Auret van Heerden: Making global labor fair

Tłumaczenie: Hanna Wywiol Korekta: Marek Kasiak

This cell phone

Ten telefon komórkowy

started its trajectory

rozpoczął swój żywot

in an artisanal mine

w rzemieślniczej kopalni

in the Eastern Congo.

we Wschodnim Kongo.

It's mined by armed gangs

Jest otoczona przez zbrojne bojówki,

using slaves, child slaves,

wykorzystuje dzieciecych niewolników

what the U.N. Security Council

(to właśnie Rada Bezpieczeństwa ONZ

calls "blood minerals,"

nazywa "krwawymi minerałami"),

then traveled into some components

potem telefon zmienił się w kilka podzespołów

and ended up in a factory

i i trafił do fabryki

in Shinjin in China.

w Shenzhen w Chinach.

That factory -- over a dozen people have committed suicide

W tej fabryce ponad 12 osób popełniło samobójstwo

already this year.

tylko w tym roku.

One man died after working a 36-hour shift.

Jedna z nich zmarła po 36-godzinnej zmianie.

We all love chocolate.

Wszyscy uwiebiamy czekoladę.

We buy it for our kids.

Kupujemy ją naszym dzieciom.

Eighty percent of the cocoa comes from Cote d'Ivoire and Ghana

80% kakao pochodzi z Wybrzeża Kości Słoniowej i Ghany

and it's harvested by children.

i jest zbierane przez dzieci.

Cote d'Ivoire, we have a huge problem of child slaves.

W WKS dziecięce niewolnictwo jest poważnym problemem.

Children have been trafficked from other conflict zones

Handluje się dziećmi ze stref konfliktów,

to come and work on the coffee plantations.

by pracowały na plantacjach kawy.

Heparin -- a blood thinner,

Heparyna - rozcieńczacz krwi,

a pharmaceutical product --

produkt farmaceutyczny -

starts out in artisanal workshops

powstaje w rzemieślniczych warsztatach

like this in China,

jak ten w Chinach,

because the active ingredient

gdyż składnik aktywny

comes from pigs' intestines.

pochodzi ze świńskich wnętrzności.

Your diamond -- you've all heard, probably seen the movie "Blood Diamond."

Wasze diamenty: prawdopodobnie słyszeliście o filmie "Krwawy diament'.

This is a mine in Zimbabwe

Oto kopalnia w Zimbabwe

right now.

właśnie teraz.

Cotton: Uzbekistan is the second biggest

Bawełna: Uzbekistan jest drugim największym

exporter of cotton on Earth.

eksporterem bawełny na Ziemi.

Every year when it comes to the cotton harvest,

Każdego roku, gdy zbliżają się zbiory,

the government shuts down the schools,

rząd zamyka szkoły,

puts the kids in buses, buses them to the cotton fields

pakuje dzieci w busy i wiezie je na pola bawełny,

to spend three weeks harvesting the cotton.

gdzie dzieci spędzają 3 tygodnie na zbiorach.

It's forced child labor

To wymuszanie dziecięcej pracy

on an institutional scale.

w skali instytucjonalnej.

And all of those products probably end their lives

Wszystkie te produkty pewnie kończą swój żywot

in a dump like this one in Manila.

na wysypisku podobnym do tego w Manili.

These places, these origins,

Te wszystkie miejsca

represent governance gaps.

ukazują luki rządu.

That's the politest description

To najbardziej uprzejme określenie,

I have for them.

jakie znam.

These are the dark pools

To ciemne plamy,

where global supply chains begin --

gdzie rodzi się światowy łańcuch dostaw --

the global supply chains,

łańcuch dostaw,

which bring us our favorite brand name products.

który dostarcza nam nasze ulubione markowe produkty.

Some of these governance gaps

Niektóre z tych rządowych luk

are run by rogue states.

są winą awanturniczych państw.

Some of them are not states anymore at all.

Niektóre z nich nie są już nawet państwami;

They're failed states.

to upadłe państwa.

Some of them

Niektóre z nich

are just countries who believe that deregulation or no regulation

to kraje, które uważają, że deregulacja czy brak regulacji

is the best way to attract investment,

to najlepszy środek, by przyciągnąć inwestorów,

promote trade.

rozwijać handel.

Either way, they present us

Tak czy inaczej, pozostawiają nam

with a huge moral and ethical dilemma.

duży dylemat - moralny i etyczny.

