"Woman, Life, Freedom" in Iran — and What It Means for the Rest of the World | Golshifteh Farahani

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Myo Aung

I am Mahsa.

ကျွန်မက Mahsa ပါ။

I am 22 years old.

ကျွန်မ အသက်၂၂ နှစ်ပါ။

I am from Kurdistan.

ကျွန်မက ကာဒစ္စတန်ကပါ။

I came on vacation to Tehran for two days with my brother.

အစ်ကိုနဲ့အတူ ၂ ရက်လောက် တီဟီရန်ကို အပန်းဖြေခရီးထွက်ခဲ့တယ်။

I got arrested for not wearing my veil properly.

ကျွန်မရဲ့ ခေါင်းခြုံပုဝါကို သပ်သပ်ရပ်ရပ် မဆောင်းလို့ အဖမ်းခံရတယ်။

Then I was beaten repeatedly

ဒီနောက် အကြိမ်ကြိမ် ရိုက်နှက်ခံခဲ့ရပြီး

and eventually went into a coma and died.

နောက်ဆုံး သတိမေ့မြောသွားပြီး သေဆုံးသွားခဲ့တယ်။

I am Nika.

ကျွန်မက Nika ပါ။

I'm 16 years old.

ကျွန်မ အသက်က ၁၆ နှစ်ပါ။

I dressed all in black, took my water bottle

အနက်ရောင်ကို ၀တ်ဆင်ထားပြီး မျက်ရည်ယိုဗုံးကနေ ကာကွယ်ဖို့

and a small towel to protect myself from tear gas.

ရေဘူးနဲ့ မျက်နှာသုတ်ပုဝါလေးကို ယူလာခဲ့တယ်။

I went on the street to protest.

ကျွန်မ လမ်းပေါ်ထွက်ပြီး ဆန္ဒပြတယ်။

I got kidnapped, tortured.

ကျွန်မ ပြန်ပေးဆွဲတာ၊ နှိပ်စက်တာခံရတယ်။

I'm Nika's shattered skull.

ကျွန်မ Nika ရဲ့ ဦးခေါင်းခွံ ကွဲသွားတယ်။

I am her battered body,

ပြန်ပေးဆွဲခံရပြီး ၁၀ ရက်အကြာမှာ

delivered to her family 10 days after she got kidnapped.

ကျွန်မရဲ့ ဖွတ်ဖွတ်ကြေနေတဲ့ ခန္ဓာကိုယ်ကို မိသားစုဆီ ပို့ပေးခဲတယ်။

Eventually, she was buried without warning

နောက်ဆုံးမှာတော့ အသိမပေးဘဲ အဝေးက သင်္ချိုင်းမှာ

in some faraway cemetery.

ကျွန်မကို သင်္ဂြိုဟ်လိုက်တယ်။

I am Pouya.

ကျွန်တော်က Pouya ပါ။

I went to protest with my mother.

အမေနဲ့အတူ ဆန္ဒပြဖို့ သွားခဲ့တယ်။

She said, "Don't let go of my hand."

“ငါ့လက်ကို မလွှတ်လိုက်နဲ့နော်” လို့ အမေက ပြောပါတယ်။

But I did.

ဒါပေမဲ့ ကျွန်တော် လွှတ်လိုက်တယ်။

And I got shot.

ပြီးတော့ ကျွန်တော် အပစ်ခံရတယ်။

I died in front of her eyes.

အမေ့မျက်စိရှေ့မှာပဲ ကျွန်တော် သေသွားတယ်။

I'm Kian.

ကျွန်တော်က Kian ပါ။

I'm only ten years old.

အသက်က ၁၀ နှစ်ပဲ ရှိပါသေးတယ်။

I wanted to become a scientist.

သိပ္ပံပညာရှင် ဖြစ်ချင်ခဲ့တယ်။

ဒါပေမဲ့ ကျွန်တော့ခန္ဓာကိုယ်က ကျည်ဆန်တွေနဲ့ ဆန်ခါပေါက်ဖြစ်သွားတယ်။

But my body was riddled with bullets.

I am the boat on wheels he made with his little hands,

ကျွန်တော်က လက်ကလေးတွေနဲ့ လုပ်ထားတဲ့ ဘီးတွေပေါ်က လှေပေါ်မှာ

carrying 70 more children over the rainbow,

သက်တံပေါ်မှာ နောက်ထပ် ကလေး ၇၀ ကို တင်ဆောင်ရင်း

killed in a similar way.

အလားတူ အသတ်ခံခဲ့ရတယ်။

I am Kian's father who was shot and paralyzed for life.

ကျွန်တော်က Kian ရဲ့အဖေပါ၊ သေနတ်နဲ့ အပစ်ခံ ရပြီး တစ်သက်လုံး သွက်ချာပါဒလိုက်သွားတယ်။

I am Mohammad Mehdi, the Karate Boy.

