Art in the age of machine intelligence | Refik Anadol

Reviewer: Gia Bảo Nguyễn

Xin chào, tôi là Refik, một họa sĩ truyền thông.

Tôi sử dụng dữ liệu như 1 thứ thuốc nhuộm

và sơn màu bằng chiếc cọ của tư duy

được hỗ trợ hoàn toàn bởi trí tuệ nhân tạo.

Hi, I'm Refik. I'm a media artist.

Sử dụng không gian kiến ​​trúc như những tấm bạt,

I use data as a pigment

and paint with a thinking brush

Tôi kết hợp với máy móc

that is assisted by artificial intelligence.

để xây nên những tòa nhà như mơ và đầy biến ảo.

Bạn có thể băng khoăn, tất cả thứ này có ý nghĩa gì?

Using architectural spaces as canvases,

Vậy hãy để tôi đưa bạn đi vào công việc và thế giới của tôi.

I collaborate with machines

to make buildings dream and hallucinate.

Tôi đã chứng kiến ​​sức mạnh của trí tưởng tượng khi tôi lên 8,

You may be wondering, what does all this mean?

So let me please take you into my work and my world.

lúc còn là một đứa trẻ lớn lên ở Istanbul.

Vào một ngày, mẹ tôi mang về nhà một băng chiếu phim

I witnessed the power of imagination when I was eight years old,

bộ phim khoa học viễn tưởng “Blade Runner.”

as a child growing up in Istanbul.

Tôi có thể nhớ rõ lúc đó mình đã say mê như nào

One day, my mom brought home a videocassette

bởi góc nhìn về một kiến trúc tuyệt đẹp của Los Angeles tương lai,

of the science-fiction movie "Blade Runner."

một nơi mà tôi chưa từng thấy trước đây.

I clearly remember being mesmerized

Góc nhìn đó đã ăn sâu vào ước mơ của tôi.

by the stunning architectural vision of the future of Los Angeles,

Khi tôi đến LA vào năm 2012

a place that I had never seen before.

cho chương trình tốt nghiệp về thiết kế nghệ thuật truyền thông,

That vision became a kind of a staple of my daydreams.

Tôi đã thuê một chiếc xe và lái xuống phố

hòng nhìn ngắm thế giới tuyệt vời của tương lai gần.

When I arrived in LA in 2012

for a graduate program in Design Media Arts,

Tôi nhớ một câu nói

vẫn tiếp tục lặp đi lặp lại trong đầu tôi:

I rented a car and drove downtown

to see that wonderful world of the near future.

phân đoạn khi người máy Rachael

nhận ra rằng những ký ức của cô ấy thực sự không phải là của cô,

I remember a specific line

that kept playing over and over in my head:

và khi Deckard nói với cô ấy chúng là ký ức của người khác.

the scene when the android Rachael

realizes that her memories are actually not hers,

Kể từ thời điểm đó,

câu hỏi đó đã trở thành 1 trong những nguồn cảm hứng của tôi.

and when Deckard tells her they are someone else's memories.

Máy móc có thể làm gì với ký ức của người khác?

Since that moment,

Hoặc, nói theo cách khác,

one of my inspirations has been this question.

bản chất thật sự của AI là gì trong thế kỷ 21?

What can a machine do with someone else's memories?

Bất kỳ người máy hoặc AI nào

Or, to say that in another way,

chỉ thông minh khi mà chúng ta cộng tác với nó.

what does it mean to be an AI in the 21st century?

Nó có thể xây dựng mọi thứ

mà trí thông minh của con người dự định tạo ra

Any android or AI machine

is only intelligent as long as we collaborate with it.

nhưng không có năng lực để tự làm như vậy.

Nghĩ về các hoạt động của bạn và mạng xã hội chẳng hạn.

It can construct things

that human intelligence intends to produce

Chúng thông minh hơn dựa trên mức độ tương tác với chúng ta

but does not have the capacity to do so.

Nếu máy móc có thể học hoặc xử lý ký ức,

Think about your activities and social networks, for example.

Liệu chúng có thể mơ?

They get smarter the more you interact with them.

bị ảo giác?

If machines can learn or process memories,

Vô tình nhớ nhung,

hoặc kết nối với vô số các ước mơ của con người?

can they also dream?

Trở thành AI trong thế kỷ 21 có đơn giản là không quên bất cứ điều gì không?

Hallucinate?

