Art in the age of machine intelligence | Refik Anadol

Translator: Delan Habas Reviewer: Daban Q. Jaff

Hi, I'm Refik. I'm a media artist.

سڵاو، من ڕێفیکم. من هونەرمەندی میدیام.

I use data as a pigment

زانیاری وەکو ڕەنگدانە و بۆیە کردن

and paint with a thinking brush

لەگەڵ فڵچەی بیرکردناوە بەکار دەهێنم

that is assisted by artificial intelligence.

کە لە لایەن زیرەکی دەستکردەوە پاڵپشتی دەکرێت.

Using architectural spaces as canvases,

بەبەکارهێنانی بۆشاییە تەلارسازییەکانی وەک تابلۆ ڕۆنییەکان،

I collaborate with machines

ئامێرەکان بەکاردێنم

to make buildings dream and hallucinate.

تا وا لە باڵاخانەکان بکەم خەون و خەیاڵ بکەن.

You may be wondering, what does all this mean?

لەوانەیە بپرسیت، هەموو ئەوانە واتایان چییە؟

So let me please take you into my work and my world.

کەواتە با بتانبەم بۆ ناو کار و جیهانەکەم.

I witnessed the power of imagination when I was eight years old,

کاتێک هەشت ساڵان بووم هێزی وێناکردنم بینیووە،

as a child growing up in Istanbul.

بە منداڵی لە ئەستەمبوڵ گەورە بووم.

One day, my mom brought home a videocassette

ڕۆژێکیان دایکم کاسێتێکی ڤیدیۆی هێنایە ماڵەوە

of the science-fiction movie "Blade Runner."

کە فیلمی خەیاڵی-زانستی بووBlade Runner.

I clearly remember being mesmerized

بەڕوونی بیرمە کە تەواو سەرسام ببووم

by the stunning architectural vision of the future of Los Angeles,

بەبینینی ئەم تەلارسازییە سەرنجڕاکێشەی داهاتووی لۆس ئەنجلۆس،

a place that I had never seen before.

شوێنێک کە هەرگیز پێشتر نەمبینی بوو

That vision became a kind of a staple of my daydreams.

ئەم دیمەنە بوو بە پێکهاتەیەکی سەرەکی خەونەکانم.

When I arrived in LA in 2012

کاتێک گەیشتمە لۆس ئەنجلۆس لە ساڵی 2012 دا

for a graduate program in Design Media Arts,

بۆ بەرنامەی خوێندن لە ناوەندی شێوەکاری هونەرەکان،

I rented a car and drove downtown

ئۆتۆمبێلێکم بەکرێ گرت و بەناو جەرگەی شاردا گەڕام

to see that wonderful world of the near future.

بۆ ئەوەی ئەو جیهانە سەرنجڕاکێشە ببینم لە داهاتویەکی نزیکدا.

I remember a specific line

دێڕێکی دیاریکراوم لە بیرە

that kept playing over and over in my head:

کە بەردەوام و بەردەوام لە مێشکمدا لێدەدرێتەوە:

the scene when the android Rachael

ئەو دیمەنەی کاتێک ڕاچێلی ڕۆبۆت

realizes that her memories are actually not hers,

بەوە دەزانێت کە یادگەکانی لە ڕاستیدا ئی خۆی نین،

and when Deckard tells her they are someone else's memories.

و کاتێک دیکارد پێی دەڵێت کە ئەمانە یادگەی کەسێکی ترن.

Since that moment,

لەم ساتەوە،

one of my inspirations has been this question.

یەکێک لە ئیلهامەکانم بوو بەم پرسیارە

What can a machine do with someone else's memories?

ئامێر دەتوانێت چی لە یادگەی کەسێکی تر بکات؟

Or, to say that in another way,

یان بەجۆرێکی تر بیڵێین،

what does it mean to be an AI in the 21st century?

بوون بە زیرەکی دەستکرد بەواتای چی دێت لە سەدەی 21دا؟

Any android or AI machine

هەر ئامێرێکی ئەندرۆید یان زیرەکی دەستکرد

is only intelligent as long as we collaborate with it.

تەنها تا ئەو کاتە زیرەکە کە کاری لەگەڵدا دەکەیت

It can construct things

دەتوانێت شتانێک درووست بکات

that human intelligence intends to produce

کە زیرەکی مرۆڤ ویستی لەسەرە بەرهەمی بێنێت

but does not have the capacity to do so.

بەڵام توانای کردنی نییە.

