Bertrand Piccard's solar-powered adventure

50,904 views ・ 2010-01-01

TED


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Michal Lasota Korekta: Joanna Stefanska
00:15
Well, I learned a lot of things about ballooning,
0
15260
4000
Nauczyłem się wiele o lataniu balonem,
00:19
especially at the end of these balloon flights
1
19260
4000
szczególnie pod koniec lotów wokół Ziemi,
00:23
around the world I did with Brian Jones.
2
23260
2000
które odbyłem z Brianem Jonesem,
00:25
When I took this picture,
3
25260
2000
gdy zrobiłem to zdjęcie.
00:27
the window was frozen because of the moisture of the night.
4
27260
4000
Okno pokryte rosą, która zamarzła na powierzchni nocą.
00:31
And on the other side there was a rising sun.
5
31260
2000
A po drugiej stronie było wschodzące słońce.
00:33
So, you see that on the other side of ice
6
33260
4000
Jak widzimy, po drugiej stronie lodu
00:37
you have the unknown,
7
37260
2000
mamy nieznane,
00:39
you have the non-obvious,
8
39260
3000
nieoczywiste,
00:42
you have the non-seen,
9
42260
2000
niewidziane,
00:44
for the people who don't dare
10
44260
2000
dla tych, którzy nie mają odwagi
00:46
to go through the ice.
11
46260
2000
przejść na drugą stronę lodu.
00:48
There are so many people
12
48260
2000
Tak wielu ludzi
00:50
who prefer to suffer in the ice they know
13
50260
3000
woli cierpieć w otoczeniu lodu, który znają
00:53
instead of taking the risk of going through the ice
14
53260
3000
zamiast zaryzykować przejście na drugą stronę,
00:56
to see what there is on the other side.
15
56260
3000
by zobaczyć co się tam kryje.
00:59
And I think that's one of the main problems of our society.
16
59260
4000
Sądzę, że jest to poważny problem naszego społeczeństwa.
01:03
We learn, maybe not the famous TED audience,
17
63260
3000
Uczymy się, może nie szacowne grono TED,
01:06
but so many other people learn,
18
66260
3000
ale tak wielu innych ludzi,
01:09
that the unknown, the doubts,
19
69260
2000
że nieznane, wątpliwości,
01:11
the question marks are dangerous.
20
71260
2000
znaki zapytania są niebezpieczne.
01:13
And we have to resist to the changes.
21
73260
3000
Musimy opierać się zmianom.
01:16
We have to keep everything under control.
22
76260
4000
Mieć wszystko pod kontrolą.
01:20
Well, the unknown is part of life.
23
80260
3000
Ale nieznane jest częścią życia.
01:23
And in that sense, ballooning is a beautiful metaphor.
24
83260
4000
Tutaj cudowną metaforę przynosi latanie balonem.
01:27
Because in the balloon, like in life,
25
87260
3000
Ponieważ w balonie, jak w życiu,
01:30
we go very well in unforeseen directions.
26
90260
3000
z łatwością podążamy w niezamierzonym kierunku.
01:33
We want to go in a direction,
27
93260
2000
Chcemy lecieć w jedną stronę,
01:35
but the winds push us in another direction, like in life.
28
95260
3000
ale wiatr znosi nas gdzie indziej, jak w życiu.
01:38
And as long as we fight horizontally,
29
98260
3000
I tak długo, jak walczymy w jednej płaszczyźnie,
01:41
against life, against the winds,
30
101260
3000
z życiem, naprzeciw wiatrom,
01:44
against what's happening to us,
31
104260
2000
z naszym losem,
01:46
life is a nightmare.
32
106260
3000
życie jest koszmarem.
01:49
How do we steer a balloon?
33
109260
2000
Ale jak steruje się balonem?
01:51
By understanding that the atmosphere
34
111260
2000
Dzięki zrozumieniu, że atmosfera
01:53
is made out of several different layers of wind
35
113260
3000
zbudowana jest z kilku różnych warstw powietrza,
01:56
which all have different direction.
36
116260
3000
które poruszają się w różnych kierunkach.
01:59
So, then, we understand that if we want to change our trajectory,
37
119260
3000
Rozumiemy więc, że aby zmienić trajektorię,
02:02
in life, or in the balloon,
38
122260
3000
w życiu, czy też lecąc balonem,
02:05
we have to change altitude.
39
125260
2000
musimy zmienić wysokość.
02:07
Changing altitude, in life,
40
127260
2000
W życiu zmiana wysokości
02:09
that means raising to another psychological, philosophical,
41
129260
4000
to wzniesienie się na inny poziom psychologiczny, filozoficzny,
02:13
spiritual level.
42
133260
2000
czy też duchowy.
02:15
But how do we do that?
43
135260
2000
Ale jak to się robi?
02:17
In ballooning, or in life,
44
137260
2000
Lecąc balonem lub w życiu.
02:19
how do we change altitude?
45
139260
2000
Jak zmienić wysokość?
02:21
How do we go from the metaphor
46
141260
2000
Jak przejść od metafory
02:23
to something more practical that we can really
47
143260
2000
do czegoś praktycznego, co można by
02:25
use every day?