I know that none of us want to be accessories

Nikt z nas nie chce być pionkiem

after the fact

wobec łamania praw człowieka

of a human rights abuse

wobec łamania praw człowieka

in a global supply chain.

w światowym łańcuchu dostaw.

But right now,

Ale obecnie,

most of the companies involved in these supply chains

większość firm w tym łańcuchu dostaw

don't have any way

nie ma żadnego sposobu,

of assuring us

by zapewnić nas, że

that nobody had to mortgage their future,

nikt nie ryzykuje swego życia,

nobody had to sacrifice their rights

ani nikt nie musi poświęcać swych praw,

to bring us our favorite

byśmy mogli się cieszyć

brand name product.

ulubionym markowym produktem.

Now, I didn't come here to depress you

Nie przyszedłem dziś, żeby was smucić

about the state of the global supply chain.

stanem światowego łańcucha dostaw.

We need a reality check.

Potrzebujemy testu rzeczywistości.

We need to recognize just how serious

Musimy zrozumieć, jak poważny

a deficit of rights we have.

jest deficyt praw, w obliczu którego stoimy.

This is an independent republic,

Przypomina to niepodległe państwo,

probably a failed state.

prawdopodobnie państwo upadłe.

It's definitely not a democratic state.

Z całą pewnością nie jest to państwo demokratyczne.

And right now,

A obecnie

that independent republic of the supply chain

to niepodległe państwo łańcucha dostaw

is not being governed

nie jest zarządzane w sposób,

in a way that would satisfy us,

który by nas satysfakcjonował

that we can engage in ethical trade or ethical consumption.

i umożliwiał etyczny handel czy etyczną konsumpcję.

Now, that's not a new story.

To nic nowego.

You've seen the documentaries

Widzieliście filmy dokumentalne

of sweatshops making garments

o wyzyskujących pracowników warsztatach odzieżowych

all over the world, even in developed countries.

na cały świecie, także w krajach rozwiniętych.

You want to see the classic sweatshop,

Jeśli chcecie zobaczyć wyzysk pracowników,

meet me at Madison Square Garden,

spotkajmy się przy Madison Square Garden w Nowym Jorku.

I'll take you down the street, and I'll show you a Chinese sweatshop.

Pójdziemy do niedalekiego chińskiego zakładu wyzyskującego robotników.

But take the example of heparin.

Ale wróćmy do heparyny.

It's a pharmaceutical product.

To produkt farmaceutyczny.

You expect that the supply chain that gets it to the hospital,

Wydaje wam się, że powstaje w szpitalu,

probably squeaky clean.

na pewno sterylnie czystym.

The problem is that the active ingredient in there --

Ale aktywny składnik heparyny,

as I mentioned earlier --

jak już wspominałem,

comes from pigs.

pochodzi od świń.

The main American manufacturer

Główny amerykański producent

of that active ingredient

tego składnika

decided a few years ago to relocate to China

kilka lat temu zdecydował się przenieść do Chin,

because it's the world's biggest supplier of pigs.

gdyż są one największym światowym dostawcą świń.

And their factory in China --

Ich chińska fabryka,

which probably is pretty clean --

zapewne bardzo czysta,

is getting all of the ingredients

dostaje wszystkie składniki

from backyard abattoirs,

z podwórkowych rzeźni,

where families slaughter pigs

gdzie rodziny zarzynają świnie

and extract the ingredient.

i otrzymują składnik.

So a couple of years ago, we had a scandal

Kilka lat temu wybuchł skandal,

which killed about 80 people around the world,

który zabił około 80 ludzi na świecie,

because of contaminants

z powodu zanieczyszczającej substancji,

that crept into the heparin supply chain.

która dostała się do łańcucha dostaw heparyny.

Worse, some of the suppliers

Co gorsza, niektórzy dostawcy

realized that they could substitute a product

znaleźli substytut,

which mimicked heparin in tests.

który przypominał heparynę w testach.

This substitute cost nine dollars a pound,

Substytut kosztuje 9 dolarów za 450 gram,

whereas real heparin, the real ingredient,

podczas gdy prawdziwa heparyna

cost 900 dollars a pound.

kosztuje 900 dolarów za 450 gram.

A no-brainer.

Bezmózgowcy.

The problem was that it killed more people.

Zabiło to więcej ludzi.

