James Watson: How we discovered DNA

Tłumaczenie: Grzegorz Krzeszowski Korekta: Marcin Kasiak

Well, I thought there would be a podium, so I'm a bit scared.

Uf, spodziewałem się tutaj podium i byłem trochę zestresowany.

(Laughter)

Śmiech

Chris asked me to tell again how we found the structure of DNA.

Chris poprosił mnie abym ponownie opowiedział o odkryciu kodu DNA.

And since, you know, I follow his orders, I'll do it.

I dlatego że wypełniam jego rozkazy to zamierzam to teraz zrobić.

But it slightly bores me.

Ale to już mnie odrobinę nudzi.

(Laughter)

Śmiech

And, you know, I wrote a book. So I'll say something --

I wiecie o tym że napisałem książkę. Więc powiem coś --

(Laughter)

Śmiech

-- I'll say a little about, you know, how the discovery was made,

powiem trochę o tym, jak dokonało się to odkrycie

and why Francis and I found it.

i dlaczego udało się to mi i Francisowi.

And then, I hope maybe I have at least five minutes to say

A później mam nadzieję że znajdę conajmniej pięć minut aby powiedzieć

what makes me tick now.

o tym co mnie fascynuje teraz.

In back of me is a picture of me when I was 17.

To zdjęcie za mną przedstawia mnie w wieku 17 lat.

I was at the University of Chicago, in my third year,

Byłem wtedy studentem Uniwersytetu w Chicago, na trzecim roku

and I was in my third year because the University of Chicago

i byłem już na trzecim roku dlatego że Uniwersytet w Chicago

let you in after two years of high school.

pozwalał uczniom po dwóch latach szkoły średniej aplikować na studia.

So you -- it was fun to get away from high school -- (Laughter) --

Więc -- to było całkiem zabawne uciec od szkoły średniej.

because I was very small, and I was no good in sports,

Ponieważ byłem małym chłopcem i nie byłem przydatny w sporcie

or anything like that.

czy czyms takim.

But I should say that my background -- my father was, you know,

Ale powinienem powiedzieć o moim wychowaniu -- mój ojciec

raised to be an Episcopalian and Republican,

został wychowany w wierze chrześcijańskiej i był oddanym republikaninem.

but after one year of college, he became an atheist and a Democrat.

Ale po pierwszym roku collegu stał się ateistą i demokratą.

(Laughter)

Śmiech

And my mother was Irish Catholic,

Moja matka była irlandzką katoliczką

and -- but she didn't take religion too seriously.

i -- nie traktowała religii zbyt poważnie.

And by the age of 11, I was no longer going to Sunday Mass,

W wieku 11 lat przestałem uczęszczać na niedzielne msze

and going on birdwatching walks with my father.

w zamian spacerowałem z moim ojcem i obserwowałem ptaki.

So early on, I heard of Charles Darwin.

Bardzo wcześnie usłyszałem o Charlsie Darwinie.

I guess, you know, he was the big hero.

Wierzę że wiecie że byłem wielkim bohaterem.

And, you know, you understand life as it now exists through evolution.

I że rozumiecie powstanie życia oparte na teorii ewolucji.

And at the University of Chicago I was a zoology major,

Na Uniwerystecie w Chicago specjalizowałem się w zoologii.

and thought I would end up, you know, if I was bright enough,

I jeśli byłbym odpowiednio bystry to skończyłbym swoją karierę

maybe getting a Ph.D. from Cornell in ornithology.

może jako doktor ornitolog z Cornell.

Then, in the Chicago paper, there was a review of a book

Niespodziewanie w gazecie chicagowskiej znalazłem opinie na temam książki

called "What is Life?" by the great physicist, Schrodinger.

pod tytułem "Czym jest życie" wielkiego fizyka Schrodingera.

And that, of course, had been a question I wanted to know.

A to oczywiście było pytanie na które chciałem znaleźć odpowiedź.

You know, Darwin explained life after it got started,

Wiecie, Darwin wytłumaczył życie zanim się rozpoczęło

but what was the essence of life?

ale czy to była ta esensja życia?

And Schrodinger said the essence was information

A Schrodinger stwierdził że ta esensja życia jest informacją

present in our chromosomes, and it had to be present

zakodowaną w naszych chromosomach, i musi być zapisana

on a molecule. I'd never really thought of molecules before.

w molekułach. Nigdy przedtem nie mysłałem o molekułach.

You know chromosomes, but this was a molecule,

Znacie chromosomy ale on mówił o molekułach

and somehow all the information was probably present

i że w jakiś sposób wszystkie informacje były zakodowane

in some digital form. And there was the big question

w formie cyfrowej. I pojawiło się wielkie pytanie

of, how did you copy the information?

w jaki sposób następuje kopiowanie tych infromacji.