48
145260
2000
zastosować w codziennym życiu?
02:27
Well, in a balloon it's easy, we have ballast.
49
147260
2000
W przypadku balonu stosujemy balast.
02:29
And when we drop the ballast overboard we climb.
50
149260
5000
Balon wzniesie się, gdy wyrzucimy balast za burtę.
02:34
Sand, water, all the equipment we don't need anymore.
51
154260
4000
Piasek, wodę, niepotrzebny sprzęt.
02:38
And I think in life it should be exactly like this.
52
158260
3000
Sądzę, że w życiu powinno być tak samo.
02:41
You know, when people speak about pioneering spirit,
53
161260
3000
Mówiąc o pionierskim duchu odkrywcy
02:44
very often they believe that pioneers
54
164260
2000
często myślimy, że pionierzy
02:46
are the ones who have new ideas.
55
166260
2000
to ci, którzy mają nowe pomysły.
02:48
It's not true.
56
168260
2000
To nieprawda.
02:50
The pioneers are not the ones who have new ideas,
57
170260
2000
Pionierami nie są ci z nowymi pomysłami,
02:52
because new ideas are so easy to have.
58
172260
2000
ponieważ bardzo łatwo je mieć.
02:54
We just close our eyes for a minute we all come back
59
174260
2000
Wystarczy zamknąć oczy na chwilę,
02:56
with a lot of new ideas.
60
176260
2000
a pomysły przyjdą same.
02:58
No, the pioneer is the one who
61
178260
2000
Nie, pionierami są ci ludzie,
03:00
allows himself to throw overboard a lot of ballast.
62
180260
3000
którzy pozwalają sobie na pozbycie się balastu.
03:03
Habits, certainties,
63
183260
3000
Zwyczajów, pewników,
03:06
convictions, exclamation marks,
64
186260
5000
przekonań, wykrzykników,
03:11
paradigms, dogmas.
65
191260
2000
wzorców, dogmatów.
03:13
And when we are able to do that,
66
193260
2000
I gdy zdołamy tego dokonać --
03:15
what happens?
67
195260
2000
co następuje?
03:17
Life is not anymore
68
197260
2000
Życie nie płynie już
03:19
just one line going in one direction
69
199260
4000
liniowo -- w jednym kierunku,
03:23
in one dimension. No.
70
203260
2000
w jednym wymiarze.
03:25
Life is going to be made out of all the possible lines
71
205260
4000
Życie będzie złożeniem wszystkich możliwych linii
03:29
that go in all the possible directions
72
209260
2000
biegnących we wszystkich kierunkach
03:31
in three dimensions.
73
211260
4000
w trzech wymiarach.
03:35
And pioneering spirit will be each time we allow ourselves
74
215260
2000
Pionierskim będzie więc każde działanie, którym
03:37
to explore this vertical axis.
75
217260
3000
odważymy się zbadać tę pionową oś.
03:40
Of course not just like the atmosphere in the balloon,
76
220260
2000
Oczywiście, nie dosłownie -- jak balon w atmosferze
03:42
but in life itself.
77
222260
2000
ale w samym życiu.
03:44
Explore this vertical axis, that means
78
224260
3000
Badanie pionowej osi oznacza
03:47
explore all the different ways to do,
79
227260
2000
analizę różnych metod działania
03:49
all the different ways to behave, all the different ways to think,
80
229260
4000
i wszystkich zachowań, myślenie na różne sposoby
03:53
before we find the one that goes in the direction we wish.
81
233260
5000
zanim odnajdziemy te właściwe -- prowadzące w pożądanym kierunku.
03:58
This is very practical.
82
238260
2000
To jest bardzo praktyczne.
04:00
This can be in politics.
83
240260
2000
W polityce,
04:02
This can be in spirituality.
84
242260
2000
duchowości,
04:04
This can be in environment,
85
244260
2000
środowisku naturalnym,
04:06
in finance, in education of children.
86
246260
3000
w finansach czy edukacji najmłodszych.
04:09
I deeply believe
87
249260
2000
Głęboko wierzę,
04:11
that life is a much greater adventure
88
251260
3000
że życie będzie duża lepszą przygodą
04:14
if we manage to do politics
89
254260
2000
jeśli zdołamy prowadzić politykę
04:16
without the trench between the left and the right wing.
90
256260
4000
bez odwiecznego podziału na lewicę i prawicę.
04:20
Because we will throw away these political dogmas.
91
260260
4000
Bo wtedy pozbędziemy się tych politycznych przekonań.
04:24
I deeply believe that we can make much more protection of the environment
92
264260
4000
Wierzę również, że możemy znacznie lepiej chronić środowisko,
04:28
if we get rid -- if we throw overboard
93
268260
3000
gdy wyrzucimy za burtę cały ten fundamentalizm,
04:31
this fundamentalism that some of the greens have showed in the past.
94
271260
4000
który większość zielonych przejawiała w przeszłości.
04:35
And that we can aim for much higher spirituality
95
275260
3000
Możemy również osiągnąć znacznie wyższy stopień uduchowienia,
04:38
if we get rid of the religious dogmas.
96
278260
2000
jeśli pozbędziemy się dogmatów religijnych.