Think about your activities and social networks, for example.

بۆ نموونە، بیر لە چالاکییەکانت و تۆڕە کۆمەڵایەتییەکانت بکەوە

They get smarter the more you interact with them.

تا زیاتر کاریان لەگەڵدا بکەیت زیرەکتر دەبن.

If machines can learn or process memories,

ئەگەر ئامێرەکان توانای فێربوونیان هەبێت یان یادگەکان بەکردار بکەن،

can they also dream?

ئایا دەتوانن خەونیش ببینن؟

Hallucinate?

خەیاڵ بکەن؟

Involuntarily remember,

لە خۆیانەوە بیریان بێتەوە،

or make connections between multiple people's dreams?

یان پەیوەندی درووست بکەن لە نێوان خەونی کۆمەڵە خەڵکێک؟

Does being an AI in the 21st century simply mean not forgetting anything?

21 ئایا بوون بە زیرەکی دەستکرد لە سەدەی دا بە واتای ئەوە دێت هیچ لەبیر نەکەین؟

And, if so,

و ئەگەر وابێت،

isn't it the most revolutionary thing that we have experienced

ئایا شۆڕشگێڕترین شت نییە کە ئەزموونمان کردووە

in our centuries-long effort to capture history across media?

لە هەوڵە بەردەوامە سەدە خەایەنەکانمان بۆ زاڵبوون بەسەر مێژوودا بەناو میدیادا؟

In other words,

بەجۆرێکی تر،

how far have we come since Ridley Scott's "Blade Runner"?

تا کوێ هاتووین لە فیلمی ی ڕیدلی سکۆتەوە؟"Blade Runner"

So I established my studio in 2014

جا لەبەرئەوە ستۆدیۆکەم لە ساڵی 2014دا دامەزراند

and invited architects,

و ئەندازیارانی تەلارسازی

computer and data scientists, neuroscientists,

زانستی کۆمپیتەر و زانیارییەکان، زانایانی دەمار،

musicians and even storytellers

میوزیک ژەنان و تەنانەت حیکایەتخوانەکانیشم بانگێشت کرد

to join me in realizing my dreams.

بۆ ئەوەی بێنەپاڵم لە بەدیهێنانی خەونەکانم.

Can data become a pigment?

ئایە دەکرێت زانیاری ببێت بە ڕەنگدانە؟

This was the very first question we asked

ئەوە یەکەم پرسیاربوو کە پرسیمان

when starting our journey to embed media arts into architecture,

لە کاتی دەستپێکردن بە گەشتەکەمان بۆ چەسپاندنی هونەری میدیا لە تەلارسازیدا،

to collide virtual and physical worlds.

بۆ بەیەکەوەبەستنی جیهانی خەیاڵ و بەرجەستە.

So we began to imagine what I would call the poetics of data.

جا لەبەرئەوە دەستمانکرد بە وێناکردنی ئەوەی کە من پێیدەڵێم زانیارییەکانی هۆنراوەیی.

One of our first projects, "Virtual Depictions,"

،یەکێک لە پڕۆژە سەرەتاییەکانمان “،پیشاندانی گریمانەیی"

was a public data sculpture piece

پارچە زانیارییەکی پەیکەرسازی گشتی بوو

commissioned by the city of San Francisco.

کە لە لایەن شاری سان فڕانسیسکۆوە ڕێگەی پێدراوە.

The work invites the audience

کارەکە بانگێشتی بینەران دەکات

to be part of a spectacular aesthetic experience

بۆ ئەوەی ببن بەبەشێک لە ئەزموونێکی جوانی سەرنج ڕاکێش

in a living urban space

لە مەودایەکی شارنشینی زیندوو

by depicting a fluid network of connections of the city itself.

لە ڕێگەی وێنەی تۆڕ و گەیاندن پەیوەست بەو شارۆچکەیە خۆی

It also stands as a reminder

بۆ بەبیرهێنانەوەیەکیشە

of how invisible data from our everyday lives,

لەوەی چۆن زانیارییە نادیارەکانی ژیانی ،ڕۆژانەمان

like the Twitter feeds that are represented here,

وەک بوارەکانی تویتەر ،کە لێرەدا دەخرێنەڕوو

can be made visible

دەکرێت وایان لێبکرێت ببینرێن

and transformed into sensory knowledge that can be experienced collectively.

و بگۆڕدرێن بۆ زانیارییەکی هەستەوەری کە دەکرێ ئەزموون بکرێت بە شێوەیەکی گشتی.

