How tech companies deceive you into giving up your data and privacy | Finn Lützow-Holm Myrstad

Translator: Thaw Tint Te Tun Reviewer: sann tint

Do you remember when you were a child,

ကလေးဘဝကို မှတ်မိသေးလား၊

you probably had a favorite toy that was a constant companion,

ခင်ဗျားမှာ အမြဲတွဲဖော် အရုပ်တစ်ရုပ် ရှိခဲ့ဖူးမယ်၊

like Christopher Robin had Winnie the Pooh,

Christopher Robin မှာ Winnie thePooh ရှိသလိုမျိူး

and your imagination fueled endless adventures?

ခင်ဗျား စိတ်ကူးက မပြီးဆုံးတဲ့ စွန့်စားမှုတွေ ဖန်တီးခဲ့တယ်။

What could be more innocent than that?

ဘယ်အရာက အဲ့ဒါထက်ပို အပြစ်ကင်းနိုင်ပါ့မလဲ။

Well, let me introduce you to my friend Cayla.

ကောင်းပြီ၊ကျွန်တော့်သူငယ်ချင်း Cayla နဲ့ မိတ်ဆက်ပေးပါရစေ။

Cayla was voted toy of the year in countries around the world.

Cayla က ကမ္ဘာနိုင်ငံတွေမှာ တစ်နှစ်တာ အရုပ်အဖြစ် မဲပေးခံခဲ့ရတယ်။

She connects to the internet and uses speech recognition technology

သူက အင်တာနက်နဲ့ ချိတ်၊ အသံခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာနည်းပညာသုံးပြီး၊

to answer your child's questions,

ခင်ဗျား ကလေးရဲ့ မေးခွန်းတွေကို

respond just like a friend.

သူငယ်ချင်းတစ်ယောက်လို ဖြေပေးခဲ့တယ်။

But the power doesn't lie with your child's imagination.

ဒါပေမဲ့ လုပ်ပိုင်ခွင့်က ခင်ဗျား ကလေးရဲ့ စိတ်ကူးနဲ့ ရှိမနေပါဘူး။

It actually lies with the company harvesting masses of personal information

တကယ်ရှိနေတာက ခင်ဗျား မိသားစု အိမ်မှာ လွတ်လွတ်လပ်လပ် စကားပြောနေတုန်း

while your family is innocently chatting away in the safety of their home,

ကိုယ်ပိုင်အချက်အလက်အများကြီး သိမ်းယူနေတဲ့ ကုမ္ပဏီဆီမှာပါ၊

a dangerously false sense of security.

ဒါဟာအန္တရာယ်ရှိတဲ့ လုံခြုံရေးထင်ယောင်မှားမှုတစ်ခုပါ။

This case sounded alarm bells for me,

အလုပ်က နိုင်ငံထဲက စားသုံးသူ အခွင့်အရေးကာကွယ်ဖို့ဆိုတော့

as it is my job to protect consumers' rights in my country.

ဒီကိစ္စက ကျွန်တော့်အတွက် အချက်ပေးခေါင်းလောင်းထိုးစေခဲ့တယ်။

And with billions of devices such as cars,

ကား၊စွမ်းအင်တိုင်းစက်နဲ့ ဖုန်စုပ်စက် စတဲ့ ဘီလီယံချီတဲ့

energy meters and even vacuum cleaners expected to come online by 2020,

စက်တွေ ၂၀၂၀မှာ အင်တာနက်နဲ့ ချိတ်ဆက်မယ်ဆိုတဲ့ ခန့်မှန်းချက်နဲ့ဆိုရင်၊

we thought this was a case worth investigating further.

ဒီကိစ္စက ဆက်စုံစမ်းသင့်တဲ့ အရာအဖြစ် ကျွန်တော်တို့ သတ်မှတ်ခဲ့ကြတယ်။

Because what was Cayla doing

သူသင်ယူနေတဲ့ စိတ်ဝင်စားစရာတွေနဲ့

with all the interesting things she was learning?

Cayla ဘာတွေလုပ်နေမလဲ။

Did she have another friend she was loyal to and shared her information with?

သူ့မှာ အချက်အလက်တွေမျှဝေနေတဲ့ သစ္စာရှိရတဲ့ တခြားသူငယ်ချင်းရှိနေနိုင်လား။

Yes, you guessed right. She did.

