It's time for women to run for office | Halla Tómasdóttir

Translator: Tuya Bat Reviewer: Binderiya Oyunbaatar

I feel incredibly lucky

Би хувьдаа

эмэгтэй хүнд хамгийн таатай

to be from a country

that's generally considered to be the best place in the world

оронд төрсөндөө

өөрийгөө маш азтай гэж боддог.

to be a woman.

In 1975, when I was seven years old,

1975 онд намайг долоон настай байхад

women in Iceland went on a strike.

Исландын эмэгтэйчүүд ажил хаялт хийсэн.

They did no work that day,

Тэд мэргэжлийн ажил хийдэг ч бай,

whether they held professional jobs

гэрийн ажил хийдэг ч бай ялгаагүй

or had the work of the home.

бүгд тэр өдөр ажиллаагүй.

They marched into the center of Reykjavík --

Нийт эмэгтэйчүүдийн 90 хувь нь

90 percent of women participated --

Рейкьявик хотын төв рүү алхацгааж

and peacefully and in solidarity

тайван, хүндэтгэлтэйгээр

asked for equality.

эрх тэгш байдлыг хүссэн.

Nothing worked in Iceland that day,

Тэр өдөр Исландад юу ч ажиллаагүй,

because nothing works when women are not at work.

учир нь эмэгтэйчүүд ажиллахгүй бол ямар ч ажил явахгүй.

(Applause)

(Алга ташилт)

Five years later, Icelanders had the courage

Таван жилийн дараа исландчууд

to be the first country in the world

ардчилсан сонгуулиар

to democratically elect a woman as their president.

эмэгтэй ерөнхийлөгчтэй болж чадсан.

I will never forget this day,

Бидний нэрээр нь дуудаж заншсанаар, Ерөнхийлөгч Вигдис

that President Vigdís, as we know her by her first name,

өрх толгойлсон эх байсан ч

stepped out on the balcony of her own home,

охинтойгоо хамт сонгуульд ялсныхаа дараа гэрийнхээ тагтан дээр гарсан

a single mom with her daughter by her side as she had won.

тэр өдрийг би хэзээ ч мартахгүй.

(Applause)

(Алга ташилт)

This woman was an incredible role model

Энэ эмэгтэй тухайн үед өсч хүмүүжиж байсан

for me and everyone growing up at that time,

бүх хүүхдүүдэд гайхалтай үлгэр дууриалал байсан.

including boys.

Хөвгүүдийн хувьд ч адил.

She frequently shares the story of how a young boy approached her

Түүнийг ажлаа аваад хэсэг хугацаа өнгөрсний дараа өөр дээр нь ирж

after a couple of terms in office

"Хөвгүүд ч бас том болоод ерөнхийлөгч болж болох уу?"

and asked, "Can boys really grow up to be president?"

гэж асуусан хөвгүүний тухай тэр үе үе дурсан ярьдаг.

(Laughter)

(Инээд)

Role models really matter,

Үлгэр дууриалал үнэхээр чухал,

but even with such strong role models

гэвч ийм хүчирхэг, маш их талархаж явдаг

who I am so grateful for,

үлгэр дууриалалтай байсан ч,

when I was encouraged to run for president,

надад анх ерөнхийлөгчид нэр дэвшихийг санал болгоход

my first reaction was, "Who am I to run for president?

"Би ерөнхийлөгчид өрсөлдөх хэн юм бэ?

Би ерөнхийлөгч болох хэн юм бэ?" гэж хэлж байсан.

Who am I to be president?"

It turns out that women

Үнэн хэрэгтээ, нэр дэвших талаар бодох нь

are less likely to consider running than men.

эмэгтэйчүүдийн хувьд эрчүүдээс бага байдаг байна.

So a study done in the US in 2011

АНУ-д 2011 онд хийсэн судалгаагаар

showed that 62 percent of men had considered running for office,

эрчүүдийн 62 хувь нь сонгуульд нэр дэвших талаар бодож үзсэн байхад,

but 45 percent of women.

эмэгтэйчүүдийн 45 хувь нь л бодсон байдаг.

That's gap of 16 percentage points,

Энэ бол 16 хувийн ялгаа ба

and it's the same gap that existed a decade earlier.

10 жилийн өмнөхтэй адил байна.

And it really is a shame,

Энэ бол зүгээр л ичгэвтэр явдал.

because I am so convinced that the world is in real need for women leaders

Учир нь дэлхий дахинд эмэгтэй удирдагчид болон

and more principle-based leadership

зарчимч манлайллаар дутдаг гэдэгт

in general.

