Want a more just world? Be an unlikely ally | Dwinita Mosby Tyler

Transcriber: Leslie Gauthier Reviewer: Joanna Pietrulewicz

Translator: Chan Nyein Reviewer: Myo Aung

You can ask anyone you want,

ရှင်တို့အနေနဲ့ ကြိုက်တဲ့သူကို မေးကြည့်ရင်

and they will tell you

သူတို့က ပြောပါလိမ့်မယ်၊

that they are sick and tired of fighting for justice.

သူတို့တွေအနေနဲ့ တရားမျှတမှုအတွက် တိုက်ပွဲဝင်ရတာ စိတ်ပျက်နေကြတာကိုပေါ့။

လူဖြူမဟုတ်ကြတဲ့ သူတွေနဲ့ LGBT အသိုင်းအဝိုင်းထဲက သူတွေဟာလည်း

People of color and members of the LGBT community are tired

သူတို့ရဲ့ ပါးစပ်တွေ ပိတ်ပစ်ခံထားကြရပြီး

of carrying the burden of speaking up

နောက်ကို တွန်းထုတ်ခံနေကြရတဲ့ ကြားမှာတောင်

and stepping up

ရှေ့ကိုတက်လှမ်းပြီး သူတို့ရဲ့ ခံစားချက်တွေကို

even when they're being silenced

ဖွင့်ထုတ်ပြောနေရတဲ့ ဝန်ထုပ်ကြီးကြောင့် လက်ပန်းကျနေကြပါပြီ။

and pushed back down.

And white allies

ပြီးတော့ လူဖြူမဟာမိတ်တွေ

and cis allies are tired, too.

CIS မဟာမိတ်တွေလည်း ငြီးငွေ့နေကြပါပြီ

Tired of being told they're doing it wrong

သူတို့ကို မှားနေတယ်လို့ ဝိုင်းပြောခံရတာ

or that it isn't even their place to show up at all.

ဒါမှမဟုတ် ဒါဟာ သူတို့ဝင်ပါရမယ့် ကိစ္စမဟုတ်ဘူးလို့ အပြောခံရတာတွေရောပေါ့။

This fatigue is impacting all of us.

ဒီမောပန်းမှုဟာ ကျမတို့အားလုံးအပေါ် သက်ရောက်နေပါတယ်။

And in fact,

ပြီးတော့ တကယ်တမ်းတော့၊

I believe we won't succeed

ကျမတို့ အောင်မြင်နိုင်မှာ မဟုတ်ဘူးလို့ ကျွန်မယုံကြည်တယ်။

until we approach justice in a new way.

ကျမတို့ တရားမျှတမှုကို နည်းလမ်းသစ်နဲ့ မချင်းကပ်နိုင်သရွေ့ပေါ့။

I grew up in the middle of the civil rights movement

ကျမဟာ လူ့အခွင့်အရေး လှုပ်ရှားမှုကာလမှာ ကြီးပြင်းခဲ့တယ်။

in the segregated South.

လူမျိုးရေးအရ ခွဲခြားကန့်သတ်မှုများတဲ့ အမေရိကန် တောင်ပိုင်းမှာပါ

As a five-year-old girl,

ငါးနှစ်သမီး တစ်ယောက်အနေနဲ့

I was very interested in ballet.

ဘဲလေးအကကို သိပ်စိတ်ဝင်စားခဲ့တယ်။

It seemed to be the five-year-old-girl thing to do in the 1960s.

၁၉၆၀ ဝန်းကျင်လောက်က ဒါဟာ ငါးနှစ်အရွယ် ကောင်မလေးတွေ စိတ်ဝင်စားတဲ့အရာမျိုးပါ။

My mother took me to a ballet school.

အမေက ကျမကို ဘဲလေးအက သင်တန်းကျောင်းကို ခေါ်သွားတယ်။

You know, the kind of school that had teachers

ဘယ်လိုဆရာမမျိုးတွေ ရှိခဲ့‌ဖူးတဲ့ ကျောင်းဆို‌တော့

that talked about your gifts and talents

ရှင့်ရဲ့အထုံပါရမီတွေ အကြောင်းကို ပြောပြကြတယ်။

knowing that you'd never be a ballerina.