04:40
Throwing overboard, as ballast, to change our direction.
97
280260
4000
Wyrzuconych za burtę, niczym balast.
04:44
Well, these basically are things I believed in such a long time.
98
284260
3000
We wszystkie te rzeczy wierzę od bardzo dawna.
04:47
But actually I had to go around the world in a balloon
99
287260
2000
Musiałem jednak okrążyć Ziemię balonem,
04:49
to be invited to talk about it.
100
289260
2000
bym mógł o nich opowiedzieć.
04:51
(Laughter)
101
291260
3000
(Śmiech)
04:54
(Applause)
102
294260
6000
(Brawa)
05:00
It's clear that it's not easy to know which ballast to drop
103
300260
4000
Rzecz jasna, niełatwo zdecydować jakiego balastu się pozbyć
05:04
and which altitude to take. Sometime we need
104
304260
2000
i jaką obrać wysokość. Czasami potrzebujemy
05:06
friends, family members or a psychiatrist.
105
306260
3000
przyjaciół, rodziny czy też psychiatry.
05:09
Well, in balloons we need weather men,
106
309260
3000
W przypadku balonów -- synoptyka.
05:12
the one who calculate the direction of each layer of wind,
107
312260
4000
Człowieka, który wyliczy kierunki wiatru
05:16
at which altitude, in order to help the balloonist.
108
316260
3000
dla różnych wysokości i pomoże pilotowi balonu.
05:19
But sometimes it's very paradoxical.
109
319260
3000
Zdarzają się też paradoksy.
05:22
When Brian Jones and I were flying around the world,
110
322260
3000
Gdy wspólnie z Brianem Jones lecieliśmy wokół Ziemi,
05:25
the weather man asked us, one day, to fly
111
325260
2000
nasz synoptyk poprosił raz
05:27
quite low, and very slow.
112
327260
3000
byśmy lecieli dość nisko i powoli.
05:30
And when we calculated we thought we're never going to make it
113
330260
2000
Po naszych obliczeniach, zdawało się, że nigdy
05:32
around the world at that speed.
114
332260
3000
nie okrążymy Ziemi z tą szybkością.
05:35
So, we disobeyed. We flew much higher, and double the speed.
115
335260
4000
Postąpiliśmy inaczej -- lecieliśmy znacznie wyżej i dwa razy szybciej.
05:39
And I was so proud to have found that jetstream
116
339260
3000
Dumny z odnalezienia tego prądu strumieniowego
05:42
that I called the weather man,
117
342260
2000
zadzwoniłem do synoptyka
05:44
and I told him, "Hey, guy, don't you think we're good pilots up there?
118
344260
3000
i powiedziałem "Słuchaj, nie sądzisz, że dobrzy z nas piloci?"
05:47
We fly twice the speed you predicted."
119
347260
3000
"Lecimy dwukrotnie szybciej niż przewidziałeś."
05:50
And he told me, "Don't do that. Go down immediately
120
350260
2000
Odpowiedział "Nie róbcie tak. Natychmiast zejdźcie niżej"
05:52
in order to slow down."
121
352260
2000
"i zwolnijcie."
05:54
And I started to argue. I said, "I'm not going to do that.
122
354260
2000
Kłóciłem się, mówiłem "Nie ma mowy."
05:56
We don't have enough gas to fly so slow."
123
356260
3000
"Nie mamy dość paliwa, by lecieć tak wolno."
05:59
And he told me, "Yes, but with the low pressure you have on your left
124
359260
3000
Odrzekł "Tak, ale uwzględniając niż baryczny po waszej lewej,"
06:02
if you fly too fast, in a couple of hours
125
362260
3000
"jeśli polecicie za szybko, za parę godzin"
06:05
you will turn left and end up at the North Pole.
126
365260
2000
"odbijecie w lewo i skończycie na Biegunie Północnym."
06:07
(Laughter)
127
367260
2000
(Śmiech)
06:09
And then he asked me --
128
369260
2000
Następnie spytał --
06:11
and this is something I will never forget in my life --
129
371260
3000
i tego nie zapomnę do końca życia --
06:14
he just asked me, "You're the good pilot up there.
130
374260
3000
spytał tylko "Jesteś dobrym pilotem."
06:17
What do you really want? You want to go very fast
131
377260
2000
"Co wolisz? Lecieć bardzo szybko"
06:19
in the wrong direction, or slowly in the good direction?
132
379260
3000
"w złym kierunku, czy powoli w dobrym?"
06:22
(Laughter)
133
382260
3000
(Śmiech)
06:25
(Applause)
134
385260
2000
(Brawa)
06:27
And this is why you need weathermen.
135
387260
2000
Dlatego właśnie potrzeba synoptyków.
06:29
This is why you need people with long-term vision.
136
389260
3000
Potrzeba ludzi z wizją sięgającą daleko w przód.
06:32
And this is precisely what fails
137
392260
3000
I dokładnie tego brakuje
06:35
in the political visions we have now,
138
395260
3000
w dzisiejszej polityce.
06:38
in the political governments.
139
398260
2000
Brakuje tego rządom.