And so you're asking yourself,

Jeśli pytacie

"How come the U.S. Food and Drug Administration

"Jak to się stało, że amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków FDA

allowed this to happen?

pozwoliła na coś takiego?"

How did the Chinese State Agency for Food and Drugs

"Jak chińskie biuro ds. kontroli żywności i leków

allow this to happen?"

do tego dopuściło?"

And the answer is quite simple:

Odpowiedź jest bardzo prosta:

the Chinese define these facilities

Chińczycy definiją te obiekty

as chemical facilities, not pharmaceutical facilities,

jako obiekty chemiczne, nie farmaceutyczne.

so they don't audit them.

więc nie mogą ich kontrolować.

And the USFDA

A amerykańska FDA

has a jurisdictional problem.

ma problem zasięgu.

This is offshore.

To się dzieje za granicą.

They actually do conduct a few investigations overseas --

Owszem, przeprowadzają kontrole zagraniczne,

about a dozen a year -- maybe 20 in a good year.

około 12 rocznie, czasem do 20.

There are 500

W samych Chinach jest 500 takich miejsc

of these facilities

produkujących aktywne składniki.

producing active ingredients in China alone.

produkujących aktywne składniki.

In fact, about 80 percent

W zasadzie około 80 procent

of the active ingredients in medicines now

aktywnych składników w amerykańskich lekach

come from offshore,

pochodzi obecnie spoza USA,

particularly China and India,

głównie z Chin i Indii.

and we don't have a governance system.

Nie mamy system zarządzania,

We don't have a regulatory system

nie mamy systemu regulacji,

able to ensure

który mógłby potwierdzić

that that production is safe.

bezpieczeństwo produkcji.

We don't have a system to ensure

Nie mamy systemu, by potwierdzić,

that human rights, basic dignity,

że prawa człowieka, godność ludzka

are ensured.

nie jest naruszana.

So at a national level --

Więc na szczeblu narodowym,

and we work in about 60 different countries --

a pracujemy w około 60 różnych krajach,

at a national level

na szczeblu narodowym

we've got a serious breakdown in the ability of governments

obserwujemy poważny kryzys zdolności rządów

to regulate production

by regulować produkcję

on their own soil.

na ich własnych terenach.

And the real problem with the global supply chain

Problem z łańcuchem dostaw polega na tym, że

is that it's supranational.

jest on ponadnarodowy.

So governments who are failing,

Więc rządy, które nie są w stanie

who are dropping the ball

wypełniać swych obowiązków

at a national level,

na szczeblu narodowym,

have even less ability to get their arms around the problem

tym bardziej nie są w stanie rozwiązać problemów

at an international level.

na szczeblu międzynarodowym.

And you can just look at the headlines.

Spójrzmy na te nagłówki.

Take Copenhagen last year --

Przykład: zeszłoroczny szczyt w Kopenhadze,

complete failure of governments

kompletna porażka rządów,

to do the right thing

aby uczynić właściwą rzecz

in the face of an international challenge.

w obliczu międzynarodowych wyzwań.

Take the G20 meeting a couple of weeks ago --

Inny przykład - ostatnie spotkanie G20

stepped back from its commitments of just a few months ago.

wycofało się z postanowień sprzed kilku miesięcy.

You can take any one

Spójrzcie na którekolwiek

of the major global challenges we've discussed this week

z ważnych światowych zagadnień, jakie omawialiśmy w tym tygodniu

and ask yourself, where is the leadership from governments

i spytajcie, co robi rząd,

to step up and come up with solutions,

aby podjąć wyzwanie i znaleźć rozwiązania

responses,

znaleźć odpowiedzi

to those international problems?

na te międzynarodowe problemy?

And the simple answer is they can't. They're national.

Odpowiedź jest prosta: nie mogą, są rządami narodowymi.

Their voters are local.

Ich wyborcy są miejscowi.

They have parochial interests.

Mają swoje własne, zaściankowe problemy.

They can't subordinate those interests

Nie potrafią ich podporządkować

to the greater global public good.

większemu, światowemu dobru.

So, if we're going to ensure the delivery

Jeśli uda nam się zapewnić dostarczenie

of the key public goods

postawowych publicznych dóbr

at an international level --

na międzynarodowym szczeblu,

in this case, in the global supply chain --

w tym wypadku - światowego łańcucha dostaw,

we have to come up with a different mechanism.

musimy wypracować nowy mechanizm.