In fact, data can only become knowledge when it's experienced,

لە ڕاستیدا، زانیاری تەنها کاتێک دەبێت بە زانیاری کە ئەزموون بکرێت،

and what is knowledge and experience can take many forms.

و زانیاری و ئەزموون دەتوانن چەندین شێوە بگۆڕن.

When exploring such connections

لە کاتی گەڕان بەدوای ئەو پەیوەندیانە

through the vast potential of machine intelligence,

بەناو شاراوەییەکی مەزنی ئامێری زیرەکدا،

we also pondered the connection between human senses

بیرمان لە پەیوەندی نێوان هەستەکانی مرۆڤیش کردۆتەوە

and the machines' capacity for simulating nature.

و توانای ئامێر لە هاوشێوەکردنی سرووشت.

These inquiries began while working on wind-data paintings.

ئەم پرسیارانە دەستیان پێکرد لە کاتی کارکردن لەسەر کێشانی زانیاری با.

They took the shape of visualized poems

شێوەی هۆنراوە بینراوەکانیان هێنا

based on hidden data sets that we collected from wind sensors.

لەسەر بنەمای کۆمەڵە زانیارییەکی شاراوە کە لە هەستەکانی باوە کۆمانکردوونەتەوە.

We then used generative algorithms

دواتر ئەلگۆریزمە بەدیهێنەرەکانمان بەکارهێنا

to transform wind speed, gust and direction

بۆ گۆڕینی خێرایی با و گەردەلول و ئاڕاستە

into an ethereal data pigment.

بۆ زانیارییەکی ڕەنگدانەی نەرم و ڕوناکی خەیاڵی.

The result was a meditative yet speculative experience.

دوای ئەزموونە خەمڵێنراوەکە دەرئەنجامەکە هیوابەخشە.

This kinetic data sculpture, titled "Bosphorus,"

ئەم داتا پەیکەرتاشییە جوڵەییە، بوو "Bosphoruse" کە بەناوی،

was a similar attempt to question our capacity to reimagine

هەوڵێکی هاوشێوە بوو لە پرسیارکردن لە توانای خۆمان لە گەڕاندنەوەی وێناکردنی

natural occurrences.

ڕووداوە سرووشتییەکان.

Using high-frequency radar collections of the Marmara Sea,

بەکارهێنانی کۆمەڵە ڕاداری لەرە لەر بەرز لە دەریای مەڕمەڕا،

we collected sea-surface data

داتاکانی ڕووی دەریامان کۆکردەوە

and projected its dynamic movement with machine intelligence.

و لەگەڵ ئامێری زیرەکدا جوڵە بەردەوامەکانیمان هەژمار کرد.

We create a sense of immersion

هەستی نقووم بوون درووست دەکەین

in a calm yet constantly changing synthetic sea view.

لە دیمەنی دەریایەکی دەستکردی ئارام و نەگۆڕ.

Seeing with the brain is often called imagination,

بینین بە مێشک بەزۆری پێیدەوترێ خەیاڵ،

and, for me, imagining architecture

و، بۆ من، وێناکردنی تەلارسازی

goes beyond just glass, metal or concrete,

دەچێتە ئەودیوی شوشە یان کانزا یان کۆنکریت بەتەنها،

instead experimenting with the furthermost possibilities of immersion

لەجیاتی ئەزموونەکانی ئەوپەڕی ئەگەرە دوورەکانی نقووم بوون

and ways of augmenting our perception in built environments.

و ڕێگەی بەهێزکردنی تێڕوانینمانە لە بنیاتنانی ژینگەکاندا.

Research in artificial intelligence is growing every day,

توێژینەوە لەبارەی زیرەکی دەستکرد هەموو ڕۆژێک لە زیادبووندایە،

leaving us with the feeling of being plugged into a system

هەستێکمان بۆ بەجێدێڵێت لە ‌پێوەبەستنمان بە ڕژێمێک

that is bigger and more knowledgeable

گەورەتر و پڕ زانیاریترە

than ourselves.

لەچاو ئەوەی خۆمان.

In 2017, we discovered an open-source library

لە 2017دا، کتێبخانەیەکی سەرچاوە کراوەی

of cultural documents in Istanbul

بەڵگەنامەی کلتوریمان دۆزیەوە لە ئەستەمبوڵ

and began working on "Archive Dreaming,"

و دەستمانکرد بەکارکردن لە ،“Archive Dreaming"

one of the first AI-driven public installations in the world,

یەکێک لە دامەزراوە گشتییەکانی کە پشت دەبەستێ بە زیرکی دەستکرد لە جیهاندا،

an AI exploring approximately 1.7 million documents that span 270 years.