06:40
We are burning, as you heard,
140
400260
2000
Zużywamy, jak słyszeliście,
06:42
so much energy,
141
402260
2000
tyle energii,
06:44
not understanding that such an unsustainable
142
404260
4000
nie rozumiejąc, że tak niezrównoważone
06:48
way of life cannot last for long.
143
408260
3000
gospodarowanie nią nie potrwa długo.
06:51
So, we went down actually.
144
411260
3000
Tak więc obniżyliśmy lot.
06:54
We slowed down. And we went through moments of fears
145
414260
4000
Zwolniliśmy. Przeszliśmy chwile grozy
06:58
because we had no idea how the little amount of gas
146
418260
2000
nie wiedząc, jakim sposobem to trochę paliwa,
07:00
we had in the balloon
147
420260
2000
które nam zostało,
07:02
could allow us to travel 45,000 kilometers.
148
422260
4000
pozwoli przelecieć 45 000 kilometrów.
07:06
But we were expected to have doubts; we're expected to have fears.
149
426260
3000
Zgodziliśmy się jednak mieć obawy i lęki.
07:09
And actually this is where the adventure really started.
150
429260
3000
Właściwie tutaj dopiero zaczęła się prawdziwa przygoda.
07:12
When we were flying over the Sahara and India
151
432260
2000
Lot nad Saharą czy Indiami
07:14
it was nice holidays.
152
434260
2000
to były wakacje.
07:16
We could land anytime and fly back home with an airplane.
153
436260
3000
Mogliśmy w każdej chwili wylądować i wrócić do domu samolotem.
07:19
In the middle of the Pacific,
154
439260
2000
Jednak na środku Pacyfiku
07:21
when you don't have the good winds, you cannot land,
155
441260
2000
bez dobrego wiatru nic nie poradzisz, nie wylądujesz,
07:23
you cannot go back.
156
443260
2000
nie wrócisz.
07:25
That's a crisis.
157
445260
2000
Wtedy nadchodzi kryzys.
07:27
That's the moment when you have to wake up
158
447260
2000
Wtedy musisz się obudzić,
07:29
from the automatic way of thinking.
159
449260
2000
przestać myśleć automatycznie.
07:31
That's the moment when you have to motivate
160
451260
2000
Musisz zmobilizować
07:33
your inner potential,
161
453260
2000
swój wewnętrzny potencjał,
07:35
your creativity.
162
455260
2000
kreatywność.
07:37
That's when you throw out all the ballast,
163
457260
2000
Wtedy właśnie wyrzucasz cały balast,
07:39
all the certainties,
164
459260
2000
wszystkie pewniki,
07:41
in order to adapt to the new situation.
165
461260
2000
aby dostosować się do nowej sytuacji.
07:43
And actually, we changed completely our flight plan.
166
463260
3000
Zmieniliśmy całkowicie plan lotu.
07:46
We changed completely our strategy.
167
466260
2000
Zmieniliśmy naszą strategię.
07:48
And after 20 days we landed successfully in Egypt.
168
468260
3000
I po 20 dniach szczęśliwie wylądowaliśmy w Egipcie.
07:51
But if I show you this picture
169
471260
2000
To zdjęcie pokazuję nie dlatego,
07:53
it's not to tell you how happy we were.
170
473260
3000
by pokazać jak byliśmy szczęśliwi.
07:56
It's to show you how much gas was left
171
476260
2000
Chciałem pokazać jak mało gazu nam zostało
07:58
in the last bottles.
172
478260
2000
w ostatnich butlach.
08:00
We took off with 3.7 tons of liquid propane.
173
480260
5000
Wystartowaliśmy z 3,7 tonami ciekłego propanu.
08:05
We landed with 40 kilos.
174
485260
4000
Lądowaliśmy mając zaledwie 40 kg.
08:09
When I saw that, I made a promise to myself.
175
489260
3000
Gdy to zobaczyłem, obiecałem sobie,
08:12
I made a promise that the next time I would fly around the world,
176
492260
3000
że następnym razem, gdy będę okrążał Ziemię
08:15
it would be with no fuel,
177
495260
3000
zrobię to bez paliwa,
08:18
independent from fossil energies,
178
498260
3000
uniezależniony od paliw kopalnych,
08:21
in order to be safe,
179
501260
3000
aby być bezpiecznym,
08:24
not to be threatened by the fuel gauge.
180
504260
2000
niezagrożonym wskazaniami kontrolki paliwa.
08:26
I had no idea how it was possible.
181
506260
3000
Nie wiedziałem jak tego dokonać.
08:29
I just thought it's a dream and I want to do it.
182
509260
4000
Było to marzenie, które chciałem zrealizować.
08:33
And when the capsule of my balloon was introduced
183
513260
3000
I gdy oficjalnie umieszczono kapsułę mojego balonu
08:36
officially in the Air and Space Museum in Washington,
184
516260
2000
w muzeum lotnictwa w Waszyngtonie,
08:38
together with the airplane of Charles Lindbergh,
185
518260
2000
obok samolotu Charlesa Lindbergha,
08:40
with Apollo 11, with the Wright Brothers' Flyer,
186
520260
2000
statku Apollo 11, pierwszego płatowca Braci Wright,
08:42
with Chuck Yeager's 61,
187
522260
3000
X1 Chucka Yeagera (pierwszy samolot naddźwiękowy),
08:45
I had really a thought then.
