James A. White Sr.: The little problem I had renting a house

Tłumaczenie: Kacper Borowiecki Korekta: Rysia Wand

An 18-year-old, African-American male joined the United States Air Force

Pewien czarnoskóry osiemnastolatek wstąpił do lotnictwa USA

and was assigned to Mountain Home Air Force Base

i trafił do bazy Mountain Home

and was a part of the air police squadron.

oraz do jednostki policji powietrznej.

Upon first arriving there, the first goal that I had

Moim pierwszym celem po przyjeździe

was for me to identify an apartment,

było znalezienie mieszkania,

so I could bring my wife and my new baby, Melanie,

żeby moja żona i córeczka Melanie

out to join me in Idaho.

mogły zamieszkać ze mną w Idaho.

I immediately went to the personnel office,

Od razu poszedłem do działu kadr

and talking with the guys in personnel,

i ludzie w biurze powiedzieli:

they said, "Hey, no problem finding an apartment in Mountain Home, Idaho.

"Bez trudu znajdziesz coś w Mountain Home, Idaho.

The people down there love us because they know if they have an airman

Ludzie nas tu uwielbiają, bo wiedzą,

że jeśli lotnik wynajmuje mieszkanie,

who is coming in to rent one of their apartments,

they'll always get their money."

to zawsze opłaci czynsz".

And that was a really important thing.

A to było bardzo ważne.

He said, "So here is a list of people that you can call,

"Możesz zadzwonić do osób z tej listy" - powiedzieli.

and then they will then allow you to select the apartment that you want."

"Pomogą ci znaleźć odpowiednie mieszkanie".

So I got the list; I made the call.

Dostałem listę i zadzwoniłem.

The lady answered on the other end and I told her what I wanted.

Odebrała jakaś kobieta; powiedziałem jej, czego szukam.

She said, "Oh, great you called.

"Wspaniale, że pan dzwoni" - odparła.

We have four or five apartments available right now."

"Mamy cztery albo pięć wolnych mieszkań.

She said, "Do you want a one-bedroom or two-bedroom?"

Chce pan dwu- czy trzypokojowe?".

Then she said, "Let's not talk about that.

Dodała: "Co będziemy gadać.

Just come on down, select the apartment that you want.

Niech pan przyjedzie i wybierze sobie mieszkanie.

We'll sign the contract

Podpiszemy umowę

and you'll have keys in your hand to get your family out here right away."

i będzie mógł pan zaraz wprowadzić się z rodziną".

So I was excited.

Cały podekscytowany pojechałem do centrum.

I jumped in my car. I went downtown and knocked on the door.

Zapukałem do drzwi.

When I knocked on the door, the woman came to the door,

Otworzyła mi właścicielka.

and she looked at me, and she said, "Can I help you?"

Spojrzała na mnie i pyta: "Pan do kogo?".

I said, "Yes, I'm the person who called about the apartments.

"Dzwoniłem do pani w sprawie mieszkania.

I was just coming down to make my selection."

Przyjechałem dokonać wyboru".

She said, "You know what? I'm really sorry,

Odpowiedziała: "Wie pan, bardzo mi przykro.

but my husband rented those apartments and didn't tell me about them."

Mój mąż wynajął mieszkania, nie mówiąc mi nic o tym".

I said, "You mean he rented all five of them in one hour?"

"Wynajął wszystkie pięć w godzinę?".

She didn't give me a response, and what she said was this:

Zamiast odpowiedzi powiedziała:

"Niech pan zostawi swój numer telefonu.

She said, "Why don't you leave your number,

and if we have some openings, I'll give you a call?"

Jeśli coś się zwolni, zadzwonię".

Needless to say, I did not get a call from her.

Nie trzeba dodawać, że nigdy nie zadzwoniła.

Nor did I get any responses from the other people

Nie otrzymałem także odpowiedzi

that they gave me on the list where I could get apartments.

od innych ludzi na tej liście, którzy mieli mieszkania.

So as a result of that, and feeling rejected,

Z poczuciem odrzucenia

I went back to the base, and I talked to the squadron commander.

wróciłem do bazy i porozmawiałem z dowódcą.

His name was McDow, Major McDow.

Był to major McDow.

I said, "Major McDow, I need your help."

Powiedziałem: "Majorze, potrzebuję pomocy".

I told him what happened, and here's what he said to me:

Powiedziałem, co się stało, a on na to:

He said, "James, I would love to help you.

"James, chciałbym ci pomóc.

But you know the problem:

Ale znasz ten problem:

We can't make people rent to folks that they don't want to rent to.

Oni wynajmują, komu chcą.