ရှင်ဟာ ဘယ်တော့မှ ဘဲလေးကချေသည် ဖြစ်မလာနိုင်မှန်း သိသိကြီးနဲ့ပေါ့။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

When we arrived,

ကျမတို့ ရောက်သွားတော့

they said nicely that they "did not accept Negroes."

သူတို့က ကျမတို့ကို ကောင်းကောင်းမွန်မွန်ပဲ ပြောလိုက်တာက နီဂရိုးတွေကို လက်မခံပါဘူးတဲ့။

We got back in the car as if we were just leaving a grocery store

ကျမတို့တွေ ကားထဲ ပြန်ဝင်ခဲ့တယ်။

that was out of orange juice.

လိမ္မော်သီးဖျော်ရည်မရှိတဲ့ စတိုးဆိုင်ထဲက ထွက်လာတဲ့ပုံနဲ့ပေါ့။

We said nothing ...

ကျမတို့ စကားတခွန်းမှ မပြောဖြစ်ဘဲ

just drove to the next ballet school.

ဘဲလေးအကင် သင်တန်း နောက် တစ်ကျောင်းဆီ မောင်းခဲ့ကြတယ်။

They said, "We don't accept Negroes."

သူတို့ပြောတာက တို့တွေ နီဂရိုးတွေကို လက်မခံဘူးဆိုတာပါပဲ။

Well, I was confused.

ကျမ စိတ်ရှုပ်သွားတာပေါ့။

And I asked my mother why they didn't want me.

ဒါနဲ့ အမေ့ကို မေးတယ် သူတို့ဘာလို့ သမီးကို လက်မခံတာလဲပေါ့။

အမေကပြောတယ် ဒါကတော့ အခုချိန် မင်းကိုလက်ခံဖို့ သူတို့ ဉာဏ်မမီသေးလို့တဲ့။

And she said, "Well, they're just not smart enough to accept you right now,

and they don't know how excellent you are."

မင်းဘယ်လောက် တော်တယ် ဆိုတာကိုလည်း မသိသေးလို့နေမှာပေါ့တဲ့။

(Cheers)

(အားပေးသံများ)

(Applause and cheers)

(လက်ခုပ်သြဘာသံများနှင့်အားပေးသံများ)

Well, I didn't know what that meant.

ဒါပေမဲ့ ဘာကိုဆိုလိုမှန်း ကျမ နားမလည်လိုက်ပါဘူး။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

But I was sure it wasn't good,

ကျမ အသေအချာ သိတာကတော့ ဒါဟာ ကောင်းတဲ့ အရာမဟုတ်ဘူးဆိုတာပဲ။

because I could see it in my mother's eyes.

ဘာလို့လဲဆိုတော့ အမေ့မျက်လုံးတွေထဲမှာ အဲဒါကို မြင်နေရတယ်လေ။

She was angry,

အမေဟာ စိတ်တိုနေခဲ့တယ်။

and it looked like she was on the verge of tears.

ပြီးတော့ သူဟာ ငိုမတတ်ဖြစ်နေတယ်။

Well, I decided right then and right there

ဒါနဲ့ ကျမအဲ့အချိန် အဲ့နေရာမှာပဲ တထိုင်တည်း ဆုံးဖြတ်ချက်ချလိုက်က

that ballet was dumb.

ဘဲလေးအကဆိုတာ ခပ်ညံ့ညံ့ပါ ဆိုပြီးပေါ့။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

You know, I had lots of experiences like that along the way,

သိတယ်မဟုတ်လား ကျမဘဝတစ်လျှောက် ဒီလိုအတွေ့အကြုံတွေ တပုံတပင်ကြီးပဲလေ။

but as I got older,

ဒါပေမဲ့ အသက်ကြီးလာတာနဲ့အမျှ၊

I started to get angry.

ကျမ စပြီး စိတ်ဆိုးလာတော့တယ်။

And not just angry at the outright racism and injustice.