188
525260
2000
pomyślałem wtedy,
08:47
I thought, well, the 20th century, that was brilliant.
189
527260
2000
XX wiek był niesamowity.
08:49
It allowed to do all those things there.
190
529260
3000
Pozwolił na osiągnięcie tych wszystkich sukcesów.
08:52
But it will not be possible in the future any more.
191
532260
3000
Ale w przyszłości to już nie będzie możliwe.
08:55
It takes too much energy. It will cost too much.
192
535260
3000
Zabiera zbyt dużo energii. Będzie zbyt drogie.
08:58
It will be prohibited
193
538260
2000
Zostanie zakazane,
09:00
because we'll have to save our natural resources
194
540260
2000
ponieważ za parę dekad będziemy musieli chronić
09:02
in a few decades from now.
195
542260
2000
naturalne zasoby ziemskie.
09:04
So how can we perpetuate
196
544260
2000
Jak więc możemy zachować
09:06
this pioneering spirit
197
546260
3000
pionierskiego ducha
09:09
with something that will be independent from fossil energy?
198
549260
4000
nie będąc zależnym od paliw kopalnych?
09:13
And this is when the project Solar Impulse
199
553260
2000
Wtedy właśnie projekt Solar Impulse
09:15
really started to
200
555260
3000
zaczął kształtować się
09:18
turn in my head.
201
558260
2000
w mojej głowie.
09:20
And I think it's a nice metaphor also
202
560260
2000
Myślę, że jest on również dobrą metaforą
09:22
for the 21st century.
203
562260
2000
XXI wieku.
09:24
Pioneering spirit should continue, but on another level.
204
564260
4000
Zachowajmy ducha odkrywcy, ale na wyższym poziomie.
09:28
Not to conquer the planet or space,
205
568260
3000
Nie aby podbijać planetę lub przestrzeń kosmiczną.
09:31
not anymore, it has been done,
206
571260
2000
Już nie. Tego dokonano.
09:33
but rather to improve the quality of life.
207
573260
3000
Raczej aby poprawiać jakość życia.
09:36
How can we go through the ice of certainty
208
576260
3000
W jaki sposób przejść przez warstwę lodu -- pewników,
09:39
in order to make the most incredible a possible thing?
209
579260
4000
by niewiarygodne stało się możliwym?
09:43
What is today completely impossible --
210
583260
4000
Co jest dziś absolutnie niemożliwe?
09:47
get rid of our dependency on fossil energy.
211
587260
3000
Uniezależnienie się od paliw kopalnych.
09:50
If you tell to people, we want to be independent
212
590260
2000
Jeśli powiedzieć ludziom, że chcemy w naszym świecie
09:52
from fossil energy in our world,
213
592260
2000
być niezależni od paliw kopalnych --
09:54
people will laugh at you, except here,
214
594260
2000
będą się śmiali. Za wyjątkiem tych spotkań,
09:56
where crazy people are invited to speak.
215
596260
3000
skupiających światłe i szalone umysły.
09:59
(Laughter)
216
599260
2000
(Śmiech)
10:01
So, the idea is that if we fly around the world
217
601260
4000
Jeśli zatem okrążymy Ziemię
10:05
in a solar powered airplane,
218
605260
2000
samolotem na energię słoneczną,
10:07
using absolutely no fuel,
219
607260
2000
bez ani grama paliwa,
10:09
nobody ever could say in the future
220
609260
3000
nikt już nie powie w przyszłości,
10:12
that it's impossible to do it
221
612260
2000
że nie potrafią tego
10:14
for cars, for heating systems,
222
614260
2000
samochody, systemy ogrzewania,
10:16
for computers, and so on and so on.
223
616260
3000
komputery i tym podobne.
10:19
Well, solar power airplanes are not new.
224
619260
3000
Samoloty na energię słoneczną to nie nowość.
10:22
They have flown in the past, but without
225
622260
2000
Latały w przeszłości, ale bez
10:24
saving capabilities, without batteries.
226
624260
3000
niezbędnej oszczędności, bez akumulacji energii.
10:27
Which means that they have more proven
227
627260
2000
W zasadzie więc bardziej dowiodły
10:29
the limits of renewable energies
228
629260
2000
ograniczeń energii odnawialnych,
10:31
than the potential of it.
229
631260
2000
niż ich potencjału.
10:33
If we want to show the potential,
230
633260
2000
Aby ukazać prawdziwy potencjał,
10:35
we have to fly day and night.
231
635260
3000
należy kontynuować lot za dnia i w nocy.
10:38
That means to load the batteries during the flight,
232
638260
3000
A więc ładować akumulatory w trakcie lotu,
10:41
in order to spend the night on the batteries,
233
641260
3000
by zużyć tę energię w nocy
10:44
and fly the next day again.
234
644260
2000
i kolejnego dnia móc lecieć dalej.
10:46
It has been made, already, on remote controlled
235
646260
4000
Dokonano już tego w modelach bezzałogowych --
10:50
little airplane models, without pilots.