And besides, we have a great relationship with people in the community

Poza tym mamy świetne stosunki z miejscowymi

and we really don't want to damage that."

i naprawdę nie chcemy tego zniszczyć".

He said, "So maybe this is what you should do.

Powiedział: "To może zrób tak:

Why don't you let your family stay home,

Niech rodzina zostanie w domu,

because you do know that you get a 30-day leave.

bo ty masz 30 dni urlopu.

So once a year,

Więc raz w roku

you can go home to your family, spend 30 days and then come on back."

pojedziesz tam na miesiąc".

Needless to say, that didn't resonate for me.

Wiadomo, że nie o to mi chodziło.

So after leaving him, I went back to personnel,

Wróciłem do kadr

and talking to the clerk,

i rozmawiam z urzędnikiem,

he said, "Jim, I think I have a solution for you.

który mówi: "Jim, mam pomysł.

There's an airman who is leaving and he has a trailer.

Jeden lotnik odchodzi i ma przyczepę.

If you noticed, in Mountain Home,

Tutaj, w Mountain Home,

there are trailer parks and trailers all over the place.

wszędzie są pola kempingowe.

You can buy his trailer, and you'd probably get a really good deal

Odkupisz jego przyczepę za dobrą cenę,

because he wants to get out of town as soon as possible.

bo chce szybko wyjechać.

And that would take care of your problem,

Problem z głowy,

and that would provide the solution for you."

rozwiązanie gotowe".

So I immediately jumped in my car, went downtown, saw the trailer --

Szybko udałem się zobaczyć przyczepę.

it was a small trailer,

Była mała,

but under the circumstances,

ale w obecnej sytuacji

I figured that was the best thing that I could do.

nie miałem innego wyboru.

So I bought the trailer.

Kupiłem ją.

And then I asked him, "Can I just leave the trailer here,

Zapytałem, czy może tu zostać.

and that would take care of all my problems,

Byłoby idealnie,

I wouldn't have to find another trailer park?"

nie musiałbym szukać innego kempingu.

He said, "Before I say yes to that, I need to check with management."

Powiedział: "Sprawdzę z zarządem".

So I get back to the base,

Wróciłem do bazy,

he called me back and management said,

oddzwonił, że zarząd powiedział:

"No, you can't leave the trailer here

"Przyczepa nie może tu zostać,

because we had promised that slot to some other people."

obiecaliśmy to miejsce innym ludziom".

And that was strange to me

Zdziwiłem się,

because there were several other slots that were open,

były inne wolne miejsca,

but it just so happened that he had promised that slot to someone else.

a właśnie nasze było zarezerwowane.

So, what I did --

Wobec tego...

and he said, "You shouldn't worry, Jim, because there are a lot of trailer parks."

"Nie martw się, Jim. Jest wiele kempingów".

So I put out another exhaustive list of going to trailer parks.

Przygotowałem listę innych pól kempingowych.

I went to one after another, after another.

Odwiedziłem każde z nich.

And I got the same kind of rejection there

Wszędzie mi odmówiono tak samo,

jak podczas szukania mieszkania.

that I received when I was looking for the apartment.

And as a result, the kind of comments that they made to me,

Do tego doszły komentarze.

in addition to saying that they didn't have any slots open,

Mówiąc, że nie ma wolnych miejsc,

one person said, "Jim, the reason why we can't rent to you,

ktoś powiedział: "Nie możemy ci wynająć,

we already have a Negro family in the trailer park."

mamy już jedną czarną rodzinę na polu kempingowym".

He said, "And it's not me, because I like you people."

"To nie przeze mnie, bo ja was lubię".

(Laughs)

(Śmiech)

And that's what I did, too. I chuckled, too.

Też zacząłem się śmiać.

He said, "But here's the problem:

"Chodzi o to, że jeśli ty się wprowadzisz, to inni odejdą.

If I let you in, the other tenants will move out

and I can't afford to take that kind of a hit."

Nie mogę sobie na to pozwolić".

He said, "I just can't rent to you."

Powiedział: "Nie mogę ci wynająć".

Even though that was discouraging, it didn't stop me.

Pomimo tego nie poddałem się.

I kept looking,

Szukałem dalej.

and I looked at the far end of the town in Mountain Home,

Szukałem po drugiej stronie Mountain Home,

and there was a small trailer park.

gdzie było małe pole kempingowe.

I mean, a really small trailer park.

Naprawdę małe.

It didn't have any paved roads in it,

Nie było tam asfaltu na drogach,

it didn't have the concrete slabs,

betonowych płyt,

it didn't have fencing

ogrodzenia,

to portion off your trailer slot from other trailer slots.