We need a different machine.

Potrzebujemy innych rozwiązań.

Fortunately, we have some examples.

Na szczęście, mamy kilka przykładów.

In the 1990s,

W latach 90-tych

there were a whole series of scandals

obserwowaliśmy serię skandali

concerning the production of brand name goods in the U.S. --

w sprawach produkcji markowych dóbr w USA:

child labor, forced labor,

dziecięca siła robocza, praca przymusowa,

serious health and safety abuses.

poważne zaniedbania standardów zdrowia i bezpieczeństwa --

And eventually President Clinton, in 1996,

i w końcu w roku 1996 prezydent Clinton

convened a meeting at the White House,

zwołał spotkanie w Białym Domu,

invited industry, human rights NGOs,

zaprosił przedstawicieli przemysłu, organizacje pozarządowe,

trade unions, the Department of Labor,

związki zawodowe, Departament Pracy,

got them all in a room

zgromadził ich wszystkich w jednym pokoju

and said, "Look,

i powiedział: "Słuchajcie,

I don't want globalization to be a race to the bottom.

nie chcę, by globalizacja była wyścigiem w dół.

I don't know how to prevent that,

Nie wiem, jak temu zapobiec,

but I'm at least going to use my good offices

ale chcę udostępnić tę przestrzeń,

to get you folks together

abyście tu zgromadzeni

to come up with a response."

mogli znaleźć rozwiązanie".

So they formed a White House task force,

I stworzyli specjalną jednostkę w Białym Domu

and they spent about three years arguing

i spędzili trzy lata na dyskusjach,

about who takes how much responsibility

kto, ile odpowiedzialności ponosi

in the global supply chain.

w tym globalnym łańcuchu.

Companies didn't feel it was their responsibility.

Firmy nie poczuwały się do odpowiedzialności.

They don't own those facilities.

To nie one były właścicielamitych obiektów.

They don't employ those workers.

To nie one zatrudniały pracowników.

They're not legally liable.

Nie były prawnie odpowiedzialne.

Everybody else at the table

Wszyscy inni obecni przy tym stole

said, "Folks, that doesn't cut it.

mówili: "Słuchajcie, skończcie z tym!

You have a custodial duty, a duty of care,

Macie obowiązek nadzoru, obowiązek troski,

to make sure that that product

upewnienia się, że ten produkt

gets from wherever to the store

niezależnie skąd pochodzi, zanim trafi do sklepu,

in a way that allows us to consume it,

przebywa taką drogę, która pozwala nam go konsumować

without fear of our safety,

bez strachu o nasze bezpieczeństwo

or without having to sacrifice our conscience

czy konieczności wyłączania naszego sumienia

to consume that product."

przed konsumpcją."

So they agreed, "Okay, what we'll do

Więc przytaknęli: "Dobrze, w takim razie

is we agree on a common set of standards,

wprowadzimy jednolite standardy,

code of conduct.

wzory postępowania.

We'll apply that throughout

Zastosujemy je na całej długości

our global supply chain

naszego łańcucha dostaw,

regardless of ownership or control.

bez względu na to kto jest właścicielem czy kontrolerem.

We'll make it part of the contract."

Wpiszemy to w kontrakcie."

And that was a stroke of absolute genius,

I to było absolutnie genialne posunięcie,

because what they did

gdyż w ten sposób

was they harnessed the power of the contract,

użyli mocy kontraktu,

private power,

prywatnej siły,

to deliver public goods.

aby dostarczać publiczne dobra.

And let's face it,

I powiedzmy to szczerze,

the contract from a major multinational brand

kontrakt od dużej międzynarodowej firmy

to a supplier in India or China

jest dużo bardziej przekonujący

has much more persuasive value

dla lokalnego dostawcy z Indii czy Chin

than the local labor law,

niż lokalne prawa pracownicze,

the local environmental regulations,

niż lokalne rozwiązania proekologiczne,

the local human rights standards.

niż lokalne wytyczne ws. praw człowieka.

Those factories will probably never see an inspector.

Te fabryki pewnie nigdy nie ujrzą kontrolerów.

If the inspector did come along,

Jeśli jednak przyjdzie jakiś inspektor,

it would be amazing if they were able

raczej nie będzie wzbraniał się przed

to resist the bribe.

przyjęciem łapówki.