So that was the book. And so, from that moment on,

Więc o tym była ta książka. I od tego czasu

I wanted to be a geneticist --

postanowiłem że zostanę genetykiem --

understand the gene and, through that, understand life.

zrozumiem gen i dzięki temu zromumiem życie.

So I had, you know, a hero at a distance.

Więc miałem także swojego idola.

It wasn't a baseball player; it was Linus Pauling.

To nie był gracz baseball, był nim Linus Pauling.

And so I applied to Caltech and they turned me down.

Więc złożyłem podanie do Caltech a oni mnie odrzucili.

(Laughter)

Śmiech

So I went to Indiana,

Więc udałem się do Indiany

which was actually as good as Caltech in genetics,

która była tak dobra jak Caltech w genetyce,

and besides, they had a really good basketball team. (Laughter)

tak na marginesie, mają tam naprawdę dobrą drużynę koszykówki.

So I had a really quite happy life at Indiana.

Więc byłem bardzo zadowolony z życia w Indianie.

And it was at Indiana I got the impression

I właśnie w Indianie dostałem olśnienia

that, you know, the gene was likely to be DNA.

że gen jest nośnikiem DNA.

And so when I got my Ph.D., I should go and search for DNA.

Więc kiedy otrzymałem tytuł doktora postanowiłem zając się DNA.

So I first went to Copenhagen because I thought, well,

Więc najpierw udałem się do Kopenhagi ponieważ myślałem

maybe I could become a biochemist,

że może powinienem zostać biochemikiem.

but I discovered biochemistry was very boring.

Ale okazało się że biechemia jest dla mnie bardzo nudna.

It wasn't going anywhere toward, you know, saying what the gene was;

Nie przybliżała mnie do odrycia prawdy czym jest gen.

it was just nuclear science. And oh, that's the book, little book.

To była nauka o fizyce jądrowej. I oto ta mała książka.

You can read it in about two hours.

Można ją przeczytać w ciągu około dwóch godzin.

And -- but then I went to a meeting in Italy.

I -- później udałem się na konferencję do Włoch.

And there was an unexpected speaker who wasn't on the program,

I usłyszałem tam mówcę który nie był nawet na liście wykładowców

and he talked about DNA.

i który mówił o DNA.

And this was Maurice Wilkins. He was trained as a physicist,

To był Maurice Wilkins. Był fizykiem

and after the war he wanted to do biophysics, and he picked DNA

i po wojnie postanowił zająć się biofizyką więc wybrał DNA

because DNA had been determined at the Rockefeller Institute

ponieważ DNA uważane było na Instytucie Rockefellera

to possibly be the genetic molecules on the chromosomes.

z prawdopodobnie zbiór molekuł na chromosomach.

Most people believed it was proteins.

Większośc ludzi uważało że są to białka.

But Wilkins, you know, thought DNA was the best bet,

Ale Wilkins uważał inaczej

and he showed this x-ray photograph.

i pokazał nam tą fotografię rentgenowską.

Sort of crystalline. So DNA had a structure,

Przedstawiała pewien rodzaj struktury krystalicznej. Więc DNA miało strukturę

even though it owed it to probably different molecules

pomimo tego że prawdopodobnie zawdzięczało to obecności rożnym molekuł

carrying different sets of instructions.

zawierających różne zestawy instrukcji.

So there was something universal about the DNA molecule.

Więc było coś uniwersalnego w molekule DNA

So I wanted to work with him, but he didn't want a former birdwatcher,

Chciałem z nim nad tym pracować ale on nie chciał byłego amatora ptaków

and I ended up in Cambridge, England.

i wybrał Cambridge w Anglii

So I went to Cambridge,

Więc ja także podążyłem do Cambridge

because it was really the best place in the world then

ponieważ było to wtedy naprawdę najlepsze miejsce na świecie

for x-ray crystallography. And x-ray crystallography is now a subject

gdzie zajmowano się krystalografią. A krystalografia jest teraz przedmiotem

in, you know, chemistry departments.

wykładanym na studiach chemicznych.

I mean, in those days it was the domain of the physicists.

Mam na myśli to że w tamtych czasach zajmowali się nią fizycy.

So the best place for x-ray crystallography

Więc najlepse miejsce do przeprowadzania krystalografii

was at the Cavendish Laboratory at Cambridge.

znajdowało się w Labolatorium Cavendish w Cambridge.

And there I met Francis Crick.

I tam spotkałem Fracisa Cricka.