Involuntarily remember,

or make connections between multiple people's dreams?

Và, nếu như vậy,

Does being an AI in the 21st century simply mean not forgetting anything?

đó có phải là điều cách mạng nhất mà chúng ta đã trải qua

trong nỗ lực hàng thế kỷ của chúng ta để ghi lại lịch sử bằng truyền thôngí?

And, if so,

isn't it the most revolutionary thing that we have experienced

Nói cách khác,

Chúng ta đã đi được bao xa kể từ lúc “Blade Runner” của Ridley Scott ra mắt?

in our centuries-long effort to capture history across media?

Vậy nên tôi đã lập ra 1 studio vào năm 2014

In other words,

và đã mời các kiến ​​trúc sư,

how far have we come since Ridley Scott's "Blade Runner"?

nhà khoa học máy tính dữ liệu, nhà thần kinh học,

So I established my studio in 2014

nhạc sĩ và thậm chí cả người kể chuyện

để cùng tôi thực hiện ước mơ của mình.

and invited architects,

computer and data scientists, neuroscientists,

Liệu dữ liệu có thể trở thành một thứ thuốc nhuộm?

musicians and even storytellers

Đấy là câu hỏi đầu tiên mà bọn tôi đã đặt ra

to join me in realizing my dreams.

khi bắt đầu hành trình đưa nghệ thuật truyền thông vào kiến ​​trúc,

Can data become a pigment?

để phá vỡ làn ranh giữa thế giới ảo và thực.

This was the very first question we asked

when starting our journey to embed media arts into architecture,

Vì vậy, chúng tôi bắt đầu tưởng tượng cái mà tôi gọi là thi pháp của dữ liệu.

to collide virtual and physical worlds.

Một trong những dự án đầu tiên của chúng tôi, “Mô tả Ảo”,

So we began to imagine what I would call the poetics of data.

là một tác phẩm điêu khắc dữ liệu công cộng

do thành phố San Francisco ủy nhiệm.

Tác phẩm gọi mời khán giả

One of our first projects, "Virtual Depictions,"

trở thành một phần của trải nghiệm hùng vĩ và đầy tính thẩm mỹ

was a public data sculpture piece

commissioned by the city of San Francisco.

trong một không gian đô thị sống

bằng cách gợi mở về một mạng lưới lỏng kết nối cả thành phố.

The work invites the audience

to be part of a spectacular aesthetic experience

Nó cũng là một lời nhắc nhở

in a living urban space

by depicting a fluid network of connections of the city itself.

về cách mà dữ liệu vô hình từ cuộc sống hàng ngày của chúng ta,

tương tự các nguồn cấp dữ liệu Twitter đang hiện diện,

It also stands as a reminder

có thể được hiển thị

of how invisible data from our everyday lives,

và chuyển hóa thành kiến thức cảm tính để có thể cùng nhau trải nghiệm.

like the Twitter feeds that are represented here,

can be made visible

Trên thực tế, dữ liệu chỉ có thể trở thành kiến ​​thức khi nó được trải nghiệm,

and transformed into sensory knowledge that can be experienced collectively.

và kiến ​​thức lẫn kinh nghiệm đều có thể có nhiều dạng

In fact, data can only become knowledge when it's experienced,

Khi khám phá các kết nối như vậy

thông qua tiềm năng cực lớn của trí tuệ nhân tạo,

and what is knowledge and experience can take many forms.

chúng tôi cũng cân nhắc đến mối liên hệ giữa các giác quan con người

When exploring such connections

through the vast potential of machine intelligence,

và khả năng mô phỏng thiên nhiên của máy móc.

we also pondered the connection between human senses

Những yêu cầu này có từ lúc chúng tôi làm việc với các bức tranh từ dữ liệu gió.

and the machines' capacity for simulating nature.

Chúng mang hình dáng của những bài thơ được hiển thị

These inquiries began while working on wind-data paintings.

dựa trên các tập dữ liệu ẩn được chúng tôi thu thập từ cảm biến gió.

They took the shape of visualized poems

Sau đó, chúng tôi sử dụng các thuật toán tổng hợp

để biến đổi tốc độ gió, xoáy lốc và hướng

based on hidden data sets that we collected from wind sensors.

thành một sắc tố dữ liệu thanh tao.

We then used generative algorithms

Kết quả là một trải nghiệm trung gian mang tính suy đoán.

to transform wind speed, gust and direction

into an ethereal data pigment.

