The secret to great opportunities? The person you haven't met yet | Tanya Menon

I started teaching MBA students

Tłumaczenie: Zuzanna Waśko Korekta: Rysia Wand

Zaczęłam uczyć studentów MBA

17 years ago.

17 lat temu.

Sometimes I run into my students years later.

Czasem spotykam po latach moich byłych studentów.

And when I run into them, a funny thing happens.

I wtedy zdarza się ciekawa rzecz.

I don't remember just their faces;

Pamiętam nie tylko ich twarze,

I also remember where exactly in the classroom they were sitting.

ale także to, gdzie dokładnie siedzieli na zajęciach.

And I remember who they were sitting with as well.

Pamiętam też, z kim siedzieli w ławce.

This is not because I have any special superpowers of memory.

Nie chodzi o to, że mam jakąś superpamięć.

The reason I can remember them

Zapamiętuję te szczegóły dlatego,

is because they are creatures of habit.

że studenci mają swoje nawyki.

They are sitting with their favorite people in their favorite seats.

Siadają na ulubionych miejscach obok ulubionych osób.

They find their twins, they stay with them for the whole year.

Jak już się z kimś zaprzyjaźnią, to trzymają się z nim przez cały rok.

Now, the danger of this for my students is they're at risk

Niebezpieczeństwo polega na tym,

że mogą ukończyć studia, mając tylko kilkoro znajomych,

of leaving the university with just a few people

who are exactly like them.

którzy są dokładnie tacy, jak oni.

They're going to squander their chance for an international, diverse network.

Nie uda im się stworzyć międzynarodowej, zróżnicowanej sieci kontaktów.

How could this happen to them?

Jak to możliwe?

My students are open-minded.

Moi studenci mają otwarte umysły.

They come to business school precisely so that they can get great networks.

Przychodzą do szkoły biznesu po to, by nawiązać kontakty.

Now, all of us socially narrow in our lives, in our school, in work,

Wszyscy zawężamy swoje sieci kontaktów w życiu codziennym, szkole i pracy.

and so I want you to think about this one.

Zastanówcie się:

How many of you here brought a friend along for this talk?

kto z was przyprowadził na tę konferencję znajomego?

I want you to look at your friend a little bit.

Popatrzcie przez chwilę na tę osobę.

Are they of the same nationality as you?

Czy jest tej samej narodowości, co wy?

Are they of the same gender as you?

Czy jest tej samej płci?

Are they of the same race?

Czy należycie do tej samej rasy?

Really look at them closely.

Przyjrzyjcie się jej uważnie.

Don't they kind of look like you as well?

Czy nie przypomina was nawet z wyglądu?

(Laughter)

(Śmiech)

The muscle people are together,

Umięśnieni trzymają się razem

and the people with the same hairstyles

albo osoby z podobnymi fryzurami

and the checked shirts.

czy faceci w kraciastych koszulach.

We all do this in life.

Wszyscy zachowujemy się w ten sposób

We all do it in life, and in fact, there's nothing wrong with this.

i tak naprawdę nie ma w tym nic złego.

It makes us comfortable to be around people who are similar.

Czujemy się dobrze z ludźmi, którzy są do nas podobni.

The problem is when we're on a precipice, right?

Problem pojawia się wtedy, gdy stoimy nad przepaścią.

When we're in trouble, when we need new ideas,

Kiedy mamy kłopoty, kiedy potrzebujemy nowych pomysłów,

when we need new jobs, when we need new resources --

nowej pracy, nowych zasobów

this is when we really pay a price for living in a clique.

- wtedy odbija się na nas to, że trzymamy się zamkniętej kliki.

Mark Granovetter, the sociologist, had a famous paper

Socjolog Mark Granovetter napisał słynny artykuł

"The Strength of Weak Ties,"

"Siła słabych więzi".

and what he did in this paper is he asked people

Na potrzeby tego artykułu pytał ludzi,

how they got their jobs.

jak znaleźli pracę.

And what he learned was that most people don't get their jobs

Okazało się, że większość osób nie znalazła pracy przez ludzi,

through their strong ties -- their father, their mother, their significant other.

z którymi łączą je silne więzi, np. rodziców czy partnera,

They instead get jobs through weak ties, people who they just met.

lecz dzięki słabym więziom, przez ludzi nowo poznanych.