би гүнээ итгэдэг.

So my decision to run

Ингээд миний нэр дэвших шийдвэр бол

ultimately came down to the fact

улс төрийн туршлагагүй байсан ч хамаагүй

that I felt

өөрийнхөө хувь нэмрийг оруулах хэрэгтэй,

that I had to do my bit,

бас хүүхдүүдэд маань утга учраар дүүрэн,

even if I had no political experience,

тогтвортой хөгжлөөр хангагдсан,

to step up and try to be part of creating the world

охин ч бай, хүү ч бай ялгаагүй

that will make sense and be sustainable

том болоод жинхэнэ утгаар нь

for our kids,

хүссэнээ хийх боломжтой

and a world where we truly allow both our boys and girls

тийм орчинг бий болгоход

өөрийн хувь нэмрээ оруулах хүслээс минь шалтгаалсан.

to be all they can be.

And it was the journey of my life.

Ингээд амьдралынхаа том адал явдалтай би учирсан даа.

It was amazing.

Үнэхээр гайхалтай байсан.

The journey started with potentially as many as 20 candidates.

Аялал маань 20 нэр дэвшигчтэй эхэлсэн.

It boiled down to nine candidates qualifying,

Удалгүй 9 хүн тэнцэж,

and ultimately the race came down to four of us,

эцэст нь надтай нийлээд 4 хүн үлдсэн.

three men and me.

3 эрэгтэй, тэгээд би.

(Applause)

(Алга ташилт)

But that's not all the drama yet.

Гэхдээ энэ гол зангилаа нь хараахан биш байлаа.

You may think you have drama in the US,

Та нар Америкт л адал явдал байдаг гэж боддог байх,

but I can --

гэхдээ...

(Laughter)

(Инээд)

I can assure you we had our own drama in Iceland.

Манай Исландад ч бас өөрсдийн адал явдал байсан.

So our sitting president of 20 years

20 жил эрх барьсан тухайн үеийн ерөнхийлөгч

announced initially that he was not going to run,

эхлээд нэр дэвшихгүй гэж мэдэгдсэн байсан ба

which is probably what gave rise

магадгүй энэ нь тийм олон хүн

to so many candidates considering running.

дэвших талаар бодоход хүргэсэн байх.

Then later he changed his mind

Харин дараа нь манай ерөнхий сайд болон

when our prime minister resigned

түүний гэр бүлийнхэн Панамын баримтуудтай холбогдож,

following the infamous Panama Papers

улмаар огцроход нь

that implicated him and his family.

ерөнхийлөгч маань бодлоо өөрчилсөн.

And there was a popular protest in Iceland,

Исландад эсэргүүцлийн жагсаал

so the sitting president thought they needed a trusted leader.

нилээн газар авсан учир итгэлтэй удирдагч хэрэгтэй гэж тэр бодсон хэрэг.

A few days later, relations to his wife and her family's companies

Хэд хоногийн дараа түүний эхнэр, эхнэрийн гэр бүлийн компаниуд

were also discovered in the Panama Papers,

Панамын баримтуудад олдсон болохоор

and so he withdrew from the race again.

тэр дахин өрсөлдөхөөс татгалзав.

Before doing so, he said he was doing that

Ингэх болсноо тэр тайлбарлахдаа

because now there were two qualified men

түүнийг орлож чадах

who he felt could fill his shoes running for office.

хоёр чадварлаг эр өрсөлдөж байна гэсэн юм.

So on May 9, 45 days before election day,

5 сарын 9 буюу сонгууль болоход 45 хоног дутуу байхад

it was not looking too good for me.

надад тийм ч таатай үр дүн харагдахгүй байлаа.

I did not even make the graph in the newspaper.

Бүр сонин дээр гарсан урьдчилсан дүнгийн графикт ч багтаагүй.

The polls had me at 1 percent,

Урьдчилсан байдлаар надад 1 хувийн магадлал байсан нь

but that was still the highest

өмнөх эмэгтэй нэр дэвшигчдээс

that any woman announcing her candidacy had earned.

хамгийн өндөр нь байсан.