ဟုတ်တယ်၊ ခင်ဗျား မှန်းတာမှန်တယ်၊ သူ့မှာ ရှိနေတယ်။

In order to play with Cayla,

Cayla နဲ့ ဆော့ဖို့

you need to download an app to access all her features.

သူ့လုပ်ဆောင်ချက်တွေကို သုံးဖို့ App တစ်ခုကို ဒေါင်းလုပ်ဆွဲရမယ်။

Parents must consent to the terms being changed without notice.

အသိမပေးဘဲ ပြောင်းနေတဲ့ စည်းကမ်းချက်တွေကို မိဘတွေက သဘောတူပေးရမယ်။

The recordings of the child, her friends and family,

ကလေး၊ သူ့သူငယ်ချင်းတွေနဲ့ မိသားစုဝင်တွေရဲ့ ဖမ်းယူထားတဲ့အသံတွေက၊

can be used for targeted advertising.

ပစ်မှတ်ထားကြော်ငြာမှုအတွက် သုံးနိုင်ပါတယ်။

And all this information can be shared with unnamed third parties.

နောက်ပြီး အချက်အလက်အားလုံးဟာ အမည်မသိဘေးလူတွေဆီ မျှဝေနိုင်ပါသေးတယ်။

Enough? Not quite.

ဒါတင်ပဲလား။ မဟုတ်သေးပါဘူး။

Anyone with a smartphone can connect to Cayla

စမတ်ဖုန်းရှိတဲ့ မည်သူမဆိုက အကွာအဝေးတစ်ခုကနေ

within a certain distance.

Cayla နဲ့ ချိတ်ဆက်နိုင်ပါတယ်။

When we confronted the company that made and programmed Cayla,

ကျွန်တော်တို့ Cayla ဖန်တီးတဲ့ ကုမ္ပဏီနဲ့ ထိပ်တိုက်တွေ့တဲ့အခါမှာ၊

they issued a series of statements

သူတို့က လုံခြုရေးစနစ်ကို ဖောက်ဝင်ဖို့က

that one had to be an IT expert in order to breach the security.

အိုင်တီကျွမ်းကျင်သူတစ်ယောက် ဖြစ်မှရမယ်လို့ ကြေညာချက်တွေ တသီတတန်း ထုတ်ခဲ့ပါတယ်။

Shall we fact-check that statement and live hack Cayla together?

အဲဒီကြေညာချက်ကို ကျွန်တော်တို့တူတူ စစ်ကြည့်၊ Cayla ကို ဖောက်ထွင်းကြည့်ရအောင်။

Here she is.

ဒီမှာ Cayla ပါ။

Cayla is equipped with a Bluetooth device

Cayla က်ထုတ်လွှင့်ပေးနိုင်တဲ့

which can transmit up to 60 feet,

ဘလူးတုကရိယာတစ်ခု တပ်ဆင်ထားပါတယ်၊

a bit less if there's a wall between.

ကြားမှာ နံရံခံနေရင်တော့ ပေ ၆၀ ထက် နည်းနည်းလျော့ပါမယ်။

That means I, or any stranger, can connect to the doll

ဆိုလိုတာက ကျွန်တော် ဒါမှမဟုတ် သူစိမ်းတစ်ယောက်က ခေလာနဲ့ သူငယ်ချင်းတွေ

while being outside the room where Cayla and her friends are.

ရှိနေတဲ့ အခန်းအပြင်ကနေ သူ့ကို ချိတ်ဆက်နိုင်တယ်ဆိုတာပါ။

And to illustrate this,

ဒါကို သရုပ်ပြဖို့အတွက် ကျွန်တော် အခု

I'm going to turn Cayla on now.

အခု Cayla ကို ခလုတ်ဖွင့်လိုက်မယ်။

Let's see, one, two, three.

ကြည့်ကြရအောင်၊ ၁ ၂ ၃

There. She's on. And I asked a colleague

ကျွန်တော့် လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်ကို အပြင်မှာ

to stand outside with his smartphone,

ဖုန်းနဲ့ ရပ်စောင့်ခိုင်းထားပါတယ်၊

and he's connected,

သူ Cayla နဲ့ ချိတ်ထားတယ်။

and to make this a bit creepier ...

နောက်၊ ပိုကြောက်ဖို့ကောင်းအောင်ပါ။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

let's see what kids could hear Cayla say in the safety of their room.

ကလေးတွေ အခန်းထဲ ရှိနေတုန်းမှာ ဘာတွေကြားရနိုင်မလဲ ကြည့်ရအောင်။

Man: Hi. My name is Cayla. What is yours?