Tác phẩm điêu khắc dữ liệu động học này, có tiêu đề là “Bosphorus,”

là nỗ lực tương tự của chúng tôi nhằm đánh giá khả năng hồi tưởng

The result was a meditative yet speculative experience.

xuất hiện tự nhiên.

This kinetic data sculpture, titled "Bosphorus,"

Sử dụng bộ sưu tập tần số cao từ Biển Marmara,

was a similar attempt to question our capacity to reimagine

chúng tôi đã thu thập dữ liệu bề mặt biển

natural occurrences.

và chuyển động của nó bằng trí thông minh của máy móc.

Using high-frequency radar collections of the Marmara Sea,

Chúng tôi tạo ra cảm giác đắm chìm

we collected sea-surface data

trong một khung cảnh biển yên tĩnh nhưng vẫn không ngừng thay đổi.

and projected its dynamic movement with machine intelligence.

We create a sense of immersion

Nhìn bằng não thường được gọi là trí tưởng tượng,

in a calm yet constantly changing synthetic sea view.

và đối với tôi, tưởng tượng kiến ​​trúc

không chỉ là thủy tinh, kim loại hay bê tông,

Seeing with the brain is often called imagination,

thay vào đó hãy thử trải nghiệm với sự đắm chìm xa vời nhất có thể

and, for me, imagining architecture

goes beyond just glass, metal or concrete,

và các cách nâng cao nhận thức của chúng ta trong môi trường xây dựng.

instead experimenting with the furthermost possibilities of immersion

Nghiên cứu về trí tuệ nhân tạo đang phát triển mỗi ngày,

để lại cho chúng ta cảm giác như được đặt vào một hệ thống

and ways of augmenting our perception in built environments.

lớn hơn và hiểu biết hơn

Research in artificial intelligence is growing every day,

so với chính chúng ta.

Vào năm 2017, chúng tôi đã phát hiện một thư viện mã nguồn mở

leaving us with the feeling of being plugged into a system

tài liệu văn hóa ở Istanbul

that is bigger and more knowledgeable

và bắt đầu làm về “Lưu Trữ Ước Mơ,”

than ourselves.

In 2017, we discovered an open-source library

một trong những bản tải công khai đầu tiên được vận hành bởi AI trên thế giới,

of cultural documents in Istanbul

một AI có khả năng khám phá gần 1.7 triệu tài liệu

and began working on "Archive Dreaming,"

one of the first AI-driven public installations in the world,

được thu thập trong 270 năm qua.

Một trong những nguồn cảm hứng của chúng tôi trong suốt quá trình này

an AI exploring approximately 1.7 million documents that span 270 years.

là một câu chuyện ngắn có tên “Thư viện của Babel”

của nhà văn người Argentina Jorge Luis Borges.

One of our inspirations during this process

Trong truyện, tác giả quan niệm về một vũ trụ dưới dạng một thư viện rộng lớn

was a short story called "The Library of Babel"

by the Argentine writer Jorge Luis Borges.

chứa tất cả các cuốn sách 410 trang dưới một định dạng và bộ ký tự nhất định.

In the story, the author conceives a universe in the form of a vast library

Thông qua hình ảnh đầy cảm hứng này,

chúng tôi tưởng tượng ra cách để tra cứu 1 kho lưu trữ kiến ​​thức lớn

containing all possible 410-page books of a certain format and character set.

trong thời đại của những siêu máy tính

Through this inspiring image,

Kết quả là, như bạn thấy đó,

we imagine a way to physically explore the vast archives of knowledge

là một không gian nhập vai do người dùng điều khiển.

“Lưu Trữ Ước Mơ” đã biến đổi sâu sắc trải nghiệm của một thư viện

in the age of machine intelligence.

The resulting work, as you can see,

trong thời đại của siêu máy tính.

was a user-driven immersive space.

“Ảo giác máy móc” là một cuộc khám phá thời gian và không gian

"Archive Dreaming" profoundly transformed the experience of a library

trải nghiệm qua các kho lưu trữ ảnh công cộng của Thành phố New York.

in the age of machine intelligence.

"Machine Hallucination" is an exploration of time and space

Đối với dự án nhập vai có một không hai này,

chúng tôi đã triển khai các thuật toán máy móc học

experienced through New York City's public photographic archives.

để tìm và xử lý hơn 100 triệu bức ảnh về thành phố.