żeby wyznaczyć swoje miejsce.

It didn't have a laundry facility.

Nie było pralni.

But the conclusion I reached at that moment

Ale wtedy zrozumiałem,

was that I didn't have a lot of other options.

że nie mam innego wyjścia.

So I called my wife, and I said, "We're going to make this one work."

Zadzwoniłem do żony. Powiedziałem: "Damy radę".

And we moved into it

Wprowadziliśmy się.

and we became homeowners in Mountain Home, Idaho.

Mieliśmy tam dom.

And of course, eventually things settled down.

W końcu wszystko się ułożyło.

Four years after that, I received papers to move from Mountain Home, Idaho

Cztery lata później przenieśli mnie z Mountain Home w Idaho

to a place called Goose Bay, Labrador.

do Goose Bay na Labradorze,

We won't even talk about that. It was another great location. (Laughter)

Nie będę o tym mówił. Kolejne świetne miejsce. (Śmiech)

So my challenge then was to get my family from Mountain Home, Idaho

Musiałem przenieść rodzinę z Mountain Home w Idaho

to Sharon, Pennsylvania.

do Sharon w Pensylwanii.

That wasn't a problem because we had just purchased a brand-new automobile.

Nie było to trudne, gdyż mieliśmy nowe auto.

My mother called and said she'll fly out.

Moja matka obiecała przylecieć,

She'll be with us as we drive, she'll help us manage the children.

żeby pomóc przy dzieciach w podróży.

So she came out, her and Alice put a lot of food together for the trip.

Wraz z Alice przygotowały dużo jedzenia na podróż.

That morning, we left at about 5 a.m.

Tego ranka wyruszyliśmy o 5 rano.

Great trip, having a great time, good conversation.

Wspaniała podróż, miły czas, dobra rozmowa.

Somewhere around 6:30, 7 o'clock, we got a little bit tired,

O wpół do szóstej, siódmej, poczuliśmy zmęczenie.

and we said, "Why don't we get a motel so that we can rest

Pomyśleliśmy: "Zatrzymajmy się w motelu,

and then have an early start in the morning?"

a rano wcześnie wyruszymy".

So we were looking at a number of the motels as we drove down the road,

Widzieliśmy szereg moteli przy drodze

and we saw one, it was a great big, bright flashing light that said,

i jeden z wielkim, migającym neonem:

"Vacancies, Vacancies, Vacanies."

"Pokoje, Pokoje, Pokoje".

So we stopped in.

Pojechaliśmy tam.

They were in the parking lot, I went inside.

Rodzina była na parkingu, poszedłem sam.

When I walked inside,

Gdy wszedłem,

the lady was just finishing up one contract with some folks,

recepcjonistka kończyła kogoś obsługiwać,

some other people were coming in behind me.

jacyś ludzie weszli za mną.

And so I walked to the counter,

Podszedłem do niej,

and she said, "How can I help you?"

a ona zapytała: "W czym mogę pomóc?".

I said, "I would like to get a motel for the evening for my family."

"Chciałbym pokój na jedną noc".

She said, "You know, I'm really sorry, I just rented the last one.

"Przykro mi, właśnie wynajęłam ostatni.

We will not have any more until the morning."

Do rana jesteśmy pełni.

She said, "But if you go down the road about an hour, 45 minutes,

Jeśli pojedziesz dalej około godziny, 45 minut stąd,

there's another trailer park down there."

jest tam następne pole kempingowe".

I said, "Yeah, but you still have the 'Vacancies' light on, and it's flashing."

"Ale znak 'Pokoje' dalej się świeci".

She said, "Oh, I forgot."

Powiedziała: "Zapomniałam".

And she reached over and turned the light off.

Wyłączyła go.

She looked at me and I looked at her.

Spojrzała na mnie, a ja na nią.

There were other people in the room.

Byli tam też inni ludzie.

She kind of looked at them. No one said anything.

Popatrzyła na nich, nikt nic nie powiedział.

So I just got the hint and I left, and went outside to the parking lot.

Zrozumiałem, o co chodzi i wyszedłem.

And I told my mother and I told my wife and also Melanie, and I said,

Opowiedziałem o tym mamie, żonie i Melanie, dodając:

"It looks like we're going to have to drive a little bit further down the road

"Wygląda na to, że musimy jechać dalej,

to be able to sleep tonight."

żeby się gdzieś dziś przespać".

And we did drive down the road,

Więc pojechaliśmy,

but just before we took off and pulled out of the parking lot,

ale zanim odjechaliśmy z parkingu,

guess what happened?

zgadnijcie, co się stało?

The light came back on.

Znak znowu się zapalił.