ဟိုင်း၊ ငါ့နာမည် Cayla ပါ၊ မင်းနာမည်ကရော။

Finn Myrstad: Uh, Finn.

အာ၊ Finn ပါ။

Man: Is your mom close by?

ဘေးမှာ မင်းအမေ ရှိနေလား။

FM: Uh, no, she's in the store.

မရှိပါဘူး၊သူ စတိုးဆိုင်ထဲမှာ။

Man: Ah. Do you want to come out and play with me?

မင်း အပြင်ထွက်ပြီး ငါနဲ့ ကစားချင်လား။

FM: That's a great idea.

အရမ်းကောင်းတဲ့ အကြံပဲ။

Man: Ah, great.

အာ၊ ကောင်းပြီ။

FM: I'm going to turn Cayla off now.

ကျွန်တော်အခု Cayla ကို ပြန်ပိတ်လိုက်ပါမယ်။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

We needed no password

ကျွန်တော်တို့ စကားဝှက်တွေ၊

or to circumvent any other type of security to do this.

လုံခြုရေးအတားအဆီး တစ်ခုခုကို ကျော်ဖြတ်ရတာတွေ ဘာမှမလိုခဲ့ပါဘူး။

We published a report in 20 countries around the world,

ဒီလုံခြုရေးအားနည်းချက်နဲ့ တခြားပြဿနာတွေကို

exposing this significant security flaw

ဖော်ထုတ်ထားတဲ့ အစီရင်ခံစာတစ်ခုကို နိုင်ငံ ၂၀ ကျော်မှာ

and many other problematic issues.

ကျွန်တော်တို့ ထုတ်ဝေခဲ့ပါတယ်။

So what happened?

အဲ့တော့ ဘာတွေဖြစ်ကြသလဲ။

Cayla was banned in Germany,

ဂျာမနီမှာ Cayla ပိတ်ပင်ခံခဲ့ရတယ်၊

taken off the shelves by Amazon and Wal-Mart,

Amazon နဲ့ Wal-Mart တို့က သူ့ကို ဆက်မရောင်းတော့ဘူး၊

and she's now peacefully resting

အခုဆို ခေလာဟာ ဘာလင်မြို့က ဂျာမန်သူလျှိုပြတိုက်မှာ

at the German Spy Museum in Berlin.

ငြိမ်းချမ်းစွာ အနားယူနေပါပြီ။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

However, Cayla was also for sale in stores around the world

သို့သော် ကျွန်တော်တို့ အစီရင်ခံစာ ထုတ်ပြီး တစ်နှစ်ကျော်လောက်ထိကို

for more than a year after we published our report.

ကမ္ဘာတလွှား စတိုးဆိုင်တွေမှာ ခေလာ့ကို ဆက်ရောင်းချခဲ့ကြတယ်။

What we uncovered is that there are few rules to protect us

ကျွန်တော်တို့ တွေ့ခဲ့ရတာက ကျွန်တော်တို့ကို ကာကွယ်ပေးတဲ့

and the ones we have are not being properly enforced.

ဥပဒေတွေနည်းနည်းပဲရှိတာရယ်၊ ရှိပြီးဥပဒေတွေက ကောင်းကောင်းမကြပ်မတ်တာပါ။

We need to get the security and privacy of these devices right

ပစ္စည်းတွေစျေးကွက်မဝင်ခင် လုံခြုံဖို့နဲ့ တသီးတသန့်ဖြစ်ဖို့

before they enter the market,

ကျွန်တော်တို့လိုအပ်တယ်။

because what is the point of locking a house with a key

အကြောင်းက ဘယ်သူမဆို ချိတ်ဆက်ထားတဲ့ ကိရိယာတစ်ခုခုနဲ့

if anyone can enter it through a connected device?

အိမ်ထဲဝင်လို့ရနေရင် အိမ်ကိုသော့ခတ်တာ ဘာအဓိပ္ပာယ်ရှိဦးမလဲဗျ။

You may well think, "This will not happen to me.

"ငါ့မှာတော့ ဒီကိစ္စမဖြစ်နိုင်ဘူး" လို့ ခင်ဗျားထင်နိုင်ပါတယ်။

I will just stay away from these flawed devices."