So it would be an understatement to say that I had to work extremely hard

Ширээн дээр суух, телевизийн нэвтрүүлэгт оролцох боломжтой болохын тулд

to get my seat at the table

маш их ажилласан гэж

and access to television,

хэлэхэд ч багадна.

because the network decided that they would only include

Яагаад гэвэл мэдээллийн хэрэгслүүд урьдчилсан байдлаар

those with 2.5 percent or more in the polls

2.5-аас дээш хувьтай оролцогчдыг эхний халз мэтгэлцээнд

in the first TV debate.

оролцуулна гэж шийдсэн.

I found out on the afternoon of the first TV debate

Би мэтгэлцээн болох яг тэр өдрийн үдээс хойш л

that I would participate along with the three men,

өөр 3 эрэгтэйн хамт оролцох эрхтэй болсноо

and I found out on live TV

телевизийн шууд мэдээгээр л олж мэдсэн нь

that I came in at exactly 2.5 percent on the day of the first TV debate.

тэр өдөр яг 2.5 хувь хүрснийг зарласан явдал байсан юм.

(Applause)

(Алга ташилт)

So, challenges.

Сорилтуудын тухай ярья л даа.

The foremost challenges I had to face and overcome on this journey

Энэхүү аялалд тулгарч даван туулсан сорилтууд

had to do with media, muscle and money.

мэдээллийн хэрэгслүүд, хүч чадал, мөнгөтэй холбоотой байсан.

Let's start with media.

Мэдээллийн хэрэгслээс эхэлье.

There are those who say gender doesn't matter

Мэдээлэл, улс төр хоёрт хүйс огт хамаагүй гэж

when it comes to media and politics.

хэлдэг хүмүүс бий.

I can't say that I agree.

Би үүнтэй санал нийлж чадахгүй.

It proved harder for me to both get access and airtime in media.

Надад мэдээллийн хэрэгслүүдийн олдоц болон олдсон цаг нь хангалтгүй байсан.

As a matter of fact, the leading candidate appeared in broadcast media

Үнэн хэрэгтээ, тэргүүлж байсан өрсөлдөгчийн маань талаар

87 times in the months leading up to the elections,

сонгууль хүртэлх хэдэн сарын дотор 87 удаа гарсан байхад

whereas I appeared 31 times.

миний талаар 31 удаа гарсан байдаг.

And I am not saying media is doing this consciously.

Мэдээллийн хэрэгслүүд санаатай ингэдэг гэж би хэлэх гэсэнгүй.

I think largely this has to do with unconscious bias,

Өөрсдөө ч мэдэлгүй ингэдэг.

because in media, much like everywhere else,

Учир нь бусад бүх л салбарын адил

we have both conscious and unconscious bias,

санаатай болон санаандгүй мэдээллийн тэнцвэргүй байдал гэж байдаг.

and we need to have the courage to talk about it if we want to change it.

Бид үүнийг өөрчлөхийг хүсч л байвал энэ тухай ярих хэрэгтэй.

When I finally got access to TV,

Надад арайхийж телевизийн нэвтрүүлэгт оролцох боломж гарахад

the first question I got was, "Are you going to quit?"

надаас асуусан анхны асуулт нь: "Та нэрээ татах уу?" байлаа.

And that was a hard one.

Энэ маш хэцүү асуулт байсан.

But of course, with 1 percent to 2.5 percent in the polls,

Гэхдээ мэдээж 1-2.5 хувийн саналтай байхад

maybe it's understandable.

энэ нь ойлгомжтой байх л даа.

But media really matters, and every time I appeared on TV,

Мэдээллийн хэрэгсэл маш чухал, учир нь намайг гарах бүрт

we saw and experienced a rise in the polls,

миний санал нэмэгдэж байсан юм.

so I know firsthand how much this matters

Тиймээс хамгийн түрүүнд үүнийг ямар чухал болохыг,

and why we have to talk about it.

яагаад ярих хэрэгтэйг би маш сайн мэднэ.

I was the only one out of the final four candidates

Би 4 нэр дэвшигчээс сонингийн эхний нүүрэнд

that never got a front page interview.

гараагүй ганц хүн.

I was sometimes left out of the questions asked of all other candidates

Заримдаа бусад бүх нэр дэвшигчдээс асуусан асуултыг надаас асуулгүй орхидог байсан,

and out of coverage about the elections.

бас сонгуулийн тухай мэдээнд намайг дурддаггүй байлаа.

So I did face this,

Надад бэрхшээлүүд тулгарсан,

but I will say this to compliment the Icelandic media.

гэхдээ Исландын мэдээллийн хэрэгслийн тухай нэг сайн зүйл хэлье.