I went there without knowing him. He was 35. I was 23.

Przybyłem tam wogóle go nie znając. On miał 35 lat a ja 23.

And within a day, we had decided that

I w ciągu jednego dnia zdecydowaliśmy

maybe we could take a shortcut to finding the structure of DNA.

że może moglibyśmy zbadać strukturę DNA drogą na skróty.

Not solve it like, you know, in rigorous fashion, but build a model,

Nie rozwiązywać problemu w sposób ścisły lecz zbudować model.

an electro-model, using some coordinates of, you know,

Elektro-model wykorzystując pewne dane jak

length, all that sort of stuff from x-ray photographs.

długość, wszystko to co ukazały zdjęcia rentgenowskie.

But just ask what the molecule -- how should it fold up?

Ale pojawiło się pytanie jak ta molekuła jest zwinięta?

And the reason for doing so, at the center of this photograph,

A powodem postawienia tego pytania jest, pośrodku fotografii,

is Linus Pauling. About six months before, he proposed

Linus Pauling. Jakieś sześć miesięcy wcześniej zaproponował on

the alpha helical structure for proteins. And in doing so,

tezę o skręconej strukturze białek. I robiąc to

he banished the man out on the right,

pozbawił do tego prawa człowieka

Sir Lawrence Bragg, who was the Cavendish professor.

Sir Lawrenca Bragga który był profesorem w Cavendish.

This is a photograph several years later,

To fotografia zrobiona kilka lat później

when Bragg had cause to smile.

kiedy Bragg miał powód do uśmiechu.

He certainly wasn't smiling when I got there,

Z pewnością nie śmiał się kiedy go poznałem

because he was somewhat humiliated by Pauling getting the alpha helix,

ponieważ został w jakiś sposób upokorzony przez Paulinga który odkrył alfa-heliksę

and the Cambridge people failing because they weren't chemists.

co nie udało się naukowcom w Cambridge ponieważ nie byli chemikami.

And certainly, neither Crick or I were chemists,

I z pewnością ani Circk ani ja nie byliśmy chemikami

so we tried to build a model. And he knew, Francis knew Wilkins.

więc spróbowaliśmy zbudować model DNA. Francis znał Wilkinsa.

So Wilkins said he thought it was the helix.

Więc Wilkins powiedział że miał wrażenie że to była spirala.

X-ray diagram, he thought was comparable with the helix.

Schemat prześwietlenia rengtenowskiego podobny był do spirali.

So we built a three-stranded model.

Więc zbudowaliśmy model potrójnej spirali.

The people from London came up.

Przybyli ludzie z Londynu.

Wilkins and this collaborator, or possible collaborator,

Wilkins i ten współpracownik, ewentualny wpsółpracownik

Rosalind Franklin, came up and sort of laughed at our model.

Rosalind Franklin, przybyli i w pewien sposób wyśmiali nasz model.

They said it was lousy, and it was.

Powiedzieli że wygląda wstrętnie, i rzeczywiście był taki.

So we were told to build no more models; we were incompetent.

Więc powiedziano nam abyśmy nie budowali więcej modeli i że jesteśmy niekompetentni.

(Laughter)

Śmiech

And so we didn't build any models,

Tak więc przestaliśmy budować modele

and Francis sort of continued to work on proteins.

a Francis wrócił do pracy nad białkami.

And basically, I did nothing. And -- except read.

A ja w gruncie rzeczy nie robiłem nic oprócz czytania.

You know, basically, reading is a good thing; you get facts.

Wiecie czytanie to bardzo dobra rzecz, dowiadujesz się o faktach.

And we kept telling the people in London

I nie przestawaliśmy mówić ludziom w Londynie że

that Linus Pauling's going to move on to DNA.

Linus Pauling zacznie zajmować się DNA.

If DNA is that important, Linus will know it.

Jeśli DNA jest takie ważne to Linus będzie o tym wiedział.

He'll build a model, and then we're going to be scooped.

Zbuduje model i będzie dla nas po wszystkim.

And, in fact, he'd written the people in London:

I faktycznie napisał do naukowców w Londynie:

Could he see their x-ray photograph?

Czy mógłby zobaczyć zdjęcia rentgenowskie?

And they had the wisdom to say "no." So he didn't have it.

A oni mieli wystarczająco zdrowego rozsądku i odpowiedzieli "nie", więc ich nie dostał.

But there was ones in the literature.

Ale znajdowały się one już w literaturze.

Actually, Linus didn't look at them that carefully.

Faktycznie, Linus nie obejrzał ich zbyt uważnie.