For this one-of-a-kind immersive project,

Chúng tôi đã thiết kế một hệ thống tường thuật sáng tạo

we deployed machine-learning algorithms

dùng trí thông minh nhân tạo để dự đoán hoặc để ảo giác hóa các bức tranh,

to find and process over 100 million photographs of the city.

We designed an innovative narrative system

cho phép người xem bước vào một sự kết hợp đẹp như mơ

to use artificial intelligence to predict or to hallucinate new images,

của New York trong quá khứ và tương lai.

Khi các dự án của chúng tôi đi sâu hơn

allowing the viewer to step into a dreamlike fusion

vào việc hồi tưởng và truyền tải kiến ​​thức,

of past and future New York.

chúng tôi cứ đau đầu mãi về việc các ký ức vốn không phải là hồi ức tĩnh

As our projects delve deeper

into remembering and transmitting knowledge,

nhưng lại luôn thay đổi không ngừng cách nó diễn đạt lại quá khứ.

we thought more about how memories were not static recollections

Chúng tôi đã cân nhắc về cái cách mà máy móc

mô phỏng các sự kiện vô thức và tiềm thức,

but ever-changing interpretations of past events.

chẳng hạn như mơ, ghi nhớ và ảo giác.

We pondered how machines

could simulate unconscious and subconscious events,

Vậy nên, chúng tôi đã tạo ra “Ký Ức Tan Chảy”

để hình dung lại khoảnh khắc của sự hồi tưởng

such as dreaming, remembering and hallucinating.

Nguồn cảm hứng của nó đến từ một sự kiện bi thảm,

Thus, we created "Melting Memories"

khi tôi phát hiện chú mình được chẩn đoán mắc bệnh Alzheimer.

to visualize the moment of remembering.

The inspiration came from a tragic event,

Lúc đó, tất cả những gì tôi có thể nghĩ về

là tìm ra cách để ăn mừng và hồi tưởng lại những đoạn kí ức xưa

when I found out that my uncle was diagnosed with Alzheimer's.

trước khi chúng biến mất.

At that time, all I could think about

Tôi bắt đầu nghĩ rằng những ký ức sẽ còn đó

was to find a way to celebrate how and what we remember

chỉ là chúng đã bị tan chảy và thay đổi.

when we are still able to do so.

Với sự trợ giúp của trí tuệ nhân tạo

I began to think of memories not as disappearing

chúng tôi đã làm việc với các nhà khoa học tại phòng thí nghiệm thần kinh

but as melting or changing shape.

ở Đại học California,

người đã chỉ cho chúng tôi cách hiểu các tín hiệu não khi ký ức được tạo ra.

With the help of machine intelligence,

we worked with the scientists at the Neuroscape Laboratory

Mặc dù chú của tôi đã mất khả năng xử lý ký ức,

at the University of California,

who showed us how to understand brain signals as memories are made.

tác phẩm nghệ thuật được tạo bởi dữ liệu EEG

Although my own uncle was losing the ability to process memories,

đã khám phá tầm quan trọng của việc ghi nhớ

và đóng vai trò như một lời tri ân cho mất mát của chú tôi.

the artwork generated by EEG data

explored the materiality of remembering

Hầu như không có gì của LA đương đại

and stood as a tribute to what my uncle had lost.

trùng khớp với những mong chờ thưở bé của tôi về thành phố,

nhưng những tòa nhà dưới đây là ngoại lệ:

Almost nothing about contemporary LA

Khu hòa nhạc Walt Disney, được thiết kế bởi Frank Gehry,

matched my childhood expectation of the city,

một người hùng của đời tôi.

with the exception of one amazing building:

Năm 2018, tôi nhận được một cuộc gọi từ hội người yêu âm nhạc LA

the Walt Disney Concert Hall, designed by Frank Gehry,

lúc đó đang tìm kiếm một cài đặt

one of my all-time heroes.

để đánh dấu kỷ niệm một trăm năm của bản giao hưởng.

In 2018, I had a call from the LA Philharmonic

Đầu tiên, chúng tôi đặt ra 1 câu hỏi,

who was looking for an installation

“Liệu tòa nhà có thể học? Liệu tòa nhà có thể mơ?”

to help mark the celebrated symphony's hundred-year anniversary.