ထင်ထင်ရှားရှား လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုနဲ့ တရားမမျှတမှုတွေကို ဒေါသဖြစ်ရုံတင်မကဘဲ

I was angry at people that stood by and didn't say anything.

ဘေးမှာရပ်ပြီး တုံဏှိဘာဝေ နေနေကြတဲ့ သူတွေကိုပါ စိတ်ဆိုးမိတယ်။

Like, why didn't the white parents in that ballet school say

ဥပမာ အဲ့ဒီဘဲလေးအက သင်တန်းကျောင်းက လူဖြူမိဘတွေကော ဘာလို့မပြောကြတာလဲ။

"Uh, that's wrong.

"အာ၊ ဒါဟာမှားနေတယ်

Let that little girl dance."

ဒီကလေးမလေး ကပါစေပေါ့။’’

ဒါမှမဟုတ်လည်း ဘာကြောင့်လဲ--

Or why --

(Applause)

(လက်ခုပ်သြဘာသံများ)

Why didn't the white patrons in the segregated restaurants say

လူမျိုးရေးခွဲခြားတဲ့ စားသောက်ဆိုင်မှာ ဘာဖြစ်လို့ လူဖြူနာယကတွေက မပြောခဲ့တာလဲ။

"Hey, that's not right.

‘‘ဟေး ဒီလိုလုပ်တာ မမှန်ကန်ဘူး။

Let that family eat."

အဲဒီ မိသားစု ဝင်စားပါစေပေါ့။’’

Well, it didn't take me long to realize

ကောင်းပြီ ကျမ သဘောပေါက်ဖို့ သိပ်မကြာလိုက်တဲ့ အချက်က

that racial injustice wasn't the only place

လူမျိုးရေး တရားမျှတမှုက

that people in the majority were staying quiet.

လူအများစုတွေ နှုတ်ပိတ်နေကြတဲ့ တခုတည်းသော နေရာမဟုတ်တာကိုပါ။

When I'd sit in church and hear some homophobic comment

ကျမ ဘုရားကျောင်းမှာ ထိုင်နေတုန်း gay တွေကို မကောင်းပြောတာတွေ ကြားတဲ့အခါ၊

being disguised as something scriptural,

မသိရင် ကျမ်းစာထဲက ထုတ်ပြောတဲ့အတိုင်းပေါ့၊

I'd say, "I'm sorry,

ကျမပြောချင်တာက တဆိတ်လောက်ရှင့် ဘာလို့

why aren't the heterosexual churchgoers disrupting this nonsense?"

လိင်မတူကာမဆက်ဆံတဲ့ ဘုရားကျောင်းတက်တဲ့လူတွေ ဒီလိုအဓိပ္ပါယ်မဲ့တာကို မတားဆီးကြတာလဲ။

(Applause)

(လက်ခုပ်သြဘာသံများ)

Or ...

ဒါမှမဟုတ်၊

boomers တွေ၊ Gen-Xers တွေနဲ့ ပြည့်နေတဲ့အခန်းမှာ

in a room filled with boomers and Gen-Xers

သူတို့ရဲ့ ထောင်စုသစ် မျိုးဆက်သစ်တွေကို ချိုးနှိမ်ပြီး

who started degrading their millennial colleagues

ပျက်ဆီးပြီး ပျင်းရိနေကြကာ ယုံကြည်မှု လွန်ကဲနေသူတွေလို့ ပြောခဲ့ကြရင်၊

as being spoiled, lazy and overconfident,

I'd say, "I'm sorry,

ကျမက ပြောမိမှာက၊ တဆိတ်လောက်ရှင့်၊

why isn't someone my age saying 'stop stereotyping?'"

ကျမနဲ့ ရွယ်တူ တစ်ယောက်ယောက်က ဒီလို ပုံသေ ကားကျ ပြောနေတာကို မတားတာလဲပေါ့။

(Audience) Yes!