But about, oh, 15 months after I got to Cambridge,

Ale około 15 miesięcy później jak dostałem się do Cambridge

a rumor began to appear from Linus Pauling's son,

pojawiła się plotka rozpowszechniana przez syna Linusa Paulingsa

who was in Cambridge, that his father was now working on DNA.

który przebywał w Cambridge i opowiadał że jego ojciec zajmuje się DNA.

And so, one day Peter came in and he said he was Peter Pauling,

I pewnego dnia przybył mężczyzna i przedstawił się jako Peter Pauling

and he gave me a copy of his father's manuscripts.

wręczając mi kopię manuskryptu swojego ojca.

And boy, I was scared because I thought, you know, we may be scooped.

O rany jak ja się przestraszyłem, bałem się że to będzie dla nas koniec.

I have nothing to do, no qualifications for anything.

Nie będe miał nad czym pracować, mam niepotrzebne kwalifikacje.

(Laughter)

Śmiech

And so there was the paper, and he proposed a three-stranded structure.

Więc zapoznałem się z dokumentem i on proponowal w nim potrójnie skręconą strukturę.

And I read it, and it was just -- it was crap.

Przeczytałem to i stwierdziłem że to zupełne bzdury.

(Laughter)

Śmiech

So this was, you know, unexpected from the world's --

Więc to było, wiecie, niespodziewane odkrycie --

(Laughter)

Śmiech

-- and so, it was held together by hydrogen bonds

-- i cała struktura była przytrzymywana przez wodorowe spoiwo

between phosphate groups.

pomiędzy grupami fosforowymi.

Well, if the peak pH that cells have is around seven,

Ale jeśli maksymalne pH komórek wynosi około siedem

those hydrogen bonds couldn't exist.

to wiązania wodorowe nie miały racji bytu.

We rushed over to the chemistry department and said,

Pobiegliśmy zaraz do pracowni chemicznej z zapytaniem

"Could Pauling be right?" And Alex Hust said, "No." So we were happy.

"Czy Pauling ma rację?" A Alex Hust odpowiedział "Nie". Więc to nas uszczęśliwiło

(Laughter)

Śmiech

And, you know, we were still in the game, but we were frightened

Więc okazalo się że nadal się liczymy w tej grze ale baliśmy się

that somebody at Caltech would tell Linus that he was wrong.

że ktoś w Caltech może powiedzieć Linusowi że się myli.

And so Bragg said, "Build models."

Więc Bragg powiedział "Zbudujcie model"

And a month after we got the Pauling manuscript --

I miesiąc później jak otrzymaliśmy opracowanie Paulinga --

I should say I took the manuscript to London, and showed the people.

powinieniem powiedzieć że zabrałem opracowanie do Londyu i pokazałem innym.

Well, I said, Linus was wrong and that we're still in the game

Wytłumaczyłem im że Linus się myli i że my ciągle jesteśmy w grze

and that they should immediately start building models.

i że powinni natychmiast zabrać się do budowy modelu.

But Wilkins said "no." Rosalind Franklin was leaving in about two months,

Ale Wilkins się nie zgodził, Rosalind Franklin odchodziła za jakieś dwa miesiące

and after she left he would start building models.

i zaraz po tym jak odejdzie będziemy mogli budować model.

And so I came back with that news to Cambridge,

Więc wróciłem z tymi wiadomościami do Cambridge

and Bragg said, "Build models."

a Bragg powiedział "Budujcie model".

Well, of course, I wanted to build models.

Oczywiście że bardzo chciałem zbudować ten model.

And there's a picture of Rosalind. She really, you know,

A oto jest zdjęcie Rosalind. Ona naprawdę

in one sense she was a chemist,

w pewnym sensie jest chemikiem

but really she would have been trained --

ale potrzebowała dodatkowych kwalifikacji --

she didn't know any organic chemistry or quantum chemistry.

nie znała się na chemii organicznej czy chemii kwantowej.

She was a crystallographer.

Była krystalografem.

And I think part of the reason she didn't want to build models

I myślę że jedną z przyzyn dlaczego nie chciała budować modelu DNA

was, she wasn't a chemist, whereas Pauling was a chemist.

było to że nie jest chemikiem a Pauling nim był.

And so Crick and I, you know, started building models,

Więc Crick i ja zaczęliśmy budować modele,

and I'd learned a little chemistry, but not enough.

a ja poduczyłem się trochę chemii, ale niezbyt dużo.

Well, we got the answer on the 28th February '53.

Więc otrzymaliśmy odpowiedź 28 Lutego 1953 roku.

And it was because of a rule, which, to me, is a very good rule:

I było to zgodnie z pewną zasadą która dla mnie wydaje się dobrą zasadą:

Never be the brightest person in a room, and we weren't.