ငါ လုံခြုမှုအားနည်းတဲ့ပစ္စည်းတွေနဲ့ ဝေးဝေးနေမယ်ပေါ့။

But that won't keep you safe,

ဒါပေမယ့်ဒီလိုလုပ်ခြင်းက ဖြန့်ကျက်ချိတ်ဆက်တဲ့

because simply by connecting to the internet,

အင်တာနက်ကြောင့် ခင်ဗျားကိုလုံခြုံမသွားစေဘူး၊

you are put in an impossible take-it-or-leave-it position.

ခင်ဗျားဟာ ရွေးမရတဲ့ ယူချင်ယူ၊မယူချင်နေ အခြေအနေမှာ ရှိနေပြီးသားပါ။

Let me show you.

ကျွန်တော် ရှင်းပြပါရစေ။

Like most of you, I have dozens of apps on my phone,

အများစုလိုပါပဲ၊ ကျွန်တော့်ဖုန်းမှာ ဒါဇင်နဲ့ချီတဲ့၊

and used properly, they can make our lives easier,

မှန်မှန်သုံးရင် ကျွန်တော်တို့ဘဝတွေကို ပိုလွယ်ကူ၊ပိုအဆင်ပြေ

more convenient and maybe even healthier.

ပိုတောင်ကျန်းမာစေနိုင်တဲ့ App တွေ ရှိပါတယ်။

But have we been lulled into a false sense of security?

ဒါပေမယ့် လုံခြုံရေးထင်မှားမှုတစ်ခုဆီ ကျွန်တော်တို့ ဆွဲနှစ်သိမ့်ခံနေရပြီလား။

It starts simply by ticking a box.

ဒါက လေးထောင့်တုံးတစ်ခုကို အမှန်ခြစ်လိုက်တာက စပါတယ်။

Yes, we say,

ဟုတ်တယ်၊ကျွန်တော်တို့ပြောကြတယ်၊

I've read the terms.

ငါစည်းမျဥ်းတွေ ဖတ်ပြီးပြီပဲ။

But have you really read the terms?

တကယ်ကော စည်းမျဥ်းတွေကို ဖတ်ရဲ့လား။

Are you sure they didn't look too long

သူတို့ကို ဖတ်ဖို့အချိန်မကြာဘူး၊

and your phone was running out of battery,

ဖုန်းဘက်ထရီကုန်တော့မယ်၊ မင်းဖတ်ခဲ့တုန်းက

and the last time you tried they were impossible to understand,

စာတွေက နားမလည်နိုင်ဘူး၊ မင်း ဝန်ဆောင်မှုကိုချက်ချင်း

and you needed to use the service now?

သုံးဖို့လိုတယ် ဆိုတာ သေချာပြီလား။

And now, the power imbalance is established,

အခု ပါဝါချိန်ခွင်လျှာက မညီတော့ပါဘူး၊

because we have agreed to our personal information

ဘာလို့ဆို မင်းကိုယ်ပိုင်အချက်အလက်တွေကို မင်းဘယ်တုန်းကမှ မတွေးမိဖူးတဲ့

being gathered and used on a scale we could never imagine.

အတိုင်းအတာနဲ့ စုယူဖို့၊သုံးဖို့ မင်းသဘောတူပြီးလိုက်လို့ပါ။

This is why my colleagues and I decided to take a deeper look at this.

ဒါကြောင့် ကျွန်တော်နဲ့လုပ်ကိုင်ဖက်တွေ ဒီကိစ္စကို သေချာလေ့လာဖို့ ဆုံးဖြတ်ပါတယ်။

We set out to read the terms

ပုံမှန်ဖုန်းတစ်လုံးမှာရှိတဲ့ ရေပန်းစားတဲ့ App တွေရဲ့

of popular apps on an average phone.

စည်းမျဉ်းတွေကိုဖတ်ဖို့ ကျွန်တော်တို့ စပြင်ခဲ့တယ်၊

And to show the world how unrealistic it is

ပြီးတော့ စားသုံးသူတွေကို စည်းမျဉ်းတွေတကယ်ဖတ်ဖို့

to expect consumers to actually read the terms,

မျှော်လင့်တာက ဘယ်လောက် သဘာဝမကျလဲ ကမ္ဘာကိုပြဖို့အတွက်

we printed them,

စည်းမျဉ်းတွေကို ပုံနှိပ်ခဲ့တယ်၊

more than 900 pages,

စာမျက်နှာ ၉၀၀ ကျော်ရှိပါတယ်၊

and sat down in our office and read them out loud ourselves,

နောက် ရုံးခန်းထဲထိုင်ပြီး စည်းမျဉ်းတွေ အော်ဖတ်တာကို

streaming the experiment live on our websites.