(ပရိသတ်) မှန်တယ်။

(Applause)

(လက်ခုပ်သြဘာသံများ)

I was used to standing up on issues like this,

ကျမကတော့ အဲ့သလိုမျိုးကြုံရင် ထ ပြောသူပဲ၊

but why wasn't everyone else?

ဒါပေမဲ့ လူတိုင်းက ဘာလို့မပြောကြတာလဲ။

My fifth grade teacher,

ကျမရဲ့ပဉ္စမတန်း ဆရာမဖြစ်တဲ့

Mrs. McFarland,

Mrs. McFarland က

taught me that justice requires an accomplice.

တရားမျှတမှုတဲ့ထဲမှာ ကြံရာပါတစ်ယောက်တော့ လိုအပ်တယ်လို့ ကျမကို သင်ခဲ့ဘူးတယ်။

Not just anyone will do.

လူတိုင်း လုပ်မှာတော့မဟုတ်ဘူး။

She said we need unlikely allies

သူပြောသေးတာက၊ ကျမတို့က ပြောင်းလဲမှု အစစ်အမှန်ကို မြင်ချင်ကြတယ်ဆိုရင်

if we want to see real change happen.

ကျမတို့ဆီမှာ ဖြစ်နိုင်ခြေမရှိတဲ့ မဟာမိတ်တွေ လိုအပ်လိမ့်မယ်တဲ့။

And for those of us experiencing injustice up front,

တရားမမျှတမှုကို မျက်ဝါးထင်ထင် ခံစားနေရတဲ့ ကျမတို့လို့ သူတွေဟာ

we need to be willing to accept the help,

အကူအညီကို လက်ခံဖို့ အသင့်ဖြစ်နေဖို့ လိုအပ်ပါတယ်၊

because when we don't,

အဲ့သလို အသင့်မရှိးရင်၊

change takes too long.

ပြောင်းလဲဖို့ သိပ်ကြာသွားနိုင်လို့လေ။

ကျမပြောချင်တာက တကယ်လို့များ လိင်မတူဆက်ဆံသူ တွေနဲ့ gay တွေသာ လက်ထပ်ခွင့် သာတူညီမျှရေး

I mean, imagine if heterosexual and gay people had not come together

under the banner of marriage equality.

ဆောင်ပုဒ်အောက်မှာ လက်တွဲ ရပ်တည် မနေခဲ့ကြဘူး ဆိုရင်ပေါ့။

Or what if President Kennedy

ဒါမှမဟုတ် သမ္မတ ကနေဒီကများ

just wasn't interested in the civil rights movement?

လူ့အခွင့်အရေး လှုပ်ရှားမှုကို စိတ်မဝင်စားခဲ့ဘူး ဆိုရင်ကော။

Most of our major movements in this country might have been delayed

ကျမတို့နိုင်ငံထဲက အဓိကအကျဆုံး လူထုလှုပ်ရှားမှုတွေဟာ နှောင့်နှေးခဲ့တာ

ဒါမှမဟုတ် ချုပ်ငြိမ်းသွားခဲ့တာတောင် ကြုံခဲ့ရမှာမို့လို့ပါ။

or even dead

if it weren't for the presence of unlikely allies.

တကယ်လိုများ ဖြစ်နိုင်ခြေနည်းတဲ့ မဟာမိတ်တွေသာ မရှိခဲ့ကြရင်ပေါ့။

When the same people speak up

ဒီလူတွေကပဲ အမြဲတမ်း သူတို့ ပြောဆိုလာခဲ့ကြသလိုပဲ

in the same ways they've always spoken up,

ထရပ်ပြီး ဖွင့်ထုတ် ပြောဆိုလာကြရင်၊

the most we'll ever get are the same results

ကျမတို့ အများဆုံး ရရှိနိုင်တာက အရင်တုန်းက ရလဒ်မျိုးကိုပဲ

over and over again.

ထပ်ခါပြီးရင် ထပ်ပြီး ရကြမှာပါ။

You know, allies often stand on the sidelines

သိတယ်မလား မဟာမိတ်ဆိုတာ လှမ်းခေါ်လာမှာကို

waiting to be called up.