Nigdy nie bądź najmądrzejszym człowiekiem w grupie, my nie byliśmy.

We weren't the best chemists in the room.

Nie bylyśmy najlepszymi chemikami w tej grupie.

I went in and showed them a pairing I'd done,

Wszedłem i pokazałem im model który zrobiłem

and Jerry Donohue -- he was a chemist -- he said, it's wrong.

a Jerry Donohue -- który był chemikiem -- powiedział że popełniłem błąd.

You've got -- the hydrogen atoms are in the wrong place.

Masz -- atomy wodoru w złym miejscu.

I just put them down like they were in the books.

Umieściłem je tak jak opisywała to książka.

He said they were wrong.

On powiedział że są w złym miejscu.

So the next day, you know, after I thought, "Well, he might be right."

Więc następnego dnia pomyślałem "Być może ma rację"

So I changed the locations, and then we found the base pairing,

Więc zmieniłem ułożenie atomów i zauważyliśmy że to podstawowe łączenie

and Francis immediately said the chains run in absolute directions.

i Francis od razy powiedział że łańcuch atomów tworzy absolut.

And we knew we were right.

i wiedzieliśmy że mamy rację.

So it was a pretty, you know, it all happened in about two hours.

To było piękne, to stało się w przeciągu dwóch godzin.

From nothing to thing.

Coś z niczego.

And we knew it was big because, you know, if you just put A next to T

I wiedzieliśmy że to coś wielkiego ponieważ jeśli umieścisz A obok T

and G next to C, you have a copying mechanism.

a G obok C to powstaje mechanizm kopiujący.

So we saw how genetic information is carried.

Więc mogliśmy zobaczyć jak transportowana jest informacja genetyczna.

It's the order of the four bases.

To porządek opierający się na czterech podstawach.

So in a sense, it is a sort of digital-type information.

Więc w pewnym sensie jest to rodzaj informacji cyfrowej.

And you copy it by going from strand-separating.

I można ją kopiować zaczynając od pojedynczej nici DNA.

So, you know, if it didn't work this way, you might as well believe it,

Więc sami wiecie, jeśli ten projekt byłby błędny to i tak byście w niego wierzyli

because you didn't have any other scheme.

ponieważ nie było innego projektu w tym czasie.

(Laughter)

Śmiech

But that's not the way most scientists think.

Ale naukowcy nie myślą w ten sposób.

Most scientists are really rather dull.

Większość naukowców jest raczej ograniczona.

They said, we won't think about it until we know it's right.

Mówią, nie będziemy o tym myśleć dopóty to nie zostanie udowodnione.

But, you know, we thought, well, it's at least 95 percent right or 99 percent right.

Ale my myśleliśmy że nasz projekt jest przynajmniej na 95% poprawny albo nawet 99%

So think about it. The next five years,

Więc pomyślcie o tym. Przez nastepne pięć lat

there were essentially something like five references

pojawiło się istotnie jakieś pięć odniesień

to our work in "Nature" -- none.

do naszego projektu w czasopiśmie Nature -- czyli nic.

And so we were left by ourselves,

Zostaliśmy pozostawieni samym sobie

and trying to do the last part of the trio: how do you --

pracując nad ostatnią częścią projektu:

what does this genetic information do?

co te genetyczne informacje przekazują?

It was pretty obvious that it provided the information

Wydawało się całkiem oczywiste że przekazują jakąś informację

to an RNA molecule, and then how do you go from RNA to protein?

do molekuł RNA, a później w jaki spsób ta informacja dostaje się z RNA do białek?

For about three years we just -- I tried to solve the structure of RNA.

Przez około trzech lat -- starałem się poznać struktórę RNA.

It didn't yield. It didn't give good x-ray photographs.

Nie dało się. Nie mogliśmy zrobić zdjęcia rentgenowskiego o dobrej jakości.

I was decidedly unhappy; a girl didn't marry me.

Byłem zdecydowanie nieszczęśliwy; nawet pewna dziewczyna mnie zostawiła.

It was really, you know, sort of a shitty time.

Miałem naprawdę przerąbane.

(Laughter)

Śmiech

So there's a picture of Francis and I before I met the girl,

Więc to jest zdjęcie przedstawiające Francisa i mnie zanim poznałem tą dziewczynę

so I'm still looking happy.

jak widzicie wyglądam na szczęśliwego.

(Laughter)

Śmiech

But there is what we did when we didn't know

Ale oto co zrobiliśmy jak nam nie szło

where to go forward: we formed a club and called it the RNA Tie Club.

kiedy utknęliśmy w miejscu, stworzyliśmy klub i nazwaliśmy go Klub Krawaciarzy RNA.