زیرکی دەستکرد لە نزیکی 1.7 ملیۆن بەڵگە دەکۆڵێتەوە کە 270 ساڵ دەخایەنێت.

One of our inspirations during this process

یەکێک لە بیروڕاکانمان لە ماوەی ئەو بەکردارکردنەدا

was a short story called "The Library of Babel"

چیرۆکێکی کورت بوو بەناوی “کتێبخانەی بابل"

by the Argentine writer Jorge Luis Borges.

لە لایەن نووسەری ئەرجەنتینی جۆرج لویس بۆرجس.

In the story, the author conceives a universe in the form of a vast library

لە چیرۆکەکەدا، نووسەر جیهان وێنادەکات لە شێوەی کتێبخانەیەکی گەورە

containing all possible 410-page books of a certain format and character set.

هەموو پەرتووکە 410 لاپەڕەییەکانی شێوازێکی دیاریکراوە و کۆمەڵە پیتێک لەخۆدەگرێت.

Through this inspiring image,

لە ڕێی ئەم وێنە سروشوەرگرتنەوە،

we imagine a way to physically explore the vast archives of knowledge

ئێمە وێنای ڕێگەیەک دەکەین بۆ ئەوەی بەرجەستەییانە ئەرشیفە مەزنەکانی زانیاری

in the age of machine intelligence.

لە سەردەمی ئامێری زیرەکدا بدۆزینەوە.

The resulting work, as you can see,

دەرئەنجامی کارەکە، وەک ئەوەی دەیبینن،

was a user-driven immersive space.

نقوومبوونی بەکارهێنەرێکی جوڵەکی ناو بۆشایی بوو.

"Archive Dreaming" profoundly transformed the experience of a library

"Archive Dreaming"ئەزموونی کتێبخانەی بەشێوەیەکی بەرچاو گۆڕاوە

in the age of machine intelligence.

لە سەردەمی ئامێری زیرەکدا.

"Machine Hallucination" is an exploration of time and space

خەیاڵکردنی ئامێر" گەڕانە بەدوای" کات و شوێندا

experienced through New York City's public photographic archives.

کە لە وێنەی گرافیکی ئەرشیفە گشتییەکانی شاری نیۆڕک ئەزمونکراوە.

For this one-of-a-kind immersive project,

بۆ یەکێک لەم جۆری پڕۆژە نقوومبوونانە،

we deployed machine-learning algorithms

ئەڵگۆریزمکانی فێرکاری ئامێرمان بڵاوکردەوە

to find and process over 100 million photographs of the city.

بۆئەوەی 100 ملیۆن وێنەی گرافیکی شارەکە ببدۆزینەوە و کاری لەسەربکەین.

We designed an innovative narrative system

سیستەمێکی نوێخوازی گێڕانەوەییمان نەخشاند

to use artificial intelligence to predict or to hallucinate new images,

بۆئەوەی زیرەکی دەستکرد بەکاربهێنین بۆ پێشبینیکردن یان وێناکردنی وێنەی نوێ،

allowing the viewer to step into a dreamlike fusion

ڕێپێدانی بینەران بۆ هەنگاونان بەرەو یەکگرتنی ڕابردوو و داهاتووی

of past and future New York.

نیۆڕک لەشێوەی خەون.

As our projects delve deeper

هەر وەک پڕۆژەکانمان قوڵتر دەبن

into remembering and transmitting knowledge,

لە بیرکەوتنەوە و گواستنەوەی زانیاری،

we thought more about how memories were not static recollections

زیاتر بیرمان لەوە کردەوە کە چۆن یادگەکانمان بیرهاتنەوەیەکی جێگیر نین

but ever-changing interpretations of past events.

بەڵکو لێکدانەوەی بەردەوام گۆڕاوی ڕوداوەکانی ڕابردوون

We pondered how machines

بیرمان لەوە کردۆتەوە کە چۆن ئامێرەکان

could simulate unconscious and subconscious events,

دەتوانن ڕووداوە هەست و نەستییەکان هاوشێوەبکەن،

such as dreaming, remembering and hallucinating.

هەر وەک بینین و بیرهاتنەوە و خەیاڵکردن.