236
650260
3000
zdalnie sterowanych.
10:53
But it stays an anecdote
237
653260
2000
Nie wzbudzono tym jednak entuzjazmu publiki,
10:55
because the public couldn't identify to it.
238
655260
3000
gdyż brakowało czynnika ludzkiego.
10:58
I think you need a pilot in the plane
239
658260
2000
Potrzeba pilota na pokładzie,
11:00
that can talk to the universities,
240
660260
2000
który podczas lotu mógłby rozmawiać
11:02
that can talk to students,
241
662260
2000
z uczelniami, studentami,
11:04
talk to politicians during the flight,
242
664260
2000
politykami,
11:06
and really make it a human adventure.
243
666260
2000
tworząc znamiona ludzkiej przygody.
11:08
For that, unfortunately,
244
668260
2000
Niestety, aby tego dokonać,
11:10
four meters wingspan is not enough.
245
670260
3000
nie wystarczą 4 metry rozpiętości skrzydeł.
11:13
You need 64 meter wingspan.
246
673260
3000
Potrzeba 64 metrów,
11:16
64 meter wingspan to carry one pilot, the batteries,
247
676260
4000
aby unieść pilota, akumulatory
11:20
flies slowly enough with the aerodynamic efficiency.
248
680260
4000
i lecieć tak wolno, jak pozwala doskonałość aerodynamiczna.
11:24
Why that? Because fuel is not easy to replace.
249
684260
4000
Dlaczego? Ponieważ niełatwo zastąpić paliwo.
11:28
That's for sure.
250
688260
2000
Z pewnością.
11:30
And with 200 square meters of solar power on our plane,
251
690260
5000
A 200 metrów kwadratowych paneli słonecznych na samolocie
11:35
we can produce the same energy
252
695260
3000
wygeneruje tyle energii,
11:38
than 200 little lightbulbs.
253
698260
2000
co 200 małych żarówek.
11:40
That means a Christmas tree, a big Christmas tree.
254
700260
4000
Tyle, co duża świąteczna choinka.
11:44
So the question is, how can you carry a pilot around the world
255
704260
4000
Pytanie brzmi -- jak okrążyć Ziemię unosząc pilota
11:48
with an airplane that uses
256
708260
2000
samolotem, który zużywa
11:50
the same amount of energy as a big Christmas tree?
257
710260
3000
tyle samo energii, co duża choinka?
11:53
People will tell you it's impossible,
258
713260
2000
Ludzie powiedzą, że to niemożliwe.
11:55
and that's exactly why we try to do it.
259
715260
3000
I właśnie dlatego chcemy tego dokonać.
11:58
We launched the project with my colleague Andre Borschberg
260
718260
3000
Projekt ten rozpocząłem wspólnie z Andre Borschbergiem
12:01
six years ago.
261
721260
2000
sześć lat temu.
12:03
We have now 70 people in the team working on it.
262
723260
3000
Teraz w zespole pracuje 70 osób.
12:06
We have gone through the stages of simulation, design,
263
726260
4000
Przeszliśmy etapy symulacji, projektowania,
12:10
computing, preparing the construction
264
730260
3000
obliczeń -- na drodze do przygotowania
12:13
of the first prototype.
265
733260
2000
pierwszego projektu.
12:15
That has been achieved after two years of work.
266
735260
3000
Dokonaliśmy tego po dwóch latach pracy.
12:18
Cockpit, propeller, engine.
267
738260
2000
Kokpit, śmigło, silnik.
12:20
Just the fuselage here, it's so light.
268
740260
2000
Sam kadłub jest tak lekki,
12:22
It's not designed by an artist, but it could be.
269
742260
3000
że mógłby być dziełem artysty.
12:25
50 kilos for the entire fuselage.
270
745260
2000
Cały kadłub waży 50 kg.
12:27
Couple of kilos more for the wing spars.
271
747260
4000
Jeszcze parę kilo na dźwigary.
12:31
This is the complete structure of the airplane.
272
751260
3000
Oto cała struktura samolotu.
12:34
And one month ago we have unveiled it.
273
754260
3000
Miesiąc temu go ujawniliśmy.
12:37
You cannot imagine how it is for a team
274
757260
2000
Nie wyobrażacie sobie co znaczy
12:39
who has been working six years on it
275
759260
2000
dla zespołu pracującego 6 lat
12:41
to show that it's not only a dream and a vision,
276
761260
3000
widzieć nie marzenie ani wizję --
12:44
it's a real airplane.
277
764260
2000
widzieć prawdziwy samolot.
12:46
A real airplane that we could finally present.
278
766260
3000
Samolot, który wreszcie mogliśmy zaprezentować.
12:49
And what's the goal now?
279
769260
2000
Co jest kolejnym celem?
12:51
The goal is to take off,
280
771260
4000
Oderwać się od Ziemi,
12:55
end of this year for the first test,
281
775260
2000
pod koniec roku -- pierwsze testy,
12:57
but mainly next year, spring or summer,
282
777260
4000
ale głównie w przyszłym roku -- wiosną lub latem,
13:01
take off, on our own power,
283
781260
2000
wystartować dzięki własnej energii,
13:03
without additional help, without being towed,
284
783260
3000
bez dodatkowej pomocy, holowania,
13:06
climb to 9,000 meters altitude.