George Gamow, also a great physicist, he designed the tie.

George Gamow, także wielki fizyk, zaprojektował krawat.

He was one of the members. The question was:

Był jednym z członków klubu. Zadaliśmy sobie pytanie:

How do you go from a four-letter code

Jak przejść z cztero-literowago kodu

to the 20-letter code of proteins?

do 20-literowego kodu białek?

Feynman was a member, and Teller, and friends of Gamow.

Feynman i Teller byli członkami klubu i przyjaciółmi Gamowa.

But that's the only -- no, we were only photographed twice.

Ale to jedyny raz -- nie, bylyśmy sfotografowani tylko dwa razy

And on both occasions, you know, one of us was missing the tie.

Za każdym razem ktoś z nas nie mial krawata.

There's Francis up on the upper right,

To Francis na górze po prawej

and Alex Rich -- the M.D.-turned-crystallographer -- is next to me.

i Alex Rich -- krystalografer -- zaraz obok mnie.

This was taken in Cambridge in September of 1955.

Zdjęcie zostało zrobione w Cambride w Sierpniu 1955.

And I'm smiling, sort of forced, I think,

I uśmiecham się na nim trochę sztucznie

because the girl I had, boy, she was gone.

ponieważ dziewczyna z którą byłem odeszła ode mnie.

(Laughter)

Śmiech

And so I didn't really get happy until 1960,

Więc tak naprawdę nie byłem szczęsliwy do roku 1960

because then we found out, basically, you know,

ponieważ wtedy to odkryliśmy że istnieją

that there are three forms of RNA.

trzy formy RNA.

And we knew, basically, DNA provides the information for RNA.

I wiedzieliśmy o tym że DNA przenosi informacje dla RNA.

RNA provides the information for protein.

Natomiast RNA przenosi informacje do białek.

And that let Marshall Nirenberg, you know, take RNA -- synthetic RNA --

Pozwoliliśmy wtedy Marshallowi Nirenbergowi umieścić syntetyczne RNA

put it in a system making protein. He made polyphenylalanine,

w systemie tworzącym białka. Stworzył polyfenilalaninę.

polyphenylalanine. So that's the first cracking of the genetic code,

Więc to była pierwsza udana próba złamania kodu DNA

and it was all over by 1966.

i wszystko to wydarzyło się do roku 1966.

So there, that's what Chris wanted me to do, it was --

Więc to było to czego chciał ode mnie Chris --

so what happened since then?

a co wydażyło się dalej?

Well, at that time -- I should go back.

Muszę cofnąć się wstecz.

When we found the structure of DNA, I gave my first talk

Kiedy odkryliśmy strukturę DNA, wygłosiłem wykład

at Cold Spring Harbor. The physicist, Leo Szilard,

w Cold Spring Harbor. Fizyk Leo Szilard

he looked at me and said, "Are you going to patent this?"

spojrzał wtedy na mnie i zapytał "Zamierzasz to opatentować?"

And -- but he knew patent law, and that we couldn't patent it,

I -- ponieważ znał prawo patentowe więc wiedział że nie możemy tego opatentować

because you couldn't. No use for it.

ponieważ nie jest to możliwe. W tym przypadku prawo patentowe nie miało zastosowania.

(Laughter)

Śmiech

And so DNA didn't become a useful molecule,

Więc odrkycie DNA nie było postrzegane jako przydatne

and the lawyers didn't enter into the equation until 1973,

i prawnicy nie uznawali prawa do patentu do roku 1973,

20 years later, when Boyer and Cohen in San Francisco

20 lat później kiedy Boyer i Cohen w San Francisco

and Stanford came up with their method of recombinant DNA,

i Stanford opracowali metodę tzw rekombinacji DNA

and Stanford patented it and made a lot of money.

Stanford opatentował tą metodę i zarobili na tym mnóstwo pieniędzy.

At least they patented something

Przynajmniej coś opatentowali

which, you know, could do useful things.

co mogło być wykorzystane do tworzenia przydatnych rzeczy.

And then, they learned how to read the letters for the code.

Później odkryli metodę pozwalającą czytanie składników kodu genetycznego.

And, boom, we've, you know, had a biotech industry. And,

I nastąpił wilki rozwój biotechnilogii. Ale

but we were still a long ways from, you know,

my byliśmy cały czas daleko od odpowiedzi

answering a question which sort of dominated my childhood,

na pytanie które zadawałem sobie od dzieciństwa

which is: How do you nature-nurture?

i które brzmiało: Jak powstaje życie?