ကျွန်တော်က ကရာတေးသမားလေး Mohammad Mehdi ပါ။

I am the son of a peddler brought up in poverty.

ဆင်းရဲတွင်းမှာ ကြီးပြင်းလာတဲ့ မူးယစ် ဆေးရောင်းသူရဲ့ သားပါ။

I was hanged at dawn during the morning prayers.

မနက်ခင်း ဆုတောင်းပွဲအတွင်း အရုဏ်တက်မှာ ကြိုးဆွဲချခံရတယ်။

I am one of the last sentences of Mohammad to his father.

ကျွန်တော်က မိုဟာမက်ရဲ့ အဖေအတွက် နောက်ဆုံး ဝါကျတွေထဲက တစ်ကြောင်းပါ။

"Don't tell mom they want to execute me."

" သူတို့ ကျွန်တော့ကို သတ်ချင်တာကို အမေကို မပြောပါနဲ့။”

I am Toomaj, a rapper.

ကျွန်တော်က Toomaj ၊ ရက်ပ်ပါတစ်ယောက်ပါ။

Tortured and kept in solitary confinement for months and months.

နှိပ်စက်ညှဉ်းပန်းပြီး လပေါင်းများစွာ အချုပ်အနှောင် ခံခဲ့ရတယ်။

I am Elaheh, I am Niloofar.

ကျွန်မတို့က Elaheh နဲ့ Niloofar ပါ။

We are journalists who reported on the death of Mahsa.

ကျွန်မတို့က Mahsa သေဆုံးမှုနဲ့ ပတ်သက်ပြီး သတင်းပို့ခဲ့တဲ့ သတင်းထောက်တွေပါ။

We have been in prison since.

အဲဒီကကတည်းက ကျွန်မတို့ ထောင်ချခံခဲ့ရတယ်။

I am 537 victims of this revolution in Iran.

ကျွန်မက အီရန် တော်လှန်ရေးရဲ့ ၅၃၇ ယောက်မြောက် သားကောင်ပါ။

The ones who got executed.

အသတ်ခံရတဲ့ သူတွေရှိတယ်။

The ones who got tortured.

နှိပ်စက်ခံရတဲ့ သူတွေရှိတယ်။

The tens of thousands of wounded and arrested and imprisoned,

သောင်းနှင့်ချီတဲ့ ဒဏ်ရာရပြီး ဖမ်းဆီး၊ အကျဉ်းချခံထားရတဲ့

innocent men and women.

အပြစ်မဲ့ အမျိုးသား အမျိုးသမီးတွေရှိတယ်။

I am the raised fist of young girls

ကျွန်မက လေထဲမှာ ဆံပင်တွေ စီးဆင်းနေတဲ့

with their hair flowing in the wind.

ကောင်မလေးတွေရဲ့ မြှောက်ထားတဲ့ လက်သီးပါ။

I am their glorious dance.

သူတို့ရဲ့ ဂုဏ်ဝင့်ဖွယ် အကပါ။

I am their blood, their sighs, their tears,

သူတို့ရဲ့သွေး၊ သက်ပြင်းတွေ၊ မျက်ရည်တွေ၊

their dreams, their eyes,

အိပ်မက်တွေ၊ မျက်လုံးတွေ၊

their lost eyes by rubber bullets.

ရော်ဘာ ကျည်ဆန်တွေကြောင့် ဆုံးရှုံးခဲ့ရတဲ့ သူတို့ရဲ မျက်လုံးတွေပါ။

I am the reason they stood up.

ကျွန်မက သူတို့ ရပ်တည်ခဲ့တဲ့ အကြောင်းရင်းပါ။

I am freedom.

ကျွန်မက လွတ်လပ်မှုပါ။

And I'm also Golshifteh.

ကျွန်မက Golshifteh လည်းဖြစ်နေတယ်။

I'm an artist.

ကျွန်မက အနုပညာရှင်ပါ။

I'm living a life of exile for the past 15 years.

လွန်ခဲ့တဲ့ ၁၅ နှစ်လုံးလုံး ပြည်ပြေးဘဝနဲ့ နေနေခဲ့တယ်။

I was forced to leave my motherland.

အမိမြေကနေ စွန့်ခွာဖို့ ဖိအားပေးခံခဲ့ရတယ်။

But I kept fighting, as a woman, for life, to be free.

ဒါပေမဲ့ အမျိုးသမီးတစ်ယောက်အနေနဲ့ လွတ်လပ် ဖို့ တစ်သက်လုံး ဆက်တိုက်ပွဲဝင်ခဲ့တယ်။

My choices and existence as an exiled female artist

ပြည်ပြေး အမျိုးသမီး အနုပညာရှင်တစ်ယောက် အဖြစ်ရွေးချယ်မှုတွေနဲ့ ဖြစ်တည်မှုက

was my battle.