စောင့်နေရင်း ဘေးမှာ ရပ်နေတတ်တာကိုလေ။

But what if unlikely allies led out in front of issues?

ဖြစ်နိုင်ခြေနည်းတဲ့ မဟာမိတ်တွေက ပြဿနာ တွေကို ဦးဆောင်ထွက်လာကြမယ် ဆိုရင်ကော။

Like ...

ဆိုပါစို့၊

what if Black and Native American people stood in front of immigration issues?

လူမည်းနဲ့ အမေရိကန်တိုင်းရင်းသား လူမျိုးတွေ လူဝင်မှုပြဿနာတွေရှေ့မှာ ရပ်ပေးခဲ့ကြရင်ကော။

(Applause)

(လက်ခုပ်သြဘာသံများ)

Or what if white people led the charge

ဒါမှမဟုတ် လူဖြူတွေကနေပြီး အသားအရောင် ခွဲခြြးမှု

to end racism?

အဆုံးသတ်ရေးကို ဦးဆောင်ခဲ့ကြရင်ကော။

(Applause and cheers)

(လက်ခုပ်ဩဘာသံများနှင့် အားပေးသံများ)

Or ...

ဒါမှမဟုတ်၊

what if men led the charge on pay equity for women?

အမျိုးသားတွေက အမျိုးသမီးတွေအတွက် လစာ တန်းတူရရှိရေးကို ဦးဆောင်ခဲ့ကြရင်ကော။

(Applause and cheers)

(လက်ခုပ်ဩဘာသံများနှင့် အားပေးသံများ)

Or ...

ဒါမှမဟုတ်၊

what if heterosexual people stood in front of LGBTQ issues?

လိင်မတူဆက်ဆံကြသူတွေဟာ LGBTQ ကိစ္စတွေမှာ မားမားမတ်မတ် ရပ်တည်ပေးခဲ့ကြရင်ကော။

(Applause and cheers)

(လက်ခုပ်ဩဘာသံများနှင့် အားပေးသံများ)

And what if able-bodied people advocated

ပြီးတော့ ကျမတို့လို ကျန်းမာစွမ်းသူတွေက

for people living with disabilities?

မသန်စွမ်းတွေအတွက် အကျိုးဆောင်ပေးခဲ့ရင်ကော။

(Applause and cheers)

(လက်ခုပ်ဩဘာသံများနှင့် အားပေးသံများ)

You know, we can stand up for issues,

သိပါတယ် ကျမတို့တွေ ဒီကိစ္စတွေမှာ ဝင်ရပ်တည်ပေး၊

weigh in and advocate

ပါဝင်ပေး လုပ်ဆောင်ပေးလို့ ရတယ်ဆိုတာ၊

even when it seems like the issue has nothing to do with us.

ဒီလိုကိစ္စဟာ ကျမတို့နဲ့ ဘာပတ်သက်မှုမှ မရှိဘူး ဆိုရင်‌တောင်မှပေါ့။

And actually,

ပြီးတော့ ပြောရရင်၊

those are the issues that are most compelling.

ဒါတွေဟာ စိတ်ဝင်စားဖို့ အကောင်းဆုံးကိစ္စတွေ ဖြစ်ပါတယ်။

And sure,

ပြီးတော့ သေချာတာက၊

people will have no idea why you are there,

ရှင်တို့ ဘာလို့အဲ့ဒိမှာ ရှိနေတာ လူတွေ သိကြမှာ မဟုတ်ပါဘူး။

but that's why those of us facing injustice

ဒါ့ကြောင့်ပဲ ကျမတို့လို တရားမမျှတမှုကို ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ သူတွေဟာ

must be willing to accept the help.

အကူအညီကို လက်ခံလိုစိတ် ရှိရပါမယ်။

You know, we have to fight injustice

သိတယ်မလား တရားမမျှတမှုကို တိုက်ထုတ်ရမယ်၊

with a consciousness of grace.