Để trả lời câu hỏi này

For this, we decided to ask the question,

chúng tôi quyết định thu thập mọi thứ trong kho lưu trữ

của hội người yêu âm nhạc LA và khu hoàn nhạc WD

"Can a building learn? Can it dream?"

Chính xác là 77 terabyte bộ nhớ được lưu trữ kỹ thuật số.

To answer this question,

we decided to collect everything recorded in the archives of the LA Phil and WDCH.

Bằng cách sử dụng trí tuệ nhân tạo,

toàn bộ kho lưu trữ, trong 100 năm trở lại đây,

To be precise, 77 terabytes of digitally archived memories.

trở thành những phép chiếu trên bề mặt của tòa nhà,

By using machine intelligence,

cần 42 máy chiếu để đưa trải nghiệm của tương lai này đến với công chúng

the entire archive, going back 100 years,

ngay tại trung tâm Los Angeles,

became projections on the building's skin,

tiến gần hơn một bước đến LA của “Blade Runner”.

42 projectors to achieve this futuristic public experience

Nếu một tòa nhà có thể mơ,

in the heart of Los Angeles,

thì đó chính là khoảng khắc này đây.

getting one step closer to the LA of "Blade Runner."

Giờ thì, mời bạn cùng tôi tham gia chuyến du hành cuối cùng

If ever a building could dream,

it was in this moment.

vào tâm trí của cỗ máy.

Ngay bây giờ, chúng ta đang hoàn toàn đắm chìm trong vũ trụ dữ liệu

Now, I am inviting you to one last journey into the mind of a machine.

của mọi bài TED Talk được thực hiện trong suốt 30 năm qua.

Right now, we are fully immersed in the data universe

Điều đó có nghĩa là tập dữ liệu này

bao gồm 7.705 bài diễn thuyết từ sân khấu TED.

of every single curated TED Talk from the past 30 years.

Những bài diễn thuyết đó đã được dịch thành 7,4 triệu giây,

That means this data set includes 7,705 talks from the TED stage.

và mỗi giây được thể hiện ở đây ngay trong vũ trụ dữ liệu này.

Those talks have been translated into 7.4 million seconds,

Mọi hình ảnh bạn đang thấy ở đây

đại diện cho những khoảnh khắc độc đáo từ các cuộc nói chuyện đó.

and each second is represented here in this data universe.

Bằng cách sử dụng trí tuệ nhân tạo,

chúng tôi đã xử lý tổng cộng 487.000 câu

Every image that you are seeing in here

represents unique moments from those talks.

thành 330 cụm chủ đề độc đáo như thiên nhiên, khí thải toàn cầu,

By using machine intelligence,

we processed a total of 487,000 sentences

sự tuyệt chủng, các vấn đề chủng tộc, toan tính,

lòng tin, cảm xúc, nước và người tị nạn.

into 330 unique clusters of topics like nature, global emissions,

Các cụm này sau đó kết nối với nhau

extinction, race issues, computation,

bằng một thuật toán,

trust, emotions, water and refugees.

tạo ra 113 triệu phân đoạn,

These clusters are then connected to each other

trong đó tiết lộ các mối quan hệ khái niệm mới.

by an algorithm,

Thật tuyệt vời khi có thể nhớ

[that] generated 113 million line segments,

tất cả các câu hỏi đã từng được hỏi trên sân khấu phải không?

which reveal new conceptual relationships.

Wouldn't it be amazing to be able to remember

Tôi đây,

bên trong tâm trí của vô số nhà tư tưởng vĩ đại,

all the questions that have ever been asked on the stage?

như một cỗ máy, tiếp xúc với nhiều loại cảm giác khác nhau

Here I am,

do học tập,

inside the mind of countless great thinkers,

ghi nhớ, đặt câu hỏi

as well as a machine, interacting with various feelings

và tưởng tượng tất cả cùng một lúc,

attributed to learning,

mở rộng sức mạnh của tâm trí.

remembering, questioning

Đối với tôi, ở ngay đây

and imagining all at the same time,

chính là bản chất thật sự của AI trong thế kỉ 21.

expanding the power of the mind.

Nó nằm trong tay chúng ta, con người,

For me, being right here

để rèn luyện tâm trí nhằm học hỏi và ghi nhớ

is indeed what it means to be an AI in the 21st century.

những gì mà ta chỉ có thể thấy trong mơ.

Cảm ơn mọi người.

It is in our hands, humans,

to train this mind to learn and remember

what we can only dream of.

Thank you.