Thus, we created "Melting Memories"

"وە بەم جۆرە "توانەوەی یادگەکانمان بەرهەمهێنا

to visualize the moment of remembering.

بۆ هێنانە پێشچاوی ساتی بیرهاتنەوە.

The inspiration came from a tragic event,

ئەم سرووشە لە ڕووداوێکی دڵتەزێنەوە هاتووە،

when I found out that my uncle was diagnosed with Alzheimer's.

کاتێک بۆمدەرکەوت کە مامم تووشێ نەخۆشی ئەلزەهایمەر بووە.

At that time, all I could think about

لەو کاتەدا، ئەوەی بیرم لێیدەکردەوە

was to find a way to celebrate how and what we remember

دۆزینەوەی ڕێگایەک بوو بۆ ئاهەنگگێڕان لەوەی چۆن بیردەکەینەوەو بیر لەچی دەکەینەوە

when we are still able to do so.

کاتێک کە هێشتاش دەتوانین ئەوە بکەین.

I began to think of memories not as disappearing

دەستم کرد بە بیرکردنەوە لەوەی کە یادگەکان ون نابن

but as melting or changing shape.

بەڵکو دەتوێنەوە یان شێوەیان دەگۆڕێت.

With the help of machine intelligence,

بەهاوکاری ئامێری زیرەک"

we worked with the scientists at the Neuroscape Laboratory

کارمان لەگەڵ زانایانی تاقیگەی نیورۆسکەیپ کرد

at the University of California,

لە زانکۆی کالیفۆڕنیا،

who showed us how to understand brain signals as memories are made.

کە پیشانیداین چۆن لە ئاماژەکانی مێشک تێبگەین کاتێک یادگەکان درووست دەبن.

Although my own uncle was losing the ability to process memories,

هەرچەندە مامم توانای بەکردارکردنی یادگەکانی لەدەستدابوو،

the artwork generated by EEG data

کارە هونەرییەکە لە لایەن دەستدەکەوێت EEGزانیاری

explored the materiality of remembering

گرینگی بیرهاتنەوەی دۆزیەوە

and stood as a tribute to what my uncle had lost.

وە وەک ستایشێک دەمێنێتەوە لەوەی کە مامم لەدەستیداوە.

Almost nothing about contemporary LA

تا ئێستا هیچ شتێک دەربارەی ئێستای لۆس ئەنجلۆس

matched my childhood expectation of the city,

یەکی نەگرتۆتەوە لەگەڵ پێشبینی منداڵیم لە شارەکە

with the exception of one amazing building:

جگە لە یەک بینای سەرسوڕهێنەر:

the Walt Disney Concert Hall, designed by Frank Gehry,

هۆڵی کۆنسێرتی واڵت دیزنی کە لە لایەن فرانک جێریەوە نەخشێنراوە،

one of my all-time heroes.

یەکێکە لە پاڵەوانە هەمیشەییەکانم.

In 2018, I had a call from the LA Philharmonic

لە 2018دا، پەیوەندییەکم پێوەکرا لە لایەن فیلانهۆرمۆنیکای لۆس ئەنجلۆس

who was looking for an installation

کە بە دوای دامەزراوێکدا دەگەڕا

to help mark the celebrated symphony's hundred-year anniversary.

بۆ ئەوەی یارمەتیدا لە ئاهەنگی یادی سەد ساڵەی سیمفۆنی بەناوبانگ

For this, we decided to ask the question,

بۆ ئەمە، بڕیارماندا ئەو پرسیارە بکەین،

"Can a building learn? Can it dream?"

"ئایە دەکرێ بینا فێر ببێت؟ خەون ببینێت؟"

To answer this question,

بۆ وەڵامی ئەم پرسیارە،

we decided to collect everything recorded in the archives of the LA Phil and WDCH.

بڕیارماندا هەموو تۆمارکراوێکی ئارشیفەکانی کۆبکەینەوەWDCH مۆسیقای لۆس ئەنجلۆس و

To be precise, 77 terabytes of digitally archived memories.

ورد و دەقیق بین، 77 تێرابایتی یادگە ژمارەییە ئەرشیفکراوەکان.