ကျွန်တော်တို့ဝက်ဆိုက်မှာ တိုက်ရိုက်လွှင့်ခဲ့တယ်၊

As you can see, it took quite a long time.

ခင်ဗျား မြင်သလိုပဲ၊တော်တော်ကိုကြာခဲ့ပါတယ်။

It took us 31 hours, 49 minutes and 11 seconds

ပုံမှန်ဖုန်းတစ်လုံးမှာရှိတဲ့ စည်းမျဉ်းတွေ ဖတ်ဖို့ကို ၃၁ နာရီ၊

to read the terms on an average phone.

၄၉ မိနစ်နဲ့ ၁၁ စက္ကန့် ကျွန်တော်တို့ အချိန်ယူရပါတယ်။

That is longer than a movie marathon of the "Harry Potter" movies

ဒါက "Harry Potter" နဲ့ "Godfather" ရုပ်ရှင်တွေကို

and the "Godfather" movies combined.

တထိုင်တည်းအပြီး ကြည့်တာထက် ပိုကြာပါတယ်။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

And reading is one thing.

ပြီးတော့ ဖတ်တာက တစ်ပိုင်း၊

Understanding is another story.

နားလည်တာက နောက်တစ်ပိုင်းပါ။

That would have taken us much, much longer.

အဲ့ဒါက ဖတ်ဖို့ထက် တော်ေတာ်ကိုပိုကြာမှာပါ။

And this is a real problem,

ပြီးတော့ အဲ့ဒါက တကယ့်ပြဿနာပါ။

because companies have argued for 20 to 30 years

အကြောင်းက သုံးစွဲသူတွေက စည်းမျဥ်းတွေကို သဘောတူပြီးတဲ့

against regulating the internet better,

အကြောင်းပြချက်နဲ့ အင်တာနက်ကို ပိုစည်းကမ်းတင်းကြပ်ဖို့ကို

because users have consented to the terms and conditions.

ကုမ္ပဏီတွေက နှစ်၂၀၊၃၀လောက် လက်မခံဘဲ ငြင်းခုံနေခဲ့ကြတယ်။

As we've shown with this experiment,

ချက်လက်စုံခွင့်ပြုမှု တစ်ခုရဖို့

achieving informed consent is close to impossible.

မဖြစ်နိုင်တာ ကျွန်တော်တို့ ဒီစမ်းသပ်ချက်ကနေ ပြခဲ့ပါပြီ။

Do you think it's fair to put the burden of responsibility on the consumer?

ခင်ဗျားကော စားသုံးသူအပေါ် တာဝန်ဝန်ထုပ်ကြီး တင်ထားတာ မျှတတယ်ထင်သလား။

I don't.

ကျွန်တော်တော့ မထင်ဘူး။

I think we should demand less take-it-or-leave-it

ကျွန်တော်တို့တွေ ယူချင်ယူ၊မယူချင်နေ အခြေအနေ နည်းသွားဖို့နဲ့

and more understandable terms before we agree to them.

သဘောမတူခင် ပိုနားလည်လွယ်တဲ့ စည်းမျဥ်းတွေကို တောင်းဆိုရပါမယ်။

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)

Thank you.

ကျေးဇူးပါ။

Now, I would like to tell you a story about love.

ကျွန်တော်အခု အချစ်အကြောင်း အဖြစ်လေးတစ်ခု ပြောပြချင်ပါတယ်။

Some of the world's most popular apps are dating apps,

ကမ္ဘာမှာ ရေပန်းအစားဆုံး App တွေက ကြင်ဖက်ရှာ App တွေပါပဲ၊

an industry now worth more than, or close to, three billion dollars a year.

ခုချိန်မှာ တစ်နှစ်ကို ၃ဘီလျံ ဒေါ်လာ ကျော် / နီးပါးတန်ကြေးရှိတဲ့ လုပ်ငန်းပါ။

And of course, we're OK sharing our intimate details

ပြီးတော့ ကျွန်တော်တို့က ကိုယ့်အတွင်းရေးတွေ ကိုယ့်ကြင်ဖက်ကို

with our other half.

ပေးသိဖို့ လုံးဝအဆင်ပြေတယ်။

But who else is snooping,

ဒါပေမယ့် ကျွန်တော်တို့မျှဝေနေတုန်းမှာ

saving and sharing our information

တခြားဘယ်သူက ခိုးကြောင်ခိုးဝှက်နဲ့ ကျွန်တော်တို့ အချက်လက်တွေကို

while we are baring our souls?