And so I'll go on. I'm already out of time,

Więc będę mówił dalej. Już dawno przekroczyłem limit czasu

but this is Michael Wigler, a very, very clever mathematician

ale oto widzicie Michaela Wiglera, bardzo bystrego matematyka

turned physicist. And he developed a technique

który ostatecznie został fizykiem. Odkrył on technikę

which essentially will let us look at sample DNA

która dosłownie pozwoliła nam spojrzeć na wycinek DNA

and, eventually, a million spots along it.

i dalej na miliony cząsteczek w nim zawartych.

There's a chip there, a conventional one. Then there's one

Oto konwencjonalny chip. A oto chip

made by a photolithography by a company in Madison

swtorzony poprzez fotolitografię w labolatorium w Madison,

called NimbleGen, which is way ahead of Affymetrix.

nazywanym NimbleGen, który jest bardziej zaawansowany od Affymetrixa.

And we use their technique.

Więc wykorzystaliśmy ich technolgię.

And what you can do is sort of compare DNA of normal segs versus cancer.

Polega to na porównaniu kodu DNA komórki zdrowej z komórką rakową.

And you can see on the top

I możecie zobaczyć na górze

that cancers which are bad show insertions or deletions.

że złe komórki rakowe charakteryzuje występowanie insercji i delecji

So the DNA is really badly mucked up,

Więc to DNA jest naprawdę zaburzone

whereas if you have a chance of surviving,

natomiast aby mieć szansę na przetrwanie,

the DNA isn't so mucked up.

DNA musi być dobrze uporządkowane.

So we think that this will eventually lead to what we call

Więc myślimy że ta obserwacja doprowadziła nas to tego co nazywamy

"DNA biopsies." Before you get treated for cancer,

"Biopsją DNA". Zanim rozpocznie się leczenie raka

you should really look at this technique,

powinno się zastosować tą technikę

and get a feeling of the face of the enemy.

i zobaczyć z czym ma się do czynienia.

It's not a -- it's only a partial look, but it's a --

To nie jest -- to tylko częściowe spojrzenie ale jest --

I think it's going to be very, very useful.

Wierze że to okaże się bardzo pomocne.

So, we started with breast cancer

Więc zajęliśmy się rakiem piersi

because there's lots of money for it, no government money.

ponieważ badania takie są bardzo dobrze opłacane ze środków prywatnych.

And now I have a sort of vested interest:

I miałem w tym pewien własny interes:

I want to do it for prostate cancer. So, you know,

Chciałem zająć się walką z prostatą. Więc sami widzicie

you aren't treated if it's not dangerous.

jeśli coś nie jest niebezpieczne to nie będzie leczone.

But Wigler, besides looking at cancer cells, looked at normal cells,

Ale Wigler oprócz tego że badał komórki raka, zajmowal się także zdrowymi komórkami

and made a really sort of surprising observation.

i dokonał pewnego zaskakującego odkrycia.

Which is, all of us have about 10 places in our genome

Każdy z nas ma około 10 lokalizacji naszego genomu

where we've lost a gene or gained another one.

gdzie czasem on obumiera a czasem rodzi się na nowo.

So we're sort of all imperfect. And the question is well,

Więc wszyscy jesteśmy w pewien sposób niedoskonali. I pytanie brzmi

if we're around here, you know,

jeśli jesteśmy tutaj obecni

these little losses or gains might not be too bad.

to te drobne ubytki genów nie są takie złe.

But if these deletions or amplifications occurred in the wrong gene,

Ale jeśli te ubytki pojawią się w niedopowiednich genach

maybe we'll feel sick.

możemy wtedy zachorować.

So the first disease he looked at is autism.

Więc pierwszą chorobą jakiej się przyjrzał był autyzm.

And the reason we looked at autism is we had the money to do it.

A powodem dla którego badamy autyzm jest dostepność pieniędzy na ten cel.

Looking at an individual is about 3,000 dollars. And the parent of a child

To około 3000 dolarów na osobę. Rodzic dziecka cierpiącego

with Asperger's disease, the high-intelligence autism,

na chorobę Aspergera czyli autyzm charakteryzujący się wysoką inteligencją

had sent his thing to a conventional company; they didn't do it.

wysłał próbki do standardowego labolatorium, nie pomogli.

Couldn't do it by conventional genetics, but just scanning it

Nie dali rady stosując konwencjonalną genetykę ale skanując próbkę

we began to find genes for autism.

zaczęliśmy lokalizować geny autyzmu.

And you can see here, there are a lot of them.

I możecie je tutaj zobaczyć, jest ich wiele.