By using machine intelligence,

بە بەکارهێنانی ئامێری زیرەک،

the entire archive, going back 100 years,

تەواوی ئەرشیفەکە دەگەڕێتەوە بۆ 100 ساڵ پێش ئێستا،

became projections on the building's skin,

بوون بە خستنەڕووی وێنە لەسەر ڕووی بیناکە،

42 projectors to achieve this futuristic public experience

خستنەڕووی 42 وێنە بۆ بەدەستهێنانی ئەم ئەزموونە گشتییە ئایندەخوازە،

in the heart of Los Angeles,

لەناو جەرگەی لۆس ئەنجلۆسدا،

getting one step closer to the LA of "Blade Runner."

یەک هەنگاو نزیکتر بوونەوە لە ی لۆس ئەنجلۆس"Blade Runner“.

If ever a building could dream,

ئەگەر تا ئێستا بینایەک توانیبێتی خەون ببینێت،

it was in this moment.

ئەوا لەم ساتەدابووە.

Now, I am inviting you to one last journey into the mind of a machine.

ئێستا، من بانگێشتتان دەکەم بۆ دواین گەشت بەرەو مێشکی ئامێر.

Right now, we are fully immersed in the data universe

هەر ئێستا، ئێمە تەواو نقووم بووین لە جیهانی زانیاریدا

of every single curated TED Talk from the past 30 years.

TED لە هەموو گەورەکانی گفتوگۆی لە 30 ساڵی ڕابردوودا.

That means this data set includes 7,705 talks from the TED stage.

کە بەواتای ئەوەدێت ئەم کۆمەڵەیە 7,705 TED گفتوگۆ لەخۆدەگرێ لەسەر شانۆی

Those talks have been translated into 7.4 million seconds,

ئەم گفتوگۆیانە وەرگێڕدراون بۆ 7.4 ملیۆن چرکە،

and each second is represented here in this data universe.

وە هەر چرکەیەک لێرە پێشکەش کراوە لەم جیهانی زانیارییە.

Every image that you are seeing in here

هەر وێنەیەکی کە لێرە دەیبینن

represents unique moments from those talks.

ساتێکی بێهاوتای ئەم گفتوگۆیانە دەخاتەڕوو.

By using machine intelligence,

بە بەکارهێنانی ئامێری زیرەک،

we processed a total of 487,000 sentences

کۆی گشتی 487 هەزار ڕستەمان بەکردارکردووە

into 330 unique clusters of topics like nature, global emissions,

بۆ 330 کۆمەڵەی سەربەخۆی بابەتەکانی وەک سرووشت، گەرمبوونی جیهان،

extinction, race issues, computation,

لەناوچوون، کێشەکانی ڕەگەز، لێکدانەوە،

trust, emotions, water and refugees.

باوەڕ، هەست و سۆز، ئاو و پەنابەران.

These clusters are then connected to each other

ئەم دەستانە دواتر بە یەکترەوە دەبەسترێنەوە

by an algorithm,

بە ئەڵگۆریزمێک،

[that] generated 113 million line segments,

کە 113 ملیۆن هێڵی پارچە پارچە بەدیدەهێنێت،

which reveal new conceptual relationships.

پەیوەندییە چەمکییە تازەکان دەخاتەڕوو.

Wouldn't it be amazing to be able to remember

ئایە سەرسوڕهێنەر نەدەبوو کە بتوانرێت هەموو پرسیارەکان

all the questions that have ever been asked on the stage?

بیربهێنرێنەوە کە تاوەکو ئێستا لەم ستەیجەدا پرسراون؟

Here I am,

ئەوە منم،

inside the mind of countless great thinkers,

لەناو مێشکی نایەبە بێشومارەکان،

as well as a machine, interacting with various feelings

هەروەها ئامێرێک، کارلێک لەگەڵ جۆرەها هەست دەکات

attributed to learning,

کە دراوەتە پاڵ فێربوون،

remembering, questioning

بیرهاتنەوە و پرسیارکردن

and imagining all at the same time,

و وێناکردن هەمووی لەیەک کاتدا،

expanding the power of the mind.

هێزی مێشک فراوان دەکات.

For me, being right here

بۆ من، بوونم لێرە لە ئێستادا

is indeed what it means to be an AI in the 21st century.

بەدڵنیایەوە بەواتای بوون بە زیرەکی دەست کرد دێت لە سەدەی 21 دا.

It is in our hands, humans,

لەدەستی خۆمان دایە، مرۆڤەکان،

to train this mind to learn and remember

بۆ ئەوەی ڕاهێنان بەم مێشکە بکەین بۆئەوەی فێربێت و بیریبێتەوە

what we can only dream of.

کە ئێمە تەنها خەون بە چییەوە دەبینین.

Thank you.

سوپاس.