How we could change the planet's climate future | David Wallace-Wells

Transcriber: Ivana Korom Reviewer: Krystian Aparta

Tłumaczenie: Magdalena Nowak Korekta: Rysia Wand

I'm here to talk about climate change,

Temat na dzisiaj to zmiana klimatu,

but I'm not really an environmentalist.

choć sam ekologiem nie jestem.

In fact, I've never really thought of myself as a nature person.

Nigdy nie byłem miłośnikiem natury.

I have never gone camping, never gone hiking,

Nie jeździłem na kempingi, nie chodziłem po górach,

never even owned a pet.

nawet nie miałem zwierzaka.

I've lived my whole life in cities,

Całe życie mieszkam

actually just one city.

w tym samym mieście.

And while I like to take trips to visit nature,

Lubię czasami odwiedzać naturę,

I always thought it was something that was happening elsewhere,

ale była dla mnie czymś, co dzieje się gdzie indziej,

far away,

daleko,

with all of modern life a fortress against its forces.

a współczesność to forteca przeciwko jej siłom.

In other words,

Innymi słowy,

like just about everybody I knew,

tak jak całe moje otoczenie,

I lived my life complacent

żyłem zadowolony,

and deluded

okłamując samego siebie,

about the threat from global warming.

że globalne ocieplenie to nie zagrożenie;

Which I took to be happening slowly,

że się dzieje wolno,

happening at a distance

daleko

and representing only a modest threat to the way that I lived.

i niespecjalnie wpływa na moje życie.

In each of these ways,

W tym wszystkim

I was very, very wrong.

bardzo się myliłem.

Now most people, if they were telling you about climate change,

Większość ludzi mówiących o zmianie klimatu,

opowiada o przyszłości.

will tell you a story about the future.

Ja bym powiedział:

If I was doing that, I would say,

"According to the UN, if we don't change course,

"ONZ mówi, że jeśli nic z tym nie zrobimy,

przed upływem wieku,

by the end of the century,

globalne ocieplenie osiągnie 4 stopnie Celsjusza".

we're likely to get about four degrees Celsius of warming."

Naukowcy mówią, że to oznacza

That would mean, some scientists believe,

twice as much war,

dwa razy więcej wojen,

half as much food,

dwa razy mniej jedzenia,

a global GDP possibly 20 percent smaller than it would be without climate change.

globalne PKB 20% mniejsze.

That's an impact that's deeper than the Great Depression,

Skutki gorsze niż w czasach Wielkiego Kryzysu

and it would be permanent.

i na stałe.

But the impacts are actually happening a lot faster than 2100.

Tak naprawdę wszystko dzieje się szybciej niż przed przewidywanym rokiem 2100.

By just 2050, it's estimated,

Przed 2050 rokiem

many of the biggest cities in South Asia and the Middle East

wiele największych miast Azji Południowej i Bliskiego Wschodu

will be almost literally unlivably hot in summer.

będzie latem za gorących do życia.

These are cities that today are home to 10, 12, 15 million people.

To miasta o 10-, 12-, 15-milionowej populacji,

And in just three decades,

gdzie za trzydzieści lat

you wouldn't be able to walk around outside in them

nie da się wyjść na dwór

without risking heatstroke or possibly death.

bez ryzyka udaru cieplnego, a nawet śmierci.

The planet is now 1.1 degrees Celsius warmer

Ziemia jest teraz 1,1 stopnia cieplejsza

than it was before industrialization.

niż przed uprzemysłowieniem.

That may not sound like a lot,

Niby nie brzmi to źle,

but it actually puts us entirely outside the window of temperatures

ale wykracza poza ramy temperatury

that enclose all of human history.

dotychczas znane ludzkości.

That means that everything we have ever known as a species,

To znaczy, że wszystko, czego się do tej pory nauczyliśmy

the evolution of the human animal,

o ewolucji człowieka,

the development of agriculture,

o rolnictwie,

the development of rudimentary civilization

o pierwotnych cywilizacjach,

and modern civilization and industrial civilization,

o współczesnych i przemysłowych cywilizacjach,

everything we know about ourselves as biological creatures,

wszystko, co wiemy o sobie jako o istotach biologicznych,

as social creatures, as political creatures,

socjalnych czy politycznych

all of it is the result of climate conditions

zależne było od warunków klimatycznych,

we have already left behind.

które już minęły.