And it said, "Vacancies, Vacancies, Vacancies."

"Pokoje, Pokoje, Pokoje".

We were able to find a nice place.

Znaleźliśmy dobre miejsce.

It wasn't our preference, but it was secure and it was clean.

Nie to, co chcieliśmy, ale było bezpieczne i czyste.

And so we had a great sleep that night.

No i bardzo dobrze się nam spało.

The piece that's important about that

Chodzi o to,

is that we had similar kinds of experiences

że wszędzie traktowano nas podobnie,

from Idaho all the way through to Pennsylvania,

od Idaho aż do Pensylwanii,

where we were rejected from hotels, motels and restaurants.

nie chciano nas w hotelach, motelach i restauracjach.

But we made it to Pennsylvania.

Ale dotarliśmy do Pensylwanii.

We got the family settled. Everyone was glad to see the kids.

Rodzina zadomowiła się. Wszyscy ucieszyli się na widok dzieci.

I jumped on a plane and shot off to Goose Bay, Labrador,

Poleciałem do Goose Bay na Labradorze,

which is another story, right?

ale to już inna historia.

(Laughter)

(Śmiech)

Here it is, 53 years later,

53 lata później

I now have nine grandchildren, two great-grandchildren.

mam dziewięcioro wnuków i dwóch prawnuków.

Five of the grandchildren are boys.

Pięciu wnuków to chłopcy.

I have master's, Ph.D., undergrad, one in medical school.

Jeden ma magistra, doktorat, licencjat, inny jest w szkole medycznej.

I have a couple that are trending.

Dwóch trenduje.

They're almost there but not quite. (Laughter)

Prawie im się to udało. (Śmiech)

I have one who has been in college now for eight years.

Jeden uczy się w koledżu już osiem lat.

(Laughter)

(Śmiech)

He doesn't have a degree yet, but he wants to be a comedian.

Jeszcze nie ma dyplomu, ale chce zostać komikiem.

So we're just trying to get him to stay in school.

Niech lepiej studiuje.

Because you never know,

Nigdy nic nie wiadomo.

just because you're funny at home, does not make you a comedian, right?

To, że jest śmieszny w domu nie znaczy, że jest komikiem.

(Laughter)

(Śmiech)

But the thing about it, they're all good kids --

Chodzi o to, że to dobre dzieci,

no drugs, no babies in high school, no crime.

zero narkotyków, nastoletnich ciąży, przestępstw.

So with that being the backdrop,

Tyle tytułem wprowadzenia.

I was sitting in my TV room watching TV,

Siedziałem raz i oglądałem telewizję,

and they were talking about Ferguson and all the hullabaloo that was going on.

gdzie mówili o Ferguson i całym tym zamieszaniu.

And all of a sudden, one of the news commentators got on the air and she said,

Nagle jeden komentator powiedział:

"In the last three months,

"W ciągu trzech ostatnich miesięcy

eight unarmed African-American males

ośmioro nieuzbrojonych Afroamerykanów

have been killed by police, white homeowners, or white citizens."

zostało zabitych przez policję lub białych mieszkańców.

For some reason, at that moment it just all hit me.

Wtedy nagle coś sobie uzmysłowiłem.

I said, "What is it? It is so insane.

Co to ma znaczyć? To jakieś szaleństwo.

What is the hatred that's causing people to do these kinds of things?"

Jak bardzo trzeba nienawidzić, żeby zrobić coś takiego?

Just then, one of my grandsons called.

Wtedy zadzwonił jeden z wnuków.

He said, "Granddad, did you hear what they said on TV?"

Powiedział: "Dziadku, słyszałeś, co się stało?".

I said, "Yes, I did."

Odparłem: "Tak, słyszałem".

He said, "I'm just so confused.

"Jestem tak zdezorientowany.

We do everything we do, but it seems that driving while black,

Żyjemy zwyczajnie, ale wychodzi na to,

że jazda samochodem, chodzenie i mówienie jest dla czarnych niebezpieczne.

walking while black, talking while black, it's just dangerous.

What can we do? We do everything that you told us to do.

Co możemy zrobić? Robimy wszystko, co nam kazałeś.

When stopped by the police,

Kiedy zatrzymuje nas policja,

we place both hands on the steering wheel at the 12 o'clock position.

kładziemy ręce na kierownicy na godzinie dwunastej.

If asked to get identification,

Jeśli pytają o dowód osobisty,

we tell them, 'I am slowly reaching over into the glove compartment to get my I.D.'

mówimy: "Powoli sięgam do schowka, żeby go wyciągnąć".