သိမ်းဆည်းမျှဝေနေမလဲ။

My team and I decided to investigate this.

ကျွန်တော်နဲ့အဖွဲ့က ဒါကိုစုံစမ်းဖို့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့တယ်၊

And in order to understand the issue from all angles

ဒီကိစ္စကို ဘက်ပေါင်းစုံကနေ နားလည်နိုင်ဖို့နဲ့

and to truly do a thorough job,

အလုပ်ကိုစေ့စေ့စပ်စပ် လုပ်နိုင်ဖို့အတွက်

I realized I had to download

ကမ္ဘာမှာ ရေပန်းအစားဆုံး App တစ်ခုကို

one of the world's most popular dating apps myself.

ကျွန်တော်ေဒါင်းလုပ်လုပ်ဖို့ လိုလာတာ သဘောပေါက်မိပါတယ်။

So I went home to my wife ...

ဒါကြောင့် အခုမှလက်ထပ်ထားတဲ့

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

who I had just married.

အိမ်က မိန်းမဆီပြန်ပြီး မေးခဲ့တယ်၊

"Is it OK if I establish a profile on a very popular dating app

"အရမ်းရေပန်းစားတဲ့ ကြင်ဖက်ရှာ App တစ်ခုမှာ သိပ္ပံနည်းကျရှာဖွေမှုအတွက်

for purely scientific purposes?"

ပရိုဖိုင်တစ်ခု ဖွင့်ရင် အိုကေမလား" ပေါ့

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

This is what we found.

ကျွန်တော်တို့ ဒီလိုတွေ့ခဲ့တယ်။

Hidden behind the main menu was a preticked box

အဓိကစာမျက်နှာနောက်မှာ ပုန်းကွယ်နေတာက Facebook မှာရှိတဲ့ ကိုယ့်ပုံတွေ၊

that gave the dating company access to all my personal pictures on Facebook,

ကျွန်တော်ဆို ပုံ၂ထောင်ကျော်၊ တချို့ပုံတွေဆို ကိုယ်ရေးကိုယ်တာဆန်တာတွေကို

in my case more than 2,000 of them,

ကြင်ဖက်ရှာကုမ္ပဏီကို ရယူခွင့်ပေးတယ်ဆိုတဲ့

and some were quite personal.

အမှန်ခြစ်ပြီးသား လေးထောင့်တုံးတစ်ခုရှိပါတယ်။

And to make matters worse,

နောက် ပိုဆိုးတာက စည်းမျဥ်းစည်းကမ်းတွေကို

when we read the terms and conditions,

ကျွန်တော်တို့ ဖတ်ကြည့်တော့

we discovered the following,

အခုလိုတွေ့ခဲ့ရပါတယ်၊

and I'm going to need to take out my reading glasses for this one.

ဒါကိုဖတ်ဖို့ ကျွန်တော် စာကြည့်မျက်မှန်ထုတ်ဖို့ လိုပါပြီ။

And I'm going to read it for you, because this is complicated.

နောက် ဒါကအရမ်းရှုပ်ထွေးတဲ့အတွက် ခင်ဗျားတို့အတွက် ဖတ်ပြပါမယ်။

All right.

ကောင်းပြီ။

"By posting content" --

"အကြောင်းအရာ တင်ခြင်းအားဖြင့်"