It's like we've landed on an entirely different planet,

To tak, jakbyśmy wylądowali na nowej planecie,

with an entirely different climate.

z nowym klimatem.

And we now have to figure out

Teraz trzeba ustalić,

what of the civilization that we've brought with us

co z naszej cywilizacji

can endure these new conditions

może przetrwać w nowych warunkach,

and what can't.

a co nie.

And things will get worse from here.

Będzie jeszcze gorzej.

Now for a very long time,

Bardzo długo mówiono nam,

we were told that climate change was a slow saga.

że zmiana klimatu to wolny proces,

It started with the industrial revolution,

który zaczął się podczas Rewolucji Przemysłowej,

and it had fallen to us

a nam przypadło posprzątać to,

to clean up the mess left by our grandparents

co nabrudzili dziadkowie,

so our grandchildren wouldn't be dealing with the results.

by nie ucierpiały nasze wnuki.

It was a story of centuries.

Mówiono o stuleciach.

In fact, half of all of the emissions

Połowa całkowitej ilości emisji

that have ever been produced from the burning of fossil fuels

pochodzących z paliw kopalnych

in the entire history of humanity

wytworzonych do dzisiaj

have been produced in just the last 30 years.

wyprodukowano w ciągu ostatnich 30 lat,

That's since Al Gore published his first book on warming.

czyli odkąd Al Gore opublikował pierwszą książkę o ociepleniu.

It's since the UN established its IPCC climate change body.

Odkąd ONZ uformowało IPCC do spraw zmian klimatycznych,

We've done more damage since then

zniszczyliśmy więcej

than in all the centuries, all the millennia before.

niż przez poprzednie wieki i milenia.

Now I'm 37 years old,

Mam 37 lat,

which means my life contains this entire story.

czyli to wszystko stało się za mojego życia.

When I was born, the planet's climate seemed stable.

Klimat wydawał się stabilny, kiedy się urodziłem.

Today,

Dzisiaj

we are on the brink of catastrophe.

jesteśmy na krawędzi katastrofy.

The climate crisis is not the legacy of our ancestors.

Ten kryzys nie jest spadkiem po dziadkach.

It is the work of a single generation.

Jest dziełem jednego pokolenia.

Ours.

Naszego.

This may all sound like bad news.

To brzmi jak zła wiadomość.

Which it is, really bad news.

I to jest zła wiadomość.

But it also contains, I think,

Ale zawiera w sobie również

some good news, at least relatively speaking.

względnie dobrą wiadomość.

These impacts are terrifyingly large.

Konsekwencje są ogromne,

But they are also, I think, exhilarating.

ale również otrzeźwiające,

Because they are ultimately a reflection

bo pokazują

of how much power we have over the climate.

jaką mamy władzę nad klimatem.

If we get to those hellish scenarios,

Jeśli doprowadzimy do piekła na Ziemi

it will be because we have made them happen,

to tylko z własnej winy

because we have chosen to make them happen.

i z własnej woli.

Which means we can choose to make other scenarios happen, too.

To również oznacza, że możemy doprowadzić do innej sytuacji.

Now that may seem too rosy to believe

Trudno w to uwierzyć.

and the political obstacles are in fact enormous.

Polityka ogromnie to utrudnia.

But it is a simple fact --

Faktem jest,

the main driver of global warming is human action:

że główną przyczyną ocieplenia są czyny ludzi,

How much carbon we put into the atmosphere.

ile dwutlenku węgla wpompujemy w atmosferę.

Our hands are on those levers.

My za to odpowiadamy.

And we can write the story of the planet's climate future ourselves.

Sami możemy napisać historię przyszłości naszego klimatu.

Not just can -- but are.

A właściwie już piszemy.

Since inaction is a kind of action,

Skoro zaniechanie to też rodzaj działania,

we'll be writing that story ourselves whether we like it or not.

będziemy pisać tę historię czy nam się to podoba, czy nie.

This is not just any story,

I to nie jakąś tam historię o tym,

all of us holding the future of the planet in our hands.

że odpowiadamy za przyszłość planety.

It's the kind of story we used to recognize only in mythology

Takie historie zwykliśmy czytać w mitologii

and theology.

i teologii.

A single generation

Jedno pokolenie,

that has brought the future of humanity into doubt

które sprowadziło nieszczęścia na świat,

now tasked with securing a new future.

teraz walczy o jego przyszłość.