နည်းမှန်လမ်းမှန်နဲ့ပေါ့။

When white guys stand up to fight

လူဖြူတွေက ရင်ဆိုင် ရပ်တည်ပေးတဲ့အခါ

for the liberation of Black and Brown people,

လူမည်းနဲ့ လူညိုတွေရဲ့ လွတ်မြောက်ရေးအတွက်ပေါ့၊

Black and Brown people will have to be willing to accept their help.

လူမည်းနဲ့ လူညိုတွေဟာ သူတို့ရဲ့အကူအညီကို လက်ခံရပါလိမ့်မယ်။

And I know that's complicated,

ဒါက ရှုပ်ထွေးတယ်ဆိုတာ ကျမသိပါတယ်၊

but this is collective work

ဒါပေမဲ့ ဒါဟာ လူတိုင်း ပေါင်းလုပ်ရမယ့် အလုပ်ဖြစ်ပါတယ်။

and it requires everyone to be all in.

ပြီးတော့ လူတိုင်း ပါဝင်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။

One day when I was at kindergarten,

ကျမ သူငယ်တန်းတက်နေတုန်း တနေ့မှာ

our teacher introduced us

ကျမတို့ ဆရာမက မိတ်ဆက်ပေးတာက

to this beautiful, tall, white lady named Miss Ann.

မစ္စအန်းဆိုတဲ့ လှပတဲ့ အရပ်ရှည်ရှည် လူဖြူ အမျိုးသမီး တစ်‌ယောက်ကိုပေါ့

I thought she was the prettiest white lady I'd ever seen.

သူက ကျမတွေ့ဖူးသမျှထဲမှာ အလှဆုံး လူဖြူအမျိုးသမီးလို့ ကျမ တွေးမိတယ်။

Well, if I can be honest with you,

ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ပြောရရင်

I think it was the first time we'd ever seen a white lady in our school ever.

ကျမအထင် အဲ့အချိန်ဟာ ကျမကျောင်းမှာ လူဖြူ အမျိုးသမီးတစ်ဦးကို ပထမဆုံး စတွေ့ဖူးတာပဲ။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

Miss Ann stood in front of us,

မစ္စအန်းက ကျမတို့ရှေ့မှာ ရပ်လို့

and she said she was going to start teaching ballet classes

သူဟာ ဘဲလေးအကကို သင်ကြားပေးမှာ ဖြစ်ကြောင်း ပြောပါတယ်။

right there are our school

ကျမတို့ကျောင်းမှာပေါ့။

and that she was proud to be our dance teacher.

ပြီးတော့ ကျမတို့ကျောင်းမှာ အကဆရာမ ဖြစ်ရတာကို ဂုဏ်ယူကြောင်းလည်း ပြောပါတယ်။

It was unreal.

ယုံဖို့တောင် မလွယ်တဲ့ကိစ္စပါ။

All of a sudden --

ရုတ်တရက်

(sings) I didn't think ballet was dumb anymore.

(သီချင်းဆို) ဘဲလေးအကဟာ ပေါတောတောလို့ မထင်တော့ဘူး

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

You see, what I know now is Miss Ann was fully aware

သိတယ်မလား ကျမ နောက်မှ သိလိုက်တာက မစ္စအန်းဟာ လုံးဝသိနေခဲ့တယ်၊

that the white ballet schools would not accept Black girls.

လူဖြူ ဘဲလေးကျောင်းတွေက လူမည်းကောင်မလေး တွေကို လက်ခံမှာ မဟုတ်ဘူး ဆိုတာကိုပေါ့။

She was incensed by that.

အဲ့ဒါကြောင့် သူစိတ်တိုရတယ်။

So she came to the Black neighborhood

ဒါ့ကြောင့်ပဲ သူဟာ လူမည်း အသိုင်းအဝိုင်းဆီကို လာတာက

to start teaching the dance classes herself.

သူကိုယ်တိုင် အကသင်တန်းတွေ စပေးဖို့ပါ။

And you know, it took love and courage for her to do that.