So if you think about what the problem is with your strong ties,

Jeśli zastanawiacie się, jaki jest problem z silnymi więziami,

think about your significant other, for example.

pomyślcie na przykład o swoim partnerze.

The network is redundant.

Ta sieć kontaktów nie jest wam potrzebna.

Everybody that they know, you know.

Znacie przecież wszystkich jego znajomych,

Or I hope you know them. Right?

przynajmniej mam taką nadzieję.

Your weak ties -- people you just met today --

To właśnie słabe więzi, nowo poznani ludzie

they are your ticket to a whole new social world.

są biletem do nowego świata.

The thing is that we have this amazing ticket to travel our social worlds,

Wszyscy posiadamy ten bilet na podróż przez sieć kontaktów,

but we don't use it very well.

ale go nie wykorzystujemy.

Sometimes we stay awfully close to home.

Czasem trzymamy się zbyt blisko domu.

And today, what I want to talk about is:

Dzisiaj chciałabym powiedzieć o tym,

What are those habits that keep human beings so close to home,

jakie przyzwyczajenia trzymają nas na uwięzi

and how can we be a little bit more intentional

i jak można zyskać większą kontrolę

about traveling our social universe?

nad tą podróżą.

So let's look at the first strategy.

Przyjrzyjmy się pierwszej strategii.

The first strategy is to use a more imperfect social search engine.

Polega ona na użyciu mniej dokładnej wyszukiwarki społecznej.

What I mean by a social search engine

Mówiąc "wyszukiwarka społeczna",

is how you are finding and filtering your friends.

mam na myśli sposób, w jaki szukamy i "filtrujemy" znajomych.

And so people always tell me,

Często słyszę:

"I want to get lucky through the network.

"Chcę, żeby sieć kontaktów przyniosła mi korzyści.

I want to get a new job. I want to get a great opportunity."

Chcę znaleźć nową pracę, zyskać nowe możliwości".

And I say, "Well, that's really hard,

Odpowiadam: "To będzie trudne,

because your networks are so fundamentally predictable."

bo twoje sieci kontaktów są zbyt przewidywalne".

Map out your habitual daily footpath,

Gdyby nakreślić twoją codzienną trasę,

and what you'll probably discover is that you start at home,

okaże się, że wychodzisz z domu,

you go to your school or your workplace,

idziesz do szkoły lub do pracy,

you maybe go up the same staircase or elevator,

korzystasz z tych samych schodów lub windy,

you go to the bathroom -- the same bathroom --

idziesz do tej samej łazienki,

and the same stall in that bathroom,

tam wchodzisz do tej samej kabiny,

you end up in the gym,

then you come right back home.

po pracy idziesz na siłownię,

a potem prosto do domu.

It's like stops on a train schedule.

Ta trasa jest tak przewidywalna,

It's that predictable.

jak rozkład jazdy pociągu.

It's efficient, but the problem is, you're seeing exactly the same people.

To wydajne, ale codziennie widzisz tych samych ludzi.

Make your network slightly more inefficient.

Można trochę zmniejszyć skuteczność swojej sieci.

Go to a bathroom on a different floor.

Idź do łazienki na innym piętrze.

You encounter a whole new network of people.

Dzięki temu spotkasz mnóstwo nowych ludzi.

The other side of it is how we are actually filtering.

Po drugie, chodzi o sposób filtrowania.

And we do this automatically.

Robimy to automatycznie.

The minute we meet someone, we are looking at them, we meet them,

Spotykając kogoś po raz pierwszy, patrzymy na niego

we are initially seeing,

i od razu oceniamy:

"You're interesting."

"Ty jesteś interesujący",

"You're not interesting." "You're relevant."

"Ty nie", "Ty jesteś ważny".

We do this automatically. We can't even help it.

Robimy to automatycznie, nie mamy na to wpływu.

And what I want to encourage you to do instead is to fight your filters.

Chcę was zachęcić do odrzucenia tych filtrów.

I want you to take a look around this room,

Rozejrzyjcie się po sali,

and I want you to identify the least interesting person that you see,

znajdźcie osobę, która wydaje się najmniej interesująca

and I want you to connect with them over the next coffee break.

i nawiążcie z nią kontakt na następnej przerwie.