So what would that look like?

Jak miałoby to wyglądać?

It could mean solar arrays barnacling the planet,

Może panele słoneczne obrastające planetę,

really everywhere you looked.

dosłownie wszędzie.

It could mean if we developed better technology,

Może lepsza technologia,

we wouldn't even need to deploy them that broadly,

żeby wystarczyłoby ich mniej.

because it's been estimated that just a sliver of the Sahara desert

Mówi się, że wystarczyłby mały kawałek Sahary,

absorbs enough solar power to provide all the world's energy needs.

żeby zaopatrzyć cały świat w energię.

But we'd probably need a new electric grid,

Potrzebowalibyśmy nowej sieci elektroenergetycznej,

one that doesn't lose two-thirds of its power to waste heat,

z której nie uciekałoby dwie trzecie energii,

as is today the case in the US.

jak w przypadku sieci amerykańskich.

We could use some more nuclear power, perhaps,

Może energia jądrowa,

although it would have to be an entirely different kind of nuclear power,

ale musiałby być to inny rodzaj energii jądrowej,

because today's technology simply isn't cost-competitive

bo dzisiejsza technologia nie jest cenowo konkurencyjna.

with renewable energy whose costs are falling so rapidly.

Koszty energii odnawialnej drastycznie spadają.

We'd need a new kind of plane,

Potrzeba nowych samolotów,

because I don't think it's particularly practical

bo nie można rozsądnie oczekiwać,

to ask the entire world to give up on air travel,

żeby cały świat przestał latać.

especially as so much of the global South

Zwłaszcza, że południe świata

is, for the very first time, able to afford it.

po raz pierwszy na to stać.

We need planes that won't produce carbon.

Potrzeba samolotów, które nie wytwarzają dwutlenku węgla.

We need a new kind of agriculture.

Potrzeba nowego rolnictwa.

Because we probably can't ask people to entirely give up on meat and go vegan,

Nie da się prosić wszystkich, by przestali jeść mięso,

czyli potrzeba nowego sposobu na produkcję wołowiny.

it would mean a new way of raising beef.

Or perhaps an old way,

Albo można wykorzystać stary sposób.

since we already know that traditional pasturing practices

Tradycyjny sposób

can turn cattle farms

wypasania bydła

from what are called carbon sources, which produce CO2,

nie wytwarza dwutlenku węgla,

into carbon sinks, which absorb them.

tylko go wchłania.

If you prefer a techno solution,

Entuzjaści techniki woleliby pewnie

maybe we can grow some of that mean in the lab.

hodować jakąś część mięsa w laboratoriach.

Probably, we could also feed some real cattle seaweed,

Można by karmić bydło wodorostami,

because that cuts their methane emissions by as much as 95 or 99 percent.

by zmniejszyć emisję metanu o 95, a nawet 99%.

Probably, we'd have to do all of these things,

Pewnie trzeba zrobić wszystko naraz,

because as with every aspect of this puzzle,

bo każdy aspekt problemu

the problem is simply too vast and complicated

jest zbyt duży i skomplikowany,

to solve in any single silver-bullet way.

by można go było rozwiązać za jednym zamachem.

And no matter how many solutions we deploy,

Nieważne ile rozwiązań zastosujemy,

we probably won't be able to decarbonize in time.

i tak nie zdążymy z dekarbonizacją.

That's the terrifying math that we face.

To przerażające obliczenia.

We won't be able to beat climate change,

Nie cofniemy zmiany klimatu,

only live with it and limit it.

ale możemy z nią żyć i ją redukować.

And that means we'd probably need

Prawdopodobnie potrzeba

some amount of what are called negative emissions,

trochę ujemnych emisji,

which take carbon out of the atmosphere as well.

które pochłoną dwutlenek węgla.

Billions of new trees, maybe trillions of new trees.

Miliardy, biliony nowych drzew.

And whole plantations of carbon-capture machines.

Pola maszyn wychwytujących dwutlenek węgla.

Perhaps an industry twice or four times the size

Przemysł dwu- lub trzykrotnie większy

of today's oil and gas business

od dzisiejszego przemysłu paliwowego,

to undo the damage that was done by those businesses in past decades.

by naprawić dotychczasowe szkody.