Even if they did their jobs,

Nawet jeśli inspektor wykona swoją pracę

and they cited those facilities for their violations,

i wykaże nieprawidłowości,

the fine would be derisory.

kara będzie śmiechu warta.

But you lose that contract

Ale jeśli stracą kontrakt

for a major brand name,

dla dużej znanej firmy,

that's the difference

odczują różnicę

between staying in business or going bankrupt.

pomiędzy przetrwaniem na rynku a bankructwem.

That makes a difference.

To zasadnicza różnica.

So what we've been able to do

Więc co udało nam się zrobić,

is we've been able to harness

to wykorzystać

the power and the influence

siłę i wpływy

of the only truly transnational institution

jedynej prawdziwie międzynarodowej jednostki

in the global supply chain,

w globalnym łańcuchu dostaw -

that of the multinational company,

międzynarodowej korporacji -

and get them to do the right thing,

i zmusić ją do właściwych rozwiązań,

get them to use that power for good,

nakłonić do wykorzystania potęgi dobra,

to deliver the key public goods.

by dostarczyć podstawowe dobra publiczne.

Now of course, this doesn't come naturally

Nie jest to nic oczywistego

to multinational companies.

dla międzynarodowych koncernów.

They weren't set up to do this. They're set up to make money.

Nie po to istnieją. Istnieją, by zarabiać pieniądze.

But they are extremely efficient organizations.

Są niezwykle wydajnymi organizacjami.

They have resources,

Mają środki,

and if we can add the will, the commitment,

i jeśli możemy do tego dodać dobrą wolę i oddanie,

they know how to deliver that product.

będą wiedzieć, co zrobić z towarem.

Now, getting there is not easy.

Osiągnięcie tego celu nie jest proste.

Those supply chains I put up on the screen earlier,

Dostawcy, których obserwowaliśmy wcześniej

they're not there.

jeszcze go nie osiągnęli.

You need a safe space.

Potrzebujemy bezpiecznej przestrzeni.

You need a place where people can come together,

Potrzebujemy miejsca, gdzie ludzie mogą siąść razem,

sit down without fear of judgment,

bez strachu czy podlegania ocenie,

without recrimination,

bez wzajemnych oskarżeń,

to actually face the problem,

by zmierzyć się z problemem,

agree on the problem and come up with solutions.

zdefiniować go i znaleźć rozwiązania.

We can do it. The technical solutions are there.

Możemy to zrobić. Mamy techniczne możliwości.

The problem is the lack of trust, the lack of confidence,

Problemem jest brak zaufania, brak wiary w nasze możliwości,

the lack of partnership

brak współpracy

between NGOs, campaign groups,

pomiędzy organizacjami pozarządowymi,

civil society organizations

organizacjami społeczeństwa obywatelskiego

and multinational companies.

i międzynarodowymi korporacjami.

If we can put those two together in a safe space,

Jeśli możemy ich przenieść do bezpiecznej przestrzeni,

get them to work together,

sprawić, by zaczęli współpracować,

we can deliver public goods right now,

możemy dostarczyć dobra publiczne natychmiast,

or in extremely short supply.

lub w niezwykle ograniczonym zakresie.

This is a radical proposition,

To radykalne rozwiązanie.

and it's crazy to think

Szaleństwem jest myśleć

that if you're a 15-year-old Bangladeshi girl

że gdy jesteś 15-letnią dziewczynką z Bangladeszu

leaving your rural village

i opuszczasz swoją prowincjonalną miejscowość,

to go and work in a factory in Dhaka --

by pracować w fabryce w Dhace,

22, 23, 24 dollars a month --

za 22-24 dolarów na miesiąc,

your best chance of enjoying rights at work

twoją jedyną szansą na jakiekolwiek prawa w pracy

is if that factory is producing

jest praca w fabryce, która

for a brand name company

produkuje dla znanej firmy,

which has got a code of conduct

uznającej etykę postępowania

and made that code of conduct part of the contract.

i wpisującą tę etykę do kontraktu.

It's crazy.

To szaleństwo.

Multinationals are protecting human rights.

Korporacje w obronie praw człowieka?

I know there's going to be disbelief.

Wiem, że będziecie mi niedowierzać.

You'll say, "How can we trust them?"

Powiecie: "Jak możemy im ufać?"

Well, we don't.

Nie możemy.