သိတယ်မလား ဒါလုပ်ဖို့ သူ့မှာ ချစ်ခြင်းမေတ္တာနဲ့ သတ္တိရှိဖို့လိုတယ်ဆိုတာ

(Applause)

(လက်ခုပ်သြဘာသံများ)

And where there was no justice,

ပြီးတော့ တရားမျှတမှုဆိုတာ မရှိတဲ့အခါ

she just built it.

သူက တည်ဆောက်ယူတယ်။

We all survived,

ကျမတို့အားလုံး ရှင်သန်နိုင်ခဲ့ကြတယ်။

because we stood on the shoulders of our Black ancestors.

ဘာ့ကြောင့်လဲဆိုတော့ ရှေးလူမည်းဘိုးဘွား တွေရဲ့ ပခုံးပေါ်မှာ ကျမတို့ ရပ်ခဲ့လို့လေ။

We all thrived, because Miss Ann was an unlikely ally.

ကျမတို့တွေ အောင်မြင်ခဲ့ကြတယ် ဘာ့ကြောင့်လဲ မစ္စအန်းက ဖြစ်နိုင်ချေနည်းတဲ့မဟာမိတ်မို့လေ

You know, when you add your voice

သိတဲ့အတိုင်းပဲ ကိုယ်နဲ့ မပတ်သက်ဘူးလို့ ထင်ရတဲ့ အခြေအနေတွေမှာ

and your actions

ကိုယ့်အသံနဲ့အတူ

to situations that you don't think involve you,

ကိုယ့်လက်တွေ့ လုပ်ဆောင်မှုတွေကို ပေါင်းလိုက်ရင်၊

you actually inspire others to do the same.

ကိုယ်ဟာ တကယ်ပဲ အခြားလူတွေကို လှုံ့ဆော်ပေးနိုင်မှာ သေချယ်။

Miss Ann inspired me to always be on the lookout

မစ္စအန်းဟာ ကျမကို အမြဲပဲ လှုံ့ဆော်ပေးခဲ့တာက

for situations that weren't about me

ကျမနဲ့ မဆိုနင်တဲ့ အခြေအနေတွေကို တရားမမျှတာကို

but where I saw injustice

သာတူညီမျှမရှိတာတွေ ဖြစ်နေတာကို

and inequality happening anyway.

မြင်တွေ့မိရင် စောင့်ကြည့်ပေးဖို့ပေါ့။

I hope she inspires you, too,

သူဟာ ရှင်တို့ကိုလည်း စေ့ဆော် ပေးနိုင်မယ်လို့ မျှော်လင့်ပါတယ်။

because to win the fight for equity

တန်းတူညီမျှရေး တိုက်ပွဲမှာ နိုင်ဖို့ဆိုရင်

we will all need to speak up

ကျမတို့အားလုံး ရှေ့ကိုထွက်ပြီး ပြောရဲဖို့ လိုပါတယ်။

and stand up.

ပြီးတော့ မားမားမတ်မတ် ရပ်ပေးဖို့ လိုတယ်ပေါ့။

We will all need to do that.

ဒါကို ကျမတို့အားလုံး လုပ်ဖို့လိုတယ်။

And we will all need to do that

ပြီးတော့ ကျမတို့အားလုံး အဲဒီလို လုပ်ကြဖို့ လိုပါတယ်။

even when it's hard

ခက်ခဲတယ်ဆိုရင် တောင်မှပေါ့။

and even when we feel out of place,

နေရာမှားနေတယ်လို့ ထင်နေရင်တောင်မှပေါ့။

because it is your place,

ဘာ့ကြောင့်လဲဆိုတော့ ဒါဟာ ရှင်တို့ရဲ့ နေရာ ဖြစ်လို့ပါ။

and it is our place.

ဒါဟာ ကျမတို့နေရာ ဖြစ်လို့ပါ။

Justice counts on all of us.

တရားမျှတမှုဆိုတာ ကျမတို့အားလုံးပေါ်မှာ မူတည်ပါတယ်။

Thank you.

ကျေးဇူးတင်ပါတယ်

(Applause and cheers)

(လက်ခုပ်သြဘာသံများနှင့် အားပေးသံများ)