And I want you to go even further than that.

Pójdźcie nawet o krok dalej:

What I want you to do is find the most irritating person you see as well

znajdźcie osobę, która was najbardziej irytuje

and connect with them.

i z nią też nawiążcie kontakt.

What you are doing with this exercise is you are forcing yourself

To ćwiczenie pozwoli wam zmusić się

to see what you don't want to see,

do zobaczenia tego, czego nie chcecie widzieć

to connect with who you don't want to connect with,

i nawiązania kontaktu z osobą, do której czujecie niechęć.

to widen your social world.

Tak można rozszerzyć sieć kontaktów.

To truly widen, what we have to do is,

Żeby naprawdę poszerzyć horyzonty,

we've got to fight our sense of choice.

trzeba walczyć z własnymi wyborami.

We've got to fight our choices.

Walczmy z naszymi wyborami.

And my students hate this, but you know what I do?

Robię coś, czego moi studenci nie znoszą:

I won't let them sit in their favorite seats.

nie pozwalam im na zajęciach siedzieć w ulubionych miejscach.

I move them around from seat to seat.

Zmuszam ich do ciągłej zmiany miejsc

I force them to work with different people

i do pracy z innymi osobami,

so there are more accidental bumps in the network

żeby w ich sieci było więcej przypadkowych spotkań,

where people get a chance to connect with each other.

żeby mogli poznać nowych ludzi.

And we studied exactly this kind of an intervention at Harvard University.

Studiowaliśmy ten rodzaj interwencji na Uniwersytecie Harvarda.

At Harvard, when you look at the rooming groups,

W Harvardzie studenci pierwszego roku są przydzielani do pokojów

there's freshman rooming groups, people are not choosing those roommates.

i nie mogą sami wybierać współlokatorów.

They're of all different races, all different ethnicities.

Łączy się osoby różnej rasy, różnego pochodzenia.

Maybe people are initially uncomfortable with those roommates,

Może na początku studenci nie czują się z tym komfortowo,

but the amazing thing is,

ale zauważyliśmy,

at the end of a year with those students,

że po roku wspólnego mieszkania

they're able to overcome that initial discomfort.

umieją przezwyciężyć ten dyskomfort.

They're able to find deep-level commonalities with people.

Dostrzegają, że łączy ich więcej, niż widać na pierwszy rzut oka.

So the takeaway here is not just "take someone out to coffee."

Nie chodzi tylko o to, żeby "zaprosić kogoś na kawę".

It's a little more subtle.

Chodzi bardziej o to,

It's "go to the coffee room."

żeby "wejść do kawiarni".

When researchers talk about social hubs,

Kiedy badacze mówią o centrach życia społecznego,

what makes a social hub so special is you can't choose;

podkreślają, że ich główną cechą jest niemożność wyboru,

you can't predict who you're going to meet in that place.

niemożność przewidzenia, kogo tam spotkamy.

And so with these social hubs, the paradox is, interestingly enough,

Paradoksem jest to,

to get randomness,

że uzyskanie takiego stopnia losowości

it requires, actually, some planning.

wymaga trochę planowania.

In one university that I worked at,

Pracowałam raz na uniwersytecie,

there was a mail room on every single floor.

gdzie na każdym piętrze było biuro pocztowe.

What that meant is that the only people who would bump into each other

Można było więc spotkać tam ludzi,

are those who are actually on that floor

którzy byli na tym samym piętrze,

and who are bumping into each other anyway.

których i tak widywało się na co dzień.

At another university I worked at, there was only one mail room,

Pracowałam też na uczelni, która miała tylko jedno biuro,

so all the faculty from all over that building

więc można tam było spotkać

would run into each other in that social hub.

wykładowców z całego budynku.

A simple change in planning,

Taka mała zmiana w planowaniu

a huge difference in the traffic of people

może znacznie wpłynąć na przepływ ludzi

and the accidental bumps in the network.

i na ich przypadkowe spotkania.

Here's my question for you:

Zadajcie sobie pytanie:

What are you doing that breaks you from your social habits?

jak przełamujecie swoją towarzyską rutynę?

Where do you find yourself

Do jakich miejsc chodzicie,

in places where you get injections of unpredictable diversity?

by poddać się działaniu przypadku?