It's the old arms control phrase:

Jak w powiedzeniu wojskowym:

"Trust, but verify."

"Ufaj, ale sprawdzaj."

So we audit.

Dlatego przeprowadzamy kontrole.

We take their supply chain, we take all the factory names,

Bierzemy ich sieć dostaw, nazwy fabryk,

we do a random sample,

robimy losową próbkę,

we send inspectors on an unannounced basis

wysyłamy inspektorów bez zapowiedzi,

to inspect those facilities,

aby sprawdzili te miejsca,

and then we publish the results.

a potem publikujemy rezultaty.

Transparency is absolutely critical to this.

Przejrzystość jest kluczowa w tym procesie.

You can call yourself responsible,

Możesz mówić, że jesteś odpowiedzialny,

but responsibility without accountability

ale bez odpowiedzialności w wymiarze finansowym

often doesn't work.

nie ma mowy o odpowiedzialności.

So what we're doing is, we're not only enlisting the multinationals,

Nasza praca nie polega tylko na zapisywaniu koncernów,

we're giving them the tools to deliver this public good --

dajemy im narzędzia, by mogli urzeczywistniać to dobro,

respect for human rights --

szacunek dla praw człowieka,

and we're checking.

i sprawdzamy ich.

You don't need to believe me. You shouldn't believe me.

Nie musicie mi wierzyć. Nie powinniście.

Go to the website. Look at the audit results.

Sprawdźcie naszą stronę WWW. Spójrzcie na wyniki inspekcji.

Ask yourself, is this company behaving

Zapytajcie siebie: czy ta firma działa

in a socially responsible way?

w sposób odpowiedzialny społecznie?

Can I buy that product

Czy mogę kupić ich produkt

without compromising my ethics?

bez poświęcania swoich zasad etycznych?

That's the way the system works.

Tak powinien działać ten system.

I hate the idea

Nieznoszę myśli, że

that governments are not protecting human rights around the world.

rządy nie chronią praw człowieka na świecie.

I hate the idea

Nieznoszę myśli, że

that governments have dropped this ball

rządy unikają tej odpowiedzialności.

and I can't get used to the idea

Nie mogę oswoić się z myślą, że

that somehow we can't get them to do their jobs.

my nie możemy zmusić ich do tej pracy.

I've been at this for 30 years,

Zajmuję się tym od 30 lat,

and in that time I've seen

w tym czasie widziałem

the ability, the commitment, the will of government

rządy wykazujące zdolności, wolę i zaangażowanie,

to do this decline,

aby wykonać krok w tył

and I don't see them making a comeback right now.

i nie powracać.

So we started out thinking

Więc zaczęliśmy myśleć,

this was a stopgap measure.

że był to środek tymczasowy.

We're now thinking that, in fact,

Teraz myślimy, że prawdopodobnie

this is probably the start

jest to początek

of a new way of regulating and addressing

nowego sposobu stawiania czoła

international challenges.

międzynarodowym wyzwaniom.

Call it network governance. Call it what you will.

Nazwijmy to sieciowym nadzorem, czy jakkolwiek inaczej,

The private actors,

osoby prywatne,

companies and NGOs,

firmy i organizacje pozarządowe,

are going to have to get together

muszą połączyć swe siły

to face the major challenges we are going to face.

i stawić czoła tym wielkim wyzwaniom.

Just look at pandemics --

Spójrzcie na te pandemie --

swine flu, bird flu, H1N1.

Świńska grypa, ptasia grypa, H1N1.

Look at the health systems in so many countries.

Spójrzcie na systemy opieki zdrowotnej w wielu krajach.

Do they have the resources

Czy mają środki

to face up to a serious pandemic?

na zmierzenie się z groźną pandemią?

No.

Nie.

Could the private sector and NGOs

Czy sektor prywatny i organizacje pozarządowe

get together and marshal a response?

mogą wspólnie wypracować śmiałe rozwiązanie?

Absolutely.

Jak najbardziej.

What they lack is that safe space

Brakuje im jednak wspólnej przestrzeni,

to come together, agree

by się zjednoczyć, zrozumieć

and move to action.

i ruszyć do dzieła.

That's what we're trying to provide.

To właśnie staramy się stworzyć.

I know as well

Wiem też,

that this often seems

że to zadanie często wydaje się

like an overwhelming level of responsibility

gigantycznym obowiązkiem,

for people to assume.

którego ciężko się podewziąć.