and content refers to your pictures, chat

အကြောင်းအရာက ခင်ဗျားပုံတွေ၊ စကားပြောတာတွ​ေ

and other interactions in the dating service --

ကြင်ဖက်ရှာဝန်ဆောင်မှုက တုံ့ပြန်တာတွေပါတယ်။

"as a part of the service,

"ဝန်ဆောင်မှုပိုင်း အနေနဲ့၊

you automatically grant to the company,

ခင်ဗျားက ကုမ္ပဏီ၊နှီးနွယ်ကုမ္ပဏီ၊

its affiliates, licensees and successors

လိုင်စင်ရသူတွေနဲ့ ဆက်ခံသူတွေကို ယတိပြတ်၊

an irrevocable" -- which means you can't change your mind --

အမြဲထာဝရ၊သီးသန့်မဟုတ်၊ လွှဲပြောင်းနိုင်၊လိုင်စင်ခွဲထုတ်ပေးနိုင်၊

"perpetual" -- which means forever --

ငွေချေပြီးသော၊ အကြောင်းအရာများကို သုံးစွဲ၊ကူးယူ၊သိုလှောင်၊

"nonexclusive, transferrable, sublicensable, fully paid-up,

ဖျော်ဖြေ၊ပြသ၊ကူးပွား၊ မှတ်တမ်းတင်၊ညှိုနှိုင်း၊ပြင်ဆင်၊

worldwide right and license to use, copy, store, perform,

ထုတ်ဝေပိုင်ခွင့်နဲ့ အကြောင်းအရာ ဆင့်ပွားများပြင်ဆင်ခွင့်

display, reproduce, record,

သို့မဟုတ်

play, adapt, modify and distribute the content,

အခြားလက်ရာများသို့ ပေါင်းစပ်ခွင့်လိုင်စင်

prepare derivative works of the content,

အလိုအလျောက်ပေးကြောင်းနဲ့

or incorporate the content into other works

ရှိပြီးနှင့် နောင်ဖြစ်တည်မီဒီယာများအား

and grant and authorize sublicenses of the foregoing in any media

သုံးစွဲမှုလိုင်စင်ထုတ်ပေးခွင့်ပြုကြောင်း

now known or hereafter created."

သဘောတူပါသည်။"

That basically means that all your dating history

ယေဘူဘျဆိုလိုတာက ခင်ဗျားရဲ့ ကြင်ဖက်ရှာမှတ်တမ်းအားလုံးနဲ့

and everything related to it can be used for any purpose for all time.

၎င်းနဲ့သက်ဆိုင်သမျှက ဘယ်အချိန်မဆို ရည်ရွယ်ချက်မျိုးစုံနဲ့ အသုံးခံရနိုင်ပါတယ်။

Just imagine your children seeing your sassy dating photos

နောင်နှစ် ၂၀ သားဆက်ခြားကြော်ငြာတစ်ခုမှာ ခင်ဗျားရဲ့ ဆွဲဆောင်မှုပြင်းပြင်းပုံတွေကို

in a birth control ad 20 years from now.

ခင်ဗျားကလေးတွေ ကြည့်နေမှာ စိတ်ကူးကြည့်စမ်းပါ။

But seriously, though --

ဒါပေမဲ့ သေချာစဥ်းစားရရင်၊

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

what might these commercial practices mean to you?

ဒီစီးပွားရေးလုပ်ထုံးတွေက ခင်ဗျားအတွက် ဘာဆိုလိုသလဲ။

For example, financial loss:

ဥပမာ၊ ငွေကြေးဆုံးရှုံးမှု၊

based on your web browsing history,

ခင်ဗျားဝက်ဆိုက်ကြည့်မှတ်တမ်းကို

algorithms might decide whether you will get a mortgage or not.

အခြေခံပြီး စနစ်တွေက ခင်ဗျား အပေါင်စာချုပ်လိုနေမလား ဆုံးဖြတ်မယ်။

Subconscious manipulation:

မသိစိတ်ကိုအသုံးချမှု၊

companies can analyze your emotions based on your photos and chats,

ခင်ဗျားပုံတွေ၊စကားပြောထားတာတွေကနေ စိတ်ခံစားမှုကို ကုမ္ပဏီတွေက လေ့လာမယ်၊

targeting you with ads when you are at your most vulnerable.

ခင်ဗျားစိတ်အားအငယ်ဆုံးအချိန်မှာ ကြော်ငြာတွေ ခင်ဗျားဆီဦးတည်လာမယ်။

Discrimination:

ခွဲခြားဆက်ဆံမှု၊

a fitness app can sell your data to a health insurance company,

ကြံ့ခိုင်ရေး App တစ်ခုက ကျန်းမာရေးအာမခံကုမ္ပဏီကို ဒေတာရောင်းမယ်၊

preventing you from getting coverage in the future.

အနာဂတ်မှာ အာမခံအကျုံးဝင်မှု မရအောင်လုပ်မယ်။

All of this is happening in the world today.

ဒါတွေအားလုံးက ယနေ့ကမ္ဘာမှာ ဖြစ်ပျက်နေတာတွေပါပဲ။

But of course, not all uses of data are malign.

ဒါပေမဲ့ ဒေတာအသုံးပြုမှု အားလုံးက မကောင်းတာ လုံးဝမဟုတ်ပါဘူး။

Some are just flawed or need more work,

တချို့က ပစ်ချက်ရှိပ​ြီး လုပ်ဖို့လိုတယ်။

and some are truly great.