We would need a new kind of infrastructure,

Całkowicie nowa infrastruktura,

poured by a different kind of cement,

zbudowana z innego rodzaju cementu.

because today, if cement were a country,

Gdyby cement był państwem,

it would be the world's third biggest emitter.

byłby trzeci na świecie pod względem produkcji emisji.

And China is pouring as much cement every three years

Co trzy lata Chiny wylewają tyle cementu,

as the US poured in the entire 20th century.

ile Ameryka wylała w ciągu XX wieku.

We would need to build seawalls and levees

Budowa zapór i wałów przeciwpowodziowych,

to protect those people living on the coast,

by ochronić mieszkańców wybrzeży.

many of whom are too poor to build them today,

Większości z nich nie stać na wybudowanie zapór.

which is why it must mean an end to a narrowly nationalistic geopolitics

To znaczy, że trzeba skończyć z ograniczoną nacjonalistyczną geopolityką

that allows us to define the suffering of those living elsewhere in the world

zezwalającą na cierpienie tych, którzy mieszkają gdzie indziej,

as insignificant,

są przecież nieistotni,

when we even acknowledge it.

a my temu przyzwalamy.

This better future won't be easy.

Nowa, lepsza przyszłość to nie łatwizna.

But the only obstacles are human ones.

Ale to ludzie są problemem.

That may not be much of a comfort,

To mizerne pocieszenie,

if you know what I know about human brutality and indifference,

znamy ludzkie okrucieństwo i obojętność,

but I promise you, it is better than the alternative.

ale to i tak lepsze niż alternatywa.

Science isn't stopping us from taking action,

Nauka nas nie powstrzymuje,

and neither is technology.

technologia też nie.

We have the tools we need today to begin.

Mamy teraz wszystko, czego potrzeba.

Of course, we also have the tools we need to end global poverty,

Mamy wszystko, by zakończyć ubóstwo na świecie,

epidemic disease

epidemie

and the abuse of women as well.

czy przemoc wobec kobiet.

Which is why more than new tools, we need a new politics,

Potrzebujemy nowej polityki,

a way of overcoming all those human obstacles --

by przezwyciężyć przeszkody,

our culture, our economics,

takie jak kultura, ekonomia,

our status quo bias,

przesądy o status quo,

our disinterest in taking seriously anything that really scares us.

brak zainteresowania tym, co nas przeraża,

Our shortsightedness.

krótkowzroczność,

Our sense of self-interest.

poszukiwanie korzyści,

And the selfishness of the world's rich and powerful

egoizm bogatych i wpływowych,

who have the least incentive to change anything.

którzy nie chcą nic zmieniać.

Now, they will suffer too,

Oni też to odczują,

but not as much as those with the least,

ale nie tak mocno jak najbiedniejsi,

who have done the least to produce warming

którzy najmniej przyczynili się do ocieplenia

and have benefited the least

i najmniej skorzystali na tym,

from the processes that have brought us to this crisis point

co doprowadziło do kryzysu,

but will be burdened most in the decades ahead.

ale najbardziej będą cierpieli.

A new politics

Nowa polityka

would make the matter of managing that burden,

musiałaby uznać zarządzanie kryzysem,

where it falls and how heavily,

tym, gdzie uderzy i jak mocno,

the top priority of our time.

za kwestię priorytetową naszych czasów.

No matter what we do, climate change will transform modern life.

Niezależnie od tego, co zrobimy, zmiana klimatu wpłynie na nasze życie.

Some amount of warming is already baked in and is inevitable,

Ocieplenie dzieje się już teraz, jest nieuniknione,

which means probably some amount of additional suffering is, too.

niektórzy już teraz przez to cierpią.

And even if we take dramatic action

Nawet jeśli podejmiemy drastycznie kroki

and avoid some of these truly terrifying worst-case scenarios,

i unikniemy najgorszych konsekwencji,

it would mean living on an entirely different planet.

będziemy praktycznie mieszkać na kompletnie innej planecie.

With a new politics, a new economics,

Nowa polityka, nowa ekonomia,

a new relationship to technology

nowe podejście do technologii,

and a new relationship to nature --

do natury,

a whole new world.

całkowicie nowy świat

But a relatively livable one.

względnie nadający się do życia.

Relatively prosperous.

Względnie prosperujący.

And green.

Zielony.

Why not choose that one?

Czemu by go nie chcieć?

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)