So a lot of autistic kids are autistic

Więc dużo dzieci cierpi na autyzm

because they just lost a big piece of DNA.

ponieważ w ich kodzie genetycznym brakuje pewnego odcinka genu.

I mean, big piece at the molecular level.

Mam na myśli dużego odcinka na poziomie molekularnym.

We saw one autistic kid,

Poznaliśmy autystyczne dziecko

about five million bases just missing from one of his chromosomes.

u którego brakowało pięć milionów cząsteczek bazowych w chromosomie.

We haven't yet looked at the parents, but the parents probably

Nie zbadaliśmy jeszcze rodziców ale prawdopodobnie

don't have that loss, or they wouldn't be parents.

nie mają oni tych braków w chromosomie chyba że nie są rodzicami.

Now, so, our autism study is just beginning. We got three million dollars.

A więc, nasza praca nad autyzmem dopiero się rozpoczęła. Mamy budżet 3 milionów dolarów.

I think it will cost at least 10 to 20 before you'd be in a position

Myślę że będzie to jednak kosztować przynajmniej 10 do 20 milionów zanim

to help parents who've had an autistic child,

będziemy gotowi pomóc rodzicom mającym autystyczne dziecko

or think they may have an autistic child,

czy też tym którzy podejrzewają że ich dziecko choruje

and can we spot the difference?

i czy będziemy w stanie dostrzec różnicę.

So this same technique should probably look at all.

Więc ta technika powinna w tym wszystkim nam pomóc.

It's a wonderful way to find genes.

To wspaniały sposób szukania genów.

And so, I'll conclude by saying

I kończąc chce powiedzieć

we've looked at 20 people with schizophrenia.

że przebadaliśmy 20 ludzi cierpiących na schizofremię.

And we thought we'd probably have to look at several hundred

I wiemy że prawdopodobnie będziemy musieli przebadać kilkaset

before we got the picture. But as you can see,

zanim uzyskamy pełem obraz choroby. Ale jak sami widzicie

there's seven out of 20 had a change which was very high.

siedmiu pacjentów na 20 miało zmiany co jest wysokim wynikiem.

And yet, in the controls there were three.

I jeszcze w grupach kontrolnym były trzy.

So what's the meaning of the controls?

Więc jakie znaczenie mają kontrole?

Were they crazy also, and we didn't know it?

Czy oni także byli szaleni a my o tym nie wiedzieliśmy?

Or, you know, were they normal? I would guess they're normal.

Czy też są oni normalni? Myślę że są normalni.

And what we think in schizophrenia is there are genes of predisposure,

Możemy uznać że schizofremia charakteryzuje się genami predysponującymi

and whether this is one that predisposes --

i że istnieje jeden gen który predysponuje

and then there's only a sub-segment of the population

i że występuje tylko w niewielkim ułamku populacji

that's capable of being schizophrenic.

która ma skłonności do schizofremii.

Now, we don't have really any evidence of it,

Nie mamy jeszcze żadnych dodowdów aby to wykazać

but I think, to give you a hypothesis, the best guess

ale myślę, przedstawię wam hipotezę, że prawdopodobnie

is that if you're left-handed, you're prone to schizophrenia.

jeśli jesteś leworęczny to masz skłonności do schizofremii.

30 percent of schizophrenic people are left-handed,

30 procent shcizofremików jest leworęczna

and schizophrenia has a very funny genetics,

i choroba ta ma bardzo zabawny układ genów

which means 60 percent of the people are genetically left-handed,

co oznacza że 60 procent ludzi jest genetycznie leworęczna

but only half of it showed. I don't have the time to say.

a tylko połowa tej grupy to pokazuje. Nie mam czasu aby to wyjaśnić.

Now, some people who think they're right-handed

Niektórzy ludzie którzy uważają że są praworęczni ale w rzeczywistości

are genetically left-handed. OK. I'm just saying that, if you think,

genetycznie są leworęczni. OK. Chcę tylko powiedzieć że jeśli myślisz

oh, I don't carry a left-handed gene so therefore my, you know,

skoro nie posiadam genów kształtujących leworęczności to

children won't be at risk of schizophrenia. You might. OK?

moje dzieci nie będą narażone na schizofremię. Macie prawo tak mysleć.

(Laughter)

Śmiech

So it's, to me, an extraordinarily exciting time.

Więc zapowiada się ekscytujący czas.

We ought to be able to find the gene for bipolar;

Powinniśmy niedługo odkryć gen choroby dwubiegunowej;

there's a relationship.

występuje tam pokrewieństwo.

And if I had enough money, we'd find them all this year.

A z odpowiednimi funduszami odkryjemy to w tym roku.

I thank you.

Dziękuję.