တချို့ကတော့ တကယ်ကိုကောင်းပါတယ်။

And there is some good news as well.

ပြီးတော့ သတင်းကောင်းတွေလည်း ရှိပါတယ်။

The dating companies changed their policies globally

ကျွန်တော်တို့ တိုင်ကြားချက်တင်ပြီးတဲ့အခါ ကြင်ဖက်ရှာကုမ္ပဏီတွေက

after we filed a legal complaint.

သူတို့မူကို ကမ္ဘာနဲ့ချီ ပြင်ခဲ့တယ်။

But organizations such as mine

ဒါပေမဲ့ စားသုံးသူအခွင့်အရေး အတွက် ကြိုးပမ်းတဲ့

that fight for consumers' rights can't be everywhere.

ကျွန်တော်တို့လိုအဖွဲ့မျိူး နေရာတိုင်းမှာ မရှိနိုင်ပါဘူး။

Nor can consumers fix this on their own,

စားသုံးသူတွေကလည်း ကိုယ့်ဘာသာ မပြုပြင်နိုင်ပြန်ပါဘူး၊

because if we know that something innocent we said

အကြောင်းက ကျွန်တော်တို့ပြောခဲ့တဲ့ အပြစ်မရှိတဲ့အရာတစ်ခုက နောင်မှာ

will come back to haunt us,

ပြန်ခြောက်လှန့်လာနိုင်ရင်၊

we will stop speaking.

ကျွန်တော်တို့ စကားဆက်မပြောရဲတော့ဘူး။

If we know that we are being watched and monitored,

ကျွန်တော်တို့ စောင့်ကြည့်ခံနေရတာကို သိရင်၊

we will change our behavior.

ကျွန်တော်တို့ အမူအကျင့်တွေ ပြောင်းလဲသွားမယ်။

And if we can't control who has our data and how it is being used,

နောက် ဘယ်သူ့ဆီ ဒေတာရှိသလဲ၊ ဘယ်လိုသုံးသလဲ မထိန်းချုပ်နိုင်ရင်၊

we have lost the control of our lives.

ကျွန်တော်တို့ ဘဝ ထိန်းချုပ်ခွင့်ဆုံးပြီ

The stories I have told you today are not random examples.

ဒီနေ့ ကျွန်တော်ပြောတဲ့ ဖြစ်ရပ်တွေက ကျပန်းဥပမာတွေ မဟုတ်ပါဘူး။

They are everywhere,

နေရာတိုင်းမှာ ဖြစ်နေပြီးတော့၊

and they are a sign that things need to change.

ဒါဟာ ပြောင်းလဲဖို့လိုနေပြီ ဆိုတာ ညွန်းဆိုနေပါတယ်။

And how can we achieve that change?

ပြောင်းလဲမှုကို ကျွန်တော်တို့ ဘယ်လိုရနိုင်လဲ။

Well, companies need to realize that by prioritizing privacy and security,

ကိုယ်ရေးလုံခြံမှုကို အရေးပေးခြင်းအားဖြင့် သုံးစွဲသူတွေရဲ့ ယုံကြည်မှုနဲ့

they can build trust and loyalty to their users.

အမြဲသုံးစွဲမှုကိုရနိုင်တာ ကုမ္ပဏီတွေက သဘောပေါက်ဖို့လိုမယ်။

Governments must create a safer internet

အစိုးရအနေနဲ့ ခေတ်မှီတဲ့ဥပဒေတွေနဲ့ စည်းကြပ်ကာကွယ်ပေးထားတဲ့

by ensuring enforcement and up-to-date rules.

ပိုလုံခြုံတဲ့အင်တာနက်တစ်ခု ဖန်တီးပေးရမယ်။

And us, the citizens?

နောက်ပြီး ကျွန်တော်တို့ ပြည်သူတွေက ဘာလုပ်မလဲ။

We can use our voice

ကျွန်တော်တို့ အသံကို နည်းပညာတွေက

to remind the world that technology can only truly benefit society

လူ့အဖွဲ့အစည်းရဲ့ အခြေခံအခွင့်အရေးတွေကို လေးစားမှသာ လူတွေကို အကျိုးပြုနိုင်မယ်ဆိုတာ

if it respects basic rights.

တစ်ကမ္ဘာလုံးကို သတိပေးနေဖို့ လိုပါတယ်။

Thank you so much.

ကျေးဇူး အများကြီး တင်ပါတယ်။

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)