I got few if any comments about my hair and pantsuit.

Миний үс болон хувцасны талаар бараг дурдаагүй.

(Applause)

(Инээд)

(Алга ташилт)

So kudos to them.

Үүнд нь талархах хэрэгтэй.

But there is another experience that's very important.

Үүнээс гадна өөр нэг чухал туршлага бий.

I ran as an independent candidate,

Би аль нэг намаас эсвэл арын албагүйгээр

not with any political party or muscle behind me.

бие дааж нэр дэвшсэн.

That lack of experience

Надад туршлага болон хөрөнгийн

and lack of access to resources

эх үүсвэр байгаагүй нь

probably came at a cost to our campaign,

сурталчилгааны ажилд маань муугаар нөлөөлсөн байх.

but it also allowed us to innovate and do politics differently.

Гэхдээ энэ нь улс төрд инновацийг хэрэгжүүлэх боломж олгосон.

We ran a positive campaign,

Бид эерэг сурталчилгаа өрнүүлснээрээ

and we probably changed the tone of the election for others by doing that.

магадгүй бусад хүмүүсийн хувьд тухайн сонгуулийн өнгө аясыг өөрчилсөн байх.

It may be the reason why I had less airtime on TV,

Энэ бас миний зурагтаар бага гарсан шалтгаан болсон ч байж магад.

because I wanted to show other contenders respect.

Учир нь би өрсөлдөгчиддөө хүндэтгэлтэй хандсан.

When access to media proved to be so difficult,

Мэдээллийн хэрэгслээр гарах нь хэцүү гэдгийг ойлгоод

we ran our own media.

бид өөрсдөө мэдээллийн хэрэгсэлтэй болсон.

I ran live Facebook sessions

Би Facebook-ээр сонгогчидтойгоо

where I took questions from voters on anything and responded on the spot.

шууд ярилцаж, асуусан асуултанд нь тэр дор нь хариулж байсан.

And we put all the questions I got and all the answers on an open Facebook

Бүх асуулт, тэдгээрт өгсөн хариултаа Facebook дээр нээлттэй байршуулсан.

because we thought transparency is important

Учир нь хүмүүсийн итгэлийг олж авахад ил тод байдал зайлшгүй хэрэгтэй гэж

if you want to establish trust.

бид үзсэн юм л даа.

And when reaching young voters proved to be challenging,

Залуу сонгогчдын анхаарлыг татахад хэцүүг ойлгосныхоо дараа

I became a Snapchatter.

би "Snapchat-чин" болсон.

I got young people to teach me how to do that,

Би залуучуудаар яаж ашиглахыг нь заалгаж аваад

and I used every filter on Snapchat during the last part of the campaign.

Snapchat-ын бүх шүүлтүүрийг сурталчилгааныхаа төгсгөлд ашигласан.

And I actually had to use a lot of humor and humility, as I was very bad at it.

Хэдий би тийм сайн биш байсан ч шог, даруу байдлыг хослуулах хэрэгтэй болсон.

But we grew the following amongst young people by doing that.

Гэвч ингэсний ачаар залуу хүмүүсийн дунд танигдаж эхэлсэн дээ.

So it's possible to run a different type of campaign.

Тиймээс сонгуулийн сурталчилгааг өөрөөр хийх бүрэн боломжтой шүү.

But unfortunately, one cannot talk about politics without mentioning money.

Харамсалтай нь, улс төрийн тухай ярихад мөнгөний тухай дурдахгүй байхын аргагүй.

I am sad that it is that way, but it's true,

Онцгүй ч гэлээ энэ бол гашуун үнэн.

and we had less financial resources than the other candidates.

Надад бусад нэр дэвшигчдээс харьцангуй бага санхүүгийн эх үүсвэр байсан.

This probably was partly due to the fact

Магадгүй санхүүгийн туслалцаа хүсэхэд

that I think I had a harder time asking for financial support.

надад илүү хүндрэлтэй байснаас болсон байх.

And maybe I also had the ambition to do more with less.

Бас надад бага зүйлээр ихийг хийх хүсэл байсантай ч холбоотой байж мэднэ.

Some would call that very womanly of me.

Зарим нь үүнийг "эмэгтэйлэг" ч гэж нэрлэдэг.