And my students give me some wonderful examples.

Studenci podają mi wspaniałe przykłady.

They tell me when they're doing pickup basketball games,

Niektórzy chodzą grać w koszykówkę.

or my favorite example is when they go to a dog park.

Inni - i to jest mój ulubiony przykład - chodzą do parku dla psów.

They tell me it's even better than online dating when they're there.

Twierdzą, że jest to nawet lepsze niż portale randkowe.

So the real thing that I want you to think about

Chciałabym, żebyście naprawdę pomyśleli o tym,

is we've got to fight our filters.

żeby odrzucić swoje filtry.

We've got to make ourselves a little more inefficient,

Musimy działać trochę mniej efektywnie,

and by doing so, we are creating a more imprecise social search engine.

a wtedy wyszukiwarka znajomych stanie się mniej dokładna.

And you're creating that randomness,

Kiedy osiągniemy tę przypadkowość,

that luck that is going to cause you to widen your travels,

będzie można poszerzyć świat kontaktów,

through your social universe.

po którym się poruszamy.

But in fact, there's more to it than that.

Chodzi jednak jeszcze o coś.

Sometimes we actually buy ourselves a second-class ticket

Czasem podróżujemy po tym świecie towarzyskim

wagonem drugiej klasy.

to travel our social universe.

We are not courageous when we reach out to people.

Nie starcza nam odwagi w kontaktach z ludźmi.

Let me give you an example of that.

Podam wam przykład.

A few years ago, I had a very eventful year.

Jakiś czas temu miałam bardzo intensywny rok.

That year, I managed to lose a job,

W ciągu jednego roku straciłam pracę,

I managed to get a dream job overseas and accept it,

dostałam pracę marzeń za granicą,

I had a baby the next month,

następnego miesiąca urodziłam dziecko,

I got very sick,

a potem poważnie zachorowałam

I was unable to take the dream job.

i nie mogłam podjąć wymarzonej pracy.

And so in a few weeks, what ended up happening was,

W ciągu kilku tygodni

I lost my identity as a faculty member,

straciłam stanowisko na wydziale

and I got a very stressful new identity as a mother.

i rozpoczęłam nową, stresującą pracę matki.

What I also got was tons of advice from people.

Dostałam też mnóstwo rad od innych osób.

And the advice I despised more than any other advice was,

Najbardziej złościło mnie zdanie:

"You've got to go network with everybody."

"Musisz nawiązywać nowe kontakty".

When your psychological world is breaking down,

Kiedy rozpada się twój świat,

the hardest thing to do is to try and reach out

nawiązywanie kontaktów i tworzenie sieci

and build up your social world.

jest najtrudniejszą rzeczą.

And so we studied exactly this idea on a much larger scale.

Studiowaliśmy dokładnie ten problem na o wiele większą skalę.

What we did was we looked at high and low socioeconomic status people,

Przyjrzeliśmy się ludziom o wysokim i niskim statusie społeczno-ekonomicznym

and we looked at them in two situations.

w dwóch różnych sytuacjach.

We looked at them first in a baseline condition,

Zbadaliśmy ich stan podstawowy,

when they were quite comfortable.

kiedy czuli się komfortowo

And what we found was that our lower socioeconomic status people,

i odkryliśmy, że badani o niskim statusie społeczno-ekonomicznym

when they were comfortable, were actually reaching out to more people.

nawiązywali kontakty, kiedy towarzyszyło im poczucie komfortu.

They thought of more people.

Umieli wtedy otworzyć się na ludzi.

They were also less constrained in how they were networking.

Nie czuli ograniczeń,

They were thinking of more diverse people

a nawiązywane kontakty były bardziej różnorodne

than the higher-status people.

niż w przypadku osób o wysokim statusie.

Then we asked them to think about maybe losing a job.

Potem poprosiliśmy ich, żeby wyobrazili sobie utratę pracy.

We threatened them.

Sytuację zagrożenia.

And once they thought about that,

Okazywało się, że nawiązywanie kontaktów

the networks they generated completely differed.

wyglądało wtedy zupełnie inaczej.

The lower socioeconomic status people reached inwards.