285
786260
3000
wznieść się na 9 000 metrów.
13:09
The same time we load the batteries,
286
789260
2000
Równocześnie ładować akumulatory,
13:11
we run the engines, and when we get at the maximum height,
287
791260
5000
przy działających silnikach i osiągnąć maksymalną wysokość
13:16
we arrive at the beginning of the night.
288
796260
2000
z nadejściem nocy.
13:18
And there, there will be just one goal, just one:
289
798260
5000
Wtedy cel będzie tylko jeden --
13:23
reach the next sunrise before the batteries are empty.
290
803260
3000
dolecieć do świtu zanim rozładują się akumulatory.
13:26
(Laughter)
291
806260
3000
(Śmiech)
13:29
And this is exactly the symbol of our world.
292
809260
3000
To idealna symbolika naszego świata.
13:32
If our airplane is too heavy,
293
812260
2000
Jeśli samolot będzie zbyt ciężki,
13:34
if the pilot wastes energy,
294
814260
2000
lub pilot zużyje zbyt dużo energii,
13:36
we'll never make it through the night.
295
816260
2000
nie przetrwamy nocy.
13:38
And in our world, if we keep on spoiling,
296
818260
3000
Jeśli w naszym świecie będziemy dalej psuć,
13:41
wasting our energy resources,
297
821260
2000
marnować zasoby energii,
13:43
if we keep on building things that consume so much energy
298
823260
3000
wciąż budować rzeczy, które zużywają jej tak dużo,
13:46
that most of the companies now go bankrupt,
299
826260
5000
że większość firm bankrutuje, jest jasne,
13:51
it's clear that we'll never give the planet to the next generation
300
831260
2000
że kolejne pokolenia przejmą tę planetę
13:53
without a major problem.
301
833260
2000
wraz z poważnymi problemami.
13:55
So, you see that this airplane is more a symbol.
302
835260
3000
Jak widzicie ten samolot stanowi symbol.
13:58
I don't think it will transport 200 people
303
838260
2000
Nie sądzę, aby mógł zabrać 200 ludzi
14:00
in the next years.
304
840260
2000
w kolejnych latach.
14:02
But when Lindbergh crossed the Atlantic,
305
842260
2000
Ale gdy Lindbergh leciał przez Atlantyk
14:04
the payload was also just sufficient
306
844260
2000
udźwig samolotu ledwo wystarczał
14:06
for one person and some fuel.
307
846260
4000
na jedną osobę i paliwo.
14:10
And 20 years later there were 200 people
308
850260
2000
A 20 lat później 200 osób przemierza Atlantyk
14:12
in every airplane crossing the Atlantic.
309
852260
2000
w każdym z samolotów.
14:14
So, we have to start,
310
854260
2000
Musimy więc zacząć
14:16
and show the example.
311
856260
2000
i dać dobry przykład.
14:18
A little bit like on this picture here.
312
858260
2000
Trochę jak na tym obrazku.
14:20
This is a painting from Magritte,
313
860260
2000
Oto obraz z Magritte --
14:22
in the museum in Holland that I love so much.
314
862260
3000
muzeum w Holandii, które bardzo lubię.
14:25
It's a pipe, and it's written, "This is not a pipe."
315
865260
3000
Fajka z podpisem: "To nie jest fajka".
14:28
This is not an airplane.
316
868260
3000
To nie jest samolot.
14:31
This is a symbol of what we can achieve
317
871260
3000
To symbol tego, co możemy osiągnąć,
14:34
when we believe in the impossible,
318
874260
2000
gdy uwierzymy w niemożliwe,
14:36
when we have a team,
319
876260
2000
działamy w zespole,
14:38
when we have pioneering spirit,
320
878260
3000
wsparci pionierskim duchem,
14:41
and especially when we understand
321
881260
2000
w szczególności, gdy zrozumiemy,
14:43
that all the certainties we have
322
883260
2000
że wszystkie pewniki
14:45
should be thrown overboard.
323
885260
3000
należy wyrzucić za burtę.
14:48
What pleases me very much
324
888260
2000
Bardzo cieszy mnie fakt,
14:50
is that in the beginning I thought that we would have to fly
325
890260
2000
że na początku myślałem, że musielibyśmy
14:52
around the world with no fuel
326
892260
3000
okrążyć Ziemię bez paliwa,
14:55
in order to have our message been understood.
327
895260
3000
aby zrozumiano nasz przekaz.
14:58
And more and more, we're invited around the world with Andre
328
898260
3000
Coraz częściej jednak Andre i ja jesteśmy zapraszani,
15:01
to talk about that project, to talk about the symbol of it,
329
901260
3000
by opowiedzieć o projekcie, o jego symbolice.
15:04
invited by politicians, invited in energy forums,
330
904260
3000
Zapraszani przez polityków, na fora energetyczne,
15:07
in order to show that it's not anymore
331
907260
3000
aby pokazać, że nikt już
15:10
completely stupid
332
910260
2000
nie nazwie głupotą
15:12
to think about getting rid of the dependency
333
912260
2000
chęci uniezależnienia się
15:14
on fossil energies.