ကျွန်မရဲ့ တိုက်ပွဲပါ။

Exist to resist.

ခုခံဖို့ ဖြစ်တည်နေတာပါ။

But the courageous, fearless Generation Z,

ဒါပေမဲ့ ဒီတော်လှန်ရေးကို စတင်ခဲ့တဲ့ ရဲရင့်ပြီး

who started this revolution,

အကြောက်တရားကင်းမဲ့တဲ့ ဂျန်းဇီတွေကတော့

they didn't leave.

ထွက်ခွာမသွားဘူး။

They stayed.

သူတို့ ဆက်ရှိနေခဲ့တယ်။

And they went on the street and died for woman, life and freedom.

သူတို့က လမ်းပေါ်ထွက်ပြီး အမျိုးသမီ၊ ဘဝနဲ့ လွတ်လပ်မှုအတွက် အသေခံခဲ့တယ်။

Death breaks the cage

Rumi ပြောတဲ့အတိုင်းဆို

but doesn't kill the bird, as Rumi says.

မရဏက လှောင်အိမ်ကို ချိုးဖျက်ပေမဲ့ ငှက်ကို မသတ်ဘူး။

ဒီငှက်တွေကို ကျွန်မတို့ကိုယ်တွင်းမှာ သယ်ဆောင်ထားပြီး

We carry these birds in us,

let them fly on their way to victory.

သူတို့ရဲ့အောင်ပွဲဆီ ပျံသန်းခွင့်ပေးတာပါ။

Wars, discrimination, dictatorships, racism,

စစ်ပွဲတွေ၊ခွဲခြားဆက်ဆံမှုတွေ၊ အာဏာရှင်တွေ၊ လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုတွေ၊

it is all the same.

အားလုံးက အတူတူပါပဲ။

Iran is the rest of the world.

အီရန်က ကျန်ရှိနေတဲ့ ကမ္ဘာ့ပါ။

The world is Iran.

ကမ္ဘာက အီရန်ပါ။

Woman, Life, Freedom;

အမျိုးသမီး၊ ဘဝ၊ လွတ်လပ်မှု၊

Black Lives Matter;

လူမည်း ဘဝတွေ အရေးပါတယ်၊

Glory to Ukraine.

ယူကရိန်းအတွက် ဂုဏ်ကျက်သရေ။

Ignorance and fear is the cause of it all.

မောဟနဲ့ အကြောက်တရားက အလုံးစုံရဲ့ အကြောင်းတရားပါ။

We can all decide today to be the bridge to unite rather than separate.

ခွဲထွက်တာထက် စည်းလုံးဖို့ တံတားဖြစ်အောင် ဒီနေ့ ကျွန်မတို့အားလုံး ဆုံးဖြတ်နိုင်တယ်။

Any child living in a dictatorship,

အာဏာရှင်စနစ်မှာ နေထိုင်တဲ့ ကလေးတိုင်း၊

any refugee child being denied help,

အကူအညီ ငြင်းပယ်ခံရတဲ့ ဒုက္ခသည် ကလေးတိုင်း၊

any child being killed in war,

စစ်ပွဲမှာ သေဆုံးသွားတဲ့ ကလေးတိုင်း၊

if we ignore one, we ignore our own children

တစ်ယောက်ကို ကျွန်မတို့ လျစ်လျူရှုရင်၊ ကိုယ့်သားသမီးတွေကို လျစ်လျူရှုပြီး

and we deny humanity.

လူသားတွေကို ငြင်းပယ်တာပါ။

The poet Saadi once said,

ကဗျာဆရာ Saadi တစ်ခါက ပြောခဲ့တာက

"Human beings are members of a whole.

“အနှစ်သာရနဲ့ စိတ်ဝိညာဉ်တစ်ခု ဖန်ဆင်းရာမှာ၊

In creation of one essence and soul.

လူသားတွေဟာ တစ်ခုလုံးရဲ့ အဖွဲ့ဝင်တွေပါ၊

If one member is afflicted with pain,

အဖွဲ့ဝင်တစ််ယောက်က နာကျင်မှုကို ခံရရင်၊

other members uneasy will remain.

တခြား အဖွဲ့ဝင်တွေ စိတ်တထင့်ထင့် ဆက်ဖြစ်နေမယ်၊

If you have no sympathy for human pain,

လူသားတွေရဲ့ နာကျင်မှုကို ကိုယ်ချင်းစာနာစိတ် မရှိရင်၊

the name of human you cannot retain."

လူ့သား ဂုဏ်ကို ထိန်းမထားနိုင်ဘူး”တဲ့။

Thank you.

ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။