"You want me to deliver human rights

"Chcecie, byśmy wprowadzili prawa człowieka

throughout my global supply chain.

na całej linii naszego łańcucha dostaw?

There are thousands of suppliers in there."

To tysiące dostawców w setkach miejsc."

It seems too daunting, too dangerous,

To zbyt odstraszające, zbyt niebezpieczne,

for any company to take on.

by jakakolwiek firma zaczęła tego przestrzegać.

But there are companies.

Ale są takie firmy.

We have 4,000 companies who are members.

Mamy 4000 firm członkowskich.

Some of them are very, very large companies.

Niektóre z nich to bardzo duże firmy.

The sporting goods industry, in particular,

Przemysł artykułów sportowych w dużym stopniu

stepped up to the plate and have done it.

podjął odpowiedzialność i wypełnił to zadanie.

The example, the role model, is there.

Mamy pozytywne przykłady.

And whenever we discuss

I zawsze, gdy omawiamy

one of these problems that we have to address --

jeden z problemów do rozwiązania,

child labor in cottonseed farms in India --

jak dzieci pracujące na indyjskich plantacjach bawełny,

this year we will monitor 50,000 cottonseed farms in India.

w tym roku monitorujemy 50.000 farm bawełnianych w Indiach.

It seems overwhelming.

Wydaje się to gigantycznym przedsięwzięciem.

The numbers just make you want to zone out.

Te liczby sprawiają, że chcesz się schować.

But we break it down to some basic realities.

Ale rozbiliśmy to do kilku prostych czynników.

And human rights

A prawa człowieka tak naprawdę

comes down to a very simple proposition:

sprowadzają się do prostego pytania:

can I give this person their dignity back?

Czy mogę przywrócić godność tej osobie?

Poor people,

Biedni ludzie,

people whose human rights have been violated --

ludzie, których prawa człowieka zostały naruszone,

the crux of that

brzemię tego

is the loss of dignity,

to strata godności.

the lack of dignity.

Brak godności.

It starts with just giving people back their dignity.

Zaczynamy od podstawowego przywrócenia ludziom godności.

I was sitting in a slum outside Gurgaon

Byłem w slumsie koło Gurgaon,

just next to Delhi,

blisko Delhi,

one of the flashiest, brightest new cities

jednego z najjaśniejszych i olśniewających nowych miast

popping up in India right now,

wyrastających obecnie w Indiach.

and I was talking to workers

Rozmawiałem z robotnikami,

who worked in garment sweatshops down the road,

którzy pracowali w niewolniczych warunkach w pobliskiej fabryce.

and I asked them what message they would like me to take to the brands.

Zapytałem ich, co powiedzieliby szefom wielkich koncernów.

They didn't say money.

Nie mówili o pieniądzach.

They said, "The people who employ us

Powiedzieli: "Ludzie, którzy nas zatrudniają

treat us like we are less than human,

traktują nas, jakbyśmy nie byli ludźmi,

like we don't exist.

jakbyśmy nie istnieli.

Please ask them to treat us like human beings."

Poproś ich, by traktowali nas, jak żywych ludzi".

That's my simple understanding of human rights.

To jest moja podstawowa definicja praw człowieka.

That's my simple proposition to you,

To moja prosta propozycja dla was,

my simple plea to every decision-maker

moja prosta prośba do każdego decydenta

in this room, everybody out there.

na tej sali i gdziekolwiek indziej.

We can all make a decision

Wszyscy możemy podjąć decyzję,

to come together

by powstać

and pick up the balls and run with the balls

i podjąć odpowiedzialność,

that governments have dropped.

którą porzucili rządzący.

If we don't do it,

Jeśli tego nie uczynimy,

we're abandoning hope,

porzucimy nadzieję,

we're abandoning our essential humanity,

porzucimy podstawę naszego człowieczeństwa,

and I know that's not a place we want to be,

a wiem, że nie tego chcemy

and we don't have to be there.

i nie musimy tego akceptować.

So I appeal to you.

Więc apeluję do was,

Join us, come into that safe space,

przyłączcie się, stwórzmy wspólną przestrzeń

and let's start to make this happen.

i sprawmy, że stanie się to rzeczywistością.

Thank you very much.

Dziękuję bardzo.

(Applause)

(Oklaski)