But even with one third the media, one third the financial resources,

Бусадтай харьцуулахад хэвлэлийн 1/3, санхүүгийн эх үүсвэрийн 1/3,

and only an entrepreneurial team, but an amazing team,

ганцхан гэлтгүй гайхалтай энтрепренёр багийн тусламжтайгаар

we managed to surprise everyone on election night,

бүх хүмүүсийг сонгуулийн шөнийн урьдчилсан үр дүнгээр

when the first numbers came in.

гайхшруулж чадсан юм.

I surprised myself, as you may see in that photo.

Би өөрийгөө ч гайхшруулсан.

(Laughter)

(Инээд)

So the first numbers,

Урьдчилсан үр дүнгийн тухайд,

I came in neck to neck to the leading candidate.

би ялсан нэр дэвшигчтэй зуузай холбон орж ирсэн байлаа.

(Cheers)

(Алга ташилт)

Well, too early, because I didn't quite pull that,

Хараахан эрт байна, яагаад гэвэл би арай л ялж чадаагүй.

but I came in second,

Гэхдээ авсан саналаараа хоёрт орсон ба

and we went a long way from the one percent,

1 хувийн саналаас эхлээд нийт саналын 1/3-ийг автал

with nearly a third of the vote,

маш урт замыг туулсан.

and we beat the polls by an unprecedented margin,

Бид сонгуулийг урьд өмнө байгаагүй ялгаатай буюу

or 10 percentage points above what the last poll came in at.

өмнөх сонгуулийн дүнгээс 10 хувиар илүү дуусгасан юм.

Some people call me the real winner of the election because of this,

Үүний дараа зарим хүмүүс намайг жинхэнэ ялагч нь байсан гэж дүгнэн

and there are many people who encouraged me to run again.

дахиж өрсөлдөхийг зөвлөсөн.

But what really makes me proud

Гэхдээ надад хамгийн бахархмаар зүйл нь

is to know that I earned

залуучуудаас харьцангуй илүү

proportionately higher percentage support from the young people,

өндөр хувийн санал авсанд байсан ба

and a lot of people encouraged my daughter to run in 2040.

миний охиныг 2040 онд өрсөлдөхийг санал болгосон.

(Applause)

(Алга ташилт)

She is 13,

Харин тэр одоо 13 настай,

and she had never been on TV before.

зурагтаар нэг ч гарч үзээгүй шүү дээ.

And on election day, I observed her on TV repeatedly,

Сонгуулийн өдөр би түүнийг зурагтаар гарч байхыг нь олон удаа ажигласан.

and she was smart, she was self-confident,

Тэр маш ухаалаг, өөртөө итгэлтэй байж,

she was sincere, and she was supportive of her mother.

чин сэтгэлээсээ надад хандаж, намайг дэмжиж байсан.

This was probably the highlight of my campaign.

Энэ магадгүй миний сонгуулийн сурталчилгааны оргил үе байсан байх.

(Applause)

(Алга ташилт)

But there was another one.

Бас нэг зүйл бий.

These are preschool girls out on a walk,

Цэцэрлэгийн насны эдгээр охид

and they found a poster of me on a bus stop,

миний зурагт хуудсыг автобусны буудал дээр хараад

and they saw the need to kiss it.

үнсмээр санагдсан байх нь.

Audience: Aw!

Үзэгчид: Хөөх!

This picture was really enough of a win for me.

Энэ зураг надад өөрийгөө ялагч болсон гэж бодоход хангалттай байсан.

What we see, we can be.

Бид харж байгаа бүхнээ өөрсдөө ч хийж чадна.

So screw fear and challenges.

Айдас, сорилтуудыг бүү тоо!

(Applause)

(Алга ташилт)

It matters that women run,

Эмэгтэйчүүд нэр дэвших нь чухал,

and it's time for women to run for office,

эмэгтэйчүүд нэр дэвших цаг нь ч болсон.

be it the office of the CEO or the office of the president.

Гүйцэтгэх захиралд ч бай, ерөнхийлөгчид ч бай ялгаагүй.

I also managed to put an impression on your very own "New Yorker."

Би бас танай "Нью-Йорк хүн" сэтгүүлд гүн сэтгэгдэл төрүүлж амжсан шүү.

I earned a new title, "A living emoji of sincerity."

Намайг "Чин сэтгэлтний амьд эможи" гэж нэрлэсэн.

