficult to change the values

Kam zbuluar që ka qenë shumë e vështirë për të ndryshuar vlerat

of the intellectual community that I've been a part of.

e komuniteti intelektual që unë kam qenë pjesë e tij.

But I do feel a sense of hope

Por ndjej një ndjenjë shprese

when I think about the individual interactions that I've been able to have

kur mendoj për bashkëveprimet individuale që unë kam mundur të kem

with students who both support the work that I'm doing

me studentë që të dy i mbështesin punën që po bëj

and who feel challenged by it and who do not support it.

dhe që ndjehen të sfiduar prej saj dhe që nuk e mbështesin atë.

What I've found is that,

Çfarë kam gjetur është,

while it can be difficult to change the values of a community,

gjersa mund të jetë vështirë të ndryshohen vlerat komunitetit

we can gain a lot from individual interactions.

ne mund të fitojmë shumë nga bashkëveprimet individuale.

While I didn't get to engage with John Derbyshire

Ndërsa nuk u angazhova me John Derbyshire

due to my president's disinvitation,

për shkak të mos pranimit të presidentit tim

I was able to have dinner with Charles Murray before his talk.

Unë isha në gjendje të haja darkë me Charles Murray para fjalimit të tij.

I knew the conversation would be difficult.

E dija se biseda do të ishte e vështirë.

And I didn't expect it to be pleasant.

Dhe nuk e prisja që të ishte e këndshme.

But it was cordial, and I did gain a deeper understanding of his arguments.

Por ishte e përzemërt dhe unë fitova një kuptim më të thellë argumenteve të tij

I found that he, like me, believed in creating a more just society.

Kam gjetur që ai, si unë, besonte në krijimin e një shoqërie më të drejtë.

The thing is, his understanding of what justice entailed

Fakt është, të kuptuarit e tij të asaj që kërkonte drejtësia

was very different from my own.

ishte shumë ndryshe nga e mija.

The way in which he wanted to understand the issue,

Mënyra në të cilën ai dëshironte të kuptonte çështjen,

the way in which he wanted to approach the issue of inequality

mënyra të cilën ai dëshironte t'i qasej çështjes së pabarazisë

also differed from my own.

gjithashtu ndryshonte nga e imja.

And I found that his understanding of issues like welfare

Dhe e kuptova se kuptimi i tij i çështjeve si të mirëqenia

and affirmative action

dhe veprimi pozitiv

was tied and deeply rooted

ishte i lidhur dhe me rrënjë të thella

in his understanding of various libertarian and conservative beliefs,

në të kuptuarit e tij për besimet të | ndryshme liberale dhe konservatore

what diminishes and increases their presence in our society.

ajo që zvogëlohet dhe rritet nga prania e tyre në shoqërinë tonë.

While he expressed his viewpoints eloquently,

Ndërsa ai shprehte pikëpamjet e tij në mënyrë elokuente,

I remained thoroughly unconvinced.

Unë mbeta plotësisht i pa bindur.

But I did walk away with a deeper understanding.

Por unë u largova me një kuptim më të thellë.

It's my belief

Ȅshtë besimi im

that to achieve progress in the face of adversity,

që për të arritur përparim përballë fatkeqësive,

we need a genuine commitment

na duhet një angazhim i mirëfilltë

to gaining a deeper understanding of humanity.

për të fituar kuptim më të thellë për njerëzimit

I'd like to see a world with more leaders

Do doja të shihja botën me më shumë udhëheqës

who are familiar with the depths of the views

të cilët janë njohur me thellësitë e pamjeve

of those they deeply disagree with,

me të cilët ata nuk pajtohen thellësisht,

so that they can understand the nuances of everyone they're representing.

në mënyrë që ata të kuptojnë nuancat e të gjithë atyre që përfaqësojnë.

I see this as an ongoing process involving constant learning,

Unë e shoh këtë si një proces në vazhdim që përfshin mësim të vazhdueshëm,

and I'm confident that I'll be able to add value down the line

dhe kam besim se do të jem në gjendje për të shtuar vlerën poshtë vijës

if I continue building empathy and understanding

nëse vazhdoj ndërtimin e empatisë dhe mirëkuptimin

through engaging with unfamiliar perspectives.

përmes angazhimit me këndvështrime të panjohura.

Thank you.

Faleminderit.

(Applause)

(Duartrokitje)