When pulled out of the car to be searched,

Kiedy wyciągają nas z samochodu na przeszukanie,

when laid on the ground to be searched,

kiedy leżymy na ziemii,

when our trunks are opened to be searched,

kiedy przeszukują bagażnik,

we don't push back, we don't challenge because we know, you've told us,

nie protestujemy, nie pyskujemy, bo powiedziałeś nam:

'Don't you challenge the police.

"Nie kwestionuj policji.

After it's over, call us and we'll be the ones to challenge."

Jak skończą, zadzwoń, a wtedy zakwestionujemy".

He said, "And this is the piece that really bugs me:

Mówił: "To mnie nurtuje:

Our white friends, our buddies, we kind of hang together.

Mam białych kumpli.

When they hear about these kinds of things happening to us, they say,

Kiedy słyszą o czymś takim, mówią:

'Why do you take it?

Dlaczego na to pozwalasz?

You need to push back. You need to challenge.

Musisz protestować, musisz kwestionować.

You need to ask them for their identification.'"

Musisz zapytać o ich papiery".

And here's what the boys have been taught to tell them:

Nauczyłem chłopców takiej odpowiedzi:

"We know that you can do that, but please do not do that

"Wiemy, że ty tak możesz, ale nie rób tego,

while we're in the car

kiedy jesteśmy z wami w samochodzie,

because the consequences for you are significantly different

bo konsekwencje dla ciebie będą zdecydowanie inne,

than the consequences for us."

niż dla nas".

And so as a grandparent, what do I tell my grandsons?

Co, jako dziadek, mam powiedzieć wnukom?

Jak zapewnić im bezpieczeństwo? Jak utrzymać ich przy życiu?

How do I keep them safe? How do I keep them alive?

As a result of this, people have come to me and said,

Rezultat jest taki, że na pytanie:

"Jim, are you angry?"

"Jim, jesteś zły?"

And my response to that is this:

moja odpowiedź brzmi:

"I don't have the luxury of being angry,

"Nie mogę sobie pozwolić na złość.

and I also know the consequences of being enraged."

Znam też konsekwencje wściekłości".

So therefore, the only thing that I can do

Jedyną rzeczą, którą mogę zrobić,

is take my collective intellect and my energy and my ideas and my experiences

jest wykorzystanie zbiorowego intelektu, mojej energii, pomysłów i doświadczeń

and dedicate myself to challenge, at any point in time,

i skoncentrowanie się na ciągłym kwestionowaniu

anything that looks like it might be racist.

wszelkich objawów rasizmu.

So the first thing I have to do is to educate,

Najpierw muszę więc kształcić,

the second thing I have to do is to unveil racism,

następnie muszę ujawnić rasizm,

and the last thing I need to do is do everything within my power

a ostatecznie zrobić to, co w mojej mocy,

to eradicate racism in my lifetime by any means necessary.

żeby wyeliminować rasizm jeszcze za życia za wszelką cenę.

The second thing I do is this:

Po drugie robię tak:

I want to appeal to Americans.

chcę zaapelować do Amerykanów.

I want to appeal to their humanity, to their dignity,

Chcę zaapelować do ich człowieczeństwa i godności,

to their civic pride and ownership

dumy obywatelskiej i własności,

to be able to not react to these heinous crimes in an adverse manner.

żeby nie reagowali na ohydne zbrodnie w szkodliwy sposób.

But instead, to elevate your level of societal knowledge,

Apeluję, aby w zamian podnieśli poziom wiedzy społecznej,

your level of societal awareness and societal consciousness

społecznej świadomości i wrażliwości.

to then collectively come together, all of us come together,

Apeluję, byśmy się spotkali, zaczęli działać razem,

to make sure that we speak out against and we challenge any kind of insanity,

pokazali, że jesteśmy przeciw i kwestionujemy każdy rodzaj szaleństwa,

any kind of insanity that makes it okay to kill unarmed people,

każdy rodzaj szaleństwa, które pozwala zabijać bezbronnych ludzi,

regardless of their ethnicity,

niezależnie od ich pochodzenia,

regardless of their race,

niezależnie od ich rasy,

regardless of their diversity makeup.

niezależnie od tego, skąd są.

We have to challenge that. It doesn't make any sense.

Musimy to kwestionować, bo to bez sensu.

The only way I think we can do that is through a collective.

Możemy to zrobić tylko dzięki współpracy.

We need to have black and white and Asian and Hispanic

Trzeba, żeby biali, czarni, Azjaci i Latynosi

just to step forward and say,

wyszli z cienia i powiedzieli:

"We are not going to accept that kind of behavior anymore."

"Nie będziemy już akceptować takiego zachowania".

Na tym kończę i dziękuję.

(Brawa)