(Cheers)

(Алга ташилт)

It is possibly my proudest title yet,

Энэ миний хамгийн бахархмаар цол,

and the reason is that women too often get penalized

учир нь эмэгтэйчүүд сэтгэл хөдлөлөө гаргасныхаа төлөө

for using what I call their emotional capital,

хэтэрхий их зэмлүүлдэг,

but I know from experience that we become so good

гэхдээ зөвхөн үүн дээр л тулгуурлан

when we do just that.

бид гайхалтай сайжирдаг.

(Applause)

(Алга ташилт)

And we need more of that.

Бидэнд ингэх ч хэрэгтэй.

We celebrated as if we had won on election night,

Сонгуулийн шөнө бид ялалт байгуулсан юм шиг л тэмдэглэсэн.

because that's how we felt.

Үнэхээр л тийм мэдрэмж төрсөн дөө.

So you don't necessarily have to reach that office.

Заавал ерөнхийлөгч болох албагүй.

You just have to go for it,

Зүгээр л үзээд алд,

and you, your family, your friends, everyone working with you,

өөрийнхөө, гэр бүлийнхээ, найзуудынхаа, чамтай хамт ажилладаг хүн бүрийн төлөө.

if you do it well, you will grow beyond anything you will experience before.

Хэрвээ сайн хичээвэл, чи төсөөлснөөсөө ч илүү хөгжинө.

So we had a good time,

Бид цагийг сайхан өнгөрүүлсэн,

and I learned a lot on this journey,

би ч ихийг сурсан.

probably more lessons than I can share here

Өнөөдрийн энэ цагт багтахгүй

in the time we have today.

тийм их зүйл сурсан байх.

But rest assured, it was hard work.

Гэхдээ энэ бол маш их зүтгэл байсан юм шүү.

I lost a lot of sleep during those months.

Би тэр хэдэн сар маш бага унтаж байсан.

It took resilience and perseverance to not quit,

Бууж өгөхгүй байхын тулд уян хатан, тууштай байх ёстой болсон.

but I learned something that I knew before on the one percent day,

Харин 1 хувийн санал авдаг тэр өдөр би нэг зүйлийг ойлгосон.

and that is that you can only be good

Энэ бол ямар нэг зүйлд сайн байхын тулд

when you are truly, authentically listening to your own voice

жинхэнэ утгаар нь өөрийнхөө дотоод дуу хоолойг маш сайн сонсож,

and working in alignment with that.

түүнийгээ дагах хэрэгтэй.

As a good sister of mine sometimes says,

Нэг эгчийн маань хэлдгээр

you may cheat on your intuition,

чи өөрийнхөө зөн совинг хуурч болно,

but your intuition never cheats on you.

харин чиний зөн совин хэзээ ч чамайг хуурахгүй.

I think it's also very important, and you all know this,

Өөр нэг чухал зүйлийг та нар ч бас сайн мэдэх байх.

that on any journey you go on,

Энэ бол ямар ч аялалд гарсан

it's the team you take along.

чамтай хамт явах баг хамгийн чухал.

It's having people around you who share your values, your vision,

Тэд бол чамтай адил үнэт зүйл, алсын хараатай мөртлөө

but are different in every other way.

бусад талаараа чамаас тэс өөр байх ёстой.

That's the formula for success for me,

Энэ бол миний амжилтын нууц.

and I am blessed with an amazing husband,

Надад гайхалтай хань заяасан,

here today,

өнөөдөр энд байгаа.

an incredible family --

Сайхан гэр бүл,

(Applause)

(Алга ташилт)

and great friends,

бас гайхалтай найзууд бий.

and we came together as entrepreneurs in the political arena,

Бид хамтдаа улс төрийн энтрепренёрууд болж,

and pulled something off that everyone said would be impossible.

хүн бүрийн боломжгүй гэж байсан зүйлийг бодит болгож чадсан даа.

As a matter of fact, the leading PR expert told me

Яг үнэндээ намайг шийдвэрээ гаргахаас өмнө

before I made my decision

нэгэн олон нийттэй харилцах албаны мэргэжилтэн хэлэхдээ

that I would do well to get seven percent.

намайг хамгийн ихдээ 7 хувийн л санал авна гэсэн.

I appreciated his perspective, because he was probably right,

Би түүний байр суурийг хүндэлсэн л дээ, учир нь тэр өөрийн үнэт туршлагаар

and he was basing it on valuable experience.

дүгнэсэн болохоор түүний зөв байсан байх.

But on the one percent day,

1 хувь авдаг тэр өдөр

I decided here to show him that he was wrong.