334
914260
2000
od paliw kopalnych.
15:16
So, through speeches like this one today,
335
916260
3000
Wykłady jak ten dzisiejszy,
15:19
through interviews, through meetings,
336
919260
3000
wywiady, spotkania
15:22
our goal is to get as many people possible on the team.
337
922260
5000
służą powiększeniu naszego zespołu.
15:27
The success will not come
338
927260
2000
Sukcesem nie będzie
15:29
if we "just," quote, unquote,
339
929260
2000
"tylko" okrążenie Ziemi
15:31
fly around the world in a solar-powered airplane.
340
931260
2000
samolotem na energię słoneczną.
15:33
No, the success will come
341
933260
3000
Sukces przyjdzie, gdy wiele osób
15:36
if enough people are motivated
342
936260
2000
odczuje motywację,
15:38
to do exactly the same in their daily life,
343
938260
3000
aby robić to samo w życiu codziennym.
15:41
save energy, go to renewables.
344
941260
3000
Oszczędzać energię, iść w kierunku źródeł odnawialnych.
15:44
And this is possible. You know, with the technologies we have today,
345
944260
3000
To możliwe. Przy dzisiejszej technologii
15:47
we can save between 30 and 50 percent
346
947260
3000
możemy oszczędzić 30 do 50 procent
15:50
of the energy of a country in Europe,
347
950260
4000
energii w krajach Europy, a źródła odnawialne mogą
15:54
and we can solve half of the rest with renewables.
348
954260
3000
zastąpić połowę produkowanej energii.
15:57
It leaves 25 or 30 percent for
349
957260
3000
To pozostawia 25-30 procent na
16:00
oil, gas, coal, nuclear, or whatever.
350
960260
4000
ropę, gaz, węgiel, energię atomową i inne.
16:04
This is acceptable.
351
964260
2000
Można to zaakceptować.
16:06
This is why all the people who believe
352
966260
4000
I dlatego wszystkich, którzy wierzą
16:10
in this type of spirit
353
970260
2000
w taką ideę,
16:12
are welcome to be on that team.
354
972260
2000
zapraszamy do zespołu.
16:14
You can just go on SolarImpulse.com, subscribe
355
974260
3000
Można się zarejestrować na solarimpulse.com
16:17
to just be informed of what we're doing.
356
977260
2000
i otrzymywać informacje o projekcie.
16:19
But much more, to get advices,
357
979260
2000
Ale też uzyskać wskazówki,
16:21
to give your comments, to spread the word
358
981260
2000
komentować i głosić światu,
16:23
that if it's possible in the air,
359
983260
3000
że to, co możliwe w powietrzu
16:26
of course it's possible in the ground.
360
986260
3000
z pewnością jest realne na ziemi.
16:29
And each time we have some ice in the future,
361
989260
4000
I za każdym razem gdy ujrzymy tę warstwę lodu,
16:33
we have to know that life will be great,
362
993260
3000
trzeba nam wiedzieć, że życie będzie świetne,
16:36
and the success will be brilliant
363
996260
3000
a sukces nadzwyczajny
16:39
if we dare to overcome our fear of the ice,
364
999260
3000
jeśli tylko odważymy się pokonać lęk
16:42
to go through the obstacle,
365
1002260
2000
i przejść przez przeszkodę,
16:44
to go through the problem, in order to see what there is on the other side.
366
1004260
4000
by dostrzec to, co kryje się po drugiej stronie.
16:48
So, you see, this is what we're doing on our side.
367
1008260
4000
To właśnie robimy w naszym zespole.
16:52
Everyone has his goal, has his dreams,
368
1012260
3000
Każdy ma swoje cele, marzenia
16:55
has his visions.
369
1015260
3000
i wizje.
16:58
The question I leave you with now
370
1018260
2000
Pozostawiam Was teraz z pytaniem:
17:00
is which is the ballast
371
1020260
2000
jaki balast chcielibyście
17:02
you would like to throw overboard?
372
1022260
4000
Wy wyrzucić za burtę?
17:06
Which will be the altitude at which
373
1026260
2000
Na jakiej wysokości
17:08
you would like to fly in your life,
374
1028260
3000
chcielibyście podróżować w życiu
17:11
to get to the success that you wish to have,
375
1031260
3000
by osiągnąć zamierzony sukces,
17:14
to get to the point that really belongs to you,
376
1034260
4000
by osiągnąć poziom,
17:18
with the potential you have,
377
1038260
2000
na którym w pełni
17:20
and the one you can really fulfill?
378
1040260
3000
zrealizujecie własny potencjał.
17:23
Because the most renewable energy we have
379
1043260
3000
Ponieważ najbardziej odnawialną energią
17:26
is our own potential, and our own passion.
380
1046260
3000
jest nasz potencjał i pasja.
17:29
So, let's go for it, and I wish you an excellent adventure
381
1049260
2000
Wybierzmy tę drogę, a ja życzę Wam
17:31
in the wings of the future. Thank you.
382
1051260
2000
wspaniałej przygody na skrzydłach wiatru. Dziękuję.
17:33
(Applause)
383
1053260
8000
(Brawa)
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7