Osoby te zamykały się w sobie,

They thought of fewer people.

a kontaktów robiło się mniej

They thought of less-diverse people.

i traciły na różnorodności.

The higher socioeconomic status people thought of more people,

Osoby o wyższym statusie nawiązywały więcej kontaktów

they thought of a broader network,

i poszerzały swoją sieć,

they were positioning themselves to bounce back from that setback.

aby móc łatwiej uporać się z tą trudną sytuacją.

Let's consider what this actually means.

Zastanówmy się, co to właściwie znaczy.

Imagine that you were being spontaneously unfriended

Wyobraźcie sobie, usunęli was z kontaktów

by everyone in your network

wszyscy znajomi

other than your mom, your dad and your dog.

oprócz mamy, taty i psa.

(Laughter)

(Śmiech)

This is essentially what we are doing

Do tego sprowadza się nasze zachowanie,

at these moments when we need our networks the most.

kiedy sieć kontaktów jest nam najbardziej potrzebna.

Imagine -- this is what we're doing. We're doing it to ourselves.

Sami to sobie robimy.

We are mentally compressing our networks

Zawężamy sieci kontaktów,

when we are being harassed, when we are being bullied,

kiedy jesteśmy prześladowani i nękani,

when we are threatened about losing a job,

kiedy grozi nam utrata pracy,

when we feel down and weak.

kiedy czujemy się przygnębieni i słabi.

We are closing ourselves off, isolating ourselves,

Zamykamy się w sobie, izolujemy się,

creating a blind spot where we actually don't see our resources.

tworząc martwe pole, w którym nie dostrzegamy własnych zasobów,

We don't see our allies, we don't see our opportunities.

własnych sprzymierzeńców, własnych możliwości.

How can we overcome this?

Jak pokonać ten kryzys?

Two simple strategies.

Są dwie strategie.

One strategy is simply to look at your list of Facebook friends

Pierwsza polega na tym, by przejrzeć listę znajomych

na Facebooku czy na LinkedIn

and LinkedIn friends

just so you remind yourself of people who are there

i przypomnieć sobie o wszystkich osobach,

beyond those that automatically come to mind.

które nie od razu przychodzą nam do głowy.

And in our own research, one of the things we did was,

W naszym badaniu wzięliśmy pod uwagę

we considered Claude Steele's research on self-affirmation:

badanie Claude'a Steele'a dotyczące autoafirmacji:

simply thinking about your own values,

trzeba pomyśleć o własnych wartościach

networking from a place of strength.

i nawiązywać kontakty z pozycji siły.

What Leigh Thompson, Hoon-Seok Choi and I were able to do is,

Leigh Thompson, Hoon-Seok Choi i ja

odkryliśmy, że ludzie, którzy zaczęli od samoafirmacji

we found that people who had affirmed themselves first

were able to take advice from people

umieli przyjmować rady od osób,

who would otherwise be threatening to them.

które w przeciwnym wypadku uznaliby za zagrożenie.

Here's a last exercise.

Ostatnie ćwiczenie:

I want you to look in your email in-box,

przejrzyjcie swoją skrzynkę e-mailową

and I want you to look at the last time you asked somebody for a favor.

i znajdźcie wiadomość, w której prosiliście kogoś o przysługę.

And I want you to look at the language that you used.

Jakiego języka użyliście?

Did you say things like,

Czy pojawiły się sformułowania:

"Oh, you're a great resource,"

"jesteś dla mnie cenny",

or "I owe you one,"

"jestem ci winien przysługę",

"I'm obligated to you."

"jestem zobowiązany"?

All of this language represents a metaphor.

Wszystkie te zwroty stanowią pewną metaforę

It's a metaphor of economics,

i należą do języka ekonomii,

of a balance sheet, of accounting,

rachunkowości,

of transactions.

transakcji.

And when we think about human relations in a transactional way,

Myślenie o relacjach międzyludzkich w kategorii transakcji

it is fundamentally uncomfortable to us as human beings.

rodzi w nas pewien dyskomfort.

We must think about human relations and reaching out to people

Musimy myśleć o nich i nawiązywać kontakty

in more humane ways.

w bardziej ludzki sposób.

Here's an idea as to how to do so.

Jak to zrobić?

Look at words like "please," "thank you," "you're welcome" in other languages.