би түүний буруу гэдгийг харуулахаар шийдсэн.

It's very important to mention this, because I did lose a lot of sleep,

Үүнийг дурдах нь их чухал, учир нь бүтэн нойртой хонолгүй би маш шаргуу ажилласан.

and I worked hard, and so did the people with me.

Багийнхны маань хувьд ч мөн адил.

We can never go the distance if we forget to take care of ourselves.

Бид өөрсдийгөө хайхралгүй орхивол хэзээ ч тэр урт замыг туулж чадахгүй.

And it's two things that I think are very important in that,

Үүнд хоёр чухал зүйл бий.

in surrounding yourself with people and practices that nourish you,

Нэг нь чамд эрч хүч өгдөг хүмүүс болон үйл ажиллагаагаар өөрийгөө хүрээлүүлэх.

but it's equally important, maybe even more important,

Харин чиний хүчийг сааруулдаг

to have the courage to get rid of people and practices

хүмүүс, үйл ажиллагаанаас ангижрах зоригтой байх нь

that take away your energy,

үүнтэй адилхан, магадгүй бүр илүү чухал байх.

including the wonderful bloggers and commentators.

Үүнд гайхалтай блогчид болон шүүмжлэгчид орно.

I took a lot of support from others in doing this,

Би бусдаас тусламж их авсан,

гэхдээ бусдыгаа сэтгэлээр унах үед би өөрөө эерэг байхаар шийдсэн.

and I made the decision to go high when others went low,

and that's partly how I kept my energy going throughout all of this.

Энэ л намайг тэр бүхнийг туулах эрч хүчээ алдахгүй байхад нэмэр болсон гэж боддог.

And when I lost my energy for a moment --

Их амаргүй байсан болохоор

and I did from time to time, it wasn't easy --

заримдаа эрч хүчээ алдах үедээ

I went back to why I decided to run,

яагаад анх нэр дэвших болсноо, хэрхэн өөрийгөө сорихоор шийдэж байснаа

and how I had decided to run my own race.

би эргээд санадаг байлаа.

I called it a 4G campaign,

Би үүнийгээ "4G" ажиллагаа гэж нэрлэсэн.

the G's representing the Icelandic words.

"G"-нүүд нь исланд үгний эхний үсгүүд л дээ.

And the first one is called "Gagn."

Эхний үг нь "Gagn".

I ran to do good,

Би сайн үйл хийж,

бусдын төлөө зүтгэхээр дэвшсэн.

to be of service,

and I wanted servant leadership

Өөрийгөө болон багийн бусад бүх гишүүдээ

to be at the center of how I worked and everybody else in the campaign.

бусдын төлөөх манлайллыг гол зорилтоо болгоосой гэж би хүссэн.

Second one is "Gleði," or joy.

Дараагийн үг нь "Gleði" буюу баяр хөөр.

I decided to enjoy the journey.

Би энэ замыг туулахдаа өөртөө сайхан байлгахаар шийдсэн.

There was a lot to be taken out of the journey,

Эцсийн зорилгодоо хүрсэн үгүйгээс үл хамааран

no matter if the destination was reached or not.

энэ аяллаас сурах зүйл маш их байсан.

And I tried my utmost to inspire others to do so as well.

Би бусдад ч ийм урам өгөхөөр хийж чадах бүхнээ хийсэн.

Third is "Gagnsæi."

Гурав дахь үг нь "Gagnsæi".

I was open to any questions.

Би ямар ч асуултанд хариулахад бэлэн байсан.

I kept no secrets,

Надад нуух зүйл байгаагүй.

and it was all open, on Facebook and websites.

Бүх зүйл Facebook, цахим хуудсууд дээр нээлттэй байсан.

Because I think if you're choosing your president,

Учир нь хэрвээ ерөнхийлөгчөө сонгох гэж байгаа бол

you deserve answers to your questions.

асуултынхаа хариултыг авах эрх бий гэж би боддог.

Last but not least,

Сүүлийн үгийг энэ танхимд байгаа хүмүүст

I don't need to explain that in this room,

тайлбарлах шаардлагагүй гэж бодож байна.

we ran on the principle of Girlpower.

Бид "Girlpower" зарчмыг ашигласан.

(Cheers)

(Алга ташилт)

I am incredibly glad

Би нэр дэвшихээр зориг шулуудсандаа,

that I had the courage to run,

эрсдэлтэй ч гэсэн маш олон зүйл дээр

to risk failure but receive success

амжилт олсондоо

on so many levels.

үнэхээр их баяртай байгаа.

I can't tell you that it was easy,

Үүнийг амархан байсан гэж би хэлж чадахгүй ч,

but I can tell you,

нэг зүйлийг би хэлж чадна.

and I think my entire team will agree with me,

Багийн маань бүх гишүүд ч надтай санал нийлэх байх.

that it was worth it.

Энэ бол маш үнэ цэнэтэй туршлага байсан.

Thank you.

Баярлалаа.

(Applause)

(Алга ташилт)

Thank you.

Баярлалаа.

Thank you.

Баярлалаа.

(Applause)

(Алга ташилт)

Pat Mitchell: I'm not letting you go yet.

Пэт Мичелл: Би таныг шууд явуулахгүй шүү.

Halla Tómasdóttir: What a great crowd.

Халла Томасдоттир: Ямар гайхалтай хүмүүс цуглаа вэ.

PM: I can't let you go without saying

ПМ: Энд цугласан бүх хүн Исланд руу нүүж очоод

that probably everybody in the room is ready to move to Iceland

чиний төлөө саналаа өгөхөд бэлэн байгаа байх гэдгийг хэлэлгүй

and vote for you.

таныг явуулж чадахгүй нь.

But of course we probably can't vote there,

Гэвч мэдээж бид тэнд санал өгөх боломжгүй л дээ.

but one thing we can get from Iceland

Харин Исландаас авах, авсаар ч ирсэн

and have always gotten is inspiration.

нэг зүйл бол урам зориг.

I mean, I'm old enough to remember 1975

Би 1975 оныг санахаар хангалттай насалсан.

when all the Icelandic women walked out,

Бүх эмэгтэйчүүд очиж жагссан нь

and that really was a very big factor in launching the women's movement.

эмэгтэйчүүдийн хөдөлгөөнийг эхлүүлэхэд хүчтэй түлхэц болсон.

You made a reference to it earlier. I'd love to bring the picture back up

Та үүний тухай дурдсан шүү дээ. Тэр зургийг дахин гаргаад

and just have us remember what it was like when a country came to a standstill.

аливаа улс түр зогсолт хийхэд ямар байдгийг дахин сануулмаар санагдлаа.

And then what you may not know

Та бүхний мэдээгүй нэг зүйл байна.

because our American media did not report it,

Америкийн хэвлэлээр мэдээллээгүй юм л даа.

the Icelandic women walked out again on Monday. Right?

Исландын эмэгтэйчүүд өнгөрсөн даваа гаригт дахин жагссан гэсэн. Энэ үнэн үү?

HT: Yes, they did. PM: Can you tell us about that?

ХТ: Тийм ээ, тэгсэн. ПМ: Үүний тухай бидэнд сонирхуулаач.

HT: Yes, so 41 years after the original strike,

ХТ: Анхны жагсаалаас хойш 41 жилийн дараа

we may be the best place in the world to be a woman,

манай улс эмэгтэйчүүдэд хамгийн ээлтэй орон байж болох ч,

but our work isn't done.

бидний ажил хараахан дуусаагүй байна.

So at 2:38pm on Monday,

Тэгээд даваа гаригийн 2 цаг 38 минутанд

women in Iceland left work,

Исландын эмэгтэйчүүд ажлаасаа явсан.

because that's when they had earned their day's salary.

Яагаад гэвэл тэдний нэг өдрийн цалин яг энэ цагт эрэгтэйчүүдийнхтэй тэнцдэг.

(Applause)

(Алга ташилт)

What's really cool about this

Хамгийн сайхан нь

is that young women and men participated

залуу охид болон залуучууд

in greater numbers than before,

өмнөхөөсөө идэвхтэй оролцсон.

because it is time that we close the pay gap.

Учир нь цалингийн ялгааг арилгах цаг нь болсон.

PM: So I'm not going to ask Halla to commit right now

ПМ: Дараагийн төлөвлөгөөгөө яг одоо гарга гэж

to what she's doing next,

би Халлагаас хүсэхгүй,

but I will say that you'd have a very large volunteer army

гэхдээ дахин хийхээр шийдвэл

should you decide to do that again.

сайн дурын маш том баг ард чинь байгааг сануулъя.

Thank you Halla.

Баярлалаа, Халла.

HT: Thank you all.

ХТ: Бүгдэд нь баярлалаа.

(Applause)

(Алга ташилт)