Znajdźcie dosłowne tłumaczenia słów: "proszę", "dziękuję", "przepraszam"

na inne języki.

Look at the literal translation of these words.

Each of these words is a word that helps us impose upon other people

Są to słowa, które pomagają nam "wymóc" przysługę na kimś,

in our social networks.

z kim utrzymujemy kontakty.

And so, the word "thank you,"

"Dziękuję” po włosku to "grazie",

if you look at it in Spanish, Italian, French,

po hiszpańsku - "gracias",

"gracias," "grazie," "merci" in French.

a po francusku - "merci".

Each of them are "grace" and "mercy."

Oznaczają one dosłownie łaskę, miłosierdzie.

They are godly words.

Są to słowa religijne,

There's nothing economic or transactional about those words.

niezwiązane z ekonomią ani transakcjami.

The word "you're welcome" is interesting.

Ciekawe jest wyrażenie "nie ma za co".

The great persuasion theorist Robert Cialdini says

Robert Cialdini, psycholog zajmujący się perswazją,

we've got to get our favors back.

twierdzi, że musimy otrzymywać odpłatę za przysługi

So we need to emphasize the transaction a little bit more.

i podkreśla aspekt transakcji.

He says, "Let's not say 'You're welcome.'

Radzi, żeby zamiast "nie ma za co" mówić:

Instead say, 'I know you'd do the same for me.'"

"wiem, że zrobiłbyś dla mnie to samo".

But sometimes it may be helpful to not think in transactional ways,

Czasem lepiej jednak nie myśleć w ten sposób

to eliminate the transaction, to make it a little bit more invisible.

i spróbować zapomnieć o transakcji.

And in fact, if you look in Chinese,

Po chińsku "bù​kè​qi", odpowiednik "nie ma za co",

the word "bú kè qì" in Chinese, "You're welcome," means,

"Don't be formal; we're family. We don't need to go through those formalities."

oznacza dosłownie:

"Daruj sobie etykietę, jesteśmy rodziną. Formalności są zbędne".

And "kembali" in Indonesian is "Come back to me."

Po indonezyjsku "kembali" oznacza dosłownie "wróć do mnie".

When you say "You're welcome" next time,

Kiedy następnym razem ktoś ci podziękuje,

think about how you can maybe eliminate the transaction

spróbuj nie myśleć o transakcji,

and instead strengthen that social tie.

pomyśl o zacieśnieniu więzi.

Maybe "It's great to collaborate," or "That's what friends are for."

Może: "świetna współpraca” lub: "po to są przyjaciele".

I want you to think about how you think about this ticket that you have

Zastanów się, jak traktujesz ten bilet

na podróż po świecie kontaktów.

to travel your social universe.

Here's one metaphor.

Popularna metafora

It's a common metaphor: "Life is a journey." Right?

przedstawia życie jako podróż,

It's a train ride,

jazdę pociągiem.

and you're a passenger on the train,

Jesteś pasażerem,

and there are certain people with you.

a wraz z tobą jadą inni ludzie.

Certain people get on this train,

Ludzie wsiadają do tego pociągu

and some stay with you, some leave at different stops,

i niektórzy tam zostają, inni wysiadają na różnych stacjach,

new ones may enter.

pojawiają się nowi pasażerowie.

I love this metaphor, it's a beautiful one.

To naprawdę piękna metafora,

But I want you to consider a different metaphor.

ale chcę wam zaproponować coś innego.

This one is passive, being a passenger on that train,

Ten obraz pasażera w pociągu

zakłada bierność i jest linearny.

and it's quite linear.

You're off to some particular destination.

Podążasz w określonym kierunku.

Why not instead think of yourself

Pomyślmy o sobie

as an atom,

jako o atomie

bumping up against other atoms,

wpadającym na inne atomy,

maybe transferring energy with them,

wymieniającym z nimi energię,

bonding with them a little

tworzącym z nimi wiązania,

and maybe creating something new

dzięki którym w podróży przez świat kontaktów

on your travels through the social universe.

może powstać coś nowego.

Thank you so much.

Dziękuję wam bardzo.

And I hope we bump into each other again.

Mam nadzieję, że jeszcze kiedyś na siebie wpadniemy.

(Applause)

(Brawa)